Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

03 września 2015

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I. Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSO Rafał Cieszyński

Protokolant Monika Besz-Radzichowska

po rozpoznaniu na rozprawie 25 sierpnia 2015 we Wrocławiu

sprawy z powództwa C. K. (1), P. K. (1), G. Z. i L. Z.

przeciwko (...) Bank S.A. z siedzibą we W.

o ustalenie

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od każdego z powodów: C. K. (1), P. K. (1), G. Z. i L. Z. na rzecz pozwanego (...) Bank S.A. z siedzibą we W. kwotę 904,25 zł tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt I C 996/13

UZASADNIENIE

Pozwem z 15 marca 2013 powodowie C. K. (1), P. K. (1), G. Z. i L. Z. wnieśli o ustalenie nieważności umowy kredytu gotówkowego numer (...) z 19 stycznia 2005 zawartej przez L. K. z pozwanym (...) Bank S.A. z siedzibą we W. oraz zasądzenie na ich rzecz kosztów procesu.

W uzasadnieniu swojego żądania powodowie podali, że umową numer (...)z 19 stycznia 2005 pozwany udzielił L. K. (1)kredytu gotówkowego w kwocie 63.048,55 zł na zakup samochodu osobowego V. (...)o numerze rejestracyjnym (...). L. K. (1)zmarła (...) w wyniku samobójstwa. Postanowieniem wydanym 28 czerwca 2012 w postępowaniu wszczętym na wniosek pozwanego Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu stwierdził, iż spadek po L. K. (1)na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyli mąż C. K. (1)oraz dzieci P. K. (1), G. Z.i L. Z.po ¼ części każdy. Dział spadku nie został dokonany. Pozwany wezwał powodów do zapłaty zadłużenia wynikającego z umowy kredytu numer (...). L. K. (2)co najmniej od 1994 cierpiała na chorobę psychiczną – depresję sytuacyjną, zespół rzekomonerwicowy na podłożu zmian organicznych w centralnym układzie nerwowym, zaburzenia nastroju i osobowości, organiczne zaburzenia depresyjne, natrętne myśli suicydalne, organiczne zaburzenia afektywne, padaczkę, zespół móżdżkowy. W związku ze stanem zdrowia L. K. (1)pozostawała pod stałą opieką poradni zdrowia psychicznego i była wielokrotnie hospitalizowana. L. K. (1)uznana została za trwale i całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji. Powódka 19 stycznia 2005 wykorzystując niezdolność matki do należytego pojmowania przedsiębranego działania oraz jej zaburzenia psychiczne, zaprowadziła ją do placówki pozwanego, nakłaniając do podpisu na umowie kredytowej numer (...). Powódka przedstawiła wymagane dokumenty tożsamości L. K.oraz wystawione przez nieustaloną osobę, fałszywe zaświadczenie o zatrudnieniu matki w Firmie Handlowo – Usługowej (...)i fakturę VAT od Firmy Handlowo – Usługowej (...), potwierdzającą dokonanie przez L. K.wpłaty na zakup samochodu w kwocie 21.250 zł. L. K. (1)nigdy nie posiadała samochodu marki V. (...)o numerze rejestracyjnym (...). Za swój czyn powódka została prawomocnie skazana wyrokiem karnym. L. K. (1)19 stycznia 2005 z racji długotrwałej choroby psychicznej znajdowała się w stanie wyłączającym świadome i swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powodów kosztów postępowania.

Uzasadniając odpowiedź na pozew pozwany zarzucił, iż powodowie nie udowodnili interesu prawnego i roszczenia. W związku z faktem niezałączenia do pozwu odpisu prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzenie nabycia spadku powodowie w żaden sposób nie wskazali, że mają interes prawny w wytoczeniu powództwa. Gdyby powodowie nabyli spadek z dobrodziejstwem inwentarza, dla wykazania interesu prawnego w wytoczeniu powództwa konieczne było przedstawienie sporządzonego przez komornika stanu czynnego spadku, a tym samym określenie zakresu odpowiedzialności powodów za długi spadkowe. Pozwany podniósł również, iż L. K. (1) w chwili podpisywania umowy kredytu działała z pełną świadomością i swobodą powzięcia decyzji i wyrażenia woli. Powodowie nie przedstawili dowodów dla wykazania, że 19 stycznia 2005 L. K. (1) znajdowała się w stanie uzasadniającym zastosowanie przepisu art. 82 k.c. Dołączona do pozwu dokumentacja medyczna nie jest datowana na okres bezpośrednio poprzedzający dzień zawarcia umowy kredytowej ani na okres bezpośrednio następujący po tym dniu. Braki w dokumentacji medycznej w okresie od kwietnia 2002 do czerwca 2005 mogą wskazywać na fakt, iż kredytobiorczyni w okresie tym nie leczyła się psychiatrycznie, gdyż czuła się lepiej, nie miała myśli samobójczych i nie wymagała leczenia szpitalnego ani stałej kontroli w poradni zdrowia psychicznego. Choroba psychiczna, na którą cierpiała kredytobiorczyni charakteryzuje się dużą zmiennością – zaostrzone stany chorobowe przedzielone są zazwyczaj okresami remisji, w których chory jest całkowicie świadomy podejmowanych decyzji i jest władny swobodnie pokierować swoim postępowaniem oraz trafnie ocenić skutki podejmowanych działań. W toku działalności gospodarczej prowadzonej przez pozwanego niedopuszczalna byłaby sytuacja udzielenia kredytu osobie, która wzbudziłaby u jego pracowników choćby najmniejsze wątpliwości co do stanu psychicznego. Gdyby nie świadome i swobodne zachowanie kredytobiorczyni wobec pracowników pozwanego w dniu zawarcia umowy, kredyt nigdy nie zostałby udzielony. Kredytobiorczyni nie kwestionowała nigdy za swego życia umowy kredytowej, ale w miarę możliwości przez cały 2005 rok i aż do końca 2006 wykonywała w stosunku do pozwanego umowę kredytu. To świadczy, że miała pełną świadomość oświadczenia woli złożonego 19 stycznia 2005 i wszystkich związanych z nim konsekwencji. Sam fakt prawomocnego skazania powódki za popełnienie przestępstwa w żadnym razie nie dowodzi, iż umowa kredytu miałaby być nieważna. Kwestia poczytalności L. K. w chwili zawierania umowy nie była w postępowaniu karnym badana.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny, istotny dla rozstrzygnięcia sprawy:

19 stycznia 2005 L. K. (1) zawarła z (...) Bankiem S.A. z siedzibą we W., którego następcą prawnym jest pozwany (...) Bank S.A. z siedzibą we W., umowę kredytu nominowanego do USD numer (...). Kredytu w kwocie 63.048,55 zł nominowanego do waluty USD według kursu kupna waluty ustalonego przez Bank w dniu uruchomienia kredytu udzielono w celu sfinansowania zakupu samochodu marki V. (...). W celu zabezpieczenia spłaty kredytu strony umowy kredytowej zawarły tego samego dnia umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie pojazdu oraz cesji praw z polisy AC.

Podczas zawierania umowy obecna była powódka L. Z., która złożyła nieprawdziwe oświadczenie o zatrudnieniu L. K. w Firmie Handlowo – Usługowej (...) – L. Z. oraz przedłożyła sfałszowaną fakturę VAT wystawioną na Firmę Handlowo – Usługową (...) M. I., z której treści wynikało, iż L. K. (1) dokonała wpłaty własnej w kwocie 21.250 zł na zakup samochodu.

(dowód: umowa kredytu nominowanego do USD numer (...) z 19 stycznia 2005 k. 71,

umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie oraz cesji praw z polisy AC z 19 stycznia 2005 k. 72,

postanowienie Prokuratury Okręgowej w Poznaniu z 20 grudnia 2007 wraz z uzasadnieniem k. 34 – 38,

wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z 31 stycznia 2012 wydany w sprawie III K 640/08 k. 210 – 234,

przesłuchanie powódki L. Z. k. 201,

przesłuchanie powoda P. K. (2) – elektroniczny protokół rozprawy z 29 kwietnia 2014 00:02:45 – 00:20:17 k. 180, 182)

W związku z okolicznościami zawarcia umowy kredytowej z 19 stycznia 2005 przeciwko powódce oraz L. K. (1) prowadzone było postępowanie karne w toku, którego powódka przyznała się do posłużenia się sfałszowanymi dokumentami oraz wskazała, iż wyzyskując niezdolność matki do należytego pojmowania przedsiębranego działania oraz wykorzystując jej zaburzenia psychiczne uzyskała nakreślone podpisy na umowie kredytowej numer (...).

Postanowieniem Prokuratury Okręgowej w Poznaniu z 20 grudnia 2007 śledztwo przeciwko L. K. (1) zostało umorzone wobec stwierdzenia braku znamion czynu zabronionego.

Prawomocnym wyrokiem z 31 stycznia 2012 Sąd Rejonowy Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu uznał L. Z. za winną tego, że 19 stycznia 2005 w P. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadziła (...) Bank S.A. z siedzibą we W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem własnym w postaci pieniędzy w kwocie 63.048,55 zł w ten sposób, że wyzyskując niezdolność L. K. do należytego pojmowania przedsiębranego działania i wykorzystując jej zaburzenia psychiczne, uzyskała nakreślone przez L. K. podpisy na umowie kredytowej o numerze (...) na zakup samochodu osobowego marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...) i o numerze nadwozia (...), a także podała nieprawdziwe dane co do zatrudnienia L. K. w Firmie Handlowo – Usługowej (...) – L. Z. oraz przedłożyła sfałszowaną fakturę wystawioną na Firmę Handlowo – Usługową (...) M. I. z siedzibą w P., z której treści wynikało, iż dokonano wpłaty zaliczki w kwocie 21.250 zł na zakup samochodu, wprowadzając tym samym pracownika pokrzywdzonego Banku w błąd, co do możliwości i zamiaru spłaty zaciągniętego zobowiązania (punkty XXX i 22 wyroku).

(dowód: postanowienie Prokuratury Okręgowej w Poznaniu z 20 grudnia 2007 wraz z uzasadnieniem k. 34 – 38,

wyrok Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z 31 stycznia 2012 wydany w sprawie III K 640/08 k. 210 – 234,

wyrok Sądu Okręgowego w Poznaniu z 11 kwietnia 2013 wydany w sprawie XVII Ka 186/13 k. 235, 236,

przesłuchanie powódki L. Z. k. 201,

przesłuchanie powoda G. Z. – elektroniczny protokół rozprawy z 29 kwietnia 2014 00:32:33 – 00:39:53 k. 181, 182)

L. K. (1)zmarła śmiercią samobójczą (...).

Postanowieniem z 28 czerwca 2012 Sąd Rejonowy Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu wydanym w sprawie rozpoznawanej pod sygnaturą akt I Ns 2767/10/3 stwierdził, iż spadek po L. K. (1) na podstawie ustawy z dobrodziejstwem inwentarza nabyli mąż C. K. (1) w ¼ części i dzieci: P. K. (1), L. Z. i G. Z. każde z nich w ¼ części.

(dowód: postanowienie o umorzeniu śledztwa z 06 marca 2008 k. 17,

postanowienie Sądu Rejonowego Poznań – Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu z 28 czerwca 2012 wydane w sprawie I Ns 2767/10/3 k. 83,

przesłuchanie powódki L. Z. k. 201, 202,

przesłuchanie powoda P. K. (2) – elektroniczny protokół rozprawy z 29 kwietnia 2014 00:02:45 – 00:20:17 k. 180, 182)

Pismem z 19 listopada 2012 pozwany wezwał powoda C. K. (1) jako spadkobiercę L. K. do zapłaty z tytułu umowy numer (...) kwoty 114.571,41 zł.

Pozwany ponowił wezwanie do zapłaty w piśmie z 19 grudnia 2012 domagając się dokonania na swój rachunek bankowy w terminie 7 dni wpłaty kwoty 115.537,64 zł.

(dowód: pismo pozwanego z 19 listopada 2012 k. 18,

wezwanie do zapłaty z 19 grudnia 2012 k. 19)

L. K. (1) była począwszy od roku 1994 w miarę regularnie leczona psychiatrycznie. W latach 1994 – 2002 L. K. (1) była wielokrotnie hospitalizowana psychiatrycznie. W roku 1994 rozpoznano depresję sytuacyjną, w 1995 stan dysforii, w 1996 zespół rzekomonerwicowego uszkodzenia w przebiegu uszkodzenia centralnego układu nerwowego, w 1999 zespół psychoorganicznego z odczynem depresyjnym w przebiegu organicznego uszkodzenia centralnego układu nerwowego, w 2001 organiczne zaburzenia nastroju, organiczne zaburzenia afektywne i organiczne zaburzenia depresyjne, w 2002 organiczne zaburzenia afektywne i zespół móżdżkowy. W trakcie dokonanych podczas hospitalizacji w roku 1996 badań stwierdzono zaniki podkorowe lewej półkuli, intelekt w granicach normy, wysoki poziom neurotyzmu oraz padaczkę. Nie rozpoznano zespołu otępiennego. Podczas pobytu w szpitalu w roku 2001 stwierdzono u L. K. prawidłową orientację oraz brak zaburzeń spostrzegania i treści myślenia. Wszystkie pobyty L. K. w szpitalach psychiatrycznych związane były z nadużywaniem leków w celach samobójczych lub tendencjami samobójczymi. Pierwszą próbę samobójczą L. K. (1) podjęła w wieku 18 lat. W wyniku podejmowanych prób samobójczych L. K. (1) hospitalizowana była na Oddziale toksykologicznym 04 kwietnia 2002, 21 stycznia 2004, 11 listopada 2004, 16 czerwca 2005. Podczas konsultacji psychiatrycznej 20 czerwca 2005 stwierdzono jedynie organiczne zmiany nastroju. W latach 1994 – 2004 L. K. (1) pozostawała pod opieką poradni zdrowia psychicznego. W jej trakcie rozpoznano zaniki podkorowe lewej półkuli, padaczkę oraz zespół móżdżkowy.

W związku ze stanem zdrowia L. K. (1) znajdowała się pod stałą opieką członków rodziny. Przepisywane L. K. (1) leki były podawane przez powódkę L. Z. bądź powoda C. K. (1). 19 stycznia 2005 L. K. (1) zażyła podane jej przez powódkę medykamenty.

(dowód: karta informacyjna dla poradni zdrowia psychicznego k. 20,

karta informacyjna leczenia szpitalnego z 08 października 1994 k. 21,

karta informacyjna leczenia szpitalnego z 19 lutego 1995 k. 22,

karta informacyjna leczenia szpitalnego z 04 czerwca 1996 k. 23,

historia choroby L. S.ZOZ (...) w G.załączona do akt sprawy koperta,

historia choroby L. K. sporządzona Zespół (...) k. 161,

historia choroby L. K. sporządzona przez Wojewódzki Szpital (...) w K. k. 118,

karty informacyjne leczenia szpitalnego sporządzone przez SP ZOZ (...) w G.k. 161

historia choroby L. K. sporządzona przez Zakład Opieki Zdrowotnej P. Szpital im. (...) w P. k. 121,

karta informacyjna leczenia szpitalnego z 19 czerwca 2005 k. 31,

przesłuchanie powódki L. Z. k. 201,

przesłuchanie powoda P. K. (2) – elektroniczny protokół rozprawy z 29 kwietnia 2014 00:02:45 – 00:20:17 k. 180, 182,

przesłuchanie powoda C. K. (2) – elektroniczny protokół rozprawy z 29 kwietnia 2014 00:20:25 – 00:32:28 k. 180, 182,

przesłuchanie powoda G. Z. – elektroniczny protokół rozprawy z 29 kwietnia 2014 00:32:33 – 00:39:53 k. 181, 182)

Orzeczeniem z 28 grudnia 1995 Obwodowa Komisja Lekarska do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia numer (...) w P.zaliczyła L. K.do II grupy inwalidów z ogólnego stanu zdrowia.

Orzeczeniem z 25 sierpnia 1999 lekarz orzecznik ZUS uznał L. K. za całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji.

(dowód: wypis z treści orzeczenia Obwodowej Komisji Lekarskiej do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia numer (...)w P.z 28 grudnia 1995 k. 32,

wypis z treści orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z 25 sierpnia 1999 k. 33,

przesłuchanie powódki L. Z. k. 201)

Opisane w dokumentacji medycznej L. K. oraz podawane przez powodów zaburzenia nie powodowały wyłączenia zdolności do świadomego i swobodnego podjęcia decyzji. Stosowane w dawkach terapeutycznych leki nie wpływały na zdolność do świadomego wyrażania woli i podejmowania decyzji. Stwierdzane w czasie przed podpisaniem umowy numer (...) organiczne zaburzenia nastroju czy afektu nie powodowały wyłączenia zdolności do świadomego i swobodnego wyrażania woli. W okresie tym L. K. (1) nie wymagała hospitalizacji ze względu na pogorszenie stanu zdrowia psychicznego. Nie zaistniały podstawy medyczne do uznania, iż L. K. (1) 19 stycznia 2005 miała wyłączoną zdolność do świadomego i swobodnego wyrażania woli i podejmowania decyzji. Zdolność w tym zakresie mogłoby znieść ewentualne nadużycie leków psychotropowych lub alkoholu.

(dowód: opinia biegłego sądowego psychiatry z 17 maja 2015 k. 241 – 247)

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

W przedmiotowej sprawie powodowie domagali się stwierdzenia nieważności zawartej 19 stycznia 2005 umowy kredytu nominowanego do USD numer (...) przez L. K., której spadkobiercami są powodowie, z poprzednikiem prawnym pozwanego.

Powództwo w zakresie stwierdzenia nieważności umowy znajduje swoje oparcie procesowe w treści art. 189 k.p.c. Z przepisu tego wynika, iż powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.

Zgodnie z treścią art. 82 k.c. nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli. Dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z 07 lutego 2006 wydanym w sprawie rozpoznawanej pod sygnaturą akt IV CSK 7/05 (LEX nr 180191), stan wyłączający świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli nie może być rozumiany dosłownie, wobec czego nie musi oznaczać całkowitego zniesienia świadomości i ustania czynności mózgu. Wystarczy istnienie takiego stanu, który oznacza brak rozeznania, niemożność rozumienia posunięć własnych i posunięć innych osób oraz niezdawanie sobie sprawy ze znaczenia i skutków własnego postępowania. Postawiona przez Sąd Najwyższy teza została rozbudowana przez Sąd Apelacyjny w Łodzi, który w wyroku z 12 listopada 2013 wydanym w sprawie I ACa 575/13 (LEX nr 1388861) stwierdził dodatkowo, iż decydujące znaczenie ma wówczas określenie stopnia zmniejszenia udziału świadomości w postępowaniu człowieka, stopnia zaburzenia czynności psychicznych w momencie składania oświadczenia woli.

Jak ustalono, L. K. (1) cierpiała na zaburzenia stanu psychicznego. Z powodu zaburzeń tych począwszy od roku 1994 pozostawała pod stałą opieką poradni zdrowia psychicznego i wielokrotnie była hospitalizowana. Koniecznym wobec tego stało się ustalenie, czy L. K. (1) w dacie zawarcia przedmiotowej umowy miała świadomość w przedmiocie dokonywanych przez siebie czynności oraz konsekwencji swoich działań. W tym celu niezbędnym stało się przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego sądowego psychiatry. Wnioski sporządzonej w sprawie przez biegłego sądowego T. G. pisemnej opinii są jasne, kategoryczne i przekonujące dla Sądu, a także zgodne z zasadami logiki i wiedzy powszechnej. Poziom wiedzy biegłego jest odpowiedni do jego specjalizacji, zaś podstawy teoretyczne opinii nie budzą wątpliwości. Sposób motywowania opinii oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków jest właściwy. Opinia sporządzona została przez osobę dysponującą fachową wiedzą i doświadczeniem zawodowym, w oparciu o zgromadzoną w sprawie dokumentację medyczną i przesłuchanie powodów. Biegły wykorzystał zatem wszystkie dostępne źródła, mogące stanowić podstawę dla sporządzenia opinii.

W ocenie biegłego sądowego opisane w dokumentacji medycznej oraz podawane przez powodów zaburzenia psychiczne L. K. oraz stosowane przez nią w dawkach terapeutycznych leki nie powodowały wyłączenia u niej zdolności do świadomego i swobodnego podjęcia decyzji. Stwierdzane przed podpisaniem umowy numer (...) organiczne zaburzenia nastroju, czy afektu, nie mogły być uznane za skutkujące brakiem po stornie L. K. zdolności do świadomego i swobodnego wyrażania woli. Ponadto w pierwszych miesiącach roku 2005 L. K. (1) nie wymagała hospitalizacji ze względu na pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego. Zdaniem biegłego sądowego jedynie przedawkowanie przyjmowanych przez L. K. leków psychotropowych lub ich połączenie z alkoholem mogłoby skutkować zniesieniem zdolność do świadomego i swobodnego wyrażania woli i podejmowania decyzji przez kredytobiorczynię.

Powodowie domagali się przeprowadzenia dowodu z uzupełniającej opinii biegłego sądowego po powtórnym przesłuchaniu powodów C. K. (1), i L. Z. na okoliczność ilości i rodzaju medykamentów podawanych L. K. (1). Wnioski dowodowe w tym zakresie Sąd oddalił jako bezzasadne. Powodowie przesłuchiwani byli już na okoliczność sposobu sprawowania opieki nad L. K., nie było wobec tego konieczności ponownego ich przesłuchiwania. Bez znaczenia pozostawały dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy rodzaj i dawki podawanych L. K. (1) leków, skoro jedynie ich przedawkowanie mogło powodować wyłączenie świadomości. Mając zaś na względzie wielokrotne próby samobójcze L. K. polegające na otruciu lekami, trudno przyjąć, aby opiekujący się kredytobiorczynią powodowie podawali jej większe dawki leków, bądź inne medykamenty niż zalecone przez lekarzy. Jak zaś podała powódka L. Z., to ona w styczniu 2005 sprawowała opiekę nad mamą. Prócz pomocy w sprawach życia codziennego, podawała mamie lekarstwa, bo ona [L. K. (1)] nie mogła mieć dostępu do lekarstw, z uwagi na próby samobójcze ( vide k. 201 v). Przychylenie się zatem do powyższych wniosków dowodowych powodów skutkowałoby jedynie niezasadnym przedłużeniem postępowania oraz naraziłoby strony na konieczność poniesienia dodatkowych jego kosztów. Zaś zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwalał na wszechstronne i precyzyjne jej rozstrzygnięcie.

Ustalenia biegłego sądowego korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Z dokumentacji medycznej L. K. wynikało, iż powodem jej leczenia psychiatrycznego były zaburzenia nastroju. Tego rodzaju zaburzenia nie mogą wpływać na świadomość chorego, co do dokonywanych przez niego czynności. W dokumentach związanych z przebiegiem leczenia L. K. nie pojawiały się wzmianki o stwierdzeniu braku świadomości, czy występowaniu stanów otępiennych jako samodzielnych stanów chorobowych. Każda hospitalizacja na Oddziale psychiatrycznym związana była z podejmowanymi przez L. K. próbami samobójczymi, nie zaś z występowaniem schorzeń psychicznych innych niż o charakterze afektywnym. Znamiennym jest również, iż podczas konsultacji psychiatrycznej z 20 czerwca 2005 stwierdzono u L. K. jedynie organiczne zmiany nastroju. Nie zaobserwowano wówczas u kredytobiorczyni braków świadomości, czy objawów otępiennych. Skoro schorzenia takowe nie zostały zdiagnozowane 20 czerwca 2005 trudno przyjąć, aby występowały w dacie zawarcia umowy.

Nie można było przyjąć za dowód potwierdzający twierdzenia powodów w zakresie braku świadomości L. K. załączonych do pozwu wypisów z orzeczeń o niepełnosprawności. Jak wynika bowiem z treści wypisu z orzeczenia Obwodowej Komisji Lekarskiej do Spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia numer 15 w P. z 28 grudnia 1995, powodem zaliczenia L. K. do II grupy inwalidzkiej nie były wyłącznie schorzenia psychiczne, a ogólny stan jej zdrowia. Natomiast z wypisu z orzeczenia lekarza orzecznika ZUS nie wynika jaka była przyczyna uznania L. K. za całkowicie niezdolną do pracy i samodzielnej egzystencji.

Sąd nie dał wiary twierdzeniom przesłuchiwanych w sprawie powodów w zakresie udzielenia przez powódkę pracownikom pozwanego korzyści majątkowej w zamian za zawarcie umowy numer (...) oraz braku świadomości i niemożności samodzielnego funkcjonowania w życiu codziennym przez L. K.. Powodowie, co jest oczywiste, są zainteresowani w uznaniu przez Sąd, iż w dacie zawierania umowy kredytowej L. K. (1) pozostawała w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, dlatego też ich przesłuchanie nie mogło stanowić jedynego dowodu na okoliczność ustalenia tego faktu. Powodowie natomiast poza własnymi twierdzeniami nie zaoferowali Sądowi żadnych dowodów na wskazane wyżej okoliczności. W dodatku z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynikają zgoła odmienne fakty. Jak już bowiem wspomniano, brak świadomości lub stany otępienne u L. K. nie zostały przez żadnego z badających ją lekarzy psychiatrów rozpoznane. Ponadto powodowie wskazywali, iż zdarzały się chwile kiedy L. K. (1) funkcjonowała normalnie. Natomiast w części wstępnej wyroku Sądu Rejonowego Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z 31 stycznia 2012 wydanego w sprawie rozpoznawanej pod sygnaturą akt III K 640/08 nie wskazano, iż powódka 19 stycznia 2005 nie działała w porozumieniu z innymi osobami, a nadto wprowadziła w błąd pracownika Banku.

Wobec braku działania L. K. w dacie zawierania umowy w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli, powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie, o czym orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 105 § 1 k.p.c. Na mocy art. 98 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Art. 105 § 1 k.p.c. stanowi natomiast, że współuczestnicy sporu zwracają koszty procesu w częściach równych. Sąd może jednak nakazać zwrot kosztów odpowiednio do udziału każdego ze współuczestników w sprawie, jeżeli pod tym względem zachodzą znaczne różnice.

Powodowie przegrali proces w całości, zaś pozwany w tym zakresie go wygrał. Na poniesione przez pozwanego koszty procesu składała się kwota 3.600 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł, co łącznie stanowiło kwotę 3.617 zł. Każdy z powodów zobligowany jest zatem uiścić na rzecz pozwanego czwartą część poniesionych przez niego kosztów, to jest kwotę 604,25 zł.

Przyjęta stawka kosztów zastępstwa procesowego wynikała z treści § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013, pozycja 490 ze zmianami).