Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

28 sierpnia 2014 roku

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Dominika Romanowska

Protokolant: Alina Dorosz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 21 sierpnia 2014 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa M. K.

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

- o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda M. K. na rzecz strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 7.217 zł tytułem kosztów procesu;

III.  nakazuje powodowi, aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego we Wrocławiu kwotę 9.650 zł tytułem brakującej opłaty od rozszerzonej części powództwa.

Na oryginale właściwy podpis,-

Sygn. akt I C 894/12

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 27 września 2011 r. powód M. K. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) S.A. w W. kwoty 50.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 26 marca 2011 r. do dnia zapłaty, a także zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 3.617 zł.

Uzasadniając żądanie pozwu powód podał, że w nocy z dnia 26 na 27 sierpnia 2009 r. doszło do kradzieży samochodu marki B. (...) z 2008 r., nr rejestracyjny (...). Właścicielem pojazdu była spółka (...) S.A. w W., a użytkownikiem powód, prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...). Samochód był objęty umową ubezpieczenia AUTOCASCO zawartą 14 maja 2009 r. przez (...) S.A. i (...) S.A., obowiązującą od 14 maja 2009 r. do 13 maja 2010 r., z sumą ubezpieczenia wynoszącą 243.000 zł. Umową cesji zawartą w dniu 2 lutego 2011 r. (...) S.A. przeniósł na powoda prawa z tej polisy w celu dochodzenia roszczeń z tytułu likwidacji szkody wynikłej z kradzieży. Pismem z dnia 14 grudnia 2009 r. pozwany odmówił przyznania odszkodowania, swoje stanowisko podtrzymał w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty z dnia 11 marca 2011 r. Pozwany stwierdził, że klucz nie został w należyty sposób zabezpieczony poza pojazdem, zakwestionował też oryginalność klucza. Skradziony pojazd posiadał tylko jeden klucz, co było uwzględnione przy zawieraniu umowy ubezpieczenia.

W dniu 22 grudnia 2011 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej we Wrocławiu XV Wydział Gospodarczy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt XV GNc 4826/11), uwzględniając żądanie pozwu.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwany (...) S.A. w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych i 17 zł opłaty od pełnomocnictwa.

Pozwany zarzucił, że przekazany mu po kradzieży kluczyk od pojazdu nie był tym, który okazano podczas zawierania umowy ubezpieczenia pojazdu, nadto kluczyk nie został zabezpieczony z należytą starannością poza pojazdem. Dlatego też, w oparciu o ogólne warunki ubezpieczenia AUTOCASCO, pozwany miał prawo odmówić zapłaty odszkodowania. Oprócz tego po opuszczeniu pojazdu nie dokonano zabezpieczenia pojazdu w sposób przewidziany w jego konstrukcji i nie uruchomiono wszystkich urządzeń zabezpieczających przed kradzieżą. Załączone do klucza piloty zdaniem pozwanego służyły do obsługi innego systemu alarmowego niż wskazany w aneksie, zaś powód nie powiadomił (...) S.A. o utracie sterownika służącego do uruchomienia urządzeń zabezpieczających pojazd przed kradzieżą, określonych w aneksie do umowy ubezpieczenia. Pozwany zwrócił też uwagę na rozbieżności w ilości przejechanych kilometrów, podanej w dacie zawarcia umowy oraz wynikającej z odczytu informacji elektronicznej z klucza. Dodatkowo pozwany wskazał, iż objęty ubezpieczeniem samochód przed przywiezieniem do Polski zarejestrowany był na terenie Francji, gdzie w wyniku wypadku komunikacyjnego właścicielowi z tytułu szkody całkowitej ubezpieczyciel wypłacił kwotę 60.000 EURO. Pierwszy zarejestrowany właściciel w Polsce nabył go za kwotę 7000 EURO.

W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty powód rozszerzył powództwo o dalszą kwotę 193.000 zł, domagając się zasądzenia od pozwanego na jego rzecz kwoty 243.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od 26 marca 2011 r. do dnia zapłaty, podtrzymując argumentację przedstawioną w odpowiedzi na pozew.

W piśmie procesowym z dnia 24 kwietnia 2012 r. pozwany wniósł o oddalenie rozszerzonego powództwa i zasądzenie kosztów procesu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód M. K. (prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...)) był użytkownikiem, na podstawie umowy leasingu, samochodu marki B. (...), rok produkcji 2008, numer VIN (...), numer rejestracyjny (...). Właścicielem pojazdu (finansującym) był (...) S.A. z siedzibą we W..

/dowód: polisa nr (...) - k. 11/

W dniu 14 maja 2009 r. finansujący zawarł z (...) S.A. umowę ubezpieczenia AUTOCASCO pojazdu (polisa nr (...)), obowiązującą od 14 maja 2009 r. do 13 maja 2010 r., z sumą ubezpieczenia wynoszącą 243.000 zł z VAT. Zgodnie z treścią polisy oraz „Ogólnych warunków ubezpieczenia AUTOCASCO(...)” (§ 4) ochroną ubezpieczeniową była objęta między innymi kradzież pojazdu.

/dowód: polisa nr (...) - k. 11; Ogólne warunki ubezpieczenia AUTOCASCO (...) - k. 12-15/

W dniu 27 sierpnia 2009 r. W. K., będący pełnomocnikiem M. K. w działalności gospodarczej, zawiadomił Komisariat Policji W. o kradzieży opisanego wyżej pojazdu, zaparkowanego na chodniku przy ul. (...), w pobliżu bloku, w którym mieszkał. Postępowanie w tej sprawie prowadził Komisariat Policji W..

/dowód: zaświadczenie KP W. - k. 16; przesłuchanie powoda - elektroniczny protokół rozprawy z dnia 10 stycznia 2013 r., godz. 00:14:22 - 00:14:30/

W dniu 9 września 2009 r. postanowieniem Prokuratora Rejonowego W. wszczęte zostało śledztwo w sprawie kradzieży samochodu powoda.

/dowód: zawiadomienie o wszczęciu śledztwa - k. 17/

Umową cesji z dnia 2 lutego 2011 r. spółka (...) S.A. przeniosła na M. K. prawa wynikające z umowy ubezpieczenia zawartej przez nią z (...) S.A. celem dochodzenia roszczeń z tytułu likwidacji szkody powstałej w dniu 27 sierpnia 2009 r. na przedmiocie polisy nr (...), tj. samochodzie B. (...).

/dowód: umowa cesji praw z polisy ubezpieczeniowej - k. 19-20/

(...) S.A. pismami z dnia 14 grudnia 2009 r. i 8 kwietnia 2011 r. odmówił wypłaty odszkodowania z ubezpieczenia AUTOCASCO z tytułu kradzieży pojazdu twierdząc, że wbrew obowiązkom wynikającym z ogólnych warunków ubezpieczenia AUTOCASCO (...) użytkownik pojazdu nie zabezpieczył z należytą starannością kluczyka poza pojazdem i nie przekazał go do ubezpieczyciela (zdaniem (...) S.A. przekazano inny kluczyk).

/dowód: pisma (...) S.A. z 14.12.2009r. i 8.04.2011r. - k. 21, 25/

Prawomocnym postanowieniem z dnia 30 grudnia 2013 r. (sygn. akt Ap V Ds 79/13/Spc) prokurator Prokuratury Okręgowej we W. delegowany do Prokuratury Apelacyjnej we W. na podstawie art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. umorzył śledztwo w sprawie rzekomej kradzieży samochodu B. (...) będącego przedmiotem umowy leasingu zawartej między powodem a (...) S.A. wobec niepopełnienia tego przestępstwa. W uzasadnieniu prokurator wskazał, że z ustaleń śledztwa, prowadzonego ostatecznie przez Prokuraturę Apelacyjną we W. Wydział V (...), wynikło, iż pojazd marki B. (...) o numerze rejestracyjnym (...) oddany został przez W. K. i działającego z nim w porozumieniu G. M. na tzw. „układ”, tzn. został zbyty, bezpiecznie przewieziony do nabywcy, a następnie w celu uzyskania odszkodowania została zgłoszona jego kradzież. Przed zgłoszeniem kradzieży samochód przewieziono do miejscowości P. koło T., gdzie został rozebrany na części, a następnie w częściach przewieziony do W.. Części zostały zbyte innym osobom.

/dowód: postanowienie o umorzeniu śledztwa - k. 399-400/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód M. K. dochodził zapłaty odszkodowania z tytułu kradzieży samochodu, w ramach ubezpieczenia AUTOCASCO (AC). Podstawę odpowiedzialności ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia AC, należącego do ubezpieczeń majątkowych, stanowi art. 805 § 1 i 2 k.c. Zgodnie z art. 805 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. W myśl § 2 pkt 1 cytowanego artykułu świadczenie ubezpieczyciela polega w szczególności na zapłacie - przy ubezpieczeniu majątkowym - określonego odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku. Katalog wypadków objętych ochroną ubezpieczeniową w ramach polisy AUTOCASCO nr (...) zawierał § 4 „Ogólnych warunków ubezpieczenia AUTOCASCO (...)”. W rozpoznawanej sprawie wypadkiem tym miała być kradzież samochodu,

W sprawie bezsporne było, że pojazd B. (...), używany przez powoda jako korzystającego w ramach umowy leasingu zawartej z (...) S.A. był ubezpieczony na wypadek kradzieży w (...) S.A., na podstawie umowy zawartej z ubezpieczycielem przez leasingodawcę. Mocą umowy cesji z dnia 2 lutego 2011 r. prawa z umowy ubezpieczenia zostały przeniesione na powoda. Powód był zatem uprawniony do dochodzenia przed Sądem odszkodowania z tytułu kradzieży samochodu. Żądanie powoda było jednak bezzasadne z uwagi na to, że - jak zostało ustalone w toku postępowania dowodowego - ubezpieczony pojazd nie został skradziony.

Równolegle z postępowaniem w rozpoznawanej sprawie toczyło się śledztwo w sprawie kradzieży samochodu użytkowanego przez powoda, zainicjowane zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa złożonym przez W. K. w Komisariacie Policji W.. Postanowieniem Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej z dnia 30 grudnia 2013 r. śledztwo zostało umorzone wobec niepopełnienia przestępstwa. Ta negatywna przesłanka, ustalona przez Prokuraturę Apelacyjną we W., była przyczyną oddalenia powództwa M. K..

Postanowienie Prokuratora o umorzeniu śledztwa w sprawie kradzieży samochodu powoda stanowi dokument urzędowy, którego moc dowodową określa art. 244 § 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem dokumenty urzędowe, sporządzone w przepisanej formie przez powołane do tego organy władzy publicznej i inne organy państwowe w zakresie ich działania, stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone. Postanowienie z dnia 30 grudnia 2013 r. stanowiło zatem dowód tego, że Prokuratura Apelacyjna we W. ustaliła, iż samochód powoda nie został skradziony, a zawiadomienie o kradzieży miało na celu wyłudzenie odszkodowania.

Ustalenia organów postępowania karnego zawarte w postanowieniu o umorzeniu postępowania nie są wiążące dla sądów w postępowaniu cywilnym - sąd cywilny jest związany jedynie ustaleniami wydanego w postępowaniu karnym wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa (por. art. 11 k.p.c.). Postanowienie Prokuratora z dnia 30 grudnia 2013 r. nie stało zatem na przeszkodzie prowadzeniu przez Sąd dalszego postępowania dowodowego, którego efektem mogło być dokonanie ustaleń odmiennych niż ustalenia organów ścigania. Trzeba jednak podkreślić, że w postępowaniu cywilnym inicjatywa dowodowa należy do stron. W myśl art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, zaś zgodnie z art. 232 k.p.c. zdanie 1, dotyczącym procesowego aspektu zasady rozkładu ciężaru dowodu, strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne Nie jest rzeczą sądu poszukiwanie za stronę dowodów przez nią niewskazanych, mających na celu udowodnienie jej twierdzeń, co wyraźnie zaznaczył Sąd Najwyższy w wyroku z 17 grudnia 1996 r. (OSN 1997, poz. 76). Przenosząc te uwagi na grunt rozpoznawanej sprawy należy stwierdzić, że powód zaniechał inicjatywy dowodowej w tym zakresie i nie złożył żadnych wniosków dowodowych zmierzających do ustalenia - wbrew wynikom postępowania karnego - że samochód B. (...) istotnie został skradziony. Powód domagał się jedynie dalszego zawieszenia postępowania z uwagi na toczące się nadal postępowanie karne Ap V Ds 46/09/Spc Prokuratury Apelacyjnej we W., wskazując na związanie Sądu ustaleniami ewentualnego wyroku skazującego za przestępstwo wydanego w tym postępowaniu. Zdaniem Sądu wyczerpanie inicjatywy dowodowej stron wskazywało na to, że sprawa dojrzała do rozstrzygnięcia, zaś ustalenia Sądu, dokonane między innymi w oparciu o postanowienie Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej o umorzeniu śledztwa z uwagi na niepopełnienie przestępstwa kradzieży, skutkowały oddaleniem powództwa o odszkodowanie z ubezpieczenia AUTOCASCO.

Odnosząc się do wniosku powoda o dalsze zawieszenie postępowania z uwagi na prowadzone przez Prokuraturę Apelacyjną we W. śledztwo o sygn. akt Ap V Ds 46/09/Spc należy wskazać, że jak wynika z pisma Prokuratury Apelacyjnej (k. 398), ze śledztwa tego wyłączona została sprawa kradzieży samochodu B. (...). Będące przedmiotem postępowania Ap V Ds 46/09/Spc kwestie związane z ewentualną odpowiedzialnością za wyłudzenie odszkodowania, fałszywe zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa oraz działanie w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym nie stanowiły przesłanki rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy cywilnej, a tym samym nie uzasadniały zawieszenia postępowania. W tym miejscu wypada jeszcze raz podkreślić, że przesłanką dochodzonego przez M. K. roszczenia o zapłatę odszkodowania był fakt poniesienia szkody wskutek kradzieży pojazdu. Brak tej przesłanki skutkował oddaleniem powództwa niezależnie od okoliczności związanych z ewentualną odpowiedzialnością inne czyny, takie jak wyłudzenie odszkodowania, fałszywe zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa oraz działanie w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym. Podkreślić również należy, iż brak zdarzenia ubezpieczeniowego powoduje, iż nieistotne dla rozstrzygnięcia stały się rozważania dotyczące spełnienia przez powoda pozostałych wymogów wynikających z umowy ubezpieczenia. Tym samym ustalenia, czy istotnie przekazany ubezpieczycielowi klucz ze sterownikiem był oryginalny, pozostają bezprzedmiotowe wobec faktu, iż do kradzieży w ogóle nie doszło.

Z przedstawionych względów Sąd orzekł jak w punkcie I sentencji wyroku.

Orzeczenie o kosztach zawarte w punkcie II sentencji wyroku Sąd wydał w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na koszty procesu poniesione przez stronę pozwaną w niniejszej sprawie złożyły się kwota 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa oraz koszty zastępstwa procesowego w kwocie 7.200 zł, ustalone w oparciu o § 6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t. jedn. Dz. U. z 2013 r. poz. 490).

W punkcie III sentencji wyroku Sąd w oparciu o art. 130 ³ § 2 zdanie 2 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c. nakazał powodowi, aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego we Wrocławiu kwotę 9.650 zł tytułem brakującej opłaty od rozszerzonej części powództwa.