Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 18 kwietnia 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Piotr Jarmundowicz

Protokolant: Barbara Bortnik

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 kwietnia 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa E. K.

przeciwko (...) SA z siedzibą w S.

o zapłatę

I. zasądza od strony pozwanej (...) SA z siedzibą w S. na rzecz powódki E. K. kwotę 116.698,80 (sto szesnaście tysięcy sześćset dziewięćdziesiąt osiem zł. 80/100) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 12 lutego 2012 r. do dnia zapłaty,

II. dalej idące powództwo oddala,

III. zasądza od strony pozwanej (...) SA z siedzibą w S. na rzecz powódki E. K. kwotę 9.743 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu,

IV. nakazuje stronie pozwanej (...) SA z siedzibą w S. aby uiściła na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowego we Wrocławiu kwotę 848,15 zł. tytułem brakującej części opłaty sądowej od rozszerzonego żądania pozwu i wydatków na wynagrodzenie biegłych sądowych.

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym do tutejszego w dniu 25.01.2012 r. powódka E. K. domagała się zapłaty od (...) S.A. w S. kwoty 20 000 zł z tytułu zadośćuczynienia za doznany uszczerbek na zdrowiu w wyniku wypadku komunikacyjnego, kwoty 2505,27 zł z tytułu zwrotu kosztów poniesionych na leczenie, rehabilitację, kosztów odwołanego lotu oraz kosztów uroczystości pogrzebowej oraz kwoty 80 000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej. Powódka domagała się także zasądzenia na jej rzecz odsetek ustawowych od poszczególnych kwot od dnia 29.12.2010 r. oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazała, że w dniu (...) r. jechała samochodem osobowym marki P. (...)(nr rej. (...)) ze swoją matką I. K.oraz narzeczonym P. W. drogą nr (...)z S.w kierunku O.. Około godziny 12.30 w W.doszło do wypadku, w wyniku którego matka powódki I. K.poniosła śmierć na skutek doznanych poważnych obrażeń ciała. W wypadku ucierpiała także powódka, u której stwierdzono złamanie nasady kości promieniowej lewej, złamanie mostka oraz miednicy, a także ranę okolicy biodra prawego oraz kłębku kciuka prawego. Powódka wskazała, że nie jest możliwa pełna regeneracja organizmu, ponieważ po wypadku stwierdzono w powłokach brzusznych po stronie prawej widoczną niewielką przestrzeń płynową wielkości 8 mm przemawiającą za resztkowym krwiakiem a także drobne hypoechogenne ogniska wielkości kilku mm odpowiadające stłuczeniu powłok brzusznych. Powódka do dnia dzisiejszego odczuwa dolegliwości związane z przyspieszonym tętnem. W wyniku wypadku powódka doznała także wielu cierpień psychicznych, do tej pory cierpi na zaburzenia stresowe pourazowe, anhedonię, ma problemy z koncentracją oraz zaburzenia snu. Powódka leczyła się psychiatrycznie odczuwała napady lękowe nasilające się podczas zasypiania i w trakcie snu. Do tej pory cierpi na bóle głowy, przyspieszone tętno, drętwienie kończyn, problemy z oddychaniem oraz paniczny lęk przed poruszaniem się samochodem. W związku z wypadkiem pozostawała niezdolna do pracy od dnia (...) r. do dnia 30.09.2010 r. Powódka wskazała dalej, że zgłosiła do ubezpieczyciela szkodę z tytułu odpowiedzialności cywilnej. Podczas postępowania likwidacyjnego przedłożyła szereg dokumentów medycznych wnosząc jednocześnie o wypłatę stosownego odszkodowania oraz zadośćuczynienia, w tym świadczenia z tytułu śmierci osoby bliskiej. W toku postępowania ubezpieczyciel przyznał powódce następujące należności: 13 000 zł z tytułu zadośćuczynienia w rozumieniu art. 445 k.c., kwotę 15 000 zł z tytułu pogorszenia sytuacji życiowej w rozumieniu art. 446 § 3 k.c., kwotę 15 000 zł z tytułu zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej w rozumieniu art. 446 § 4 k.c. Ubezpieczyciel w całości uwzględnił zgłoszone przez powódkę roszczenia z tytułu zwrotu kosztów przejazdu w wysokości 29,20 zł, z tytułu zwrotu utraconego dochodu w kwocie 1880,09 zł. Z tytułu zgłoszonego przez powódkę roszczenia o zwrot kosztów leczenia w wysokości 1063,55 zł ubezpieczyciel uwzględnił jedynie kwotę 257,38 zł a z tytułu zwrotu kosztów zorganizowania uroczystości pogrzebowej zgłoszonej przez powódkę w wysokości 6775,34 zł ubezpieczyciel uwzględnił 5275,34 zł. Ubezpieczyciel odmówił w całości uwzględnienia zwrotu kwoty 198,80 zł z tytułu zwrotu ceny niewykorzystanych biletów lotniczych.

Powódka wyjaśniła dalej, że dochodzona przez nią kwota 20 000 zł z tytułu zadośćuczynienia stanowi odpowiednią sumę w rozumieniu art. 445 k.c. oraz że na taką kwotę wycenia doznany przez nią uszczerbek na zdrowiu. Jako młoda kobieta stała u progu kariery zawodowej, miała duże aspiracje i marzenia. Wypadek, w którym zginęła jej matka oraz doznane przez nią obrażenia był i jest dla niej straszną i trudną do opisania tragedią. Przed wypadkiem była aktywna sportowo, lubiła pływać i jeździć a rowerze i na nartach. Po wypadku, ze względu na silne dolegliwości bólowe oraz lękowe, musiała zrezygnować z tego typu aktywności.

W odniesieniu do żądania zasądzenia kwoty 80 000 zł z tytułu zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej w rozumieniu 446 § 4 k.c. powódka wskazała, że łączyła ją z matką bardzo bliska więź. Jej śmierć w wypadku samochodowym była dla niej straszną tragedią, tym bardziej, że w podobnych okolicznościach w 2001 roku zginął jej ojciec. Kwota zadośćuczynienia w dochodzonej wysokości była, jej zdaniem, adekwatna do szkody i cierpień psychicznych, jakich doznała w związku ze śmiercią matki. Po wypadku powódka zmieniła pracę i nie była w stanie utrzymywać kontaktów rodzinnych z powodu bolesnych dla niej wspomnień nasilających się podczas spotkań. Jej zdaniem dochodzona przez nią kwota stanowi odpowiednią w rozumieniu art. 446 § 4 k.c. i w żadnym razie nie będzie stanowiła dla niej wzbogacenia tym bardziej, że po wypadku w całości spoczęła na niej kwestia opieki nad małoletnim bratem B. oraz babcią, która wcześniej mieszkała z jej mamą w S..

Wyjaśniając określoną w pozwie na dzień 29.12.2010 r. datę początkową liczenia odsetek ustawowych od poszczególnych kwot powódka wskazała, że jest to termin po upływie 45 dni od dnia zgłoszenia szkody pozwanej, po którym ubezpieczyciel był zobowiązany do spełniania świadczenia.

W odpowiedzi na pozew złożonej w dniu 16.04.2012r. pozwany ubezpieczyciel (...) S.A. w S. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów procesu. Przyznał, że co do zasady ponosi odpowiedzialność z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Potwierdził także, że przyznał i wypłacił powódce kwotę 13 000 zł tytułem zadośćuczynienia za poniesioną krzywdę w rozumieniu art. 445 § 1 k.c., kwotę 1880 z tytułu utraconego dochodu za okres od 14.08. - 30.09. 2010 r. oraz kwotę 257,38 z tytułu zwrotu kosztów zakupu leków. Ubezpieczyciel ustalił, że na skutek urazów doznanych w wypadku powódka odniosła trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 12 %. Z tego powodu, zdaniem ubezpieczyciela, przyznane zadośćuczynienia jest adekwatne do doznanej przez nią krzywdy. Ubezpieczyciel uwzględnił także koszty pochówku w łącznej kwocie 5275,34 zł oraz przyznał świadczenie w wysokości 15 000 zł z tytułu znacznego pogorszenia się sytuacji życiowej powódki po śmierci matki. Zakwestionował roszczenie dochodzone w kwotach wyższych niż przyznane wskazując, że powódka nie wykazała ich zasadności. Nie widział też potrzeby zwrotu kosztów poniesionych w związku z przeprowadzeniem prywatnych zabiegów rehabilitacyjnych, ponieważ powódka nie wykazała, że były one konieczne. Ponadto, zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, porady lekarskie stanowią świadczenia standardowe, których koszt pokrywa NFZ, a nie osoba poszkodowana. Na koniec pozwany ubezpieczyciel zakwestionował datę początkową naliczania odsetek i powołując wyrok Sądu Najwyższego z dnia 06.07.1999 r. wskazał, że odsetki powinny być liczone po upływie 14 dni od dnia wezwani do zapłaty tj. od dnia 10.02.2011 r.

W piśmie z dnia 27.02.2013 r. powódka rozszerzyła powództwo, w ten sposób, że wniosła o zasadzenie od ubezpieczyciela na jej rzecz kwoty 35 000 zł z tytułu zadośćuczynienia za doznany uszczerbek na zdrowiu, co stanowiło rozszerzenie powództwa o dalszą kwotę 15 000 zł. Wyjaśniła, że w toku postępowania pojawiły się nowe okoliczności, bowiem w opinii lekarskiej z dnia 04.09.2012 r. biegły sądowy ustalił trwały uszczerbek na zdrowiu powódki w wysokości 18 %. Ponadto u powódki, mimo znacznego upływu czasu, nadal utrzymuje się ograniczenie ruchów lewego nadgarstka, które upośledza ruch lewej ręki, utrzymują się także dolegliwości bólowe mostka ograniczające ruch tułowia i utrudniające nawet głębszy oddech.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia (...) r. powódka E. K., jej narzeczony P. W.oraz jej matka I. K.podróżowali samochodem osobowym marki P. (...)o nr rej. (...) drogą nr (...)z S.do O., na uroczystości ślubne siostry P. W.. Samochód prowadził P. W.. Około godziny 12.30 w miejscowości W.doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego I. K.oraz E. K.doznały szeregu poważnych obrażeń ciała.

Przyczyną zaistnienia wypadku było nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu przez sprawcę zdarzenia H. P., która prowadząc pojazd marki P. (...) o nr rej. (...) nie zastosowała się do znaku „stop” i wyjechała ze znaczną prędkością z podporządkowanej ulicy na drogę krajową numer (...) i zderzyła się czołowo z nadjeżdżającym pojazdem prowadzonym przez P. W.. W wyniku dużej prędkości z jaką jechała H. P., jej samochód staranował także czekający do skrętu pojazd marki V. (...) po czym uderzył jadący z naprzeciwka samochód marki V. spychając oba samochody do rowu.

Samochód osobowy, jaki prowadziła H. P. ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej u pozwanego ubezpieczyciela (...) S.A. polisą nr (...).

Dowód:

- zawiadomienie nr (...)– k. 23,

- potwierdzenie przelewu – k. 73,

- zeznania świadka E. W. – e protokół z dnia 26.04.2012 r. od 00:04:37 do 00:20:10,

- zeznania powódki E. K. – e protokół z dnia 26.04.2012 r. od 00:27:36 do 00:53:12,

I. K. została przewieziona do szpitala w K., jednak pomimo udzielonej jej pomocy zmarła ok. godz. 22.00 osierocając trójkę dzieci (powódkę E. K., A. K. oraz B. K.) i zostawiając bez opieki jej matkę M. Ś.. Dzieci zostały sierotami zupełnymi (ich ojciec zginął w wypadku samochodowym w 2001 roku).

Dowód:

- odpis skrócony aktu zgonu – k. 24,

- zezwolenie na pochowanie zwłok – k. 25,

- kopia karty informacyjnej ZOZ w K. – k. 26 - 27,

- zeznania świadka E. W. – e protokół z dnia 26.04.2012 r. od 00: 04:37 do 00:20:10,

- zeznania powódki E. K. – e protokół z dnia 26.04.2012 r.od 00: 27:36 do 00:53:12,

W wyniku wypadku powódka E. K. doznała obrażeń ciała w postaci złamania nasady dalszej kości promieniowej lewej S.52, złamanie mostka i miednicy. Stwierdzono nadto ranę okolicy biodra prawego oraz uraz kłębku kciuka. Nadgarstek oraz lewy kciuk umieszczono w opatrunku gipsowym na pięć tygodni. Ranę w okolicy biodra zszyto operacyjnie. Przez pierwsze trzy dni powódka przebywała w szpitalu w W., po czym wypisała się na własne żądanie. Była pod opieką (...) i tam otrzymała skierowanie na zabiegi fizjoterapeutyczne

W związku z leczeniem powódka poniosła koszty związane z zakupem leków, kosztów rehabilitacji, dojazdu do placówek, służby zdrowie, gdzie przebywały jej najbliższe osoby.

Powódka nadal odczuwa ograniczenie o połowę zakresu ruchów nadgarstka po przebytym złamaniu złamania dalszej nasady kości promieniowej i skręcenia kciuka. Towarzyszy jej także ból dolnej części mostka ograniczający ruch tułowia oraz swobodne oddychanie. Trwały uszczerbek na zdrowiu z tytułu doznanych obrażeń wynosi 18 %.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii i ortopedii dr n. med. K. C. – k. 183 – 185,

- karta informacyjna z dnia 16.08.2010 r. – k. 31,

- dokumentacja medyczna – k. 32 - 42,

- pismo z dnia 22.03.2011 r. z załącznikami – k. 96 - 101,

-kopie paragonów fiskalnych, rachunków i faktura VAT z procesu leczenia – k. 58 – 71,

- kopie biletów MPK – k. 72,

Ze względu na przebieg wypadku, (poszkodowana w zakleszczonym pojeździe widziała swoją ciężko ranną matkę) oraz z uwagi na fakt, że jej matka w wyniku obrażeń zmarła, zdrowie psychiczne powódki znacznie ucierpiało. Po wypadku pojawiły się u niej objawy charakterystyczne dla stresu pourazowego. Powódka cierpi na reminiscencję (natrętne wspomnienia nasycone negatywnymi emocjami), anhedonię (niezdolność do przeżywania przyjemności), ma problemy ze snem i koncentracją. Towarzyszy jej zmniejszone poczucie bezpieczeństwa, pesymizm co do przyszłości oraz zwiększona reaktywność emocjonalna. Objawy te utrzymują się do dnia dzisiejszego. Początkowo powódka zasięgnęła porady psychologa, a później, za jego sugestią, leczyła się psychiatrycznie. Od wypadku do lutego 2011 r. przyjmowała leki. Powódka nadal odczuwa silne bóle głowy, przyśpieszone tętno, drętwienie kończyn i problemy z oddychaniem. Panicznie boi się podróżować samochodem.

Objawy stresu pourazowego są u powódki wyraźnie widoczne, umożliwiają jednak wykonywanie pracy zawodowej. Uszczerbek na zdrowiu z tego tytułu wynosi 9 %.

Głębokość zaburzeń depresyjnych oraz utrwalone nerwice związane z urazem czaszkowo mózgowym pozwalają oszacować 10 % uszczerbek na zdrowiu.

Dowód:

- opinia psychologiczna z dnia 13.10.2010 r. – k. 43 - 44,

- kopia kart informacyjnych – k. 45 - 46,

- opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii mgr B. M. – k. 165 - 168,

- opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii lek. med. J. B. (1) – 208 - 214,

Powódka była bardzo zżyta z matką, miała z nią przyjacielskie relacje. Mieszkając we W. odwiedzała ją podczas weekendów. Pomagała jej wtedy w wykonywaniu prac porządkowych i remontowych. Bardzo często do niej dzwoniła i opowiadała o bieżących sprawach ze swojego życia.

Dowód:

- zeznania świadka E. W. – e protokół z dnia 26.04.2012 r. 0d 00:04:37 do 00:20:10,

- zeznania powódki E. K. – e protokół z dnia 26.04.2012 r. od 00:27:36 do 00:53:12,

- opinia biegłego sądowego z zakresu psychologii mgr B. M. – k. 165 - 168,

- opinia biegłego sądowego z zakresu psychiatrii lek. med. J. B. (1) – 208 - 214,

Powódka zorganizowała uroczystość pogrzebową I. K.. Z tego tytułu poniosła koszty w wysokości 6775 zł.

Dowód:

- faktura VAT z dnia 17.08.2010 r. – k. 74,

- zaświadczenie z dnia 04.09.2010 r. – k. 75,

- faktura VAT z dnia 25.08.2010 r. – k. 76,

- faktura VAT z dnia 04.12.2010 r. – k. 77,

W związku z zaistnieniem wypadku przed Sądem Rejonowym w W. II Wydziałem Karnym toczyło się postępowanie karne, zakończone wyrokiem wydanym w dniu 02.02.2011 r. (II K 1319/10) w którym uznano sprawcę wypadku H. P.za winną popełniania przestępstwa z art. 177 § 2 k.k. i skazano ją na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności w zawieszeniu na 3 letni okres próby.

Dowód:

- kopia wyroku z dnia 02.02.2011r. – k. 28-29,

W związku z przedmiotowym wypadkiem powódka pozostawała niezdolna do pracy od dnia (...) r. do dnia 30.09.2010 r. Z tego tytułu utraciła zarobek w kwocie 1880,09 zł.

Dowód:

- zaświadczenie o utraconych zarobkach – k. 47 - 48,

- kserokopia (...) k. 49 - 51,

Powódka, po śmierci matki I. K., stała się rodziną zastępczą dla małoletniego wtedy brata B. K., który przeprowadził się do jej mieszkania we W. i tam też od września 2011 r. rozpoczął naukę w liceum ogólnokształcącym. Powódka opiekuje się także swoją babcią M. Ś., która do tej pory pozostawała pod opieką jej matki I. K..

Dowód:

- zeznania świadka E. W. – e protokół z dnia 26.04.2012 r. od 00:04:37 do 00:20:10,

- zeznania powódki E. K. – e protokół z dnia 26.04.2012 r. od 00:27:36 do0 00:53:12,

Powódka zgłosiła szkodę z tytułu odpowiedzialności cywilnej u pozwanego ubezpieczyciela. W dniu 20.08.2010 r. ubezpieczyciel wezwał ją do przedłożenia dalszej dokumentacji szkody, po czym w piśmie z dnia 13.09.2010 r. poinformował, że nie może zakończyć likwidacji szkody ponieważ nie przedłożyła wszystkich wymaganych dokumentów. Pełnomocnik powódki pismem z dnia 10.11.2010 r. przedłożył szereg dokumentów (rachunków, faktur VAT, paragonów fiskalnych dotyczących poniesionych kosztów leczenia, w tym biletów MPK) oraz wniósł o zapłatę stosownego zadośćuczynienia w rozumieniu art. 445 k.c., zapłatę odszkodowania za koszty poniesione w związku z wypadkiem w kwocie 7262,09 zł oraz zapłatę odszkodowania i zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej w rozumieniu art. 446 k.c. Decyzją z dnia 02.12.2010 r. ubezpieczyciel przyznał powódce kwotę 6429,76 zł tytułem zadośćuczynienia (5000 zł), zwrotu kosztów zakupu leków (215,54 zł), zwrotu kosztów przejazdu (29,20 zł) oraz zwrotu utraconego dochodu (1185,02 zł). W piśmie z dnia 07.12.2010 r. ubezpieczyciel wezwał powódkę do przedłożenia szeregu dokumentów związanych z dochodzonym przez nią świadczeniem z art. 446 § 3 k.c. a w piśmie z dnia 31.12.2010 r. ponownie powiadomił, iż nie może zakończyć postępowania likwidacyjnego z powodu braków w dokumentacji. W związku z przewlekającym się procesem likwidacyjnym, powódka skierowała w dniu 26.01.2011 r. wezwanie do zapłaty kwoty 150 000 zł z odsetkami z tytułu odszkodowania i zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej oraz kwoty 150 000 zł wraz z odsetkami z tytułu zadośćuczynienia i odszkodowania. Ubezpieczyciel, decyzją z dnia 23.02.2011 r., przyznał powódce kwotę 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej w rozumieniu art. 446 §4 k.c. oraz kwotę 20275,34 zł z tytułu zadośćuczynienia oraz zwrotu wydatków związanych z pochówkiem zmarłej matki. W piśmie z dnia 02.05.2011 r. ubezpieczyciel poinformował, że w związku z doznanym przez nią rozstrojem zdrowa zostało jej w toku postępowania przyznane świadczenie w łącznej wysokości 15 166,67 zł, na które składały się: kwota 13 000 zł z tytułu zadośćuczynienia zgodnie z art. 445 § 1 k.c., kwota 1880,09 zł z tytułu utraconego dochodu, kwota 29,20 zł tytułu kosztów przejazdu oraz kwota 257,29 zł z tytułu kosztów leczenia.

Dowód:

- pismo z dnia 20.08.2010 r. – k. 52,

- pismo z dnia 13.09.2010 r. – k. 53,

- decyzja z dnia 02.12.2010 r. – k. 78,

- pismo z dnia 07.12.2010 r. – k. 80 - 81,

- sprawozdanie z dnia 30.12.2010 r. – k. 82 - 87,

- pismo z dnia 31.12.2010 r. – k. 88,

- wezwanie do zapłaty – k. 89 – 93,

- pismo z dnia 23.02.2011 r. – k. 94,

- pismo z dnia 23.02.2011 r. – k. 95, 132,

- wezwanie z dnia 26.01.2011 r. – k. 127 - 131,

- oświadczenie z dnia 10.11.2010 r. wraz z drukiem zgłoszenia szkody i potwierdzeniem nadania – k. 54 - 57,

- kopie paragonów fiskalnych, rachunków i faktura VAT z procesu leczenia – k. 58 – 71,

- kopie biletów MPK – k. 72,

- pismo z dnia 22.03.2011 r. z załącznikami – k. 96 - 101,

- pismo z dnia 02.05.2011 r. – k. 102 - 103, 138 - 140,

- korespondencja mailowa – k. 104,

- pismo z dnia 10.11.2010 r. – k. 120 - 126,

Powódka oraz jej narzeczony P. W.planowali we wrześniu 2010 r. odwiedzić siostrę powódki – A. K., która wtedy na stałe przebywała w I.. W związku z tym powódka zakupiła bilet lotniczy, za który zapłaciła przelewem kwotę 198,80 zł. Z uwagi na wypadek oraz doznane obrażenia, powódka nie zrealizowała planów.

Dowód:

- potwierdzenie przelewu – k. 73

Opisany wyżej stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie nie budzących wątpliwości dowodów w postaci dokumentacji medycznej oraz akt szkody, w tym rachunków faktur VAT, biletów oraz potwierdzeń przelewów a także pism procesowych stron, które dowiodły chronologicznego następstwa zdarzeń, następstw wypadku komunikacyjnego z dnia (...) r., obrażeń doznanych przez powódkę, przebiegu jej leczenia oraz postępowania likwidacyjnego a także stanowisk procesowych stron oraz prób ugodowego rozwiązania sporu.

Sąd w stanie faktycznym w całości uwzględnił zeznania świadka E. W., ponieważ były one spójne i logiczne i w całości potwierdzone zostały w treści zgromadzonych w sprawie dokumentów.

W pełni wiarygodne były także zeznania powódki, która z trudem relacjonowała przebieg zdarzeń oraz opowiadała o doznanych urazach, przeżyciach oraz o obecnej trudnej dla niej sytuacji.

Istotne w ustaleniu stanu faktycznego były sporządzone opinie biegłych sadowych: lek. med. J. B. (1)– specjalisty psychiatry, dr n. med. K. C.specjalisty z zakresu chirurgii i ortopedii oraz mgr B. M.- specjalisty z zakresu psychologii. Opinie sporządzone przez biegłych były rzetelne, prawidłowe i jednoznaczne w swojej treści. Biegli dokonali szerokiej i dogłębnej analizy dostępnych im źródeł a także osobistego badania powódki i wyciągnęli, zdaniem Sądu, nie budzące wątpliwości wnioski poparte także wyjaśnieniem sposobu rozumowani oraz przyjętych metod oceny.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione w przeważającej części.

Powódka, po ostatecznym sprecyzowaniu żądania domagała się zasądzenia kwoty 35 000 zł z tytułu zadośćuczynienia za doznany uszczerbek na zdrowiu w wyniku wypadku komunikacyjnego, kwoty 2505,27 zł z tytułu zwrotu kosztów poniesionych na leczenie, rehabilitację (806,47 zł), kosztów odwołanego lotu (198,80 z) oraz kosztów uroczystości pogrzebowej (1500 zł) oraz kwoty 80 000 zł tytułem zadośćuczynienia za śmierć osoby bliskiej. Powódka domagała się także zasądzenia na jej rzecz odsetek ustawowych od poszczególnych kwot od dnia 29.12.2010 r. oraz zwrotu kosztów procesu. Pozwany ubezpieczyciel wnosił o oddalenie powództwa twierdząc, że przyznane w toku procesu likwidacyjnego świadczenia są adekwatne do doznanych przez powódkę urazów i krzywdy.

Stan faktyczny sprawy był w zasadzie bezsporny. Nie były w sprawie kwestionowane ani okoliczności zaistnienia wypadku ani też rozmiar obrażeń ciała doznanych przez powódkę w wyniku wypadku oraz pogorszenie się jej stanu psychicznego. Rozstrzygnięcie sporu wymagało dokonania oceny jedynie wysokości i zasadności dochodzonych przez nią poszczególnych roszczeń.

Zgodnie z normą art. 822 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. W sprawie niniejszej strony nie pozostawały w sporze co do faktu, iż właściciel samochodu, który uczestniczył w wypadku z dnia (...) r. marki P. (...) nr rej. (...), ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeniowym. Nie było zatem wątpliwości o możliwości zastosowania powołanej normy prawnej do rozstrzygnięcia niniejszego sporu. Odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń jest odpowiedzialnością za ubezpieczającego, ten zaś odpowiada na zasadzie statuowanej w art. 436 k.c. Odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek, ponosi samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną wypadkiem oznacza zatem obowiązek naprawienia szkody majątkowej wynikłej z wypadku, jak i obowiązek zadośćuczynienia doznanej krzywdy (szkody na osobie).

Podstawą materialną dochodzonego przez powódkę roszczenia w zakresie zadośćuczynienia w wysokości 35 000 zł były przepisy art. 444 § 1 i 2 k.c. i art. 445 § 1 k.c.

W art. 445 § 1 k.c. dotyczącym zadośćuczynienia pieniężnego, ustawodawca posługuje się pojęciem niedookreślonym „suma odpowiednia". W bogatym w tej kwestii orzecznictwie ugruntował się aprobowany także i w piśmiennictwie pogląd opowiadający się za kompensacyjnym charakterem przewidzianego w art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienia. (zob. uchwała Sądu Najwyższego z 8.12.1973 r, III CZP 37/73). Dla przykładu tylko Sąd wskazuje na pogląd Sądu Apelacyjnego w Białymstoku wyrażony wyroku z dnia 13.09.2012 r. ( I ACa 349/12), zgodnie z którym zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę stanowi przybliżony ekwiwalent za doznaną przez pokrzywdzonego szkodę niemajątkową (krzywdę), a zatem powinno ono wynagrodzić doznane cierpienia, utratę radości życia oraz ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć psychicznych. Celem zadośćuczynienia jest naprawienie szkody niemajątkowej wyrażającej się krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych, dlatego ustalając kwotę zadośćuczynienia należy mieć na uwadze m.in. ich rozmiar i nasilenie np. dolegliwości bólowe powstałe w następstwie urazu oraz czas leczenia. Wśród innych okoliczności wpływających na wysokość zadośćuczynienia pojawia się też wymóg ustalenia go w rozsądnych granicach adekwatnych do aktualnych stosunków majątkowych, bo jak wspomniano jego celem jest pokrycie szkody majątkowej, a nie wzbogacenie poszkodowanego. Kwota zadośćuczynienia winna przy tym odpowiadać aktualnym warunkom życiowym i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Przy ustalaniu zadośćuczynienia trzeba również uwzględniać: rodzaj naruszonego dobra, rozmiar krzywdy, stopień winy sprawcy, przyczynienia się pokrzywdzonego do szkody, wiek pokrzywdzonego. (por. także wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4.06.1968 r, I PR 175/68, uchwałę pełnego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 8.12.1973 r, III CZP 37/73 oraz wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 03.11.1994 r., sygn. akt: APr 43/94).

W ocenie Sądu, żądanie powódki odnoszące się do zapłaty kwoty pieniężnej tytułem zadośćuczynienia za krzywdę doznaną wskutek wypadku z dnia (...) r. w wysokości ostatecznie określonej na kwotę 35 000 zł jest uzasadnione. Sąd uznał, że rozmiar dolegliwości odczuwanych przez powódkę bezpośrednio po wypadku a także fakt, że utrzymują się one do dnia dzisiejszego powoduje, że świadczenie w łącznej wysokości 48 000 zł (ubezpieczyciel uznał uprzednio roszczenie z tego tytułu w wysokości 13 000 zł) jest odpowiednie w znaczeniu art. 445 § 1 k.c. Sąd podkreśla w tej kwestii, że powołani w sprawie biegli sądowi z zakresu psychologii, psychiatrii oraz chirurgii i ortopedii opisali, ze powódka doznała uszczerbku na zdrowiu w wysokości odpowiednio 9%, 10% oraz 18 %. Mając zatem na uwadze zajęte przez biegłych stanowisko a także okoliczności wypadku, młody wiek powódki, dolegliwości fizyczne i psychiczne szczegółowo opisane i ocenione przez biegłych, Sąd przyjął, że dochodzona przez powódkę kwota nie jest żądaniem wygórowanym. Podkreślić należy, że szereg dolegliwości utrzymuje się u powódki do dnia dzisiejszego. Na rozprawie relacjonowała ona szczerze nie tylko o doznanej traumie, ale także o ciągłym bólu ręki i w okolicach mostka, jaki towarzyszy jej podczas wykonywania prostych czynności dnia codziennego. Powódka nie jest w stanie prowadzić samochodu ponieważ panicznie boi się, że mogłoby dojść do wypadku. W wyniku wypadku znacznie ucierpiało jej poczucie bezpieczeństwa. Powódka ma problemy z koncentracją, co nie pozwala jej na odczuwanie stabilizacji zatrudnienia ponieważ wydaje się jej, że zlecone czynności wykonuje wolniej niż inni. Obawia się także czy będzie w stanie poradzić sobie w dalszym życiu. Powódka stała się po wypadku bardzo nerwowa i płaczliwa, denerwuje się nawet, kiedy słyszy odgłos pisania na klawiaturze. Powódka pozbawiona jest obecnie radości życia, nie podejmuje planów, a wcześniejsze marzenia odłożyła na dalszą, bliżej nieokreśloną przyszłość. W wyniku wypadku ucierpiał także jej związek z narzeczonym P. W.. Faktem jest, że nadal mieszkają oni w jednym mieszkaniu, jednak z powodu jej nerwowości często dochodzi do kłótni. Mając na uwadze powyższe, Sąd w całości uwzględnił roszczenie powódki z tytułu zadośćuczynienia z art. 445 § 1 k.c. w dochodzonej przez nią wysokości.

Zdaniem Sądu uzasadnionym w całości było także żądanie powódki z tytułu utraty osoby bliskiej w łącznej wysokości 95 000 zł (ubezpieczyciel wypłacił z tego tytułu uprzednio kwotę 15 000 zł). Podstawę prawną żądania powódki w tym zakresie zawiera art. 446 § 4 w związku z § 1 k.c., zgodnie z którym Sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego w wyniku uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, w następstwie czynu niedozwolonego, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Zadośćuczynienie ma na celu naprawienie krzywdy, tj. szkody niemajątkowej, przejawiającej się w cierpieniach fizycznych i psychicznych wywołanych śmiercią osoby najbliższej.

W przedmiotowej sprawie niewątpliwie skutkiem śmierci I. K. była ogromna krzywda po stronie powódki. Stan faktyczny wykazuje, że była ona bardzo z matką zżyta i bardzo przeżywała i przeżywa nadal jej śmierć. Powódka traktowała matkę jak przyjaciółkę codziennie pozostając z nią w kontakcie telefonicznym. Mieszkając we W. jeździła do niej kilka razy w miesiącu. Pomagała jej w prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz w pracach porządkowych i remontowych. Zawsze spędzała tam święta czy inne wolne dni. Należy podkreślić, że po jej śmierci stanęła przed trudnym obowiązkiem przejęcia opieki nie tylko nad jej małoletniego brata, który do tej pory pozostawał pod opieką matki, ale i swojej babci. Po wypadku musiała podjąć czynności regulujące stosunki prawne z bratem i stała się dla niego rodziną zastępczą. Brat przeprowadził się także do niej do W., gdzie znalazła mu nową szkołę i przejęła na siebie obowiązki utrzymania go i wychowania.

Okoliczności podawane przez powódkę na rozprawie potwierdziły w całości opinie biegłych sądowych z zakresu psychiatrii i psychologii. Biegli jednoznacznie stwierdzili, że relacje powódki ze zmarłą w wypadku matka były bardzo bliskie oraz, że bardzo przeżywa jej śmierć, tym bardziej, że była tego naocznym świadkiem nie mogąc wyciągnąć matki z samochodu po wypadku. Ból z powodu śmierci matki wpłynął także na zmianę zachowania powódki. Stała się nerwowa i z oczywistych względów brakuje jej poczucia bezpieczeństwa.

Należy zauważyć, że określając wysokość zadośćuczynienia o którym mowa w art. 446 § 4 k.c. należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanej przez poszkodowanego krzywdy. W razie śmierci osoby bliskiej na rozmiar krzywdy mają przede wszystkim wpływ: dramatyzm doznań osoby bliskiej, poczucie osamotnienia i pustki, cierpienia moralne i wstrząs psychiczny wywołany śmiercią osoby najbliższej, rodzaj i intensywność więzi łączącej pokrzywdzonego ze zmarłym, wystąpienie zaburzeń będących skutkiem tego odejścia (np. nerwicy, depresji), roli w rodzinie pełnionej przez osobę zmarłą, stopień w jakim pokrzywdzony będzie umiał się znaleźć w nowej rzeczywistości i zdolności jej zaakceptowania, leczenie doznanej traumy, wiek pokrzywdzonego. Biorąc pod uwagę powyższe wskazanie w ocenie Sądu w okolicznościach faktycznych sprawy za w pełni usprawiedliwione należy uznać żądanie powódki przyznanie zadośćuczynienia od pozwanego ubezpieczyciela, w określonej przez nią wysokości. Sąd wskazuje przy tym na różnice pomiędzy żądaniem zadośćuczynienia z tytułu uszczerbku na zdrowiu, którego podstawą jest art. 445 § 1 k.c. a żądaniem zadośćuczynienia z tytułu utraty bliskiej osoby, które oparcie ma we wprowadzonym w dniu 03.08.2008 r. przepisie art. 446 § 4 k.c. Są to roszczenia całkowicie od siebie niezależne oraz różne przedmiotowo. Tak jak art. 445 § 1 k.c. skupia się na krzywdzie poszkodowanego związanej z uszkodzeniem ciała czy też rozstrojem zdrowia powstałych w wyniku zajścia konkretnego zdarzeniem, tak art. 446 § 4 k.c. mówi o krzywdzie powiązanej ze śmiercią osoby bliskiej dla pokrzywdzonego, będącą skutkiem zdarzenia powodującego odpowiedzialność jego sprawcy.

Roszczenie pozwu obejmowało także zwrot całości kosztów pogrzebu, zwrot kosztów leczenia oraz zwrot kosztów biletu lotniczego.

Roszczenie zakresie zwrotu kosztów pogrzebu należało ocenić na gruncie art. 446 § 1 k.c., zgodnie z którym jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego, zobowiązany do naprawienia szkody powinien zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu, kto je poniósł. Powódka domagała się zwrotu kosztów pochówku matki nie pokrytych przez ubezpieczyciela w wysokości 1500 zł. Zgodnie z utrwalonymi poglądami orzecznictwa, do kosztów pogrzebu podlegających zwrotowi w oparciu o art. 446 § 1 k.c. zalicza się wszelkie koszty związane z pochówkiem bezpośrednio, a także wydatki odpowiadające zwyczajom panującym w danym środowisku, w tym koszty zakupu odzieży żałobnej, wydatki na wieńce i kwiaty oraz na poczęstunek organizowany dla osób uczestniczących w pogrzebie. Fakt poniesienia wydatków związanych z pochówkiem oraz ich wysokość muszą zostać udowodnione przez stronę, która żąda zwrotu tych wydatków, zgodnie z art. 6 k.c., w myśl którego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie wywodzącej z danego faktu skutki prawne. Ubezpieczyciel nie w pełni uwzględnił roszczenie z tego tytułu odmawiając zwrotu kosztów z faktury nr (...) związanej z rozbiórką nagrobka Zdaniem Sądu, wydatek ten powinien znaleźć się w zakresie świadczenia ubezpieczyciela ponieważ pozostaje on w ścisłym związku z kosztami pogrzebu.

Sąd przyjął także, że uzasadnione jest roszczenie z tytułu zwrotu kosztów poniesionych na zakup biletu lotniczego w wysokości 198,80 zł. Zdaniem Sądu żądanie rekompensaty z tego tytułu pozostawało w ścisłym związku z zaistnieniem wypadku. Gdyby bowiem do wypadku nie doszło powódka niewątpliwie zrealizowałaby plan podróży do I.. W sytuacji jednak doznanych w wypadku obrażeń oraz śmierci matki powódka utraciła możliwość jego realizacji.

Sąd nie uwzględnił roszczenia powódki w zakresie zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji. Podstawą prawną żądania w tym zakresie był przepis art. 444 § 1 k.c. Powódka, w celu wykazania poniesionych kosztów, przedłożyła na tą okoliczność szereg rachunków i faktur VAT, z których część była nieczytelna stąd też niemożliwa do zweryfikowania. Pozwany ubezpieczyciel zakwestionował zasadność przyznania powódce kwot przekraczających wypłacone już świadczenia stąd też to na powódce spoczywał obowiązek dowodzenia, że poniesione przez nią wydatki miały związek z leczeniem doznanych w wypadku urazów a także czego one dotyczyły. Zdaniem Sądu, jedynie biegły sądowy mógłby wypowiadać się w zakresie zasadności zastosowanych leków i przeprowadzonego leczenia jednak powódka nie żądała przeprowadzenia takiego dowodu, dlatego też roszczenie w tym zakresie jako nieudowodnione, nie zasługiwało na uwzględnienie.

Z uwagi na powyższe Sąd w pkt I sentencji wyroku zasądził od pozwanego ubezpieczyciela na rzecz powódki E. K. kwotę łączną 116 698,80 zł na którą to złożyły się: kwota 80 000 zł z tytułu zadośćuczynienia w rozumieniu art. 446 § 4 k.c., kwota 35 000 zł z tytułu zadośćuczynienia w rozumieniu art. 445 § 1 k.c. kwota 1500 zł z tytułu zwrotu kosztów pogrzebu oraz kwota 198,80 zł z tytułu zwrotu kosztów biletu lotniczego.

Usprawiedliwione co do zasady było żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od przyznanych kwot zadośćuczynienia, odszkodowania i zwrotu kosztów pogrzebu, jednak nie było podstaw do zasądzenia tych odsetek od dnia 29.12.2010 r. jak chciała powódka. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. W myśl § 2 cytowanego przepisu jeżeli stopa odsetek nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Termin wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela wskazuje art. 14 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie. W myśl ust. 2 powyższego artykułu w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego.

Wskazana przez powódkę data nie była zdaniem Sądu określona prawidłowo. Zarówno z akt szkody jak i z akt sprawy, w szczególności z pism pełnomocnika powódki, nie wynikało jakich kwot z jakiego tytułu żąda od ubezpieczyciela, jego pisma nie określały też terminu, w jakim świadczenia te powinny być wypłacane. Pełnomocnik powódki jedynie w zakresie zwrotu poniesionych kosztów leczenia podał dokładną kwotę żądania a pozwany ubezpieczyciel wypłacił kwotę odszkodowania. Ostatnim pismem zawierającym żądanie wypłacenia świadczeń było pismo z dnia 26.01.2011 r., które zostało doręczne stronie pozwanej w dniu 28.01.2011 r. Biorąc jeszcze pod uwagę przeprowadzenie przez ubezpieczyciela w całości postępowania likwidacyjnego oraz opisany wyżej 14 dniowy termin wypłacenia świadczenia, to od dnia 12.02.2011 r. pozwany pozostawał w zwłoce i od tego dnia uzasadnione jest roszczenia odsetkowe dochodzone przez powódkę.

W pkt II wyroku Sąd oddalił dochodzone przez powódkę roszczenie zasądzenia odsetek od dnia 29.12.2010 r. oraz żądanie zwrotu kosztów leczenia i rehabilitacji, które nie zostało przez nią należycie udowodnione.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w pkt. III sentencji wyroku na podstawie art. 100 zd. 2 k.p.c., zgodnie z którym Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania. Dochodzone przez powódkę roszczenie zostało uwzględnione 99 % dlatego Sąd zasądził na jej rzecz od ubezpieczyciela poniesione przez nią kosztów procesu w wysokości 9743 zł, na która składały się: kwota 5126 zł z tytułu opłaty od pozwu, 3617 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego oraz 1000 zł uiszczonej przez nią zaliczki na koszty opinii biegłych sądowych.

W oparciu o art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w związku z art. 100 zd. 2 k.p.c. Sąd nakazał pozwanemu ubezpieczycielowi uiszczenie na rzecz Skarbu Państwa kwoty 848,15 zł tytułu brakującej części opłaty od pozwu od rozszerzonego powództwa oraz pokrycia wydatków z tytułu wynagrodzenia za sporządzenie opinii przez powołanych w sprawie biegłych sadowych.

Zarządzenia:

1)  odnotować,

2)  odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikom stron,

3)  kal. 14 dni.