Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 7 lutego 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR del. Piotr Jarmundowicz Protokolant: Leszek Matuszek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 stycznia 2013 r. we W. sprawy z powództwa J. M.

przeciwko M. W. (1)

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasadza od powódki J. M. na rzecz pozwanego M.

W. kwotę 3.617 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powódka J. M. wystąpiła z żądaniem zapłaty przez pozwanego M. W. (1) kwoty 97.250 zł. wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

Uzasadniając żądanie pozwu powódka wskazała, że w latach 1993 - 2003 pozostawała w konkubinacie a następnie od 16 października 2003 r. w związku małżeńskim z M. W. (1). Wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2006 r. został orzeczony rozwód stron. W okresie konkubenckim strony prowadziły wspólne gospodarstwo domowe, finansując utrzymanie związku, każdy w miarę posiadanych możliwości. Jakkolwiek ciężar finansowania wspólnych potrzeb układał się różnie w poszczególnych latach, to jednak stroną która poniosła zdecydowanie większe wydatki w tym zakresie była powódka. W tym też okresie urodziła się córka M. W. (2).

Powódka wskazała, że w okresie konkubenckim, a później także trakcie trwania związku małżeńskiego strony mieszkały wspólnie w lokalu mieszkalnym położonym we W. przy ul. (...). Lokal należał do zasobów komunalnych Gminy W. i został przekazany pozwanemu na mocy umowy najmu z dnia 1 kwietnia 1995 r. Uchwałą Zarządu Miasta W. z dnia 9 lutego 1999 r. przedmiotowy lokal został przeznaczony do sprzedaży za cenę 46.500 zł. przy czym pozwanemu jako najemcy służyło prawo pierwszeństwa w nabyciu lokalu. Pozwany propozycję nabycia lokalu przyjął. Decyzję w tym zakresie podjął po uzgodnieniu z powódką, że nabycie lokalu będzie ich wspólnym przedsięwzięciem majątkowym, a każda ze stron sfinansuje cenę nabycia stosowanie do swoich możliwości zarobkowych i majątkowych.

Powódka wskazała, że w dniu 10 czerwca 1999 r. została zawarta między pozwanym a Gminą W. notarialna umowa sprzedaży przedmiotowego lokalu na odrębną własność. W akcie tym cena sprzedaży lokalu została ustalona na kwotę 20.925 zł. Taka cena była następstwem zastosowania przez Gminę 55 % bonifikaty liczonej od wartości lokalu ustalonej na kwotę 46.500 zł.

Powódka oświadczyła, że sfinansowała część wkładu na zakup mieszkania w kwocie 15.000 zł. zaciągając pożyczkę w Banku (...) w takiej wysokości. Kwota pożyczki została przelana przez Bank na rachunek bankowy powódki i oddana do dyspozycji pozwanego z przeznaczeniem na zapłatę ceny nabycia. Pozwany celem uzyskania środków na sfinansowanie części wkładu na nabycie mieszkania zaciągnął kredyt gotówkowy w Banku (...) na mocy umowy z dnia 31 maja 1999 r. o udzielenie kredytu gotówkowego w kwocie 8000 zł. Wobec tego, że pozwany miał trudności w spłacie tego kredytu, powódka spłaciła część kredytu w kwocie 5000 zł. wraz z odsetkami ustalonymi dla tej kwoty umową kredytową. Ostatecznie wkładem finansowym za zrealizowanie wspólnego przedsięwzięcia była kwota 20.000 zł. Taki wkład finansowy spowodował, że powódka zapłaciła 43,01 % wartości lokalu ustalonej przez Gminę. To zaś, biorąc pod uwagę ogólną powierzchnię mieszkania oznaczało, że sfinansowała nabycie lokalu w części obejmującej 21,65 m ². Uwzględniając obecne ceny mieszkań w rejonie B., metr kwadratowy mieszkania podobnego typu to kwota na poziomie co najmniej 4.500 zł. Tak więc 21,65 m ² lokalu mieszkalnego daje w układzie wartościowym 97.425 zł. i takiej właśnie kwoty w ramach rozliczenia wspólnego nabycia lokalu domaga się powódka od pozwanego.

Powódka wskazała, że pismem z dnia 8 września 2010 r. wezwała pozwanego do zapłaty ceny. Pozwany nie udzielił pisemnej odpowiedzi, informując telefonicznie pełnomocnika powódki, że roszczenia są bezzasadne (urojone). Wobec tego konieczne stało się skierowanie sprawy na drogę postępowania sądowego.

W odpowiedzi na pozew pozwany M. W. (1) wniósł o oddalenie żądania w całości. Uzasadniając swoje stanowisko pozwany wskazał, że żądanie pozwu jest nieuzasadnione i nieudokumentowane. Lokal został nabyty z majątku odrębnego – kredytu oraz z zaoszczędzonych pieniędzy. Część pieniędzy dał także ojciec pozwanego. Ponadto pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczenia, jak również zaprzeczył aby kiedykolwiek uznał roszczenia powódki.

Pismem z dnia 26 października 2011 r. powódka podtrzymała żądanie pozwu (k. 123 – 125).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka i pozwany od 1993 r. pozostawali w związku konkubenckim. W dniu 16 października 2003 r. zawarli związek małżeński, który następnie wyrokiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 5 kwietnia 2006 r. został rozwiązany z winy obu stron.

W czasie trwania związku konkubenckiego urodziła się córka stron M..

Podczas trwania związku konkubenckiego oraz małżeństwa, powódka i pozwany mieszkali w lokalu komunalnym położonym we W. przy ul. (...).

Przez okres wspólnego pożycia stron powódka pracowała. Pracował również pozwany, z tym że zmieniał on miejsca pracy z uwagi na podnoszone kwalifikacje zawodowe.

Dowód:

przesłuchanie powódki J. M. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 28 stycznia 2013 r. od 00:13:59 do 00:29:45, k. 235,

przesłuchanie pozwanego M. W. (1) – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 28 stycznia 2013 r. od 00:29:45 do 00:52:15, k. 235,

zeznanie świadka Z. D. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 28 stycznia 2013 r. od 00:03:45 do 00:08:17, k. 234,

kserokopia wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 5 kwietnia 2006 r. sygn. akt XIII RC 2148/04 k. 33 – 34.

Lokal mieszkalny zajmowany przez strony pozostawał w zasobach Gminy W.. Najemcą lokalu był pozwany. Pismem z dnia 18 lutego 1999 r. pozwany został poinformowany o możliwości nabycia lokalu za cenę 46.500 zł. Jednocześnie pozwany został pouczony, iż cena nabycia może zostać rozłożona na raty bądź zapłacona jednorazowo.

W dniu 5 marca 1999 r. pozwany złożył wniosek o nabycie nieruchomości, wskazując, iż zapłata ceny nastąpi jednorazowo.

W dniu 10 czerwca 1999 r. doszło do zawarcia umowy sprzedaży. Cena została ustalona w wysokości 20.925 zł. przy zastosowaniu 55 % bonifikaty. Cała cena została zapłacona przed podpisaniem aktu.

Dowód:

przesłuchanie powódki J. M. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 28 stycznia 2013 r. od 00:13:59 do 00:29:45, k. 235,

przesłuchanie pozwanego M. W. (1) – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 28 stycznia 2013 r. od 00:29:45 do 00:52:15, k. 235,

kserokopia pisma Urzędu Miejskiego W.z dnia 18 lutego 1999 r. nr (...) k. 35,

kserokopia wniosku o nabycie lokalu z dnia 5 marca 1999 r. k. 37 – 38,

kserokopia wypisu aktu notarialnego zawierającego umowę sprzedaży i użytkowania wieczystego z dnia 10 czerwca 1999 r. oznaczoną rep. A numer (...) k. 39 – 42.

Zakup mieszkania nastąpił z umowy o udzielenie kredytu gotówkowego na cele konsumpcyjne zaciągniętego przez pozwanego w dniu 31 maja 1999 r. w Banku (...) SA. W wyniku zawartej umowy kredytu pozwany zaciągnął zobowiązanie w wysokości 8.000 zł. Umowa została zawarta na okres od 31 maja 1999 r. do 31 maja 2001 r. Pozostała część ceny została uiszczona z pieniędzy otrzymanych przez powoda od jego ojca M. W. (3).

Dowód:

częściowo przesłuchanie powódki J. M. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 28 stycznia 2013 r. od 00:13:59 do 00:29:45, k. 235,

przesłuchanie pozwanego M. W. (1) – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 28 stycznia 2013 r. od 00:29:45 do 00:52:15, k. 235,

zeznanie świadka M. W. (3) k. 135 verte – 136 verte,

zeznanie świadka A. B. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 24 maja 2012 r. od 00:24:14 do 00:27:54, k. 191.

W dniu 13 kwietnia 1999 r. powódka zaciągnęła umowę pożyczki w Banku (...). Przedmiotem umowy pożyczki była kwota 15.000 zł. Spłata pożyczki miała nastąpić w 48 ratach do dnia 13 kwietnia 2003 r.

Pożyczka zaciągnięta przez pozwaną została przez nią spożytkowana na zapłatę zobowiązania wobec M. C.. Pozwana pożyczyła w 1998 r. od M. C. kwotę 10000 zł. na potrzeby związane z leczeniem matki. Ponadto w okresie od 1 kwietnia 1999 r. do 30 czerwca 1999 r. powódka dokonywała wpłat gotówkowych na własne konto w łącznej w wysokości 15.500 zł. Operacje te miały miejsce w dniach 13, 14 i 28 kwietnia 1999 r. oraz w dniach 6 i 12 maja 1999 r. W tym też okresie dokonywała transakcji zatytułowanych „pożyczka, zwrot pożyczki” w łącznej wysokości 4.260 zł. Operacje te miały miejsce w dniach 26, 29 i 30 kwietnia 1999 r. oraz 1 czerwca 1999 r.

Powódka zaciągała także inne pożyczki, których poręczycielem była B. C.. Powódka nie spłaciła zaciągniętych pożyczek, w wyniku czego kwota zadłużenia został wyegzekwowana przez komornika sądowego z wynagrodzenia B. C..

Dowód:

częściowo przesłuchanie powódki J. M. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 28 stycznia 2013 r. od 00:13:59 do 00:29:45, k. 235

przesłuchanie pozwanego M. W. (1) – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 28 stycznia 2013 r. od 00:29:45 do 00:52:15, k. 235,

częściowo zeznanie świadka T. Z. k. 134 verte – 135,

zeznanie świadka M. C. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 24 maja 2012 r. od 00:27:54 do 00:44:55, k. 191,

zeznanie świadka B. C. – protokół elektroniczny rozprawy z dnia 28 stycznia 2013 r. od 00:08:17 do 00:13:33, k. 235,

wyciąg z rachunku bankowego powódki za okres od 1 kwietnia 1999 r. do 30 czerwca 1999 r. k. 169 – 183,

kserokopie poleceń przelewu k. 93 – 94.

Powódka w 1999 r. osiągnęła przychód w wysokości 26.036,74 zł., to jest w skali miesiąca 2.169,72 zł.

Dowód:

kserokopia zaświadczenia Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 2 stycznia 2012 r. k. 128.

Pismem z dnia 8 września 2010 r. pełnomocnik powódki wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 97.425 zł. w terminie do 21 września 2010 r. tytułem zwrotu wydatków poniesionych na zakup lokalu położonego we W. przy ul. (...). Pozwany nie udzielił odpowiedzi na wezwanie do zapłaty.

Dowód:

kserokopia pismo z dnia 8 września 2010 r. wraz z potwierdzeniem jego nadania k. 48 – 49 i k. 51.

Powódka pozwem z dnia 20 września 2004 r. wystąpiła z żądaniem zapłaty przez pozwanego kwoty 54.000 zł. tytułem zwrotu wkładu poniesionego przez nią na zakup mieszkania przez M. W. (1). Zarządzeniem z dnia 6 kwietnia 2005 r. nastąpił zwrot pozwu wobec nie uzupełnienia braków formalnych pozwu w postaci wpisu sądowego.

Dowód:

kserokopia pozwu z dnia 20 września 2004 r. k. 52 – 53,

kserokopia zarządzenia z dnia 6 kwietnia 2005 r. w sprawie I C 815/04 k. 54.

Córka strona M. W. (2) pozostaje w konflikcie z pozwanym.

Dowód:

zeznanie świadka M. W. (2) k. 135 – 135 verte.

Sąd ustalił stan faktyczny w sprawie na podstawie zaoferowanego przez strony materiału dowodowego.

Sąd dał wiarę złożonym do akt dokumentom urzędowym i prawnym. Wskazać trzeba, że żadna ze stron nie kwestionowała autentyczności ani wiarygodności złożonych do akt dokumentów. Z tego też względu Sąd dokonując ustaleń faktycznych w sprawie oparł się na wyroku Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 5 kwietnia 2006 r. (sygn. akt XIII RC 2148/04), umów pożyczki i kredytu gotówkowego, wezwaniu do zapłaty z dnia 8 września 2010 r., zawiadomieniu o przeznaczeniu nieruchomości do zbycia z dnia 18 lutego 1999 r., wniosku o nabycie nieruchomości z dnia 5 marca 1999 r., wypisu aktu notarialnego zawierającego umowę sprzedaży i użytkowania wieczystego z dnia 10 czerwca 1999 r., pozwu z dnia 20 września 2004 r. i zarządzenia o jego zwrocie z dnia 6 kwietnia 2005 r. (sygn. akt I C 815/04), zaświadczeniu Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia 2 stycznia 2012 r. oraz poleceń przelewów i wyciągu z historii rachunku bankowego powódki.

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków M. W. (3), A. B., M. C., B. C., J. P. oraz Z. D.. W ocenie Sądu zeznania powyższych osób są logiczne, wzajemnie się uzupełniają oraz mają potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym zebranym w sprawie. W ocenie Sądu przesłuchani w sprawie świadkowie nie są bezpośredni zainteresowaniu w korzystnym dla pozwanego rozstrzygnięciu sprawy (oprócz ojca pozwanego i jego siostry). Wręcz przeciwnie np. świadkowie M. C. i B. C. powinni być zainteresowani w korzystnym rozstrzygnięciu sprawy dla powódki wobec przysługującemu świadkowi B. C. roszczeniu o zapłatę w stosunku do J. M..

Sąd dokonując oceny zeznań świadka M. W. (3) miał na uwadze, iż jest on ojcem pozwanego. Jednakże w ocenie Sądu w świetle zgromadzonych materiałów dowodowych brak jest podstaw do podważenia zeznań tego świadka. Powstałą w zeznaniach świadka rozbieżność z zeznaniami pozwanego co do wysokości przekazanych środków, wyjaśnić można upływem czasu jaki nastąpił od wręczenia pieniędzy do chwili złożenia zeznań przez świadka. Ponadto nie jest to na tyle duża różnica w kwotach, aby mogła wzbudzić uzasadnione wątpliwości Sądu. Ponadto Sąd miał na uwadze, iż zeznania tego świadka znalazły potwierdzenie w zeznaniach nie tylko samego pozwanego ale także w zeznaniach świadka A. B., która jest osobą obcą dla stron procesu i nie mającą żadnego interesu w korzystnym rozstrzygnięciu sprawy dla powódki lub pozwanego.

Sąd nie znalazł także podstaw do poważenia wiarygodności zeznań świadka J. P.. Wskazać w tym miejscu należy, iż świadek ten nie miała wiedzy co do pochodzenia środków na zakup mieszkania, a jej twierdzenia dotyczyły w zasadzie okoliczności nie mających istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd częściowo dał wiarę zeznaniom świadka T. Z.. Należy wskazać, iż świadek ten miał ograniczoną wiedzę o okolicznościach faktycznych w sprawie. O przeznaczeniu pożyczki zaciągniętej przez powódkę świadek T. Z. wiedziała od samej J. M.. Nie zostały potwierdzone twierdzenia tego świadka, iż była ona poręczycielem umowy pożyczki z dnia 13 kwietnia 1999 r. Istotne jest przy tym, że świadek ten składając zeznania była pewna daty rocznej zawarcia umowy pożyczki wskazując, iż było to w 1997 r. a więc na dwa lata wcześniej niż umowa, na którą powoływała się powódka. Z tego względu Sąd dał wiarę zeznaniom tego świadka w takim zakresie w jakim nie są one sprzeczne z pozostałym materiałem dowodowym.

W ocenie Sądu zeznania świadka M. W. (2) nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Zauważyć trzeba, iż w 1999 r. świadek była kilkuletnim dzieckiem i już z tego względu nie może mieć żadnych wiadomości co do pochodzenia środków na zakup mieszkania. Ponadto jak zeznała świadek wiedzę o pożyczce zaciągniętej przez jej matkę na zakup mieszkania wie od samej powódki. Ponadto nie była świadkiem bezpośrednich rozmów stron dotyczących ich wzajemnych rozliczeń.

Sąd dokonując ustaleń faktycznych w sprawie nie uwzględnił zeznań świadka W. P. albowiem nie miały one żadnego istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sporu stron.

Sąd częściowo dał wiarę zeznaniom powódki. W ocenie Sądu nie zasługują na uwzględnienie twierdzenia powódki dotyczące przeznaczenia środków uzyskanych z pożyczki z dnia 13 kwietnia 1999 r. na zakup mieszkania. Zdaniem Sądu zgromadzony materiał dowodowy pozwala na ustalenie, iż gotówka uzyskana z pożyczki została przeznaczona na spłatę innych zobowiązań J. M., w tym zobowiązania wobec świadka M. C.. Powódka nie przedłożyła dowodów, na podstawie których możliwe byłoby podważenie zeznań świadka M. C.. Również ze złożonych do akt poleceń przelewów oraz wyciągu bankowego wynika, że powódka dokonywała operacji bankowych związanych z wypłatami na swoim rachunku bankowym zatytułowanymi „pożyczka, zwrot pożyczki”. Powódka nie wyjaśniła czego powyższe operacje dotyczyły. Mając zaś na uwadze deklarowaną w zeznaniu rocznym wysokość dochodów oraz opisywaną sytuację materialną w okresie zakupu mieszkania, powódka nie mogła poczynić żadnych oszczędności.

Ze złożonego do akt wyciągu bankowego nie wynika, aby kwota uzyskanej pożyczki została wpłacona na konto powódki a następnie przelana na konto pozwanego. Ze złożonego wyciągu wynika natomiast, że w dniu 13 kwietnia 1999 r. powódka wpłaciła 4.850 zł. zaś w dniu 14 kwietnia 1500 zł. Następnie w dniu 6 maja 1999 r. miała miejsce kolejna wpłata w wysokości 3.400 zł., a w dniu 12 maja – 4300 zł. Jednocześnie jak wskazano wyżej pozwana dokonywała ze swojego konta operacji związanych ze zwrotem pożyczek na łączną kwotę 4260 zł. Porównanie powyższych operacji pozwala na ustalenie, iż powódka nie mogła przekazać kwoty uzyskanej z pożyczki na zakup mieszkania. Jej twierdzenia nie znajdują potwierdzenia w złożonym wyciągu bankowym ani nie wynika to z wyliczenia matematycznego wpłat i wypłat z konta. Z tego względu Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki co do przekazania pieniędzy z umowy pożyczki z dnia 13 kwietnia 1999 r. na zakup mieszkania. Sąd nie dał wiary zeznaniom powódki również co do spłaty przez nią kredytu zaciągniętego przez pozwanego w wysokości 5.000 zł. Powódka nie przedłożyła bowiem na te okoliczności żadnych dowodów.

Sąd ocenił jako wiarygodne zeznań pozwanego co do pochodzenia środków na zakup mieszkania. W ocenie Sądu mają one potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył co następuje:

Powództwo jako nie udowodnione nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie powódka domaga się od pozwanego zapłaty kwoty 97.250 zł. tytułem zwrotu poniesionego nakładu na majątek pozwanego w postaci mieszkania położonego we W. przy ul. (...). Pozwany w złożonej odpowiedzi na pozew oraz w trakcie całego postępowania dowodowego zakwestionował twierdzenia powódki dotyczące przeznaczenia zaciągniętej przez powódkę umowy pożyczki z dnia 13 kwietnia 1999 r. na wykup mieszkania.

Należy zauważyć, że kwestia rozliczeń majątkowych po ustaniu trwałego związku faktycznego nie została uregulowana w ustawie. Zawarte w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym przepisy dotyczące stosunków majątkowych małżeńskich, w tym rozliczeń następujących po ustaniu wspólności, nie mogą znaleźć zastosowania do rozliczeń po ustaniu trwałego związku faktycznego. Oznaczałoby to bowiem zrównanie w pewnym zakresie małżeństwa oraz związku nieformalnego, do czego brak podstawy prawnej (wskazuje się na tę okoliczność także w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 1986 r., III CZP 79/85, OSNCP 1987, nr 1, poz. 2). Konieczność dokonania rozliczeń nie budzi wątpliwości. Zarówno doktryna, jak i orzecznictwo poszukują ich podstawy prawnej. Wskazywane są następujące możliwości: odpowiednie (lub analogiczne) zastosowanie przepisów o wspólności majątkowej małżeńskiej, zastosowanie przepisów o współwłasności w częściach ułamkowych i znoszeniu tej współwłasności, zastosowanie przepisów o spółce cywilnej oraz zastosowanie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Z przyczyn, o których była już mowa, w sposób kategoryczny należy wykluczyć możliwość stosowania przepisów o wspólności majątkowej małżeńskiej. W orzecznictwie Sądu Najwyższego prezentowane są różne stanowiska. Przykładowo można wskazać, że Sąd Najwyższy dopuszcza zarówno możliwość stosowania przepisów o zniesieniu współwłasności (tak w powołanej uchwale z dnia 30 stycznia 1985 r.), jak i możliwość taką wyklucza (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 listopada 1997 r., I CKU 155/97, "Wokanda" 1998, nr 4, s. 7). Wskazuje się na dopuszczalność oparcia rozliczeń majątkowych konkubentów na przepisach o bezpodstawnym wzbogaceniu (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 1974 r. III CRN 132/74, nie publ.), jak i na istnienie podstawy prawnej dla dokonania określonych przesunięć majątkowych w zakresie trwania konkubinatu wykluczającej możliwość sięgania do instytucji bezpodstawnego wzbogacenia (tak w uzasadnieniu uchwały z dnia 30 stycznia 1986 r.). Wybór jednego ze wskazanych uregulowań może być uzależniony od okoliczności konkretnej sprawy, a także od przedmiotu rozliczeń. W uchwale Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 1970 r., III CZP 62/69 ("Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 1970, nr 4, s. 211) wskazuje się, że co do roszczeń z tytułu nabytych wspólnie nieruchomości i rzeczy ruchomych, jak również z tytułu nakładów dokonanych na te przedmioty, należy stosować przepisy o zniesieniu współwłasności, natomiast co do roszczeń z tytułu nakładów dokonanych przez jednego z konkubentów na wchodzące w skład wspólnego gospodarstwa przedmioty majątkowe należące do drugiej z tych osób, zastosowanie znaleźć powinny przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu.

Zdaniem Sądu do dokonania oceny żądania sformułowanego w pozwie prawidłową podstawą są przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Zgodnie z art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Bezpodstawne wzbogacenie jest szczególnym zdarzeniem prawnym, w wyniku którego bez podstawy prawnej powstaje nowa sytuacja, polegająca na wzroście majątku po stronie podmiotu wzbogaconego, kosztem jednoczesnego pogorszenia sytuacji majątkowej osoby zubożonej. Zarówno zubożenie, jak i wzbogacenie wywołane są tą samą przyczyną. Jednak podstawowa przesłanka bezpodstawnego wzbogacenia nie ma charakteru związku przyczynowo - skutkowego między zubożeniem a wzbogaceniem różnych podmiotów, ponieważ co prawda zubożenie i wzbogacenie następują jednocześnie na skutek tej samej przyczyny, ale jest to jedynie koincydencja między zubożeniem a wzbogaceniem, a nie związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy nimi. Zubożenie i wzbogacenie łączy więc koincydencja (wspólna przyczyna), a nie związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy nimi, ponieważ wzbogacenie nie jest przyczyną zubożenia, które nie jest jego skutkiem.

W ocenie Sądu podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia nie zasługuje na uwzględnienie. Roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia przedawniają się z upływem lat dziesięciu. Zaznaczyć trzeba, że zgodnie ze stanowiskiem judykatury brak oznaczenia terminu spełnienia świadczenia z bezpodstawnego wzbogacenia (nie wynika on również z właściwości zobowiązania) powoduje, że zwrot bezpodstawnie uzyskanej korzyści powinien nastąpić niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do jego wykonania i od tej chwili biegnie termin przedawnienia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 1976 r., III CRN 289/76, LEX nr 7893).

Należy podkreślić, iż wystąpienie z żądaniem zapłaty z tytułu poniesionych nakładów na wykupienie mieszkania pozwanego powoduje, że to powódka jest zobowiązana do udowodnienia swoich twierdzeń. Zgodnie bowiem z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Konsekwencją powyższego unormowania jest obowiązek strony, które powołuje się na określone fakty, ich udowodnienia. W tym miejscu należy zauważyć za Sądem Najwyższym, że w sytuacji gdy roszczenie dochodzone w sprawie nie ma podstawy w stosunku zobowiązaniowym, to dla przyjęcia odpowiedzialności pozwanego względem powoda na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, konieczne jest wykazanie przez powoda (art. 6 k.c.), że pozwany wzbogacił się jego kosztem (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2005 r. sygn. akt IV CK 305/05, Lex nr 394005).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, iż wobec podnoszonych w pozwie twierdzeń dotyczących przeznaczenia pożyczki gotówkowej na wykup mieszkania oraz częściowej spłaty zaciągniętego przez pozwanego kredytu, to powódka powinna przedłożyć dowody świadczące o zasadności jej twierdzeń. Tymczasem na podstawie dowodów zaoferowanych przez powódkę nie można zasadnie uznać, iż żądanie pozwu zasługuje na uwzględnienie. Należy podkreślić, iż świadek T. Z. twierdziła, że umowa pożyczki zaciągnięta na wykup mieszkania miała miejsce w 1997 r. Twierdziła także, iż była poręczycielem umowy pożyczki. Tymczasem ze złożonego do akt sprawy dokumentu w postaci umowy pożyczki wynika, iż umowa została zawarta w dniu 13 kwietnia 1999 r. Z przedłożonej umowy nie wynika także, aby poręczycielami umowy pożyczki była T. Z. i jej mąż. Na złożonym dokumencie nie ma także podpisu świadka. Wskazać także trzeba, iż z zeznań świadka M. W. (2) nie wynika aby była świadkiem bezpośrednich rozmów powódki i pozwanego co do pochodzenia środków na wykup mieszkania. Świadek zeznała, iż od matki wie, że powódka wzięła pożyczkę z przeznaczeniem na wykup mieszkania.

Zdaniem Sądu powódka nie zaoferowała dowodów, które pozwoliłyby na podważenie wiarygodności zeznań świadka M. C.. Świadek M. C. jest lub powinien być zainteresowany w korzystnym rozstrzygnięciu sporu przez powódkę wobec prowadzonego postępowania egzekucyjnego z wynagrodzenia za pracę jego żony, w związku z bezskuteczną egzekucją z majątku pozwanej. Z tego względu Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka M. C. dotyczące udzielonej powódce pożyczki, jej wysokości i przeznaczenia oraz okresu, w którym nastąpiła całkowita spłata. Z tego względu wobec treści zeznań złożonych przez świadka M. C. twierdzenia J. M. co do przeznaczenia środków uzyskanych z pożyczki z dnia 13 kwietnia 1999 r. na wykup mieszkania należy uznać za nieudowodnione i niewiarygodne. Zauważyć także trzeba, iż ze złożonej przez pozwanego kserokopii polecenia przelewu wynika, iż w dniu 29 kwietnia 1999 r., a więc już po zaciągnięciu pożyczki w Banku (...) powódka dokonała przelewu kwoty 2.000 zł. tytułem pożyczki na rzecz E. i R. P. (k. 94). Również ze złożonego przez powódkę wyciągu z rachunku bankowego (k. 169 – 183) wynika, że w dniach 13, 14 i 28 kwietnia 1999 r. oraz 6 i 12 maja 1999 r. dokonała wpłaty w łącznej wysokości 15.500 zł., zaś w dniach 26, 29, 30 kwietnia 1999 r. i 1 czerwca 1999 r. dokonała transakcji zatytułowanych „pożyczka, zwrot pożyczki” w łącznej wysokości 4.260 zł. Powódka nie wyjaśniła w złożonych zeznaniach źródła dokonywanych wpłat ani z jakiego tytułu wynikały transakcje zatytułowane „pożyczka, zwrot pożyczki”. Powyższe okoliczności podważają wiarygodność twierdzeń powódki co do przeznaczenia gotówki z umowy pożyczki z dnia 13 kwietnia 1999 r. na wykup mieszkania, zwłaszcza, że powódka nie wskazywała aby w tym okresie miała dodatkowe źródła dochodów, których wysokość pozwalałaby w zasadzie na wykup mieszkania bez konieczności zaciągania pożyczek lub kredytów.

W świetle powyższego, zdaniem Sądu, powódka nie udowodniła zasadności żądania pozwu.

Ponadto należy stwierdzić, iż powódka nie udowodniła także wysokości roszczenia. W szczególności powódka nie udowodniła, iż żądana w pozwie kwota odpowiada aktualnej wartości rynkowej lokalu i procentowemu udziałowi poniesionemu przez powódkę w jego wykupie.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd działając na podstawie art. 6 k.c. orzekł jak w pkt. I sentencji wyroku.

Orzeczenie w przedmiocie kosztów procesu znajduje uzasadnienie w art. w art. 98 § 1 i 3 w związku § 6 pkt. 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

W niniejszej sprawie żądanie pozwu zostało oddalone. Z tego też względu mając na uwadze zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy, Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanego koszty procesu, na które się składa opłata skarbowa od udzielonego pełnomocnictwa (17 zł.) oraz wynagrodzenie pełnomocnika (3.600 zł.).

Mając powyższe na uwadze, Sąd działając na podstawie powołanych wyżej przepisów, orzekł jak w pkt. II sentencji wyroku.