Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

I Ns 465/13 - postanowienie z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich z 2014-06-27

Sygn. akt I Ns 465/13

POSTANOWIENIE

Dnia 27 czerwca 2014 roku

Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Aneta Gawron

Protokolant: Ewelina Potuszyńska

po rozpoznaniu w dniu 25 czerwca 2014 roku w Ząbkowicach Śląskich

na rozprawie sprawy z wniosku J. Z. i R. Z.

przy uczestnictwie E. Z. (1) i Skarbu Państwa- Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Lasy Państwowe” Nadleśnictwo B.

o zasiedzenie

postanawia:

I.  oddalić wniosek;

II.  zasądzić od wnioskodawców J. Z. i R. Z. i uczestniczki E. Z. (1) kwoty po 600zł na rzecz uczestnika Skarbu Państwa- Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Lasy Państwowe” Nadleśnictwo B. tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygnatura akt I Ns 465//13

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy J. Z. i R. Z. wnieśli o stwierdzenie, że nabyli oni przez zasiedzenie własność części nieruchomości gruntowej o powierzchni 0,1287 ha w granicach opisanych na mapie zasadniczej sporządzonej przez geodetę Z. L., położonej w Ż., oznaczonej numerem (...) oddział (...)dla której w Sądzie Rejonowym w Ząbkowicach Śląskich prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

W uzasadnieniu wnioskodawcy podali, że na podstawie umowy sprzedaży z dnia 28 grudnia 2009r. nabyli prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) o powierzchni 0,4840 ha położonej w S., dla której w Sądzie Rejonowym w Ząbkowicach Śląskich prowadzona jest księga wieczysta nr (...) oraz prawo własności posadowionego na tej działce budynku ośrodka wczasowo – szkoleniowego. Wnioskodawcom została wydana nieruchomość obejmująca budynek i obszar ogrodzonego gruntu, na którym znajdowała się między innymi szopa, utwardzona betonem droga zjazdowa z drogi publicznej poprowadzona dalej jako betonowa droga wewnętrzna służąca komunikacji na nieruchomości oraz elementy zagospodarowania w postaci ścieżek, schodów, nasadzeń i stawu, przyłączy wodnych i kanalizacyjnych oraz elementów małej architektury. Wnioskodawcy podnieśli, że jak właściciele gospodarowali objętą we władanie nieruchomością w granicach wyznaczonych istniejącym już wówczas ogrodzeniem, podobnie jak poprzedni właściciele/użytkownicy wieczyści, którzy od 1968r. władali tym terenem jak właściciel. Dopiero w 2011r. wznowiono znaki graniczne i ustalono geodezyjny przebieg granic z nieruchomościami sąsiednimi i wtedy ustalono, że wnioskodawcy i ich poprzednicy władali wynoszącą 0,1287 ha częścią nieruchomości gruntowej stanowiącej własność uczestnika Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego „Lasy Państwowe” Nadleśnictwo B. w B.. Wnioskodawcy podali, że do czasu wznowienia granic byli przekonani, że część nieruchomości uczestnika, którą władali od chwili nabycia nieruchomości, stanowi część ich nieruchomości. W toku postępowania wnioskodawcy sprecyzowali wniosek, oświadczając, że bieg terminu zasiedzenia rozpoczął się od dnia 05 grudnia 1990r., to jest od momentu nabycia z mocy prawa przez (...) Zakłady (...) w Z. własności nieruchomości na podstawie art. 2 ustawy z dnia 19 września 1990r. o zmianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości, a posiadanie było w dobrej wierze.

Uczestnik Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe” Nadleśnictwo B. w B. wniosło o oddalenie wniosku i zasądzenie od wnioskodawców kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Uczestnik podniósł, że wystąpił do Sądu o nakazanie wnioskodawcom wydania spornej części nieruchomości i Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich wyrokiem z dnia 03 stycznia 2013r. uwzględnił to powództwo, a zatem przerwany został bieg okresu zasiedzenia. Według uczestnika wnioskodawcy nie wykazują wymaganego okresu posiadania nieruchomości. Wskazał też, że nieuzasadnione jest doliczanie przez wnioskodawców do okresu samoistnego posiadania nieruchomości okresów posiadania przez jego poprzedników. Podniósł bowiem, że nieruchomość wnioskodawców w okresie od 15 października 1987r. do 21 grudnia 1992r. była własnością Państwowego Gospodarstwa Rolnego w B. zarządzającego własnością państwową, a w okresie od 07 stycznia 1983r. do 23 marca 1994r. była własnością (...) Zakładów (...) w Z., które to zakłady były przedsiębiorstwem państwowym. Okoliczności te według uczestnika świadczą o tym, że nieruchomość była w samoistnym posiadaniu Skarbu Państwa, a niemożliwe jest zasiedzenie nieruchomości przez samoistnego posiadacza nieruchomości, który jest jednocześnie jej właścicielem. Uczestnik podał też, że część przedmiotowej nieruchomości była przez niego wydzierżawiana, a zatem to uczestnik władał tą nieruchomością jak właściciel. Nadto wskazał, że wnioskodawcy nie są obywatelami polskimi, co uniemożliwia nabycie przez nich własności nieruchomości bez stosownego zezwolenia.

W toku postępowania wnioskodawcy darowali prawo użytkowania wieczystego nieruchomości opisanej w księdze wieczystej nr (...) E. Z. (1), którą postanowieniem z dnia 05 marca 2014r. Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich wezwał do działu w sprawie w charakterze uczestniczki. Wnioskodawcy wnieśli o stwierdzenie zasiedzenia przedmiotowej części nieruchomości na rzecz uczestniczki E. Z. (1), zaliczając jej wszystkie okresy posiadania jej poprzedników, przyjmując, że zasiedzenie nastąpiło w dobrej wierze dnia 05 grudnia 2010r. Wskazali, że ich interes prawny w stwierdzeniu zasiedzenia wynika z tego, że są dziećmi uczestniczki E. Z. (1).

Uczestniczka E. Z. (2) wniosła o stwierdzenie nabycia przez nią poprzez zasiedzenie prawa własności:

- działki gruntu o numerze ewidencyjnym (...), położonej w Ż., AM 2, o powierzchni 0,0384 ha, dla której Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich prowadzi księgę wieczystą nr (...),

- części o powierzchni 0,0903 ha działki gruntu o numerze ewidencyjnym (...) położonej w Ż., AM 2, dla której Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich prowadzi księgę wieczystą nr (...),

obie działki w granicach szczegółowo opisane na mapie zasadniczej sporządzonej przez geodetę Z. L..

Uczestniczka wniosła o doliczenie czasu posiadania poprzednich posiadaczy samoistnych przedmiotowych działek gruntu od dnia 05 grudnia 1990r.

Uczestnik Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe” Nadleśnictwo B. w B. oświadczył, iż nie wyraża zgody na wstąpienie do sprawy E. Z. (1) na miejsce wnioskodawców i wniósł o oddalenie wniosku uczestniczki E. Z. (1) i zasądzenie od niej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Skarb Państwa od dnia 24 kwietnia 1962r. jest właścicielem nieruchomości położonej w Ż., działki nr (...), która obecnie podzielona jest na działkę nr (...) o powierzchni 0,0384 ha stanowiącą grunty rolne zabudowane i grunty orne oraz działkę nr (...) o powierzchni 39,6321 ha stanowiącą lasy, łąki trwałe, nieużytki, pastwiska trwałe i grunty rolne, dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Ząbkowicach Śląskich prowadzona jest księga wieczysta nr (...). Prawo zarządu tej nieruchomości mają Lasy Państwowe Nadleśnictwo B..

Dowód:

- wydruk z księgi wieczystej, k. 41 – 50,

- wypis z rejestru gruntów, k. 93,

- pismo Starostwa Powiatowego w Z., k. 125.

Sąsiadująca z działką nr (...) działka nr (...), wcześniej (do 1983r.) będąca działką nr (...), na podstawie art. 2 dekretu z dnia 08 marca 1947r. o majątkach opuszczonych i poniemieckich stanowiła własność Skarbu Państwa i dla nieruchomości tej prowadzona była przez Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich księga wieczysta nr KW (...). Umową sprzedaży z dnia 14 października 1968r. działka ta została sprzedana małżonkom J. i S. L.. Na podstawie umowy sprzedaży z dnia 12 grudnia 1978r. zawartej pomiędzy małżonkami J. i S. L. a Rolniczą Spółdzielnią Produkcyjno – Usługową w M. Rolnicza Spółdzielnia nabyła nieruchomość zabudowaną ośrodkiem wczasowo – szkoleniowym stanowiącym działkę nr (...), która została wówczas odłączona z księgi wieczystej nr KW (...) i wpisana do księgi wieczystej KW nr (...). Dnia 07 stycznia 1983r. Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjno – Usługowa w Z. (wcześniej Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjno – Usługowa w M.) sprzedała działkę nr (...) Zakładom (...) w Z.. W 1983r. na podstawie wyciągu z wykazu zmian gruntowych zmieniono numerację przedmiotowej działki z numeru (...) na numer 15. Decyzją Wojewody (...) z dnia 23 marca 1994r. stwierdzono nabycie z dniem 05 grudnia 1990r. przez (...) Zakłady (...) w Z. prawa użytkowania wieczystego gruntu położonego w obrębie S., oznaczonego jako działka nr (...) oraz prawa własności budynków, właścicielem nieruchomości jest zaś Skarb Państwa. Dnia 04 lutego 1992r. przekształcono przedsiębiorstwo państwowe (...) w Z. w jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Skarbu Państwa Fabryka (...) Sp. z o.o. Umową sprzedaży z dnia 31 lipca 2001r. (...) Sp. z o.o. w Z. (wcześniej Fabryka (...) Sp. z o.o. w Z.) sprzedał M. J. prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) i budynki stanowiące odrębną nieruchomość. M. J. prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) wraz z prawem własności posadowionych na tej działce budynków umową sprzedaży z dnia 13 września 2006r. sprzedała T. Z..

Dowód:

- kserokopia akt księgi wieczystej nr (...),

- kserokopia akt księgi wieczystej nr (...),

- zaświadczenie z dnia 18 sierpnia 1968r., k. 109,

- umowa sprzedaży z dnia 14 października 1968r.

Umową sprzedaży z dnia 28 grudnia 2009r. wnioskodawcy R. Z. i J. Z. nabyli od T. Z. w udziałach po 1/2 części prawo użytkowania wieczystego nieruchomości zabudowanej stanowiącej działkę gruntu nr (...) o powierzchni 0,4840 ha, położonej w S. oraz własność budynków na niej posadowionych. Dla nieruchomości tej w Sądzie Rejonowym w Ząbkowicach Śląskich prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

Dowód:

- umowa sprzedaży, k. 12 – 14,

- odpis z księgi wieczystej nr (...), k. 15 – 17.

Poprzedni właściciel działki nr (...) J. L. w latach 70-tych ubiegłego wieku wybudował na tej działce ośrodek (...). Do nieruchomości prowadziła droga, już istniejąca, poniemiecka, która znajdowała się na spornej części działki nr (...), pomiędzy działkami nr (...), stanowiąc dla działki nr (...) jedyny dojazd. J. L. użytkował tę drogę, jak i pozostałą część spornej działki, gdzie pogłębił staw. Z drogi korzystali także kolejni właściciele działki nr (...), w tym przedsiębiorstwo państwowe (...), później F.. Drogę tę użytkowali również właściciele działki nr (...)A. K. i A. T., które uważały, że ta część działki nr (...) była przez nie dzierżawiona od Lasów Państwowych. Droga została wyłożona betonowymi płytami, kiedy właścicielem Ośrodka (...) było przedsiębiorstwo (...), a po zakupie prawa użytkowania wieczystego działki przez wnioskodawców została ona wyłożona kostką brukową. Teren ten nie był ogrodzony, dopiero w 2011r. wnioskodawcy wykonali ogrodzenie i bramę wjazdową.

Dowód:

- zeznania świadka J. L., k. 108 odwrót – 109,

- zeznania świadka Z. K., k. 98 odwrót – 99,

- zeznania świadka J. Ć., k. 100,

- zeznania świadka P. S., k. 172 – 173,

- zeznania świadka A. T., k. 173,

- zeznania świadka A. K., k. 202 – 203,

- zeznania świadka K. D., k. 99,

- zeznania świadka T. P., k. 99,

- zeznania świadka T. Z., k. 100 – 100 odwrót,

- zeznania świadka K. Z., k. 97 odwrót – 98 odwrót, 194.

T. Z. oraz wnioskodawcy J. Z. i R. Z. traktowali sporną część działki nr (...) jak część oddanej im w użytkowanie wieczyste działki nr (...). Uważali oni, że droga dojazdowa, jak i staw i przylegające do niego tereny wchodzą w skład działki nr (...). Powycinali na tym terenie krzaki i zarośla, wykonali ogród alpejski, zagospodarowali ten obszar działki tak, jak gdyby stanowił część ich nieruchomości.

Dowód:

- zeznania świadka T. Z., k. 100 – 100 odwrót,

- zeznania świadka K. Z., k. 97 odwrót – 98 odwrót, 194,

- zdjęcia, k. 23 – 24, 26 – 34 .

Uczestnik Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo B. w B. dnia 01 września 2009r. zawarł z A. K., właścicielką działki nr (...), umowę dzierżawy działki nr (...), oddział 119-b i 119-c, o powierzchni 0,7285 ha. Umowę zawarto na czas nieokreślony począwszy od dnia 01 stycznia 2010r. A. K. zrezygnowała z tej dzierżawy i na podstawie umowy dzierżawy z dnia 01 czerwca 2011r. działka ta została przez uczestnika wydzierżawiona nowej właścicielce działki nr (...) A. T.. Umową dzierżawy z dnia 01 sierpnia 2013r. Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo B. w B. wydzierżawił K. Z. na okres 10 lat działki nr (...), oddział 119a-99 o powierzchni 0,0062 ha oraz nr (...), oddział 119b-00 o powierzchni 0,0421 ha i oddział 199c-00 o powierzchni 0,68 ha.

Dowód:

- umowa dzierżawy z dnia 01 września 2009r., k. 141 – 142,

- umowa dzierżawy z dnia 01 czerwca 2011r., k. 143 – 144,

- umowa dzierżawy z dnia 01 sierpnia 2013r., k. 137 – 140,

- zeznania świadka P. S., k. 172 – 173,

- zeznania świadka A. T., k. 173,

- zeznania świadka A. K., k. 202 – 203.

W dniu 08 września 2011r. uprawniony geodeta dokonał wznowienia znaków granicznych i okazania granic działki położonej w Ż. oznaczonej numerem (...) z sąsiadującymi działkami, między innymi działką nr (...). Okazało się wówczas, że wnioskodawcy zajmują część działki nr (...) o łącznej powierzchni 0,1287 ha.

Dowód:

- protokół z czynności wznowienia znaków granicznych, k. 36 – 38,

- mapa naruszenia stanu posiadania, k. 39,

- mapa zasadnicza, k. 40.

Pozwem z dnia 11 maja 2012r. uczestnik Skarb Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe” Nadleśnictwo B. w B. wniósł o nakazanie wnioskodawcy J. Z., aby przywrócił do stanu poprzedniego zajmowaną przez niego bez tytułu prawnego należącą do uczestnika nieruchomość gruntową oznaczoną numerem(...), oddział 119, obręb Ż., gmina S., dla której w Sądzie Rejonowym w Ząbkowicach Śląskich prowadzona jest księga wieczysta numer (...). Wyrokiem z dnia 03 stycznia 2013rr. w sprawie sygn. akt (...)Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich nakazał wnioskodawcy J. Z., aby wydał Skarbowi Państwa – Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu „Lasy Państwowe” Nadleśnictwo B. część działki nr (...), w granicach opisanych na mapie sporządzonej przez geodetę D. R. karta 26 akt sprawy, położoną w Ż., Gmina S., dla której Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich prowadzi księgę wieczystą nr (...), oraz nakazał J. Z., aby usunął z tej części nieruchomości ogrodzenie składające się z 8 słupów, bramy oraz elementów metalowych położone od strony północnej oraz ogrodzenie składające się z 4 słupków metalowych oraz siatki drucianej od strony południowej w terminie 2 miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku.

Dowód:

- odpis wyroku w sprawie I C(...) wraz z uzasadnieniem, k. 160 – 164.

Dnia 14 lutego 2014r. wnioskodawcy R. Z. i J. Z. darowali swojej matce uczestniczce E. Z. (1) prawo użytkowania wieczystego działki gruntu nr (...) oraz prawo własności budynku na niej położonego, dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Ząbkowicach Śląskich prowadzona jest księga wieczysta nr (...).

Dowód:

- umowa darowizny, k. 180 – 181.

Wnioskodawcy R. Z. i J. Z. są obywatelami Austrii, nie posiadają obywatelstwa polskiego.

Dowód:

- zeznania świadka K. Z., k. 194.

R. Z. i J. Z. przed darowaniem prawa użytkowania wieczystego działki nr (...) swojej matce nie posiadali zezwolenia na nabycie nieruchomości przez cudzoziemców.

- bezsporne.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd zważył, co następuje:

Wniosek podlega oddaleniu.

Zgodnie z art. 172 § 1 k.c. posiadacz nieruchomości nie będący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Według § 2 tegoż artykułu po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze.

Zatem do nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia konieczne jest łączne spełnienie dwóch przesłanek: samoistnego i nieprzerwanego posiadania oraz upływu ustawowego terminu. Samoistnym posiadaczem nieruchomości w rozumieniu art. 172 k.c. jest ten, który nią włada jak właściciel (art. 336 k.c.), czyli wykonuje uprawnienia składające się na treść prawa własności (art. 140 k.c.) – vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2009r., II CSK 70/09.

W myśl art. 336 k.c. posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Użyte w art. 336 k.c. określenie posiadania nie jest zupełnie identyczne z pojęciem posiadania w języku potocznym. Przepis ten odróżnia posiadanie rzeczy (possessio rei) od tzw. posiadania praw (possessio iuris, quasi possessio). Mianowicie w myśl tego przepisu posiadaczem rzeczy jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), i tylko takie posiadanie prowadzi do zasiedzenia; ten zaś, kto rzeczą faktycznie włada w zakresie odpowiadającym treści innego prawa, z którym łączy się władza nad rzeczą, jest posiadaczem tego prawa (posiadacz zależny). Kryterium, które odróżnia posiadanie rzeczy od posiadania praw oraz posiadanie poszczególnych praw między sobą, jest czynnik woli (animus), w tym znaczeniu, że gdy określona osoba włada rzeczą cum animo domini, jest posiadaczem prawa własności, gdy zaś przy władaniu wyraża wolę korzystania z rzeczy w takim zakresie, jaki odpowiada innemu prawu, jest posiadaczem innego prawa (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2000r., II CKN 879/98).

Samoistnym posiadaczem nieruchomości jest ten, kto włada nią jak właściciel (art. 336 k.c.), korzystając z niej z wyłączeniem innych osób, pobiera pożytki i dochody, a także uważa się za uprawnionego do rozporządzenia nią (art. 140 k.c.). Tych cech nie można przypisać tym, którzy władają nieruchomością w zakresie innego prawa, a więc także wieczystemu użytkownikowi. W przypadku użytkowania wieczystego mamy bowiem do czynienia z władaniem cudzą rzeczą. Posiadania w zakresie użytkowania wieczystego nie można utożsamiać z posiadaniem właścicielskim (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 08 października 2008r., V CSK 146/08).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, zauważyć należy, że działka nr (...) od 05 grudnia 1990r. stanowi własność Skarbu Państwa i jest oddana w użytkowanie wieczyste. Zarówno zatem wnioskodawcy, jak i ich matka – uczestniczka E. Z. (1), jak również ich poprzednicy prawni – T. Z., M. J., (...) Sp. z o.o. (wcześniej Fabryka (...) Sp. z o.o.) byli użytkownikami wieczystymi działki nr (...) i władali częścią działki nr (...) jak użytkownicy wieczyści, a nie jak właściciele. Wiedzieli, że nie są właścicielami działki nr (...), ale jedynie jej użytkownikami wieczystymi, a część działki nr (...) traktowali jako część nieruchomości oddanej im w użytkowanie wieczyste. Nie byli oni zatem posiadaczami samoistnymi spornej części działki, ale jej posiadaczami zależnymi, co wyklucza nabycie własności tej działki przez zasiedzenie.

Prawo użytkowania wieczystego jest bowiem - mimo wielu podobieństw - prawem odmiennym niż prawo własności, zatem także posiadanie nieruchomości w zakresie każdego z tych praw ma odmienny charakter. Zarówno w orzecznictwie, jak i doktrynie wskazuje się, że samoistne posiadanie nieruchomości w zakresie użytkowania wieczystego to faktyczne wykonywanie władztwa nad nieruchomością, z wolą posiadania jej dla siebie, jednak w zakresie odpowiadającym treści użytkowania wieczystego. Wobec tego Sąd Najwyższy stwierdził, iż do okresu posiadania samoistnego prowadzącego do nabycia własności nieruchomości w drodze zasiedzenia nie dolicza się okresu posiadania rzeczy jak użytkownik wieczysty (vide uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 lipca 2008r., III CZP 68/08, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2010r., I CSK 582/09).

Nawet gdyby przyjąć, że posiadanie przedmiotowej części działki nr (...) miało charakter posiadania samoistnego, to wniosek i tak podlegał by oddaleniu z uwagi na fakt, iż nie upłynął termin do stwierdzenia zasiedzenia. Wnioskodawcy wnosili o liczenie terminu zasiedzenia od dnia 05 grudnia 1990r., kiedy to (...) Zakłady (...) w Z. nabyły z mocy prawa prawo użytkowania wieczystego działki nr (...) na podstawie art. 2 ustawy z dnia 29 września 1990r. o zamianie ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Wcześniej zarówno działka nr (...), jak i działka nr (...) stanowiły własność państwową, a nieruchomości będącej własnością państwową nie można było zasiedzieć. Prócz tego właściciel nieruchomości nie może nabyć przez zasiedzenie nieruchomości stanowiącej jego własność. Okresu przed 05 grudnia 1990r. nie można zatem doliczyć do okresu posiadania następnych użytkowników wieczystych działki nr (...) stosownie do art. 176 § 1 k.c., który stanowi, że jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika.

Nabycie przez zasiedzenie własności może dotyczyć tylko rzeczy cudzej. Władanie rzeczą przez właściciela, jest posiadaniem w rozumieniu art. 336 k.c., lecz pozbawione jest ono doniosłości prawnej dla zasiedzenia. Art. 176 § 1 k.c. ma zastosowanie tylko wówczas, gdy przeniesienie posiadania nastąpiło podczas biegu zasiedzenia. Samoistny posiadacz nie może sobie doliczyć do czasu, przez który sam posiada czasu posiadania właściciela. Z tej przyczyny o terminie zasiedzenia decydować powinna kwalifikacja posiadania poprzedników uczestników - w dobrej lub złej wierze - z chwili, gdy utraciło ono przymiot posiadania właścicielskiego (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2005r., I CK 50/05).

Od wskazanej zatem przez wnioskodawców daty 05 grudnia 1990r., od której należy liczyć termin zasiedzenia, do złożenia przez stronę pozwaną pozwu o wydanie spornej części nieruchomości, które miało miejsce dnia 11 maja 2012r. i które niewątpliwie przerwało bieg terminu zasiedzenia, upłynął okres niespełna 22 lat. Jednak w ocenie Sądu ciągłość ewentualnego posiadania samoistnego działki została przerwana już wcześniej, a mianowicie w momencie nabycia prawa użytkowania wieczystego działki nr (...) przez wnioskodawców, to jest dnia 28 grudnia 2009r. Wnioskodawcy bowiem są cudzoziemcami i bez zezwolenia nie mogą nabyć własności nieruchomości, a przez cały okres władania nieruchomością jak użytkownicy wieczyści zgody takiej nie posiadali. Nie mogli oni zatem nabyć przez zasiedzenie części działki nr (...), gdyż nie posiadali zezwolenia właściwego organu. Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 4 ustawy z dnia 24 marca 1920r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, nabyciem nieruchomości w rozumieniu ustawy jest nabycie prawa własności nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego, na podstawie każdego zdarzenia prawnego. Skoro oni nie mogli nabyć przez zasiedzenie własności części działki nr (...), to uczestniczka E. Z. (1) nie może doliczyć okresu ich posiadania do posiadania działki przez siebie. Oznacza to, że nawet przy przyjęciu, że poprzednicy prawni wnioskodawców byli posiadaczami samoistnymi spornego gruntu w dobrej wierze, to nie upłynął określony w ustawie okres nieprzerwanego posiadania konieczny do stwierdzenia zasiedzenia nieruchomości, gdyż od 05 grudnia 1990r. do nabycia prawa użytkowania wieczystego przez wnioskodawców dnia 28 grudnia 2009r. minęło 19 lat.

Jednak w ocenie Sądu w niniejszej sprawie wyłączona jest dobra wiara posiadaczy części działki nr (...), gdyż przy zachowaniu należytej staranności, na przykład przez wznowienie znaków granicznych, mogli się dowiedzieć, że sporna część działki jest własnością uczestnika.

W dobrej wierze jest posiadacz, który pozostaje w błędnym, ale usprawiedliwionym okolicznościami sprawy przeświadczeniu, że przysługuje mu prawo własności. Dobrą wiarę posiadacza wyłącza więc jego wiedza o rzeczywistym stanie prawnym (stanie własności) oraz jego niedbalstwo. Pozostaje również w złej wierze osoba, która przy dołożeniu należytej staranności mogła się dowiedzieć, że nie jest właścicielem nieruchomości (vide postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 04 grudnia 2009r., III CSK 79/09).

A zatem przyjmując, iż poszczególni użytkownicy wieczyści działki nr (...) władali przedmiotową częścią działki nr (...) w złej wierze, to konieczny okres do stwierdzenia jej zasiedzenia wynosi 30 lat. Licząc zaś ten termin od wskazanej przez wnioskodawców daty 05 grudnia 1990r., stwierdzić należy, że okres ten jeszcze nie upłynął.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd uznał, ze nie zostały spełnione przesłanki niezbędne do stwierdzenia zasiedzenia nieruchomości i z tego powodu wniosek oddalił.

Sąd na podstawie art. 520 § 3 k.p.c. zasądził od wnioskodawców i uczestniczki E. Z. (1) na rzecz uczestnika kwoty po 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Dorota Łabaz
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich
Osoba, która wytworzyła informację:  Aneta Gawron
Data wytworzenia informacji: