Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 4 września 2013 r.

Sąd Rejonowy w Kłodzku Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący SSR Izabela Kosińska - Szota

Protokolant Lucyna Kazimierczuk

po rozpoznaniu w dniu 4 września 2013r. w Kłodzku na rozprawie

sprawy z wniosku R. U. i J. P.

przy udziale E. P. i W. P.

o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po H. P.

postanawia:

oddalić wniosek.

Sygn. akt I Ns 367/13

UZASADNIENIE

Wnioskodawcy R. U.i J. P.wnieśli o zmianę postanowienia Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 9 listopada 2012 r. sygn. akt (...)i stwierdzenie, że spadek po H. P.zmarłej dnia (...). w K.ostatnio zamieszkałej w Ł.na podstawie ustawy i testamentu negatywnego własnoręcznego z dnia 20 grudnia 2008 r. nabyła jej córka E. P.w 2/4 części oraz na podstawie ustawy nabyły wnuki spadkodawczyni po ? części spadku, wskazując w uzasadnieniu wniosku, że zgodnie z powołanym wyżej postanowieniem spadek nabyła E. P.w całości. Wnioskodawcy podnieśli, iż wydziedziczona na mocy testamentu negatywnego córka spadkodawczyni W. P.ma dwoje dzieci tj. wnioskodawczynię R. U.i wnioskodawcę J. P., którzy nie wiedzieli o toczącym się postępowaniu, a wiedzę posiedli w lutym 2013 r., kiedy to ich matka poinformowała ich o treści postanowienia spadkowego. Zdaniem wnioskodawców skutki prawne wydziedziczenia obejmują wyłącznie samego wydziedziczonego, nie dotyczą zaś jego zstępnych, którzy zostają powołani do dziedziczenia w miejsce wydziedziczonego.

Uczestniczka postępowania E. P. wniosła o oddalenie wniosku podnosząc, że w dacie wydania postanowienia spadkowego po H. P. 9 listopada 2011 r. wnioskodawczyni R. U. była w Sądzie wraz ze swoją matką W. P. i wiedziała o toczącym się postępowaniu, choć nie uczestniczyła w rozprawie, ale była obecna przy ogłoszeniu postanowienia spadkowego. Z tego względu uczestniczka podniosła, że upłynął już termin roczny od dnia, kiedy wnioskodawcy uzyskali możność zgłoszenia wniosku o zmianę postanowienia.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Na rozprawie w dniu 9 listopada 2011 r. w sprawie(...)o stwierdzenie nabycia spadku po H. P.z wniosku M. P.przy udziale E. P.i W. P.obecna była zarówno E. P., jak i W. P..

Dowód:

- protokół rozprawy z dnia 09.11.2011 r. - k.10

Sąd Rejonowy w Kłodzku stwierdził nabycie spadku po H. P.zmarłej dnia (...)w K., ostatnio zamieszkałej w Ł.na podstawie ustawy i testamentu negatywnego własnoręcznego z dnia 20 grudnia 2008 r. na rzecz córki E. P.w całości.

Dowód:

- postanowienie spadkowe - k.12 (w aktach(...))

- testament z dnia 20.12.2008 r. - k.4 a ( w aktach(...))

W związku z tym druga z córek spadkodawczyni W. P. nie doszła do dziedziczenia, ponieważ spadkodawczyni wyłączyła ją od dziedziczenia w testamencie własnoręcznym negatywnym. W uzasadnieniu Sąd wskazał m. in. na brak podstaw do przyjęcia, by wyłączonego od dziedziczenia spadkobiercę ustawowego traktować tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Sąd powołał przypadki wskazane przez ustawodawcę, w których określona osoba ma być traktowana jakby nie dożyła otwarcia spadku, a ponadto wskazał na przepis art.1011 k.c. i rozważył konsekwencje traktowania wydziedziczonego jak osoby, która nie dożyła otwarcia spadku. Sąd Okręgowy w Świdnicy postanowieniem z dnia 2 lutego 2012 r. oddalił apelację uczestniczki postępowania W. P..

Dowód:

- uzasadnienie postanowienia spadkowego - k.14 - 16 (w aktach(...))

- postanowienie Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 02.02.2012 r. - k.36 (w aktach (...))

W. P. ma dwoje dzieci - wnioskodawców R. U. i J. P..

Dowód:

- odpis skrócony aktu małżeństwa wnioskodawczyni - k.4

- odpis skrócony aktu urodzenia wnioskodawcy - k.5

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek jest bezzasadny.

Wnioskodawcy oparli swój wniosek o zmianę postanowienia spadkowego na stwierdzeniu, że skutki prawne wydziedziczenia obejmują wyłącznie samego wydziedziczonego, nie dotyczą zaś jego zstępnych, którzy zostają powołani do dziedziczenia w miejsce wydziedziczonego.

Wnioskodawcy nie wskazali żadnej podstawy prawnej tego twierdzenia w odniesieniu do stwierdzenia nabycia spadku zgodnie z postanowieniem z dnia 9 listopada 2011 r., ponieważ takiej brak, natomiast odnosi się wrażenie zwłaszcza - w kontekście stanowiska wnioskodawczyni i uczestniczki postępowania W. P. - że przynajmniej wnioskodawczyni chodzi o roszczenie z tytułu zachowku. Oczywistym jest, co wynika z przepisu art.1011 k.c., że zstępni wydziedziczonego zstępnego są uprawnieni do zachowku, chociażby przeżył on spadkodawcę, na co wskazywał już Sąd w uzasadnieniu postanowienia spadkowego z dnia 9 listopada 2011 r.

W rozstrzyganej sprawie wnioskodawcy wnieśli o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku uznając, że powinni występować w sprawie w miejsce swojej matki, która na mocy testamentu negatywnego z dnia 20 grudnia 2008 r. została wyłączona od dziedziczenia ustawowego, a ponadto wydziedziczona. Niecelowym jest powtarzanie argumentów przytoczonych w uzasadnieniu postanowienia spadkowego z 9 listopada 2011 r., lecz wskazać tylko wypada, że spadkodawczyni H. P. sporządzając testament własnoręczny negatywny wyłączyła od dziedziczenia jedną ze swych dwóch córek, która byłaby spadkobierczynią ustawową. Przepisy kodeksu cywilnego w zakresie spadkobrania i procedury cywilnej nie przewidują natomiast, by w takiej sytuacji Sąd był obowiązany wezwać do udziału w sprawie zstępnych wyłączonego od dziedziczenia zstępnego spadkodawcy, ponieważ zstępny wyłączony od dziedziczenia nie jest traktowany jakby nie dożył otwarcia spadku, o czym już wypowiedział się obszernie Sąd Rejonowy w Kłodzku w uzasadnieniu postanowienia z dnia 9 listopada 2011 r. Jak wynika z powołanego uzasadnienia postanowienia spadkowego przepisy kodeksu cywilnego przewidują tylko trzy przypadku, kiedy określoną osobę należy traktować tak, jakby nie dożyła otwarcia spadku - przy niegodności dziedziczenia, odrzuceniu spadku i zrzeczeniu się dziedziczenia. W zakresie przepisów dotyczących wydziedziczenia takiego przepisu brak.

Dodatkowo podnieść należy, że uczestniczka postępowania W. P. złożyła apelację od postanowienia z dnia 9 listopada 2011 r. i Sąd Okręgowy w Świdnicy postanowieniem z dnia 2 lutego 2012 r. oddalił apelację. Sąd drugiej instancji bierze nieważność postępowania pod rozwagę z urzędu zgodnie z przepisem art.378 § 1 k.p.c. Zatem gdyby uznał, że w sprawie winny występować w charakterze uczestników postępowania dzieci wyłączonej od dziedziczenia i wydziedziczonej W. P., ponieważ są zainteresowanymi w sprawie, uchyliłby zaskarżone postanowienie i znosząc postępowanie z uwagi na jego nieważność.

Przepis art.679 § 1 k.p.c. stanowi, iż dowód, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku, nie jest spadkobiercą lub że jej udział w spadku jest inny niż stwierdzony, może być przeprowadzony tylko w postępowaniu o uchylenie lub zmianę stwierdzenia nabycia spadku, z zastosowaniem przepisów niniejszego rozdziału. Jednakże ten, kto był uczestnikiem postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, może tylko wówczas żądać zmiany postanowienia stwierdzającego nabycie spadku, gdy żądanie opiera na podstawie, której nie mógł powołać w tym postępowaniu, a wniosek o zmianę składa przed upływem roku od dnia, w którym uzyskał tę możność.

W związku z powyższym stwierdzić należy, ze przesłanki wynikające z art.679 § 1 k.p.c. w sprawie nie zaszły.

Wnioskodawcy nie odnieśli się w żaden sposób do motywów postanowienia z dnia 9 listopada 2011 r., a ponieważ Sąd w niniejszej sprawie w całości je podziela uznając, że zstępni wyłączonego od dziedziczenia zstępnego spadkodawcy i wydziedziczonego nie wstępują do postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, to wniosek należało oddalić.