Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 stycznia 2019roku

Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie Wydział III Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Joanna Polak-Kałużna

Protokolant Paulina Świątek

po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2019 roku w Dzierżoniowie na rozprawie

sprawy z powództwa E. S.

przeciwko J. S.

o ustanowienie rozdzielności majątkowej

I.  ustanawia rozdzielność majątkową małżeńską powódki E. S. i pozwanego J. S. w miejsce ustawowej wspólności majątkowej wynikającej z zawarcia przez nich małżeństwa w dniu 22 sierpnia 1998 roku przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego w P. - numer aktu małżeństwa 51/1998 z dniem 16 stycznia 2019 roku;

II.  obciąża powódkę opłatą sądową w wysokości 200 zł, nie obciążając jej pozostałymi kosztami postępowania w sprawie.

UZASADNIENIE

Powódka E. S. pozwem z dnia 29 czerwca 2018 roku wniosła o ustanowienie z dniem 29 czerwca 2018 roku rozdzielności majątkowej małżeńskiej swojej i pozwanego J. S., wynikającej z zawarcia przez nich w dniu 22 sierpnia 1998 roku związku małżeńskiego.

Na uzasadnienie pozwu podała, że w dniu 15 czerwca 2018 roku na skutek rażąco nagannego zachowania pozwanego zmuszona była do wyprowadzki ze wspólnego domu wraz z dziećmi, gdyż musiała chronić dzieci i siebie przed pozwanym, skutkiem czego zamieszkała w wynajętym mieszkaniu położonym w Ś. przy (...). Podkreśliła, że od tego czasu strony prowadzą osobne gospodarstwa domowe i pozostają w separacji faktycznej oraz, że nie ma żadnych widoków na zmianę istniejącego stanu rzeczy. Odnośnie swojej sytuacji materialnej podała, że uzyskuje dochody ze stosunku pracy i przeznacza je na utrzymanie własne i wspólnych małoletnich dzieci stron, a pozwany także uzyskuje własne dochody.

W piśmie z dnia 04 października 2018 roku pełnomocnik pozwanego wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazał, że wprawdzie strony pozostają w separacji faktycznej to jednak zaprzeczył by istniały ważne powody uzasadniające ustanowienie przymusowej rozdzielności majątkowej, gdyż brak jest przeszkód w zarządzie majątkiem wspólnym, a majątek ten nie jest w żaden sposób zagrożony uszczupleniem przez pozwanego. Pozwany wskazał, że obie strony utrzymują się z wynagrodzenia za pracę, które do lipca 2018 roku wpływało na wspólny rachunek, a od sierpnia 2018 roku wynagrodzenie powódki wpływa wyłącznie na jej rachunek mimo tego, że w dalszym ciągu dysponuje pełnym dostępem do wspólnego rachunku bankowego, posiada własną kartę do tego rachunku, jak również dokonuje osobiście wypłat oraz przelewów z powyższego rachunku na zaspokojenie potrzeb własnych oraz dzieci. Jednocześnie pozwany podkreślił, że powódka nie przyczynia się do spłaty rat kredytów, które strony zaciągnęły wspólnie, a uiszcza wyłącznie ratę kredytu, którą wzięła u swojego pracodawcy. Pozwany podkreślił, że powódka nie wykazała istnienia ważnych powodów uzasadniających orzeczenie rozdzielności majątkowej stron z datą wsteczną, podkreślił że on nie dokonuje żadnych czynności, które mogły by być sprzeczne z interesem majątkowym stron lub zagrozić wspólnemu majątkowi, co więcej aktualnie spłaca niemal wszystkie zobowiązania stron, utrzymuje wspólny dom stron sam oraz partycypuje w kosztach utrzymania dzieci oraz powódki.

Na rozprawie w dniu 16 stycznia 2019 roku pełnomocnik pozwanego zmodyfikował stanowisko pozwanego i wniósł o ustanowienie rozdzielności z dniem 16 stycznia 2019 roku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 22 sierpnia 1998 roku w P. strony zawarły związek małżeński. Strony mają dwoje dzieci, które pozostają na ich utrzymaniu.

W czasie trwania małżeństwa strony wybudowały dom jednorodzinny położony K. przy ul. (...). Dom nie jest obciążony kredytem hipotecznym. Saldo zobowiązań zaciągniętych przez strony do dnia wniesienia pozwu to: około 170.000 zł kredytu w bankach i 30.000 zł pożyczki w zakładzie pracy powódki, a łączna wysokość miesięcznych rat w bankach to 4000-5000 zł i 1000 zł w zakładzie pracy powódki.

Sytuacja materialna stron jest bardzo dobra. Powódka pracuje w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w Ś., gdzie zarabia około 6000 zł netto miesięcznie, zaś pozwany w F. W., uzyskując dochód ponad 13.000 zł netto miesięcznie.

W 2018 roku nasiliły się nieprozumienia między pozwanym a powódką, która zażądała rozwodu. Pozwany na kilka dni w kwietniu 2018 roku wyprowadził się do swojej matki, jednak wrócił.

W dniu 03 maja 2018 roku pozwany polecił powódce aby się wyprowadziła z domu w K. i wyrzucił jej rzeczy. Wówczas powódka wraz z synem jedną noc spędziła w hotelu, po czym wróciła do wspólnego domu. Awantury i nieporozumienia trwały nadal.

Pozwany nie zgodził się na proponowane przez powódkę ustanowienie rozdzielności majątkowej w formie aktu notarialnego.

Wiosną 2018 roku powódka złożyła w Sądzie Okręgowym w Świdnicy pozew o rozwód. Postępowanie rozwodowe nie zostało zakończone, jednakże w październiku 2018 roku wydane zostało w jego trakcie postanowienie tymczasowe, na mocy którego zobowiązano pozwanego do przekazywania powódce po 1900 zł miesięcznie. Sąd odwoławczy podwyższył zasądzone kwoty. Przed wydaniem postanowienia J. S. przekazywał żonie na utrzymanie rodziny po 2000 zł, dodatkowo przekazał za rachunki lekarskie związane z leczeniem dzieci - 1000 zł.

Dowód: - odpis skrócony aktu małżeństwa – karta 4

- historia rachunku bankowego – karta 11-28,

- zaświadczenie o dochodach powódki – karta 61,

- przesłuchanie powódki – karta 105-106,

- przesłuchanie pozwanego – karta 106-107,

Małżonkowie zamieszkują obecnie osobno, powódka wynajmuje mieszkanie położone w Ś. o powierzchni 60m ² za kwotę 1350 zł miesięcznie plus opłaty za media. Pozwany zamieszkuje w domu stron w K., który utrzymuje.

Strony od dłuższego czasu posiadają wspólny rachunek bankowy w banku (...), na który wpływały dochody obydwojga małżonków. W dniu 12 czerwca 2018 roku powódka założyła własny rachunek bankowy, na który obecnie pracodawca przesyła jej dochody. Wypłata pozwanego nadal wpływa na wspólny rachunek stron, gdyż zgodnie z umową musi on być zasilany kwotą 9000 zł miesięcznie, aby nie było obciążenia opłatą w wysokości 50 zł, zaś do rozwiązania umowy potrzebna jest zgoda obydwojga małżonków, a takiej brak. Z tego konta przekazywane są środki na spłatę rat kredytów bankowych, ze środków pozwanego. Oboje małżonkowie nadal mają dostęp do tego konta, oboje w toku procesu wypłacali z niego środki. Pozwany za pieniądze z tego konta opłacał rachunki, kupił dzieciom markowe ubrania renomowanej firmy, a także prezenty dla dzieci na Dzień Dziecka oraz przelał synowi i córce kwoty 1150 i 850 zł. Na dzień wyrokowania na wspólnym koncie było około 10.000 zł. Po założeniu własnego konta powódka przelewa na nie z konta wspólnego świadczenie wychowawcze (500+), a w sierpniu 2018 roku za zgodą pozwanego przelała na swoje konto 2000 zł. Pozwany posiada także osobne konto wyłącznie na swoje nazwisko, do którego powódka nie ma dostępu.

Powódka od wyprowadzenia się z wspólnego domu nie uczestniczy w spłacie zobowiązań bankowych zawartych wcześniej przez siebie i męża, oczekuje, że rozliczenie nastąpi w sprawie o podział majątku.

W kwietniu 2018 roku pozwany sprzedał motocykl za kwotę 7000 zł, która została wpłacona w ratach, ostatnia w czerwcu 2018 roku.

Po złożeniu pozwu w niniejszej sprawie pozwany nie zaciągał żadnych nowych zobowiązań finansowych, zaś powódka bez zgody męża zaciągnęła kredyt w kwocie 25.000 zł w banku (...), a w banku (...) w wysokości 30.000 zł, obydwa na zakup działki w W., za którą zapłaciła 60.000 zł

Dowód: - historia rachunku bankowego stron (konto aurum) – karta 11- 28, 47-58, 74-78, 83- 85,

- umowa rachunku bankowego powódki – 38-41,

- umowa najmu okazjonalnego – karta 42-45,

- deklaracja opłat za gospodarowanie odpadami – karta 46,

- dowód przelewu alimentów – karta 59,

- korespondencja mailowa stron – karta 60,

- paragony zakupu – karta 79-82,

- raport z Biura (...) pozwanego – karta 86-98,

- umowa sprzedaży motocykla – karta 99-100,

- potwierdzenie rezerwacji biletu samolotowego do Kazachstanu – karta 102

Sąd zważył ponadto, co następuje:

Powództwo o ustanowienie rozdzielności majątkowej małżeńskiej zasługuje na uwzględnienie zgodnie ze zmodyfikowanym stanowiskiem pozwanego.

Zgodnie z przepisem art. 31 § 1 k.r. i o., z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. A art. 31 § 2 k.r.i o. stanowi zaś, że do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków, środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków.

Ustrój wspólności ustawowej, obejmujący dorobek obojga małżonków, służy realizacji podstawowych zasad prawa rodzinnego, w szczególności zasady równouprawnienia mężczyzny i kobiety oraz zasady ochrony małżeństwa i rodziny, przyczyniając się do umocnienia pozycji małżonka słabszego ekonomicznie oraz do stabilizacji sytuacji materialnej założonej przez małżonków rodziny. Jest, więc rozwinięciem normy artykułu 18 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U.97.78.483).

Małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków (umowa majątkowa). Umowa taka może poprzedzać zawarcie małżeństwa (art. 47 § 1 k.r. i o.).

Zgodnie z art. 52 k.r. i o. z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej. Rozdzielność majątkowa powstaje z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia. W wyjątkowych wypadkach sąd może ustanowić rozdzielność majątkową z dniem wcześniejszym niż dzień wytoczenia powództwa, w szczególności, jeżeli małżonkowie żyli w rozłączeniu.

W niniejszej sprawie Sąd rozpatrując powództwo E. S. `Sąd oparł się na normie art. 52 k.r. i o.

Jedynym ograniczeniem zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej przez Sąd (obecnie ustanowienia rozdzielności majątkowej) jest istnienie „ważnych powodów” jej zniesienia, co najmniej w dacie oznaczonej w wyroku jako dzień zniesienia tejże wspólności (zgodnie z uchwałą SN z 09.06.1976 r. III CZP 46/76). Ustawa nie definiuje pojęcia ważnych powodów. Przez ważne powody można rozumieć ogólnie mówiąc fakt, iż dalsze trwanie wspólności ustawowej między małżonkami powoduje za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny. Takie orzeczenie Sądu powinno zapadać w sytuacjach rzadkich i wyjątkowych, za czym przemawia wzgląd na ochronę wierzycieli jednego z małżonków (wyrok SN z 03.03.1995 r. II CRN 162/94). Ważnym powodem zniesienia przez sąd wspólności majątkowej małżeńskiej jest separacja faktyczna małżonków, uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym, sytuacja taka stwarza, bowiem z reguły zagrożenie interesów majątkowych jednego lub nawet obojga małżonków – co ma miejsce w niniejszej sprawie.

W sprawie o roszczenie określone w art. 52 k.r.i o. decydujące znaczenie mają kwestie czysto majątkowe i możliwość porozumienia małżonków w sprawach związanych z zarządem ich majątkiem (wyrok SN z 8 maja 2003 r. II CKN 78/01, LEX nr 80245). Jedną z przesłanek orzeczenia zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej (obecnie ustanowienia rozdzielności majątkowej) jest długotrwała separacja faktyczna uniemożliwiająca małżonkom sprawowanie zarządu majątkiem wspólnym (wyrok SN z dnia 29 stycznia 1997 r., I CKU 66/96). Sąd w postępowaniu o zniesienie wspólności majątkowej małżeńskiej ma obowiązek zbadania, czy ustanowienie rozdzielności nie pozostaje w sprzeczności z dobrem rodziny. O zniesieniu wspólności majątkowej małżeńskiej ze skutkiem wstecznym sąd nie może orzec przy całkowitym pominięciu zagrożeń dla interesów osób trzecich (wyrok SN z 11 stycznia 1995 r. II CRN 148/94). Przy ocenie dopuszczalności zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej sąd bierze pod uwagę interes wierzycieli jednego małżonka, którzy mogą zostać pozbawieni możliwości zaspokojenia po zniesieniu wspólności majątkowej małżeńskiej, szczególnie z datą wsteczną.

W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd orzekając w trybie powództwa opartego na normie art. 52 k.r. i o. miał na uwadze przede wszystkim okoliczność, że strony w dacie wniesienia pozwu od stosunkowo krótkiego czasu pozostawały w separacji faktycznej, zarządzanie wspólnym majątkiem było ograniczone, a porozumiewanie się w kwestiach finansowych napotykało na trudności głównie związane z współdziałaniem w zakresie spłaty zobowiązań kredytowych. Konflikt pomiędzy stronami narastał w czasie niniejszego postępowania, powodując, że możliwość porozumienia się stron i współdziałania, tak konieczna w kwestiach majątkowych została w trakcie niniejszego procesu zupełnie wyłączona.

Jak wskazano wyżej ustanowienie rozdzielności majątkowej jest sytuacją wyjątkową i zgodnie z art. 52 k.r. i o. wymaga zaistnienia ważnych powodów, by zostało przez Sąd orzeczone. W niniejszej sprawie takim powodem jest fakt, iż wskazana wyżej przedłużająca się separacja faktyczna stron uniemożliwiająca im współdziałanie w zarządzie majątkiem wspólnym stanowi jednocześnie zagrożenie dla interesów majątkowych obojga małżonków.

Co jednak istotne wbrew twierdzeniom powódki pozwany do chwili wyroku nie podjął jakichkolwiek działań związanych z ryzykiem dla majątku wspólnego, nie zaciągnął żadnych zobowiązań, a to powódka działając we własnym interesie chcąc poręczyć dotację dla siostry żądała ustanowienia rozdzielności z dniem wniesienia pozwu. Wbrew twierdzeniom powódki złożonym na rozprawie w dniu 8 października 2018 roku, że „mąż odgrażał się, że zaciągnie kredyty aby mnie zniszczyć” - ten wskazywany przez nią ważny powód ustanowienia rozdzielności nie zaistniał a to powódka – bez oczekiwania na wyrok sądu zaciągnęła zobowiązania kredytowe.

W tych okolicznościach Sąd uznał, że ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem złożenia pozwu nie jest uzasadnione, gdyż separacja faktyczna stron nie była długa, a faktyczne ważne powody dla ustanowienia rozdzielności majątkowej zaistniały w toku niniejszego postępowania, co uzasadniało ustanowienie rozdzielności majątkowej z dniem wydania wyroku, co nie pozostaje w sprzeczności z dobrem rodziny i nie powoduje zagrożenia osób trzecich.

Z powyższych względów Sąd na podstawie art. 52 k.r. i o. orzekł jak w punkcie I wyroku, przyjmując jako datę ustanowienia rozdzielności 16 stycznia 2019 roku, to jest dzień wydania wyroku.

Zgodnie z art. 98§ 1 k.p.c strona przegrywająca sprawę jest obowiązana zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony.

W niniejszej sprawie powódka wygrała sprawę w części i pozwany wygrał sprawę w części. Zgodnie z art. 100 k.p.c. w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Dlatego też Sąd orzekł o wzajemnym zniesieniu kosztów uznając, że obie strony postępowania pozostają przy poniesionych przez siebie kosztach procesu.