III RC 122/19 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie z 2019-11-20
Sygn. akt III RC 122/19
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 listopada 2019 roku
Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie Wydział III Rodzinny i Nieletnich
w składzie następującym:
Przewodniczący sędzia Joanna Polak-Kałużna
Protokolant Paulina Świątek
po rozpoznaniu w dniu 13 listopada 2019 roku w Dzierżoniowie na rozprawie
sprawy z powództwa R. G. (1)
przeciwko K. G. (1)
o obniżenie alimentów
I. obniża alimenty od powoda R. G. (1) na rzecz pozwanego K. G. (1), urodzonego (...) z kwoty po 700 (siedemset) złotych miesięcznie, zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 8 maja 2018 roku, sygn. I C 329/18, do kwoty po 500 (pięćset) złotych miesięcznie, począwszy od dnia 20 listopada 2019 roku płatne z góry do dnia 10 – go każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, do rąk E. G. (1) jako przedstawicielki ustawowej pozwanego K. G. (1);
II. w pozostałym zakresie oddala powództwo;
III. koszty procesu pomiędzy stronami wzajemnie znosi.
UZASADNIENIE
W pozwie wniesionym do Sądu Rejonowego w Świdnicy w dniu 8 października 2018 roku powód R. G. (1) wniósł o obniżenie alimentów na rzecz małoletniego pozwanego K. G. (1), zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 8 maja 2018 roku, sygn. I C 329/18 z kwoty po 700 zł miesięcznie do kwoty po 300 zł miesięcznie, płatnych do dnia 10 – go każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat do rąk przedstawicielki ustawowej dziecka- E. G. (1). Uzasadniając żądanie pozwu powód wskazywał, iż od czasu orzekania w sprawie rozwodowej, tj. w maju 2018 roku pogorszyła się jego sytuacja tak życiowa jak i materialna. Powód podnosił bowiem, iż w dacie wyrokowania przez Sąd Okręgowy w Świdnicy zamieszkiwał na terenie Francji, gdzie świadczył pracę jako pomocnik dekarza i uzyskiwał wynagrodzenie w wysokości około 1480 euro miesięcznie, a zajmowane mieszkanie było opłacane przez pracodawcę. Z otrzymywanego wynagrodzenia powód przeznaczał kwoty od 200 do 300 euro na wyżywienie, zaś na rzecz małoletniego syna K. G. (1) przekazywał początkowo kwotę 500 zł miesięcznie, następnie kwotę 700 zł miesięcznie tytułem alimentów. Jednakże z dniem 1 czerwca 2018 roku powód utracił zatrudnienie na terenie Francji z przyczyn zawinionych – jak wskazał - przez jego byłą żonę i powrócił do kraju, a od dnia 4 czerwca 2018 roku pozostawał w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w D. jako osoba bezrobotna, bez prawa do zasiłku. Powód nie posiadając stałego źródła utrzymania ani mieszkania, zamieszkał wraz ze swoją matką i korzystał ze wsparcia finansowego otrzymywanego od rodziny. Powód – jak podał - był również obarczony znacznym zadłużeniem z tytułu zaległości alimentacyjnych wobec starszych córek pochodzących z jego poprzednich związków oraz z tytułu zaciągniętych w przeszłości zobowiązań finansowych, w związku z czym prowadzone były wobec niego liczne postępowania egzekucyjne. Zmianę okoliczności powód uzasadniał również pogorszeniem swojego stanu zdrowia, bowiem w lipcu 2018 roku zdiagnozowany został u niego nowotwór złośliwy – guz pęcherza moczowego, co wymagało pozostawania pod stałą kontrolą i opieką lekarzy specjalistów, wykonania dalszych badań diagnostycznych w kierunku rozpoznanego schorzenia a okoliczności te poważnie utrudniały mu podjęcie pracy zarobkowej. Odnosząc się do sytuacji małoletniego syna, K. G. (1) wskazał, że średnie miesięczny koszty związane z jego utrzymaniem powinny wynosić około 600 zł miesięcznie a zatem łożenie na jego rzecz przez powoda kwoty po 300 zł miesięcznie tytułem alimentów jest jak najbardziej zasadne.
Postanowieniem z dnia 23 października 2018 roku, sygn. III RC 426/18, Sąd Rejonowy w Świdnicy stwierdził swą niewłaściwość miejscową i sprawę przekazał do Sądu Rejonowego w Dzierżoniowie, jako sądu właściwego do rozpoznania sprawy.
Na rozprawie w dniu 13 listopada 2019 roku powód R. G. (1) podtrzymał swoje stanowisko w sprawie, wnosząc jak w pozwie. Z kolei przedstawicielka ustawowa małoletniego pozwanego E. G. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Małoletni K. G. (1), urodzony (...) jest dzieckiem pochodzącym ze związku małżeńskiego R. G. (1) i E. G. (1).
Okoliczność bezsporna
Wyrokiem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 8 maja 2018 roku, wydanym w sprawie o sygn. I C 329/18, rozwiązano małżeństwo stron – R. G. (1) i E. G. (1) przez rozwód bez orzekania o winie, a wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim synem stron – K. G. (1) powierzono E. G. (1), a obowiązki i uprawnienia R. G. (1) w tym zakresie ograniczono do współdecydowania o wyborze szkoły, zawodu i sposobu leczenia w razie poważnej choroby. Udział zaś stron w ponoszeniu ciężarów związanych z utrzymaniem i wychowaniem małoletniego syna stron ustalono w ten sposób, że zasądzono od pozwanego na rzecz małoletniego kwotę 700 zł miesięcznie, płatną do rąk E. G. (1) w terminie do dnia 10 – go każdego wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od uprawomocnienia się wyroku aż do czasu uzyskania przez małoletniego zdolności do samodzielnego utrzymania się, zaś powódkę zobowiązano do ponoszenia dalszych kosztów utrzymania i wychowania małoletniego.
Powyższe orzeczenie nie zostało zaskarżone w drodze apelacji przez żadną ze stron i jest prawomocne od dnia 30 maja 2018 roku.
Dowód: - akta Sądu Okręgowego w Świdnicy, sygn. I C 329/18;
W dacie wyrokowania w sprawie rozwodowej przedstawicielka ustawowa E. G. (1) nie pracowała, pozostawała w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w D., jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. E. G. (1) sprawowała wówczas bieżącą pieczę nad małoletnim synem stron, a ponadto nad 9-letnią córką, która z racji stwierdzonej niepełnosprawności wymagała stałej opieki. Jej jedynym dochodem w tamtym czasie było świadczenie pielęgnacyjne w wysokości około 1504 zł miesięcznie. Na opłaty mieszkaniowe zaliczały się z kolei następujące kwoty: 155 zł miesięcznie tytułem opłat za czynsz, 60 zł miesięcznie za gaz, 110 zł miesięcznie za energię elektryczną, 51 zł miesięcznie za internet i telewizję oraz średnio po 200 zł miesięcznie na opał.
Małoletni K. G. (1) miał wówczas 2 lata i pozostawał – jak ustalono –pod opieką matki, która dbała o niego i zapewniała mu bieżące potrzeby. Dziecko uczęszczało do żłobka i tylko same wydatki z tym związane wynosiły około 310 zł miesięcznie. Małoletni był dzieckiem ogólnie zdrowym, nie chorował przewlekle. Na pozostałe koszty związane z utrzymaniem dziecka w tamtym czasie składały się wydatki po: około 350 zł miesięcznie na wyżywienie, 100 zł na pampersy, 100 zł na środki higieny i czystości, 100 zł na zakup leków w razie sezonowej choroby oraz po 192 zł tytułem jego udziału w opłatach mieszkaniowych. Łączne koszty związane z utrzymaniem małoletniego – wg sądu orzekającego w sprawie rozwodowej – określone zostały na kwotę 1300 zł miesięcznie.
Z kolei sytuacja zarobkowa i majątkowa R. G. (1) w dacie orzekania przez Sąd Okręgowy w Świdnicy w sprawie o rozwód kształtowała się dobrze. Mieszkał i pracował poza granicami kraju, we Francji. Pozwany zatrudniony był jako pomocnik dekarza – pracownik wykonawczy w firmie (...).(...)za wynagrodzeniem w wysokości 1480,30 euro miesięcznie. Faktycznie jednak nie świadczył pracy, gdyż od dnia 22 września 2017 roku pozostawał na zwolnieniu chorobowym i pobierał świadczenie z funduszu ubezpieczeniowego w kwocie zbliżonej do wynagrodzenia. Na swoje utrzymanie przeznaczał zaś następujące kwoty: od około 200 do 300 euro miesięcznie na wyżywienie, 200 euro miesięcznie za mieszkanie oraz po 70 euro miesięcznie na leczenie w związku ze stwierdzonym u pozwanego nowotworem pęcherza. Pozwany średnio co dwa miesiące przyjeżdżał do Polski w związku z czym ponosił dodatkowe koszty związane z zakupem biletów, tj. 80 euro. R. G. (1) utrzymywał z synem kontakty pośrednie, za pośrednictwem komunikatorów internetowych oraz nieregularnie w formie bezpośrednich spotkań, kiedy przebywał na terenie Polski. Przed zawiśnięciem sprawy o rozwód przed Sądem Okręgowym w Świdnicy powód dobrowolnie i regularnie łożył na utrzymanie syna kwotę 500 zł miesięcznie, następnie kwotę 700 zł miesięcznie zgodnie z postanowieniem o zabezpieczeniu.
Dowód: - akta Sądu Okręgowego w Świdnicy, sygn. 329/18;
Poza granicami kraju powód R. G. (1) pracował do połowy 2018 roku, gdyż z dniem z 1 czerwca 2018 roku zakończył świadczenie pracy na rzecz (...) w L. – S. – M. we Francji. Umowa o pracę rozwiązana została z powodem z uwagi na nieporozumienia z pracodawcą. Powód bezpośrednio po powrocie do kraju zarejestrował się, jako osoba bezrobotna w Powiatowym Urzędzie Pracy w D., nie posiadał jednak prawa do zasiłku. W roku podatkowym 2018 powód osiągnął w Polsce łączny dochód w wysokości 1836,41 zł.
Dowód: - przesłuchanie powoda R. G. - k. 107 – 108,
- kserokopia zaświadczenia z PUP w D. -k. 19,
- kserokopia zaśw. o zatrudnieniu na terenie Francji wraz ze świadectwem pracy -k. 33 – 35,
- informacja o przychodach – PIT-11 - k. 81 – 82,
U powoda R. G. (1) zdiagnozowany został nowotwór złośliwy pęcherza moczowego. I tak, w okresie od 18 lipca 2018 roku do 21 lipca 2018 roku powód przebywał na Klinicznym Oddziale Urologicznym, 4 (...) Szpitala (...) z Polikliniką SP ZOZ we W., gdzie wykonano u niego przezcewkową elektroresekcję guza pęcherza moczowego. Nadto, założona została mu również nefrostomia – przezskórne cewnikowanie nerek, co wymagało pozostawania pod stałą opieką i kontrolą lekarzy specjalistów. Natomiast w listopadzie 2018 roku powód przeszedł zabieg operacyjny, tj. cystektomii radykalnej, polegający na wycięciu pęcherza moczowego. Dotychczasowe leczenie powoda pokrywane było ze środków publicznych, przy czym jedynie wizyty kontrolne u lekarza specjalisty – urologa odbywają się w ramach leczenia prywatnego, których koszt wynosi około 50 zł średnio co trzy miesiące. Od dnia 18 września 2018 roku R. G. (1) posiada orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym, oznaczone symbolem 09-M i orzeczone do dnia 31 października 2020 roku. W związku z powyższym powód może pracować jedynie w warunkach chronionych.
Dowód: - przesłuchanie powoda - k. 107 – 108,
- karta inf. leczenia szpitalnego powoda wraz z dokumentacją medyczną - k. 49 – 52,
Obecnie powód R. G. (1) ma 55 lat, nie posiada wyuczonego zawodu. Od czasu powrotu do kraju, tj. od czerwca 2018 roku zamieszkuje wraz ze swoją matką- K. G. (2) w lokalu mieszkalnym, położonym w (...)/1. Matka powoda ma 81 lat, utrzymuje się z otrzymywanego świadczenia emerytalnego po zmarłym mężu – ojcu powoda. Na opłaty mieszkaniowe składają się następujące kwoty: około 32 zł miesięcznie za energię elektryczną, około 43 zł miesięcznie za gaz, około 100 zł miesięcznie tytułem opłat za czynsz. Opłaty powyższe oraz koszty wyżywienia pokrywane są w całości przez matkę powoda. W kosztach tych powód partycypuje w miarę swych możliwości finansowych, przekazując matce kwotę od 50 do 150 zł miesięcznie. Na swoje utrzymanie zaś przeznacza jedynie kwotę 60 zł miesięcznie za abonament telefoniczny. Powód R. G. (1) zatrudniony jest w firmie (...), początkowo jako pracownik gospodarczy, a obecnie, jako stróż. Z tytułu zatrudnienia otrzymuje on średnie miesięczne wynagrodzenie w wysokości około 1620 zł netto, przy czym od miesiąca maja 2019 roku realizowane jest zajęcie komornicze, w związku z czym wypłacane powodowi zadłużenie wynosi około 654 zł netto. Powód nie pracuje w godzinach nadliczbowych.
Dowód: - przesłuchanie powoda R. G. - k. 107 – 108,
- kserokopia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych -k. 29,
- zaświadczenie z dnia 9.07.2019 roku o zatrudnieniu i wysokości dochodów - k. 83,
- kserokopia orzeczenia o niepełnosprawności - k. 106,
Poza małoletnim pozwanym K. G. (1) powód nie ma na utrzymaniu innych dzieci. Utrzymuje z synem kontakty średnio dwa razy w miesiącu, bez możliwości noclegu.
Dowód: - przesłuchanie powoda R. G. - k. 107 – 108,
Przeciwko R. G. (1) prowadzone jest postepowanie egzekucyjne z wniosku wierzycieli K. U. i S. G., przez Komornika Sądowego działającego przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku A. K. pod sygn. Kmp 591/18. Zadłużenie z tytułu niezapłaconych alimentów na dzień 9 października 2019 roku wynosiło 17166,46 zł wraz z zaległymi odsetkami. Z funduszu alimentacyjnego na rzecz wierzyciela wypłacona została kwota 54372,86 zł, zaś zaległość powoda z tytułu zaległych odsetek wobec funduszu alimentacyjnego wynosiła 51282,40 zł oraz zaległość w kwocie 357 zł wobec likwidatora funduszu alimentacyjnego.
Dowód: - informacja o stanie zaległości w sprawie egzekucyjnej, o sygn. Kmp 660/16 - k. 39,
- zawiadomienie o przejęciu egzekucji wraz z zaświadczeniem o wpłatach - k. 97 – 99,
Małoletni pozwany K. G. (1) obecnie ma 3 lata, uczęszcza do oddziału żłobkowego w Przedszkolu Publicznym nr 2 w P. od dnia 22 marca 2017 roku, za które matka płaci po 230 zł miesięcznie. Małoletni jest alergikiem, jednakże nie pozostaje pod opieką lekarza specjalisty – alergologa. Poza tym, dziecko jest ogólnie zdrowe, nie choruje przewlekle a na jego leczenie w razie sezonowej choroby matka przeznacza około 50 zł. Na pozostałe koszty związane z utrzymaniem dziecka zaliczają się następujące kwoty: 300 zł na wyżywienie, od 600 do 700 zł rocznie na zakup odzieży i obuwia, co w przeliczeniu miesięcznym daję kwotę 50 – 60 zł. Małoletni K. G. (1) mieszka wraz z matką, przyrodnią siostrą oraz nowym partnerem matki w lokalu mieszkalnym, położonym w (...) (...). Na opłaty mieszkaniowe zaliczają się następujące kwoty: od 120 do 130 zł za energię elektryczną, 60 zł za gaz (butla). Zajmowane przez rodzinę mieszkanie ogrzewane jest centralnie, zaś koszt opału w okresie zimowym wynosi około 3000 zł, co w przeliczeniu miesięcznym daje kwotę 250 zł miesięcznie. Łączne koszty związane z utrzymaniem mieszkania wynoszą 590 zł miesięcznie, gdzie udział pozwanego w tychże kosztach to kwota około 147 zł miesięcznie.
Dowód: - przesłuchanie przedstawicielki ustawowej E. G. - k. 108 – 109,
- potwierdzenie przelewów za żłobek, wywóz nieczystości, energię elektryczną, tytułem alimentów na rzecz M. Z. - k. 84 – 87,
- kserokopia zaświadczenia z Przedszkola Publicznego nr 2 w P. - k. 48,
Przedstawicielka ustawowa E. G. (1) w okresie od 1 stycznia 2019 roku do 30 września 2019 roku pobierała świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w wysokości 1583 zł miesięcznie, które to świadczenie otrzymała na niepełnosprawną córkę W. W., pochodzącą z jej poprzedniego związku. Świadczenie to utraciła w związku z utratą orzeczenia. Natomiast od dnia 1 listopada 2019 roku E. G. (1) jest zatrudniona, jako pomoc w Domu Pomocy Społecznej w R., gdzie z tytułu zatrudnienia osiąga wynagrodzenie w wysokości 1630 zł netto miesięcznie. Poza małoletnim K. na jej utrzymaniu pozostaje jak poprzednio dorosła córka– M. Z. (2), na którą ma zasądzone alimenty w kwocie 300 zł miesięcznie.
E. G. (1) od czerwca 2018 roku pozostaje w nowym związku. Jej partner prowadzi własną działalność gospodarczą w zakresie robót ogólnobudowlanych, partycypuje też w kosztach wspólnych kwotą od 200 do 300 zł miesięcznie, jest zameldowany w mieszkaniu matki powoda.
W czasie orzekania rozwodu i ustalania poprzednich alimentów przedstawicielka ustawowa pozwanego z powodu pracy R. G. (1) za granicą nie uzyskiwała w Polsce świadczeń wychowawczych na syna w wysokości 500 zł ani zasiłków rodzinnych, które obecnie pobiera
Dowód: - przesłuchanie przedstawicielki ustawowej E. G. - k. 108 – 109,
- kserokopia decyzji Burmistrza Miasta i Gminy P. - k. 80,
Sąd zważył ponadto, co następuje:
Powód R. G. (1) w pozwie domagał się obniżenia alimentów zasądzonych od niego na rzecz małoletniego syna K. G. (1) z kwoty po 700 zł miesięcznie do kwoty po 300 zł miesięcznie.
W świetle zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie, na podstawie dokumentów, których prawdziwości nie przeczyła żadna ze stron, jak również Sąd nie miał podstaw, by podważyć ich wiarygodności – żądanie powoda zasługiwało jedynie na częściowe uwzględnienie, co musiało skutkować jego oddaleniem w pozostałym zakresie.
Podstawę materialno prawną orzeczenia w przedmiotowej sprawie stanowią przepisy art. 138 k.r.o., a także art. 133 § 1 k.r.o. oraz art. 135 § 1 i 3 k.r.o.
Art. 138 k.r.o. stanowi, iż w razie zmiany stosunków można domagać się zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego. Badaniu Sądu podlega, zatem czy sytuacja majątkowa, zarobkowa strony obciążonej obowiązkiem alimentacyjnym oraz uprawnionej do otrzymywania alimentów, uległa zmianie. Zmiana stosunków polega, zatem na okolicznościach, które istotnie i trwale wpływają na zwiększenie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub istotną zmianę (obniżenie) możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymagania skorygowania przez stosowne zmniejszenie lub zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, bądź też uchylenie obowiązku alimentacyjnego, w sytuacji, gdy osoba uprawniona do tychże świadczeń uzyskała zdolność do samodzielnego utrzymania się. Miarodajnym w ocenie czy nastąpiły zmiany, o których stanowi art. 138 kro jest porównanie sytuacji, w jakiej znajdowały się strony w czasie ostatniego rozpoznawania sprawy o alimenty z ich sytuacją aktualną.
Art. 133 § 1 k.r.o. reguluje kwestię obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dziecka, stanowiąc, że rodzice są obowiązani do świadczeń alimentacyjnych na rzecz dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, a nie ma dochodów z majątku wystarczających na pokrycie kosztów utrzymania i wychowania. Art. 135 § 1 k.r.o. określa natomiast zakres świadczeń alimentacyjnych, warunkując rozmiar alimentów zależnie od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Szczególnie eksponuje się tutaj zasadę prawa dziecka do równej stopy życiowej z rodzicami wskazując, aby alimentacja małoletniego sprzyjała jego prawidłowemu rozwojowi, choćby nawet żyło ono „poza wspólnotą” rodziców (tak, jak w przypadku małoletniego K. G. (1)). Zasada dobra dziecka wytycza równomierną powinność obojga rodziców do łożenia alimentów i zapewnienia dziecku należnych warunków egzystencji, nawet kosztem szczególnego wysiłku w zaspokajaniu jego usprawiedliwionych potrzeb. Potrzeby małoletniego nie są ograniczone jedynie do tzw. elementarnego minimum egzystencji, które pozwala na zwykłe biologiczne przeżycie, lecz obejmują wszelkie czynniki niezbędne dla prawidłowego rozwoju człowieka (w sensie potrzeb fizycznych, jak też duchowych) (uchwała SN z 16.12.1987, sygn. III CZP 91/86). Surowszym kryteriom oceny podlegają również możliwości majątkowo - zarobkowe osoby zobowiązanej do alimentów. Należy mieć, bowiem na uwadze tzw. potencjał zobowiązanego, rozumiany, jako dochody możliwe do osiągnięcia, przy należycie starannym spożytkowaniu przez niego sił, posiadanych zdolności i kwalifikacji.
Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego do alimentów stanowią drugi z nieodzownych elementów, dających podstawę do wydania orzeczenia w zakresie świadczeń alimentacyjnych. Osoby zobowiązane do alimentacji, a w pierwszej kolejności są nimi rodzice dzieci, które nie mogą się same utrzymać, obowiązani są w zależności od swych możliwości zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego według zdolności), koszty dostarczania rozrywek i wypoczynku. Przez ustawowe określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe" rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych.
Analizując sytuację materialną i rodziną strony pozwanej, to od poprzedniej sprawy nie uległa ona w istocie większej zmianie. Dokonując bowiem oceny czy i w jakim zakresie nastąpiła zmiana sytuacji materialno – bytowej w przypadku małoletniego K. G. (1) Sąd wziął pod uwagę, iż małoletni ma obecnie 3 lata, nie rozpoczął jeszcze edukacji na etapie szkolnej i w dalszym ciągu uczęszcza on do oddziału żłobkowego w przedszkolu. Nie sposób przy tym pominąć, iż sama opłata z tego tytułu zmniejszyła się z kwoty po 310 zł miesięcznie do kwoty po 230 zł miesięcznie. Nadto, jak przyznała w toku postępowania przedstawicielka ustawowa, małoletni nie korzysta też już z pampersów, a tym samym odpadły związane z tym koszty. Zmianie uległa również sytuacja mieszkaniowa związana z opłatami za mieszkanie. W chwili orzekania o rozwodzie małoletni mieszkał bowiem wraz z matką i przyrodnią siostrą, podczas gdy obecnie z rodziną zamieszkuje jeszcze nowy partner jego matki. Tym samym, opłaty mieszkaniowe określone na kwotę 590 zł miesięcznie winny być dzielone na 4 osoby, gdzie na pozwanego przypada kwota 147 zł miesięcznie. Oceniając zaś podnoszone przez przedstawicielkę ustawową pozwanego miesięczne koszty z wiązane z jego utrzymaniem Sąd uznał, iż są one zawyżone w części dotyczącej wydatków czynionych na zakup wyżywienia dla tylko 3 – letniego dziecka, tj. w kwocie po 500 zł miesięcznie, podczas gdy małoletni uczęszcza do żłobka, gdzie także korzysta z podawanych tam posiłków. Oczywiście na wyżywienie dziecka można wydawać znaczne kwoty, jednakże Sąd w sprawie o alimenty ma obowiązek ustalać wydatki usprawiedliwione i dostosowane do potrzeb dziecka, i możliwości zarobkowych jego rodziców. Pozostałe natomiast wydatki ponoszone przez przedstawicielkę ustawową E. G. (1) na utrzymanie syna, tj. na zakup odzieży i obuwia, okazjonalnego leczenia w razie sezonowej choroby, zakupu środków higieny i czystości oraz odpowiednia cześć opłat na utrzymanie mieszkania są odpowiednie do wieku i potrzeb dziecka. Stwierdzić należy, że określenie wysokości świadczeń alimentacyjnych, uwarunkowanych kosztami utrzymania (wyżywienie, mieszkanie, odzież, leczenie) i wychowania, w odniesieniu do dzieci (pielęgnacja, opieka, dbałość o fizyczny i intelektualny rozwój) jest wprawdzie domeną ustaleń na podstawie dowodów (których brak jest w aktach sprawy) ale uwzględniającą także zasady doświadczenia życiowego (Orzeczenie SN z dnia 29 listopada 1949 roku, WaC 167/49, NP.1951, nr 2 s.52). W ocenie Sądu, patrząc przez pryzmat tychże zasad oraz wielości tego typu spraw, należy uznać, iż potrzeby małoletniego pozwanego kształtować powinny się na poziomie, co najwyżej 900 zł miesięcznie, ale w żadnym razie nie wynoszą 1300 zł miesięcznie, co miało miejsce w chwili orzekania o rozwodzie pomiędzy rodzicami dziecka.
Natomiast sytuacja matki małoletniego nie zmieniła się znacząco w porównaniu z majem 2018 roku. W dacie wyrokowania w sprawie rozwodowej E. G. (1) pobierała świadczenie pielęgnacyjne w wysokości po 1504 zł miesięcznie na starszą córkę, pochodzącą z jej innego związku, podczas gdy obecnie osiąga dochody z tytułu zatrudnienia w Domu Pomocy Społecznej uzyskując wynagrodzenie na poziomie 1630 zł netto miesięcznie. Zatem jej dochody w stosunku do tych ze sprawy rozwodowej są wyższe jedynie o 100 zł. W okolicznościach niniejszej sprawy zasadne jest też uwzględnienie, że matka spełnia swój obowiązek alimentacyjny względem małoletniego pozwanego poprzez osobistą pieczę i staranie o wychowanie i utrzymanie syna, sprawując nad nim codzienną pieczę, a także poprzez nakłady finansowe.
Odrębną kwestią jest natomiast zweryfikowanie sytuacji materialnej powoda R. G. (1), a co za tym idzie jego możliwości zarobkowych. Nie ulega żadnej wątpliwości, że sytuacja materialna powoda uległa pogorszeniu, albowiem w dacie wyrokowania w sprawie rozwodowej powód mieszkał i pracował poza granicami kraju – we Francji osiągając dochody na poziomie około 1500 euro miesięcznie, co spowodowało obciążenie jego osoby znaczną częścią kosztów utrzymania syna. Niemniej jednak, powód R. G. (1) nie ze swojej winy utracił zatrudnienie, powrócił do kraju i w związku z tym początkowo pozostawał bez pracy korzystając z pomocy finansowej rodziny, następnie uzyskując dochody na poziomie około 1620 zł miesięcznie z tytułu podjętej pracy zarobkowej, jako stróż.
W sprawie niniejszej powód powołuje się na pogorszenie stanu zdrowia w związku ze stwierdzoną chorobą nowotworową i przebytymi operacjami – wycięciem pęcherza moczowego. Obecnie Komisja ds. Orzekania o Niepełnosprawności oceniła stopień niepełnosprawności powoda na umiarkowany i orzekła o możliwości zatrudnienia tylko w warunkach chronionych. Tym samym powód udowodnił, iż aktualnie jego możliwości zarobkowe są ograniczone, może podejmować tylko pracę na stanowisku i w warunkach chronionych. Biorąc pod uwagę, iż powód nie ma wyuczonego zawodu a dotychczas podejmował się głównie prac fizycznych (praca jako pomocnik dekarza we Francji) to znalezienie pracy w warunkach chronionych, zgodnej z doświadczeniem i umiejętnościami przezeń posiadanych jest niewątpliwie bardzo trudne. Nie można również pomijać faktu, że powód ma obecnie 55 lat i oczywistym dla Sądu jest, iż nie jest on osobą pożądaną na rynku pracy. Powyższe nie oznacza jednak, że znalezienie zatrudnienia jest niemożliwe, albowiem będąc zobowiązanym do utrzymania pozwanego powód winien podejmować wszystkie możliwe działania, które pozwalają na uzyskiwanie środków finansowych na ten cel. Możliwości zarobkowe pozwanego wyznacza zatem wynagrodzenie, które może uzyskać i co czyni aktualnie powód, pomimo ograniczeń wynikających z jego wieku i stanu zdrowia.
Drugą istotną zmianą w sytuacji powoda, jaka nastąpiła od poprzedniej sprawy, jest okoliczność, iż powód nie mając własnego mieszkania ani nie mając możliwości dochodowych na jego wynajęcie – od czasu powrotu do kraju zamieszkuje wraz ze swoją matką, z którą prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Opłaty ponoszone za mieszkanie – zdaniem Sądu - są w granicach przeciętnych opłat związanych z utrzymaniem lokalu mieszkalnego przy prowadzeniu dwuosobowego gospodarstwa domowego. Natomiast zadłużenia powoda z tytułu niezapłaconych alimentów tak wobec dorosłych córek, jak i wobec Funduszu Alimentacyjnego oraz z tytułu zaciągniętych zobowiązań finansowych Sąd nie bierze pod uwagę, albowiem takie postępowanie ojca małoletniego wskazuje, iż nie posiada on umiejętności właściwego gospodarowania środkami finansowymi. Tym bardziej, jeżeli zważyć, iż w dacie orzekania w sprawie rozwodowej sytuacja życiowa i finansowa powoda – zdaniem Sądu – była na tyle dobra i stabilna, że miał on rzeczywistą możliwość spłacania zadłużeń alimentacyjnych, a ponadto czynienia oszczędności na przyszłość, skoro już w dacie wyrokowania w sprawie rozwodowej ujawniał problemy zdrowotne. Mimo to ojciec pozwanego korzystał z wysokoprocentowych pożyczek (jak np. pożyczka udzielona przez firmę (...)), w związku z zawarciem której R. G. (1) otrzymał kwotę 1000 zł a musi spłacić niemal jej dwukrotność, a także doprowadził do powstania zadłużenia alimentacyjnego na córki na poziomie ponad 50.000 zł. Teza powoda tym zakresie, iż „nie spłacał zadłużenia, jak pracował we Francji, ponieważ oddawał wszystkie pieniądze żonie” nie został udowodniony i w związku z tym nie może przemawiać na jego korzyść.
Podsumowując zatem sytuację powoda, należy stwierdzić, iż stan zdrowia powoda udokumentowany orzeczeniem o niepełnosprawności i dokumentacją medyczną oraz sytuacja rodzinna i mieszkaniowa, wskazują, iż sytuacja R. G. (1) od czasu sprawy rozwodowej uległa istotnej zmianie, zaś ta zmiana powoduje, że pozostawienie alimentów w dotychczasowej wysokości, tj. 700 zł miesięcznie byłoby jednoznaczne z pozostawieniem ich na poziomie nieprzystającym do możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Należy bowiem podkreślić, iż górną granicę świadczeń alimentacyjnych wyznaczają każdorazowo możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanych do alimentacji, chociażby nawet w tych ramach nie znajdowały pokrycia wszystkie usprawiedliwione potrzeby uprawnionego do alimentacji (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 1972 roku, w sprawie III CRN 470/71). Z kolei przy tak ustalonych możliwościach zarobkowych powoda oraz jego wydatkach związanych z utrzymaniem własnym kwota 500 zł alimentów będzie obciążeniem znacznym, ale możliwym – zdaniem Sądu - do udźwignięcia. Powszechnie przyjmuje się bowiem, że rodzic chociażby w obliczu trudnej sytuacji życiowej, winien dzielić się z dzieckiem skromnym, nawet najmniejszym dochodem.
Na marginesie wypada już tylko zauważyć, że pozostawienie wysokości alimentów w dotychczasowej kwocie, tj. 700 zł miesięcznie spowodowałoby, że na powodzie ciążyłby de facto obowiązek ponoszenia kosztów utrzymania dziecka niemal w całości, co nie znajduje uzasadnienia w sytuacji gdy matka także jest zobowiązana do alimentacji i przy tym nie ma żadnych przeciwskazań natury osobistej, społeczno – gospodarczej czy zdrowotnej, które stałyby temu na przeszkodzie.
W tym stanie rzeczy, na podstawie cytowanych przepisów, orzeczono jak w punktach I i II wyroku.
Rozstrzygając o kosztach procesu, Sąd miał na uwadze przebieg postępowania, jak i jego wynik, co pozwoliło na przyjęcie, iż trafne jest odwołanie się do reguły słusznościowej z art. 102 k.p.c. (punkt III wyroku).
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Dzierżoniowie
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Joanna Polak-Kałużna
Data wytworzenia informacji: