Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

1Przewodnicząca:

1SSO Ewa Rusin

1Protokolant:

1Magdalena Telesz

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 228/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

4

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 20 grudnia 2023r. sygn. akt II K 1714/21

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

K. K.

E. P.

Nie byli dotychczas karani sądownie.

Dane KRK

683, 684

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dane KRK

niekwestionowane

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Apelacji obrońcy oskarżonego K. K. :

1). obrazę przepisów postępowania, co mogło mieć wpływ na treść orzeczenia tj. art. 201 k.p.k. w zw. z art. 167 k,pk. w zw. z art. 193§ 1 i 2 k.p.k. mającą wpływ na treść zapadłego orzeczenia poprzez niedopuszczenie przez Sąd I instancji dowodu z opinii biegłego z zakresu kominiarstwa oraz innego biegłego z zakresu instalacji pieców gazowych- na okoliczność obowiązków spoczywających na wykonawcy instalacji gazowej, serwisanta dokonującego zerowego uruchomienia i inwestora a także na okoliczność prawidłowości działań kominiarzy, w tym p. G. w świetle złożonych zeznań, na okoliczność wskazania, czy bez potwierdzenia zamontowania kotła w gwarancji można dokonać zerowego uruchomienia pieca oraz czy wg biegłego takie prace- bez podbicia karty gwarancyjnej, bez kierownika budowy można uznać za zakończone; w sytuacji gdy zachodzi sprzeczność pomiędzy opiniami dotychczas złożonymi przez dwóch biegłych, tj. S. P. i T. J.. a także w sytuacji, gdy podczas przesłuchania kominiarza. K. G. na jaw wyszły nieznane dotąd fakty, że przeglądy wentylacji jak i opinie wydawane na potrzeby budowy instalacji gazowej wydawane były niezgodnie z przepisami, w tym niezgodnie ze stanem faktycznym (brak było wentylacji i kratki wentylacyjnej, a mimo to kominiarz wskazywał w opinii, że wentylacja jest prawidłowa,

2). obrazy przepisów postępowania, co mogło mieć wpływ na treść orzeczenia tj. art. 4 k.p.k., 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k. p. k w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 424 § 1 i § 2 k.p,k. polegającą na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów skutkujące jej dowolnością, oparcie rozstrzygnięcia jedynie na części dowodów, bez wzajemnej ich analizy jak również z wnioskami wypływającymi z pozostałych, zaniechanie dokonania wszechstronnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz wydanie rozstrzygnięcia na podstawie niekompletnego materiału dowodowego, z odstąpieniem od powołania dodatkowego biegłego z zakresu budowy instalacji pieców gazowych oraz dopuszczenia dowodu z opinii biegłego z zakresu kominiarstwa bez przekonywującego umotywowania takiego stanu w uzasadnieniu wyroku,

3). naruszenie prawa procesowego, tj. art 7 k.p.k przez ukształtowanie przekonania Sądu na podstawie niektórych tylko dowodów przemawiających na niekorzyść oskarżonego z pominięciem dowodów przemawiających na jego korzyść, przy dowolnej ocenie materiału dowodowego nie mającej nic wspólnego ze swobodną oceną dowodów bez uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania, oraz zasad wiedzy i doświadczenia życiowego.

4). mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów prawa procesowego, a to art. 366 § 1 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. i art. 7 k.p.k. poprzez pobieżną i powierzchowną analizę zebranego w sprawie materiału dowodowego z pominięciem istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności wynikających z wyjaśnień oskarżonego czy zeznań świadków. Sąd pominął istotne informacje wynikające z akt sprawy i zeznań świadków, a to:

a) brak było podpisu oskarżonego K. K. na dokumentach o zakończeniu prac instalacyjnych - przy założeniu Sądu, że K. K.

zawodowo zajmował się budową instalacji gazowych i z tego tytułu ciążyła na nim większa odpowiedzialność prawidłowo ustalony stan faktyczny, winien prowadzić do wniosku, że skoro oskarżony nie potwierdził w karcie gwarancyjnej zakończenia prac

instalatorskich, to były one niezakończone, a zatem zmarły A. N., tj. inwestor, nie mógł uruchomić i używać pieca, zaś oskarżony E. P. nie powinien dokonać zerowego uruchomienia kotła;

b) fakt, że prace instalatorskie nie zostały zakończone ponieważ do instalacji centralnego ogrzewania były podłączone dwa źródła ciepła: kocioł stałopalny, który może pracować w układzie otwartym, czyli bezciśnieniowo oraz kocioł gazowy, który

pracuje tylko pod ciśnieniem. Zgodnie z wyjaśnieniami oskarżonego K. K. zostawił on instalację bezciśnieniowo, czyli do pracy był włączony kocioł stałopalny. Żeby odpalić kocioł gazowy trzeba było wykonać szereg czynności, na których trzeba

się znać i na które kierownik budowy na pewno nie wyraziłby zgody bez uprzedniej weryfikacji poprawności wszystkich parametrów pokoju, wentylacji i podłączenia kotła. Odpalenie bowiem kotła stałopalnego pod ciśnieniem grozi rozsadzeniem kotła. Gdyby Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny- w oparciu o pełen materiał dowodowy oraz zrozumienie opinii biegłych, doszedłby do wniosku, iż oskarżony K. K. nie przekazał A. N. nieprawidłowo wykonanej instalacji, ponieważ jej nie dokończył i zabronił dokonywania dalszych czynności bez uprzedniego zalegalizowania budowy przez inwestora.

c) A. N. nie zmarł z powodu zatrucia gazem, który znajdował się w instalacji, którą wykonał oskarżony K. bez projektu. Śmierć nastąpiła z powodu tlenku węgla w pomieszczeniu, w którym zgodnie z protokołami

kominiarskimi miała być sprawna instalacja wentylacyjna, której jednak zgodnie z ustaleniami biegłych J.i P. w ogóle nie było. Jest to istotna informacja, ponieważ to głównie brak wentylacji doprowadził do tragicznej śmierci A. N.. Instalator, tj. oskarżony, przystępując do prac otrzymał od zmarłego wyraźną informację, że przeglądy i opinie kominiarskie zostały wykonane i

są prawidłowe. Mając ww. dokumenty, oskarżony nie miał powodów do podważania opinii kominiarza, szczególnie, że A. N. dokładnie wiedział jakie dokumenty są potrzebne do uruchomienia kotła gazowego, bo podobną instalację oskarżony wykonywał wcześniej w mieszkaniu żony zmarłego i wówczas to zmarły kompletował wymagane dokumenty (zgodnie z obowiązkami inwestora).

5). błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na:

a) uznaniu, iż oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał ustawowe znamiona czynu zabronionego z art. 160 § 1 k.k. skutkujące uznaniem go za winnego zarzucanego mu czynu, podczas gdy z opinii biegłych sądowych wynika, iż oskarżony jedynie pośrednio przyczynił się do wystąpienia zdarzenia, w wyniku którego śmierć poniósł A. N.;

b) błędnym przyjęciu, że zgromadzony materiał dowodowy pozwala na przypisanie oskarżonemu winy w zakresie zarzucanego mu czynu, podczas gdy prawidłowa analiza zgromadzonego materiału dowodowego oraz okoliczności zdarzenia oceniane we wzajemnym ze sobą powiązaniu prowadzą do przeciwnego wniosku.

c) błędnym przyjęciu, że oskarżony wskutek swojego nieprawidłowego działania, polegającego na budowie instalacji gazowej bez projektu i pozwolenia, doprowadził do śmierci A. N., podczas gdy zebrany w sprawie materiał

dowodowy nie daje jednoznacznych i kategorycznych podstaw do uznania jego odpowiedzialności. Brak było podpisu oskarżonego K. K. na dokumentach o zakończeniu prac instalacyjnych - przy założeniu Sądu, że K. K. zawodowo zajmował się budową instalacji gazowych i z tego tytułu ciążyła na nim większa odpowiedzialność, prawidłowo ustalony stan faktyczny, winien prowadzić do wniosku, że skoro oskarżony nie potwierdził w karcie gwarancyjnej zakończenia prac instalatorskich, to były one niezakończone, a zatem zmarły

A. N., tj. inwestor, nie mógł uruchomić i używać pieca, zaś oskarżony E. P. nie powinien dokonać zerowego uruchomienia kotła. Śmierć A.

N. wynikała wyłącznie z jego winy, albowiem wiedział, że nie może używać pieca do momentu potwierdzenia poprawności instalacji przez kierownika budowy. To A. N. zignorował przepisy i pomimo braku projektu, książki

budowy oraz kierownika budowy, doprowadził do uruchomienia kotła, wywierając również wpływ na oskarżonego P., aby ten dokonał zerowego uruchomienia kotła. Wyłączną winę za to tragiczne zdarzenie ponosi A. N..

6). obrazę prawa materialnego, tj. art. 46 §2 kk wynikającą z jego zastosowania i orzeczenia przez Sąd I Instancji na podstawie tego przepisu nawiązek w kwotach po 6.000 zł na rzecz pokrzywdzonych w sytuacji, gdy zgodnie z normą art. 46 § 2 kk nawiązka może być orzeczona wyłącznie na rzecz pokrzywdzonego sensu stricte to jest na rzecz osoby, o której mowa w art. 49 kpk, a nie na rzecz tzw. stron zastępczych, czyli osób jedynie wykonujących prawa pokrzywdzonego z powodu jego śmierci.

7). rażącej niewspółmierności orzeczonej kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym jej zawieszeniem na okres próby 1 roku i brak uwzględnienia przesłanki łagodzącej, tj. sytuacji, w której to zmarły A. N. był przyjacielem oskarżonego K. K.. Już sama jego śmierć wystarczająco wpłynęła na życie i psychikę oskarżonego. Godzi się zauważyć, że oskarżony wykonał instalację z uwagi na łączącą go ze zmarłym przyjaźń i był przekonany, że czyni dobrze, prawidłowo. Dał wiarę przyjacielowi, że dopełni wszystkich formalności i nie uruchomi pieca dopóki instalacja nie zostanie zatwierdzona przez kierownika budowy. Oskarżony uległ namowom przyjaciela, a konsekwencje swojej lekkomyślności ponosi do dnia dzisiejszego. K. K. do końca swoich dni będzie obwiniał się za brak nadmiernej zapobiegliwości i przyczynienie się do śmierci wieloletniego przyjaciela.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1), 2) i 3) Przypomnieć na wstępie wypada, iż zarzut obrazy przepisów procedowania definiowany w art. 438 pkt 2 kpk może dotyczyć jedynie niezgodności przebiegu postępowania z wymogami prawa procesowego poprzez zaniechane wypełnienia konkretnych nakazów lub naruszenie zakazów proceduralnych, ewentualnie przepisów dotyczących samego orzekania, czy konstruowania orzeczenia. (vide: wyrok SN z dnia 8 września 2009 r., WA 26/09, OSNwSK 2009/1/1844), która to obraza przepisów nadto musi skutkować wpływem na treść wyroku. Takie błędy w badanej sprawie nie wystąpiły.

Podniesione w powyższych zarzutach twierdzenia o konieczności poszerzenia dotychczasowych opinii z zakresu kominiarstwa są bezskuteczne, apelujący nie wykazał realnej potrzeby uzupełnienia takich opinii, skoro wedle ustaleń wyroku uruchomienie przedmiotowego kotła gazowego nastąpiło wobec nie wykonania przez inwestora A. N. w ogóle zaleceń wykonania wentylacji pomieszczenia, w którym zainstalowano ów kocioł gazowy. Zgodzić się należy także z wnioskiem , iż skoro oskarżony nie potwierdził na w karcie gwarancyjnej kotła zakończenia prac instalatorskich, to były one niezakończone, a zatem zmarły A. N., tj. inwestor, nie mógł uruchomić i używać pieca, zaś oskarżony E. P. nie powinien dokonać zerowego uruchomienia kotła.

Także zbędne byłoby powoływanie kolejnego biegłego z zakresu budowy instalacji gazowych, skoro pierwotnie wykonana instalacja ( ta, z której doszło do śmiertelnego ulatniania się tlenku węgla ) nie została wykonana zgodnie z projektem budowlanym i po 7 grudnia 2019r. została rozebrana przez kolejnego inwestora a następnie sporządzono nowy projekt budowlany i instalację wykonano od nowa.

Na czym miała polegać podniesiona w zarzucie 3) obraza art. 7 kpk, tego apelujący czytelnie nie wyartykułował, w szczególności nie wskazując dowodów wadliwie jego zdaniem ocenionych.

Ad. 4 ) i 5)

Zgodzić się należy ze sformułowanymi tu zarzutami powierzchownej analizy zebranego w sprawie materiału dowodowego z pominięciem istotnych dla rozstrzygnięcia okoliczności, prowadzącymi finalnie do uznania błędności ustaleń faktycznych dotyczących zarzutu stawianego oskarżonemu i w konsekwencji błędnego skazania go za czyn stypizowany w art. 160 § 1 kk.

Jak wynika z punktu I- go dyspozycji zaskarżonego wyroku, oskarżonemu przypisano występek umyślny, polegający na tym że w grudniu 2019 roku w B. naraził A. N. i D. N. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w ten sposób, że jako instalator wykonał wewnętrzną instalację gazową w budynku należącym do pokrzywdzonych niezgodnie z zatwierdzonym projektem budowlanym i pozwoleniem na budowę oraz pomimo braku wentylacji, a następnie dokonał montażu gazowego kotła z zamkniętą komorą spalania.

Rzecz jednak w tym, że poczynione ustalenia faktyczne wyroku ( sekcja 1.1 k. 1-2 motywów) nie tworzą prawidłowej podstawy dla takiej treści konstrukcji sprawstwa oskarżonego.

Przyjął prawidłowo sąd I instancji, bazując głównie na dokumentacji projektowej sporządzonej dla inwestora A. N., iż tenże inwestor uzyskał pozwolenie na budowę decyzją nr (...) z dnia 4 lutego 2019 roku Starosty (...), który to zatwierdził przedłożony projekt budowlany i udzielił A. N. pozwolenia na budowę wewnętrznej instalacji gazowej, zobowiązując inwestora do wykonania robót zgodnie z projektem budowlanym uznanym za integralną część pozwolenia oraz zobowiązując kierownika budowy do prowadzenia dziennika budowy ( podkr. SO).

Dalej trafnie ustalono, że A. N. jako inwestor nie powołał kierownika budowy, a wykonanie prac związanych z montażem instalacji gazowej wewnętrznej zlecił swemu znajomemu oskarżonemu K. K., który podczas ich wykonywania korzystał z pomocy J. K., z tych to 2-ch osób tylko oskarżony K. K. posiadał uprawnienia do wykonania przedmiotowej instalacji gazowej. Oskarżony K. K. po wykonaniu instalacji i montażu kotła gazowego z zamkniętą komorą spalania nie dokonał jakiegokolwiek wpisu w dokumentacji, w tym jako instalator, bo takowej dokumentacji inwestor mu nie przedstawił.

Nie zakwestionował sąd I instancji wiarygodności wyjaśnień oskarżonego, wedle których inwestor ( jego kolega i przyjaciel) nie tylko zapewniał o braku potrzeby ustanowienia kierownika budowy i prowadzenia wpisów do dziennika budowy ale także nie udzielił oskarżonemu wglądu do projektu budowlanego i karty zerowego uruchomienia kotła. W takich warunkach oskarżony K. K. dokonał montażu wewnętrznej instalacji gazowej niezgodnie ze sporządzonym projektem, a wykonanych prac, w tym poświadczenia o zgodności instalacji z projektem, nie ujął w jakimkolwiek dokumencie, chociażby na karcie zerowego uruchomienia kotła, co także ustalono w osnowie faktycznej wyroku.

W konsekwencji opisanego działania inwestora - niezgodnego z decyzją pozwolenia budowlanego - oczywistym pozostaje wnioskowanie, że prace prowadzone przez oskarżonego K. K. nie były nadzorowane w wymagany decyzją sposób przez kierownika budowy. Tenże kierownik budowy wedle norm prawa budowlanego był odpowiedzialny także za wypełnienie pozostałych warunków decyzji, tj. wykonanie wentylacji pomieszczeń w postaci otworów nawiewu oraz kratek wywiewnych oraz przewodu spalinowego, co wynikało m.in. z wydanej opinii kominiarskiej K. G. uzupełniającej przedmiotową decyzję Starosty zezwolenia na podłączenie instalacji gazowej.

Bezsprzecznie stan zagrożenia pokrzywdzonych A. N. i D. N. na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie nastąpił wskutek działania oskarżonego K. K.. Wszak nie poczyniono ustaleń, by oskarżony K. K. przedmiotowy kocioł uruchomił i przez to stworzył dla kogokolwiek stan bezpośredniego zagrożenia w rozumieniu art. 160 § 1 kk. Nie ulega przecież wątpliwości, iż owo znamię ustawowe bezpośredniości zagrożenia jest definiowane ściśle ( jak przytoczył sąd I instancji niebezpieczeństwo winno być rozumiane jako pewna obiektywna sytuacja – pewien szczególny układ rzeczy i zjawisk, z którego rozwojem zachodzi wysokie prawdopodobieństwo nastąpienia uszczerbku na dobru prawnym, i tak rozumiane niebezpieczeństwo jest znamieniem typu czynu zabronionego. Podkreśla się przy tym, że istotą niebezpieczeństwa jest nie tylko to, że jest samo zmianą w świecie zewnętrznym, lecz także to, że prowadzi również do dalszej zmiany. Prócz tego, pojęcia bezpośredniości niebezpieczeństwa nie można wiązać z czasową bliskością skutku, mającego nastąpić w wyniku rozwoju sytuacji niebezpiecznej. Bezpośrednie niebezpieczeństwo zachodzi wtedy, kiedy występuje sytuacja niewymagająca dla swojego dalszego rozwoju włączenia się w dany układ zdarzeń elementu dodatkowego (zob. A. Zoll, [w:] Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część I. Komentarz do art. 117-211a, red. A. Zoll, W. Wróbel, WKP 2017, art. 160, teza 13).

Sądową wykładnię bezpośredniości dokonano także i w ten sposób, że poza stwierdzeniem o natychmiastowości zagrożenia –Zagrożenie bezpośrednie dla dóbr określonych w art. 160 § 1 k.k. to takie, w którym nie musi wystąpić żadne inne zdarzenie (element łańcucha przyczynowo-skutkowego), by w przyszłości wystąpił skutek w postaci naruszenia zagrożonego dobra prawnego. Chodzi zatem wyłącznie o takie działania, które stwarzają konkretne, realne i natychmiastowe zagrożenie dla życia lub zdrowia pokrzywdzonego. Określenie "bezpośrednie" wyklucza natomiast możliwość objęcia nim przypadków, w których niebezpieczeństwo wprawdzie istnieje, ale jego realizacja zależy od ewentualnych dalszych działań sprawcy bądź innych osób. (- vide aprobowany wyrok SN z 28.04.2022 r., II KK 216/21, OSNK 2022/9, poz. 33 baza danych LEX nr 3408236 ).

Podobnie w wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 kwietnia 2023 r.II AKa 483/21 Istotą strony przedmiotowej czynu określonego w art. 160 § 1 k.k. jest stworzenie przez sprawcę takiej sytuacji faktycznej, w której istnieje bezpośrednie niebezpieczeństwo, grożące realnie nastąpieniem skutku w postaci śmierci, ciężkiego uszkodzenia ciała, względnie ciężkiego rozstroju zdrowia człowieka. Bezpośredniość realnie grożącego niebezpieczeństwa oznacza, iż w sytuacji przez sprawcę już stworzonej, a więc bez dalszej akcji z jego strony, istnieje duże prawdopodobieństwo nastąpienia w najbliższej chwili wymienionych skutków. ( LEX nr 3568671).

Przypomnieć tu także wypada, że dla wypełnienia ustawowych znamion występku z art. 160 kk ( zarówno w formie umyślnej czy nieumyślnej) sprawca musi:

a) przenieść człowieka ze stanu bezpiecznego dla jego życia lub zdrowia w stan narażenia człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu,

bądź

b) przenieść człowieka ze stanu, w którym istniało tego rodzaju bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia lub zdrowia lub ciężkiego uszczerbku na zdrowiu w inny stan równie niebezpieczny,

bądź

c) zwiększyć stan niebezpieczeństwa w jakim człowiek się znajduje w stan bardziej niebezpieczny, stwarzający bezpośrednie zagrożenie dla jego życia lub zdrowia.

Żaden z takich stanów nie wystąpił w odniesieniu do ustalonych czynności sprawczych oskarżonego K. K..

Przecież samo wykonanie instalacji gazowej i montaż kotła to tylko jeden z kilku etapów inwestycji, który w żadnej mierze nie zwalniał inwestora od dochowania pozostałych warunków pozwolenia na budowę, chociażby ustanowienia kierownika budowy, dokonywania przezeń wpisów po dokonaniu kontroli prawidłowości wykonania prac instalacyjnych zgodnie z projektem oraz prawidłowego wykonania wentylacji pomieszczenia, w którym kocioł miał zostać zainstalowany, zgodnie z opinią kominiarską. Pozostanie tajemnicą inwestora, zmarłego pokrzywdzonego A. N., dlaczego nie wykonał przytoczonych warunków pozwolenia budowlanego, być może zaważyły względy ekonomiczne, bo przecież za ustanowienie kierownika budowy, jego czynności nadzorcze wobec wykonawców inwestycji, w tym prowadzenie dziennika budowy, należne jest wynagrodzenie, zatem koszty, których pokrzywdzony zapewne chciał uniknąć.

Nie ulega najmniejszej wątpliwości, iż przeprowadzone sądowo-lekarskie oględziny i sekcja zwłok A. N. wykazały, że jego śmierć nastąpiła wskutek zatrucia tlenkiem węgla.

W takich okolicznościach faktycznych można wywieść jedynie słuszny i uzasadniony wniosek, że samo wykonanie przez oskarżonego K. K. instalacji gazowej i montaż kotła nie stworzyło dla pokrzywdzonych stanu bezpośredniego niebezpieczeństwa.

Przecież ów stan niebezpieczny ( ulatnianie się tlenku węgla powstałego w nieprawidłowym procesie spalania gazu, skutkujący w dniu 13 grudnia 2019r. śmiertelnym zatruciem A. N. i narażeniem D. N. podkr. S.O.) zaistniał wskutek elementu dodatkowego, jakim było dopiero uruchomienie kotła ( tj . rozpoczęcie procesu spalania gazu) przez oskarżonego E. P., działającego jako autoryzowany serwisant firmy (...) S.A., który pomimo braku na karcie zerowego uruchomienia kotła podpisu instalatora przystąpił do zerowego uruchomienia kotła z zamkniętą komorą spalania o mocy 25 KW, pomimo określenia w projekcie budowlanym wewnętrznej instalacji gazowej jako dopuszczalnej maksymalnej mocy kotła na 21 KW i na montaż którego zostało wydane zezwolenie, nie sporządził oświadczenia wskazującego na konieczność wykonania odpowiedniego systemu spalinowego oraz nie dokonał analizy spalin.

To czynności podjęte przez oskarżonego E. P., począwszy od zaniechania przez niego jakiejkolwiek wymaganej przepisami weryfikacji prawidłowości budowy instalacji i podłączenia kotła, uruchomiły proces nieprawidłowego spalania gazu i w konsekwencji śmiertelne zatrucie A. N. tlenkiem węgla jako produktem nieprawidłowego spalania gazu.

Z tych powodów ustalone w sprawie działanie oskarżonego K. K. nie wypełniło ustawowych znamion zarzucanego mu występku kwalifikowanego z art. 160 § 1 k.k. i art. 155 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. , co musi skutkować jego uniewinnieniem.

Ad. 6) i 7) wskutek wykluczenia zaistnienia podstaw dowodowych dla przypisania oskarżonemu sprawstwa i zawinienia w zarzucany mu zakresie odnoszenie się do tych zarzutów stało się bezprzedmiotowe.

Wniosek

1. o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego K.

K. od popełnienia czynów opisanych w punkcie I wyroku;

2. ewentualnie o uchylenie wyroku Sądu I instancji w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, w tym rozstrzygnięcia o kosztach postępowania,

3. w każdym zaś razie - zwolnienie oskarżonego K. K. od ponoszenia kosztów postępowania przed Sądem II instancji.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Trafny okazał się wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego K. K. od przypisanego mu czynu.

Brak podstaw do podzielenia słuszności wniosków 2 i 3.

3.2.

Zarzut apelacji prokuratora:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a wynikający z niesłusznego przyjęcia przez Sąd I Instancji, że nie było podstaw do kwalifikowania zachowań oskarżonych kumulatywnie i przypisania im popełnienia czynu z art. 155 k.k. oraz z art. 157 § 2 k.k., bowiem brak jest możliwości obiektywnego przypisania skutku w postaci śmierci pokrzywdzonego A. N. oraz doznania lekkiego uszczerbku na zdrowiu przez D. N. z zachowaniem oskarżonego K. K. i oskarżonego E. P., a także wskazanie przez Sąd, że gdyby nie dalsze zachowanie po stronie pokrzywdzonego A. N., który eksploatował piec - z wysokim prawdopodobieństwem - nie doszłoby do powstania następstw w postaci śmierci oraz lekkiego uszczerbku na zdrowiu, podczas gdy prokurator zarzucać oskarżonym przyczynienie się do nieumyślnego spowodowania śmierci A. N. oraz spowodowania lekkiego uszczerbku na zdrowiu u D. N., w szczególności mając na uwadze fakt, że źródłem utleniania się tlenku węgla była wadliwa instalacja gazowa zamontowana przez oskarżonego K. K. oraz w sytuacji, gdy oskarżony E. P. jako serwisant niewłaściwie przeprowadził zerowe uruchomienie kotła z zamkniętą komorą spalania, mimo braku na karcie zerowego uruchomienia kotła podpisu instalatora, nie sprawdzając oświadczenia wskazującego na konieczność wykonania odpowiedniego systemu spalinowego oraz nie dokonując analizy spalin, co pociągało za sobą wzbudzenie w użytkowniku - pokrzywdzonym A. N. - przeświadczenia, że korzystanie z instalacji będzie w pełni bezpieczne, a takie zachowanie obu oskarżonych w konsekwencji skutkowało nieumyślnym przyczynieniem się do spowodowania śmierci A. N. oraz przyczynieniem się do spowodowania rozstroju zdrowia u pokrzywdzonej D. N. trwający nie dłużej niż 7 dni;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja okazała się skuteczna wyłącznie w odniesieniu do oskarżonego E. P., skutkując zmianą opisu czynu przypisanego i wymierzeniem kary wnioskowanej przed sądem I instancji oraz na rozprawie apelacyjnej.

Ponadto w sekcji 3.1 dokładnie wskazano powody dla których dokonano zmiany wyroku przez uniewinnienie oskarżonego K. K., dlatego odsyła się do argumentacji tam przedstawionej.

Nie ulega najmniejszej wątpliwości iż przeprowadzone sądowo-lekarskie oględziny i sekcja zwłok A. N. wykazały, że jego śmierć nastąpiła wskutek zatrucia tlenkiem węgla. Objawy zatrucia tlenkiem węgla oraz rozstroju zdrowia wystąpiły także u pokrzywdzonej D. N., ale naruszające czynności narządów jej ciała na okres poniżej dni siedmiu. Nadto bezsprzecznie źródłem ulatniania się tlenku węgla była eksploatowana wadliwa instalacja gazowa, zamontowana przez oskarżonego K. K. po tym, jak kocioł został uruchomiony przez współoskarżonego E. P..

O ile słusznie apelujący podniósł, iż wedle opinii uzupełniającej z dnia 23 kwietnia 2021 r. biegłego z zakresu gazownictwa S. P. instalacja gazowa zamontowana przez oskarżonego K. K. została przez niego wykonana niezgodnie z istniejącą dokumentacją, nie została wykonana zgodnie ze sporządzonym projektem, jak również nie została przeprowadzona próba szczelności wykonana dla nowo wykonanych instalacji zgodnie z wymaganymi w zapisach § 44 p. 1-8 Rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji „w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych". Sam Sąd orzekający w uzasadnieniu wyroku wskazał, że zgon A. N. nastąpił wskutek zatrucia tlenkiem węgla ulatniającym się z instalacji gazowej wykonanej przez K. K., a uruchomionej przez E. P. . Nie ulega więc wątpliwości, że niezaprzeczalnie istnieje związek przyczynowo - skutkowy pomiędzy zachowaniem oskarżonego K. K., który pomimo tego, że posiada odpowiednie uprawnienia do budowy instalacji gazowej a więc jest osobą odpowiednio wykwalifikowaną do takiego działania, wykonał instalację w sposób niezgodny z zatwierdzonym projektem…”, to jednak należy z całą mocą zaakcentować, że działanie oskarżonego K. K. nie pozostawało w bezpośrednim związku przyczynowym z zarzucanym mu skutkiem, bo przecież – jak to już podniesiono w sekcji 3.1. samo wykonanie instalacji gazowej i montaż kotła to tylko jeden z kilku etapów inwestycji, który w żadnej mierze nie zwalniał inwestora od dochowania pozostałych warunków pozwolenia na budowę, chociażby ustanowienia kierownika budowy, dokonywania przezeń wpisów po dokonaniu kontroli prawidłowości wykonania prac instalacyjnych zgodnie z projektem, wykonania próby szczelności instalacji oraz prawidłowego wykonania wentylacji pomieszczenia, w którym kocioł miał zostać zainstalowany, zgodnie z opinią kominiarską.

To sprzeczny z pozwoleniem na budowę, wadliwy proces inwestycji podjętej przez pokrzywdzonego A. N., w tym następcze działania oskarżonego K. K. skutkowały nieszczelnością nowo zamontowanej instalacji gazowej, z której – po wadliwym uruchomieniu kotła - ulatniał się tlenek węgla, co ostatecznie skutkowało śmiercią A. N. i lekkim uszczerbkiem na zdrowiu D. N..

Z tych powodów nie występuje bezpośredni związek przyczynowy pozwalający przypisać oskarżonemu K. K. tak stworzenie stanu bezpośredniego stanu zagrożenia życia pokrzywdzonych jak i skutku nieumyślnego w postaci śmierci pokrzywdzonego A. N. i lekkiego uszczerbku na zdrowiu D. N..

Inaczej natomiast kształtuje się odpowiedzialność karna oskarżonego E. P.. Oczywiście słusznie apelujący podnosi, iż oskarżony jako serwisant firmy (...) w dniu 7 grudnia 2021 r. dokonał zerowego uruchomienia kotła gazowego zamontowanego wcześniej przez K. K.. Oskarżony wykonał czynność zerowego uruchomienia kotła pomimo, że nie zapoznał się z dokumentacją dotyczącą instalacji gazowej, w szczególności dokonał jej pomimo braku na karcie zerowego uruchomienia kotła podpisu instalatora, nie dokonał analizy spalin, jak również nie sporządził oświadczenia wskazującego konieczność wykonania odpowiedniego systemu spalinowego ( podkr. SO). Oskarżony jako serwisant firmy (...) powinien postępować m.in. zgodnie z instrukcją instalowania i obsługi kotłów gazowych, z której wprost wynika, że przed uruchomieniem kotła należy sprawdzić czy system spalinowo - powietrzny wykonany jest zgodnie z projektem, a długości przewodów spalinowo - powietrznych odpowiadają zaleceniom, wynika z niej również, że po uruchomieniu należy sprawdzić poprawność pracy kotła oraz stężenie CO2 lub O2 w spalinach. Przecież procedury te stanowią część szkoleń prowadzonych przez (...) Serwis (...) firmy (...). Oskarżony E. P. będąc serwisantem firmy (...) i będąc odpowiednio do tego przeszkolonym, w sposób nieodpowiedni dokonał zerowego uruchomienia kotła gazowego.

Fakt, iż oskarżony E. P. dokonał zerowego uruchomienia kotła i nie sporządził oświadczenia wskazującego na konieczność wykonania odpowiedniego systemu spalinowego oraz nie dokonał analizy spalin wywołał u pokrzywdzonego A. N. przekonanie, że korzystanie z kotła jest w pełni bezpieczne. Z tych powodów zachodzi adekwatny związek przyczynowy pomiędzy opisanym zachowaniem oskarżonego a skutkami w postaci umyślnego spowodowania stanu zagrożenia dla pokrzywdzonych i nieumyślnego spowodowania skutków w postaci śmierci pokrzywdzonego A. N. i lekkiego uszczerbku na zdrowiu D. N.. Tu oskarżony odpowiada za przypisane skutki, bo nie zachował ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że możliwość popełnienia czynu mógł przewidzieć w rozumieniu art. 9 § 2 kk.

Wniosek

O uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Kłodzku, na rozprawie apelacyjnej prokurator zmienił wniosek w ten sposób, by uznać obu oskarżonych za winnych czynów kwalifikowanych z art. 160 § 1 kk i art. 155 kk i art. 157 § 3 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i wymierzenie kar, jakie zostały zawnioskowane przez prokuratora przed sądem I instancji.

W ustalonych okolicznościach faktycznych sprawy i braku potrzeby prowadzenia przewodu sądowego na nowo w całości przepis art. 437 § 2 kpk nie pozwala na podzielenie słuszności pierwotnego kasatoryjnnego wniosku apelacyjnego, wobec czego w postępowaniu apelacyjnym nastąpiła korekta opisu czynu i wymiaru kary.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Słuszny okazał się wniosek tylko w zakresie zmiany wyroku na niekorzyść oskarżonego E. P., który to wniosek został uwzględniony w całości.

Ponieważ w sekcji 3.1 dokładnie wskazano powody dla których dokonano zmiany wyroku przez uniewinnienie oskarżonego K. K., to odsyła się do argumentacji tam przedstawionej.

3.3.

Apelacji obrońcy oskarżonego E. P.:

1) obrazy prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, to jest art. 160 § 1 kk poprzez jego błędną wykładnię polegająca na niezasadnym przyjęciu przez sąd a meriti, że zachowanie oskarżonego – E. P.- w dniu 7 grudnia 2019r.wyczerpywało znamiona tegoż przestępstwa, podczas gdy wnikliwa analiza materiału dowodowego, w tym zeznań świadków oraz wyłaniające się na tle opinii biegłych wątpliwości, winny prowadzić do zgoła odmiennych wniosków oraz uznaniu, iż oskarżony – E. P.- miał świadomość nieprawidłowego wykonywania poszczególnych czynności związanych z zerowym uruchomieniem kotła oraz wiążącymi się z nimi zagrożeniami, godził się na wystąpienie skutku określonego w art. 160 §1 k.k.,

2) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, iż w świetle zebranego materiału dowodowego, oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu, podczas gdy wyłaniające się na ich tle sprzeczności, zwłaszcza zaniechaniu ustalenia źródła zaczadzenia A. N. wykluczającym możliwość rozstrzygnięcia w nie budzący żadnych wątpliwości sposób kwestii sprawstwa oraz wina oskarżonego w zakresie zarzucanego mu przestępstwa i - co do zasady mającej swe źródło w przepisie art. 5 §2 kpk - sprzeczności te o których mowa w uzasadnieniu niniejszego środka odwoławczego, wobec faktu nie wyeliminowania ich w toku postępowania jurysdykcyjnego powinny zostać rozstrzygnięte na korzyść oskarżonego,

3) błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na uznaniu, iż oskarżony - E. P. - nie wykonał wszystkich czynności związanych z uruchomieniem zerowym prawidłowo, i jako serwisant nie powinien uruchomić kotła w razie braku

kompletnej dokumentacji, gdyż pozostaje on zobowiązany do zapoznania się z dokumentacją a nadto sprawdzenia wykonania instalacji zgodnie z nią, powinności określenia czy są spełnione warunki wentylacji, a także dokonać analizy spalin i zwartości powietrza poprzez wykonanie pomiarów przy pomocy sondy i wykonać wydruku z tego sprawdzenia, a które to naruszenia doprowadziły do bezpodstawnego przyjęcia, iż oskarżony wobec braku wiedzy w w/w zakresie dopuścił się przypisanego mu czynu w sposób umyślny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzuty tej apelacji pozostają ze sobą w zasadniczej sprzeczności. Najpierw apelujący stawia zarzut obrazy prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu ( 1) a następnie formułuje zarzuty 2 i 3 błędnych ustaleń faktycznych co do okoliczności faktycznych uznanych za osnowę przypisanego mu sprawstwa.

Wypada tu przypomnieć ( apelacja pochodzi przecież od podmiotu profesjonalnego), że

wedle utrwalonej i powszechnie akceptowanej wykładni przepisu art. 438 pkt. 1) kpk zarzut obrazy prawa materialnego odnoszący się do kwalifikacji prawnej czynu, można skutecznie postawić tylko wówczas, gdy skarżący nie podważa ustaleń faktycznych związanych z tą kwalifikacją ( co apelujący wszak czyni). Obraza tej kategorii prawa dotyczy szeroko rozumianej kwalifikacji prawnej czynu, tj. błędnej wykładni przepisów, wynikającej z niezastosowania lub nieprawidłowego zastosowania reguł wykładni prawa, polega na nieprawidłowej subsumcji ustalonego stanu faktycznego pod przepis części szczególnej kodeksu karnego, czego apelujący nie wykazał.

Natomiast zarzut błędu w ustaleniach faktycznych mógłby zostać skutecznie podniesiony tylko wtedy, gdyby w zaskarżonym wyroku poczyniono ustalenia faktyczne nie mające jakiegokolwiek oparcia w przeprowadzonych dowodach, albo gdyby określonych ustaleń nie poczyniono, pomimo, że z przeprowadzonych i uznanych za wiarygodne dowodów określone fakty jednoznacznie wynikały.

Apelujący nie wykazał, by w niniejszym postępowaniu dokonano dowolnych ustaleń faktycznych bez podstawy dowodowej.

Poruszana kwestia naruszenia art. 5 § 2 kpk także nie znajduje uznania. Wszak by dowieść obrazy tego przepis należałoby wykazać, iż sąd I instancji ustalił dwie równorzędne wersje stanu faktycznego i błędnie uwzględnił tylko tą niekorzystną dla oskarżonego, co przecież nie wystąpiło w badanej sprawie. Stan określany przez ustawodawcę jako "nie dające się usunąć wątpliwości" (art. 5 § 2 kpk) powstaje dopiero w następstwie oceny dowodów - wtedy dopiero można bowiem stwierdzić czy wątpliwości, jeśli takowe w ogóle wystąpiły, były poważne i istotne oraz czy i jakie one miały znaczenie dla rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności prawnej oskarżonego. Zarazem w sytuacji, gdy dokonanie określonych ustaleń faktycznych zależne jest od dania wiary tej lub innej grupie dowodów, lub też dania wiary wyjaśnieniom oskarżonego, nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo.

W szczególności bezskutecznie apelujący dąży do zakwestionowania ustalonych obowiązków ciążących na oskarżonym jako serwisancie dokonującym tzw. zerowego uruchomienia kotła z zamkniętą komorą spalania. Obowiązki te zostały kazuistycznie wyszczególnione w dokumentach zebranych i ujawnionych w toku postępowania. I tak umowa serwisowa zawarta pomiędzy T. z oskarżonym w dniu 1 lutego 2018r. , zwłaszcza § 7 określa warunki wykonania pierwszego uruchomienia ( zerowego) , tj. w sposób wskazany przez producenta, pod warunkiem że urządzenie zostało zainstalowane zgodnie z obowiązującymi przepisami. Zakres czynności związanych z pierwszym uruchomieniem zawiera załącznik nr 8. SERWISANT w imieniu PRODUCENTA i w oparciu o warunki gwarancji podejmuje decyzję o dopuszczeniu kotła do eksploatacji, podpisując KARTĘ WYROBU ( załącznik nr 12 ) oraz wypełniając KARTĘ URUCHOMIENIA ZEROWEGO ( załącznik nr 13). – vide k. 192 akt.

Zatem pierwsze uruchomienie - zerowe jest możliwe tylko w przypadku wykazania przez inwestora pełnej dokumentacji potwierdzającej prawidłową budowę instalacji gazowej, co przecież nie nastąpiło.

W przedmiotowej sprawie przypadku kotła (...). warunki uruchomienia i eksploatacji kotła precyzuje Rozdział 5 Uruchomienie i eksploatacja kotła - informacja zawarta w Instrukcji instalowania i obsługi kotła T. (...) strony 8 i 14 ( koperta k. 71 akt) , w pkt. 3 cyt. „ Kocioł musi być zainstalowany zgodnie z obowiązującymi przepisami przez uprawnioną firmę instalacyjną. Po zainstalowaniu należy dokonać kontroli szczelności wszystkich połączeń gazowych i wodnych, w pkt. 5 precyzuje „ po zainstalowaniu kotła, sprawdzeniu sprawności i szczelności jego podłączeń i przygotowania do eksploatacji zgodnie z niniejszą instrukcją i obowiązującymi przepisami, pierwszego uruchomienia i przeszkolenia użytkownika w zakresie pracy kotła i urządzeń zabezpieczających oraz o sposobie jego obsługi może dokonać tylko autoryzowany serwis firmowy.” Podkr. SO.

Na k. 165- 166 akt znajdują się nadesłane przez firmę (...) w Ś. dokumenty, w tym wymieniany wyżej załącznik nr 8, określający zakres obowiązków oskarżonego podczas uruchomienia zerowego kotła, tamże np. w pkt. 3, 4 i 5 wymieniono enumeratywnie, obowiązek sprawdzenia w KARCIE WYROBU udokumentowania sprzedaży i zainstalowania kotła ( data, podpis i pieczęć sprzedawcy oraz instalatora), sprawdzenie czy podłączenia gazowe , wodne, elektryczne a także odprowadzenie spalin jest wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami i zaleceniami producenta.

W pkt. 14c) uruchomienie kotła i regulacja, określono obowiązek „ w przypadku kotłów kondensacyjnych dokonanie analizy spalin wraz z wydrukiem” .

Przedmiotowy dokument określał także w końcowej części pt. „ uwaga/” procedurę stwierdzenia zagrożenia bezpieczeństwa użytkownika na skutek wadliwej instalacji czy innych zaniedbań.

Natomiast w dokumentach przedmiotowego kotła pn. Karta wyrobu ( k. 41 akt) i karta uruchomienia zerowego ( k. 42) brak jakichkolwiek adnotacji tak instalatora jak serwisanta tj. oskarżonego E. P.. Oznacza to, że oskarżony E. P. zaniechał wykonania podstawowych obowiązków serwisanta w zakresie weryfikacji, czy kocioł i dochodząca do niego instalacja zostały podłączone zgodnie z powyższymi procedurami bezpieczeństwa, nie miał żadnych informacji o wykonaniu prób szczelności tej instalacji i prawidłowości podłączenia samego kotła, jak sam też przyznał, nie ma dowodu potwierdzającego, że wykonał analizę spalin wraz z wydrukiem.

Widzieć musiał oskarżony, iż zamontowany kocioł o mocy 24 kW ma wyższą moc niż dopuszczalna w domach jednorodzinnych wolnostojących ( do 21 kW), o czym zeznał świadek B. R. k. 169-170 akt, co powinno było być ujęte w oświadczeniach sewisanta w procedurze uruchomienia zerowego, czego też oskarżony nie wykonał.

Zważywszy na wskazane rygory zerowego uruchomienia kotła nie ma racji apelujący, jakoby czynności zerowego uruchomienia miały znaczenie wyłącznie dla potrzeb gwarancji wyrobu udzielanej użytkownikowi kotła przez producenta.

Zgodzić się należy z argumentem, że serwisant nie ma obowiązku sprawdzania projektu budowlanego czy wykonania prawidłowości wentylacji, co miałoby wynikać z zeznań świadków R. czy F., ale skoro kocioł musi być zainstalowany zgodnie z obowiązującymi przepisami przez uprawnioną firmę instalacyjną, a serwisant - zanim wykona pierwsze zerowe uruchomienie - wedle już omawianego załącznika nr 8 ma dokonać sprawdzenia czy podłączenia gazowe , wodne, elektryczne a także odprowadzenie spalin jest wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami i zaleceniami producenta oraz dokonać analizy spalin wraz z wydrukiem ( przy pomocy analizatora spalin) , to nie można spłycać obowiązków serwisanta tylko i wyłącznie do samej czynności technicznego włączenia kotła, wniosek taki umacnia także omawiana już możliwość procedury stwierdzenia zagrożenia bezpieczeństwa użytkownika na skutek wadliwej instalacji czy innych zaniedbań.

Twierdzenia apelującego, jakoby badanie spalin w dniu zerowego podłączenia kotła byłoby niemiarodajne pozostaje w rażącej sprzeczności z procedurą bezpiecznego pierwszego zerowego uruchomienia kotła.

W dalszej kolejności apelujący wysnuwa bezpodstawne przypuszczenia, jakoby w nieruchomości pokrzywdzonych wystąpiły trzy potencjalne źródła emisji tlenku węgla, w związku z tym nie wyjaśniono, co tak naprawdę było przyczyną feralnego zdarzenia, do którego doszło w dniu 13 grudnia 2019 r. ( k. 9 apelacji).

Bezsprzecznie pokrzywdzony A. N. zmarł wskutek zatrucia tlenkiem węgla. Z zebranych dowodów nie wynika, by to inne urządzenia w budynku mogły być źródłem emisji tego gazu. Z pewnością nie była to butla z gazem podłączona do kuchenki w pomieszczeniu kuchni, bo została wyniesiona przez Straż Pożarną na zewnątrz budynku, z pewnością nie był to piec na paliwo stałe, bo brak dowodów, że krytycznego dnia tamże proces spalania nie był prowadzony, z pewnością wyciek tlenku węgla z instalacji gazowej potwierdził pomiar tlenku dokonany przez straż pożarną podczas akcji ratowniczej ( vide opinia biegłego T. J. (k. 711 v.- 712 i zeznania świadka P. K. k. 287).

Oczywistym pozostaje, że kotły z zamkniętą komorą spalania ( jak w przedmiotowej sprawie) są bezpieczniejszymi w użytkowaniu od kotłów z komora otwartą, mogą być instalowane nawet w pomieszczeniach mieszkalnych typu salon, co wynika z procesu spalania wewnątrz kotła, zasysania powietrza z zewnątrz i wyprowadzania spalin na zewnątrz ( przy pomocy komina koncentrycznego).

Nie oznacza to jednak automatycznie, że montaż takiego kotła kondensacyjnego tylko z powodu procesu spalania gazu wewnątrz komory nigdy nie doprowadzi do wypływu tlenku węgla do pomieszczenia, jak to nastąpiło w niniejszej sprawie wobec nie przestrzegania najpierw przez inwestora A. N. warunków pozwolenia budowlanego a następnie bezkrytycznego uruchomienia kotła przez oskarżonego. Bardzo szeroko wypowiedział się w tym zakresie biegły T. J. na rozprawie w dniu 17 czerwca 2024r. ( k. 711-714 akt) przekonująco i logicznie akcentując konieczność zachowania niezbędnych warunków bezpieczeństwa ( w zakresie określonego reżimu prowadzenia tego rodzaju inwestycji przez osoby uprawnione, przestrzegania rygorów skutecznej wentylacji pomieszczeń i obowiązków serwisanta weryfikacji prawidłowości sposobu podłączenia kotła i komina koncentrycznego), których dopiero łączne przestrzeganie sprawi, że użytkowanie kotła jest bezpieczne.

Nie znalazł uznania zarzut, jakoby przypisany oskarżonemu czyn został popełniony nieumyślnie w rozumieniu art. 160 § 3 kk. Słusznie tu ustalił sąd I instancji, iż oskarżony dokonał uruchomienia zerowego kotła gazowego z zamkniętą komorą spalania jako serwisant (...) S.A., mimo braku pełnej dokumentacji potwierdzającej prawidłowe wykonanie instalacji gazowej, a to mimo braku na karcie zerowego uruchomienia kotła podpisu instalatora, przy tym nie sporządzając oświadczenia wskazującego na konieczność wykonania odpowiedniego systemu spalinowego oraz nie dokonując analizy spalin. Mając na uwadze obowiązki określone w załączniku 8 oskarżony jako serwisant nie powinien uruchomić kotła w razie braku kompletnej dokumentacji. Rola serwisanta jest istotna zwłaszcza w przypadku kotłów z zamkniętą komorą spalania, gdzie brak jest wglądu do oceny jakości procesu spalania i jedynym sposobem na to jest dokonanie analizy spalin i zawartości powietrza poprzez wykonanie pomiarów przy pomocy sondy i sporządzenie wydruku z tego sprawdzenia.

Tym samym oskarżony godził się na nieprawidłowości, jako profesjonalista doskonale wiedząc, że zerowe uruchomienie kotła i następcze jego użytkowanie w ich obliczu tworzy bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia osób zamieszkujących posesję pokrzywdzonego. Winą nieumyślną są natomiast objęte skutki w postaci śmiertelnego zatrucia A. N. i lekkiego uszczerbku na zdrowiu D. N..

Wniosek

- o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu oraz na podstawie

art. 632 pkt. 2) k.p.k. o obciążenie kosztami procesu Skarb Państwa ewentualnie wnoszę o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Kłodzku, II Wydział Karny

- w przypadku nie podzielenia argumentów obrony w zakresie wniosku o uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, wnoszę - na podstawie art. 455 zdanie pierwsze k.p.k. o

zmianę kwalifikacji prawnej czynu i uznanie, że oskarżony - E. P. - odpowiada za przestępstwo stypizowane w art. 160 §3 k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski niezasadne z przyczyn podanych w sekcji 3.3.

3.4.

Apelacji osobistej oskarżonego E. P.:

błędnych ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku przez ustalenie, że oskarżony jest sprawcą przypisanego mu czynu podczas gdy:

1) uruchomienie kotła wykonał w sposób, w jaki został przeszkolony w firmie (...), co potwierdzają opinie innych doświadczonych serwisantów,

2) oskarżony nie miał obowiązku sprawdzania dokumentacji budowy ani wentylacji czy dokumentów związanych z montażem instalacji gazowej,

3) oskarżonemu zarzucono niewłaściwe poprowadzenie komina na zewnątrz budynku,

4) nie wyjaśniono, czy to zamontowany kocioł gazowy spowodował ulatnianie się tlenku węgla, podczas gdy właściciel budynku używał także kotła stałopalnego węglowego, którego komin był spękany, być może tlenek węgla pochodził z kuchenki gazowej albo nie dokręconej butli gazowej,

5) w uruchomionym przez oskarżonego kotle kondensacyjnym z zastosowanym koncentrycznym przewodem powietrznospalinowym spalanie odbywa się w zamkniętej komorze, podciśnieniowo, w związku z czym nie ma możliwości wydostania się spalin i tlenku węgla do pomieszczenia, w którym był zamontowany kocioł, a brak wentylacji pomieszczenia nie powinien wpłynąć na zagrożenie w najmniejszym stopniu,

6) wykonana analiza spalin w dniu zerowego uruchomienia jego zdaniem była niemiarodajna,

7) kocioł pracował przez 6 dni w grudniu 2019r, po czym ponowne uruchomienie kotła nastąpiło w sezonie grzewczym od września do 21 grudnia 2020r., dopiero wtedy kierownik budowy dokonał odbioru instalacji i wypisał dnia 17.11.2020r. oświadczenie o zakończeniu budowy oparte o przegląd kominiarski z dnia 12.08.2020r. , a dokumenty te dotyczą tego samego komina, który był używany w grudniu 2019r.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Żaden z przedstawionych w tej apelacji błędów faktycznych nie wystąpił w toku ustalanej podstawy faktycznej wyroku.

Ad. 1) i 2) Sposób zerowego uruchomienia kotła gazowego został w firmie (...) bardzo ściśle określony, co zostało dokładnie opisane w sekcji 3.3 uzasadnienia w oparciu o dokumenty źródłowe, tj. regulacji zawartej w Instrukcji instalowania i obsługi kotła T. (...) strony 8 i 14 ( koperta k. 71 akt) , w pkt. 3 cyt. „Kocioł musi być zainstalowany zgodnie z obowiązującymi przepisami przez uprawnioną firmę instalacyjną. Po zainstalowaniu należy dokonać kontroli szczelności wszystkich połączeń gazowych i wodnych, w pkt. 5 precyzuje „ po zainstalowaniu kotła, sprawdzeniu sprawności i szczelności jego podłączeń i przygotowania do eksploatacji zgodnie z niniejszą instrukcją i obowiązującymi przepisami, pierwszego uruchomienia i przeszkolenia użytkownika w zakresie pracy kotła i urządzeń zabezpieczających oraz o sposobie jego obsługi może dokonać tylko autoryzowany serwis firmowy.”W dalszej kolejności na k. 165- 166 akt znajdują się nadesłane przez firmę (...) w Ś. dokumenty, w tym wymieniany wyżej załącznik nr 8, określający zakres obowiązków oskarżonego podczas uruchomienia zerowego kotła, tamże np. w pkt. 3, 4 i 5 wymieniono enumeratywnie, obowiązek sprawdzenia w KARCIE WYROBU udokumentowania sprzedaży i zainstalowania kotła ( data, podpis i pieczęć sprzedawcy oraz instalatora), sprawdzenie czy podłączenia gazowe , wodne, elektryczne a także odprowadzenie spalin jest wykonane zgodnie z obowiązującymi przepisami i zaleceniami producenta.

W pkt. 14c) dot. uruchomienia kotła i regulacji, w tym „w przypadku kotłów kondensacyjnych dokonanie analizy spalin wraz z wydrukiem” .

Przedmiotowy dokument określał także w końcowej części pt. „ uwaga/” procedurę stwierdzenia zagrożenia bezpieczeństwa użytkownika na skutek wadliwej instalacji czy innych zaniedbań. Wszak oskarżony przyznał, że nie dokonał adnotacji na karcie wyrobu bo jej nie widział, zatem na czym, jego zdaniem, miało polegać wypełnienie obowiązków serwisanta? Przytoczone regulacje adresowane są do serwisanta a nie innych osób. Nawet jeżeli inni serwisanci nie przestrzegali regulacji załącznika 8, to nie oznacza automatycznie zwolnienia oskarżonego od ich przestrzegania.

Ad. 3) Nietrafnie apelujący stwierdził, że zarzucono mu niewłaściwe poprowadzenie instalacji komina na zewnątrz budynku.

Ad. 4) Oczywiście niesłusznie apelujący zarzucił brak jednoznacznych ustaleń co do tego, jakie było źródło śmiertelnej dla pokrzywdzonego A. N. emisji tlenku węgla. Na podstawie opinii biegłego z zakresu eksploatacji urządzeń gazowniczych T. J. ( już omawianej, ustnej uzupełniającej złożonej na rozprawie odwoławczej) i sporządzonej dokumentacji (...) w K. w dniu zdarzenia ( k.49-50 akt) oraz zeznań świadka P. K. wyjaśniono, że źródłem tlenku węgla nie była butla gazowa w kuchni ( wyniesiona podczas akcji ratowniczej straży pożarnej na zewnątrz budynku, tym bardziej że ulatniający się ewentualnie gaz powoduje zjawisko duszenia na skutek braku tlenu a nie zatruwania), ani kocioł na paliwo węglowe stałe - bo nie był używany a jedynie używany był przedmiotowy kocioł gazowy, który pracował cały czas, także podczas akcji Straży Pożarnej, i wtedy dokonano 2- krotnego pomiaru wykazującego wzrost skokowy poziomu tlenku węgla ( k. 287 akt).

Ad 5). Gdyby faktycznie bezpieczny proces spalania w uruchomionym przez oskarżonego kotle kondensacyjnym z zastosowanym koncentrycznym przewodem powietrznospalinowym mógł się odbywać niezależnie od istnienia ( nieistnienia) zaleconej wentylacji, niezależnie od prawidłowości wykonanej instalacji prowadzącej od zbiornika gazu do kotła, niezaleznie od analizy spalin, to nie byłyby potrzebne jakiekolwiek ograniczenia i rygory bezpieczeństwa określone przez producenta kotła, projektanta i starostę wydającego pozwolenie na budowę. Najdobitniej wyraził w tym zakresie opinię biegły T. J., podkreślając, że instalacja gazowa jest najbardziej niebezpieczną konstrukcją budynku i wszelkie czynności związane z budową instalacji wymagają szczególnej wiedzy aby obiekt budowlany spełniał wymogi art. 5 prawa budowlanego w zakresie bezpieczeństwa konstrukcji, pożarowego i użytkowania, co wymaga protokolarnego przekazania budowy do eksploatacji - popartej protokołami z prób szczelności przewodów wiodących paliwo gazowe i szczelności przewodu powietrzno - spalinowego oraz instalacji elektrycznej zasilającej kocioł. Dopiero potwierdzenie wykonania budowy zgodnie z dokumentacją i uzyskanie sprawności technicznej instalacji jest warunkiem przystąpienia do „ pierwszego uruchomienia kotła” ( vide opinia k. 40 akt. O ile przedmiotowy kocioł kondensacyjny jest bezpieczniejszy w użytkowaniu od kotła z otwartą komorą spalania, to jednak, jak każde urządzenie wymaga także współczynnika bezpieczeństwa w postaci wentylacji ( opinia biegłego k. 712 akt), zaś w przedmiotowej sprawie wszystkie 3 pomieszczenia ( kotłownia, łazienka i kuchnia - w której spał pokrzywdzony) były pozbawione odpowiedniej wentylacji. Nadto kocioł posiada czujnik bezpieczeństwa, który w sytuacji braku właściwego odprowadzania spalin powinien wyłączyć pracę kotła, co jednak nie nastąpiło.

Ad. 6) Gdyby wykonana analiza spalin w dniu zerowego uruchomienia była co do zasady niemiarodajna, to producent urządzenia nie nakazywałby dokonywania pomiaru w przypadku zerowego uruchomienia kotła.

Ad.7) Opisane w tym zarzucie okoliczności faktyczne dotyczą sytuacji zaistniałej po dacie czynu. Jak zeznała oskarżycielka posiłkowa K. N. po śmierci pokrzywdzonego A. N. została wykonana zupełnie nowa instalacja doprowadzająca gaz do kotła, zaś treść postawionego zarzutu dowodzi, że tym razem inwestor dochował wymogów bezpiecznej inwestycji, bo został ustanowiony kierownik budowy, który dokonał odbioru instalacji i wypisał dnia 17.11.2020r. oświadczenie o zakończeniu budowy oparte o przegląd kominiarski z dnia 12.08.2020r. Ponadto z zeznań K. N. ( k. 686 v.) wynika, że także dokonano wymiany komina na wysoki, wyprowadzony powyżej krawędzi dachu budynku, co jednak pozostaje bez znaczenia dla kwestii prawidłowości ustaleń faktycznych zaskarżonego wyroku.

Wniosek

O uniewinnienie oskarżonego

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Nieskuteczność zarzutów tej apelacji oraz apelacji obrońcy oskarżonego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Nie wystąpiły.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Punkty dotyczące skazania E. P. VI o probacji, VII o zobowiązaniu probacyjnym, VIII o nawiązkach, X i XI o kosztach procesu.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Konsekwencje skazania.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zmieniono zaskarżony wyrok przez uniewinnienie oskarżonego K. K. od zarzucanego mu czynu zaś w odniesieniu do oskarżonego E. P. dokonano korekty na niekorzyść podzielając argumenty apelacji prokuratora i jego wniosek co do korekty wymiaru kary złożony na rozprawie apelacyjnej .

W sprawie nie wystąpiły podstawy bezwzględne z art. 439 § 1 kpk dla uchylenia orzeczenia niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów apelacyjnych.

Zwięźle o powodach zmiany

Dokładnie opisano w sekcjach 3.1, 3.2

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

I.1) , III, IV

I.1)Wobec uniewinnienia oskarżonego K. K. należało stwierdzić, że wydatki w jego sprawie ponosi Skarb Państwa ( art. 632 pkt. 2) kpk).

III. O kosztach należnych od oskarżonego E. P. oskarżycielkom posiłkowym w toku postępowania apelacyjnego z tytułu zastępstwa procesowego orzeczono na podstawie art. 636 § 1 kpk i art. 627 kpk w zw. z § 11 ust 1 pkt 4. oraz ust. 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800), zasądzając zgodnie z wnioskiem pełnomocnika kwoty taryfowe minimalne.

IV. Wobec przegrania apelacji o należnych od oskarżonego E. P. Skarbowi Państwa kosztach sądowych postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art.636 § 1 kpk i art.627 kpk oraz na podstawie art.8 w zw. z art.2 ust.1pkt.3 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973r./tj. DZ. U. Nr 49, poz. 223 z późn. zm./, przy czym zasądzono wydatki tego postępowania w ½ części ( w pozostałej ½ części wobec uniewinnienia oskarżonego K. K. wydatki ponosi Skarb Państwa).

7.  PODPIS

SSO Ewa Rusin

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego K. K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie skazujące w całości.

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

prokuratora

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie skazujące

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

3

Podmiot wnoszący apelację

obrońca oskarżonego E. P.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

orzeczenie skazujące w całości

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

4

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony E. P.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie skazujące w całości

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana