Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 6 maja 2014r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy II Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anatol Gul

Sędziowie: SO Aleksandra Żurawska

SO Piotr Rajczakowski

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2014 r. w Świdnicy na posiedzeniu niejawnym zażalenia powoda P. K. na postanowienie Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 28 stycznia 2014 r., sygn. akt I C 117/14 w sprawie przeciwko (...) BANK S.A. w W.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

p o s t a n a w i a:

zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że udzielić powodowi P. K. zabezpieczenia roszczenia w sprawie I C 117/14, poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku – E. K., sygn. akt KM 1614/13, do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia sprawy.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 28 stycznia 2014 r., Sąd Rejonowy oddalił wniosek powoda P. K. o udzielenie zabezpieczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w kłodzku E. K.. W ocenie Sądu powód wprawdzie uprawdopodobnił swe roszczenie, lecz w treści uzasadnienia pozwu w żaden sposób nie odniósł się do kwestii interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Okoliczności takie jak obniżenie wynagrodzenia w związku z zajęciem, czy też sprzedaż ruchomości pozostają bez znaczenia dla przesłanki interesu prawnego. Powód nie odniósł się zaś do kwestii uniemożliwienia czy utrudnienia wykonania zapadłego w niniejszej sprawie wyroku, czy też uniemożliwienia lub utrudnienia osiągnięcia celu postępowania.

W zażaleniu na powyższe postanowienie powód, wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie wniosku o zabezpieczenie, ewentualnie uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania, zarzucił błędne przyjęcie, że strona powodowa nie ma interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. W uzasadnieniu skarżący podniósł, iż niewątpliwie posiada on interes prawny z tego względu, że brak zabezpieczenia może spowodować zakończenie prowadzonego przez komornika postępowania egzekucyjnego wskutek spłaty zobowiązania, co w konsekwencji pozbawi go legitymacji czynnej do wytoczenia powództwa i uniemożliwi osiągnięcie celu postępowania.

Sąd Okręgowy zważył. Zażalenie zasługuje na uwzględnienie. W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia powinien obowiązkowo zawierać uprawdopodobnienie okoliczności uzasadniających żądanie zabezpieczenia, czyli podstawy zabezpieczenia. Warunkiem udzielenia zabezpieczenia jest bowiem, zgodnie z art. 730 ¹ § 1 kpc, łączne istnienie przesłanek w nim wymienionych, tj. uprawdopodobnienie roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Należy zatem podać okoliczności uzasadniające żądanie oraz okoliczności, z których powinno wynikać, że bez udzielenia zabezpieczenia uprawniony może być pozbawiony zaspokojenia lub w inny sposób pozbawiony ochrony prawnej. Przewidziany w powołanym przepisie wymóg uprawdopodobnienia istnienia roszczenia sprowadza się do wykazania jego wiarygodności, zwalnia natomiast - na tym etapie postępowania - z obowiązku jego udowodnienia. Wnioskodawca musi zatem przytoczyć takie okoliczności, z których będzie wynikało, że roszczenie mu przysługuje, a okoliczności te będą przez niego uprawdopodobnione. Sposób uprawdopodobnienia roszczenia w każdym przypadku zależy od stanu faktycznego konkretnej sprawy, w każdym razie muszą istnieć podstawy do przypuszczenia, że roszczenie istnieje w rzeczywistości. Wskazać należy, że w rozpoznawanej sprawie Sąd pierwszej instancji uznał roszczenie za uprawdopodobnione (a czego strona pozwana nie kwestionowała w odpowiedzi na zażalenie), zaś wątpliwości budził jedynie brak odniesienia się przez powoda do kwestii interesu prawnego, a co w konsekwencji doprowadziło do oddalenia wniosku. Tego stanowiska Sądu pierwszej instancji nie można jednak podzielić. Zgodnie z powołanym w uzasadnienia zaskarżonego postanowienia art. 730 ¹ § 2 kpc interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia występuje wówczas, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Trzeba przy tym podkreślić, że osiągnięcie celu postępowania w sprawie, w rozumieniu tego przepisu, wiąże się z rodzajem ochrony prawnej, której udzielenia żąda się w postępowaniu cywilnym. Innymi słowy, interes prawny należy rozumieć jako obiektywną w świetle obowiązujących przepisów, czyli wywołaną rzeczywistą koniecznością ochrony określonej sfery prawnej, potrzebę uzyskania orzeczenia sądowego o odpowiedniej treści. W rozpatrywanej sprawie przedmiotem żądania pozwu jest pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego. Powszechnie w piśmiennictwie prawniczym przyjmowany jest pogląd, że w razie zupełnego zaspokojenia roszczenia z egzekucji na podstawie danego tytułu wykonawczego odpada możliwość wytoczenia powództwa przeciwegekucyjnego przewidzianego w art. 840 kpc, gdyż gaśnie wykonalność wykonanego w całości tytułu wykonawczego. Taki też pogląd konsekwentnie prezentuje Sąd Najwyższy (zob. trafnie przywoływany przez skarżącego wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2002 r. I PKN 197/01- wyd. Lex nr 56445). Stanowisko to jest oczywiste, jeśli zważyć, że powództwo przeciwegzekucyjne skierowane jest na pozbawienie lub ograniczenie wykonalności tytułu wykonawczego. Może więc być realizowane tylko pod warunkiem, że istnieje potencjalna możliwość wykonania takiego tytułu. Prawo do wytoczenia tego powództwa dłużnik traci z chwilą wyegzekwowania świadczenia objętego tytułem wykonawczym w każdym przypadku i, wbrew stanowisku strony pozwanej wyrażonemu w odpowiedzi na zażalenie, na każdym etapie postępowania o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego. Przenosząc zaś te rozważania na grunt niniejszej sprawy, należy zatem zauważyć, że jeśli na skutek prowadzonego przeciwko powodowi postępowania egzekucyjnego, wyegzekwowane zostanie całe roszczenie pozwanej, to merytoryczne badanie zasadności wytoczonego przez niego powództwa opozycyjnego będzie nie tylko zbędne, ale i niedopuszczalne. W związku z tym istnienie po jego stronie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego nie może budzić wątpliwości, gdyż jest ono oczywiste i wynika z istoty oraz charakteru, o których wyżej mowa, dochodzonego roszczenia. Ponadto, należy mieć na względzie, iż art. 736 § 1 pkt. 2 kpc wymaga jedynie uprawdopodobnienia okoliczności uzasadniających wniosek, zaś sąd rozpoznaje go w jego granicach, biorąc za podstawę materiał zebrany w sprawie (art. 738). Zatem nawet gdy powód nie wskazał wprost na okoliczności uzasadniające interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia, o których mowa w powołanym art. 730 ¹§ 2 k.p.c., to Sąd Rejonowy powinien poddać ocenie cały zgromadzony w sprawie materiał, w szczególności, że z wyżej wskazanych względów, istnienie uprawdopodobnienia tego interesu, w okolicznościach niniejszej sprawy, było oczywiste.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 386 § 1 kpc w związku z art. 397 § 2 i art. 13 § 2 kpc, orzekł jak w postanowieniu.