Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Grażyna Kobus

Sędziowie: SO Jerzy Dydo

SO Piotr Rajczakowski

Protokolant: Violetta Drohomirecka

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2013 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa K. Ż.

przeciwko Towarzystwu (...) SA w W.

o zapłatę 72.891,72 zł

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku

z dnia 27 sierpnia 2013 r., sygn. akt I C 449/12

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje do ponownego

rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Kłodzku.

Sygn.akt II Ca 827/13

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 27.08.2013r Sąd Rejonowy w Kłodzku I Wydział Cywilny oddalił powództwo K. Ż. przeciwko Towarzystwu (...) S.A. w W., nie obciążył powódki kosztami procesu oraz nakazał jej uiścić na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 762,43 zł.

Sąd Rejonowy ustalił między innymi, że w dniu 30.01.2010r we W., na chodniku przy ul. (...) powódka pośliznęła się na oblodzonym chodniku i upadła, w wyniku czego doznała złamania kości podudzia prawego w obrębie stawu skokowego. Doznane złamanie zostało ze zniekształceniem i ograniczeniem zakresu ruchów oraz zespołem bólowym, upośledzającym zdolności podpórecze i lokomocyjne kończyny. Po przeprowadzeniu operacyjnego zespolenia kości, powódka miała unieruchomioną nogę w gipsie przez osiem tygodni, poruszała się o kulach przez siedem miesięcy. Po przebytym leczeniu operacyjnym u powódki powstały szpecące blizny na prawej nodze bez zaburzenia funkcji narządu. W związku z przebytym urazem powódka doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 15% oraz w wyniku zaburzeń stresowych pourazowych w postaci reakcji depresyjnej wystąpił dalszy trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 6%. Po wypadku powódka wymagała pomocy i opieki osób trzecich przez 8 tygodni cztery godziny dziennie, a po usunięciu zespolenia wewnętrznego przez dalsze 4 tygodnie po 3 godziny dziennie. Od wypadku do połowy września 2010r powódka nie mogła korzystać ze środków komunikacji publicznej. Na uczelnię do W. na rehabilitację wozili ja samochodem rodzice. W związku z rehabilitacją powódka poniosła koszty w kwocie 310 zł oraz koszty na psychoterapię i leki w kwocie
3073,60 zł. Po wypadku musiała zamieszkać w domu w K. i nie mogła wykonywać pracy.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy oddalił powództwo uznając, że strona pozwana nie jest legitymowana biernie. Co do zasady, utrzymanie czystości i porządku w gminach należy do zadań własnych gminy. Gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności zapobiegają zanieczyszczaniu ulic, placów i terenów otwartych przez zbieranie i pozbywanie się błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń uprzątniętych z chodników przez właścicieli nieruchomości (art.3 ust.1 1 i 2 pkt 11 ustawy z dnia 13.09.1996r o utrzymaniu czystości i porządku w gminach). Z tych względów odpowiedzialność za utrzymanie czystości i porządku na chodniku, przy ul. (...)gdzie doszło do upadku powódki spoczywała na Gminie W., która była ubezpieczona u strony pozwanej. Pozwana jednak zwolniła się z odpowiedzialności za skutki wypadku powódki ( art. 415 kc w związku z art. 822 kc) wykazując, że czynności związane z całorocznym utrzymaniem czystości i porządku na terenie, na którym doszło do wypadku, w tym zimowego oczyszczania chodników gmina powierzyła (...) S.A.we W., które w zakresie swojej działalności gospodarczej trudni się wykonywaniem tych czynności ( art.429 kc). Na dowód czego przedłożyła umowę z dnia(...)wraz z wykazem ulic objętych sprzątaniem.

Ponadto Sąd Rejonowy stwierdził, że powódka nie udowodniła swoich roszczeń odszkodowawczych ponad to co wcześniej zostało jej wypłacone przez ubezpieczyciela a ocena żądania o zadośćuczynienie była bezprzedmiotowa – skoro brak było legitymacji biernej strony pozwanej.

Od wyroku Sądu pierwszej instancji apelację wniosła powódka zaskarżając wyrok w pkt I i III i zarzucając:

naruszenie prawa procesowego, a to:

1. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 328 § 2 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego sprawy polegający na błędnym uznaniu, że powódka nie udowodniła w całości dochodzonego roszczenia, podczas gdy przedłożone przez powódkę dokumenty i zgromadzone dowody w sprawie uzasadniają wysokość dochodzonej przez nią kwoty; nadto poprzez błędne przyjęcie, że dowody z dokumentów świadczą o braku odpowiedzialności strony pozwanej, podczas gdy prawidłowa analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego winna prowadzić do wniosku, że odpowiedzialnym za naprawienie szkody jest strona pozwana,

2. art. 328 § 2 k.p.c. poprzez ogólnikowe i niezrozumiałe z merytorycznego punktu widzenia uzasadnienie orzeczenia, w części dotyczącej przyjęcia przez Sąd, że pozwany zwolnił się skutecznie na etapie postępowania sądowego od odpowiedzialności, pomimo że przyjął na siebie odpowiedzialność za powstałą u powódki szkodę na etapie postępowania likwidacyjnego i wypłacił jej częściowo kwotę tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia

II- naruszenie prawa materialnego, a to:

1.art. 429 k.c. poprzez jego błędną wykładnię, a przez to zastosowanie, skutkującą błędnym uznaniem, że storna pozwana nie jest odpowiedzialna za powstałą u powódki szkodę, podczas gdy prawidłowa wykładnia w/w przepisu w uwarunkowaniach zebranego w sprawie materiału dowodowego winna prowadzić do wniosku, z strona pozwana jest odpowiedzialna za szkodę — jako podmiot legitymowany biernie w niniejszym postępowaniu — jaka powstała u powódki w dniu 30 stycznia 2010 roku,

że strona pozwana skutecznie na etapie postępowania sądowego zwolnili odpowiedzialności za szkodę powstałą u powódki w dniu 30 stycznia 2010 roku i nie ponosi odpowiedzialności za powstałą u powódki szkodę, podczas gdy pozwany przyjął na siebie przedmiotową odpowiedzialność, albowiem wypłacił powódce stosowne kwoty odszkodowania i zadośćuczynienia, a pozostały zebrany w sprawie materiał dowodowy, nie daje podstaw do przyjęcia odpowiedzialności za w/w zdarzenie podmiotu trzeciego,

3. art. 6 k.c. poprzez błędne przyjęcie, że powódka nie udowodniła wysokości utraconych dochodów w związku ze zdarzeniem z dnia 30 stycznia 2010 roku, albowiem przedstawiła dowody z dokumentów w rozumieniu art. 245 k.p.c, podczas gdy przedstawione przez powódkę dokumenty są z obiektywnego punktu widzenia, w świetle wymogów wynikających z art. 6 k.c, wystarczające do wykazania faktów, z których powódka wywodzi skutki prawne,

III. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na:

— błędnym przyjęciu, że po stronie pozwanego zachodzi brak legitymacji biernej, podczas gdy prawidłowa analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego, w tym w szczególności dowodów z dokumentów, pochodzących od pozwanego, zgromadzonych na etapie postępowania likwidacyjnego, a to pism pozwanego, w których ten oświadcza, że przyznaje powódce stosowne zaliczki i kwoty tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia, winna prowadzić do ustaleń faktycznych przyjmujących istnienie legitymacji biernej po stronie pozwanej, jako odpowiedzialnej do wypłaty powódce, co do zasady, stosownego odszkodowania i zadośćuczynienia

Mając powyższe na uwadze wniosła o:

— zmianę zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku, Wydział I Cywilny, z dnia 27 sierpnia 2013 roku, sygn. akt: I C 449/12 w zaskarżonej części poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz w tym zakresie zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm prawem przepisanych za obie instancje,

ewentualnie o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Kłodzku, Wydział I Cywilny, z dnia 27 sierpnia 2013 toku, sygn. akt: IC 449/12 w zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm prawem przepisanych za obie instancje

Sąd Okręgowy zważył;

Apelacja jest zasadna.

Trafny jest zarzut skarżącej naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisów art. 429 kc, art. 822 kc w związku z art. 415 kc przez stwierdzenie braku legitymacji procesowej biernej strony pozwanej. Stwierdzając brak legitymacji procesowej pozwanej Sąd Rejonowy nie poczynił w tym zakresie żadnych ustaleń. Tymczasem analiza umowy z dnia (...)wskazuje, że pogląd Sądu Rejonowego o braku legitymacji procesowej strony pozwanej jest błędny. W § 15 pkt.2 umowy z dnia (...)przewidziana jest wprawdzie odpowiedzialność odszkodowawcza (...) S.A.we W.wobec osób trzecich za szkody wynikłe z niewykonania lub nienależytym wykonaniu umowy przez to przedsiębiorstwo, ale § 15 pkt.7 przewiduje roszczenie regresowe gminy wobec kontrahenta w przypadku naprawienia szkody przez gminę, a co najważniejsze gmina sama uznaje swoją odpowiedzialność solidarną wobec osób trzecich za szkody wynikłe z nienależytego wykonania umowy. Takie uregulowanie umowne odpowiedzialności odszkodowawczej gminy i jej kontrahenta za szkody wobec osób trzecich wynikłe z nienależytego utrzymania stanu chodników jest zresztą zgodne z obowiązującym prawem. Utrzymanie czystości i porządku w gminach jest zadaniem własnym gminy i wchodzi w zakres sprawowania administracji publicznej. Wykonywanie administracji publicznej należy traktować jako wykonywanie władzy publicznej w rozumieniu art.417 kc. Zgodnie z dominującymi obecnie poglądami w doktrynie nieuprawnione jest ograniczenie odpowiedzialności na podstawie art.417 kc tylko i wyłącznie do sfery wykonywania przez władze publiczne ściśle pojętego imperium rozumianego jako władcze kształtowanie sytuacji prawnej jednostki ( M. Safian Odpowiedzialność odszkodowawcza władzy publicznej Warszawa 2009r).

Odpowiedzialność odszkodowawcza gminy wobec osób trzecich za szkody wynikłe z nienależytego utrzymania czystości porządku w gminach ( silnie oblodzone, nieodśnieżone chodniki) wynika zatem a art.417 kc a nie z art.415 kc, przy czym gmina nie może zwolnić się z tej odpowiedzialności powołując się na przekazanie tych obowiązków innemu podmiotowi ( art.429 kc). Skoro odpowiedzialność Gminy W.za szkodę odniesioną przez powódkę wynika i z umowy z dnia (...)i z mocy prawa ( art.417 kc), a gmina była od tej odpowiedzialności ubezpieczona u strony pozwanej, to strona pozwana jest legitymowana biernie w procesie na podstawie art.822 § 1 kc.

Błędne stwierdzenie przez Sąd pierwszej instancji braku legitymacji procesowej strony pozwanej i na tej podstawie oddalenie powództwa powoduje, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy, a w konsekwencji zaskarżony wyrok podlegał uchyleniu i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania na podstawie art.386 § 3 kpc. Bez znaczenia są w tej sytuacji argumenty Sądu Rejonowego wskazujące na nieudowodnienie roszczeń odszkodowawczych przez pozwaną. Zresztą Sąd Rejonowy ze względu na brak legitymacji procesowej nie odniósł się do żądania w zakresie zadośćuczynienia.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy Sąd Rejonowy uzupełni materiał dowodowy o ile zostaną zgłoszone przez strony wnioski dowodowe, dokona prawidłowych i szczegółowych ustaleń podstawy faktycznej i ponownie oceni tak zgromadzony materiał dowodowy ustosunkowując się do każdego roszczenia zgłoszonego pozwie.