Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 4 kwietnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Barbara Nowicka

Sędziowie: SO Jerzy Dydo

SO Małgorzata Mróz

Protokolant: Alicja Marciniak

po rozpoznaniu w dniu 21 marca 2013 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z wniosku P. T.

przy udziale E. P.

o zniesienie współwłasności

na skutek apelacji wnioskodawcy i uczestnika postępowania

od postanowienia Sądu Rejonowego w Świdnicy

z dnia 12 listopada 2012 r., sygn. akt I Ns 482/04

p o s t a n a w i a:

I.  zmienić zaskarżone postanowienie w ten sposób, że:

1)  ustalić, iż do lokalu mieszkalnego nr (...)oprócz pomieszczeń wyszczególnionych w pkt 2 b należą ponadto: korytarz ((...)) o powierzchni 7,5 m ²; pokój ((...)) o powierzchni 19,5 m ²; pokój ((...)) o powierzchni 13,6 m ² oraz pomieszczenia przynależne – strych (3.06)

o powierzchni 18 m ² ; strych ((...)) o powierzchni 25,1 m ²

i strych ((...)) o powierzchni 42,8 m ²;

2)  zasądzić od P. T.na rzecz E. P.kwotę 4.157 (cztery tysiące sto pięćdziesiąt siedem) zł z ustawowymi odsetkami od dnia 4 kwietnia 2013 r. (pkt 6);

3)  nie obciążać P. T.obowiązkiem uiszczenia dopłaty na rzecz E. P.(pkt 5);

II.  oddalić obie apelacje w dalszej części;

III.  oddalić wniosek E. P.o zasądzenie kosztów

postępowania apelacyjnego.

Sygnatura akt II Ca 30/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 12 listopada 2012r. Sąd Rejonowy w Świdnicy w sprawie z wniosku P. T.przy udziale E. P.o zniesienie współwłasności ustalił, iż nieruchomość położona w C., stanowiąca działkę nr (...),o powierzchni 600 m ² o wartości części z budynkiem w kwocie 347,000 zł, dla której Sąd Rejonowy w Świdnicy prowadzi księgę wieczystą (...)stanowi współwłasność w częściach równych P. T.oraz E. P..

W znajdującym się na nieruchomości budynku mieszkalnym wydzielił dwa samodzielne lokale mieszkalne i ustanowił odrębną własność:

a/ lokalu mieszkalnego numer (...) położonego po lewej stronie wszystkich kondygnacji budynku oraz znajdującej się po lewej stronie przybudówce o powierzchni pomieszczeń mieszkalnych i towarzyszących 224,1 m ² i o powierzchni pomieszczeń przynależnych 273,4 m ² wszystkich ostatecznie opisanych w opinii biegłego sądowego W. G.z dnia 20 lipca 2012 roku, zaś przedstawionych opisowo i graficznie- w opinii tegoż biegłego z dnia 10 czerwca 2010 roku jako wariant uzupełniający, składającego się z :

-

pokoju o powierzchni 24,5 m ²

-

WC o powierzchni 1,7 m ²

-

łazienki o powierzchni 5,9 m ²

-

1.04 pokoju o powierzchni 14,8 m ²

-

1.05 korytarza o powierzchni 11,9 m ²

-

1.06 komunikacji o powierzchni 16,2 m ²

-

1.07 kuchni o powierzchni 13,9 m ²

-

1.08 pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 12,9 m ²

-

1.09 korytarza o powierzchni 4,8 m ²

-

1.10 pokoju o powierzchni 27,6 m ²

-

2,06 pokoju o powierzchni 27,6 m ²

-

2.14 pokoju o powierzchni 33,8 m ²

-

2.15 pokoju o powierzchni 41,9 m ²

oraz pomieszczeń przynależnych w postaci:

-

kotłowni o powierzchni 45,8 m ²

-

pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 21,3 m ²

-

komunikacji o powierzchni 1,7 m ²

-

0.04 składu opału o powierzchni 11 m ²

-

pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 12,6 m ²

-

pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 10,2 m ²

-

pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 16,7 m ²

-

2.01 strychu o powierzchni 17,2/8,5 m ²

-

2.02 strychu o powierzchni 27,7/13,85 m ²

-

2.03 strychu o powierzchni 29,3/14,65 m ²

-

2.04 strychu o powierzchni 21,2/10,6 m ²

-

3.02 strychu o powierzchni 61,4 m ²

-

4.01 strychu o powierzchni 45,1 m ²

z którym to prawem własności lokalu wiąże się udział 1/2 części we współwłasności działki gruntu nr (...) i w częściach wspólnych i urządzeniach budynku mieszkalno- gospodarczego

b/ lokalu mieszkalnego numer (...) położonego po prawej stronie wszystkich kondygnacji budynku oraz w drugiej przybudówce usytuowanej w części głównej budynku o powierzchni użytkowej mieszkalnej 204,20 m ² , o powierzchni pomieszczeń przynależnych 242,1 m ² ostatecznie opisanych w opinii biegłego sądowego W. G.z dnia 20 lipca 2012 roku , zaś przedstawionych opisowo i graficznie- w opinii tegoż biegłego z dnia 10 czerwca 2010 roku jako wariant uzupełniający , składającego się z :

-

1.11 - łazienki o powierzchni 7,1 m ²

-

1.12 - korytarza o powierzchni 22,7m ²

-

1.14 - pokoju o powierzchni 21,1 m ²

-

1.15 - kuchni o powierzchni 13,2 m ²

-

1.16 - pokoju o powierzchni 21,1 m ²

-

1.17 pokoju o powierzchni 30 m ²

-

2.05 spiżarni o powierzchni 15m ²

-

2.07 łazienki o powierzchni 5 m ²

-

2.08 korytarza o powierzchni 5,5 m ²

-

2.09 pokoju o powierzchni 22,9 m ²

oraz pomieszczeń przynależnych w postaci:

-

0.08 pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 15,Im ²

-

0.09 pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 9,9m ²

-

0.10 pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 7,9m ²

-

0.11 pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 17,6m ²

-

0.12 pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 10,5m ²

-

0.13 pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 4,8 m ²

-

0.14 pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 16,3 m ²

-

0.15 pomieszczenia gospodarczego o powierzchni 28 m ²

-

3.04 strychu o powierzchni 17,7 m ²

-

3.05 strychu o powierzchni 28,4 m ²

z którym to prawem własności lokalu wiąże się udział 1/2 części we współwłasności działki gruntu nr (...) i w częściach wspólnych i urządzeniach budynku mieszkalno- gospodarczego.

Przyznał na wyłączną własność E. P.prawo do samodzielnego lokalu mieszkalnego opisanego w punkcie 2a; a na wyłączną własność P. T.prawo do samodzielnego lokalu mieszkalnego opisanego w punkcie 2b. Zasądził od uczestnika P. T.na rzecz uczestnika E. P.kwotę 6.200 zł (sześć tysięcy dwieście złotych) płatne w ciągu roku od uprawomocnienia się postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi w razie opóźnienia w płatności tej kwoty. Powództwo o zapłatę 10.000 zł oddalił.

Szczegółowe wyliczenie kosztów sądowych i kosztów postępowania pozostawił referendarzowi sądowemu wg zasady, że koszty te w równym stopniu obciążają wnioskodawców i uczestników.

Z ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że:

Przedmiotowa nieruchomość, stanowiąca gospodarstwo rolne zabudowane, położona jest w C., ma powierzchnię 6000 m ², jest to działka nr (...). Dla tejże nieruchomości Sąd Rejonowy w Świdnicy prowadzi księgę wieczystą nr (...). Pierwotnie właścicielami w częściach równych tej nieruchomości byli L. P.i F. Z.. Udział ½ części nieruchomości po F. Z.odziedziczyła w 1980 roku jego żona J. Z., która następnie w 1997 roku darowała go wnukom: M.i P. T.po połowie. Natomiast udział ½ części nieruchomości po L. P.w 1995 roku odziedziczyły w równych częściach jego dzieci: W.i E. P.. W 2000roku , po śmierci W. P., spadek po niej nabył w całości brat — E. P.. Dnia 26 marca 2008 roku M. T.darował swój udział w przedmiotowej nieruchomości bratu P. T., a ten darowiznę przyjął.

A zatem obecnie nieruchomość stanowi współwłasność w udziałach po ½ P. T.i E. P..

Rodzice uczestnika wprowadzili się do przedmiotowej nieruchomości w 1945 roku , zajmował ją już dziadek wnioskodawcy.

Postanowieniem z dnia 7 października 1957 Sąd Rejonowy w Jaworze w sprawie z wniosku F. Z.przy uczestnictwie L. P.o zniesienie współwłasności nieruchomości i podział fizyczny orzekł , iż znosi współwłasność nieruchomości w ten sposób, że współwłaściciel F. Z.uzyskał na własność ½ budynku mieszkalnego oznaczoną szkicem (...)wymiarze 109,16 m ² oraz przybudówkę w całości oznaczoną szkicem (...), a z zabudowań gospodarczych- w całości stodołę oznaczoną szkicem (...)i przybudówkę w całości oznaczoną (...)a nadto ½ część stodoły oraz dachu o wymiarze 240,03 m ² oznaczoną 1. Cpo stronie , którą zamieszkuje. Na mocy tegoż orzeczenia L. P.przyznano na własność ½ budynku mieszkalnego oznaczoną szkicem (...)o wymiarze 109,16 m ² oraz przybudówkę całości do niej przylegającą oznaczoną szkicem (...)i winiarnię w całości oznaczona szkicem (...), a z zabudowań gospodarczych- w całości stodołę i przybudówkę oznaczoną szkicem (...)a nadto ½ część stodoły bez dachu o wymiarze 240,03 m ² oznaczoną (...)po stronie , którą zamieszkuje.

Po dokonanym podziale rodzina wnioskodawcy opuściła i opróżniła pokój (...)znajdujący się w części państwa P., natomiast ci nadal użytkowali pokój w części rodziny wnioskodawcy, a oznaczony nr (...). Ojciec E. P.nie korzystał też z wejścia przez drewniany ganek i z wejścia na korytarz od swojej strony , gdyż przechodził górą i holem na strych.

W celu odzyskania tego pokoju dnia 24 maja 1983 roku J. Z. złożyła wniosek o podział nieruchomości, który zadekretowano jako podział do korzystania.

Uczestnik L. P.wniósł o oddalenie wniosku z dnia 24 maja 1983 roku powołując się na rozstrzygniecie z 1957 roku .W toku postępowania sprecyzowano wniosek jako o podział do korzystania. Tak sprecyzowane roszczenie wynikało ze stanowiska , iż nie doszło w 1957 roku do zniesienia współwłasności, skoro pozostawiono części wspólne i nie dokonano podziału fizycznego gruntu. Do akt dołączono też postanowienie Państwowego Biura Notarialnego z dnia 29 grudnia 1983 roku, którym odmownie załatwiono wniosek L. P.o wydzielenie z księgi wieczystej (...)części nieruchomości budynkowej i założenie dla niej odrębnej księgi wieczystej. Zdaniem Państwowego Biura Notarialnego, mimo postanowienia Sądu ,nie doszło do faktycznego zniesienia współwłasności nieruchomości a do podziału do korzystania. Stanowisko takie zawarto też w piśmie Prokuratury Generalnej z dnia 24 czerwca 1985 roku i Ministerstwa Sprawiedliwości z dnia 21 kwietnia 1988 roku wskazując , że skoro nie dokonano podziału gruntów , na których posadowione są budynki , de facto doszło do ustalenia sposobu korzystania z nieruchomości wspólnej. Na potrzeby tegoż postępowania sporządzony został projekt podziału do korzystania przez biegłego geodetę Z. N.. Biegły w opinii ustalił, iż w dacie sporządzania opinii tj. 13 maja 1987 roku, bilans użytkowania pomieszczeń wykazał duże dysproporcje na niekorzyść F. Z.albowiem L. P.użytkował 702 m ² , a F. Z.- 363,5 m ² , zaś wspólna część stanowiła 71,5 m ² . Kto jakie części nieruchomości użytkował przedstawiono szczegółowo w opinii k. 92 – 96 akt I Ns 186/89.

Strony nie zakwestionowały wskazanego przez biegłego stanu użytkowania.

Postanowieniem wydanym w sprawie dnia 26 maja 1988 roku sąd oddalił wniosek zarówno w zakresie zniesienia współwłasności jak i o podział nieruchomości do korzystania. Co do oddalenia wniosku o zmianę sposobu korzystania w uzasadnieniu wskazano, iż poza przeprowadzeniem remontów nie zmienił się sposób korzystania w stosunku do orzeczonego w 1957 roku.

Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 14 lutego 1989 roku uchylił postanowienie sądu I instancji w części oddalającej wniosek o zniesienie współwłasności i postępowanie umorzył, natomiast uchylił w części oddalającej wniosek o podział do korzystania gruntu i w tym zakresie sprawę przekazał do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu wykluczono dochodzenie w ramach roszczenia ewentualnego żądanie ustalenia podziału quoad usum na wypadek oddalenia żądania zniesienia współwłasności i odwrotnie wobec faktu , iż oparte są one na różnej podstawie.

Wskazano , iż utrzymano w mocy rozstrzygniecie sądu I instancji co do podziału do korzystania budynków przekazując do ponownego rozpoznania sprawę w zakresie gruntu , którego podział nie był objęty orzeczeniem z 1957 roku. Na kartach 242-243 strony przedstawiły sposób , w jaki korzystają z nieruchomości wspólnej. Orzeczeniem z dnia 5 grudnia 1989 roku dokonano podziału do korzystania przedmiotowych gruntów w sposób wskazany przez Z. N.. (k. 266 akt )

W marcu 1993 roku każda ze stron miała zablokowane drzwiami przejście do przewodu kominowego. Klatka schodowa będąca wspólną własnością obu stron była użytkowana wyłącznie przez U. T.i J. Z., gdyż drzwi wejściowe prowadzące do pomieszczeń W. P.zostały zastawione regałem ( odnosi się to do parteru ). Na I piętrze drzwi wejściowe do pomieszczeń państwa P.były od strony klatki schodowej zastawione futryną drzwiową. Na skutek interwencji Społecznej Komisji Pojednawczej strony odblokowały drzwi korytarzowe prowadzące do komina, który, jak ustalono, należał do państwa P.. U. T.i J. Z.zrezygnowały z korytarzyka, gdzie znajduje się komin, zobowiązując się zamurować od swojej strony , przez co zostanie udostępnione jednostronne swobodne korzystanie z korytarza prowadzącego do komina tylko przez W. P.. Na wniosek W. P.co do podziału korytarza na parterze i postawieniu ścianki działowej U. T.wyraziła zgodę, a W. P.zobowiązała się do wybudowania dla siebie nowej klatki schodowej, która będzie umożliwiać swobodny dostęp do pomieszczeń stanowiących jej własność.

Jeśli chodzi o budynek główny z przybudówkami strony korzystały w sposób następujący:

Przez drewniany ganek do swojej części wchodzi P. T.i jego rodzina. Korzysta też z niego uczestnik E. P.albowiem jest to jedyne wejście do pomieszczeń na górze. Niesporne jest , że w zakresie pomieszczeń gospodarczych nic nie zmieniło się od 1957 roku. Jeśli chodzi o przybudówki P. T.jest wyłącznym użytkownikiem przybudówki od strony zachodniej, a E. P.od strony północnej- tak jest od 1957 roku. Pomieszczenia w budynku głównym i w przybudówkach stanowią pomieszczenia mieszkalne i jako takie są użytkowane przez strony.

Do budynku głównego wchodzi się przez wspólną werandę, do pomieszczenia użytkowanego wspólnie przez strony. Z tego pomieszczenia drzwi na wprost prowadzą do części użytkowanej przez P. T., podobnie jak pomieszczenia od drzwi na prawo, zaś na lewo znajdują się drzwi prowadzące do części użytkowanej przez E. P.. W korytarzu na początku części P. T.znajdowały się drzwi do piwnicy- obecnie zamurowane. Sprawia to, iż P. T.nie może wejść z użytkowanej przez siebie części do piwnicy- musi wychodzić z nieruchomości i iść dookoła, co jest uciążliwe szczególnie zimą. Znajdujące się tam drzwi do komina U. T.zamurowała z uwagi na fakt, iż były przedmiotem konfliktów. Na piętro prowadzą schody, które wraz z pomieszczeniem połączonym ze schodami na I kondygnacji są użytkowane wspólnie. Po prawej stronie znajdują się drzwi do pomieszczeń zajmowanych przez P. T., po lewej- E. P.. Za drzwiami znajduje się przedpokój, z którego na prawo prowadzą drzwi do przybudówki, w której znajduje się średni mały pokój i kuchnia użytkowana przez P. T.. Po lewej stronie przedpokoju znajdowały się drzwi do spornego pomieszczenia, które zostały zamurowane i żadna ze stron z niego nie korzysta. Pozostałe pomieszczenia w tej części użytkowane są przez P. T.. Wejście na strych jest wspólnie użytkowane przez strony. Od pierwszego piętra, za drzwiami znajduje się pokój użytkowany przez E. P.. Dalej znajdują się pomieszczenia użytkowane wyłącznie przez E. P..

Do przybudówki zajmowanej przez uczestnika E. P.prowadzi osobne wejście. Na prawo od wejścia pierwszym pomieszczeniem jest kuchnia, następnie jest drugie pomieszczenie. Jest też łazienka i toaleta. Z parteru przybudówki można przejść do pomieszczeń zajmowanych przez E. P.w budynku głównym. Pod przybudówką znajduje się piwnica użytkowana przez E. P.. Na parterze znajdują się schody prowadzące na piętro użytkowane również przez E. P., jak cała przybudówka.

Nie jest możliwe zniesienie współwłasności przez fizyczny podział budynku. Istnieją natomiast trzy warianty wyodrębnienia dwóch samodzielnych lokali mieszkalnych, z których uczestnik P. T.wybrał wariant II, zaś uczestnik E. P.wariant uzupełniający. Według wariantu II uczestnik E. P.otrzymałby pomieszczenia mieszkalne i towarzyszące o powierzchni 251,7 mkw., przynależne o powierzchni 279,00mkw., co dałoby łączną powierzchnię 530,70 mkw, zaś uczestnik P. T.otrzymałby pomieszczenia mieszkalne i towarzyszące o powierzchni 271,90 mkw., przynależne o powierzchni 277,7 mkw., co dałoby łączną powierzchnię 549,6 mkw. Wariant ten całkowicie eliminuje części wspólne.

Wariant uzupełniający daje powierzchnię w pomieszczeniach mieszkalnych i towarzyszących uczestnika E. P.-224,1 mkw. i przynależnych-273,4 mkw, zaś dla pomieszczeń P. T.odpowiednio- 204,2 mkw. i 242,1 mkw. , łącznie odpowiednio: 497,5/446,3 mkw. Wariant uzupełniający zakłada wspólna klatkę schodową i większy udział E. P.w „ budynku głównym”.

Aby lokale miały samodzielny charakter w obu wariantach należy dokonać zamurowań starych i wykucia nowych otworów drzwiowych w piwnicach. W wariancie II należy zamurować jeden otwór drzwiowy na parterze; wariant uzupełniający nie wymaga dostosowania na tym poziomie. Na piętrze w wariancie II należy zamurować stare i wykuć nowe otwory drzwiowe, przy wariancie uzupełniającym dotyczy to jednego otworu drzwiowego. Ponadto w wariancie II należy zamontować w stropie w części uczestnika E. P.schody strychowe typowe. W obu wariantach na strychu i poddaszu należy wykonać ścianki działowe.

Prace adaptacyjne tworzące dwa samodzielne lokale zostały wykonane przez uczestnika P. T.w takim zakresie, iż lokale są samodzielne w zastosowaniu wariantu uzupełniającego. Lokale mają wartość zróżnicowaną na koprzyść P. T.. Różnica wynosi 6.200 zł.

Co zaś się tyczy nakładów na remont dachu sąd ustalił, że w lipcu 2003 roku E. P.dokonał przełożenia połowy dachu na budynku albowiem jego zdaniem dach wymagał remontu; P. T.i M. T.mieli udziały w nieruchomości po ¼ każdy z braci. Nie mogąc dobrowolnie nakłonić ich do wykonania remontu, dnia 6 sierpnia 2003 roku uczestnik E. P.zwrócił się do Państwowego Nadzoru Budowlanego o wydanie decyzji przymuszającej do wykonania takiego remontu. Dnia 3 listopada 2003 roku zostało wszczęte postępowanie w sprawie nieodpowiedniego stanu technicznego dachu budynku przedmiotowej nieruchomości. Na skutek wydanej decyzji administracyjnej nakazującej remont dachu E. P.przeprowadził remont dachu nad zajmowaną przez siebie częścią nieruchomości oraz nad pokojem numer (...).

Wcześniej przełożenia drugiej części dachu nad częścią użytkowaną przez P. T.dokonywał Z. Z.. Na remont, który chciał przeprowadzić E. P.nie zgadzali się pozostali współwłaściciele, ich matka kwestionując jego potrzebę, zakres prac i koszt.

Z tytułu remontu dachu E. P. poniósł wydatki w kwocie 1.627,42 zł. Dachówka na remont pochodziła także z rozbiórki dachu, a pracownicy wykonywali prace w ramach pomocy bez wynagrodzenia.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy uznał wniosek w zakresie wyodrębnienia lokali za zasadny, zaś powództwo o zapłatę oddalił.

W uzasadnieniu wskazał, że po zmianach dokonanych orzeczeniem Sądu Okręgowego pozostał bez wyboru sposobu wyodrębnienia lokali. O ile zakres prac adaptacyjnych w postanowieniu z dnia 8 lipca 2011 roku stanowił pole dla przeprowadzenia wyodrębnienia lokali według każdego z wariantów, o tyle dokonana orzeczeniem Sądu Okręgowego zmiana zamykała tę możliwość do wariantu uzupełniającego. Przeprowadzone bowiem na podstawie tego orzeczenia prace adaptacyjne nie uczyniły lokali samodzielnymi w wersji wariantu II, a wyłącznie uzupełniającego.

Zgodnie z art. 210 kc każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Art. 211 kc wskazuje jako sposób takiego zniesienia podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. Jeśli takie zniesienie następuje na mocy orzeczenia sądu, wartość poszczególnych udziałów może być – zgodnie z art. 212 § 1 kc wyrównana przez dopłaty pieniężne.

A zatem zniesienie współwłasności nieruchomości w zakresie znajdującego się na niej budynku może nastąpić przez podział fizyczny budynku , ale tylko pionowo, albo przez fizyczny podział budynku w obszarze zajmowanym przez wyodrębnione samodzielne lokale. W niniejszej sprawie zastosowanie znalazł drugi ze wskazanych sposobów.

Wobec konieczności zasądzenia dopłaty na rzecz E. P.sąd wziął pod uwagę fakt, iż uczestnik P. T.prowadzi działalność rolniczą, gdzie dochody uzależnione są od pór roku . Sąd dał zatem uczestnikowi termin zapewniający możliwość wypracowania tej kwoty tym bardziej, iż uczestnik w całości poniósł koszt prac adaptacyjnych nie żądając w tym zakresie zwrotu od E. P..

Lokale te przyznano na wyłączną własność użytkujących je stron ustalając udziały w nieruchomości wspólnej w oparciu o art. 3 ust. 6 u.w.l. Zachowanie udziałów po ½ ma zabezpieczyć prawo każdej ze stron do wystąpienia o rozstrzygnięcie do sądu w razie dalszych konfliktów.

W zakresie poniesionych nakładów sąd oddalając powództwo miał na uwadze trzy aspekty. Po pierwsze , zdaniem sądu , E. P.niezasadnie domagał się zasądzenia połowy wartości poniesionego remontu w całości od P. T., skoro w dacie dokonywania remontu i wydatkowania środków z nim związanych przez E. P.nieruchomość stanowiła własność P. T.w udziale ¼ i w takiej wysokości mógłby partycypować w kosztach tego remontu. Zgodnie bowiem z art. 207 kc pożytki i inne przychody z rzeczy wspólnej przypadają współwłaścicielom w stosunku do wielkości udziałów; w takim samym stosunku współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z rzeczą wspólną.

Po drugie E. P. nie udowodnił, aby koszt remontu wyniósł 20.000 zł.i aby wszystkie z poniesionych nakładów były konieczne i wynikające z decyzji administracyjnej. Dołączone faktury i rachunki dają kwotę 1.627,42 zł. Zeznania powołanych świadków, o ile potwierdzają fakt prowadzenia prac, o tyle nie wskazują wartości poniesionych kosztów. Świadkowie za pracę nie otrzymali wynagrodzenia, a jak zeznali dachówka nie była nowa. Między innymi z tych względów mało przydatna jest opinia biegłego wyliczająca nakłady, tym bardziej, iż biegły przyjął ceny z II kwartału 2009 roku, które nie są adekwatne ani do cen z daty dokonywania prac, ani z daty orzekania. Opinia ponadto uwzględnia robociznę, i nakłady inne niż zgłoszone w pozwie z dnia 1 lipca 2004 roku a ograniczone w tym pozwie jedynie do remontu dachu. Biegły wskazuje też w opinii czynności , co do których nie ma wiadomości, czy były podejmowane , jak np. wywiezienie samochodami samowyładowczymi gruzu. Jeśli chodzi o jeden z kominów nie został on wyremontowany wobec wyraźnego sprzeciwu matki uczestnika P. T..

Po trzecie remont dachu i wydatkowanie na taki remont jest niewątpliwie czynnością przekraczającą zwykły zarząd, a zatem E. P. winien był uzyskać na jego przeprowadzenie zgodę pozostałych współwłaścicieli nieruchomości, a takiej zgody nie miał. Pozostali współwłaściciele manifestowali nawet swój sprzeciw, kwestionując zasadność i zakres remontu oraz jego koszt. W takiej sytuacji E. P. winien był w trybie art. 199 kc wystąpić do sądu. Zgodnie bowiem z art. 199 kc do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli. Przeprowadzenie postępowania sądowego pozwoliłoby wykluczyć wątpliwości co do zakresu prac, ich kosztu oraz potrzeby ich przeprowadzenia, a E. P., który w jego wyniku pokryłby koszty remontu mógłby dochodzić zwrotu należności, które wówczas byłyby określone i wycenione.

Orzeczenie o kosztach Sąd pozostawił , w myśl art. 108 kpc w zw. z art. 13 par. 2 kpc referendarzowi sądowemu przy przyjęciu, iż obciążają one strony w stopniu równym , zgodnie z udziałami i stopniem zainteresowania w sprawie. Sąd nie podzielił stanowiska E. P., iż sprawę załatwić można było ugodowo i bez opinii biegłych. Konflikt stron był podstawą do sporządzenia jednego z wariantów opinii, strony czynnie składały wnioski dowodowe, a rozstrzygniecie nie było możliwe bez wiadomości specjalnych powołanych biegłych. Strony nie doszły do porozumienia nawet w zakresie ceny metra kwadratowego wspólnej nieruchomości.

Apelację od powyższego postanowienia wnieśli wnioskodawca i uczestnik postępowania.

P. T.zaskarżając je w pkt. 2, 3, 4 i 5 zarzucił mu obrazę prawa materialnego – art. 211 kc przez wydzielenie dwóch samodzielnych lokali mieszkalnych i ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...)i lokalu mieszkalnego nr (...)wg wariantu uzupełniającego opinii biegłego sądowego W. G.z 10 czerwca 2010r. i z 20 lipca 2012r. mimo, że podział ten pociąga za sobą znaczne zmniejszenie wartości nieruchomości; art. 212 § 1 kc przez zasądzenie od niego na rzecz E. P.dopłaty, w sytuacji gdy powierzchnia łączna lokalu mieszkalnego nr (...)wynosi 497,5 m ² co stanowi 52,71 % całości zaś powierzchnia łączna lokalu mieszkalnego nr (...)wynosi 446,3 m ² co stanowi 47,29 % całości.

Nadto zarzucił też sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału wyrażającą się w pominięciu w postanowieniu pomieszczeń mieszkalnych i towarzyszących nr (...)oraz pomieszczeń przynależnych (...)oznaczonych w obu opiniach biegłego jako pomieszczenia wchodzące w skład lokalu mieszkalnego nr (...).

Wskazując te zarzuty wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Z kolei uczestnik postępowania zaskarżył postanowienie Sądu Rejonowego w pkt. 5, 6 i 7 zarzucając mu:

1)  naruszenie prawa materialnego – art. 201 i 207 kc przez błędną ich wykładnię a także art. 618 § 1 kpc polegającą na przyjęciu, że dokonanie nakładów koniecznych na nieruchomość wspólną zwiększające jej użyteczność przez jednego ze współwłaścicieli, bez zgody pozostałych współwłaścicieli nie uzasadnia żądania ich rozliczenia w sprawie o zniesienie współwłasności podczas gdy z przepisu art. 207 zd. 2 kc wynika, że współwłaściciele ponoszą wydatki i ciężary związane z masą wspólną w stosunku do wielkości udziałów, które zgodnie z art. 618 § 1 kpc podlegają rozliczeniu w postępowaniu o zniesienie współwłasności;

2)  naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na treść orzeczenia – art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 278 § 1 kpc polegające na niesłusznym i dowolnym uznaniu, że opinia biegłego sądowego W. G.określająca zakres i wartość nakładów poniesionych przez niego na remont dachu jest mało przydatna, podczas gdy ustalenie zakresu robót dachowych i określenie ich wartości wymagało wiadomości specjalnych i mógł to uczynić wyłącznie biegły sądowy, którego zresztą sąd I instancji na powyższe okoliczności powołał; na bezzasadnym i dowolnym uznaniu, że przyjęcie przez biegłego za podstawę swych wyliczeń cen z II kwartału 2009r. było błędne bez wskazania podstaw takiego rozumowania, podczas gdy we wszystkich tego rodzaju sprawach i okolicznościach przy określeniu wartości nakładów przyjmuje się ceny z chwili sporządzenia opinii, a prawidłowo powinna to być chwila wydania orzeczenia;

3)  sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na bezzasadnym i dowolnym przyjęciu, że dach wymagał remontu zdaniem E. P.podczas gdy konieczność remontu dachu wynikała z jego aktualnego stanu technicznego, który powodował niszczenie pomieszczeń mieszkalnych i stwarzanie niebezpieczeństwa dla życia i zdrowia ludzi a przede wszystkim z decyzji administracyjnej Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ś.z 8 stycznia 2004r. nakazującej naprawę dachu; bezzasadnym przyjęciu, że jeden z kominów nie został wyremontowany, podczas gdy właściwie częściowo postawił dwa kominy co ilustruje dokumentacja fotograficzna wykonana po przeprowadzeniu remontu; bezzasadnym przesunięciu w czasie zasądzonej od wnioskodawcy na jego rzecz kwoty 6.200 zł do jednego roku;

4)  naruszenie przepisów postępowania – art. 520 § 2 kpc przez przyjęcie zasady, że koszty postępowania obciążają uczestników w równym stopniu, podczas gdy z uwagi na sprzeczność interesów koszty te powinien ponieść wnioskodawca, a w każdym razie większą ich część.

Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia w pkt. 5, 6 i 7 przez zasądzenie od wnioskodawcy na jego rzecz dalszej kwoty 8. 315 zł z ustawowymi odsetkami od uprawomocnienia się postanowienia, wyeliminowanie z pkt. 5 postanowienia treści „płatne w ciągu roku od uprawomocnienia się postanowienia” i zasądzenie od wnioskodawcy na jego rzecz kosztów postępowania za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy rozpoznając apelacje oparł się na ustaleniach faktycznych Sądu Rejonowego mających uzasadnienie w zebranym w sprawie materiale dowodowym i zważył co następuje:

Obie apelacje podlegały częściowemu uwzględnieniu.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do apelacji wnioskodawcy P. T.należy wskazać, że jest ona uzasadniona w tej części, w której zarzuca naruszenie przepisu art. 212 § 1 kc poprzez zasądzenie od niego dopłaty na rzecz uczestnika E. P.w sytuacji gdy w wyniku dokonanego przez Sąd Rejonowy częściowego zniesienia współwłasności nieruchomości stanowiącej współwłasność uczestników postępowania przez wyodrębnienie dwóch samodzielnych lokali mieszkalnych wnioskodawca, obciążony przez sąd obowiązkiem uiszczenia dopłaty na rzecz uczestnika otrzymał na wyłączną własność lokal mieszkalny nr (...)o łącznej powierzchni 446,3 m ² (co stanowi 47,29% udziału w całości powierzchni budynku) zaś uczestnik E. P.otrzymał na wyłączną własność lokal mieszkalny nr (...)o łącznej powierzchni 497,5 m ² (co stanowi 52,71 % udziału w całej powierzchni budynku).

Założeniem wariantu uzupełniającego opracowanego przez biegłego sądowego W. G.na podstawie którego Sąd Rejonowy dokonał zniesienia współwłasności było w możliwie największym stopniu usankcjonowanie dotychczasowego sposobu użytkowania nieruchomości budynkowej przez uczestników określonego postanowieniem z 7 października 1957r. Sądu Powiatowego w J.sygn. akt Ns 131/57, zwłaszcza, że poprzednicy prawni obecnych uczestników postępowania byli wówczas przeświadczeni, że zgodnie z treścią tego postanowienia zniesiono współwłasność nieruchomości położonej w C.stanowiącej gospodarstwo rolne (działka gruntu nr (...)). Tym samym Sąd Rejonowy wydzielając dwa samodzielne lokale mieszkalne dla uczestników pozostawił im na współwłasność ciągi komunikacyjne, urządzenia w budynku mieszkalno-gospodarczym i działkę gruntu nr (...)w udziałach wynoszących ½ części.

Zadaniem dopłaty jest wyrównanie różnicy między wartością udziału a wartością, w chwili zniesienia współwłasności, przyznanej współwłaścicielowi części rzeczy. Tymczasem Sąd Rejonowy przyznał wnioskodawcy lokal mieszkalny o wartości 154.400 zł a uczestnikowi o wartości 160.600 zł. Skoro uczestnik otrzymał mieszkanie o większym metrażu i większej wartości (6.200zł) niż wnioskodawca to niezrozumiałym jest obciążanie wnioskodawcy obowiązkiem dopłaty na jego rzecz. Wprawdzie taka konieczność powstaje według biegłej A. P., co wynika z treści jej pisemnej opinii z 4 kwietnia 2011 (str. 23 opinii), niemniej jest to błędna bądź omyłkowa sugestia co do osoby, która ma uiścić dopłatę niezweryfikowana przez Sąd Rejonowy i bezkrytycznie przezeń przyjęta. Przy takiej dysproporcji wartości poszczególnych lokali, w przypadku przyznania dopłaty winna ona zamknąć się kwotą 3.100 zł (6.200 : 2) i jeśli miałaby być zasądzona to od uczestnika na rzecz wnioskodawcy, który jednak takiego żądania nie zgłaszał w apelacji.

Trafnie też zarzuca ten apelujący, iż Sąd Rejonowy przyznając mu na własność lokal mieszkalny nr (...)składający się z pomieszczeń mieszkalnych, towarzyszących i przynależnych opisanych ostatecznie w opinii biegłego W. G.z dnia 20 lipca 2012r. przedstawiony opisowo i graficznie w opinii z 10 czerwca 2010r. jako wariant uzupełniający pominął część pomieszczeń należących do tego lokalu przez co P. T.w istocie otrzymałby mieszkanie o mniejszej wartości i powierzchni niż to wynika z opinii biegłego na podstawie której Sąd oparł swoje rozstrzygnięcie. Konsekwencją takiego rozstrzygnięcia byłoby zwiększenie części wspólnej nieruchomości pozostawionej we współwłasności uczestników, co byłoby krzywdzące dla wnioskodawcy i nieuzasadnione gospodarczo.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uwzględniając w tej części apelację wnioskodawcy zmienił z mocy art. 386 § 1 kpc zaskarżone postanowienie w pkt. 2b w ten sposób, że ustalił, że do lokalu mieszkalnego nr (...)oprócz pomieszczeń wyszczególnionych w tym punkcie należą ponadto: korytarz ((...)) o powierzchni 7,5 m ²; pokój ((...)) o powierzchni 19,5 m ²; pokój ((...)) o powierzchni 13,6m ²; strych ((...)) o powierzchni 18m ^2; strych ((...)) o powierzchni 25,1m ² i strych ((...)) o powierzchni 42,8 m ² przy czym numeracja i powierzchnia tych pomieszczeń została przedstawiona w opisach biegłego W. G.z 10 czerwca 2010r. i z 20 lipca 2012r.

Ponadto Sąd Okręgowy zmienił pkt. 5 zaskarżonego postanowienia i nie obciążył P. T.obowiązkiem uiszczenia dopłaty na rzecz E. P.z przyczyn omówionych powyżej.

W pozostałym zakresie apelacja wnioskodawcy jest nieuzasadniona. Sąd Rejonowy wbrew jej zarzutom nie dopuścił się obrazy przepisu art. 211 kc dokonując zniesienia współwłasności nieruchomości budynkowej przez ustanowienie odrębnej własności lokali mieszkalnych zgodnie z wariantem II uzupełniającym biegłego W. G.. Przede wszystkim Sąd Rejonowy był związany prawomocnym postanowieniem wstępnym z 8 lipca 2011r. zmienionym postanowieniem Sądu Okręgowego w Świdnicy z dnia 22 grudnia 2011r. sygn. akt II Ca 686/11, którym sąd uznał żądanie ustanowienia odrębnej własności lokali dla P. T.i E. P.w zasadzie za usprawiedliwione oraz upoważnił P. T.do wykonania robót adaptacyjnych koniecznych w celu wyodrębnienia dwóch lokali według wariantu uzupełniającego opracowanego przez biegłego sądowego W. G.w opiniach z 19 sierpnia 2009r. i 10 czerwca 2010r. Tym samym w dalszym postępowaniu zostało przesądzone według jakiego wariantu Sąd Rejonowy miał dokonać wyodrębnienia lokali mieszkalnych zwłaszcza, że inny był zakres prac do wykonania w celu wyodrębnienia poszczególbych lokali w obu zaproponowanych przez biegłego wariantach. Sądy obu instancji w dalszym postępowaniu były związane tym postanowieniem.

Sąd Okręgowy w obecnym składzie w pełni podziela argumentację Sądu Okręgowego przedstawioną w uzasadnieniu postanowienia z 22 grudnia 2011r. przemawiającą za wyborem wariantu uzupełniającego a zatem nie ma potrzeby jej szczegółowego przytaczania.

Za przyjęciem tego wariantu przemawia przede wszystkim to, że w możliwie największym stopniu sankcjonuje on dotychczasowy ponad 50-letni sposób użytkowania, poniesione przez każdego ze współwłaścicieli nakłady i uwzględnia ich udziały we współwłasności. Ponadto wymagał on wykonania drobnych prac adaptacyjnych o niedużej wartości, zaś wartość obu powstałych w wyniku zniesienia współwłasności lokali mieszkalnych jest zbliżona (różnica wynosi jedynie 6.200 zł), podczas gdy przy zastosowaniu wariantu II, za którym optował wnioskodawca, otrzymałby on lokal o wartości o 64.200zł większej niż uczestnik, co powodowałoby konieczność zasądzenia na rzecz tego ostatniego dopłaty w wysokości 32.100zł.

Zdaniem Sądu Okręgowego, wariant uzupełniający w sposób optymalny i najbardziej racjonalny uwzględnia potrzeby gospodarcze uczestników związane z zamieszkiwaniem w nieruchomości i ich udziały we współwłasności.

Nie można też podzielić zarzutu apelacji, iż podział według wariantu uzupełniającego powoduje znaczne zmniejszenie wartości nieruchomości przy czym nie wiadomo o którą nieruchomość chodzi skarżącemu, czy o całą nieruchomość budynkową wraz z gruntem, czy o poszczególne lokale wyodrębnione w wyniku podziału. Biegła A. P., która zawarła w swojej opinii z 4 kwietnia 2011r. taką tezę nie uzasadniła jej przekonywająco, a gdyby przyjąć jej stanowisko, to w każdej sytuacji wyodrębnienia lokali mieszkalnych z pozostawieniem części nieruchomości na współwłasność następowałby spadek wartości nieruchomości.

Przechodząc z kolei do apelacji E. P.to jest ona uzasadniona w części, w której zarzuca naruszenie przepisu art. 201 kc i art. 207 kc w zw. z art. 618 § 1 kpc poprzez nierozliczenie w tym postępowaniu nakładów poniesionych przez niego na remont dachu a także naruszenie przepisów art. 233 § 1 kpc i art. 278 § 1 kpc poprzez przyjęcie, że opinia biegłego sądowego W. G.określająca zakres i wartość nakładów poniesionych przez niego na remont dachu jest „mało przydatna” i niesłuszne zdyskredytowanie jej wartości jako dowodu w sprawie.

Przede wszystkim należy wskazać, że sąd w postępowaniu o zniesienie współwłasności jest zobowiązany rozstrzygnąć o wzajemnych roszczeniach współwłaścicieli z tytułu posiadania rzeczy (art. 618 § 1 kpc) na wniosek zgłoszony przez któregoś z uczestników, a do tego rodzaju roszczeń należą roszczenia z tytułu dokonanych nakładów. Współwłaściciele, którzy nie zgłoszą takich roszczeń sądowi prowadzącemu postępowanie o zniesienie współwłasności bezpośrednio, bądź w drodze przekazania mu odrębnych wcześniej wszczętych spraw narażają się na niedopuszczalność ich dochodzenia w odrębnym postępowaniu po uprawomocnieniu się postanowienia o zniesieniu współwłasności.

Natomiast przekazane sprawy stają się integralną częścią postępowania o zniesienie współwłasności i dlatego sąd nie powinien ich traktować jako oddzielnego powództwa, które należy rozpoznać w trybie procesowym.

Wbrew stanowisku Sądu Rejonowego, konieczność naprawy dachu wynikała z jego stanu technicznego (stopnia zniszczenia, ubytków dachówek) a nie tylko z „widzimisię” uczestnika postępowania. Stan dachu stwarzał niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia ludzi a konieczność jego naprawy została potwierdzona decyzją Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ś.z dnia 8 stycznia 2004r. nakazującą naprawę. W takiej sytuacji E. P.mógł, przy braku porozumienia z pozostałymi współwłaścicielami, wykonać nakazane prace samodzielnie, bez konieczności występowania do sądu o udzielenie upoważnienia do dokonania czynności przekraczającej zwykły zarząd nieruchomością wspólną.

Skoro w toku postępowania sporny był zakres i wartość wykonanych robót Sąd Rejonowy dopuścił na te okoliczności dowód z opinii biegłego W. G.. Biegły opracował opinię 29 sierpnia 2009r. i określił wielkość nakładów według cen drugiego kwartału 2009r. w przypadku wykonania robót systemem gospodarczym na kwotę 16.630,95zł.

Powyższej opinii uczestnicy postępowania nie kwestionowali, sąd nie wskazał biegłemu według cen z jakiej daty ma szacować nakłady, stąd nie ma podstaw do dyskredytowania opinii biegłego W. G. i uznania jej za nieprzydatnej dla rozstrzygnięcia sprawy rozliczenia nakładów.

Okoliczność, że E. P.przedstawił faktury za zakup materiałów w łącznej wysokości 1.627,42zł nie oznacza, że takie były koszty wykonania remontu, bowiem nie uwzględniają one kosztów robocizny, które też powstały nawet jeśli uczestnik korzystał przy wykonywaniu prac z pomocy rodziny czy znajomych a nie wynajmował firmy budowlanej. Biegły wyliczył wartość nakładów po dokonaniu oględzin dachu, więc niezasadnie Sąd Rejonowy odmówił temu dowodowi przydatności dla rozstrzygnięcia sprawy.

Roszczenie o zapłatę części wydatków odpowiedniej do wielkości udziału powstaje z chwilą poniesienia tych wydatków, zatem uczestnik mógłby domagać się zasądzenia z tego tytułu kwoty, którą wydatkował w 2003r. z ustawowymi odsetkami od wezwania do zapłaty. Jeśli ostatecznie w apelacji uczestnik zmodyfikował swoje żądanie w ten sposób, że domagał się odsetek od prawomocności orzeczenia, to zważywszy na upływ czasu od wytoczenia powództwa w sprawie I C 360/04 o zapłatę do czasu orzekania w tej sprawie, można przyjąć dla potrzeb wzajemnych rozliczeń uczestników wartości nakładów podane w opinii biegłego.

Natomiast rację miał Sąd Rejonowy, iż uczestnik nie może zasadnie żądać zwrotu połowy kosztów remontu dachu od wnioskodawcy, skoro w dacie jego wykonywania był on współwłaścicielem nieruchomości w udziale wynoszącym ¼ część, bowiem byłoby to sprzeczne z treścią przepisu art. 207 kc. Wszelkie obciążenia i wydatki związane z rzeczą współwłaściciele ponoszą w stosunku do wielkości udziałów, zaś roszczenie o zwrot wartości nakładów poniesionych przez jednego ze współwłaścicieli na rzecz wspólną przysługuje przeciwko osobom, które były współwłaścicielami w czasie dokonywania tych nakładów, również wtedy, gdy osoby te zbyły swoje udziały nieodpłatnie. (vide: uchwała SN z 21 lutego 2008r., III CZP 144/07, OSNC 2009/2/22).

W toku postępowania w tej sprawie, pismem z 23 września 2008r. E. P.cofnął żądanie zwrotu nakładów przeciwko M. T.(k. 562). Tym samym uczestnik mógł domagać się w tym postępowaniu od P. T.zwrotu ¼ wartości nakładów poniesionych na remont dachu wyliczonych przez biegłego W. G.tj. kwoty 4.157zł.

Taką też kwotę zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestnika Sąd Okręgowy zmieniając zaskarżone postanowienie w pkt. 6 na podstawie art. 386 §1 kpc, z ustawowymi odsetkami od 4 kwietnia 2013r. W pozostałym zakresie apelacja uczestnika postępowania okazała się nieuzasadniona. Co do pkt. 5 zaskarżonego postanowienia z przyczyn omówionych wyżej.

Sąd Rejonowy nie naruszył też przepisów postępowania dotyczących kosztów – art. 520 § 2 kpc przyjmując, że koszty te winny w równym stopniu obciążać wnioskodawcę i uczestnika. W okolicznościach rozpoznawanej sprawy nie było podstaw do odstąpienia od ogólnej zasady obowiązującej w postępowaniu nieprocesowym, wedle której samodzielny i niezależny udział w tym postępowaniu każdego uczestnika uzasadnia, aby każdy z nich poniósł koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Oboje uczestnicy byli jednakowo zainteresowani w rozstrzygnięciu sprawy, której charakter wymagał zasięgnięcia opinii biegłego. Każdy z uczestników optował za innym wariantem zniesienia współwłasności, stąd powstała konieczność opracowania kolejnych opinii. Ponadto dwie opinie biegły W. G. sporządził na wniosek uczestnika w celu określenia wysokości nakładów na remont dachu oraz poniesionych przez niego nakładów na przybudówkę.

Nietrafne są zatem jego zarzuty, iż to postawa wnioskodawcy oraz M. T. spowodowała podwyższenie kosztów postępowania przez powoływanie szeregu opinii, które okazały się zbyteczne.

Wobec powyższego Sąd Okręgowy oddalił apelację w dalszej części stosownie do art. 385 kc. O kosztach postępowania apelacyjnego orzekł zgodnie z art. 520 § 1 kpc w zw. z art. 391 § 1 kpc oddalając wniosek E. P.o zasądzenie kosztów od wnioskodawcy.