Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 18 września 2018 roku, działając w oparciu o art. 111 § 1 Kodeksu Wyborczego, M. P. będący kandydatem w wyborach w 2018 roku na (...) K. z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców M. P. (...) wniósł przeciwko uczestnikowi postępowania – B. S., będącemu również kandydatem w wyborach w 2018 roku na (...) K. z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców B. S. o:

1. zakazanie uczestnikowi rozpowszechniania nieprawdziwych informacji dotyczących wnioskodawcy, tj. o rzekomym dopuszczeniu się przez wnioskodawcę wydatkowania publicznych pieniędzy na (...) w wyższej kwocie niż w rzeczywistości, oraz

2. nakazanie uczestnikowi sprostowania nieprawdziwych informacji dotyczących wnioskodawcy, podanych do publicznej wiadomości za pośrednictwem portalu F. , poprzez zamieszczenie ogłoszenia o treści: „W dniu (...) B. S. na portalu (...)podałem nieprawdziwe informacje (...) K. M. P. publicznych pieniędzy. W poście wskazałem, iż wydał on (...) na budowę i remonty (...) podczas gdy w rzeczywistości koszt ten wyniósł (...). B. S.” opublikowane:

a. na profilu B. S. na portalu F., które będzie widoczne przez 2 kolejne tygodnie od daty uprawomocnienia się orzeczenia,

b. przez 24 godziny na portalu (...) czcionką Times N. R., rozmiar 12, opatrzone czarną ramką grubości 1mm, umieszczone na górze strony głównej,

c. przez 24 godziny na portalu (...) czcionka Times N. R., rozmiar 12, opatrzone czarną ramką grubości 1mm, umieszczone na górze strony głównej,

d. w jednym wydaniu papierowym Gazety (...) i przez 24 godziny w wydaniu internetowym, czcionka Times N. R., rozmiar 12, opatrzone czarną ramką grubości 1mm, umieszczone w przypadku wydania internetowego na górze strony głównej, w przypadku wydania papierowego na pierwszej stronie pod tytułem gazety,

e. w jednym wydaniu Tygodnika E. G., czcionka Times N. T., rozmiar 12, opatrzone czarną ramką grubości 1mm, umieszczone na pierwszej stronie pod tytułem gazety.

W uzasadnieniu swojego żądania wnioskodawca podał, iż w dniu (...) r. (po rozpoczęciu kampanii wyborczej), uczestnik postępowania B. S. zamieścił na swoim publicznym profilu na portalu F. komentarz dotyczący wnioskodawcy a zawierający informacje nieprawdziwe i pomawiające wnioskodawcę w opinii publicznej o następującej treści: „Z (...) K.… Póki co za (...). I buduje (...). Nie (...)? Mieszkańcy potrzebują (...). Za (...) w K. około (...).(...) K. (...). A póki (...) J. K. – (...). Mniej(...)”. Wnioskodawca podniósł, że z uwagi na trwającą kampanię wyborczą, takie działanie wprowadza wyborców w błąd, w konsekwencji kreując fałszywy obraz wydatkowania publicznych pieniędzy przez wnioskodawcę, co może spowodować brak zaufania wobec niego. Według wnioskodawcy działanie uczestnika postepowania ma na celu budowanie jego elektoratu poprzez naruszanie dóbr osobistych w postaci dobrego imienia kontrkandydata. Jednocześnie wskazano, że portal B. S. został założony na portalu F. dopiero pod koniec czerwca 2018 r., a zamieszczane w nim posty nie mają charakteru treści prywatnych, co ma świadczyć o tym, że jego utworzenie ma bezpośredni związek z rozpoczętą kampanią wyborczą. Według wnioskodawcy działania uczestnika postepowania polegające na rozpowszechnianiu nieprawdziwych informacji na temat wnioskodawcy stanowią wyraz negatywnej agitacji wyborczej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca M. P. jest (...) K. na kadencję(...) oraz kandydatem w wyborach w 2018 r. na (...) K. z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców M. P. (...).

Dowód:

- wykaz zawiadomień o utworzeniu komitetów wyborczych, przyjętych przez Komisarza Wyborczego w W. I oraz Komisarza Wyborczego w W. II (poz. nr 21)

- wydruk ze strony (...) Komitet Wyborczy Wyborców M. P. (...)

- wydruk ze strony (...) informacje o kandydacie

- przesłuchanie wnioskodawcy,

Uczestnik postępowania B. S., który był(...) K. w latach (...), jest również jednym z kandydatów w wyborach w 2018 r. na (...) Miasta K. z ramienia Komitetu Wyborczego Wyborców B. S..

Dowód:

- wykaz zawiadomień o utworzeniu komitetów wyborczych, przyjętych przez Komisarza Wyborczego w W. I oraz Komisarza Wyborczego w W. II (poz. nr 3).

- wydruk ze strony (...) Komitet Wyborczy Wyborców B. S..

- wydruk ze strony (...) informacje o kandydacie

- przesłuchanie uczestnika postępowania,

W czasie trwającej od dnia 14 sierpnia 2018 r. kampanii wyborczej obejmującej wybory samorządowe, w dniu (...) r. uczestnik postępowania B. S. na swoim profilu na portalu F. w reakcji na złośliwy wpis dotyczący jego osoby, jako poprzedniego Burmistrza K., a pochodzący od osoby o danych (...) zamieścił odpowiedź o treści: „(...) K.… (...). I buduje (...). Nie uważa (...)? Mieszkańcy potrzebują (...). Za (...) w K. około (...) A w tym czasie nie powstało bodaj ani (...). Ja przedstwię swój program rozwoju K.. (...).(...) (...) J. K. – (...)

(...) uczestnika postepowania na portalu F. jest profilem publicznym, do którego każda osoba posiadająca konto na tym portalu ma dostęp. Wpis uczestnika otrzymał do dnia 29 września 2018 r. „8” tzw. lajków. Na profilu uczestnika zarejestrowanych jest (...) znajomych około 60% to mieszkańcy K., w tym 743 wspólnych znajomych z wnioskodawcą. Uczestnik założył odrębny profil jako kandydat w wyborach na burmistrza, na którym prowadzi kampanię wyborczą.

Dowód:

- wydruk z profilu B. S. z portalu F.

- przesłuchanie wnioskodawcy,

- przesłuchanie uczestnika postępowania,

W czasie kadencji w latach(...) Gmina Miejska K. realizuje projekt „Rozwój (...) K.” w ramach działania (...). Na jego realizację przeznaczono kwotę 5,5 miliona złotych. Oprócz terenów zielonych w budżecie na 2018 r. przewidziano realizację zadań na cele rekreacyjne, w tym: budowa (...) - 546 tys. zł, (...) o długości 4 km – 2,8 mln. zł,(...) T. K. – 5,1 mln zł, finansowanie (...) Centrum (...), (...) i (...) (w ramach wydatków budżetowych na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego całość 10,4 mln zł), budowa (...) (w ramach wydatków na Rewitalizację społeczną i przestrzenną K. i K. całość na lata 2017-2019 – 6.152.338,07 zł).

Dowód:

- umowa o dofinansowanie nr (...).(...) (...)-00 Projektu „(...) K.” w ramach działania (...) (...) z dnia 12.12.2016 r.

- aneks do umowy o dofinansowanie nr (...).(...) (...)-00

- przesłuchanie wnioskodawcy,

- przesłuchanie uczestnika postępowania

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art. 111 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. Kodeks wyborczy (Dz. U. z 2011 r. Nr 21, poz. 112 z późn. zm.), jeżeli rozpowszechnianie, w tym również w prasie w rozumieniu ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. - Prawo prasowe, materiały wyborcze w szczególności plakaty, ulotki, hasła, a także wypowiedzi lub inne formy agitacji wyborczej, zawierają informacje nieprawdziwe, kandydat lub pełnomocnik wyborczy zainteresowanego komitetu wyborczego ma prawo wnieść do Sądu Okręgowego wniosek o wydanie orzeczenia:

- zakazu rozpowszechniania takich informacji,

- przepadku materiałów wyborczych zawierających takie informacje,

- nakazanie sprostowania takich informacji,

- nakazania publikacji odpowiedzi na stwierdzenia naruszające dobra osobiste,

- nakazania przeproszenia osoby, której dobra osobiste zostały naruszone,

- nakazania uczestnikowi postępowania wypłacenia kwoty do 100.000 zł na rzecz organizacji pożytku publicznego.

Powyższe wyliczenie żądań, z jakimi wnioskodawca może występować w trybie powołanego art. 111, ma charakter wyczerpujący. W związku z tym nie może on formułować w toku takiego postępowania innych żądań.

Materiałem wyborczym jest każdy pochodzący od komitetu wyborczego upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z zarządzonymi wyborami (art. 109 § 1 kodeksu wyborczego). Pojęcie materiałów wyborczych określone jest w sposób niewyczerpujący. Należą do nich także tzw. billboardy, ulotki, plakaty oraz wszelkie napisy, informacje, komunikaty, apele. Chodzi tu o tego rodzaju wypowiedzi, które mają charakter agitacji wyborczej, a więc są umieszczane z uwagi na trwającą kampanię wyborczą i pozostają w związku z aktem wyboru, czy też umieszczane są w celu wpływu na wynik głosowania. Należy wskazać, iż każda wypowiedź na temat osoby kandydującej, tylko z uwagi na fakt, że trwa kampania wyborcza, nie uzyskuje przymiotu materiału wyborczego. Za materiał wyborczy w rozumieniu tego przepisu należy uznać nie tylko wypowiedzi osób zaangażowanych w kampanię wyborczą, ale również wszelkie publikacje mogące mieć wpływ na wynik wyborów. Jednakże publikacje te muszą być formą agitacji prowadzonej w ramach kampanii wyborczej.

Zgodnie z art. 105 § 1 i 2 kodeksu wyborczego agitacją wyborczą jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób lub do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego; agitację wyborczą można prowadzić od dnia przyjęcia przez właściwy organ zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego na zasadach, w formach i w miejscach, określonych przepisami kodeksu.

Agitacja wyborcza jest więc działalnością propagandową, przedsiębraną w celu przekonywania, zjednywania zwolenników dla określonej sprawy, bądź wynikającą z chęci zdyskredytowania przeciwników. Jeżeli w wyniku tak prowadzonej akcji podane zostaną, także w publikacjach prasowych, nieprawdziwe fakty odnoszące się bądź do programu wyborczego, bądź do osoby kandydata, mogące zdyskwalifikować go w oczach wyborców i temu służące, to takie zachowania wymagają ingerencji w trybie przepisów prawa wyborczego.

Postępowanie w sprawach z art. 111 kodeksu wyborczego toczy się w oparciu o przepisu kodeksu postępowania cywilnego, w świetle których postępowanie ma charakter kontradyktoryjny, a to oznacza, że sąd nie przeprowadza dowodów z urzędu. Na skarżącym ciąży zatem obowiązek udowodnienia zasadności swojego żądania, a na uczestniku ewentualne wykazanie, że formułowane przez niego wypowiedzi zawierając informacje prawdziwe. Artykuł 111 kodeksu wyborczego dotyczy tylko faktów podawanych w materiałach odnoszących się do kampanii wyborczej, a nie wniosków, czy ocen opartych na faktach, tylko bowiem fakt ma charakter obiektywny. Natomiast każda ocena jest subiektywna, w zależności od punktu widzenia osoby dokonującej oceny.

Zarzut uczestnika postępowania, że wnioskodawca nie jest legitymowany czynnie, gdyż nie do niego skierowany był wpis i nie jego dotyczył nie jest uzasadniony. Kwestionowany wpis na F. (dalej też, jako FB) dotyczył wydatkowania środków publicznych przez „obecną ekipę”, co należy utożsamiać nie tylko (...), ale i urzędującym (...), którym jest (...). Zatem mógł on wnieść o rozstrzygnięcie sprawy w trybie wyborczym, o jakim mowa była wyżej. Inną kwestią jest, czy wypowiedź uczestnika należy uznać za agitację wyborczą, czyli czy podmiotowo skarga spełnia przesłanki z art. 111 § 1 kodeksu wyborczego do rozpoznania w trybie wyborczym. W ocenie Sądu wpis uczestnika na portalu F. nie jest agitacją wyborczą, dokonany został w odpowiedzi na negatywny wpis dotyczący jego osoby, jako byłego (...) i skierowany był do tegoż adresata, który miał posługiwać się fikcyjnym kontem. Wnioskodawca nie wskazał ile osób zapoznało się z treścią wpisu do dnia 29 września 2018 r. polubiło ten wpis luko 8 osób na 5 tys. znajomych. Hipotetycznie zapoznać się z treścią wpisu mogli wszyscy zarejestrowani użytkownicy FB, jednak w praktyce zapoznają się z wpisem osoby uczestniczące w wątku dyskusyjnym, wpisujący komentarze, udzielający poparcia. Zatem prywatna odpowiedź na negatywny komentarz nie była agitacją wyborczą i jako taka powodowała oddalenie wniosku bez konieczności rozważania, czy zawierała informacje prawdziwe, czy nie. W dalszej kolejności Sąd jednak ocenił, że wnioskodawca nie wykazał, że informacja zawarta we wpisie uczestnika, iż na cele rekreacyjne obecna ekipa wydaje (...) zł jest nieprawdziwa. Wprawdzie umowa zawarta w ramach programu unijnego na „(...) K.” na lata (...) obejmuje koszt projektu w wysokości 5 554 655,50 zł, to jednak nie uwzględnia on kosztów inwestycji na inne zadania związane z rekreacją. Wg. W. termin „rekreacja” to „ aktywny wypoczynek (łac. recreo – odnowić, ożywić) – forma aktywności umysłowej lub fizycznej podejmowana poza obowiązkami zawodowymi, społecznymi, domowymi i nauką. Stosowana w celu odpoczynku i rozrywki.” Wpis uczestnika postępowania „… (...)itp. urządzenia oraz takiego typu inwestycje. Nie uważa Pan (...)?” nie obejmował tylko (...), lecz także inne inwestycje podsumowane, jako „wydatek na rekreację” o łącznej wartości(...). ponieważ odnosi się on do „obecnej ekipy” odnosił się do całej kadencji (...) i (...) za lata (...). Jeżeli według danych na stronie internetowej wnioskodawcy, ale i radnego D. Ś., z których korzystał uczestnik w budżecie roku 2018 przewidziano na cele zieleni miejskiej i rekreację w postaci (...) około (...) zł, to bliższy prawdy był uczestnik niż wnioskodawca. W pozostałych latach budżetowych kadencji 2014-2018 na analogiczne cele zapewne wydano środki, które łącznie ze wskazanymi mogły osiągnąć, a nawet przekroczyć wskazaną przez uczestnika wartość. Tym samym nie wykazał wnioskodawca, że wypowiedź uczestnika była nieprawdziwa. Nawet gdyby przyjąć rozbieżność lub ogólność danych w wypowiedzi uczestnika prowadzące do rozbieżności między wskazaną kwotą a sumą wydatków budżetowych, to niemożliwe byłoby uwzględnienie wniosku ze względu na wskazaną treść żądanego oświadczenia, które nie znajdowało potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym, a mianowicie uczestnik nie kierował wpisu bezpośrednio do wnioskodawcy i nie zarzucał, że to wnioskodawca, jako (...) K. wydatkował (...), a nadto okazało się, że na tereny rekreacyjne wydatkowano środki większe niż 5,5 mln zł, jakie wskazywał wnioskodawca.

Mając powyższe na względzie Sąd oddalił wniosek, jako bezzasadny.

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować,

2.  Odpis postanowienia z uzasadnieniem doręczyć pocztą elektroniczną pełnomocnikowi wnioskodawcy i uczestnika (obecnego na rozprawie) na wskazane adresy e-mail

3.  K.. 24 godz.

2.102.2018 r. godz. 16.35