Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2016r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Arkadiusz Marcia

Protokolant: Aleksandra Olszycka

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2016 r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa G. Ć.

przeciwko Towarzystwu (...) SA z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) SA z siedzibą w W. na rzecz powoda G. Ć. kwotę 60 418,68 zł ( sześćdziesiąt tysięcy czterysta osiemnaście 68/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 28 marca 2014 roku od kwoty 60 000 zł do dnia zapłaty i co do kwoty 418,68 od dnia 10 lutego 2014 roku do dnia zapłaty;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  nakazuje stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa Sąd Okręgowy w Świdnicy kwotę 2021 zł tytułem części opłaty, od której powód był zwolniony;

IV.  zsadzą od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 732,51 tytułem zwrotu kosztów procesu;

V.  nakazuje stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa- Sad Okręgowy w Świdnicy kwotę 899,31 zł tytułem dalszych wydatków w sprawie;

VI.  odstępuje od ściągnięcia z zasądzonego na rzecz powoda roszczenia, nieuciszonej opłaty oraz dalszych wydatków.

Sygn . akt. IC 1385/15

UZASADNIENIE

Powód G. Ć. wniósł o zasądzenie od strony pozwanej Towarzystwa (...) SA w W. na swoją rzecz kwoty 135.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 marca 2014 r. do dnia zapłaty - tytułem zadośćuczynienia oraz kwoty 418,68 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 10 lutego 2014 r. do dnia zapłaty - tytułem odszkodowania, zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 7.200 zł.

W uzasadnieniu powód podał, że w dniu (...) r. w B. uległ wypadkowi, którego sprawstwo prawomocnie przypisano A. K. (1). Sprawca posiadał ważną polisę ubezpieczenia OC wystawioną przez stronę pozwaną. Sprawca wykonał nieumyślnie wypadek, w którym powód doznał obrażeń ciała w postaci potłuczeń i otarć naskórka, złamania kości łokciowej prawej ze zwichnięciem w stawie łokciowym i porażeniem nerwu promieniowego, zwichnięcia w stawie śródręczno – nadgarstkowym kciuka lewego, urazu skrętnego kręgosłupa szyjnego, rany podudzia prawego. Powód podał, że wbrew twierdzeniu strony pozwanej, nie przyczynił się się do powstałych skutków wypadku, ani do zaistniałego zdarzenia. W ocenie powoda należy przyjąć, że powód, nawet jeśli przekroczył dozwoloną prędkość, jechał z prędkością uwzględniającą jego umiejętności, możliwość zapanowania nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków w jakich odbywał się ruch. Sprawczyni wypadku naruszyła w sposób rażący zasady ruchu drogowego. Kierująca była obowiązana ustąpić pierwszeństwa, upewnić się co do możliwości skrętu, tymczasem wyjechała pod nadjeżdżający motor powoda. Powód został przewieziony do szpitala, ostatecznie na Oddział (...) (...) w P., wcześniej na (...) nastawiono powodowi zwichnięty lewy kciuk. Powoda w trybie pilnym przygotowano do operacji. Usunięto unieruchomienie transportowe stwierdzając wówczas u powoda otwarte złamanie przedramienia prawego ze złamaniem głowy kości promieniowej z porażeniem nerwu promieniowego, znaczne obrzęki, liczne stłuczenia, otarcia naskórka, ranę szarpaną podudzia prawego, skręcenie odcinka szyjnego kręgosłupa. Stwierdzono także dużą bolesność okolicy barkowej prawej. Po przeprowadzeniu badań diagnostycznych stwierdzono u powoda brak odpowiedzi ruchowej i czuciowej z nerwu promieniowego prawego – włókna długie zaopatrujące prostowniki nadgarstka, aksonalne uszkodzenie włókien ruchowych w nerwie pośrodkowym i nerwie łokciowym po stronie prawej oraz aksonalno – demielinizacyjne uszkodzenia włókien czuciowych w tych nerwach, aksonalno – demielinizacyjne uszkodzenie nerwu pachowego, nerwu skórnomięśniowego oraz nerwu promieniowego prawej ręki. Powód był wielokrotnie konsultowany przez lekarzy. Wymagał leczenia specjalistycznego oraz kontroli neurologicznych. W okresie od 29 października do 3 grudnia 2013 r. powód przebywał w (...) Centrum (...) na Oddziale (...) Ogólnoustrojowej celem maksymalnego zniwelowania niedowładu kończyny górnej prawej w wyniku uszkodzenia splotu ramiennego i złamania kości przedramienia, głęboko upośledzającego funkcję niedowładnej kończyny. (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w K., stwierdził u powoda umiarkowany stopień niepełnosprawności. Kolejne półtora roku to walka powoda o odzyskanie maksymalnej sprawności ręki: ciąg rehabilitacji, kolejnych badań i leczenia szpitalnego, w tym operacyjnej neurolizy zewnętrznej gałęzi brzusznych C5 – C8 i (...), pni splotu ramiennego. Wiosną 2014 r. powód przebywał kolejny raz w szpitalu na oddziale rehabilitacji, został wypisany z zaleceniem dalszej rehabilitacji ambulatoryjnej i stacjonarnej. Po przeprowadzonych u powoda badaniach w lipcu 2015 r. stwierdza się u niego uszkodzenie aksonalne nerwów górnej części splotu w postaci niskiej amblitudy odpowiedzi – zwłaszcza nerwu mięśniowo – skórnego i włókien ruchowych nerwu promieniowego, brak odpowiedzi przy stymulacji włókien ruchowych nerwu promieniowego do mięśnia prostownika palców i przy stymulacji włókien czuciowych nerwu promieniowego, aksonalne uszkodzenie włókien czuciowych nerwów pośrodkowego i łokciowego. Powód zgłosił szkodę stronie pozwanej w kilkanaście tygodni po wypadku oraz po drugiej operacji. W dniu 7 marca 2014 r. sprecyzował swoje żądanie w zakresie zadośćuczynienia wzywając stronę pozwaną do wypłaty 150.000 zł. Strona pozwana przyjęła ostatecznie, iż powód przyczynił się do wypadku w 50 %. Ostatecznie powód otrzymał łącznie 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia. W ocenie powoda wypłacone mu zadośćuczynienie w wysokości 15.000 zł jest rażąco zaniżone. Powód przez wypadkiem był pełnym planów na przyszłość, zdolnym młodym człowiekiem. Po ukończeniu w 1998 r. liceum zawodowego posiada zawód mechanika naprawy maszyn i urządzeń, jednakże przede wszystkim jego zdolności manualne, pomysłowość i szybkość uczenia się nowych rzeczy (np. powód został sprawnym, wydajnym monterem stolarki okiennej) powodowały, że powód mógł zrobić niemal wszystko co związane np. z mechanika samochodową, pracami naprawczo – konserwatoryskimi, powód miał swoje pasje w zakresie bycia tzw. „złotą rączką”. Z powodu niepełnosprawności prawej ręki, powód od daty wypadku nie jest w stanie powrócić do swoich dawanych zajęć: zarobkowych i pasji. Problemem jest także zwykłe codzienne funkcjonowanie powoda, utrata sprawności fizycznej, utrata sił psychicznych i rozchwianie emocjonalne powoda. Z uwagi na młody wiek powoda szczególnie dotkliwa jest dla niego utrata szansy na prowadzenie normalnego życia wskutek przemiany ze zdrowego, aktywnego człowieka w osobę bez zdolności do pracy, z poczuciem utraty sensu na przyszłość i komplikacjami w życiu osobistym, w tym intymnym. Kwoty 418,68 zł domaga się tytułem odszkodowania za poniesione wydatki na zamontowanie sprzętu do ćwiczeń rehabilitacyjnych.

Strona pozwana Towarzystwo (...) SA w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona pozwana podała, że sprawca szkody naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym polegające na tym, że nie zachował on należytej ostrożności przy wykonywaniu manewru skrętu w lewo na skrzyżowaniu. Powód kierujący motocyklem Y. poruszał się z prędkością około 130 k m/h, przekraczając dopuszczalną prędkość o 40 km/h, tj. poruszał się z niebezpieczna prędkością. Strona pozwana potwierdziła, że powód wskutek wypadku doznał otwartego złamania przedramienia prawego, złamania głowy kości promieniowej z porażeniem nerwu promieniowego, ranę szarpaną podudzia prawego, a także doznał stłuczeń i otarcia naskórka. Powód skarżył się także na bóle kolana prawego. Decyzją z dnia 24 marca 2014 r. pozwany przyznał ostatecznie na rzecz powoda kwotę 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, a uwzględniając 50 % przyczynienie się do powstania krzywdy przez powoda, wypłacona została na jego rzecz kwota 15.000 zł. Decyzją z dnia 21 maja 2014 r. strona pozwana przyznała na rzecz powoda rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości 600 zł miesięcznie. Z uwagi na stopień przyczynienia się od dnia 1 stycznia 2014 r. powód otrzymuje od strony pozwanej rentę w wysokości 300 zł miesięcznie. Renta ta przyznana została powodowi z uwagi na zwiększone potrzeby, w ramach których mieści się również koszt rehabilitacji powoda w jego miejscu zamieszkania. Wobec powyższego roszczenie powoda o odszkodowanie tytułem wydatków powoda za zamontowanie ćwiczeń rehabilitacyjnych jest nieuzasadnione. Strona pozwana zarzuciła, że powód w znacznym stopniu przyczynił się do powstania szkody, co zgodnie z art. 362 k.c. winno zostać uwzględnione przy miarkowaniu należnego mu świadczenia. W ocenie strony pozwanej, powód przyczynił się do powstania szkody oraz do zwiększenia jej rozmiarów. Powód przyczynił się do powstania szkody w ten sposób, że przekraczając w chwili bezpośrednio poprzedzającej wypadek dozwoloną prędkość aż o 40 km/h pozbawił siebie możliwości odpowiedniego zareagowania na zastane okoliczności drogowe oraz możliwości podjęcia decyzji o zastosowaniu manewru obronnego, włączając w to możliwość ominięcia pojazdu sprawcy szkody, dostateczne wytracenie prędkości lub zatrzymanie pojazdu. Gdyby powód poruszał się w chwili wypadku z prędkością o 40 km/h niższą, siły wywołane kolizją pojazdów byłyby znacznie mniejsze podobnie jak obrażenia powoda. Zdaniem strony pozwanej wypłacone dotychczas powodowi zadośćuczynienie w kwocie 15.000 zł jest w świetle art. 445 § 1 k.c. kwotą odpowiednią.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu (...)r. w B. powód uległ wypadkowi komunikacyjnemu, którego sprawcą była A. K. (2). Sprawca wypadku kierując samochodem osobowym marki T. (...) o nr rej. (...) naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w taki sposób, że na skrzyżowaniu drogi nr K-33 z drogą nr (...) wykonując manewr skrętu w lewo nie zachowała należytej ostrożności poprzez nie prowadzenie bacznej obserwacji zmieniającej się sytuacji na drugim pasie ruchu i prędkości zbliżającego się z przeciwnego kierunku motocykla Y. o nr rej. (...), w wyniku czego nie zastosowała się do zasady ograniczonego zaufania i wyjechała na skrzyżowanie wykonując manewr skrętu w lewo, bezpośrednio przed nadjeżdżający z dużą prędkością z przeciwnego kierunku motocykl, wymuszając pierwszeństwo przejazdu, doprowadzając do zderzenia pojazdów, czym spowodowała nieumyślnie wypadek, w którym powód doznał obrażeń ciała. Postępowanie karne przeciwko sprawcy wypadku warunkowo umorzono na okres próby 2 lat.

dowód: wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 4 marca 2014 r. (k. 265 w aktach sygn. II K

918/13)

Powód kierujący motocyklem Y. (...) przyczynił się do zaistnienia zdarzenia drogowego poprzez rażące przekroczenie dozwolonej prędkości o nie mniej niż 45 km/h w miejscu, gdzie obowiązywało administracyjne ograniczenie prędkości o 90 km/h. Powód oraz sprawca wypadku A. K. (3) przyczynili się do zaistnienia wypadku drogowego w 50 % ponieważ rażąco naruszyli przepisy drogowe. A. K. (3) wytworzyła stan zagrożenia, na który powód nie był w stanie zareagować poprawnie z powodu zbyt dużej prędkości 135-140 k./h. Gdyby powód w chwili bezpośrednio poprzedzającej wypadek poruszał się z dozwoloną prędkością nie musiałby podejmować żadnych manewrów obronnych, gdyż przejechałby skrzyżowanie bezkolizyjnie, ponieważ tory ruchy obu pojazdów nie przecięłyby się.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych M.

G. k. 440

ustna opinia uzupełniająca k. 528

Sprawca wypadku posiadał ważną polisę ubezpieczeniową OC wystawioną przez stronę pozwaną.

/bezsporne/

Powód w trakcie zdarzenia nie stracił przytomności. Pogotowie ratunkowe przewiozło powoda do (...) Centrum Medycznego w P., gdzie przebywał na Oddziale (...) (...)od dnia (...) r. do 10 września 2013 r. Rozpoznano u powoda następujące obrażenia: mnogie złamanie przedramienia prawego (złamanie trzonu kości łokciowej, złamanie głowy kości promieniowej prawej. W ramach leczenia wykonano u powoda otwartą repozycję, zespolenie złamania kości łokciowej prawej oraz nastawienie zwichnięcia stawu promieniowo – ramiennego prawego. Stwierdzono uraz powikłany porażeniem nerwu promieniowego prawego. Wykonano zamkniętą repozycję zwichnięcia stawu śródręczno – paliczkowego kciuka lewego. Powód przebył rehabilitację leczniczą w ramach oddziałów rehabilitacyjnych. W okresie od 3 marca 2014 r. do 13 marca 2014 r. przebywał na Oddziale (...) (...) (...) Szpitala (...) we W. z rozpoznaniem uszkodzenia splotu ramiennego prawego- leczonego operacyjnie.

dowód: karta informacyjna leczenia szpitalnego (...) Centrum Medycznego w

P. (k. 20)

historia choroby k. 18

zaświadczenie lekarskie wydane przez (...) Przychodnię (...) w B.

(...) k. 24

zaświadczenie lekarskie wydane przez (...) Lekarza (...) k. 25

skierowanie do szpitala k. 26

dokumentacja medyczna k. 27-37, 39-43, 49-56, 58-64, 66-81

karta informacyjna wydana przez (...) Centrum (...) z o.o. Oddział

(...) (...)w B. k. 38

karta informacyjna wydana przez (...) Szpital (...) we W. k. 47

karta informacyjna wydana przez (...) Centrum (...) z o.o. w B.

(...) k. 57

karta informacyjna wydana przez (...) SA w L.

k. 65

Orzeczeniem z dnia 28 listopada 2013 r. wydanym przez Starostwo Powiatowe w K. (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w K. powód został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności od dnia (...) r.

dowód: orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 46

Ojciec powoda wykonywał samodzielnie urządzenia do przeprowadzania stacjonarnej rehabilitacji powoda. Powód poniósł z tego tytułu koszty zakupu niezbędnego sprzętu w kwocie 418,68 zł , na co składają się poszczególne elementy: rura fil 37,50 zł, trójnik14,20 zł, rura fi – 10,08 zł, sznurek fi 14,40 zł, wkręty do płyt 1,59 zł, karabińczyk 44,10 zł, bloczek rehabilitacyjny 117 zł, esy 16 zł, podwieszka dwustanowa 50, 53 zł, podwieszka ramienia 23,28 zł, ciężarki 90 zł.

dowód: spis kosztów k. 105;

zeznanie powoda k. 528

zeznanie świadka A. Ć. k. 253

Powód zgłosił szkodę stronie pozwanej. Pismem z dnia 7 marca 2014 r. wezwał stronę pozwaną do zapłatę kwoty 150.000 zł tytułem zadośćuczynienia. Decyzją z dnia 24 marca 2014 r. strona pozwana przyznała na rzecz powoda kwotę 30.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz przyjęła 50 % przyczynienie się powoda do powstania krzywdy, w związku z czym wypłaciła powodowi kwotę 15.000 zł. Decyzją z dnia 21 maja 2014 r. strona pozwana przyznała na rzecz powoda rentę z tytułu zwiększonych potrzeb w wysokości 600 zł miesięcznie. Z uwagi na przyjęty przez pozwaną stopień przyczynienia się powoda do powstania krzywdy otrzymuje on od dnia 1 stycznia 2014 r. rentę w kwocie po 300 zł miesięcznie.

dowód: pismo powoda skierowanie do strony pozwanej z dnia 7 marca 2014 r. k. 108

decyzja wydana przez stronę pozwaną z dnia 24 marca 2014 r k. k. 117

W 1998 r. powód ukończył liceum zawodowe i posiada zawód mechanika naprawy maszyn i urządzeń. Przed wypadkiem powód zajmował się mechaniką samochodową oraz pracami naprawczymi i konserwacja maszyn i urządzeń. Postrzegany był jako tzw. „złota rączka”. Wyjeżdżał do pracy do S.. Zajmował się pracami budowlanymi oraz wykończeniem wnętrz, w tym min. montażem stolarki okiennej. Planował założenie własnej działalności gospodarczej w tym zakresie. Przed wypadkiem powód był osobą aktywną. Uczestniczył w zlotach motorowych. Pozostawał w czteroletnim nieformalnym związku z M. C., z którą planował założyć rodzinę. W dniu wypadku powód miał (...) lat. Po wypadku funkcjonowanie powoda uległo diametralnej zmianie. Poza dokuczliwym bólem odczuwanym przez powoda w związku z doznanymi obrażeniami oraz przebytymi zabiegami, powód przez pierwsze miesiące był całkowicie zdany na pomoc osób bliskich (rodziców). Pomoc ta dotyczyła każdej sfery życia codziennego, tj. utrzymania higieny osobistej, ubierania, karmienia, leczenia, rehabilitacji itp. Powód stał się bardziej nerwowy. Pogorszeniu uległ również jego stan psychiczny. Przeżywał bardzo, iż z dnia na dzień z osoby w pełni zdrowej i aktywnej życiowo stał się osobą niepełnosprawną, niezdolną do pracy. Konieczność przełożenia osobistych planów związanych chociażby z założeniem rodziny również wywołało negatywny skutek na psychikę powoda.

dowód: zeznanie powoda k. 525

zeznanie świadka M. Ć. k. 253

zeznanie świadka A. Ć. k. 253

zeznanie świadka M. C. k. 253

zeznanie świadka G. B. k. 253

zeznanie świadka A. D. k. 253

zeznanie świadka T. Ż. k. 253

zeznanie świadka E. S. k. 253

zeznanie świadka P. D. k. 253

Obecnie powód zgłasza skargi na ból kończyny górnej prawej, stawu kolanowego prawego, stawu łokciowego lewego, osłabienie czucia skórnego w obrębie kończyny górnej prawej (w zakresie palców). Nie zażywa leków przeciwbólowych. Aktualnie u powoda rozpoznano: stan po operacyjnym leczeniu złamania kości przedramienia prawego typu M., stan po urazie stawu barkowego prawego, stan po urazie stawu kolanowego prawego, stan po zwichnięciu stawu śródręczno – policzkowego kciuka lewego, głęboki pourazowy niedowład splotu ramiennego prawego (pęczek tylny: nerw pachowy i promieniowy, pęczek boczny: nerw skórno – mięśniowy), zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa szyjnego z lewoboczną wypukliną krążka międzykręgowego C3 – C4. Istotnym klinicznie następstwem wypadku, któremu uległ powód jest głęboki, wiotki niedowład kończyny górnej prawej wynikający z pourazowego uszkodzenia splotu ramiennego z dominującym porażeniem nerwu promieniowego prawego, który jest najpotężniejszym nerwem kończyny górnej. Kończyna górna, a zwłaszcza ręka, pełni szczególną rolę w wykonywaniu prostych czynności fizycznych, ale także w wykonywaniu czynności precyzyjnych. Uwzględniając praworęczność powoda stwierdzone uszkodzenie dało znaczną dysfunkcję ruchową i czuciową kończyny górnej prawej, co wpłynęło w sposób znaczny na ograniczenia w codziennym funkcjonowaniu bezpośrednio po zdarzeniu i w obecnym czasie. Prowadzona systematyczna rehabilitacja usprawniająca nie przywróciła „użytecznej funkcji” kończyny niedowładnej – nie dała istotnej klinicznie poprawy. Powód nadal wymaga długoterminowego usprawniania z wątpliwą szansą na pełny powrót do zdrowia. W zakresie neurologicznym stały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 45 %. Zgodnie z orzeczonym stopniem niepełnosprawności powód wymaga czasowej pomocy osób trzecich polegającej na udzieleniu wsparcia w czynnościach samoobsługowych, w prowadzeniu gospodarstwa domowego, współdziałania w procesie leczenia i rehabilitacji. Niepełnosprawność powoda ogranicza w istotny sposób możliwości korzystania przez niego z różnych form rozrywki aktywnej i rekreacji.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu neurologii J. S. z dnia 8 stycznia 2016 r.

k. 282

opinie uzupełniające z dnia 19 lutego 2016 r. k. 332 i 334

W wyniku wypadku u powoda wystąpiły zaburzenia stresowe pourazowe F43.1, które trwały przez kilka miesięcy oraz zaburzenia adaptacyjne F.43.2, obecnie w postaci reakcji depresyjnej przedłużonej F43.21, które to zaburzenia występują do chwili obecnej. Z uwagi na czasokres trwania oraz nasilenie zaburzeń długotrwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 10 %.

dowód: opinia sądowa psychiatryczno – psychologiczna wydana przez biegłego z zakresu

psychologii J. O. i z zakresu psychiatrii A. H. k. 305

opinia uzupełniająca z dnia 25 marca 2016 r. k. 378

Wypadek komunikacyjny, w wyniku którego powód doznał urazów wielomiejscowych oraz wielonarządowych skutkuje trwałymi zmianami, znacznym ograniczeniem narządu ruchu dotyczącymi kończyny górnej prawej, kręgosłupa szyjnego oraz stawu kolanowego prawego. Najistotniejszym problemem przebytego urazu jest ciężkie uszkodzenie splotu ramiennego prawego, które czyni praktycznie bezużyteczną kończynę górną prawą. Przebyty uraz skutkuje do chwili obecnej znacznym ograniczeniem ruchomości stawu ramiennego prawego, przykurczem zgięciowym stawu łokciowego prawego, znacznym ograniczeniem ruchomości w stawie śródręczno paliczkowym kciuka ręki prawej oraz dolegliwościami bólowymi stawu kolanowego prawego z cechami niestabilności przednio przyśrodkowej. Powyższe zmiany mają charakter trwały i nie rokują powrotu do zdrowia. Wymagać będą w przyszłości wielospecjalistycznego leczenia ortopedycznego, neurologicznego, usprawniającego oraz operacyjnego. Łączny trwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 40 %.

dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu (...) k.

389

opinia uzupełniająca z dnia 11 maja 2016 r. k. 470

Sąd zważył co następuje:

Powództwo podlegało uwzględnieniu w części.

Zgodnie z przepisem art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 § 1 k.c. za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody odpowiedzialność ponosi samoistny posiadacz tego środka komunikacji; jednakże gdy posiadacz samoistny oddał środek komunikacji w posiadanie zależne, odpowiedzialność ponosi posiadacz zależny. Na mocy przepisów dotyczących ubezpieczeń majątkowych odpowiedzialność ta spada w istocie na ubezpieczyciela odpowiedzialności cywilnej sprawcy wypadku (art. 805 k.c., art. 822 k.c., art. 34 i 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z dnia 16 lipca 2003 r. Nr 124, poz. 1152 ze zm.).

W rozstrzyganej sprawie podstawę prawną roszczenia pieniężnego powoda stanowi przepis art. 445 § 1 k.c., w myśl którego w wypadkach przewidzianych w artykule poprzedzającym – w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia - sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Bezspornym w niniejszej sprawie pozostawało, iż w dniu (...) r. doszło do wypadku komunikacyjnego, w którym uczestniczył powód, a którego sprawcą była A. K. (3) oraz to, że sprawca wypadku ubezpieczony był u strony pozwanej, tj. u Towarzystwa (...) SA z siedzibą w W.. Poza sporem pozostawała okoliczność, że w wyniku przedmiotowego wypadku powód doznał poważnych obrażeń ciała, które skutkowały koniecznością hospitalizacji, przeprowadzeniem zabiegów operacyjnych i długotrwałej rehabilitacji, przy czym obrażenia te oraz ich leczenie bez cienia wątpliwości przysporzyły powodowi wielu cierpień zarówno w aspekcie fizycznym, jak i emocjonalnym. W związku z powyższym wobec powoda po wypadku orzeczony został umiarkowany stopień niepełnosprawności. Poza sporem pozostawał również sam proces likwidacji szkody, a w szczególności fakt, że roszczenia powoda zostały już przez stronę pozwaną częściowo zaspokojone poprzez wypłacenie jej kwoty 15.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz świadczeń z innego tytułu, które nie są objęte niniejszym sporem.

Sporne między stronami było zatem określenie wysokości zadośćuczynienia oraz ustalenie, czy powód przyczynił się do powstania krzywdy, które to przyczynienie zarzucała strona pozwana.

Ustalając stan faktyczny niniejszej sprawy Sąd oparł się na dowodach z dokumentów przedłożonych przez strony, w tym na dokumentach medycznych obrazujących obrażenia ciała, jakich powód doznał wskutek przedmiotowego wypadku oraz proces leczniczy, jaki w związku z tym musiał przejść, a nadto dokumentach dotyczących postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez stronę pozwaną, a także na dowodach w postaci zeznań świadków M. Ć., A. Ć., M. C., G. B., A. D., T. Ż., E. S. i P. D., a także samej powódki. Autentyczności, rzetelności i treści dowodów z dokumentów żadna ze stron nie kwestionowała, nie budziły one również zastrzeżeń ze strony Sądu, natomiast dowodom osobowym Sąd w całości przypisał walor wiarygodności albowiem korespondują one z pozostałymi wymienionymi wyżej dowodami z dokumentów, jak i opiniami biegłych. W takim zakresie, w jakim konieczne było zasięgnięcie wiadomości specjalnych (art. 278 § 1 k.p.c.) Sąd posiłkował się dowodami z opinii biegłych z zakresu różnych specjalności, adekwatnych do uszkodzeń tych narządów i organów, których doznał powód tj. z zakresu ortopedii i traumatologii, neurologii, psychologii i psychiatrii. Ponadto z uwagi na konieczność ustalenia, czy powód przyczynił się do powstania krzywdy, koniecznym było zasięgniecie dowodu z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków.

Biegli wydali je po szczegółowej analizie całego zgromadzonego w aktach sprawy materiału dowodowego, a zwłaszcza dokumentacji medycznej przedstawionej przez powoda (w tym kart informacyjnych, historii chorób, wyników badan i konsultacji), a nadto w oparciu o osobiste, bezpośrednie badanie powoda oraz dostępną wiedzę medyczną, z uwzględnieniem posiadanej wiedzy fachowej i doświadczenia zawodowego. Biegły z zakresu rekonstrukcji wypadków wydał opinię na podstawie analizy akt niniejszej sprawy, analizy akt sprawy karnej sygn. II K 918/13 oraz na podstawie badań i obserwacji przeprowadzonych na miejscu zdarzenia. Ostatecznie wszystkie opinie w sposób wyczerpujący i prawidłowy wyjaśniły stawiane przed biegłymi kwestie. Ich wartość formalna i merytoryczna nie budziła zastrzeżeń Sądu, są one bowiem spójne, logiczne, wewnętrznie niesprzeczne i dlatego też Sąd w całości podzielił ich wnioski uznając je za w pełni przekonywające i czyniąc na ich podstawie ustalenia faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Z tej też przyczyny wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków podlegał oddaleniu. Samo niezadowolenie strony z wniosków zawartych w opinii nie może stanowić podstawy do jej weryfikacji w sytuacji gdy opinia w sposób rzetelny wyjaśnia istotne dla rozstrzygnięcia kwestie.

Przechodząc do rozważań nad zasadnością wysokości zgłoszonego przez powódkę żądania zadośćuczynienia zaznaczyć należy, że ustawodawca wskazał jedynie, iż suma pieniężna przyznana z tego tytułu ma być „odpowiednia”, nie sprecyzował jednak zasad ustalania jej wysokości. Nie powinno natomiast budzić wątpliwości, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje stopień doznanej krzywdy, zadośćuczynienie ma bowiem na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Orzecznictwo traktujące o zadośćuczynieniu, w szczególności o wysokości zasądzanych z tego tytułu kwot, jest bardzo liczne. Wskazuje się, iż ocena jaka kwota stanowić będzie w konkretnym przypadku „odpowiednią sumę” w rozumieniu przepisu art. 445 § 1 k.c. powinna opierać się na całokształcie okoliczności sprawy. Przy ustalaniu rozmiaru doznanych cierpień powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, odniesione do indywidualnych okoliczności danego wypadku. Oceniając rozmiar doznanej krzywdy trzeba wziąć pod uwagę w szczególności stopień cierpień fizycznych i psychicznych, ich intensywność i czas trwania, rodzaj naruszonego dobra, nieodwracalność następstw wypadku (kalectwo, oszpecenie), dotychczasowy tryb życia poszkodowanego, rodzaj wykonywanej przez niego pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową, wiek poszkodowanego oraz inne podobne czynniki ( vide m. in.: uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1973 roku, sygn. akt III CZP 37/73, OSNCP 1974, nr 9, poz. 145; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 sierpnia 1980 roku, sygn. akt IV CR 238/80, OSNCP 1981, nr 5, poz. 81; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004 roku, sygn. akt I CK 131/03, OSNC 2005, nr 2, poz. 40; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2007 roku, sygn. akt V CSK 245/07, OSN 2008, Nr D, poz. 95). Z drugiej zaś strony utrzymuje się także pogląd, że przyznana z tego tytułu suma pieniężna powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Generalnie biorąc – wysokość zasądzanych sum winna być umiarkowana, jednakże nie należy ich traktować na zasadzie ekwiwalentności, która charakteryzuje wynagrodzenie szkody majątkowej. Wskazuje się, że zadośćuczynienie ma mieć charakter kompensacyjny, nie może stanowić zapłaty symbolicznej i musi przedstawiać odczuwalną ekonomicznie wartość, jednakże nie może być nadmierne w stosunku do doznanej krzywdy. ( vide m. in.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2001 roku, sygn. akt IIICKN 427/00, Lex 52766; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lutego 2008 roku, sygn. akt III KK349/07, Prok. i Pr. 2008, Nr 7-8, poz. 28, str. 15; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lutego 1962 roku, sygn. akt IV CR 902/61, OSNPCP 1963/5/92; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 1965 roku, sygn. akt I PR 203/65 OSPiKA 1966/4/92; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 marca 2006 roku, sygn. akt IV CSK 80/05, OSNC 2006/10/175; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 1985 roku, sygn. akt IICR94/85, L. ).

Biorąc pod uwagę powyższe, nie ulega wątpliwości, że wysokość zadośćuczynienia nie może stanowić zapłaty sumy symbolicznej, czy też sumy określonej sztywnymi regułami. Na miarę krzywdy nie wpływa bowiem jedynie procentowo stwierdzony uszczerbek na zdrowiu poszkodowanego. Należy więc zwrócić uwagę, że chociaż stopień uszczerbku na zdrowiu został przez biegłych ustalony w oparciu o załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania (Dz. U. Nr 234, poz. 1974), to już wysokość samego zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę dochodzonego w postępowaniu cywilnym nie może być krępowana odgórnie ustalanymi wskaźnikami przyjmowanymi do wypłaty jednorazowego świadczenia w ramach ubezpieczeń społecznych, czy też wysokościami kwot żądanych przez stronę w oparciu o rozstrzygnięcia w innych sprawach. Podkreślić bowiem trzeba, że Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał także uwagę na to, że nie można akceptować stosowania taryfikatora i ustalania wysokości zadośćuczynienia według procentów trwałego uszczerbku na zdrowiu, że zdrowie ludzkie jest dobrem o szczególnie wysokiej wartości, w związku z czym zadośćuczynienie z tytułu uszczerbku na zdrowiu powinno być odpowiednio duże oraz że nietrafne jest posługiwanie się przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia jedynie określonymi jednostkami przeliczeniowymi np. w postaci najniższego czy średniego wynagrodzenia pracowniczego ( tak m. im. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 9 listopada 2007 roku, sygn. akt VCSK245/07, OSN 2008, Nr D, poz. 95, str. 1).

W przedmiotowej sprawie Sąd kierował się wszystkimi wskazanymi wyżej kryteriami. W ocenie Sądu, odpowiednie zadośćuczynienie stanowić będzie kwota 150.000 zł. Uwzględniając wypłaconą już z tego tytułu przez ubezpieczyciela kwotę 15.000 zł oraz przyjmując 50 % przyczynienie się powoda do powstania krzywdy (o czym będzie mowa w dalszej części uzasadnienia) Sąd zasądził dalszą kwotę 60. 000 zł jako należne zadośćuczynienie. Zasądzenie zadośćuczynienia w takiej wysokości w pełni uwzględnia te wszystkie okoliczności, o których była mowa wyżej. W ocenie Sądu, kwota ta jest adekwatna zarówno do doznanego przez powoda wskutek wypadku bólu fizycznego, cierpień psychicznych, długotrwałości leczenia, wielokrotności hospitalizacji, uszczerbku na zdrowiu, zmiany życia po wypadku, doznanych obrażeń i ich trwałości, jak i do wszystkich wymienionych wyżej okoliczności mających wpływ na ustalanie wysokości zadośćuczynienia i – wbrew stanowisku strony pozwanej – nie stanowi kwoty nieuzasadnionej. Nie można się natomiast zgodzić ze stroną pozwaną, iż krzywdę powoda rekompensować może jedynie przyznana kwota 30.000 zł

Na ocenę, iż powodowi winno być przyznane zadośćuczynienie w łącznej kwocie 150.000 zł wpływ miały przede wszystkim rodzaj naruszonego dobra (zdrowie fizyczne i psychiczne powoda, integralność cielesna), rozmiar doznanych cierpień (cierpień fizycznych będących następstwem doznania poważnych obrażeń ciała, ale także cierpień psychicznych oraz charakter następstw naruszenia (stwierdzenie trwałego uszczerbku na zdrowiu fizycznym i psychicznym powódki), określonego przez biegłych pod względem ortopedycznym, neurologicznymi i psychiatrycznym. Ponadto niepełnosprawność powoda potwierdzona została orzeczeniem Starostwa Powiatowego w K. (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności, na podstawie którego powód zaliczony został do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Stopień uszczerbku na zdrowiu powoda, który służy jako pomocniczy środek ustalania rozmiaru odpowiedniego zadośćuczynienia, niewątpliwie jest wysoki, ale nie może być sumowany celem przeliczania na zadośćuczynienie. Zdaniem Sądu jednak strona pozwana nie wzięła pod uwagę przy wypłacie zadośćuczynienia wysokości uszczerbku na zdrowiu powoda, niepełnosprawności powoda i ograniczeń z tego wynikających, jego aktualnego stanu zdrowia fizycznego i psychicznego, braku możliwości zarobkowania i w wyniku tego strona pozwana nie w pełni zrekompensowała powodowi szkodę niemajątkową, ustalając kwotę zadośćuczynienia wyłącznie na 30.000 zł. Zdaniem Sądu przyznane zadośćuczynienie było adekwatne tylko do długotrwałości leczenia powoda, wielokrotnej hospitalizacji i przebytych zabiegów. Należy mieć na względzie, że na skutek wypadku powód zmuszony był do pozostania w szpitalu bezpośrednio po wypadku, poddania się operacji oraz bolesnym zabiegom. Zmuszony był także do długotrwałej rehabilitacji w specjalistycznych oddziałach oraz do rehabilitacji stacjonarnej w domu. Leczenie powoda miało charakter inwazyjny, a zatem niewątpliwie narażony był on na znaczne cierpienia fizyczne i związany z tym dyskomfort psychiczny. Ponadto biorąc pod uwagę skutki wypadku, do których należą min. ciężkie uszkodzenie splotu ramiennego prawego, które czyni praktycznie bezużyteczną kończyną górną prawą, zadośćuczynienie w kwocie 150.000 zł należało uznać za uzasadnione, tym bardziej, że uraz ten skutkuje to do chwili obecnej znacznym ograniczeniem stawu ramiennego prawego, przykurczem zgięciowym stawu łokciowego, znacznym ograniczeniem ruchomości w stawie śródręczno paliczkowym kciuka ręki prawej oraz dolegliwościami bólowymi stawu kolanowego prawego. Dostrzec również należy, że na wysokość zasądzonego zadośćuczynienia miała również wpływ radykalna zmiana w codziennym funkcjonowaniu powoda, który przez kilka miesięcy po wypadku był całkowicie uzależniony od pomocy osób najbliższych (rodziców), którzy pomagali mu we wszystkich czynnościach związanych z samoobsługą, w tym z w utrzymaniu higieny osobistej, ubieraniu, karmieniu, dowożeniu do placówek medycznych, w rehabilitacji stacjonarnej. Ponadto znaczenie miał także stan psychiczny powoda, który po wypadku cierpiał na zaburzenia stresowe pourazowe F43.l oraz zaburzenia adaptacyjne F.43.2, które obecnie występują u powoda w postaci reakcji depresyjnej przedłużonej F43.21.

Zdaniem Sądu, wszystkie te okoliczności dla osoby w wieku (...)(w dniu wypadku), dotychczas w pełni zdrowej i aktywnej życiowo, musiały być szczególnie uciążliwe. Przed wypadkiem powód był osobą samodzielną, niezależną, pracującą w charakterze mechanika oraz trudniącą się pracami budowlanymi. Po wypadku okazał się osobą niezdolną do pracy, wymagającą pomocy i opieki ze strony osób trzecich. Zwrócić należy uwagę też na to, że skutki wypadku wpłynęły również w negatywny sposób na życie prywatne powoda, który przed wypadkiem pozostawał w czteroletnim nieformalnym związku z M. C., z którą planował założyć rodzinę, jednakże z uwagi na wypadek zmuszony był do zmiany planów w tym zakresie.

W rozpatrywanym stanie faktycznym ustalenie wysokości zadośćuczynienia należnego powodowi na łączną kwotę 150. 000 zł zdaniem Sądu odpowiada wszystkim szczegółowo powyżej omówionym negatywnym skutkom wypadku z dnia (...) roku, jakie dotknęły powoda uwzględniając jednocześnie kryteria, którymi należy się kierować określając wysokość zadośćuczynienia.

Konkludując powyższe, Sąd doszedł do przekonania, iż całościowa kwota zadośćuczynienia należnego powodowi winna być ustalona na łączną kwotę 150.000 zł. Kwota ta, zdaniem Sądu, w pełni rekompensuje powodowi – niewymierne przecież - krzywdy fizyczne i psychiczne jakich doznał i doznaje w wyniku wypadku.

Ustalona kwota zadośćuczynienia winna jednak ulec odpowiedniemu zmniejszeniu. Zgodnie bowiem z art. 362 k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Z opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków wynika, iż powód przyczynił się do powstania zdarzenia z dnia(...) r., a przyczynienie to polegało na przekroczeniu prędkości o około 45 km/h, w miejscu gdzie obowiązywało administracyjne ograniczenie prędkości do 90 km/h. Wobec wniosków zawartych w tej opinii, która dotyczyła przyczynienia się powoda do powstania zdarzenia, Sąd przyjął, iż powód, przekraczając w znacznym zakresie dozwoloną prędkość, przyczynił się także do zwiększenia szkody. Co prawda stan zagrożenia został wytworzony przez sprawcę wypadku A. K. (4), jednakże nie ma wątpliwości, iż gdyby powód w chwili bezpośrednio poprzedzającej wypadek poruszał się z dozwoloną prędkością miałby czas na podjęcie reakcji obronnych, które z całą pewnością zmniejszyłyby doznaną przez powoda krzywdę. Znaczne przekroczenie przez powoda prędkości o 40km/h niewątpliwie miało wpływ na rodzaj powstałych u niego obrażeń ciała. W takiej sytuacji, na podstawie art. 362 k.c., zasadnym było uznanie przyczynienia powoda w 50 %. Wobec powyższego przyznana powodowi kwota 150.000 zł winna ulec odpowiedniemu obniżeniu do kwoty 75.000 zł. Uwzględniając wypłaconą przez stronę pozwaną w postępowaniu likwidacyjnym kwotę 15.000 zł na rzecz powoda tytułem zadośćuczynienia, należne powodowi dalsze zadośćuczynienie wynosi 60.000 zł.

Powód domagał się także zasądzenia od strony pozwanej na jego rzecz kwoty 418,68 zł tytułem odszkodowania. W świetle art. 444 § 1 k.c. żądanie to podlegało uwzględnieniu. Zarówno z zeznań powoda, zeznań świadka A. Ć. oraz z złączonego do akt spisu kosztów wynika, iż powód poniósł koszty rehabilitacji stacjonarnej w wysokości 418,68 zł oraz, że urządzenia do jej przeprowadzania wykonywał ojciec powoda A. Ć..

Powód zgłosił również żądanie zasądzenia odsetek od kwoty zadośćuczynienia od dnia 28 marca 2014 r. oraz od kwoty 418,68 zł od dnia 10 lutego 2014 r. Żądanie to Sąd uwzględnił na podstawie przepisu art. 481 § 1 k.c., w myśl którego jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Bezspornym było, iż powód zgłosił swoje żądanie wypłaty zadośćuczynienia oraz odszkodowania w postępowaniu likwidacyjnym, a strona pozwana wydała w tym zakresie decyzje z dnia 24 marca 2014 r. Zgodnie z treścią przepisów art. 817 § 1 k.c. i art. 14 ust. 1 i 2 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych (…) zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie, zaś w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania. Powód wezwał stronę pozwaną do zapłaty zadośćuczynienia pismem z dnia 7 marca 2014 r., a strona pozwana wydała decyzję o przyznaniu zadośćuczynienia w dniu 24 marca 2014 r. , a zatem w tym dniu uznała roszczenie lecz w mniejszej wysokości. Powód domaga się odsetek od daty późniejszej , tj. od dnia 28 marca 2014 r., dlatego też, zgodnie z żądaniem powoda, odsetki należało zasądzić od tej daty. Odsetki od kwoty 418,68 zł należało uwzględnić zgodnie z żądaniem pozwu, tj. od dnia 10 lutego 2014 r.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c. stosując zasadę ich stosunkowego rozdzielenia, która znajduje zastosowanie w razie częściowego tylko uwzględniania żądań. W związku z częściowym uwzględnieniem żądania powoda (powód wnosił o zasądzenie kwoty 135.419 zł, natomiast zasądzono kwotę 60.418,68 zł) uznać należało, iż powód wygrał proces w 48,1%, natomiast strona pozwana wygrała proces w 51,9%. Każda ze stron poniosła koszty procesu, na które składają się koszty zastępstwa procesowego profesjonalnych pełnomocników. Niezależnie od tego powód poniósł również część opłaty od pozwu w kwocie 1.000 zł. Ponadto strony uiściły zaliczki na przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych. Po stosunkowym rozdzieleniu kosztów procesu, strona pozwana winna zwrócić powodowi koszty procesu w kwocie 732,51 zł. Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 167 poz. 1398 ze zm.) nakazano stronie pozwanej uiścić na rzecz Skarbu Państwa Sąd Okręgowy w Świdnicy kwotę 2.021 zł tytułem części opłaty od której powód był zwolniony oraz kwotę 899,31 zł tytułem dalszych wydatków w sprawie. Na podstawie art. 113 ust. 4 powołanej ustawy odstąpiono od ściągnięcia z zasądzonego na rzecz powoda roszczenia, nieuiszczonej opłaty oraz dalszych wydatków.