Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

30 lipca 2025 r.

Sąd Rejonowy w Nysie, III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Katarzyna Sanocka

Protokolant: st. sekretarz sądowy Agnieszka Szafrańska

po rozpoznaniu na rozprawie 18 lipca 2025 r. w N.

sprawy z powództwa małoletniej powódki E. C. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową E. H. (1)

przeciwko pozwanemu K. C. (1)

o podwyższenie alimentów

I.  zasądza od pozwanego K. C. (1) na rzecz małoletniej powódki E. C. alimenty w kwotach po 1000 zł (tysiąc złotych) miesięcznie, płatne do rąk matki małoletniej E. H. (1) do 10-go dnia każdego miesiąca z góry, począwszy od 01 kwietnia 2025 r. – w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu z 30 września 2019 r. w sprawie sygn. akt I C 719/18, zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 11 sierpnia 2020 r. w sprawie sygn. akt I ACa 1549/19,

II.  oddala powództwo w dalszej części,

III.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności,

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 900 zł (dziewięćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

V.  nakazuje pozwanemu K. C. (1), aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Nysie kwotę 400 zł (czterysta złotych) tytułem opłaty sądowej od pozwu, od której powódka była zwolniona z mocy ustawy,

VI.  nie obciąża powódki kosztami sądowymi od oddalonej części żądania.

Sygn. akt III RC 145/25

UZASADNIENIE

Małoletnia E. C. reprezentowana przez przedstawicielkę ustawową E. H. (1) złożyła pozew przeciwko K. C. (1) o podwyższenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu z dnia 30 września 2019 r. w sprawie I C 719/18 do kwoty 1.400 zł, począwszy od dnia wniesienia powództwa. (k. 3-6)

K. C. (1) nie uznał żądania pozwu w całości. (k. 28-30)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem z dnia 30 września 2019 r. w sprawie I C 719/18 Sąd Okręgowy w Opolu zasądził od K. C. (1) na rzecz małoletniej E. C. alimenty w kwocie 800 zł, płatne z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat. Następnie Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w dniu 11 sierpnia 2020 r. w sprawie I ACa 1549/19 zmienił wyrok Sądu Okręgowego zasądzając od K. C. (1) na rzecz małoletniej E. C. alimenty w kotach po 600 zł miesięcznie.

Wówczas E. H. (1) z tytułu wynagrodzenia otrzymywała dochód w wysokości 1.200 zł. Budżet domowy zasilała także kwota 1.500 zł z funduszu alimentacyjnego, świadczenie wychowawcze 500+ w łącznej kwocie 1.500 zł oraz 1.00 zł z tytułu pobieranego przez pozwanego zasiłku K., która to była pomniejszona o świadczenie 500+. Wynajmowała mieszkanie, którego koszt utrzymania wynosił 1.500 zł. Miesięczny koszt zakupu żywności dla całej rodziny wynosił 1.700 zł, a na paliwo powódka przeznaczała około 400 zł. Małoletnia E. miała niespełna 7 lat i uczęszczała wówczas do przedszkola, którego opłaty wnosiły 250 zł. Koszt zajęć dodatkowych małoletniej – taniec wynosił 80 zł.

W trakcie postępowania o rozwód K. C. (1) deklarował dochody w wysokości 1.000-2.000 euro. Jego miesięczny koszt utrzymania wynosił 200 euro plus 400 euro za mieszkanie. Ponosił koszt utrzymania wspólnego domu w N. w kwocie 100 zł miesięcznie.

Dowody: wyrok SO w Opolu z 30.09.2019 r. wraz z uzasadnieniem w aktach sprawy SO w Opolu I C 719/18 oraz wyrok SA we Wrocławiu z 11.08.2020 r. wraz z uzasadnieniem w aktach sprawy SA we W. sygn. akt I ACa 1549/19;

Małoletnia E. C. cierpi na astmę. Zażywa leki w okresie zimowym, których koszt wynosi 200-300 zł. E. zażywa lek Z. od jesieni do wiosny, koszt jednego opakowania wynosi 30 zł i wystarcza na 2,5 tygodnia. Przyjmuje także witaminy B. i tran. Koszt zakupu kosmetyków dla małoletniej wynosi 60 zł co 2 miesiące. Małoletnia posiada psa. Opłaty związane ze szkołą wynoszą: przybory szkolne, zeszyty, składka rodzicielska – 70 zł, składki klasowe 10 zł, składka na M. 50 zł, składka na Z. 50 zł. Koszt urodzinowych prezentów wynosi 100 zł. Małoletnia uczęszcza na lekcje języka angielskiego, których koszt wynosi 100-150 zł za miesiąc. Małoletnia korzysta z usług fryzjera, koszt wizyty to 40 zł co 2 miesiące. Powódka nosi okulary, których koszt zakupu wyniósł 800 zł. Małoletnia raz w roku uczęszcza do dentysty, koszt wizyty to 100 zł. Małoletnia posiada swój telefon, którego koszt wynosi 100 zł miesięcznie. E. H. (1) przekazuje córce kieszonkowe w kwocie 50 zł. Kupuje córce buty średnio co 2 miesiące.

Dowody: paragon wraz z dokumentem gwarancyjnym k. 17; zeznania E. H. k. 60-62;

E. H. (1) mieszka z trojgiem dzieci oraz partnerem. Najstarszy syn usamodzielnił się. Średni syn osiągnął już pełnoletniość i jest w ostatniej klasie technikum informatycznego. Najmłodsza E. jest niepełnoletnia. Matka powódki wspólnie z partnerem zaciągnęła kredyt hipoteczny, płacą raty kredytu po połowie. Obecnie rata kredytu wynosi 3.600 zł, spłata będzie trwała jeszcze przez 27 lat. Na koszt utrzymania domu składa się: prąd 500 zł, woda 200 zł, śmieci 200 zł, dodatkowo Internet z telefonem 140 zł oraz podatek roczny w kwocie 500 zł. Rachunki za prąd rocznie wynoszą 5.000 zł. W domu wszystko jest zasilane energią elektryczną.

E. H. (1) jest w drugim miesiącu ciąży. Wraz z dziećmi i partnerem wyjechali na okres 4 dni nad morze. (...) E. H. (1) jest aktywny zawodowo, otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie 5.500 zł. Na swoje dzieci z poprzedniego związku płaci alimenty w kwocie 2.200 zł miesięcznie.

E. H. (1) pracuje jako opiekun osób starszych i zarabia 4.000 zł netto miesięcznie. Budżet domowy zasila także świadczenie 800+ na córkę oraz alimenty z funduszu alimentacyjnego.

Dowody: umowa zlecenie k. 13; faktura k. 14; potwierdzenie przelewu k. 15-16; zeznania E. H. k. 60-62;

Pozwany pracuje w firmie budowlanej oraz dodatkowo podejmuje się pracy dorywczej u działkowców, zarabiając dodatkowo 200 zł. Z pracy w firmie budowlanej otrzymuje wynagrodzenie w wysokości około 3.500 zł. Posiada doświadczenie jako pracownik budowlany i potrafi wykonać większość prac. Obecnie zajmuje się murowaniem ścian. Na działkach jest osobą gospodarczą, zajmuje się wyrzucaniem śmieci i koszeniem trawy. Wcześniej pozwany podejmował zatrudnienie w firmie budowlanej w Niemczech, gdzie zajmował się remontowaniem i malowaniem klatek schodowych. We wcześniejszych latach pozwany prowadził własną działalność również w zakresie „budowlanki”. Pozwany posiada samochód F. (...) z 2003 r. Wynajmuje mieszkanie w W., za które płaci miesięczny czynsz najmu w kwocie 1.200 zł. Toczy się wobec niego postępowanie egzekucyjnego w zakresie alimentów i komornik pobiera 60% jego wynagrodzenia, tj. w wysokości około 2.100 zł.

Pozwany choruje na nadciśnienie i zażywa leki. Jest obecnie w związku partnerskim. Jego partnerka podejmuje zatrudnienie w EuroCash.

Pozwany od rozwodu z E. H. (1) nie przyczyniał się do kosztów utrzymania dzieci. Na dzień 1 lipca 2024 r. posiadał zadłużenie alimentacyjne w wysokości ponad 35.000 zł. Na dzień wyroku rozwodowego strony miały troje małoletnich dzieci, wobec których na pozwanym ciążył obowiązek alimentacyjny. Dodatkowo pozwany uiszczał alimenty na rzecz E. H. (1). Obecnie, najstarszy syn stron ma 23 lata, przerwał naukę i rozpoczął pracę, utrzymuje się samodzielnie. Pozwany nie posiada innych dzieci na swoim utrzymaniu.

Pozwany dołożył małoletniej córce kwotę 350 zł do zakupu okularów. Całkowity koszt okularów wyniósł 800 zł. Pozwany obiecał córce dołożyć się na wyjazd nad morze w kwocie 100 zł. Zdarza się, że pozwany zabiera E. i M. na zakupy, na które przeznacza po 100 zł na rzecz każdego dziecka.

Dowody: zaświadczenie od komornika k. 18; umowa o pracę k. 31; umowa zlecenia k. 32; zaświadczenie o wynagrodzeniu k. 33; umowa najmu lokalu k. 34-37; dowód wpłaty k. 38-39; zaświadczenie lekarskie k. 57; potwierdzenie przelewu k. 58; zeznania E. H. k. 60-62; zeznania K. C. k. 60-62.

Sąd zważył co następuje:

Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, a także aktach sprawy Sądu Okręgowego w Opolu o sygn. akt I C 719/18 oraz Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu o sygn. akt I ACa 1549/19, w szczególności na dowodach z dokumentów, opisanych pod poszczególnymi elementami stanu faktycznego, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły osobowe źródła dowodowe w postaci zeznań matki małoletniej powódki E. H. (1) oraz pozwanego K. C. (1), które posłużyły do ustalenia sytuacji osobistej i materialnej stron oraz miesięcznych kosztów ich utrzymania. Sąd dał wiarę zeznaniom w/w osób w zakresie powyżej poczynionych ustaleń faktycznych, albowiem w tym zakresie zeznania te korespondowały z dokumentami zgromadzonymi w sprawie, które z wyżej podanych względów zostały uznane za przez Sąd za wiarygodne, a nadto korespondowały z zasadami doświadczenia życiowego.

Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanego co do przyczyny zmiany zatrudnienia i tym samym powrotu do Polski z Niemiec, wskazanej jako chęć spędzania więcej czasu z dziećmi. Z przeprowadzonego postępowania dowodowego wynika bowiem, że pozwany ma znikomy kontakt z dziećmi, nie uczestniczy czynnie w wychowywaniu małoletniej E..

Po wnikliwym przeanalizowaniu zebranych w sprawie dowodów i dokonaniu ich oceny w granicach przewidzianych w art. 233 § 1 k.p.c., Sąd doszedł do przekonania, iż powództwo wniesione przez małoletnią E. C. reprezentowaną przez przedstawicielkę ustawową E. H. (1) przeciwko K. C. (1) o podwyższenie alimentów zasługuje na uwzględnienie w części, tj. do kwoty po 1.000 zł miesięcznie.

Podstawa prawna dochodzonego roszczenia znajduje się w art. 138 k.r.o., zgodnie z którym, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego, przy czym przez „zmianę stosunków” rozumieć należy zmianę w zakresie wysokości kosztów utrzymania osoby uprawnionej do alimentów, jak również zmianę w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych osoby zobowiązanej do alimentacji. W dalszej kolejności należy jednak oprzeć się na przepisach będących w ogólności podstawą obowiązku alimentacyjnego, a więc art. 128 k.r.o, art. 133 § 1 k.r.o., w szczególności zaś art. 135 k.r.o., który przewiduje, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zmiana stosunków to istotne zwiększenie się, ewentualnie zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego.

Przy uwzględnieniu powyższego, rolą Sądu w pierwszej kolejności było ustalenie, czy od czasu wydania ostatniego orzeczenia nastąpiła przewidziana art. 138 k.r.o. zmiana stosunków. W sprawie o podwyższenie alimentów Sąd bierze bowiem pod uwagę zmianę stosunków jaka zaistniała w majątku stron, kosztach ich utrzymania oraz sytuacji osobistej od daty wydania poprzedniego orzeczenia ustalającego obowiązek alimentacyjny.

Sąd doszedł do przekonania, iż ustalona poprzednio wysokość obowiązku alimentacyjnego jest niewspółmierna do aktualnych potrzeb małoletniej powódki, a do tego na przestrzeni ostatnich 5 lat nastąpiła zmiana stosunków, o których mowa powyżej. Zmieniła się sytuacja małoletniej powódki i zwiększyły się koszty jej utrzymania. Natomiast ta sytuacja nie zmieniła się na tyle, aby usprawiedliwiała podwyższenie alimentów do kwoty po 1.400 zł miesięcznie.

Zważyć należy, iż na przestrzeni tego czasu doszło do ogólnego wzrostu cen usług i dóbr, małoletnia ma obecnie 12 lat, podejmuje naukę w szkole. Pojawiły się nowe wydatki, jak choćby te związane z zapotrzebowaniem na materiały szkolne, podręczniki, środki higieny osobistej, rozwijaniem zainteresowań małoletniej, udziałem w zorganizowanych formach wypoczynku np. obozach i koloniach. Dziewczynka uczęszcza na dodatkowe, pozalekcyjne zajęcia z języka angielskiego, których miesięczny koszt wynosi 100-150 zł. Małoletnia choruje na astmę i przyjmuje leki, których koszt wynosi 200-300 zł, dodatkowo w okresie od jesieni do wiosny przyjmuje lek Z., którego koszt zakupu wynosi 48 zł na miesiąc. Co więcej, poza wydatkami związanymi z zapewnieniem małoletniej mieszkania, są także wydatki na wyżywienie, sezonową wymianę odzieży i obuwia, środki higieniczne i czystości, leki, wydatki szkolne, a także związane z zapewnieniem powódce rekreacji i wypoczynku, do którego ma prawo (np. kolonie lub obozy).

Sąd nie wziął pod uwagę kosztów składek na M. i Z., a także zakupu okularów czy prezentów urodzinowym, albowiem rolą alimentów jest zaspokajanie jedynie bieżących, usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego do alimentów, przy ustalaniu wysokości alimentów nie bierze się pod uwagę każdego wydatku ponoszonego na utrzymanie dziecka, zwłaszcza wydatków jednorazowych, a także przyszłych i niepewnych.

Sytuacja przedstawicielki ustawowej małoletniej powódki także się zmieniła. Obecnie ma jedną małoletnią córkę na utrzymaniu. Najstarszy syn usamodzielnił się, a średni syn jest już wprawdzie pełnoletni, ale nadal pozostaje na utrzymaniu matki, bowiem uczy się w szkole średniej. E. H. (1) obecnie jest w 2 miesiącu ciąży. Podejmuje zatrudnienie jako opiekun osób starszych i w stosunku do poprzedniej sprawy ustalającej wysokość obowiązku alimentacyjnego, jej wynagrodzenie wzrosło czterokrotnie. Obecnie otrzymuje wynagrodzenie w kwocie 4.000 zł netto. Dodatkowo znajduje się w związku partnerskim, mieszka z partnerem, który osiąga dochód w wysokości 5.500 zł. Budżet domowy rodziny zasila także świadczenie wychowawcze w wysokości 800 zł i alimenty otrzymywane na powódkę oraz średniego syna stron. Zgodnie z art. 135 § 3 pkt 3 k.r.o., na zakres świadczeń alimentacyjnych nie wpływa świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci. Jednakże nie można uznać, że ten dochód nie istnieje. Matka małoletniej powódki ma możliwość pokrycia ewentualnych dodatkowych, nieprzewidzianych kosztów utrzymania dziecka z otrzymywanego świadczenia wychowawczego.

Odnosząc się w natomiast do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego K. C. (1) zaważyć trzeba, iż jego sytuacja także uległa znacznym zmianom. Pozwany zmienił zatrudnienie o tyle, że pracuje jako murarz w firmie w Polsce. Wcześniej podejmował zatrudnienie w Niemczech i otrzymywał wynagrodzenie w wysokości 1.000-2.000 euro miesięcznie. Obecnie osiąga dochód w wysokości około 3.500 zł netto miesięczne oraz podejmuje dodatkowe zatrudnienie w ogródkach działkowych jako osoba gospodarcza, zarabiając dodatkowo 200 zł miesięcznie. Zatem wynagrodzenie pozwanego znacząco się zmniejszyło. Natomiast w judykaturze od lat ugruntowane jest stanowisko, że możliwości zarobkowych zobowiązanego do łożenia alimentów nie mierzy się tylko jego aktualnymi zarobkami (dochodami), a bierze się pod uwagę te, które osiągałby przy prawidłowym wykorzystaniu swych sił i możliwości. Możliwości finansowe pozwanego są znaczne. Pozwany od wielu lat pracuje w branży budowlanej. Początkowo prowadził własną działalność gospodarczą, później pracował w Niemczech, gdzie remontował i malował klatki schodowe. Obecnie zajmuje się stawianiem domów i potrafi wykonać większość prac budowlanych z tym związanych, zatem jego doświadczenie zawodowe jest znaczące. W ocenie Sądu pozwany nie wykorzystuje w pełni swoich możliwości zarobkowych. Sąd nie wziął pod uwagę problemów zdrowotnych pozwanego (nadciśnienie tętnicze). W obecnych czasach jest to bowiem choroba cywilizacyjna, którą można skutecznie kontrolować lekami, a co więcej, schorzenie to nie wpływa znacząco na możliwość podejmowania zatrudnienia. Ponadto należało uwzględnić fakt, że obecnie pozwany ma na swoim utrzymaniu dwoje dzieci, a nie troje, bowiem najstarszy syn jest już osobą samodzielną finansowo.

W tym miejscu wyartykułować trzeba, iż obowiązek alimentacyjny względem niesamodzielnego jeszcze dziecka spoczywa na obojgu rodzicach. Sąd dostrzega, iż małoletnia na co dzień zamieszkuje z matką, pozostając pod jej bezpośrednią opieką, przez co matka zwalnia się częściowo z obowiązku alimentacyjnego w rozumieniu art. 135 § 2 k.r.o. dostarczając córce samodzielnie środków wychowania. Natomiast pozwany nie utrzymuje z córką regularnego kontaktu. Ponadto w nikłym stopniu przyczynia się do kosztów utrzymania dziecka, poza ustalonymi alimentami. Przekazuje małoletniej córce znikome kwoty, które nie mają realnego wpływu na wysokość obowiązku alimentacyjnego.

Mając powyższe na uwadze Sąd częściowo uwzględnił powództwo o podwyższenie alimentów, tj. do kwoty po 1.000 zł, oddalając powództwo w pozostałym zakresie jako nie znajdujące usprawiedliwionych podstaw w zgromadzonym materiale dowodowym sprawy.

Nadany w punkcie III wyroku rygor natychmiastowej wykonalności ma swoją podstawę prawną w art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie IV wyroku stosownie do art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Powódka wygrała sprawę w 50%, bowiem Sąd podwyższył alimenty o 400 zł, a żądanie pozwu opiewało na podwyższenie alimentów o 800 zł miesięcznie. Koszty zastępstwa prawnego zgodnie z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie wynoszą 1.800 zł. Zatem proporcjonalnie Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

W punkcie V wyroku nakazano pozwanemu uiszczenie na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Nysie kwotę 400 zł tytułem opłaty sądowej od pozwu, od której strona powodowa była zwolniona z mocy prawa, proporcjonalnie do wysokości zasądzonych alimentów. Podstawę prawną tego rozstrzygnięcia stanowi art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 13 ust. 1 pkt 4 rzeczonej ustawy.

W punkcie VI Sąd odstąpił od obciążenia małoletniej powódki kosztami sądowymi od oddalonej części żądania, zgodnie z art. 102 k.p.c., mając na uwadze, że małoletnia pozostaje na utrzymaniu rodziców i nie posiada swojego majątku ani własnych dochodów.