Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

11 lipca 2025 r.

Sąd Rejonowy w Nysie, III Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Sanocka

Protokolant: st. sekretarz sądowy Agnieszka Szafrańska

po rozpoznaniu 11 lipca 2025 r. w N. na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniej L. S. reprezentowanej przez przedstawicielkę ustawową J. W. (1)

przeciwko D. S. (1)

o podwyższenie alimentów

I.  utrzymuje w mocy w całości wyrok zaoczny Sądu Rejonowego w Nysie z dnia 8 kwietnia 2025 r. w sprawie sygn. akt III RC 37/25,

II.  nie obciąża pozwanego D. S. (1) kosztami procesu.

Sygn. akt III RC 37/25

UZASADNIENIE

Małoletnia L. S. reprezentowana przez matkę J. W. (1) złożyła pozew przeciwko D. S. (1) o podwyższenie alimentów z kwoty 500 zł do kwoty 1.200 zł miesięcznie, płatne z góry do rąk matki do dnia 10-tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 1 stycznia 2025 r. (k. 3-4, 12)

Wyrokiem zaocznym z dnia 8 kwietnia 2025 r. w sprawie III RC 37/25 Sąd Rejonowy w Nysie zasądził od pozwanego D. S. (1) na rzecz małoletniej powódki L. S. alimenty w kwotach po 850 zł miesięcznie, płatne do rąk matki małoletniej J. W. (1) do 10-go dnia każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od 01 lutego 2025 r., w miejsce alimentów ustalonych ugodą sądową z 21 listopada 2023 r. w sprawie Sądu Rejonowego w Nysie sygn. akt III RC 261/23. (k. 30)

D. S. (1) złożył sprzeciw od wyroku zaocznego, który zaskarżył w całości. (k. 36-39) Na rozprawie w dniu 11 lipca 2025 r. wniósł o oddalenie powództwa w całości. (k. 70v)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

D. S. (1) i J. W. (1) w dniu 21 listopada 2023 r. przed Sądem Rejonowym w Nysie zawarli ugodę, na mocy której D. S. (1) zobowiązał się do uiszczania na rzecz małoletniej córki L. S. alimentów w kwocie po 500 zł miesięcznie, płatne z góry do 21-go dnia każdego bieżącego miesiąca do rąk jej matki J. W. (1), poczynając od 1 grudnia 2023 r., z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat.

D. S. (1) płacił alimenty w kwocie 500 zł od lipca 2023 r. Małoletnia L. w dacie zawarcia ugody miała 9 lat. Matka małoletniej już wtedy chorowała na cukrzycę pierwszego stopnia, tężyczkę, tarczycę, nadciśnienie i epilepsję, a także miała uszkodzone kręgi lędźwiowe i szyjne. Budżet domowy zasilały jedynie alimenty dobrowolnie płacone przez pozwanego, świadczenie wychowawcze w kwocie 500 zł oraz świadczenie z (...) z tytułu niezdolności do pracy w kwocie 400 zł, a także wynajmowała swoje mieszkanie w W.. Mieszkała z córką w G. z ówczesnym partnerem i nie ponosiła kosztów utrzymania mieszkania. Natomiast pozwany nie pracował zawodowo i otrzymywał jedynie zasiłek w kwocie 800 zł.

Dowód: akta sprawy SR w Nysie, sygn. akt III RC 261/23, w tym ugoda zawarta w dniu 21.11.2023 r.;

Małoletnia L. S. ma obecnie 11 lat. Dziewczynka waży około 70 kg, posiada nadwagę. Ma problem ze stopą i często niszczy buty, w związku z czym średnio co kilka miesięcy wymaga wymiany obuwia. Dziewczynka ma także stwierdzony astygmatyzm. Obecnie znowu pogorszył jej się wzrok i konieczna jest wymiana okularów. Dwa lata temu koszt wymiany okularów wyniósł 1.100 zł oraz 200 zł za wizytę u okulisty. Małoletnia uczęszcza do stomatologa na NFZ (nieodpłatnie). Małoletnia uczęszcza do szkoły podstawowej, co wiąże się z wydatkami na składki klasowe (120 zł rocznie), komitet rodzicielski, zakup przyborów szkolnych, koszty wycieczek. Małoletnia uczestniczyła w wycieczce jednodniowej, której koszt wynosił 240 zł, 70 zł wyniosła składka na prezent dla nauczyciela na zakończenie roku szkolnego. Dziewczynka posiada ubezpieczenie, którego koszt wynosi 70 zł rocznie. Wyżywienie powódki kosztuje 400-450 zł miesięcznie. Średni miesięczny koszt zakupu odzieży i obuwia dla małoletniej to wydatek rzędu 250 zł miesięcznie, a kosmetyków i środków czystości - około 200 zł. Małoletnia ma trądzik oraz bardzo długie i gęste włosy. L. uczęszcza do psychologa z uwagi na silną nerwicę.

Powódka w okresie od października 2024 r. do lipca 2025 r. widziała się z ojcem (pozwanym) jedynie raz. Małoletni tęskni za ojcem i czeka na spotkanie z nim. Ma telefoniczny kontakt z ojcem.

Dowody: odpis aktu urodzenia k. 8; zeznania J. W. k. 69-70; zeznania D. S. k. 69-70;

Matka małoletniej J. W. (1) ma dyskopatię szyjną wielopoziomową oraz przewlekły zespół szyjny i nadmierną kifozę szyjną. Posiada orzeczenie o niepełnosprawności wydane do 30.11.2027 r., jest niezdolna do wykonywania pracy. Ma także niedowład prawej ręki, cukrzycę, chorobę H., epilepsję i tężyczkę. Dwa razy przeszła operację na kręgi szyjne. Uzyskuje pomoc od swojej cioci.

Budżet domowy, oprócz alimentów otrzymywanych na małoletnią w kwocie 500 zł, zasila także świadczenie z pomocy społecznej w formie zasiłku stałego w kwocie 757,90 zł z tytułu niepełnosprawności i niezdolności do pracy. Matka małoletniej co kilka dni otrzymuje żywność z (...). Ośrodek Pomocy (...) ustalił miesięczny dochód rodziny na kwotę 624 zł (alimenty 500 zł, zasiłek rodzinny 124 zł). J. W. (1) mieszka wraz z córką i byłym partnerem w jego mieszkaniu w G.. Nie ponosi kosztów utrzymania mieszkania. Matka małoletniej posiada swoje mieszkanie w W., które było wynajmowane, ale zostało zalane i obecnie nie jest jeszcze wynajmowane. Czynsz za to mieszkanie opłaca opieka społeczna. Matka małoletniej wydaje miesięcznie około 800-900 zł na wyżywienie dla siebie i córki. Nie korzysta wraz z córką z wyjazdów wakacyjnych i feryjnych z uwagi na brak środków.

Matka małoletniej otrzymała 200 zł na wymianę okularów małoletniej od matki pozwanego.

Dowody: karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 5; decyzja (...) k. 6; zeznania J. W. k. 69-70;

D. S. (1) ma wykształcenie zawodowe. W okresie od 11 lutego 2025 r. do 30 kwietnia 2025 r. podejmował zatrudnienie w (...) Sp. z o.o. w G. na stanowisku odlewnik przy obróbce mechanicznej elementów, w pełnym wymiarze czasu pracy na podstawie umowy o pracę na okres próbny. Wynagrodzenie wynosiło 24,40 zł brutto za godzinę pracy, a także premię uznaniową do 20%. Otrzymuje 2.900 zł miesięcznie. Kwota 1.000 zł jest pobierana przez komornika z tytułu prowadzonych postępowań egzekucyjnych.

Pozwany oprócz powódki ma pełnoletniego syna K. S., który ma 22 lata. Nie utrzymuje z nim kontaktu. Na jego rzecz nadal jest ustalony obowiązek alimentacyjny w kwotach po 400 zł miesięcznie. Pozwany pozostaje obecnie w nowym związku partnerskim. Z aktualnego związku posiada pięcioletniego syna. Jego partnerka nie pracuje, ponieważ ma wysokie ciśnienie. Na małoletniego syna partnerzy pobierają świadczenie wychowawcze w kwocie 800 zł oraz świadczenie rodzinne w kwocie 96 zł. Pozwany z rodziną mieszka w domu, który należał do jego babci. Pozwany uzyskuje pomoc finansową od swojej matki, która utrzymuje się z emerytury. Pozwany posiada samochód osobowy, którym dojeżdża do pracy.

Wobec pozwanego toczą się postępowania egzekucyjne z tytułu należności alimentacyjnych na syna K. S. oraz na rzecz wierzyciela B. (...) z siedzibą w E.. Zaległość z tytułu należności alimentacyjnych, w tym funduszu alimentacyjnego na dzień 3 marca 2025 r. wynosiła ponad 97.000 zł. Natomiast zadłużenie względem B. (...) z siedzibą w E. na dzień 3 marca 2025 r. wynosiło niemal 69.000 zł. Pozwany posiada zajęcia komornicze wynagrodzenia za pracę oraz wierzytelności z tytułu zasiłku chorobowego w wysokości nie więcej niż 60%.

Pozwany nie przekazał córce L. prezentu z okazji urodzin. Natomiast gdy córka u niego przebywa to pokrywa koszty jej utrzymania i przekazuje jej wtedy kieszonkowe.

Dowody: umowa o pracę k. 40; zajęcie wierzytelności k. 42; zajęcia wynagrodzenia k. 43-45; zeznania J. W. k. 69-70; zeznania D. S. k. 69-70;

Sąd zważył, co następuje:

Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, a także aktach sprawy Sądu Rejonowego w Nysie o sygn. akt III RC 261/23, w szczególności na dowodach z dokumentów, opisanych pod poszczególnymi elementami stanu faktycznego, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów. Oceniając przedłożone do akt sprawy dowody z dokumentów, Sąd nie wziął pod uwagę orzeczenia o stopniu niepełnosprawności D. S. (1), albowiem ważność dokumentu ustała 30 września 2021 r.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły osobowe źródła dowodowe w postaci zeznań matki małoletniej powódki L. J. W. oraz pozwanego – D. S. (1), które posłużyły do ustalenia sytuacji osobistej i materialnej stron oraz miesięcznych kosztów ich utrzymania. Sąd dał wiarę zeznaniom w/w osób w zakresie powyżej poczynionych ustaleń faktycznych, albowiem w tym zakresie zeznania te korespondowały z dokumentami zgromadzonymi w sprawie, które z wyżej podanych względów zostały uznane za przez Sąd za wiarygodne, a nadto korespondowały z zasadami doświadczenia życiowego i zawodowego.

Po wnikliwym przeanalizowaniu zebranych w sprawie dowodów i dokonaniu ich oceny w granicach przewidzianych w art. 233 § 1 k.p.c., Sąd doszedł do przekonania, iż powództwo wniesione przez małoletnią powódkę L. S. reprezentowaną przez przedstawicielkę ustawową J. W. (1) przeciwko D. S. (1) o podwyższenie alimentów zasługuje na uwzględnienie do kwot po 850 zł.

Zgodnie z przepisem art. 347 k.p.c. po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd wydaje wyrok, którym wyrok zaoczny w całości lub części utrzymuje w mocy albo uchyla go i orzeka o żądaniu pozwu, bądź też pozew odrzuca lub postępowanie umarza. Przepis art. 332 § 2 stosuje się odpowiednio.

Sąd jednocześnie zaznacza, że zgodnie z treścią przepisu art. 339 § 1 i 2 k.p.c. Sąd może wydać wyrok zaoczny na posiedzeniu niejawnym, gdy pozwany w wyznaczonym terminie nie złożył odpowiedzi na pozew. Wówczas Sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenia powoda o faktach zawartych w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed posiedzeniem, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Wyrok zaoczny może być w części oddalający.

Podstawą roszczenia powódki w niniejszej sprawie jest przepis art. 138 k.r.o., który przewiduje, że w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. W dalszej kolejności należy jednak oprzeć się na przepisach będących w ogólności podstawą obowiązku alimentacyjnego, a więc art. 128 k.r.o, art. 133 § 1 k.r.o., w szczególności zaś art. 135 k.r.o., który przewiduje, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zgodnie z treścią art. 133 § 1 k.r.o. rodzice zobowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Z dyspozycji tego przepisu wynika, że rodzice mogą być zwolnieni od świadczeń alimentacyjnych w stosunku do dziecka tylko wtedy, gdy dziecko posiada własny majątek, a dochody z tego majątku wystarczają na całkowite pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. We wszystkich innych wypadkach na rodzicach ciąży stanowczy obowiązek dostarczania dziecku środków utrzymania i wychowania. Zauważyć należy, że zakres potrzeb dziecka, które powinny być zaspokajane przez rodziców, wyznacza treść art. 96 krio. Stosownie do dyrektywy zawartej w tym przepisie, rodzice są zobowiązani zapewnić dziecku środki do zaspokojenia zarówno jego potrzeb fizycznych (wyżywienia, mieszkania, odzieży, higieny osobistej, leczenia w razie choroby), jak i duchowych (kulturalnych), a także środki wychowania (kształcenia ogólnego, zawodowego), według zdolności, dostarczania rozrywek i wypoczynku.

Podwyższenie alimentów następuje wówczas, gdy zwiększeniu uległy potrzeby uprawnionego albo wzrosły możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego. Przy uwzględnieniu powyższego, rolą Sądu w pierwszej kolejności było ustalenie, czy od ostatniego ustalenia wysokości alimentów, nastąpiła przewidziana art. 138 k.r.o. zmiana stosunków.

Niewątpliwie usprawiedliwione koszty utrzymania małoletniej L. wzrosły od czasu poprzedniego orzeczenia alimentacyjnego. W ocenie Sądu wyrok zaoczny wydany w dniu 8 kwietnia 2025 r. w niniejszej sprawie jest adekwatny do usprawiedliwionych potrzeb i kosztów utrzymania małoletniej powódki, a także odpowiada możliwościom majątkowym i zarobkowym pozwanego. Dotychczas ustalone alimenty w kwocie 500 zł na rzecz małoletniej powódki nie odpowiadają wysokości jej aktualnych potrzeb życiowych. Chociażby z uwagi na wiek L. ma obecnie większe potrzeby, aniżeli w dacie poprzedniego rozstrzygnięcia w przedmiocie alimentów. Dziewczynka wymaga częstej wymiany obuwia z uwagi na problemy ze stopą. Ma nadwagę, ponieważ zajada stres i uczęszcza z tego powodu do psychologa. Nosi okulary, co generuje dodatkowe koszty, jak wizyty kontrolne czy konieczność zakupu okularów wobec pogorszającej się wady. Małoletnia uczęszcza do szkoły podstawowej, konieczny jest zatem zakup przyborów szkolnych, a także uiszczanie dodatkowych kwot na wycieczki klasowe czy inne okazjonalne składki, uiszczane są również składki na radę rodziców czy składki klasowe. Ubezpieczenie małoletniej wynosi około 6 zł miesięcznie, wyżywienie 400-450 zł miesięcznie, zakup obuwia i odzieży 250 zł miesięcznie oraz wydatki na kosmetyki 200 zł miesięcznie. Poza tym małoletnia nie ma specjalnej diety, nie zażywa stałych leków, nie choruje przewlekle. Matka małoletniej nie udowodniła, aby wizyty psychologiczne były odpłatne.

Postępowanie dowodowe nie wykazało, aby uzasadnionym było zobowiązanie pozwanego do łożenia na rzecz córki kwoty po 1.200 zł. W ocenie Sądu alimenty po 850 zł w zupełności wystarczą na zaspokojenie potrzeb powódki. Zdaniem Sądu ustalona wysokość alimentów pokrywa usprawiedliwione koszty utrzymania powódki, zwłaszcza, że małoletnia nie ma szczególnych potrzeb, jest zdrowa, nie wymaga specjalnej diety, a matka małoletniej nie pokrywa w chwili obecnej kosztów utrzymania mieszkania. Sąd ustalając wysokość obowiązku alimentacyjnego bierze pod uwagę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Ponadto na wysokość obowiązku alimentacyjnego mają wpływ wydatki comiesięczne, cykliczne, a nie przyszłe, jednorazowe i niepewne. Zatem Sąd nie wziął także pod uwagę przyszłej wymiany okularów.

Odnosząc się do sytuacji matki małoletniej, to wskazać należy, że jej sytuacja życiowa w ostatnim czasie się nie zmieniła. Cierpi na różne choroby, posiada orzeczenie o niepełnosprawności i jest osobą niezdolną do pracy. Otrzymuje z tego tytułu zasiłki oraz pomoc rzeczową w postaci żywności z ośrodka pomocy społecznej. Sąd zaznacza, iż obowiązek alimentacyjny względem niesamodzielnego jeszcze dziecka spoczywa na obojgu rodzicach. Sąd dostrzega, iż małoletnia powódka na co dzień zamieszkuje z matką, pozostając pod jej bezpośrednią opieką, przez co matka zwalnia się częściowo z obowiązku alimentacyjnego w rozumieniu art. 135 § 2 k.r.o. Matka małoletniej wychowuje dziewczynkę, uczęszcza z nią do lekarzy, kupuje ubrania, chodzi na zebrania rodziców do szkoły i wspiera córkę także emocjonalnie.

Natomiast odnosząc się do sytuacji pozwanego, jego możliwości finansowe i materialne znacząco się poprawiły. Podczas poprzedniego postępowania o alimenty pozwany nie pracował i otrzymywał jedynie zasiłek w kwocie 800 zł. Obecnie podejmuje zatrudnienie i otrzymuje wynagrodzenie, które wynosi 2.900 zł netto. Jednakże możliwości zarobkowe zobowiązanego do łożenia alimentów Sąd ocenia nie tylko na podstawie jego aktualnych zarobków (dochodów), ale bierze pod uwagę te, które osiągałby przy prawidłowym wykorzystaniu swych sił i możliwości zarobkowych. Zatem prowadzone przeciwko pozwanemu postępowania komornicze z tytułu zaciągniętych pożyczek czy kredytów nie są brane pod uwagę przy ustalaniu jego możliwości zarobkowych. Są to okoliczności, które same z siebie nie powodują zmniejszenia możliwości zarobkowych zobowiązanego do alimentów, implikujących konieczność ingerencji w treść obowiązku alimentacyjnego względem jego niesamodzielnych dzieci. Wskazać należy, iż roszczenia alimentacyjne korzystają z uprzywilejowania wobec roszczeń stricte cywilnoprawnych, w tym również w zakresie postępowania egzekucyjnego, a pozwany jako ojciec winien spełniać swój obowiązek alimentacyjny wobec dziecka, które z uwagi na wiek nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Dodatkowo, pozwany sam doprowadził do ogromnego zadłużenia, ponieważ nie regulował na bieżąco alimentów na rzecz swojego syna. Ponadto, skoro pozwany ma kolejne dziecko z nowego związku, winien zdawać sobie sprawę z kosztów jakie wiążą się z posiadaniem potomstwa i powinien poczynić starania, aby wszystkie jego dzieci mogły mieć podobne warunki do życia i być wychowywane na podobnej stopie życiowej.

Zdaniem Sądu ustalona kwota alimentów mieści się w granicach możliwości finansowych obowiązanego do alimentacji. Sąd także wziął pod uwagę, że pozwany nie utrzymuje regularnych kontaktów z córką. Widuje się z nią niesystematycznie, relatywnie rzadko. W ciągu pół roku spotkał się z córką jedynie raz. Sąd nie kwestionuje przekazywania przez pozwanego małoletniej powódce kieszonkowego, ubrań czy innych rzeczy, natomiast zdarza się to na tyle rzadko, że nie można uznać, iż powyższa okoliczność ma realny wpływ na pokrywanie usprawiedliwionych miesięcznych kosztów utrzymania małoletniej. Pozwany nie przekazał nawet małoletniej prezentu na urodziny.

Mając na uwadze poczynione ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sąd utrzymał w mocy wydany w dniu 8 kwietnia 2025 r. wyrok zaoczny, ustalający alimenty na poziomie 850 zł miesięcznie rzecz małoletniej L. S.. Zdaniem Sądu żądana przez matkę małoletniej kwota 1.200 zł tytułem alimentów jest wygórowana, w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, nie mająca pokrycia w zebranych dowodach. Zgodnie bowiem z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Chodzi zatem nie o każde potrzeby, a jedynie o te usprawiedliwione. Zdaniem Sądu ustalona kwota mieści się w granicach możliwości finansowych pozwanego i będzie on w stanie pokryć wysokość ustalonego obowiązku alimentacyjnego. Zasądzone alimenty odpowiadają też uzasadnionym potrzebom powódki.

W punkcie III wyroku zaocznego z 8 kwietnia 2025 r. Sąd nadał rygor natychmiastowej wykonalności, albowiem zgodnie z art. 333 § 1 k.p.c., Sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c. i odstąpił od obciążenia pozwanego kosztami od uwzględnionej części żądania.