Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

20 marca 2025 r.

Sąd Rejonowy w Nysie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: Sędzia Sądu Rejonowego Remigiusz Drzewiecki

Protokolant: sekretarz sądowy Patrycja Szatanik

po rozpoznaniu 20 lutego 2025 roku na rozprawie w N.

sprawy z wniosku T. P.

z udziałem K. M., E. B., B. B., M. D.

o zasiedzenie

postanawia:

1.  stwierdzić, że wnioskodawczyni T. P., córka S. i P. nabyła przez zasiedzenie w złej wierze w dniu 14 września 2019 r. udział wynoszący 3/8 części w prawie własności nieruchomości położonej w W., gmina P., powiat (...), województwo (...), oznaczonej w ewidencji gruntów jako działka (...), o powierzchni 0,0700 ha, dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Nysie, V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą (...),

2.  oddalić wniosek uczestniczek o zasądzenie kosztów postępowania od wnioskodawczyni.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z 22 lipca 2024 r. wnioskodawczyni T. P. zastępowana przez pełnomocnika w osobie adwokata przy oznaczeniu za uczestników postępowania K. M., E. B., B. B. i M. D., wniosła o stwierdzenie, że z dniem 14 września 2019 r. wnioskodawczyni nabyła przez zasiedzenie w złej wierze udział w wysokości 3/8 we własności nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) wraz z zabudowaniami o pow. 0,0700 ha, położonej w W. gm. Paczków, dla której Sąd Rejonowy w Nysie prowadzi księgę wieczystą nr (...). Na wypadek uznania, że termin zasiedzenia należy liczyć od momentu uprawomocnienia się postanowienia w przedmiocie stwierdzenia nabycia spadku po S. M. wnioskodawczyni wniosła o stwierdzenie, że do zasiedzenia doszło z dniem 6 kwietnia 2024r.

W uzasadnieniu wniosku wskazano, że nieruchomość objęta niniejszym wnioskiem zabudowana jest budynkiem mieszkalnym oraz gospodarczym. Jako właściciele w księdze wieczystej wpisane są następujące osoby: wnioskodawczyni T. P. w udziale 5/8 części oraz S. M. (przyrodni brat wnioskodawczyni) w 3/8 częściach. Podano, że S. M. zmarł 5 listopada 2007r., do kręgu spadkobierców po nim weszła jego żona K. M. oraz dzieci: E. B., B. B. oraz M. D.. Wnioskodawczyni podała, że nieruchomość, której dotyczy wniosek jej ojciec P. M. otrzymał w drodze orzeczenia o wykonaniu aktu nadania z 10.03.1961 r. P. M. wraz z małżonką objął nieruchomość w posiadanie we wrześniu 1953 r. Po śmierci ojca wnioskodawczyni nieruchomość pozostawała we władaniu jego żony S. M., która zmarła 14.09.1989 r. W dalszej części uzasadnienia T. P. podała, że na podstawie postanowienia SR w Nysie z 31 maja 1982 r. w sprawie sygn. akt I Ns 146/82 spadek po P. M. nabyła jego żona S. M. oraz córka T. P. – po 1/2 części każda z nich. Natomiast spadek po S. M. na podstawie postanowienia SR w Nysie z dnia 14 marca 1994 r. nabyła wnioskodawczyni oraz S. M. – po 1/2 części każdy z nich. Wnioskodawczyni podała, że od śmierci S. M. nieruchomość pozostaje w wyłącznym posiadaniu wnioskodawczyni, która traktuje ją jak swoją własność. Zamieszkiwała tam stale wraz z mężem dziećmi, dbała o nią oraz czyniła na nią nakłady. Według T. P. korzysta ona z nieruchomości w sposób wyłączny od lat, takie posiadanie jest akceptowane przez uczestników postępowania, godzą się na to. Wnioskodawczyni wyszczególniła jakiego rodzaju nakłady poczyniła na nieruchomość.

Uczestniczki postępowania M. D., K. M., E. B., B. B. w odpowiedzi na wniosek z 9 września 2024 r.(k. 47-51) wniosły o oddalenie wniosku o zasiedzenie w całości oraz zasądzenie od wnioskodawczyni na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odpowiedzi na wniosek podały, że wnioskodawczyni nie wykazała istnienia jakiejkolwiek przesłanki uprawniającej do stwierdzenia zasiedzenia na jej rzecz udziału w 3/8 częściach w nieruchomości stanowiącej działkę nr (...) wraz z zabudowaniami położonej w miejscowości W.. Zarzuciły wnioskodawczyni, że nie wykazała nieprzerwalnego samoistnego posiadania przez okres 30 lat udziału w 3/8 częściach w nieruchomości, o zasiedzenie którego wnosi. Podniesiono, że wnioskodawczyni przez cały okres posiadania nieruchomości miała świadomość, że nieruchomość stanowi współwłasność jej i jej brata S. M.. Korzystała z udziału brata za jego zgodą i wiedzą. Uczestniczki podały, że ani one, ani ich ojciec nie uważali, że nieruchomość stanowi ojcowiznę wnioskodawczyni. Podniosły, że ich ojciec na zasadzie użyczenia za opłatą podatku od nieruchomości od części przysługującej mu zgodził się na korzystanie z jego udziału przez siostrę T. P.. Sam bowiem zamieszkiwał z rodziną kilka domów dalej. Nigdy natomiast jego intencją nie była rezygnacja z udziału w nieruchomości. Uczestniczki wskazały, że zgodnie z ustaleniami wnioskodawczyni płaciła podatek od nieruchomości, uczestniczki dostarczały jej dokumenty do zapłaty tego podatku wystawione na ich ojca. Uczestniczki zaprzeczyły temu aby wnioskodawczyni ponosiła znaczne nakłady na nieruchomość wspólną, które stanowić by miały wykonywanie uprawnień znacząco wykraczające poza zakres uprawnień z art. 206 k.c. Podano, że ponoszenie większych nakładów przez wnioskodawczynię podyktowane było faktem posiadania przez nią udziału w 5/8 częściach w nieruchomości. Czynione przez nią nakłady odpowiadały wielkości udziału jakie posiada. Podano, że o posiadaniu samoistnym współwłaściciela nieruchomości nie przesądza sam fakt samodzielnego wykonywania uprawnień i ponoszenia ciężarów związanych z korzystaniem z nieruchomości, a nawet pokrywanie kosztów remontów czy modernizacji. Zdaniem uczestniczek wnioskodawczyni nie wykazała rozszerzenia zakres swojego samoistnego posiadania ponad realizacje uprawnienia z art. 206 k.c. Dodatkowo podano, że w 2022 r. T. P. wraz z synem M. P. (1) złożyli uczestniczkom propozycję odkupu udziału po S. M.. Strony nie doszły jednak do porozumienia w kwestii ceny. T. P. miała złożyć wniosek o zniesienie współwłasności.

Na rozprawie 20 lutego 2025 r. (k. 87-88) strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie. Pełnomocnik uczestniczek wniosła o zasądzenie na rzecz uczestniczek kosztów postępowania w wysokości dwukrotności stawki minimalnej biorąc pod uwagę nakład pracy i reprezentowanie kilku uczestniczek. Uzasadniła to reprezentowaniem czwórki uczestniczek postępowania. Pełnomocnik uczestniczek wniosła także o zwrot kosztu dojazdu na rozprawę pełnomocnika 700 km w obie strony na jedną rozprawę według stawki użycia samochodu własnego, 1,15 zł za km, wskazując, że przyjechała na rozprawy A. (...) z silnikiem poj. 2 litrów.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

13 września 1953 r. Powiatowa Komisja Ziemska w N. aktem własności ziemi nr (...), na podstawie art. 5 i 10 dekretu z dnia 6 września 1951 r. o ochronie i uregulowaniu własności osadniczych gospodarstw chłopskich na obszarze Ziem Odzyskanych, nadała M. P. (2) ur. (...), gospodarstwo w m. W. gm. T., powiat N., woj. (...), obejmujące grunty: 7,09 ha, budynki: dom 10x10 m, drwalnię oraz chlew 8x6 m.

Dowody: akt nadania nr 153952 z 13.09.1953 r k. 13.

Orzeczeniem o wykonaniu aktu nadania w części dotyczącej ustalenia warunków nabycia gospodarstwa (...) Rady Narodowej w N. z dnia 10 marca 1961r. ustalono szacunek (cenę) gospodarstwa – działki nr (...) położonej w m. W. nadanej M. P. (2) w wysokości 103,70 kwintali żyta. W pkt 2 orzeczenia podano, że ustalona cena nabycia gospodarstwa - działki, stanowiąca ciężar realny na rzecz Skarbu Państwa – Państwowego Funduszu Ziemi - podlega spłacie w 20 równych ratach rocznych, poczynając od 1961 r.

Dowody: orzeczenie z 10.03.1961r. Prezydium Powiatowej Rady Narodowej k. 14.

Dla nieruchomości stanowiącej działkę nr ew. 38 (rola i teren zabudowany), o pow. 0,07 ha, położonej w m. W., pow. (...), gm. Paczków, prowadzona jest przez Sąd Rejonowy w Nysie V Wydział Ksiąg Wieczystych KW nr (...). W Dziale II – Własność wpisani są: T. P. w udziale 5/8 w prawie własności oraz S. M. w udziale 3/8 w prawie własności.

Dowody: treść księgi wieczystej nr (...) k. 8-12 (wydruk).

Postanowieniem z 31 maja 1982 r. Sąd Rejonowy w Nysie w sprawie o sygn. akt Ns 146/82 stwierdził, że spadek po P. M. zmarłym 15.11.1977r. w P. na podstawie ustawy nabyli: jego żona S. M. oraz dzieci C. M. i T. P. – po 1/3 części każde z nich, z tym, że wchodzący w skład spadku udział w gospodarstwie rolnym, położonym w m. W. dziedziczą z mocy ustawy jego żona S. M. oraz córka T. P. - po 1/2 części każda z nich.

Dowody: postanowienie Sądu Rejonowego w Nysie z 31 maja 1982 r., sygn. akt: I Ns 146/82 k. 25.

Postanowieniem z 14 marca 1994 r. Sąd Rejonowy w Nysie w sprawie o sygn. akt: Ns 15/94 stwierdził, że spadek po S. M. zmarłej w dniu 14 września 1989 r. w W., ostatnio stale zamieszkałej w W., na podstawie ustawy nabyły jej dzieci: T. P., C. M. i S. M. po 2/8 części każdy z nich oraz wnuki: A. Ż. i C. Ż. po 1/3 części każde z nich; z tym, że wchodzący w skład spadku udział w gospodarstwie rolnym w W., stanowiący wkład gruntowy w (...) W. dziedziczą dzieci T. P. oraz S. M. po 1/2 części każde z nich.

Dowody: postanowienie Sądu Rejonowego w Nysie z 14 marca 1994 r., sygn. akt: Ns 15/94 k. 16.

S. M. zmarł 5 listopada 2007r. w W.. W dacie śmierci pozostawał w związku małżeńskim z K. M., z którego pochodzi trójka dzieci: E. B., B. B. i M. D.. Na wniosek J. P. będącego właścicielem nieruchomości sąsiadującej z nieruchomością stanowiącą własność S. M. i K. M. tj. działki nr (...), objętej księgą wieczystą (...) wszczęto w Sadzie Rejonowym w Nysie postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po S. M. prowadzone pod sygn. akt I Ns 717/17. Na mocy wydanego w tej sprawie postanowienia z 8 maja 2018 r. spadkobiercami S. M. zostali ustaleni: jego żona K. M. z domu K., córka S. i M., PESEL (...) oraz jego córki: M. D. z domu M., córka S. i K., PESEL (...), B. B. z domu M., córka S. i K., PESEL (...), E. B. z domu M., córka S. i K., PESEL (...) w 1/4 części każda z nich.

Dowody: bezsporne, odpis skróconego aktu zgonu S. M. z 5.11.2007r. k. 17, dokumenty w aktach sprawy SR w Nysie I Ns 717/17: wniosek oraz załącznikami oraz postanowienie z 8 maja 2018 r.

Nieruchomość w W., objęta księgą wieczystą (...) zabudowana jest jednorodzinnym domem, wybudowanym przed II wojną światową, do którego przylegają pomieszczenia gospodarcze. Wnioskodawczyni zamieszkuje w nim od urodzenia. Po wyjściu za mąż za E. P. 3 lipca 1976 r. wnioskodawczyni nie wyprowadziła się z domu rodzinnego, małżonkowie zamieszkali u rodziców T. P.. P. M. zmarł 15.11.1977 r. i od tego momentu, aż do 14 września 1989 r. T. P. z mężem oraz dziećmi P. P. (2) i Ł. P. zamieszkiwała w W. wspólnie ze S. M.. E. P. - małżonek wnioskodawczyni zmarł w dniu 16 października 1997r.

Dowody: odpis skrócony aktu zgonu E. P. k. 18, zeznania świadka M. P. (1) e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 81v.-82v., zeznania świadka P. P. (2) e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 82v.-83, przesłuchanie wnioskodawczyni T. P. e-protokół z rozprawy z 20 lutego 2025r. k. 86-87.

Przyrodni brat wnioskodawczyni S. M. pół roku po zawarciu małżeństwa z K. M. w 1965 r. dostał od (...) w W. kawalerkę i się wyprowadził z nieruchomości w W. nr 23, objętej Kw nr (...). Po śmierci S. M. nie korzystał z nieruchomości. Bywał w odwiedzinach u siostry T. P.. Za życia nie zgłaszał roszczeń do tej nieruchomości, nie ponosił ciężarów związanych z jej utrzymaniem, nie czynił na nią nakładów. Nie żądał od wnioskodawczyni aby płaciła mu za korzystanie z jego udziału w nieruchomości.

Dowody: zeznania świadka M. P. (1) e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 81v.-82v., zeznania świadka P. P. (2) e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 82v.-83, przesłuchanie wnioskodawczyni T. P. e-protokół z rozprawy z 20 lutego 2025r. k. 86-87, przesłuchanie uczestniczki M. D. e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 83v.-84, przesłuchanie uczestniczki K. M. e-protokół z rozprawy z 20 lutego 2025r. k. 87-87v., przesłuchanie uczestniczki E. B. e-protokół z rozprawy z 20 lutego 2025r. k. 87v.

T. P. po śmierci rodziców zachowywała się jak jedyny właściciel nieruchomości, chociaż wiedziała, że 3/8 części w prawie własności przysługuje przyrodniemu bratu S. M.. Korzystała ze wszystkich budynków i ogrodu w sposób wyłączny. Decyzje podatkowe doręczane były T. P. i K. M., a opłacane w całości przez wnioskodawczynię. Mieszkańcy W. postrzegają wnioskodawczynię jako jedyną właścicielkę nieruchomości. T. P. poczyniła różnego rodzaju nakłady remontowo - budowlane na nieruchomość objętą wnioskiem o zasiedzenie: za życia jeszcze S. M. zlikwidowała piece kaflowe, a później wymieniała trzykrotnie piec CO, wykonała instalację CO i elektryczną, przeniosła kuchnię do innego pomieszczenia, zamontowała przydomową oczyszczalnię ścieków, wymieniła okna wymieniła pokrycie dachowe budynku mieszkalnego, wymieniła drzwi wejściowe, wyremontowała łazienkę. Większość remontów odbyło się po śmierci S. M., nie były one uzgadniane przez wnioskodawczynię z uczestniczkami postępowania, nie sprzeciwiały się one wykonaniu tych prac, nie ponosiły żadnych kosztów remontów. W okresie od 2011 do 2016r. T. P. mieszkała u swojego syna M. P. (1) w W. i nie była w stanie na bieżąco doglądać nieruchomości w W., wietrzyć jej i ogrzewać w okresie zimowym, kosić trawę. Poprosiła o pomoc w tym zakresie E. B., która zpobierała za te czynności wynagrodzenie w wysokości 100 euro miesięcznie.

Dowody: zeznania świadka M. P. (1) e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 81v.-82v., zeznania świadka P. P. (2) e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 82v.-83, zeznania świadka S. G. e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 83v., przesłuchanie wnioskodawczyni T. P. e-protokół z rozprawy z 20 lutego 2025r. k. 86-87, przesłuchanie uczestniczki M. D. e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 83v.-84, przesłuchanie uczestniczki K. M. e-protokół z rozprawy z 20 lutego 2025r. k. 87-87v.

Mniej więcej w okresie między 2021 r., a 2023 r. T. P. poruszyła w rozmowie z K. M. i E. B. kwestię udziału S. M. w zajmowanej przez nią nieruchomości w (...), chciała polubownie uregulować kwestię zniesienia współwłasności nieruchomości, spytała K. M. ile chciałaby dostać tytułem spłaty. Później w tej samej sprawie rozmawiał z K. M. M. P. (1), chciał się dowiedzieć czy jest wola porozumienia ze strony spadkobierców po S. M.. K. M. powiedziała, że chciałaby aby kwestię tą rozstrzygnął sąd.

Dowody: zeznania świadka M. P. (1) e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 81v.-82v., zeznania świadka P. P. (2) e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 82v.-83, przesłuchanie wnioskodawczyni T. P. e-protokół z rozprawy z 20 lutego 2025r. k. 86-87, przesłuchanie uczestniczki M. D. e-protokół z rozprawy z 5 grudnia 2024r. k. 83v.-84, przesłuchanie uczestniczki K. M. e-protokół z rozprawy z 20 lutego 2025r. k. 87-87v.

Sąd zważył, co następuje:

Wniosek dotyczący roszczenia sformułowanego w wniosku - zasiedzenia w złej wierze udziału w wysokości 3/8 prawa własności nieruchomości, stanowiącej działkę nr (...) wraz z zabudowaniami o pow. 0,07 ha, położonej w W. gm. paczków, dla której Sąd Rejonowy w Nysie prowadzi księgę wieczystą nr (...), stanowiącej teren, na którym posadowiony jest budynek jednorodzinny zasługiwał na uwzględnienie w całości.

Stan faktyczny w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy uznać należało za bezsporny, a ustalając go Sąd oparł się na dokumentach przedłożonych przez wnioskodawczynię jak i znajdujących się w aktach księgi wieczystej OP1N/00017684/4 oraz powołanych pod poszczególnymi elementami stanu faktycznego, a także na zeznaniach świadków, przesłuchaniu wnioskodawczyni i uczestniczek postępowania. W ocenie Sądu zeznania świadków oraz stron postępowania zasługują w pełni na wiarę, bowiem prawie w całości są logiczne, spójne i uzupełniają się wzajemnie. Nie znaleziono podstaw do podważenia ich wiarygodności. Sporne między stronami było tylko to, czy S. M. mówił wnioskodawczyni, że ma on swój pokój w domu po rodzicach, że jemu również należy się „coś” z domu rodzinnego, że chciałby uregulować kwestię nieruchomości poprzez zniesienie współwłasności. T. P. oraz jej dzieci twierdziły, że nie było takich uwag ze strony przyrodniego brata wnioskodawczyni, natomiast jego małżonka i jedna z córek podnosiła, że S. M. wyraźnie artykułował powyższe siostrze. Sąd w tym zakresie dał wiarę wnioskodawczyni, gdyż twierdzenia uczestniczek nie znalazły potwierdzenia w pozostałym zgromadzonym w spawie materiale dowodowym.

Nadto Sąd uwzględnił postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku po P. M. (sygn. akt I Ns 146/82) i S. M. (sygn. akt Ns 15/94). Uwzględniono tekże dokumenty znajdujące się aktach sprawy o stwierdzenia nabycia spadku po S. M. I Ns 717/17 SR w Nysie. Stan faktyczny był między stronami bezsporny, a materiał dowodowy spójny i komplementarny w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy, dlatego Sąd uznał go za wiarygodny.

Podstawą prawną rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie jest art. 172 k.c., zgodnie z którym posiadacz nieruchomości niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeżeli posiada nieruchomość nieprzerwanie od lat dwudziestu jako posiadacz samoistny, chyba że uzyskał posiadanie w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości nabywa jej własność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Przed 1 października 1990 r. były to odpowiednio okres 10 lat dla posiadacza w dobrej wierze i 20 lat dla posiadacza w złej wierze. Zmiana terminów zasiedzenia nastąpiła na podstawie art. 1 pkt 32 ustawy z dnia 28 lipca 1990 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 55, poz. 321), która weszła w życie 1 października 1990 r. Przepis art. 9 ww. ustawy zawiera normę intertemporalną, zgodnie z którą do zasiedzenia, którego bieg rozpoczął się przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się od tej chwili przepisy niniejszej ustawy; dotyczy to w szczególności możliwości nabycia prawa przez zasiedzenie. Zgodnie z powołanym wyżej art. 172 §1 i 2 k.c. przesłankami zasiedzenia są samoistny charakter posiadania oraz upływ czasu określony ustawą. Jak podnosi się w doktrynie stan posiadania współtworzą fizyczny element ( corpus) władania rzeczą oraz intelektualny element zamiaru ( animus) władania rzeczą dla siebie ( animus rem sibi habendi). W przypadku posiadania samoistnego mamy na uwadze animus domini (posiadacz samoistny włada rzeczą „jak właściciel”). Zgodnie z art. 336 k.c. posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel. Na podstawie art. 339 k.c. domniemywa się, że ten, kto rzeczą faktycznie włada, jest posiadaczem samoistnym. Z kolei przy ustaleniu charakteru posiadania należy kierować się manifestowanym na zewnątrz wobec otoczenia zachowaniem posiadacza. Według zewnętrznych znamion zachowania posiadacza można oceniać zarówno corpus, jak też animus possidendi. Istotne znaczenie ma również rozpoznanie zdarzenia stanowiącego źródło nabycia posiadania, które wespół z dalszym zachowaniem posiadacza, manifestowanym na zewnątrz, pozwala określać rodzaj posiadania. Źródłem nabycia posiadania może być samodzielne („samowolne”) objęcie w posiadanie cudzej nieruchomości, a w tym przypadku udziału 3/8 części działki (...) w W., należącego do spadkobierców S. M..

W postępowaniu sądowym badane są zewnętrzne przejawy stanu samoistnego posiadania, gdzie kluczowe znaczenie ma, czy i w jaki sposób posiadacz manifestuje na zewnątrz posiadanie jak właściciel. Jak trafnie zauważył Sąd Najwyższy w postanowieniu z 11 sierpnia 2016 r., sygn. I CSK 504/15, posiadanie cudzej rzeczy, aby mogło być uznane za samoistne, a więc wywołujące skutek prawny zasiedzenia, nie może ograniczać się do wewnętrznego przekonania posiadacza, lecz musi być dostrzegalnym z zewnątrz jego postępowaniem z rzeczą jak właściciel. Jako przykładowe czynności manifestujące wskazuje się np. 1) posiadanie kluczy, 2) opłacanie podatków i innych opłat, 3) rozporządzanie nieruchomością, 4) samodzielne dokonywanie czynności zwykłego zarządu i przekraczających taki zarząd, 5) ochronę posiadania przed innymi oraz występowanie jako właściciel w stosunku do organów i instytucji (M. Załucki (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa 2023).

Jak wskazał Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 8 maja 2014 r., V CSK 324/13 „współwłaściciel nieruchomości powołujący się na nabycie przez zasiedzenie udziałów pozostałych współwłaścicieli powinien udowodnić posiadanie nieruchomości wyłącznie dla siebie, tj. z wolą odsunięcia pozostałych współwłaścicieli od współposiadania i współkorzystania. Władanie rzeczą wspólną przez współwłaściciela musi zatem wykraczać poza granice przysługującego mu uprawnienia do posiadania rzeczy wspólnej i korzystania z niej”.

„Jeżeli władanie nieruchomością wynika ze stosunku współwłasności, warunkiem zasiedzenia udziału współwłaściciela przez innego współwłaściciela jest zmiana (rozszerzenie) zakresu posiadania ponad posiadanie wynikające ze współwłasności oraz uzewnętrznienie tego w stosunku do otoczenia i współwłaściciela, którego udział jest objęty zasiedzeniem. Współwłaściciel domagający się zasiedzenia musi udowodnić, że władał rzeczą z wyłączeniem pozostałych współwłaścicieli, że wyraźnie i w sposób widoczny dla współwłaścicieli i otoczenia zamanifestował wolę władania cum animo rem sibi habendi.” Postanowienie SN z 8.11.2023 r., (...) 662/23, LEX nr 3719312.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wykazał zarówno z osobowych jak i dokumentowych źródeł dowodowych, że co najmniej od 14 września 1989 r. wnioskodawczyni podejmowała wszelkie decyzje dotyczące całej nieruchomości związane z jej remontem, czynieniem nakładów i ponoszeniem wydatków w tym publicznoprawnych, użytkowaniem, zagospodarowaniem. Wnioskodawczyni korzystała jak wyłączny właściciel zarówno z budynku mieszkalnego jak i pomieszczeń gospodarczych bezpośrednio przylegających oraz ogrodu. W budynku mieszkalnym wnioskodawczyni zlikwidowała piece kaflowe, wymieniała trzykrotnie piec CO, wykonała instalację CO i elektryczną, przeniosła kuchnię do innego pomieszczenia, zamontowała przydomową oczyszczalnię ścieków, wymieniła okna oraz pokrycie dachowe, wymieniła drzwi wejściowe, dokonała generalnego remontu łazienki. Co ważne T. P. czuła i zachowywała się jak właściciel całej nieruchomości. Tak też była traktowana przez sąsiadów, znajomych i rodzinę. Nikt ze strony rodziny nie składał pretensji ani roszczeń do części użytkowanej ponad udział przez wnioskodawczynię będącej przedmiotem zasiedzenia. Uczestniczki postępowania, będące spadkobiercami po S. M. przyjęły, że nieruchomość w całości zajmowana jest przez T. P., nie dochodziły zniesienia współwłasności za spłatą ani wynagrodzenia za korzystanie z udziału przysługującego uczestniczkom. Nikt poza wnioskodawczynią nie ponosił kosztów jej utrzymania. Wnioskodawczyni nikogo nie pytała o wyrażenie zgody na prace remontowe. Za doglądanie nieruchomości, koszenie trawy, opalanie domu i wietrzenie jedna z uczestniczek pobierała od T. P. wynagrodzenie, a zatem nie traktowała tej nieruchomości jak swojej. Na to, że uczestniczki nie uważały się za właścicielki udziału w nieruchomości wskazuje także fakt, że nie zakładały sprawy o stwierdzenie nabycia spadku po S. M. i sprawę tę założył ich sąsiad. Także wnioskodawczyni nie założyła tej sprawy czując się samoistnym posiadaczem całej nieruchomości.

Orzeczenie w przedmiocie kosztów postępowania uzasadnia art. 520 § 1 k.p.c., zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Uczestniczki postępowania, działając przez zawodowego pełnomocnika w piśmie z 9 września 2024r., stanowiącym odpowiedź na wniosek wystąpiły o zasądzenie od T. P. na ich rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Wniosek ten oddalono, gdyż sąd nie widział podstaw do odejścia od ogólnej zasady rozliczenia kosztów na podstawie art. 520 § 1 k.p.c.