Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

4 marca 2025 r.

Sąd Rejonowy w Nysie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	Sędzia Sądu Rejonowego Remigiusz Drzewiecki
Protokolant:	sekretarz sądowy Joanna Zielińska

po rozpoznaniu 4 marca 2025 r. na rozprawie w N.

sprawy z powództwa (...) S. A. z siedzibą w W.

przeciwko B. T.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanej B. T. na rzecz strony powodowej (...) S. A. z siedzibą w W. 7772,45 zł (siedem tysięcy siedemset siedemdziesiąt dwa złote czterdzieści pięć groszy) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od 17 maja 2024 roku do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanej B. T. na rzecz strony powodowej (...) S. A. z siedzibą w W. 500 zł (pięćset złotych) tytułem zwrotu opłaty sądowej od pozwu, 1800 zł (tysiąc osiemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz 17 zł (siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, wszystkie te koszty wraz z odsetkami, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od prawomocności niniejszego wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Pozwem z 13 sierpnia 2024 r. strona powodowa (...) S.A. z siedzibą w W. reprezentowana przez adwokata domagała się wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i orzeczenie nim, że pozwana B. T. winna zapłacić powodowi 7772,45 zł, z umownymi odsetkami w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od 17 maja 2024 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. W przypadku wniesienia sprzeciwu wniesiono o uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie od pozwanego dalszych kosztów postępowania. Jako dzień wymagalności roszczenia podano 17 maja 2024 r.

W uzasadnieniu pozwu strona powodowa wskazała, że pozwana zawarła ze stroną powodową umowę (...) zgodnie z postanowieniami regulaminu świadczenia usług drogą elektroniczną. Tożsamość pozwanej oraz wola zawarcia umowy pożyczki została potwierdzona poprzez rejestrację pozwanej w internetowej platformie usług powoda. Zawarcie umowy nastąpiło poprzez zalogowanie się pozwanej do Strefy Klienta, zaakceptowanie oferty powoda i wpisanie poprzez pozwaną kodu autoryzacyjnego otrzymanego od powoda za pośrednictwem wiadomości tekstowej SMS. Następnie powódka przesłała na adres email pozwanej wiadomość potwierdzającą zawarcie umowy oraz wypłaciła pozwanej wnioskowaną kwotę pożyczki. Zgodnie z umową pozwana miała spłacić kwotę pożyczki 8136 zł w 36 ratach po 226 zł każda. Suma środków z pożyczki udostępniona przez powoda pozwanej wyniosła 4450 zł, a całkowity koszt potyczki 3686 zł. Wyszczególniono, że na dochodzoną pozwem należność składa się: suma pozostałych do zapłaty rat pożyczki oraz należne maksymalne odsetki za opóźnienie liczone zgodnie z art. 481§2 ¹ k.c. za każdy dzień opóźnienia w płatności każdej z rat. Powódka wskazała, że po zawarciu umowy pożyczki wypłaciła kwotę pożyczki zgodnie z umową, następnie wezwała pozwaną do zapłaty z uwagi na nierealizowanie postanowień umowy, a po bezskutecznym upływie terminu wypowiedziała umowę.

24 września 2024 r. referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Nysie w sprawie o sygn. akt: I Nc 1150/24 wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym uwzględniając całość dochodzonego roszczenia.

Pismem z 14 października 2024 r., stanowiącym sprzeciw od nakazu zapłaty (k. 35-37) pozwana B. T. reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika radcę prawnego zaskarżając wydany w sprawie nakaz zapłaty w całości, wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów procesu wedle norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podniesiono szereg zarzutów. Podniesiono zarzut, iż powód naliczył oprocentowanie za cały okres obowiązywania umowy kredytowej od pożyczki, w tym od kapitału i kosztów. Zdaniem pozwanego od prowizji i innych kosztów pożyczki kredytodawca przy kredycie konsumenckim nie może naliczać odsetek, nawet jeśli je kredytuje. Podniesiono zarzut podania nieprawidłowego określenia stawki (...) w umowie kredytowej, co ma naruszać art. 5 pkt 12 i art. 30 u st. 1 pkt 7 ustawy o kredycie konsumenckim. Zakwestionowano wysokość naliczonych odsetek umownych oraz nieudowodnienie ich wysokości. Zarzucono abuzywność postanowień dot. głównych świadczeń umowy, które nie zostały sformułowane w sposób jednoznaczny przy oznaczaniu wysokości odsetek. Zdaniem pozwanego umowa jest niezgodna z art. 30 ust. 1 pkt 6, 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim, wymagającym prawidłowego wyliczenia odsetek i (...). Powołano się na złożone powódce 14 października 2024 r. oświadczenie o kredycie darmowym. Niezależnie pozwana zakwestionowała skuteczność i ważność postanowień umowy pożyczki, z których wynikają opłaty – prowizja i opłata przygotowawcza. Zarzucono abuzywność tych postanowień. Zarzucono niewykazanie adekwatności i ekonomicznego uzasadnienia pobrania prowizji i opłaty przygotowawczej w danej wysokości. Podniesiono, że postanowienia dot. opłat godzą w art. 58 § 2 k.c. oraz art. 385 ¹ k.c. i art. 385 ² k.c. Zakwestionowano wysokość pozaodsetekowych kosztów kredytu w świetle art. 720 ² k.c. wskazując, że nie mogły być wyższe niż 25 % całkowitej kwoty pożyczki. Z umowy pożyczki wynikało, że całkowita kwota pożyczki wyniosła 4450 zł, w związku a tym maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu mogły wynieść w niniejszej sprawie 1112,50 zł, a nie jak wskazano w umowie 1781 zł

W piśmie z 4 lutego 2025 r. (k. 59-64) strona powodowa odniosła się do podniesionych zarzutów pozwanego, zakwestionowała je oraz podtrzymała żądanie. Wobec wpłat na poczet należności dochodzonej pozwem dokonanych przez pozwaną po wniesieniu pozwu w kwocie 80 zł strona powodowa w tym zakresie cofnęła pozew ze zrzeczeniem się roszczenia i wniosła o umorzenie w tym zakresie postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

4 grudnia 2023 r. w N. pomiędzy (...) S.A. z siedzibą w W. jako Pożyczkodawcą, a B. T. jako Pożyczkobiorcą zawarta została umowa pożyczki nr (...). Całkowita kwota pożyczki określona w umowie wynosiła 4450 zł, całkowita kwota do zapłaty 8136 zł, miesięczna rata 226 zł, liczba rat 36. Umowa została zawarta na okres 36 miesięcy, a płatność ustalona na 36 równych miesięcznych rat po 226 zł obejmujących spłatę pożyczki oraz odsetek umownych. Pierwsza rata płatna 14 stycznia 2024 r., ostatnia 14 grudnia 2026 r. Pożyczkodawca na wniosek Pożyczkobiorcy udzielił pożyczkę gotówkową w kwocie 6231 zł, na którą składają się: (a) Całkowita Kwota P., czyli suma wszystkich środków pieniężnych, nieobejmujących kredytowanych kosztów pożyczki, które Pożyczkodawca udostępnia Pożyczkobiorcy na podstawie Umowy wynosząca 4450 zł; (b) Kredytowane Koszty P., czyli kwota pieniężna wynosząca 1781 zł, która zostanie przeznaczona na zapłatę kosztów należnych w dniu zawarcia Umowy, stanowiących sumę kosztów, o których mowa w pkt 1.4 Umowy. W pkt 1.2 przewidziano, że pożyczka jest oprocentowana wg stałej stopy oprocentowania w wysokości 18,234744 % w skali roku ( (...)). W pkt 1.3 pożyczki wskazano sposób udostępnienia pożyczki pożyczkobiorcy: a) Całkowita Kwota P. zostanie przez Pożyczkodawcę udostępniona na rachunek bankowy wskazany przez Pożyczkobiorcę; b) Kwota Kredytowanych Kosztów P. wynosząca 1781 zł zostanie potrącona z P. tytułem pokrycia kosztów, o których mowa w pkt 1.4 Umowy, w momencie wypłaty środków pieniężnych na rachunek Pożyczkobiorcy. W pkt 1.4 uzgodniono, że w związku z udzieleniem pożyczki pożyczkobiorca zobowiązał się ponieść następujące koszty: 150 zł opłaty przygotowawczej, koszt prowizji pośrednika finansowego 44 zł, prowizję pożyczkodawcy 1587 zł. W pkt 1.5 umowy Pożyczkodawca wskazał, że: (a) całkowity koszt P., czyli wszelkie koszty, które Pożyczkobiorca jest zobowiązany ponieść w związku z Umową, obliczony zgodnie z u.k.k. ( (...)) wynosi 3686 zł; (b) rzeczywista roczna stopa oprocentowania ( (...)) wynosi 54,836731 %; (c) całkowita kwota do zapłaty przez Pożyczkobiorcę, tj. suma Całkowitego Kosztu P. i Całkowitej Kwoty P. („Całkowita Kwota do Zapłaty”) wynosi 8136 zł.

W pkt 2.1 umowy przewidziano, że Pożyczkobiorca zobowiązuje się do zapłaty na rzecz Pożyczkodawcy Całkowitej Kwoty do Zapłaty w formie 36 równych miesięcznych rat, obejmujących spłatę P. oraz Odsetek Umownych ( (...)) w wysokości 226 zł i w terminach wskazanych w Harmonogramie Spłat stanowiącym Załącznik nr 1 do Umowy ( (...)) na wskazany rachunek bankowy Pożyczkodawcy.

W pkt 2.5 Umowy przewidziano, że wierzytelności Pożyczkodawcy z tytułu Umowy pokrywane są w ramach danej Raty, rozpoczynając od Rat zaległych najwcześniej a w ramach Raty bieżącej w kolejności (a) kwota z tytułu P., następnie (b) Odsetki Umowne.

W przypadku nieterminowych spłat poszczególnych Rat lub ich części lub innej kwoty związanej w Umową w pkt 3.1 umowy zastrzeżono naliczanie odsetek za opóźnienie za każdy dzień opóźnienia w wysokości rocznej stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego równej stopie odsetek maksymalnych za opóźnienie, o których mowa w art. 481 § 2 ¹ k.c. („Odsetki za Opóźnienie”). W pkt 7.1 umowy zawarto uprawnienie do wypowiedzenia Umowy przez Pożyczkodawcę w przypadku gdy opóźnienie w płatności kwoty równej jednej racie przekroczy 30 dni, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy do zapłaty zaległości w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. Ustalono 30 dniowy okres wypowiedzenia. Dalej przewidziano, że wypowiedzenie umowy jest równoznaczne z postawieniem w stan natychmiastowej wymagalności należnej Pożyczkodawcy Całkowitej Kwoty do Zapłaty.

Umowa została zawarta za pośrednictwem strony internetowej powoda. Tożsamość pozwanej oraz wola zawarcia umowy pożyczki została potwierdzona poprzez rejestrację pozwanej w internetowej platformie usług powoda. Zawarcie umowy nastąpiło poprzez zalogowanie się pozwanej do Strefy Klienta, zaakceptowanie oferty powoda i wpisanie poprzez pozwaną kodu autoryzacyjnego otrzymanego od powoda za pośrednictwem wiadomości tekstowej SMS. Następnie powódka przesłała na adres email pozwanej wiadomość potwierdzającą zawarcie umowy oraz wypłaciła pozwanej wnioskowaną kwotę pożyczki.

Dowody: bezsporne, umowa pożyczki gotówkowej z załącznikiem nr 1 harmonogramem spłat k. 4-6, formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumenckiego k. 7-8, regulamin świadczenia usług drogą elektroniczną k. 9-10, potwierdzenie zawarcia umowy pożyczki k. 11, potwierdzenie złożenia wniosku o udzielenie pożyczki k. 65-68.

Całkowita Kwota P. 4450 zł została 4 grudnia 2023 r. wypłacona pozwanej B. T. na wskazany przez nią rachunek bankowy tytułem: „ (...) wypłata umowy (...) nr referencyjny (...)”.

Dowody: potwierdzenie wykonania operacji płatniczej k. 12, wykaz operacji finansowych na koncie rozliczeniowym klienta k. 13, 68a.

Pozwana tytułem spłaty zaciągniętej pożyczki wpłaciła łącznie 456 zł, w okresie od 22 stycznia 2024 r. do 13 stycznia 2025 r., jedynie pierwsza rata został spłacona w całości. Następne raty nie były spłacane terminowo, ani w całości. Wpłaty były nieregularne i wynosiły od 20 do 50 zł.

Dowody: umowa pożyczki gotówkowej z załącznikiem nr 1 harmonogramem spłat k. 4-6, wykaz operacji finansowych na koncie rozliczeniowym pozwanej k. 13, 68a, zestawienie wyliczonych odsetek dziennych do umowy k. 69.

Wobec nieterminowej spłaty pożyczki nr (...) przez pozwaną i zaległości ponad 30 dni przewyższającej wartość pełnej raty, pismem z 19 marca 2023 r. wezwano pozwaną do dobrowolnej zapłaty zaległych rat pożyczki, wymagalnych w dniach 14 lutego 2024 r. i 14 marca 2024 r. w łącznej wysokości 372 zł w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma, pod rygorem wypowiedzenia umowy pożyczki. Wezwanie nadano 19 marca 2024 r. przesyłką poleconą na adres pozwanej widniejący w przedmiotowej Umowie pożyczki. Pozwana odebrała je 22 marca 2024 r.

Wobec braku reakcji pozwanej, pismem z 17 kwietnia 2024 r. Pożyczkodawca wypowiedział pozwanej umowę pożyczki nr (...) z zachowaniem okresu 30 dni. Zadłużenie określone w wezwaniu wynosiło 7842,45 zł, w tym kwota niespłaconej pożyczki 7830 zł i umowne odsetki dzienne obliczone na podstawie pkt 3.1 umowy 12,45 zł. Przesyłkę poleconą 17 kwietnia 2024 r. nadano na adres pozwanej w umowie pożyczki i wcześniejszym wezwaniu do zapłaty. Przesyłka została doręczona pozwanej 22 kwietnia 2024 r. Okres wypowiedzenia umowy pożyczki upłynął 22 maja 2024 r. W tym dniu roszczenie stało się wymagalne.

Dowody: ostateczne wezwanie do zapłaty z potwierdzeniem nadania/doręczenia z systemu Poczty Polskiej k. 14, 16, 69a, 70; wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z potwierdzeniem nadania/doręczenia z systemu Poczty Polskiej k. 15, 17, 71, 72.

W piśmie z 14 października 2024 r. B. T., w której imieniu działali pełnomocnicy radca prawny D. K. i radca prawny R. D. za pośrednictwem wiadomości email przesłanej tego samego dnia (na adres sekcja.sadowa@proficredit.pl) złożyła skierowane do (...) S.A. z siedzibą w B. oświadczenie o kredycie darmowym dot. umowy pożyczki nr (...). Powołano się na art. 45 ust. 1, art. 54 ust. 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim oraz błędne naliczenie oprocentowania od udzielonej pożyczki za cały okres obowiązywania umowy pożyczki również od kredytowanych kosztów, błędnie zdefiniowane (...) w umowie oraz nieprawidłowe wyliczenie odsetek umownych. Podniesiono zarzut naruszenia art. 30 ust. 1 pkt 6, 7 i 10 ustawy o kredycie konsumenckim.

Dowody: oświadczenie o kredycie darmowym k. 48, pełnomocnictwo z 23.01.2024 r. k. 47/II, potwierdzenie przesłania email k. 38/II.

W latach 2021 - 2024 na terenie Rzeczypospolitej Polskiej przed sądami powszechnymi toczyły się postępowania sądowe o zapłatę z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W., które bywały oddalane.

Dowody: wydruki orzeczeń sądowych z okresu 2021-2024 r. k. 39-44.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości co do kwoty 7692,45 zł. Sąd przy wydaniu wyroku przez przeoczenie nie zauważył cofnięcia pozwu co kwoty 80 zł zawartego w piśmie z 3 lutego 2025 r. W tym zakresie postępowanie winno być umorzone.

Do ustalenia stanu faktycznego w niniejszym postępowaniu posłużyły dowody z dokumentów wymienionych dokładnie powyżej pod poszczególnymi elementami stanu faktycznego, których wiarygodność nie została skutecznie zakwestionowana, a które nie wzbudziły wątpliwości Sądu. Zebrany w sprawie materiał dowodowy, w ocenie Sądu, był wystarczający dla ustalenia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy. Sąd przeprowadził wszystkie zawnioskowane dowody.

Dla sprawy nie miały żadnego znaczenia, dlatego Sąd nie oparł się na przedłożonych przez pełnomocnika pozwanego wydrukach orzeczeń w innych sprawach strony powodowej. Podobieństwo występujących stanów i okoliczności nie zostało w żaden sposób wykazane. Brak udowodnienia tożsamości stron, podstaw faktycznych i prawnych rozstrzygnięcia. Przedłożono bowiem wydruki sentencji wyroku anonimizując stronę pozwaną. Niezależnie od powyższego, nie zmienia to faktu, iż przytoczone orzeczenia nie mają mocy wiążącej w niniejszej sprawie i nie stanowią prejudykatu. Trzeba zaznaczyć, iż polski system prawny zaliczany do systemu kontynentalnego ( civil-law) nie jest oparty na prawie precedensowym będącym jednym z podstaw sytemu anglosaskiego ( common law). Zgodnie z art. 365 § 1 k.p.c. orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Jak stanowi zaś art. 366 k.p.c. wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami. Skoro pozwany powoływał się na orzeczenia wydane w innych sprawach przy czym nie wiadomo między jakimi stronami i innym przedmiotem rozstrzygnięcia względnie dostatecznie niewykazanym przedmiotem, nie ma to żadnego przełożenia na niniejszą sprawę.

Przedłożone dowody dokumentarne pozwoliły Sądowi dokonać rekonstrukcji istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych. Ustalając stan faktyczny Sąd miał na względzie regulację przepisu art. 6 k.c., zgodnie z którym ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (ciężar dowodu). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Sąd w całości podzielił twierdzenia strony powodowej, w tym zawarte w piśmie z 3 lutego 2025 r. stanowiącym replikę co do twierdzeń i zarzutów pełnomocnika pozwanej sformułowanych w uzasadnieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty.

W niniejszej sprawie podkreślić należy, iż odpowiedzialność pozwanej względem strony powodowej wynika z art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. 2024, poz. 1497 t.j.) (dalej: u.k.k.), w której przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki, w zw. z art. 720 k.c., z którego wynika obowiązek zwrotu przez pożyczkobiorcę otrzymanych sum.

Na podstawie art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe wykazało, że pozwana jako konsument 4 grudnia 2023 r. zawarła z (...) S.A. z siedzibą w W. (przedsiębiorca) umowę pożyczki gotówkowej nr (...), opiewającą na kwotę 6231 zł. W ramach tego zobowiązania pożyczkobiorca winien zapłacić pożyczkodawcy kwotę 8136 zł w 36 miesięcznych ratach po 226 zł każda, czego nie uczyniła pozwana. Pozwana zapłaciła w całości jedynie 1 ratę, po czym regulowała przedmiotowe zobowiązanie nieregularnie w kwotach od 20 zł do 50 zł miesięcznie. (...) S.A. z siedzibą w W. korzystając z uprawnienia wynikającego z umowy pożyczki skutecznie wypowiedziała pozwanej zobowiązanie uprzednio wzywając do uregulowania zaległości przewyższającej wartość jednej raty, w terminie 7 dni. Fakt doręczenia wezwania do zapłaty pozwanej, w taki sposób aby mógł się zapoznać z jego treścią został wykazany za pomocą treści pisma i wydruku dokumentu elektronicznego potwierdzenia nadania i doręczania przesyłki poleconej z Poczty Polskiej. Sąd nie miał w tym zakresie żadnych wątpliwości. W przypadku wypowiedzenia umowy zostało ono doręczone pozwanemu 22 kwietnia 2024 r., co wynika wprost z potwierdzenia nadania i doręczenia Poczty Polskiej. Sąd miał przy tym na uwadze, że zgodnie z art. 61 § 1 k.c. oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.

Pozwana nie uczyniła zadość swojemu umownemu zobowiązaniu, albowiem nie zostało wykazane dowodowo, by spłaciła pożyczoną sumę i przez to umowa pożyczki została wobec niego skutecznie wypowiedziana, co skutkowało postawieniem w stan wymagalności całego zobowiązania. Jak wskazał w uzasadnieniu wyroku z 14 sierpnia 2024 r. Sąd Okręgowy w Opolu, sygn. akt: II Ca 763/24, wypowiedzenie umowy nie powoduje samo w sobie wygaśnięcia tych obowiązków umownych, które są przewidziane po ustaniu stosunku prawnego łączącego strony, którym to obowiązkiem umownym może być także obowiązek zapłaty odsetek jak w realiach niniejszej sprawy. Zgodnie bowiem z pkt 7.1 Umowy wypowiedzenie umowy jest równoznaczne z postawieniem w stan natychmiastowej wymagalności należnej pożyczkodawcy Całkowitej Kwoty do Zapłaty.

Pozwana w toku przedmiotowego procesu nie przedstawiła żadnego dowodu na to, że dochodzone pozwem roszczenie zostało zaspokojone, natomiast twierdzenia i zarzuty zgłoszone przez pełnomocnika pozwanej w sprzeciwie od nakazu zapłaty sąd uznał za niezasadne, bo albo chybione, albo nie zostały wykazane dowodowo. Faktycznie termin wymagalności roszczenia przypadł na 22 maja 2024 r.

W zakresie pkt II sprzeciwu od nakazu zapłaty, pełnomocnik pozwanej twierdził, że oprocentowanie za cały okres obowiązywania umowy kredytowej było liczone od pożyczki chociaż składa się na nią kapitał i koszty. Odnosząc się do zarzutu pozwanego dot. naliczania odsetek od pozaodsetkowych kosztów pożyczki, w ocenie Sądu przy kredycie konsumenckim kredytodawca może naliczać odsetki od kredytowanych kosztów pożyczki, której udziela, dlatego zarzut pełnomocnika pozwanego w tym zakresie okazał się niezasadny. W przypadku kredytu konsumenckiego mamy do czynienia z przepisami UE, które należy wziąć pod uwagę. Odnośnie powyższego zagadnienia w orzecznictwie zarysował się spór sprowadzający się do tego czy w świetle celów Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylającej dyrektywę Rady 87/102/EWG z dnia 23 kwietnia 2008 r. (Dz.Urz.UE.L Nr 133, str. 66) (dalej: Dyrektywa 2008/48/WE) niedopuszczalna jest praktyka zawierania w umowach kredytu konsumenckiego postanowień przewidujących obowiązek zapłaty przez konsumenta odsetek kapitałowych obliczonych nie tylko od faktycznie wypłaconej konsumentowi kwoty kredytu, ale również od pozaodsetkowych kosztów kredytu, które są kredytowane przez przedsiębiorcę (kredytodawcę). Powyższa kwestia jest m. in. przedmiotem pytania prejudycjalnego postawionego w postanowieniu Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 12 stycznia 2024 r., sygn. akt: I C 1248/23. Jak już wspomniano, na tym tle rysują się dwie przeciwstawne wykładnie przepisów prawa. W niniejszej sprawie Sąd podziela pierwszą z zaprezentowanych wykładni, odwołującą się do literalnego brzmienia art. 10 ust. 2 lit. f) w zw. z art. 3 lit. j). Dyrektywy 2008/48/WE, a także ogólnej zasady prawa cywilnego – zasady swobody kontraktowej, zgodnie z którymi przytoczone przepisy nie stoją expressis verbis na przeszkodzie takiemu ukształtowaniu stosunku umownego, by odsetki kapitałowe zostały naliczone również od pozaodsetkowych kosztów kredytu, które zostaną spłacone przez kredytobiorcę w chwili spłaty kredytu, a na etapie udzielenia kredytu są kredytowane przez kredytodawcę. Zdaniem Sądu jeżeli kredytobiorca (konsument) godzi się na takie rozwiązanie – chociażby milcząco, zawierając umowę zredagowaną przez kredytodawcę (przedsiębiorcę) – a literalne brzmienie przepisów Dyrektywy 2008/48/WE oraz polskiej ustawy o kredycie konsumenckim wprost tego nie zakazuje, to takie postanowienie umowne należy uznawać za niezabronione prawem. Sąd podziela wyrażany w literaturze przedmiotu pogląd, zgodnie z którym „brak jest podstaw do przyjęcia w przepisach u.k.k. odmiennych zasad pobierania odsetek od wykorzystanego kredytu, zależnych w szczególności od tego, czy celem kredytowania są koszty udzielanego kredytu” (J. G., M. S., Problematyka odsetek od kredytowanych kosztów bankowego kredytu konsumenckiego, Monitor Prawa Bankowego, 2022 roku, nr. 6, s. 59-74, teza 2 publ. w (...)). Słusznie zwraca się uwagę, iż wykładnia literalna stanowi zarazem podstawę upowszechnionej w Polsce praktyki niekwestionowania nakładania na konsumenta obowiązku zapłaty odsetek kapitałowych naliczonych od sumy kwoty faktycznie wypłaconej konsumentowi oraz pozaodsetkowych kosztów kredytu. Powoduje to, że „doliczanie opłat pozadosetkowych do kwoty kredytu podnosi całkowity koszt kredytu, ponieważ zwiększa wysokość płaconych odsetek” (P. N., Ochrona konsumenta przez ustawowe limitowanie opłat kredytowych, Przedsiębiorczość – (...), 2019 roku, nr 15[1], s. 236).

Zarzut dotyczący kosztów pozaodsetkowych był bezzasadny albowiem w ocenie Sądu wysokość ta jest zgodna z art. 36 a) ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim w brzmieniu na dzień zawarcia umowy. Wysokość zastosowanych w przedmiotowej umowie kosztów nie odsetkowych mieści się w granicach dopuszczalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów kredytu. Należy zaznaczyć, iż dla kredytów o okresie spłaty nie krótszym niż 30 dni maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu oblicza się według wzoru:

(...) ≤ (K × 10 %) + (K × n/R × 10%)

w którym poszczególne symbole oznaczają:

(...) maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K - całkowitą kwotę kredytu,

n - okres spłaty wyrażony w dniach,

R - liczbę dni w roku.

Zarazem pozaodsetkowe koszty kredytu konsumenckiego nie mogły być wyższe od 45% całkowitej kwoty kredytu, a wynikające z umowy o kredyt konsumencki nie należały się w części przekraczającej: maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu obliczone w sposób określony w ust. 1 lub 2, lub 45% całkowitej kwoty kredytu.

Reasumując, maksymalne pozasodsetkowe koszty kredytu w przedmiotowej umowie mieszczą się w limicie ustawowym. Mogły one wynieść 1781 zł i w takiej wysokości zastrzeżono je w umowie.

W tym miejscu należy wskazać, iż zgodnie z najnowszym orzecznictwem okoliczność, że pozaodsetkowe koszty kredytu konsumenckiego nie przekraczają wysokości określonej w art. 36 a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim nie wyłącza oceny, czy postanowienia określające te koszty są niedozwolone (vide: uchwała Sądu Najwyższego z 27 października 2021 r., sygn. III CZP 43/20; uchwała Sądu Najwyższego z 26 października 2021 r., sygn. III CZP 42/20). W ocenie Sądu taka jawna nieproporcjonalność w niniejszej sprawie nie zachodzi biorąc pod uwagę ryzyko gospodarcze spoczywające na pożyczkodawcy, relatywnie długi okres kredytowania (36 miesięcy), brak innego zabezpieczenia, tym samym nie są to postanowienia abuzywne.

W dalszej kolejności wskazać należy, iż umowa zawarta z pozwaną nie zawierała klauzul niedozwolonych bądź sprzecznych z zasadami współżycia społecznego. Należy zaznaczyć, iż wysokość prowizji, czy innych pozaodsetkowych kosztów nie musi być uzależniona od faktycznych wydatków pożyczkodawcy. Powód nie ma obowiązku udowadniać faktycznych wydatków i kosztów, które składają się na prowizję czy inne pozostałe opłaty. Strona pozwana została zaznajomiona z warunkami i terminami spłaty pożyczki, w tym dodatkowych kosztów, prowizji, opłat, odsetek, które zostały przedstawione na pierwszej i drugiej stronie umowy pożyczki pogrubioną czcionką i zaakceptowała te warunki. Zgodnie zaś z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). W sytuacji, gdy przedsiębiorca stosuje się przy wysokości stosowanych opłat za udzielenie pożyczki do określonych w nich limitów, nie może być mowy o rażącym naruszeniu interesu konsumenta, a tylko rażące naruszenie tego interesu może skutkować uznaniem poszczególnych postanowień umownych za niewiążące dla konsumenta na podstawie art. 385 ¹ k.c. ( zob. wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach z 12 marca 2020 r., III Ca 1314/19, L. ). Nie może być zatem w niniejszej sprawie mowy o jakimkolwiek rażącym wygórowaniu kosztów, czy też ich sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Na wolnym rynku istnieje wiele banków lub innych instytucji kredytowo-pożyczkowych, u których pozwany mógł zaciągnąć zobowiązanie kredytowe. Jeżeli koszt kredytu pozwanemu nie odpowiadał, należało nie zaciągać zobowiązania, ewentualnie poszukać na rynku innych korzystniejszych dla siebie ofert. Umowy konsumenckie podlegają ocenie w świetle klauzuli generalnej z art. 385 ¹ § 1 k.c. z wyłączeniem jedynie jednoznacznie sformułowanych postanowień określających główne świadczenia stron oraz tych postanowień, na których treść konsument miał rzeczywisty wpływ (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 15 czerwca 2007 r. o sygn. VI Ca 228/07). Zgodnie przy tym z treścią art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie mogą zatem zostać uznane za niedozwolone postanowienia umowne jedynie po łącznym spełnieniu przesłanek wskazanych w powołanym powyżej przepisie, przy czym obie wskazane w art. 385 ¹ § 1 k.c. formuły prawne służą ocenie tego, czy klauzule umowne przekraczają zakreślone przez ustawodawcę granice rzetelności kontraktowej twórcy wzorca w zakresie kształtowania praw i obowiązków konsumenta (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2005 r. o sygn. I CK 832/04). Należy się też zgodzić, iż na gruncie art. 385 ¹ § 1 k.c. „rażące naruszenie interesów konsumenta” oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków na jego niekorzyść w określonym stosunku obligacyjnym, natomiast „działanie wbrew dobrym obyczajom” w zakresie kształtowania treści stosunku obligacyjnego wyraża się w tworzeniu przez partnera konsumenta takich klauzul umownych, które godzą w równowagę kontraktową tego stosunku. Żadne z powyższych przesłanek nie zostały w ocenie Sądu spełnione w niniejszej sprawie, w tym w zakresie postanowień dotyczących opłat zastrzeżonych w umowie. Wszystkie opłaty, w tym Opłata Przygotowawcza czy Prowizja były w umowie wyszczególnione i łatwo dostrzegalne. Zostały ujęte w treści umowy w sposób transparentny, zostały sformułowane w sposób jednoznaczny, nie były ukryte i nie wprowadzały w błąd. Brak tu naruszenia dobrych obyczajów, zasad współżycia społecznego, czy interesów konsumenta. Nadto zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c. postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. W przedmiotowej umowie pożyczki zawartej pomiędzy stronami świadczeniem głównym powódki było udostępnienie pożyczkobiorcy oznaczonej kwoty pieniężnej, natomiast świadczeniem głównym pozwanego był z kolei zwrot otrzymanych środków pieniężnych wraz z odsetkami. Postanowienia dotyczące opłat zawarte w umowie nie kształtowały praw i obowiązków pozwanego w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, nie naruszały jego interesów, tym bardziej rażąco, nadto zostały sformułowane w sposób jednoznaczny i nie wprowadzający w błąd.

Odnośnie do zarzutu i sankcji kredytu darmowego, w ocenie Sądu również był to zarzut niezasadny. Treść umowy pożyczki zawartej między stronami spełnia bowiem wszystkie wymagane przez prawo obowiązki informacyjne, w tym wymagane przez art. 30 ustawy o kredycie konsumenckim. Należy zwrócić uwagę, iż art. 45 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim uzależnia skorzystanie z sankcji kredytu darmowego od m. in. złożenia kredytodawcy (pożyczkodawcy) pisemnego oświadczenia oraz od naruszenia przez kredytodawcę np. art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17 ww. ustawy. Przepis art. 30 ww. ustawy przewiduje zaś jakie informacje powinna określać umowa o kredyt konsumencki. W ocenie Sądu wszystkie wymagane w tym przepisie informacje zostały określone w umowie pożyczki, więc nie doszło do jego naruszenia. Niezależnie od powyższego art. 45 ust. 5 ww. ustawy przewiduje, że uprawnienie, o którym mowa w ust. 1, wygasa po upływie roku od dnia wykonania umowy. Na marginesie wypada wskazać, iż powoływanie się przez pełnomocnika pozwanego na art. 54 ust. 1 i 2 ustawy o kredycie konsumenckim jest bezzasadne, bowiem przepis reguluje sytuację związaną z odstąpieniem od umowy o kredyt konsumencki, która to czynność nie miała miejsca w niniejszej sprawie.

Ostatecznie w ocenie Sądu wszystkie zarzuty pełnomocnika pozwanego sformułowane w uzasadnieniu sprzeciwu od nakazu zapłaty należało uznać za niezasadne. Były one bowiem albo chybione, albo niewykazane dowodowo i jako takie nie zasługiwały na uwzględnienie. Skutkowało to tym, że Sąd uznał za zasadne powództwo w całości.

Jednocześnie kosztami postępowania sądowego zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy Sąd obciążył pozwaną jako stronę przegrywającą sprawę na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzając od pozwanej na rzecz strony powodowej całą opłatę sądowa, koszty zastępstwa procesowego w stawce minimalnej oraz opłatę skarbowa od pełnomocnictwa wraz z należnymi odsetkami.