Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 maja 2013 r.

Sąd Rejonowy w Legnicy VII Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Renata Mierzwicka
Protokolant:	Stażysta Andrzej Janas

po rozpoznaniu w dniu 10 maja 2013 r.

na rozprawie

sprawy z powództwa T. B.

przeciwko (...) S.A w W.

o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. na rzecz powoda T. B.:

1.  rentę z tytułu zwiększonych potrzeb powoda w kwocie 400 zł miesięcznie (czterysta złotych 00/100), począwszy od dnia 14 września 2011 roku płatną do 5-go dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, w miejsce w wysokości 250 złotych miesięcznie ustalonej przez strony w ugodzie zawartej przez Sądem Okręgowym w Legnicy w dniu 12 lutego 2004 roku w sprawie o sygn. akt(...)

2.  rentę z tytułu utraty zdolności do pracy w wysokości 246 zł (dwieście czterdzieści sześć złotych 00/100) miesięcznie, począwszy od dnia 14 września 2011 r., płatną do 5-go dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat;

II.  dalej idące powództwo oddala;

III.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 3.617 zł tytułem kosztów postepowania;

IV.  orzeka, że nieuiszczone w sprawie koszty sądowe ponosi Skarb Państwa.

Sygn. akt VII C 470/11

UZASADNIENIE

W pozwie wniesionym w dniu 14 września 2011 roku a skierowanym przeciwko (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. powód T. B. wniósł o zasadzenie od w/w pozwanego: 1) renty na zwiększone potrzeby w kwocie po 870 złotych miesięcznie , począwszy od dnia wytoczenia powództwa płatnej z góry do dnia 5 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku zwłoki w płatności każdej z rat, 2) uzupełniającej renty z tytułu niezdolności do pracy w kwocie po 246 złotych miesięcznie począwszy od dnia wytoczenia powództwa płatnej z góry do dnia 5 każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku płatności każdej renty, 3) kwoty 40.536 złotych wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz obciążenie strony pozwanej kosztami procesu poniesionymi przez powoda. W uzasadnieniu żądania powód wskazał, iż w dniu 26 czerwca 1999 roku , nie mając ukończonych jeszcze 13 lat, został potrącony przez samochód ciężarowy W wyniku wypadku powód doznał urazu wielonarządowego , w szczególności urazu czaszkowo-mózgowego i urazu kończyny dolnej prawej. Po dokładnych badaniach stwierdzono u powoda: uraz czaszkowo-mózgowy z otwartym złamaniem lewej kości ciemieniowej i skroniowej , krwiak śródmózgowy płata skroniowego lewego, wstrząśnienie i obrzęk mózgu , leczone operacyjnie poprzez kraniotomię i ewakuację krwiaka oraz następnie uzupełnienie ubytku kostnego , pozostawienie niewielkiej blizn na głowie, zespół cerebrasteniczny po stłuczeniu mózgu z zaburzeniem koncentracji i uwagi, opóźnienie rozwoju intelektualnego i emocjonalnego, ubytek błony bębenkowej ucha lewego po złamaniu kości skroniowej z ubytkiem słuchu ucha lewego średniego stopnia i związanymi z ubytkiem częstym zapaleniami ucha lewego, rozerwanie wielozrostu piszczelowo-strzałkowego dalszego, otwartego rozerwania stawu skokowo-piszczelowego, skokowo-łódeczkowego, kości stępu, leczonymi operacyjnie poprzez stabilizację sposobem Kirschnera z następowym usztywnieniem stawu skokowego prawego, nieprawidłowym ustawieniem stopy, upośledzeniem chodu, skróceniem prawej kończyny dolnej, rozległe rany darte podudzia i stopy prawnej z uszkodzeniem mięśni , ścięgien , nerwu strzałkowego wspólnego i pozostawieniem rozległych i zniekształconych blizn na podudziu7 i stopie prawej , których leczenie powikłane było martwicą skóry i ropieniem ran pooperacyjnych wymagających zabiegów nekrekrtomii i przeszczepów skóry z następowymi przewlekłymi zmianami skórnymi o charakterze przewlekłych okresowo zaostrzających się owrzodzeń troficznych, złamanie obojczyka lewego, bez większych ograniczeń ruchomości stawu barkowego lewego. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany przyznał powodowi kwotę zadośćuczynienia w wysokości 50.000 złotych , wypłacił natomiast połowę z uwagi na przyczynienie się powoda do wypadku. Pozwany przyznał również rentę na zwiększenie potrzeb w wysokości 600 złotych płatna kwartalnie, która również została pomniejszona o połowę. W 2001 roku powód wytoczył przeciwko pozwanemu powództwo o zapłatę przed Sądem Okręgowym w Legnicy. W postępowaniu tym sporządzone zostały opinie, którzy ocenili, iż powód doznał 89% trwałego uszczerbku na zdrowiu. Proces sądowy zakończył się ugodą, w której pozwany zobowiązał się wypłacić powodowi kwotę 18.000 złotych tytułem zadośćuczynienia oraz zobowiązał się powodowi rentę z tytułu zwiększonych potrzb w wysokości po 250 złotych miesięcznie, a także uznał swoja odpowiedzialność na przyszłość w razie wystąpienia nowych szkód wynikających z wypadku. Po zawarciu ugody powód kontynuował leczenie i rehabilitację, przechodził okresowe badania , wydawano o jego stanie zdrowia opinie. W dniu 06 sierpnia 2009 roku powód został przebadany przez neurologa i ortopedę, który stwierdził nowe następstwa wypadku- encefalopatię z padaczką i związany z nim uszczerbek na zdrowiu w wysokości 25%. Pozwany decyzja z dnia 11 marca 2011 roku przyznał powodowi kwotę 70.000 złotych tytułem zadośćuczynienia, a następnie wypłacił kwotę 35.000 złotych. Od czasu zawarcia ugody sądowej minęło 7 lat. Uzgodniona wówczas wysokości renty jest nieadekwatna do obecnej sytuacji życiowej powoda. Od pozwanej powód otrzymuje rentę w wysokości 250 złotych. Do stałych wydatków powoda, które ogółem wynoszą 289,61 złotych, należą: zakup lekarstw miesięcznie w wysokości 146,20 złotych, zakup baterii do aparatu słuchowego – miesięcznie 10 złotych, badanie EEG jeden raz w roku w wysokości 55 złotych, w skali miesiąca- 4,58 złotych, porady laryngologiczne 2 razy do roku – w miesiącu 10 złotych, porady ortopedyczne dwa razy do roku – 80x2, w skali miesiąca- 13,33 złote, zakup butów ortopedycznych uwzględniających różnicę w długości – dwa razy w roku – 2x633, miesięcznie 105,50 złotych. Nadto w ocenie powoda, z uwagi na zaburzenia CUN, dolegliwości stwierdzone na tle uszkodzeń psychicznych, kontroli emocjonalnej, napadów agresji i impulsywności, powód musi korzystać z regularnych spotkań z psychologiem-psychoterapeutą. Odpowiedni dla powoda jest trening psychoterapeutyczny w liczbie czterech miesięcznie. Łączny koszt tych wizyt to 400 złotych. Kolejna potrzeba powoda jest związana z odżywianiem i wynika z wielonarządowych uszkodzeń , długotrwałej rekonwalescencji, przebytych operacji , a przede wszystkim ubytkiem tkanki, mięśni oraz struktur kostnych. Powód ma zaleconą dietę wysokobiałkową ( sery, mięsom, ryby, owoce, jajka, wartościowe soku) , która w skali miesiąca kosztuje 500 złotych. Nadto powód wymaga stałej opieki osób trzecich. Z tego tez powodu T. B. korzysta z opieki matki minimum przez 5 godzin dziennie. Miesięczny koszt opieki sięga kwoty 1.50 złotych( 5 godzin/ dobę x7 zl.x30 dni). Łącznie w skali miesiąca potrzeby powoda opiewają na kwotę 2.239,61 złotych. Przy uwzględnieniu przyczynienia się powoda T. B. winie otrzymać świadczenie w wysokości 1.120 złotych

Nadto w ocenie powoda jest id niezdolny do pracy. Niezdolność ta jest trwała , bowiem stan zdrowia nie rokuje poprawy. Aktualnie powód otrzymuje rentę w wysokości 540,62 złotych. Skoro minimalna pensja sięga kwoty 1.032 złote, powód winien otrzymywać rentę w wysokości 246 złotych.

W uzasadnieniu roszczenia o zapłatę kwoty 40.536 złotych powód wskazał, iż konieczność zaspokajania zwiększonych potrzeb trwa od dnia wypadku , natomiast całkowita niezdolność do pracy została ustalona po ukończeniu przez powoda 18 roku życia. Od 2007 roku do dzisiaj powód znajduje się w tej samej, niezmiennej sytuacji. Z uwagi na to, iż renty te właściwie powinny być wypłacone już wcześniej , powód- mając na względzie charakter świadczeń- wniósł o zasadzenie na jego rzecz zsumowanych świadczeń za okres 3 lat wstecz. Roszczenie z tytułu konieczności zaspokajania zwiększonych potrzeb to kwota 40.320 złotych( 1.120 x 36 miesięcy) , natomiast roszczenie związane z niezdolnością do pracy to kwota 9.216 złotych( 256 zł. x 36 miesięcy).

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa z tym, że w zakresie żądania zasądzenia kwoty 246 złotych z tytułu niezdolności do pracy wniosła o rozważenie przez stronę powodową możliwości zawarcia ugody. W zakresie żądania zasadzenia renty tytułem zwiększenia się potrzeb powoda pozwana wskazała, iż powód nie wymaga częstych konsultacji lekarskich. Nadto pozwana zakwestionowała, by powód wymagał stałej lub doraźnej opieki osoby trzeciej.

Postanowieniem z dnia 21 września 2011 roku powód został zwolniony z kosztów sądowych w części, a mianowicie od opłaty od pozwu ponad kwotę 1.000 złotych.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 czerwca 1999 roku T. B., nie mając ukończonych jeszcze 13 lat, został potrącony przez samochód ciężarowy. Powód w 50% przyczynił się do wystąpienia w/w zdarzenia szkodowego.

Bezsporne

W następstwie wypadu powód doznał urazu czaszkowo-mózgowego, złamania otwartego kości ciemieniowej i skroniowej lewej,\. W następstwie zdarzenia szkodowego u powoda ujawnił się krwiak śródmózgowy płata skroniowego lewego, rany darte kolana, podudzia i stopy prawej, uszkodzenie mięsni, ścięgie podudzia prawego oraz nerwu strzałkowego wspólnego prawego. Nadto doszło do rozerwania otwartego stawu skokowo-piszczelowego, skokowo- łódeczkowatego, skokowo-piętowego prawego, ubytek kości strzałkowej, nasady dalszej kości piszczelowej i kości stępu po stronie prawej, rozerwanie więzozrostu piszczelowo-strzałkowego w części dalszej po stronie prawej.

U powoda w następstwie w/w urazów wykonano kraniotomię lewostronną z ewakuacją krwiaka śródmózgowego płata skroniowego lewego oraz stabilizację więzozrostu piszczelowo-strzałkowego dalszego sposobem Kirschnera. Następnie powód przebywał kilkakrotnie na oddziale ortopedycznym z uwagi na rozległe ubytki tkanek i toczące się procesy ropne w zakresie kończyny prawej, a w 2000 roku przebył zabieg plastyki ubytku kości czaszki.

W zakresie narządu słuchu w następstwie w/w zdarzenia szkodowego powód doznał upośledzenia słuchu ucha lewego, zaś stan ten ma charakter trwały . T. B. nie rokuje poprawy co do słuchu. Występujące u powoda schorzenia z zakresu narządu słuchu ograniczają jego zdolność do pracy.

W zakresie narządu ruchu powód doznał rozległych uszkodzeń prawej kończyny dolnej w zakresie kości, mięśni, ścięgien nerwu z deficytem tkanek kostnych, mięsni, powłok skórnych, obrażeń tułowia ze złamaniem obojczyka lewego. W konsekwencji, choć aktualny stan powoda, jest stabilny powód wymaga regularnych konsultacji u lekarza ortopedy nie rzadziej jednak niż 2 razy do roku. Wizyty te sprowadzałyby się do wystawiania skierowań na leczenie usprawniające oraz wniosków na zaopatrzenie ortopedyczne( wkładki, obuwie)

Dowód:

- akta szkody,

- dokumentacja medyczna dotyczące leczenia, rehabilitacji, kształcenia powoda dołączona do pozwu- k. 9-120

- opinia biegłego z zakresu psychologii K. B. (1), w tym opinia uzupełniająca -k. 210-213, k. 313,

- opinia biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii R. B. ,.k. 192-193, k. 233,

-opinia biegłego z zakresu laryngologii H. P.- k. 45-246,

- opinia biegłego z zakresu neurologii J. W.- k. 292-294,

- akta prowadzone przez Sąd Okręgowy w Legnicy pod sygn. akt (...),

- zeznania świadka K. B. (2)-k. 171-173,

W następstwie zdarzenia szkodowego i w/w urazów u powoda rozpoznaje się także encefalopatię pourazową i epilepsją pourazową, ograniczenie zaburzenia osobowości i zachowania. W/w mają dezorganizujący wpływ na codzienne funkcjonowanie powoda, zarówno w sferze emocjonalno-motywacyjnej jak i społecznej. Powód stał się labilny emocjonalnie, drażliwy, niespokojny, zaczepny, wchodzi w konflikt z prawem. Powód w następstwie doznanych urazów oraz ich skutków miał trudności z nauką, głownie pamięć i koncentracja uwagi/ był początkowo w nauczaniu indywidualnym , a następnie w szkole integracyjnej dla dzieci z niepełnosprawnością ruchową. W rezultacie nie ukończył liceum o profilu jak wyżej z powodu nieobecności oraz zaburzeń zachowania.

Powód wymaga specjalistycznej opieki lekarza neurologa oraz lekarza psychiatry związanej z leczeniem farmakologicznym w celu złagodzenia zaburzeń emocjonalnych . Wskazana jest również terapia psychologiczna nakierowanana na rozumienie i korektę niepożądanych zachowań. Nadto powód wymaga wsparcia i pomocy w pokierowaniu w sytuacjach bardziej złożonych życia codzinnego. W sytuacjach prostych T. B. potrafi radzić sobie samodzielnie.

W związku z rozpoznaniem epilepsji pourazowej konieczne jest leczenie farmakologiczne. Podobnie rzecz się ma w przypadku przebytego urazu mózgu , co inklinuje konieczność przyjmowania leków wspomagających prace komórek mózgowych.

Powód w związku z w/w urazami oraz stwierdzoną dysfunkcją zachowania wymaga okresowych kontroli w poradni neurologicznej, ortopedycznej. Laryngologicznej oraz psychiatrycznej. Okresowe kontrole mogą być przeprowadzne w ramach porad bezpłatnych.

Powód nie wymaga specjalnej diety.

W związku z stwierdzonym upośledzenie słuchu o charakterze trwałym powód wymaga zaopatrzenia w aparat słuchowy.

Dowód:

- akta szkody,

- dokumentacja medyczna dotyczące leczenia, rehabilitacji, kształcenia powoda dołączona do pozwu- k. 9-120

- opinia biegłego z zakresu psychologii K. B. (1), w tym opinia uzupełniająca -k. 210-213, k. 313,

- opinia biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii R. B. ,.k. 192-193, k. 233,

-opinia biegłego z zakresu laryngologii H. P.- k. 45-246,

- opinia biegłego z zakresu neurologii J. W.- k. 292-294,

- akta prowadzone przez Sąd Okręgowy w Legnicy pod sygn. akt (...),

- zeznania świadka K. B. (2)-k. 171-173,

Miesięczny koszt zakupu lekarstw to kwota 146,20 złotych, zaś miesięczne wydatki związane z zakupem baterii do aparatu słuchowego to kwota 10 złotych. Nadto w skali miesiąca wydatki powoda związane z zakupem butów ortopedycznych uwzględniających różnice w długości ( rozmiar 39 i 42) to kwota 105,50 złotych, łącznie 261,70 złotych.

Powód ukończył jedynie dwie klasy liceum integracyjnego, jest bez zawodu, nie pracuje.

Powód mieszka wraz z matką K. B. (2), która pomaga mu wykonywać bieżące sprawy życia codziennego.

Dowód:

- akta szkody,

- dokumentacja medyczna dotyczące leczenia, rehabilitacji, kształcenia powoda dołączona do pozwu- k. 9-120

- opinia biegłego z zakresu psychologii K. B. (1), w tym opinia uzupełniająca -k. 210-213, k. 313,

- opinia biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii R. B. ,.k. 192-193, k. 233,

-opinia biegłego z zakresu laryngologii H. P.- k. 45-246,

- opinia biegłego z zakresu neurologii J. W.- k. 292-294,

- zeznania świadka K. B. (2)-k. 171-173,

W związku z niezdolnością do pracy powodowi wypłacana jest przez ZUS renta socjalna z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w wysokości od marca 2013 roku brutto 698,17 złotych, zaś netto 610,33 złotych

Dowód:

- zaświadczenie o wypłacanej rencie socjalnej oraz o jej wysokości- k. 344-349

Przed Sądem Okręgowym w Legnicy toczyło się postępowanie z powództwa małoletniego T. B. przeciwko (...) Spółka Akcyjna o zapłatę kwoty 25.000 złotych z tytułu zadośćuczynienia za cierpienia związane z wypadkiem z dnia 26 czerwca 1999 roku oraz o zapłatę renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 500 złotych miesięcznie od dnia wypadku i na przyszłość , z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa. Pozew wniesiono w dniu 25 lipca 2001 roku. Sprawa została zarejestrowana pod sygn. akt (...). W dniu 12 lutego 2004 roku w niniejszej sprawie strony zawarły ugodę , w której strona pozwana zobowiązała się wypłacić na rzecz małoletniego powoda T. B. do rąk matki K. B. (2) kwotę 18.000 złotych tytułem zadośćuczynienia w terminie 14 dni wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki , a nadto poczynając od dnia 01 października 2003 roku w miejsce dotychczas wypłacanej renty na zwiększone potrzeby w wysokości 100 złotych miesięcznie wypłacać rentę po 250 złotych miesięcznie płatną do 15 grudnia każdego miesiąca z góry z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności raty. Strona pozwana uznała nadto swoją odpowiedzialność na przyszłość w razie wystąpienia nowych szkód wynikających z wypadku z dnia 26 czerwca 1999 roku, a nadto zobowiązała się zwrócić do rąk przedstawicieli ustawowej powoda kwotę 1.000 złotych z tytułu kosztów zastępstwa procesowego.

Dowód:

- akta prowadzone przez Sąd Okręgowy w Legnicy pod sygn. akt(...),

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie jedynie w częściowym zakresie.

Istota sporu sprowadzała się do ustalenia następstw wypadku, w którym uczestniczył powód w 1999 roku, w szczególności czy następstwa te ujawniły się po dacie zawarcia ugody pomiędzy stronami w 2004 roku, albowiem strona pozwana nie kwestionowała faktu zaistnienia zdarzenia szkodowego oraz co do zasady następstw zdarzenia, zaś powód nie kwestionował swojego przyczynienia do zdarzenia szkodowego i to na poziomie ustalonym przez stronę pozwaną – 50%. Strona pozwana nie kwestionowała także żądania w zakresie zasądzenia renty z tytułu niezdolności do pracy proponując w tym zakresie zawarcie ugody. Istota sporu w zdecydowanym zakresie sprowadzała się zatem do ustalenia wysokości zwiększonych potrzeb powoda przy uwzględnieniu postulatu minimalizowania szkody oraz wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy. Ustalenie tych kwestii miało także wpływ na ustalenia w zakresie trzeciego z dochodzonych w sprawie roszczeń , które jako jednorazowa kwota stanowi sumę w/w świadczeń w ramach dochodzonych roszczeń jak wyżej za okres 3 lat wstecz. Roszczenie z tytułu konieczności zaspokajania zwiększonych potrzeb to kwota 40.320 złotych( 1.120 x 36 miesięcy) , natomiast roszczenie związane z niezdolnością do pracy to kwota 9.216 złotych( 256 zł. x 36 miesięcy).

Na roszczenia powoda patrzeć należy przez pryzmat art. 444§2 k.c. oraz art. 447 k.c.

Zgodnie z tym pierwszym jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu roszczenie o rentę przysługuje poszkodowanemu w razie: całkowitej lub częściowej utraty przez niego zdolności do pracy zarobkowej, zwiększenia się jego potrzeb, zmniejszenia się jego widoków powodzenia na przyszłość. W judykaturze akcentuje się, że nie sama tylko utrata zdrowia, lecz rzeczywista utrata zdolności zarobkowania i widoków na przyszłość, a także rzeczywiste zwiększenie się potrzeb poszkodowanego jako następstwo wywołania uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia stanowią przesłanki zasądzenia renty po myśli art. 444 § 2 k.c. Bowiem szkoda według art. 415 k.c. musi posiadać walor realny, nie zaś tylko teoretyczny ( vide: wyrok SN z dnia 7 maja 1998 r., (...), Prok. i Pr.-wkł. 1998, nr 11-12, s. 35; wyrok SN z dnia 6 października 2000 r., (...), OSNP 2002, nr 9, poz. 221). Wskazane następstwa muszą mieć charakter trwały, lecz nie muszą mieć charakteru nieodwracalnego. Każda z tych okoliczności może stanowić samodzielną podstawę zasądzenia renty, jednakże konieczną przesłanką jest powstanie szkody bądź to w postaci zwiększenia wydatków, bądź to zmniejszenia dochodów.

W zakresie roszczenia o rentę z tytułu zwiększenia potrzeb wskazuje się, że zwiększenie się potrzeb poszkodowanego stanowi szkodę przyszłą, wyrażającą się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie (np. konieczność stałego leczenia, zabiegów, kuracji, opieki osób trzecich, specjalnego odżywiania itp. – vide: wyrok SA w Katowicach z dnia 24 maja 1996 r., (...), OSA 1997, z. 6, poz. 18). Wówczas wystarczające jest wykazanie przez poszkodowanego istnienia zwiększonych potrzeb stanowiących następstwo czynu niedozwolonego (wyrok SN z dnia 22 czerwca 2005 r.,(...)). Natomiast przyznanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi związane z tym wydatki (wyrok SN z dnia 11 marca 1976 r.,(...), OSNCP 1977, nr 1, poz. 11). W konsekwencji przy ustalaniu renty z tego tytułu trzeba mieć na względzie, że ma ona na celu naprawienie szkody przyszłej, wyrażającej się w wydatkach na zwiększone potrzeby oraz w nieosiągnięciu zarobków i innych korzyści majątkowych, jakie poszkodowany mógłby osiągnąć w przyszłości, gdyby nie doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

W zakresie zaś roszczenia o rentę z tytułu niezdolności do pracy wskazuje się, iż świadczenie to winna rekompensować poszkodowanemu uszczerbek, który wskutek uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia powstał w jego dochodach z tytułu pracy zarobkowej lub prowadzonej działalności gospodarczej. Będzie on równy różnicy między hipotetycznymi dochodami, które osiągałby, gdyby nie doszło do zdarzenia szkodzącego, a dochodami, które uzyskuje, będąc poszkodowanym, uwzględniając także świadczenia otrzymywane z tytułu ubezpieczenia społecznego. Roszczenie o rentę przysługuje niepracującej żonie, wychowującej dzieci i prowadzącej gospodarstwo domowe. Prawa do renty z tytułu utraty zdolności do pracy nie może jednak uzyskać osoba małoletnia, jeszcze niezdolna do pracy w chwili zajścia zdarzenia szkodzącego, chociaż może domagać się renty z tytułu zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość (por. niżej, teza 22). Roszczenie o rentę nie przysługuje także osobom, które już wcześniej utraciły zdolność do pracy (np. wskutek starszego wieku, kalectwa). Przy ustalaniu wysokości renty wyrównawczej, określając wielkość hipotetycznych dochodów uprawnionego, należy uwzględnić wszelkie jego dochody dotychczas uzyskiwane, również nieregularnie (np. dorywczo, z prac zleconych, okresowe premie, świadczenia w naturze), a także te dochody, których uzyskanie w przyszłości było wysoce prawdopodobne, jeżeli ocena dokonywana ad casu jest uzasadniona, zważywszy na naturalny rozwój kariery zawodowej. Stąd krytycznie należy ocenić stanowisko, nieuznające za dostatecznie prawdopodobne zwiększenie się dochodów wskutek ukończenia studiów, które poszkodowany dopiero rozpoczął (por. wyrok SN z 14 lipca 1972 r.,(...), LEX nr 7104). Z kolei przy ustalaniu dochodów poszkodowanego uwzględnić trzeba nie tylko jego faktyczne zarobki, ale także jego zdolność zarobkową, jeżeli jej nie wykorzystuje, zważywszy na posiadane kwalifikacje i realnie istniejące możliwości na rynku pracy. Jednak poszkodowany nie ma obowiązku podjęcia każdej pracy (por. wyrok SN z 8 czerwca 2005 r., (...), LEX nr 183607; por. także wyrok SN z 2 marca 1966 r.,(...), NP 1966, nr 10, s. 1294, z glosą A. Szpunara; wyrok SN z 17 lipca 1975 r.,(...), LEX nr 7728; wyrok SN z 10 października 1977 r., (...), OSN 1978, nr 7, poz. 120; co do renty przy dochodach z gospodarstwa rolnego - por. wyrok SN z 7 stycznia 2004 r., (...), LEX nr 137767).

W realiach przedmiotowej sprawy odnosząc się do roszczenia o rentę z tytułu zwiększonych potrzeb powoda Sąd uznał iż roszczenie to w kształcie przedstawionym w petitum pozwu jest wygórowane ponad kwotę zasądzono w pkt I sentencji wyroku. Jak wynika przede wszystkim ze stanowiska opiniujących w sprawie biegłych powód wymaga leczenia farmakologicznego oraz wymaga konsultacji psychologicznej i psychiatrycznej oraz neurologicznej , ale świadczenia tych specjalistów, z uwagi na proponowana częstotliwość tych wizyt, nie musza być realizowane w ramach wizyt płatnych. Możliwa jest ich realizacja w ramach wizyt bezpłatnych, których to koszty pokrywane są ze środków NFZ. Z uwagi na to, mając na względzie postulat minimalizowania szkody, ustalając należna powodowi rentę z tytułu zwiększenia potrzeb Sąd nie brał pod uwagę wykazanych z treści pozwu ewentualnych kosztów leczenia powoda związanych z wizytami w prywatnych gabinetach. Także rehabilitacja powoda, w tym konsultacje psychologiczne mogą być realizowane w ramach wizyt bezpłatnych.

Procedując w tym zakresie Sąd nie brał także pod uwagę ewentualnych kosztów opieki powoda, która to sprawowana jest przez jego matkę. Sąd ma tu na uwadze, iż ewentualnych kosztów z tego tytułu nie dyskredytuje fakt, iż opieka ta jest sprawowana przez matkę, skoro jak wskazało to w wyroku z dnia 08 marca 2012 roku Sąd Apelacyjny w Rzeszowie w sprawie o sygn. akt(...)fakt, że usługi opiekuńcze były wykonywane przez osoby bliskie, nie pozbawia pokrzywdzonego prawa do zrekompensowania kosztów renty z tego tytułu( opublikowany w LEX nr 1283051). Na roszczenie powoda z tego tytułu patrzeć jednak należy przez pryzmat ustaleń dokonanych w sprawie przy uwzględnieniu u opiniujących w sprawie biegłych, którzy co do zasady nie dopatrzyli się potrzeby sprawowania nad powodem opieki przez osoby trzecie. Nawet biegła punktująca taką potrzebę( vide: opinia biegłej z zakresu psychologii K. B. (1) wskazała, że powód w sytuacjach prostych potrafi radzić sobie samodzielnie, zaś ewentualne wsparcie dotyczyłoby sytuacji złożonych z życia codziennego. W tych realiach trudno o przyjęcie, iż po stronie powoda zachodzi potrzeba sprawowania opieki nad nim w wymiarze 5 godzin dziennie. Dodatkowo wskazać należy, że skoro powód uczestniczył w zajęciach szkolnych, w tym w pewnym zakresie w szkole Żak, można przyjąć za biegłymi, iż jest w stanie samodzielnie funkcjonować. Nadto skoro powód udzielił pełnomocnictwa procesowego swojemu pełnomocnikowi także można przyjąć, iż działa z rozeznaniem, a jego stan nie wymaga permanentnej obecności osób trzecich.

Z uwagi na powyższe procedując w zakresie renty z tytułu zwiększonych potrzeb Sąd wziął jedynie pod uwagę wydatki powoda w związku z zakupem lekarstw( w skali miesiąca146,20 złotych) oraz wydatki związane z zakupem baterii do aparatu słuchowego( miesięcznie 10 złotych), a także koszt zakupu obuwia( w skali miesiąca 105,50 złotych), łącznie 261,70 złotych. Przy uwzględnieniu niekwestionowanego przez powoda przyczynienia się do zdarzenia szkodowego ustalając wysokość renty z tego tytułu należy brać pod uwagę 50% tej kwoty , t.j. 130,85 złotych.

Suma ustalonej ugodą strony kwoty renty 250 złotych oraz w/w po zaokrągleniu daje łącznie kwotę 400 złotych, jak tez orzeczono w pkt I ppkt 1 sentencji wyroku.

Od w/w świadczenia Sąd zasądził odsetki ustawowe zgodnie z treścią art. 481 k.c. i w oparciu o żądanie pozwu.

Procedując w zakresie żądania zasądzenia renty z tytułu niezdolności do pracy Sąd miał na uwadze przede wszystkim stanowisko pozwanego, który co do zasady nie kwestionował tego roszczenia. Także z opinii biegłych wyrażających swoje stanowisko w sprawie wynika, iż powód jest niezdolny do pracy. Z uwagi na to roszczenie powoda w tym zakresie co do zasady jest usprawiedliwione. Procedując w tym zakresie w zakresie wysokości Sąd miał co prawda na uwadze, iż powód w dacie zdarzenia nie wykonywał jakiejkolwiek pracy , a zatem ustalając wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy należy, tak zresztą jak też to czyni pełnomocnik powoda, odwołać się do wysokości minimalnego wynagrodzenia w dacie procedowania oraz uwzględnić rentę solana wypłacaną powodowi z ZU, a także uwzględniać stopień przyczynienia się powoda do zdarzenia szkodowego. Zgodnie z treścią Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 14 września 2012 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2013 roku minimalne wynagrodzenie wynosi 1.600 złotych brutto( netto 1.181,38 złotych), zaś wypłacana powodowi renta socjalna z tytułu niezdolności do pracy to kwota 610,33 złotych. Różnica w/w daje kwotę 571,05. Uwzględniając zatem stopień przyczynienia się powoda do powstania szkody z tego tytułu należna powodowi renta winna aktualnie sięgać maksymalnie 285,52 złotych. W tym stanie żądanie zasądzenia kwoty 246 złotych zasługuje na uwzględnienie, o czym Sąd orzekł w pkt I ppkt II sentencji wyroku. Od w/w świadczenia Sąd zasądził odsetki ustawowe zgodnie z treścią art. 481 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu.

Jako niezasadne Sąd uznał żądanie zasadzenia kwoty 40.536 złotych traktując roszczenie to jako roszczenie o zapłatę jednorazowego odszkodowania w miejsce części renty. Na roszczenie to patrzeć należy przez pryzmat art. 447 k.c. w świetle którego z ważnych powodów sąd może na żądanie poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie jednorazowe. Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu. Jak wskazuje się w literaturze przedmiotu roszczenie to ma charakter szczególny- dla jedno bowiem aktualizacji nie wystarczy wykazać przesłanek uzasadniających żądanie renty z art. 444 k.c., lecz koniecznym wykazanie jest ważnych powodów uzasadniających wypłatę tej jednorazowej kwoty. Orzecznictwo przyjmuje, że kryterium oceny istnienia ważnych powodów może stanowić wyłącznie interes uprawnionego do renty. Ważnym powodem w rozumieniu tego przepisu będzie bowiem każda istotna, leżąca w interesie poszkodowanego, potrzeba zaspokojenia wydatków. W szczególności może to mieć miejsce w sytuacji, gdy ze względu na ustalone szczególne okoliczności przyznanie jednorazowego odszkodowania zapewni poszkodowanemu zaspokojenie wszystkich potrzeb, dla zaspokojenia których przeznaczona była renta, a równocześnie z punktu widzenia szeroko pojętego interesu poszkodowanego będzie bardziej korzystne dla poszkodowanego niż renta (por. uchwała SN z dnia 3 października 1966 r., (...), OSNCP 1968, nr 1, poz. 1, OSNPG 1967, nr 12, poz. 42, s. 15, OSPiKA 1968, z. 2, poz. 28, OSPiKA 1969, z. 1, poz. 1 z glosą S. Garlickiego, OSPiKA 1969, z. 1, s. 4; wyrok SA w Poznaniu z dnia 31 lipca 2003 r., (...), OSA 2005, z. 3, poz. 11, s. 51). Orzecznictwo do kategorii „ważnych powodów” w rozumieniu komentowanego przepisu zaliczyło: zamiar wykonywania przez poszkodowanego w wypadku przy pracy nowego zawodu przez rozpoczęcie i prowadzenie działalności gospodarczej na własny rachunek – pod warunkiem wszakże, że z okoliczności sprawy wynika, iż zostanie on zrealizowany (wyrok SN z dnia 30 lipca 2003 r., (...), OSNP 2004, nr 10, poz. 176),umożliwienie poszkodowanemu, który stał się inwalidą, wykonywania nowego zawodu przez podjęcie działalności handlowej we własnym sklepie (wyrok SN z dnia 28 października 1999 r., (...), OSNAPiUS 2001, nr 3, poz. 79, Prawo pracy i prawo socjalne. Przegląd orzecznictwa 2001, nr 2, s. 42, Prok. i Pr.-wkł. 2000, nr 6, poz. 34), występujące zakłócenia w wypłacie renty z perspektywą całkowitej jej utraty wskutek likwidacji pracodawcy (wyrok SN z dnia 3 grudnia 1998 r.,(...), OSNAPiUS 1999, nr 13, poz. 429, Prawo pracy i prawo socjalne. Przegląd orzecznictwa 2000, nr 1, s. 35), okoliczności istniejące w sprawie dają podstawę do wniosku, że przyszłe raty renty nie mogą być egzekwowane, a zatem prawo nie zostanie w ogóle zrealizowane (np. wyjazd dłużnika na stałe za granicę bez pozostawienia majątku w kraju) – uchwała SN z dnia 3 października 1966 r.,(...), OSNCP 1968, nr 1, poz. 1; wyrok SN z dnia 15 grudnia 1998 r.,(...), OSNAPiUS 2000, nr 4, poz. 153, Prok. i Pr.-wkł. 1999, nr 6, poz. 45, po zakończeniu likwidacji podmiotu zobowiązanego brak będzie zobowiązanego do zaspokojenia roszczeń uprawnionego (wyrok SN z dnia 15 grudnia 1998 r., (...), OSNAPiUS 2000, nr 4, poz. 153, Prok. i Pr.-wkł. 1999, nr 6, poz. 45), zakłócenia w bieżącym wypłacaniu renty, co wprost odbija się niekorzystnie na sytuacji uprawnionego (wyrok SN z dnia 15 grudnia 1998 r.,(...), OSNAPiUS 2000, nr 4, poz. 153, Prok. i Pr.-wkł. 1999, nr 6, poz. 45).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Sąd przyjął, iż o stronie powoda brak tych ważnych powodów uzasadniających wypłatę jednorazowego odszkodowania. Do takiej konstatacji prowadzi m.in. ustalenia, iż pozwany do tej pory terminowo wypłacał powodowi rentę czy inne świadczenia, jednorazowe świadczenie nie pełniłoby tez funkcji umożliwiającej powodowi ,, wejście” na rynek pracy poprzez uczestniczenie w kursach zawodowych, podjęcie nauki czy założenie własnej działalności gospodarczej skoro powód jest niezdolny do pracy.

Z uwagi na w/w roszczenie powoda w tym zakresie należało oddalić jak orzeczono w pkt II sentencji wyroku.

Rozstrzygnięcie w zakresie oddalenia dotyczy także roszczenia o zapłatę renty z tytułu zwiększonych potrzeb ponad kwotę zasądzoną w wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 k.p.c. Żądanie powoda zostało uwzględnione jedynie w 1% przyjmując stosunek kwot 646 do kwoty 41.652 złotych. Poniesione przez pozwanego koszty procesu to koszty zastępstwa procesowego w wysokości 3.600 złotych( pkt 6rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002r w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu przy założeniu iż wartość przedmiotu sporu to kwota 54.048 złotych) , opłata skarbowa za udzielone w sprawie pełnomocnictwa w wysokości 17 złotych, łącznie 3.617 złotych.

Rozstrzygnięcie o kosztach sądowych z pkt IV znajduje uzasadnienie w treści art.113 ust. 1 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych w związku z art. 102 k.p.c. mając na uwadze sytuację osobista i majątkowa powoda.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w sentencji