Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 4 marca 2024 r.

Sąd Okręgowy w Legnicy VI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący Sędzia Dorota Wojtyło

po rozpoznaniu w dniu 4 marca 2024 r. w Legnicy

na posiedzeniu niejawnym sprawy

z powództwa (...) 1 Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny w W.

przeciwko (...) Przedsiębiorstwu Produkcyjno (...) sp. j. w B. , M. S. i L. S.

o zapłatę

w przedmiocie wniosku pozwanych o wyłączenie sędzi S. B. od rozpoznania sprawy sygn. akt VI GC 321/22

postanawia: oddalić wniosek.

Sygn. akt VI GCo 32/24

Uzasadnienie postanowienia z dnia 4 marca 2024 r.

Pozwani M. S., L. S. i (...) Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe (...), L. S. sp.j. w B. pismem z dnia 18 stycznia 2024 r. złożyli wniosek o wyłączenie sędzi S. B.od orzekania w ich sprawie na podstawie art. 49 k.p.c. W uzasadnieniu wniosku wskazali, że zachodzą wątpliwości co do bezstronności i niezależności Sądu, w składzie którego zasiada Sędzia powołany na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, wyłonionej po uprzednim skróceniu, w sposób niezgodny z Konstytucją, kadencji legalnie działającej Rady. Wnioskodawca podnosił, że niewłaściwie obsadzony Sąd powoduje nieważność postępowania, a każdy Sąd ma obowiązek podejmowania czynności zapobiegających takiej nieważności. Przywołali orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka oraz Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w którym wskazano na potrzebę badania niezawisłości i bezstronności sądu, w składzie którego zasiada sędzia powołany przez Krajową Radę Sądownictwa , której skład został ukształtowany po nowelizacji ustawy o KRS z 2017 r.

Sędzia S. B. złożyła oświadczenie, w trybie art. 52§2 k.p.c., w którym podała, że nie zachodzą okoliczności, które mogłyby wywołać wątpliwości co do jej bezstronności, a wskazane we wniosku podstawy jej wyłączenia dotyczą okoliczności o charakterze systemowym i pozostawiła ich ocenę Sądowi rozpoznającemu wniosek.

Opisany wniosek pozwanego został złożony w sprawie o sygn. akt VI GC 321/22 z powództwa (...) 1 Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w W. przeciwko pozwanym M. S., L. S. i (...) Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe (...) , L. S. sp.j. w B. o zapłatę (...) zł z tytułu niespłaconego kredytu bankowego. Pozew wpłynął do tut. Sądu 19 sierpnia 2022r. i sędziaS. B. została wylosowana w Systemie Losowego Przydziału Spraw do jego rozpoznania, o czym pozwani dowiedzieli się wraz z doręczeniem im wydanego w sprawie nakazu zapłaty z dnia 22 września 2022 r. tj. 7 października 2022 r.

Sąd zważył co następuje:

W obecnym stanie prawnym kwestia oceny bezstronności sędziego przy rozpoznawaniu sprawy cywilnej w konkretnym postępowaniu może być badana według dwóch reżimów postępowania :

- na podstawie art. 48 k.p.c. i art. 49 k.p.c.

- na podstawie art. 42a§3 ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2001 Nr 98 poz. 1070 , tj. Dz.U. z 2023 r. poz. 217) – tzw. test niezawisłości.

W tym drugim przypadku, w ustawie Prawo o ustroju sądów powszechnych przewidziano, że dopuszczalne jest badanie spełnienia przez sędziego wymogów niezawisłości i bezstronności z uwzględnieniem okoliczności towarzyszących jego powołaniu i jego postępowania po powołaniu, na wniosek uprawnionego, o którym mowa w § 6, jeżeli w okolicznościach danej sprawy może to doprowadzić do naruszenia standardu niezawisłości lub bezstronności, mającego wpływ na wynik sprawy z uwzględnieniem okoliczności dotyczących uprawnionego oraz charakteru sprawy. Wniosek składa się w terminie 7 dni od dnia zawiadomienia uprawnionego do złożenia wniosku o składzie rozpoznającym sprawę. Po upływie terminu, o którym mowa w zdaniu pierwszym, prawo do wniesienia wniosku wygasa. Uwzględniając wniosek sąd wyłącza sędziego od rozpoznania sprawy. Wyłączenie sędziego od udziału w danej sprawie nie może stanowić podstawy do wyłączenia tego sędziego w innych prowadzonych przez niego sprawach.

Przewidziany zatem został tygodniowy termin zawity na złożenie wniosku o tzw. test niezawisłości, liczony od zawiadomienia uprawnionego do złożenia wniosku o składzie rozpoznającym sprawę. Możliwość skorzystania z testu niezawisłości została wprowadzona ustawą z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw ( Dz. U. z 2022 r. poz. 1259), która weszła w życie 15 lipca 2022 r. W tym przypadku strony postępowania miały termin tygodniowy od dnia wejścia w życie opisanej zmiany na złożenie wniosku o wyłączenie sędziego w oparciu o test jego niezawisłości. Terminu tego wnioskodawcy tj. pozwani nie zachowali znacząco go przekraczając ( o 5 miesięcy). Wskazali oni jednak jako podstawę żądania wyłączenia sędziego art. 49 k.p.c. i wobec tego wniosek ten zostanie rozpoznany zgodnie z ich intencją tj. w oparciu o przepisy zawarte w kodeksie postępowania cywilnego, które mogą być podstawą wyłączenia sędziego.

Na wstępie należy podkreślić, że w świetle utrwalonego orzecznictwa Sądu Najwyższego i orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie budzi wątpliwości wadliwość składu Krajowej Rady Sądownictwa po nowelizacji ustawy o KRS z 2017 r. Pogłębioną argumentację w tym zakresie przedstawił Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 2 czerwca 2022 r., sygn. akt l KZP 2/22, stwierdzając m.in., że: „Krajowa Rada Sądownictwa ukształtowana w trybie określonym przepisami ustawy z dnia 8 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018" r., póz. 3) nie jest organem tożsamym z organem konstytucyjnym, którego skład i sposób wyłaniania reguluje Konstytucja RP, w szczególności w art. 187 ust. 1.".

Z powyższego wynika m.in. fakt, że sędzia powołany przy udziale Krajowej Rady Sądownictwa w obecnym kształcie nie korzysta już z funkcjonującego dotychczas in gremio oraz a priori domniemania niezawisłości i bezstronności. Jednocześnie w uchwale tej Sąd Najwyższy podkreślił, że „brak [jest] podstaw do przyjęcia a priori, że każdy i każdorazowo sąd z jego udziałem jest nienależycie obsadzony w rozumieniu art. 439 § 1 pkt 2 k.p.k.". Oceny te mają zastosowanie do innych postępowań prowadzonych w sądach powszechnych, gdyż odnoszą się do rozwiązań ustrojowych. W postępowaniu cywilnym odpowiednikiem przepisu art. 439§1 pkt 2 k.p.k. jest przepis art. 379 pkt 4 k.p.c., który przewiduje nieważność postępowania, jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy.

W świetle przedstawionego stanowiska, które Sąd Okręgowy w tym składzie podziela, dla udowodnienia, że skład sądu orzekającego jest sprzeczny z przepisami prawa lub w rozpoznaniu sprawy bierze udział sędzia wyłączony z mocy ustawy nie wystarczy wskazać na instytucjonalną nieprawidłowość powoływania sędziów na podstawie procedury konkursowej z udziałem Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ustanowionym ustawą z 2017 r. Konieczne jest natomiast ustalenie in concreto, że sędzia nie gwarantuje chociażby minimalnego standardu bezstronności i niezawisłości. To zaś należy uzasadnić odwołując się do testu, którego elementy zostały opisane w cytowanej uchwale oraz uchwale składu połączonych I.: Cywilnej, Karnej i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego z dnia 23 stycznia 2020 r. sygn. akt (...) -4110-1/20. Podobne stanowisko zajął także Sąd Najwyższy w Izbie Karnej w wyroku z dnia 20 lutego 2024 r. sygn. akt IV KS 46/23 ( publ. Legalis nr 3051560)

Wnioskujący o wyłączenie sędzi S. B. nie zawarł w swym wniosku żadnych konkretów odnoszących się do osoby tego sędziego, mogących wywoływać wątpliwości co do jego bezstronności.

Odnosząc się zatem, po krótce, do okoliczności jakie zgodnie z cytowanymi wyżej uchwałami Sądu Najwyższego brać należy pod uwagę przy ocenie, czy sędzia sądu powszechnego, który uzyskał nominację w następstwie brania udziału w procedurze konkursowej z udziałem Krajowej Rady Sądownictwa w składzie ustanowionym ustawą z 2017 r. nie spełnia minimalnego standardu bezstronności, w wypadku sędzi S. B. na podstawie uzasadnienia uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 18 października 2018r. w przedmiocie przedstawienia wniosku o powołanie S. B. na stanowisko sędziego Sądu Okręgowego w Legnicy (publikowana na stronie internetowej KRS : krspl.home.pl), wskazać trzeba co następuje:

S. B. odbyła aplikację sędziowską i zdała w 2004 r. egzamin sędziowski z wynikiem bardzo dobrym. Zatrudniona był początkowo jako asystent sędziego w Sądzie Okręgowym w Legnicy. W dniu 7 marca 2005 r. powierzono jej obowiązki asesora sądowego w Sądzie Rejonowym w Głogowie. W dniu 12 lutego 2009 r. powołana została na urząd Sędziego Sądu Rejonowego w Głogowie, a od 2010 r. była sędzią Sadu Rejonowego w Legnicy, gdzie orzekała w wydziale cywilnym, a dodatkowo od 2014 r. orzekała, na podstawie jednorazowych delegacji, w Sądzie Okręgowym w Legnicy. W dniu 10 lipca 2019r. odebrała od Prezydenta RP nominację na urząd Sędziego Sądu Okręgowego w Legnicy. Tak więc sędzia S. B., po powołaniu jej z udziałem Krajowej Rady Sądownictwa, której ówczesny skład nie budził żadnych zastrzeżeń natury konstytucyjnej, przez ponad 10 lat orzekała w sprawach cywilnych w różnych sądach, co wskazuje, że zgłoszenie przez nią swojej kandydatury na wolne stanowisko sędziowskie w Sądzie Okręgowym w Legnicy wyrażało jej chęć dalszego rozwoju zawodowego. W postępowaniu konkursowym sędzia otrzymała pozytywną ocenę jej pracy przez sędziego wizytatora oraz jej kandydatura była poddana ocenie przez Zgromadzenie Ogólne Sędziów Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu, w którym na 84 sędziów tylko 30 było przeciwko jej powołaniu. Brak jest jakichkolwiek okoliczności wskazujących na powiązania sędzi S. B.z władzą inną niż sądownicza. W ciągu przeszło czterech lat orzekania sędziego w Sądzie Okręgowym w Legnicy, nie ujawniły się też ani nie były podnoszone wątpliwości co do bezstronności i niezawisłości sędziego, które miałyby mieć związek z udziałem w powołaniu jej na stanowisko sędziego z udziałem KRS w kształcie niezgodnym z Konstytucją RP (rozpoznawany wniosek jest pierwszym tego typu wnioskiem złożonym co do tego sędziego).

Skoro zatem sami wnioskodawcy nie wskazali żadnych okoliczności mogących in concreto wywoływać wątpliwości co do bezstronności sędzi S. B. w rozpoznawaniu sprawy o sygn. akt VI GC 321/22, jak i analiza drogi zawodowej sędziego oraz okoliczności powołania go na urząd Sędziego Sądu Okręgowego w Legnicy, jak i późniejsze, nie dają podstaw do kwestionowania jego bezstronności i niezawisłości, orzeczono jak w postanowieniu.