Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 lutego 2015 roku

Sąd Okręgowy - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Legnicy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Mirosława Molenda-Migdalewicz

Protokolant: Katarzyna Awsiukiewicz

po rozpoznaniu w dniu 18 lutego 2015 r. w Legnicy

sprawy z wniosku R. A.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o emeryturę

na skutek odwołania R. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 12 maja 2014 roku

znak (...)

oddala odwołanie

Sygn. akt VU 2467/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na mocy decyzji z dnia 12 maja ,znak (...) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 21 marca 2014r. odmówił wnioskodawcy R. A. prawa do emerytury.

W uzasadnieniu organ rentowy podał, powołując się na art. 184 ust.1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz na § 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, iż wnioskodawca nie udowodnił 25 letniego okresu składkowego i nieskładkowego oraz nie udowodnił 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Zdaniem organu rentowego ubezpieczony w dniu wejścia w życie ustawy ( 01 styczeń 1999r. ) udowodnił 23 lata, 6 miesięcy i 12 dni stażu sumarycznego oraz nie udowodnił żadnego okresu pracy w warunkach szczególnych wobec wymaganych 15 lat.

Organ rentowy nie uznał do stażu ogólnego okresu pobierania nauki od 01 września 1970 do 24 czerwca 1972r. na podstawie świadectwa pracy z dnia 06 grudnia 1988r. z uwagi na nieczytelną pieczątkę zakładu pracy i podpis Dyrektora Szkoły oraz brak indywidualnej umowy o naukę zawodu zawartej z (...) Przedsiębiorstwem Budownictwa (...) we W.. Ponadto w legitymacji ubezpieczeniowej brak pieczątki oraz podpisu osoby dokonującej wpisu za w/w okres. Przedłożone dodatkowe dokumenty nie są wystarczające, aby przyznać prawo do świadczenia.

Zakład nie uznał jako pracy w szczególnych warunkach okresu: od 25 czerwca 1996r. do 18 marca 1998r. oraz od 07 września 1998r. do 31 grudnia 1998r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L. na podstawie świadectw pracy z dnia 18 marca 1998r. i z dnia 26 lutego 1999r., ponieważ nie określono charakteru pracy ściśle wg właściwego wykazu, działu i pozycji Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze i nie powołano się na w/w rozporządzenie oraz nie określono stanowiska pracy według właściwego przepisu branżowego tj. aktu prawnego ustanowionego przez właściwego ministra lub kierownika urzędu centralnego, centralne związki spółdzielcze dla podległych i nadzorowanych zakładów pracy, z których wynika zajmowane stanowisko.

W związku z przedłożonymi przez wnioskodawcę w dniu 17 czerwca 2014r. dodatkowymi dokumentami, w dniu 01 lipca 2014 r. została wydana kolejna decyzja odmowna, którą organ rentowy uwzględnił do stażu szczególnego 1 rok, 9 miesięcy i 29 dni. Organ rentowy uwzględnił okres zatrudnienia wnioskodawcy od 25 czerwca 1996r. do 18 marca 1998r. oraz od 07 września 1998r. do 31 grudnia 1998r. w (...) Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L. z wyłączeniem 16 dni urlopów bezpłatnych i 69 dni zasiłków chorobowych. Organ rentowy nadal nie uznał do stażu ogólnego okresu pobierania nauki od 01 września 1970 do 24 czerwca 1972r..

W odwołaniu od decyzji ZUS z dnia 12 maja 2014 r., skarżący wniósł o ponowne rozpatrzenie spornych okresów zatrudnienia jako pracy w szczególnych warunkach oraz uwzględnienie okresu pobierania nauki do stażu ogólnego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując w całości treść zaskarżonej decyzji i argumenty w niej przedstawione.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. A., ur. (...), wykształcenie zawodowe-murarz-tynkarz. Na dzień 01 stycznia 1999r. wykazał 23 lata, 6 miesięcy i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych oraz 1 rok, 9 miesięcy i 29 dni stażu w szczególnych warunkach. Jest członkiem OFE, ale wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Wiek emerytalny 60 lat osiągnął (...), po złożeniu wniosku o emeryturę.

( bezsporne )

W okresie od 01 września 1970 r. do 24 czerwca 1972r. ( 1 rok, 9 miesięcy i 24 dni ) wnioskodawca był zatrudniony we (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) we W. na stanowisku uczeń-murarz. Dyrektor zakładu podpisał umowę z (...) Szkołą Zawodową(...), natomiast wnioskodawca nie podpisywał z zakładem pracy umowy o naukę zawodu. Skarżący posiadał status pracownika. 3 dni w tygodniu była nauka w szkole, 3 dni praktyka, raz w miesiącu otrzymywał wynagrodzenie.

Dowód: t. II, k. 9 akt ubezpieczeniowych- świadectwo pracy; t. III, k. 10 akt ubezpieczeniowych-wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej na k.33,82; świadectwo ukończenia ZSZ (...), k. 16; akta osobowe dot. okres. zatrud. w latach 1972-1977- odpis świadectwa ukończenia ZSZ (...), k.5; zeznania wnioskodawcy- nagranie audio-video-00:16:37-00:33:05.

W okresie od 07 grudnia 1972 r. do 31 marca 1977 r. ( 4 lata, 3 miesiące i 25 dni ) wnioskodawca był zatrudniony w (...) w K. Zakładzie (...) w K. na stanowisku murarza. Od 25 kwietnia 1974 r. do dnia 21 października 1975r. odbywał zasadniczą służbę wojskową. Skarżący był zatrudniony w brygadzie remontowo-budowlanej, która obsługiwała wszystkie zakłady przy (...). Brygada zajmowała się budową i remontem mieszkań i budynków gospodarczych, zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz budynku. Prace skarżącego polegały na murowaniu, układaniu cegieł, pustaków, kładzeniu tynku, malowaniu w wymiarze 8- godzinnego czasu pracy, w okresie od wiosny do jesieni w wymiarze 10-12 godzin dziennie.

Dowód: t.II akt ubezpieczeniowych- świadectwo pracy, k. 11; akta osobowe- umowa o pracę, k.8; angaże, k.16,17; świadectwo pracy, k. 19; zaświadczenie o odbyciu zasadniczej służby wojskowej, k. 21; t. III, k. 10 akt ubezpieczeniowych-wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej na k.7; zeznania wnioskodawcy- nagranie audio-video-00:16:37-00:33:05.

Od dnia 01 lipca 1977 r. do dnia 04 kwietnia 1978 r. ( 9 miesięcy i 4 dni ) wnioskodawca wykonywał pracę na stanowisku murarza w Zakładach (...) we W. Odcinek L., przyjęty do brygady remontowo-budowlanej. Praca skarżącego polegała na wykonywaniu prac murarskich, tynkarskich, malarskich w pomieszczeniach po Armii Radzieckiej. Podczas tego zatrudnienia ubezpieczony uległ wypadkowi i od dnia 04 kwietnia 1978 r. do dnia 24 kwietnia 1979 r. przebywał na rencie.

Dowód: t.II akt ubezpieczeniowych- świadectwo pracy, k. 13; akta osobowe- umowa o pracę, angaże, karta obiegowa zmiany, k. 1-6; t. III, k. 10 akt ubezpieczeniowych-wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej na k.7; zeznania wnioskodawcy- nagranie audio-video-00:16:37-00:33:05.

W okresie od 02 maja 1979 r. do 31 stycznia 1993 r. ( 13 lat, 7 miesięcy i 6 dni ) skarżący był zatrudniony w (...)w K. Zakładzie(...)w K., po wyłączeniu okresów zasiłków chorobowych: od 17 do 20 stycznia 1992r.- 4 dni, od 22 sierpnia do 18 września 1992 r.- 28 dni, od 21 września do 12 października 1992r. – 22 dni ( łącznie 54 dni ). W dniu 02 maja 1979 r. strony zawarły umowę o pracę, w której powierzono R. A. obowiązki pastucha bydła na okres pasienia bydła od wiosny do jesieni. Praca na tym stanowisku wiązała się z wypełnianiem obowiązków polegających na zaganianiu i wyganianiu bydła do obór, sprawdzaniu stanu ogrodzenia na pastwisku, karmieniu bydła. W dniu 02 listopada 1979 r. zawarto kolejną umowę o pracę, w której powierzono skarżącemu obowiązki konserwatora budowlanego. Na tym stanowisku skarżący zajmował się naprawami i remontami, były to prace związane z poprawianiem ubytków w posadzkach- trzeba było skuć starą posadzkę, wyrobić beton, zalać betonem, wyrównać powierzchnię; prace związane z osadzaniem drzwi, naprawą dachów, wykonywaniem podjazdów betonowych dla pojazdów i maszyn rolniczych. Pomimo braku prawa jazdy wnioskodawca jeździł ciągnikiem wewnątrz obiektów, rozwoził siano, słomę, paszę na obiekty. W dniu 01 lutego 1983 r. R. A. zatrudniony w charakterze traktorzysty został przeszkolony z zakresu aparatury ochrony roślin, środków chemicznych ochrony roślin, ich stosowania oraz zasad przestrzegania przepisów bhp- w wyniku czego został upoważniony do wykonywania chemicznych zabiegów ochrony roślin oraz pracy przy środkach chemicznych. Podobne szkolenie wnioskodawca odbył 22 stycznia 1988r.. W dniu 05 grudnia 1983 r. powierzono skarżącemu stanowisko pracownika produkcji roślinnej, do którego obowiązków należało: wykonywanie wszelkich prac polowych, stosownie do poleceń brygadzisty; wykonywanie innych prac w obrębie gospodarstwa oraz poza gospodarstwem i powierzonego rozładunku i załadunku oraz wszelkich innych prac zleconych doraźnie przez brygadzistę; przestrzeganie przy wykonywaniu wszelkich robót przepisów bhp i przeciwpożarowych szczególnie przy obsłudze maszyn i urządzeń rolniczych; właściwe obchodzenie się z przydzielonymi narzędziami, sprzętem ochrony osobistej, odpowiednie ich przechowywanie i konserwacja; właściwe i prawidłowe wykorzystanie materiałów przydzielonych do wykonywania zadań jak materiał siewny, nawozy, środki ochrony roślin, itp. Praca skarżącego na tym stanowisku wiązała się m.in. z obsługą aparatu do spryskiwania roślin. W tym celu jeździł z traktorzystą i opryskiwał uprawy środkami przeciwgrzybicznymi, pestycydami. (...)w K. liczyło ok. 1000 ha., opryski odbywały się kilka razy w roku przez miesiąc do trzech miesięcy. W czasie kiedy nie wykonywał oprysków wykonywał prace traktorzysty.

Dowód: t.II akt ubezpieczeniowych- świadectwo pracy, k. 15; akta osobowe- umowy o pracę, k.11,12; angaże, k.16-20;zaświadczenie o przeszkoleniu, k. 21; zakres czynności i obowiązków, k. 22;angaże, k. 23-46;świadectwo pracy, k. 47; t. III, k. 10 akt ubezpieczeniowych-wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej na k.8-9; zeznania wnioskodawcy- nagranie audio-video-00:16:37-00:33:05.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonym urodzonym przed 01 stycznia 1949r., będącym pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 ust. 2 i 3 innym niż 65 lat dla mężczyzn. Wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom zatrudnionym w szczególnych warunkach przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, tj. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. I tak zgodnie z § 4 tego rozporządzenia pracownik, który wykonywał pracę w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: 1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn, 2) ma wymagany okres zatrudnienia 25 lat, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Z mocy art. 184 ust. 1 ustawy emerytalnej cytowane przepisy znajdują zastosowanie w stosunku do ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948r., którym przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy ( 01.01.1999r. ) osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa ( ust. 2 ).

W sprawie bezspornym był fakt, iż w dacie złożenia wniosku o emeryturę wnioskodawca udowodnił 23 lata, 6 miesięcy i 12 dni okresów składkowych i nieskładkowych, 1 rok, 9 miesięcy i 29 dni stażu pracy w szczególnych warunkach, przystąpił do OFE, ale wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa. Wiek emerytalny 60 lat osiągnął (...), po złożeniu wniosku o emeryturę. Nadto – w ocenie organu rentowego – na dzień 01 stycznia 1999r. nie udowodnił wymaganego 25 – letniego stażu ogólnego oraz 15 letniego okresu pracy w szczególnych warunkach.

Wnioskodawca wskazywał natomiast, że ma wymagany staż ogólny oraz 15 – letni okres pracy w szczególnych warunkach.

Sąd podzielił stanowisko organu rentowego w tym zakresie, że wnioskodawca nie posiada wymaganego 15 – letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, natomiast nie podzielił stanowiska organu rentowego co do braku legitymowania się 25 letnim stażem ogólnym.

Jeśli chodzi o staż ogólny, sporny był okres od 01 września 1970 r. do 24 czerwca 1972r. ( 1 rok, 9 miesięcy i 24 dni ) w którym wnioskodawca był zatrudniony we (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) we W. na stanowisku uczeń-murarz. Z zeznań wnioskodawcy wynika, iż jakkolwiek nie podpisywał z zakładem pracy umowy o naukę zawodu, której podpisanie wymagane było przez ówcześnie obowiązujące przepisy – ustawa z dnia 2 lipca 1958 r. o nauce zawodu, przyuczaniu do określonej pracy i warunkach zatrudniania młodocianych w zakładach pracy oraz o wstępnym stażu pracy (Dz.U.1958.45.226 ) dla uznania okresu nauki jako okresu zatrudnienia w ramach stosunku pracy, to posiadał status pracownika. Dokumentami pośrednimi świadczącymi o tym jest fakt wystawienia przez zakład pracy legitymacji ubezpieczeniowej, świadectwo ukończenia przyzakładowej (...) Szkoły Zawodowej dla pracujących oraz świadectwo pracy, choć z nieczytelną pieczątką imienną, lecz wpisy w legitymacji ubezpieczeniowej potwierdzają ten okres zatrudnienia. Sąd uznał zatem, iż wnioskodawca na dzień 01 stycznia 1999r. legitymuje się 25-letnim ogólnym stażem pracy, wraz z okresem uznanym przez ZUS posiada 25 lat, 4 miesiące i 6 dni stażu ogólnego.

Jeśli chodzi o staż pracy w szczególnych warunkach Sąd na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w rozpatrywanej sprawie uznał, iż wnioskodawca na dzień 01 stycznia 1999 r. nie wykazał 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. są okresy w których praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku i tylko praca wymieniona w wykazie A załącznika do rozporządzenia- §2 ust.1 i §4 ust.1 w/w rozporządzenia. Warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku, stale tj. ciągle wykonuje pracę w szczególnych warunkach i nie wykonuje w tym czasie żadnych innych czynności nie związanych z zajmowanym stanowiskiem ( por. także wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 lutego 2013 r., sygn. akt III AUa 1308/12, LEX nr 1286495; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 13 marca 2013 r., sygn. akt III AUa 1069/12, LEX nr 1312031).

Dla oceny czy konkretna praca była pracą wykonywaną w szczególnych warunkach decydujące znaczenie ma nie sama nazwa zajmowanego stanowiska a czynności w jej ramach faktycznie wykonywane ( vide wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 28 grudnia 2012 r., sygn. akt III AUa 1192/12 , LEX nr 1240032; wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 27 lutego 2013 r., sygn. akt III AUa 1221/12, LEX nr 1294841). Do kognicji Sądu należy zatem samodzielne ustalenie, jakie prace wykonywał wnioskodawca i czy prace te należy zaliczyć do prac w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( por. także wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 28 lutego 2013 r., sygn. akt III AUa 910/12, LEX nr 1293579 ). Postępowanie sądowe o świadczenia emerytalno-rentowe regulowane jest przepisami kodeksu postępowania cywilnego, które nie zawiera ograniczeń dotyczących postępowania dowodowego co oznacza, iż okoliczności, od których uzależnione jest prawo do emerytury mogą być wykazywane wszelkimi środkami dowodowymi przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, w tym także zeznaniami świadków czy opiniami biegłych ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 11 września 2012 r., sygn. akt III AUa 291/12, LEX nr 1223240 ).

Po przeprowadzeniu w sprawie postępowania dowodowego, w szczególności z akt ubezpieczeniowych i osobowych wnioskodawcy, jak również z zeznań wnioskodawcy Sąd uznał, iż poza okresem uznanym przez ZUS od 25 czerwca 1996r. do 18 marca 1998r. oraz od 07 września 1998r. do 31 grudnia 1998r. w (...)Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. w L., wnioskodawca w żadnym z pozostałych okresów zatrudnienia nie wykonywał pracy w szczególnych warunkach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracując na stanowisku murarza tynkarza we (...) Przedsiębiorstwie Budownictwa (...) we W.; w (...) w K. Zakładzie (...) w K. oraz w Zakładach (...) we W. Odcinek L., wnioskodawca wykonywał prace murarza tynkarza przy remoncie i budowie budynku, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz budynku. Żadne z tych prac nie zostały wymienione w wykazie A załącznika do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, a tym samym prace te nie uprawniają do nabycia prawa do emerytury w wieku obniżonym.

Ze względu na brak dostatecznych dowodów nie uznano także jako pracy w szczególnych warunkach pracy w (...) w K. od 02 maja 1979 r. do 31 stycznia 1993 r.. Jak wynika z akt osobowych wnioskodawcy w początkowym okresie od 02 maja 1979 r. do 01 listopada 1979 r. wykonywał on pracę pracownika produkcji zwierzęcej polegającą na wypasie bydła, które także nie są wymienione w wykazie A załącznika do w/w rozporządzenia, a od 02 listopada 1979 r. wykonywał prace konserwatora budowlanego i traktorzysty, po przeszkoleniu w dniu 01 lutego 1983 r. z zakresu aparatury ochrony roślin pracował na stanowisku pracownika produkcji roślinnej przy opryskach, jeżdżąc z innym traktorzystą, ale żadnej z tych prac nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W toku postępowania sądowego nie udało się ustalić okresu, w którym wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywałby wyłącznie pracę traktorzysty, którą można by zaliczyć do pracy w szczególnych warunkach, zgodnie z zapisami działu VIII, poz. 3- prace kierowców ciągników, kombajnów lub pojazdów gąsienicowych. Jak zeznał wnioskodawca opryski wykonywane były kilka razy do roku przez okres kilku miesięcy i nie były wykonywane codziennie, a w pozostałym okresie wykonywał inne prace, w tym prace traktorzysty. Nawet gdyby uwzględnić okres wskazany w aktach osobowych, kiedy wnioskodawca był po raz pierwszy wymieniony jako traktorzysta od 01 lutego 1983 r. do końca zatrudnienia w (...) K., to byłby to okres 9 lat, 10 mcy i 6 dni, lecz z protokołu przesłuchania skarżącego wynika, iż w tym okresie na stałe i w pełnym wymiarze czasu pracy nie wykonywał on pracy traktorzysty, a wszystkie pozostałe prace które wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, nie były pracami wymienionymi w wykazie A załącznika do cytowanego rozporządzenia.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd uznał, iż wnioskodawca na dzień 01 stycznia 1999 r. nie legitymuje się wymaganym 15 letnim okresem zatrudnienia w szczególnych warunkach i Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kodeksu postępowania cywilnego oddalił odwołanie R. A. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia 12 maja 2014 r., znak (...).