Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 15 września 2023 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Magdalena Mastej

po rozpoznaniu w dniu 15 września 2023 r. w Kamiennej Górze na rozprawie

sprawy z wniosku B. K. (1)

przy udziale P. K. (1)

o zobowiązanie sprawcy przemocy w rodzinie do opuszczenia mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia zajmowanego wspólnie z innym członkiem rodziny dotkniętym przemocą lub zakazanie zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia (art. 11a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie)

postanawia:

I  oddalić wniosek;

II  ustalić, że wnioskodawczyni i uczestnik postępowania ponoszą koszty postępowania stosownie do swojego udziału w sprawie;

III  koszty sądowe zaliczyć na rachunek Skarbu Państwa;

IV  uchylić postanowienie z dnia 10.08.2023 r. w zakresie zabezpieczenia roszczenia.

Sygn. akt I Ns 274/23

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni B. K. (1) wystąpiła z wnioskiem o nakazanie uczestnikowi P. K. (1) opuszczenie wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia oraz ustanowienie zakazu zbliżania się na odległość 50,00 metrów – jako sprawcy przemocy w rodzinie.

W uzasadnieniu wniosku wskazała, ze wnioskodawczyni i uczestnik zamieszkują razem w pokoju znajdującym się w budynku położonym w B. przy ulicy (...) i tam uczestnik wszczyna kłótnie. Podała dalej, że w dniu 12 lipca 2022 r. P. K. (1) zakończył roczne odbywanie kary pozbawienia wolności za stosowanie przemocy wobec żony, a ponieważ nie miał własnego mieszkania, znalazł schronienie w rodzinnym domu. Wnioskodawczyni wskazała, ze syn po opuszczeniu zakładu karnego wrócił do nałogu alkoholowego, przychodzi codziennie pod wpływem alkoholu, wywołuje awantury i w związku z tym wnioskodawczyni ze strachu wzywa Policję. Wnioskodawczyni podniosła, że przemoc eskaluje w uczestniku, obawia się, ze może doznać z jego strony przemocy fizycznej, co powoduje u niej uzasadniony strach.

Uczestnik na rozprawie w dniu 15 września 2023 r. oświadczył, że zgadza się z wnioskiem, jednocześnie w dalszym toku postępowania wnosił o jego oddalenie i zaprzeczał, by stosował przemoc w stosunku do wnioskodawczyni.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Uczestnik P. K. (1) w lipcu 2022 r. zakończył odbywanie kary wolności za stosowanie przemocy wobec żony. W czasie odbywania kary wolności jego małżeństwo uległo rozwiązaniu przez rozwód, w zajmowanym wcześniej wspólnie z rodziną mieszkaniu pozostała żona, tak więc P. K. (1) nie miał dachu nad głową. Przyjąć go zgodziła się matka B. K. (1), zajmująca wspólnie z córkami i ich rodzinami dom przy ulicy (...) w B.. Uczestnik początkowo zajmował jeden pokój na piętrze, a po powrocie jednej z córek do rodzinnego domu, ona zamieszkała w tym pokoju, a uczestnik wspólnie z matka zajmowali pokój na parterze.

/okoliczności bezsporne/

P. K. (1) nadużywa alkoholu. Był wcześniej na leczeniach odwykowych, jednakże nie odniosły ono skutku . Gdy wraca do domu pod wpływem alkoholu dochodzi do sprzeczek pomiędzy nim a wnioskodawczynią. P. K. (1) w trakcie tych kłótni z matką denerwuje się, oswiadcza, że się nie zmieni. Nie grozi jednak matce, nie używa wobec niej wulgarnych słów, nie wyzywa jej i nie stosuje przemocy fizycznej. W związku z wyrokiem wobec P. K. (1), B. K. (1) odczuwa zagrożenie, że syn mógłby ją uderzyć. Czuje niepokój, brak kontaktu z synem, w rozmowach on krytykuje ją.

/dowód: zeznania świadków I. C. – k-58, B. C. – k-58 odwrót-59, notatka urzędowa do procedury „Niebieska Karta” – k-29, Dokumentacja zebrana w ramach prowadzonej procedury „Niebieskiej Karty” – k-29-44, zeznania wnioskodawczyni B. K. – k-59 odwrót-60, zeznania uczestnika P. K. – k-60/

W czasie wspólnego zamieszkania, wnioskodawczyni B. K. (1) w kwietniu 2022 r. zgłosiła na Policję potrzeba interwencji, w związku z oświadczeniem P. K. (1), że nie przestanie pić. W maju 2023 r. B. K. (1) zgłosiła na Policję, że syn awanturuje się, Po stwierdzeniu przemocy psychicznej P. K. (1) został zatrzymany, wdrożono procedurę „Niebieskiej Karty” oraz wydano nakaz opuszczenia lokalu.

/dowód: informacja Komisariatu Policji w B. – k-49/

Wnioskodawczyni B. K. (1) ma 82 lata jest wdową, utrzymuje się z emerytury w kwocie 2.000,00 zł.

Uczestnik P. K. (1) ma 49 lat, jest rozwiedziony, ma orzeczony stopień niepełnosprawności i otrzymuje zasiłek stały w kwocie 719,00 zł.

/okoliczności bezsporne/

Sąd zważył co następuje:

Ustaleń powyższych sąd dokonał na podstawie zaoferowanych przez wnioskodawczynię zeznań świadków i przesłuchani stron, a także uzyskanej przez sąd dokumentacji związanej z procedurą „Niebieska Karta” oraz informacji z Komisariatu Policji w B. o interwencjach w miejscu zamieszania stron. Z dowodów tych wyłania się obraz wzajemnych relacji wnioskodawczyni i uczestnika postępowania, które należy postrzegać jako konfliktowe, obarczone dużym stopniem niezrozumienia, dostrzec można także brak empatii ze strony P. K. (1), a przede wszystkim trzeba stwierdzić nadużywanie przez niego alkoholu. Takich ustaleń sąd dokonał na podstawie zeznań I. C. (2) i B. C. (2), którzy na co dzień przebywają w budynku przy ulicy (...) w B.. Świadkowie ci podkreślali, że dochodzi pomiędzy stronami do kłótni, lecz ich stopień nie jest na tyle intensywny, by oceniać go na agresję. Sama wnioskodawczyni w wywiadzie sporządzonym na użytek procedury „Niebieskiej Karty” oświadczyła, że syn nie stosuje wobec niej przemocy fizycznej i psychicznej. Trudno określić, jak wnioskodawczyni rozumiała wówczas pojęcia „przemocy psychicznej i fizycznej” niemniej można przyjąć, że intencjonalne rozumienie przez nią tego określenia, pozwalało jej oświadczyć w tej kwestii w sposób zaprezentowany wyżej.

Stosownie do treści przepisu art. 11 a ust. Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (tekst jedn. Dz. U. z 2021 poz. 1249) jeżeli członek rodziny wspólnie zajmujący mieszkanie, swoim zachowaniem polegającym na stosowaniu przemocy w rodzinie czyni szczególnie uciążliwym wspólne zamieszkiwanie, osoba dotknięta tą przemocą może żądać, aby sad, właściwy według przepisów ustawy z 17 listopada 1964 r. – kodeks postępowania cywilnego o postępowaniu nieprocesowym, zobowiązał go do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazał zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia.

Z powyższego wynika, że warunkiem orzeczenia tzw. „eksmisji przemocowej” jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek: występowanie przemocy i szczególna uciążliwość wspólnego zamieszkiwania ze sprawcą przemocy.

Niewątpliwie w sytuacji, gdy uczestnik nadużywa alkoholu, zamieszkiwanie z nim wspólnie, szczególnie w jednym pokoju, jest uciążliwe. Ten stan nadużywania alkoholu jest faktem bezspornym, z tym że u uczestnika nie występują raczej sytuacje upijania się do nieprzytomności, czy też utraty kontroli w wyniku spożycia alkoholu. Jak podkreślała to uczestniczka i znalazło to potwierdzenie w zeznaniach świadków, jako nadużywanie alkoholu traktuje uczestniczka dużą częstotliwość jego spożywania, nawet w niewielkich ilościach (jedno lub kilka piw). Takie zachowanie uczestnika wpływa na eskalację konfliktów, a ponadto jest przedmiotem obaw wnioskodawczyni i pozostałych członków rodziny, co do ewentualnych czynów uczestnika. Podkreślić jednak po raz kolejny należy, że zachowania uczestnika w stosunku do wnioskodawczyni nie przybrały nigdy formy zastosowania siły fizycznej bądź gróźb wyrządzenia szkód na ciele matki.

Ta niewątpliwa uciążliwość ze strony uczestnika wspólnego zamieszkiwania z matką nie daje jednak podstaw do orzeczenia nakazu opuszczenia mieszkania. Zachowaniu uczestnika nie można bowiem przypisać stosowania przemocy w stosunku do wnioskodawczyni.

Pojęcie przemocy w rodzinie zostało zdefiniowane w art. 2 pkt 2 ustawy i oznacza ono jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne. Sformułowania definicji wskazują, ze działanie sprawcy przemocy powinny mieć charakter zamierzony a ich intensywność powinna mieć charakter kwalifikowany. O ile bezpośrednie ataki na życie i zdrowie osoby dotkniętej przemocą same w sobie są drastyczne i nawet pojedyncze zachowania tego typu można uznać za umyślne i „przemocowe”, o tyle oddziaływanią na sferę mentalną ofiary, by mogły zostać uznane za „przemocowe” muszą być wyraźnie zamierzone i o natężeniu bardzo znacznym. Oczywiście nie należy lekceważyć strony psychicznej osoby pokrzywdzonej, niemniej zamiar wyrządzenia krzywdy i cierpień moralnych powinien być obiektywnie widoczny, a nie tylko opierać się na odczuciach osoby poszkodowanej.

Wracając do relacji świadków jak i samej wnioskodawczyni, można dostrzec, że mamy do czynienia ze wzajemnymi negatywnymi emocjami pomiędzy matka i synem, których podłożem jest spożywany przez uczestnika alkohol. Wnioskodawczyni w nadużywaniu alkoholu przez syna zdaje się upatrywać problemów jakie miał w małżeństwie, co doprowadziło do sytuacji odbywania przez niego kary pozbawienia wolności. Stąd też jej i pozostałych członków rodziny obawy, że P. K. (1) może być agresywny w stosunku do matki. W ocenie sądu, przypuszczenia takie nie mogą dawać podstawy do wysnuwania tak daleko idących wniosków, w szczególności, że brak było ze strony uczestnika zachowań godzących w życie lub zdrowie wnioskodawczyni. Kłótnie, jeśli do nich dochodzi, sprowadzają się do głośnej wymiany zdań, które jednak nie przybrały formy tak drastycznej formy, by przypisać im formę znęcania psychicznego. Dopiero bowiem takie natężenie zachowań skierowanych na sferę mentalną, można by uznać za działanie majace formę przemocy. Jeśli doszło do wskazywanego przez świadka N. C. incydentu, gdzie uczestnik używał wyzwisk w stosunku do matki, to to jednorazowe zachowanie, nie może być poczytane jako takie, by sytuowało to zachowanie jako stosownie przez niego przemocy.

Powyższe okoliczności wskazują, ze nie doszło do spełnienia przesłanek opisanych przepisem art. 11 a ust. 1 ustawy om przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i wniosek podlegał oddaleniu.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie przepisu art. 520 § 1 k.p.c. ustalając, że wnioskodawczyni i uczestnik ponoszą je stosownie do swojego udziału w sprawie.

Wnioskodawczyni była zwolniona z mocy ustawy od obowiązku uiszczenia opłaty sadowej i mając na uwadze wynik postępowania , koszty sadowe w tym zakresie zaliczono na rachunek Skarbu Państwa.

Stosownie do treści przepisu art. 560 ⁸ k.p.c. sąd w postanowieniu w przedmiocie zobowiązania osoby stosującej przemoc w rodzinie do opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakazania zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia rozstrzyga również o zabezpieczeniu, jeżeli było udzielone.

Postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2023 r. sąd udzielił zabezpieczenia zgodnie z żądaniem wnioskodawczyni.

Skoro w wyniku przeprowadzenia postępowania dowodowego nie dostrzeżono podstaw do uwzględnienia wniosku o nakazanie uczestnikowi opuszczenia mieszkania, to także zabezpieczenie z 10.08.2023 r. zostało uchylone.