Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2024 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Marek Dziwiński

Protokolant: Magdalena Mastej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 listopada 2024 r. w Kamiennej Górze

sprawy z powództwa Gminy M. (...)

przeciwko B. B.

o wydanie nieruchomości

I  nakazuje pozwanej B. B., aby w terminie do 31 marca 2025 r. wydała stronie powodowej Gminie M. nieruchomość położoną w W., składającą się z działki nr (...), o powierzchni 0,1294 ha, dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (...) i usunęła z niej kontenery budowalne oraz tłuczeń;

II  umarza postępowanie w pozostałym zakresie;

III  zasądza od pozwanej B. B. na rzecz strony powodowej Gminy M. kwotę 4.350,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty;

IV  nakazuje stronie pozwanej B. B., aby uiściła na rzecz Skarb Państwa (Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze) kwotę 50,00 zł tytułem zwrotu wydatków wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygnatura akt I C 247/23

UZASADNIENIE WYROKU

z dnia 08 listopada 2024 r.

Pozwem z dnia 05 kwietnia 2023 r. (k. 1-3) strona powodowa Gmina M. wniosła o nakazanie pozwanej B. B. wydania należącej do powodowej gminy nieruchomości składającej się z działki o numerze ewidencyjnym (...), położonej w W., dla której Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) po uprzednim usunięciu z niej kontenerów budowlanych oraz tłucznia. Wniosła również o zasądzenie od pozwanej na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu podano, że strona powodowa pozostaje aktualnym właścicielem przedmiotowej nieruchomości, z której korzysta obecnie pozwana bez tytułu prawnego. W tym kontekście wskazano również, iż B. B. posadowiła na niej bez zgody strony powodowej kontenery budowlane oraz wysypała na gruncie tłuczeń. Pomimo doręczenia pozwanej wezwania do wydania nieruchomości i usunięcia wskazanych uprzednio zabudowań nie dokonała tego w wyznaczonym jej do tego terminie.

W odpowiedzi na pozew z dnia 04 września 2023 r. (k. 18-19) pozwana B. B. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz od strony powodowej zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego, według norm przepisanych.

W pierwszej kolejności pozwana wniosła o skierowanie sprawy do mediacji celem umożliwienia stron ugodowego zakończenia niniejszej sprawy. Jednocześnie podniosła, iż kwestionuje żądanie pozwu, albowiem nie zdawała sobie sprawy, że zajęty przez nią grunt stanowi własność strony powodowej, biorąc pod uwagę, iż wcześniej nie był on przez nikogo zagospodarowany. Nadto zauważyła, że powodowa gmina także zajęła znaczną część innych nieruchomości stanowiących własność pozwanej.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Gmina M. pozostaje aktualnie właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w W., składającej się z działki o numerze ewidencyjnym (...), o pow. 0,1294 ha, dla której Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Przedmiotowa działka została wydzielona z dotychczasowej działki nr (...)
w wyniku nabycia jej części w drodze zasiedzenia przez osoby trzecie, co doprowadziło do powstania odrębnych działek nr (...), przy czym ta ostatnia pozostawała nadal we własności powodowej gminy.

Dowód:



wypis z rejestru gruntów z dnia 08 października 2024 r., k. 64,



wydruk księgi wieczystej nr (...), k. 84-87.

B. B. prowadzi działalność rolniczą i prowadzi gospodarstwo rolne na terenach znajdujących się m.in. w W. w Gminie M.. W przeszłości z uwagi na zamiar zagospodarowania terenów będących jej własnością, a znajdujących się w bezpośrednim sąsiedztwie obecnej działki nr (...), weszła na grunty należące do strony powodowej i postawiła na nich kontenery budowlane dla zatrudnionych przez nią pracowników, zaś cały pobliski teren obsypała kruszywem w postaci tłucznia.

Dowód:



informacyjne wysłuchanie pozwanej B. B. na rozprawie w dniu 04 października 2024 r. (e-protokół od 00:04:17 do 00:23:16), k. 58,



wydruki geodezyjne z serwisu geoportal.gov.pl, k. 88-89.

Na zajętej nieruchomości B. B. postawiła płot składający się z siatki oraz drewnianych palików w celu jej odgrodzenia od sąsiedniej działki.

Dowód:



dokumentacja zdjęciowa nieruchomości, k. 7,



przesłuchanie przedstawiciela strony powodowej A. P. na rozprawie w dniu 08 listopada 2024 r. (e-protokół od 00:07:58 do 00:25:41), k. 90.

Pismem z dnia 10 maja 2022 r. Gmina M. wezwała B. B. do zaprzestania naruszeń przysługującego jej prawa własności w stosunku do części ówczesnej działki nr (...) poprzez usunięcie z niej kontenerów budowlanych oraz tłucznia i przywrócenie nieruchomości do stanu poprzedniego pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Wezwanie to zostało odebrane przez pozwaną w dniu 12 maja 2022 r.

W odpowiedzi z dnia 02 czerwca 2022 r. pozwana wskazała, że strona powodowa również dokonała naruszeń w zakresie przysługującej B. B. własności innych działek położonych w C. oraz W.. W tym kontekście zaproponowała Gminie M. polubowne zakończenie sporu poprzez wzajemną wymianę zajętych gruntów należących do drugiej strony.

Dowód:



wezwanie do zaprzestania naruszeń z dnia 10 maja 2022 r., k. 6,



pismo pozwanej z dnia 02 czerwca 2022 r., k. 21-22.

Następnie strony w dalszym ciągu omawiały kwestię dotyczącą zajętych gruntów, zarówno poprzez wymianę korespondencji pocztowej, jak i w drodze bezpośrednich rozmów, jednak nie doprowadziło to do wypracowania wspólnego stanowiska co do pozostawienia działki nr (...) we władaniu pozwanej.

Dowód:



pismo strony powodowej z dnia 14 czerwca 2022 r., k. 24-25,



pismo pozwanej z dnia 22 września 2022 r., k. 26,



informacyjne wysłuchanie pozwanej B. B. na rozprawie w dniu 04 października 2024 r. (e-protokół od 00:04:17 do 00:23:16), k. 58,



zeznania świadka A. C. złożone na rozprawie w dniu 04 października 2024 r. (e-protokół od 00:23:16 do 00:40:10), k. 58v.

Sąd zważył co następuje:

Opisany stan faktyczny został oparty o przedłożone przez strony dokumenty, których autentyczności strony nie kwestionowały, wyciągając na ich podstawie jedynie odmienne wnioski. Dowody te nie budziły wątpliwości co do ich wiarygodności, zaś uprzednio wskazane okoliczności faktyczne sprawy wynikały z nich w sposób logiczny, spójny oraz konsekwentny.

Ustaleń stanu faktycznego dokonano również na podstawie osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań odebranych od świadka A. C. oraz wysłuchania informacyjnego pozwanej B. B., a także przesłuchania przedstawiciela strony powodowej A. P., co miało miejsce na rozprawach przeprowadzonych kolejno w dniach 04 października 2024 r. i 08 listopada 2024 r.

W tym miejscu należy również wskazać, iż Sąd pominął na podstawie przepisu art. 235 ² § 1 pkt 2 k.p.c. złożone przez pozwaną na pierwszej z wymienionych rozpraw (k. 59) wnioski o dopuszczenie dowodu z zeznań M. B., wezwania do udziału w sprawie w charakterze strony wójta powodowej gminy W. C. oraz z zeznań świadka R. W. jako nieistotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Natomiast wniosek o przesłuchanie pozwanej, złożony w pkt 8. odpowiedzi na pozew
z dnia 04 września 2023 r. (k. 19), został także pominięty przez Sąd, albowiem B. B. nie stawiła się na termin rozprawy, gdzie została wcześniej zobowiązana do stawiennictwa pod rygorem pominięcia dowodu z jej przesłuchania w charakterze strony postępowania (k. 59 i 90v)

W omawianej sprawie bezspornym między stronami pozostawał fakt zajęcia przez pozwaną w sposób samowolny nieruchomości gruntowej, opisanej obecnie jako działka nr (...), na której to bez zgody udzielonej ze strony właściciela postawiła zabudowania w postaci kontenerów budowlanych oraz wysypała tam tłuczeń. Nie była również kwestionowana wzajemna legitymacja stron do występowania w niniejszej sprawie.

Przechodząc zatem dalej, trzeba było wskazać, że podstawę prawną żądania pozwu stanowił przepis 222 § 1 k.c., zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.

Ujęte w treści cytowanej regulacji roszczenie windykacyjne ( rei vidicato), zwane inaczej roszczeniem wydobywczym, powstaje w przypadku bezprawnego pozbawienia właściciela posiadania rzeczy, co implikuje pojawienie się żądania do wydania rzeczy według jej aktualnego stanu. Samo roszczenie tego rodzaju „aktualizuje się w przypadku obiektywnie stwierdzonego (niezależnego od winy naruszyciela) trwałego pozbawienia właściciela władztwa nad rzeczą”, przy czym ewentualna „obrona pozwanego w procesie wydobywczym polega przede wszystkim na wykazaniu, że przysługuje mu skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą” (zob. L. Jantowski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, wyd. II, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2024, art. 222).

Odnosząc powyższe do realiów rozpatrywanej sprawy, należało wskazać, że w toku postępowania pozwana nie zdołała wykazać tego, aby legitymowała się wobec strony powodowej jakimkolwiek skutecznym uprawnieniem w zakresie władztwa nad sporną nieruchomością. Dość powiedzieć, iż B. B. wprost przyznała, iż zajęła grunty należące do strony powodowej i nie dysponowała do nich stosownym tytułem prawnym, w postaci choćby najmu bądź dzierżawy czy na mocy jakiegokolwiek innego porozumienia zawartego z powodową gminą.

Nie mogło bowiem ujść uwadze, że z przedłożonych do akt sprawy dokumentów, w tym ze zdjęć ukazujących aktualny stan nieruchomości oraz wydruków z portalu geodezyjnego ukazującego wyraźnie granice spornej działki z sąsiednimi gruntami, wprost wynikało, iż pozwana postawiła kontenery budowlane oraz wysypała tłuczeń w obrębie nieruchomości, pozostającej w dalszym ciągu własnością strony powodowej, która jedynie zmieniła swoje oznaczenie ewidencyjne, albowiem z dotychczasowej działki nr (...) powstały dwie oddzielne działki, tj. 472/3 i 472/4, zaś to ta ostatnia odpowiadała swym zakresem terenowi zajętemu samowolnie przez B. B..

O zamiarze korzystania z przedmiotowych gruntów z wyłączeniem innych osób oraz podmiotów, w tym prawowitego ich właściciela, świadczyło w szczególności obecne na nich ogrodzenie w postaci płotu wytyczonego z drewnianych palików obwiązanych siatką ochronną, które zostało postawione przez pozwaną po tym, gdy ta swym własnym działaniem doprowadziła do bezprawnego pozbawienia właściciela posiadania rzeczy.

W konsekwencji czego strona powodowa udowodniła zarówno, że służy jej prawo własności do nieruchomości składającej się obecnie z działki nr (...), jak i zdołała wykazać, że pozwana w dalszym ciągu faktycznie nią włada, nie dysponując przy tym żadnym tytułem prawnym uprawniającym do korzystania z tychże gruntów.

Mając to wszystko na uwadze, w pkt I. wyroku uwzględniono powództwo w ten sposób, że nakazano pozwanej B. B., wyznaczając jej do tego termin do dnia 31 marca 2025 r., aby wydała stronie powodowej Gminie M. nieruchomość położoną w W., składającą się z działki nr (...), o powierzchni 0,1294 ha, dla której Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) oraz usunęła z niej kontenery budowlane i tłuczeń.

W ramach pkt II. orzeczenia umorzono postępowanie w pozostałym zakresie, albowiem pierwotnie wskazana w żądaniu pozwu działka nr (...) ulegała podziałowi na działkę nr (...), co do której stwierdzono jej nabycie w drodze zasiedzenia w sprawie prowadzonej przed tut. Sądem pod sygn. akt I Ns 418/21, a także na działkę nr (...), pozostałą we własności strony powodowej, która to została zajęta przez pozwaną. Wobec tego należało w tym zakresie umorzyć postępowanie na podstawie art. 355 k.p.c., gdyż wydanie wyroku w tej części stało się nie tyle zbędne, co wręcz niedopuszczalne.

Pozostawało to jednakże okolicznością niezależną od stron, dlatego też należało uznać, iż strona powodowa wygrała niniejszą sprawę w całości. W związku z tym orzeczenie w przedmiocie zwrotu kosztów procesu zostało wydane na podstawie przepisu art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Dlatego też w pkt III. wyroku zasądzono z tego tytułu od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 4 350,00 zł, na którą składały się: opłata od pozwu w wysokości 750,00 zł (k. 12) oraz wynagrodzenie pełnomocnika w osobie adwokata w kwocie 3 600,00 zł, ustalone na podstawie przepisu § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1964 z późn. zm.).

Z kolei w treści pkt IV. wyroku orzeczono o obciążeniu pozwanej całością brakujących kosztów sądowych – wydatków związanych z pozyskaniem dokumentu w postaci wypisu z rejestru gruntów na potrzeby niniejszego postępowania na podstawie przepisu art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1144) w zw. z art. 98 k.p.c. jako stronę przegrywającą niniejszą sprawę w całości. Tym samym należało zasądzić od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa zwrot łącznej kwoty 50,00 zł (k. 65), która została uiszczona tymczasowo ze środków budżetowych, mając na względzie motywy wydanego w sprawie rozstrzygnięcia co do zasad zwrotu kosztów procesu.