Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2022 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Anna Kołatek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 czerwca 2022 r. w K.

sprawy z powództwa (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G.

przeciwko J. H. (1)

roszczenia z umowy pożyczki

I  zasądza od pozwanej J. H. (1) na rzecz strony powodowej (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G. kwotę 3.027,04 zł (słownie złotych: trzy tysiące dwadzieścia siedem złotych i 04/100 ) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 24.01.2022 r. do dnia zapłaty;

II  zasądza od pozwanej J. H. (1) na rzecz strony powodowej (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G. kwotę 1.117,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 900,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sygnatura akt I C 240/22

UZASADNIENIE

Strona powodowa E. C. Fundusz Inwestycyjny Zamknięty Niestandaryzowany Fundusz Sekurytyzacyjny z siedzibą w G. wniosła o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanej J. H. (1) kwoty 3 027,04 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając powyższe, strona powodowa wskazała, że pozwaną oraz pierwotnego wierzyciela – (...) S.A. z siedzibą w O. łączyła umowa pożyczki zawarta w dniu 9.11.2018 r., z warunków której pozwana się nie wywiązała. Strona powodowa podała, że nabyła wierzytelność dotyczącą wyżej wymienionej umowy. Strona powodowa wyjaśniła, że na dochodzoną pozwem kwotę składają się: niespłacony kapitał w kwocie 1 875 zł, suma odsetek umownych w kwocie 409,54 zł oraz prowizja za udzielenie pożyczki w kwocie 409,54 zł.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty pozwana J. H. (1) wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwana podniosła m.in. zarzuty nieudowodnienia podstawy i wysokości dochodzonego roszczenia, brak legitymacji procesowej powoda, przedawnienia roszczenia. Pozwana podniosła, że nie posiada wobec strony powodowej żadnych zaległości, a jako konsument wskazała, że umowa wypełniona jest klauzulami abuzywnymi. Pozwana wniosła o rozłożenie ewentualnie zasądzonego świadczenia na raty.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 listopada 2018 roku J. H. (1) zawarła z pożyczkodawcą (...) S.A. z siedzibą w O. umowę pożyczki ratalnej na następujących warunkach. J. H. (1) pożyczyła kwotę 4 500 zł, którą zobowiązała się zwrócić pożyczkodawcy, wraz z odsetkami i prowizją, w 30 miesięcznych ratach płatnych według ustalonego harmonogramu. Pożyczka była oprocentowana na 10 % w skali roku, zaś oprocentowanie za zadłużenie przeterminowane wynosiło 14 %. Całkowity koszt pożyczki wynosił 5 171,86 zł i oprócz odsetek, składał się z prowizji za udzielenie pożyczki w kwocie 1 125 zł oraz prowizji operacyjnej w kwocie 3 375 zł. W razie nieterminowej wpłaty pożyczkodawca był uprawniony do naliczania odsetek z tytułu opóźnienia. W przypadku braku zapłaty przez pożyczkobiorcę dwóch rat w pełnej wysokości w terminie pożyczkodawca mógł rozwiązać umowę z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia. W umowie zastrzeżono prawo pożyczkodawcy do dokonania przelewu wierzytelności, w tym wierzytelności niewymaganych.

Dowód: umowa pożyczki nr (...) k. 31-35, przelew k. 36, wniosek o pożyczkę k. 99-102, formularz informacyjny k. 103-105, harmonogram spłat k. 106-107, wniosek J. H. k. 108-113.

Wierzytelność wynikającą z przedmiotowej umowy nabyła strona powodowa.

Dowód: umowa ramowa o współpracy k. 10-22, 84-96, umowa sekurytyzacji z załącznikiem k. 23-25, 30, 80, umowa cesji wierzytelności z załącznikiem k. 26-29,81, potwierdzenia przelewów k. 82-83, pełnomocnictwo k. 97-98.

Przez niemal dwa lata od zaciągnięcia pożyczki J. H. (2) wywiązywała się z umowy. Zaległości w spłacie rat pożyczki pojawiły się w sierpniu 2020 roku. Na dzień 19.10.2020 r. pożyczkobiorca zalegała z zapłatą dwóch pełnych rat pożyczki. W tym dniu strona powodowa wypowiedziała J. H. (2) umowę z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia.

Dowód: wezwanie do uregulowania zaległości k. 37-38, ostateczne wezwanie do zapłaty k. 39-40, pismo informacje k. 41-42, wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z dowodem nadania k. 43-44, 114-115, wezwanie do zapłaty k. 45, rozliczenia umowy zawarte w piśmie procesowym powoda k. 71-75, harmonogram spłat k. 106-107, pełnomocnictwo k. 116-117.

J. H. (2) zalega z zapłatą na rzecz strony powodowej kwoty 3 027,04 zł w związku z zaciągniętą w dniu 9 listopada 2018 roku pożyczką.

Dowód: umowa ramowa o współpracy k. 10-22, 84-96, umowa sekurytyzacji z załącznikiem k. 23-25, 30, 80, umowa cesji wierzytelności z załącznikiem k. 26-29,81, potwierdzenia przelewów k. 82-83, pełnomocnictwo k. 97-98, umowa pożyczki nr (...) k. 31-35, przelew k. 36, wniosek o pożyczkę k. 99-102, formularz informacyjny k. 103-105, harmonogram spłat k. 106-107, wniosek J. H. k. 108-113, wezwanie do uregulowania zaległości k. 37-38, ostateczne wezwanie do zapłaty k. 39-40, pismo informacje k. 41-42, wypowiedzenie umowy pożyczki wraz z dowodem nadania k. 43-44, 114-115, wezwanie do zapłaty k. 45, rozliczenia umowy zawarte w piśmie procesowym powoda k. 71-75, pełnomocnictwo k. 116-117.

Powództwo zostało wniesione w dniu 24 stycznia 2022 roku.

Dowód: prezentata na pozwie k. 2.

J. H. (1) po wypadku męża w pracy popadła w pętlę zadłużenia. Pozwana ma jeszcze zadłużenia w innych bankach, które stara się spłacać, ale z różnym skutkiem. Ma 1 400 zł emerytury. Jej mąż pracuje jako mechanik i zarabia na rękę 2 600 - 2 700 zł.

Dowód: zeznania pozwanej z dnia 24 czerwca 2022 r. e-protokół rozprawy od 00:00:17 do 00:05:07.

Sąd zważył, co następuje:

Ustaleń stanu faktycznego dokonano niemal wyłącznie w oparciu o dokumenty przedłożone przez stronę powodową, w szczególności – umowę i wniosek o udzielenie pożyczki, harmonogram spłat, wypowiedzenie umowy. W przedmiocie oceny wniosku pozwanej o rozłożenie świadczenia na raty stan faktyczny został ustalony na podstawie zeznań samej pozwanej. Strona pozwana na rozprawie w dniu 24.06.2022 r. przyznała, że zaciągnęła dług; okoliczność ta została potwierdzona także dokumentami.

Strona powodowa swoje roszczenie wywodziła z umowy pożyczki zaciągniętej przez pozwaną z pierwotnym wierzycielem.

Zgodnie z treścią art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej. W dalszej kolejności podstawę prawną roszczenia zawierały przepisy ustawy z 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim /tekst jednolity Dz.U. 2019, poz. 1083/.

Okoliczność, że doszło do zawarcia umowy pożyczki między pożyczkodawcą (późniejszym cedentem) a pozwaną J. H. (1) nie budziła żadnych wątpliwości. Dokument umowy pożyczki został przez pożyczkobiorcę własnoręcznie podpisany. Pozwana nie kwestionowała faktu, że to ona złożyła podpis pod umową. Ponadto fakt zawarcia umowy uwiarygodniają: wniosek J. H. (2) o udzielenie pożyczki, jej wnioski o obniżenie wysokości rat (m.in. dotyczący umowy nr (...)), potwierdzenie przelewu wypłaty kwoty 6 500 zł. Należy również wskazać, że pozwana na rozprawie przyznała, że zaciągnęła zobowiązanie. W tych warunkach trzeba przyjąć, że J. H. (1) faktycznie zaciągnęła od (...) S.A. z siedzibą w O. pożyczkę.

Samo zaprzeczenie pozwanej, że kwota pożyczki nie została wypłacona na jej rachunek bankowy jest w tym wypadku niewystarczające, gdyż na pozwanej - podobnie jak na powodzie - ciąży obowiązek wspierania procesu (art. 6 k.c.), oznacza to, że podważając zasadność żądania, powinna podnieść zarzuty merytoryczne i jednocześnie złożyć wnioski dowodowe zmierzające do wykazania prawdziwości faktów stanowiących podstawę tych zarzutów. Z tych względów należało uznać, że pożyczkodawca przeniósł własność przedmiotu pożyczki na pożyczkobiorcę, a zatem, że w niniejszej sprawie do zawarcia umowy pożyczki doszło na warunkach określonych w dokumencie umowy pożyczki.

W sytuacji udowodnienia przez stronę powodową dochodzonego roszczenia co do zasady następuje odwrócenie ciężaru dowodowego w sprawie. Pozwana chcąc zwolnić się ze zobowiązania powinna przedstawić dowody na to, że wykonała je w całości bądź w jakiejkolwiek części. Zgodnie z przepisem art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Stwierdzić trzeba, że pozwana nie przedstawiła żadnego dowodu na spełnienie świadczenia, ograniczając się do podniesienia szeregu zarzutów.

W tym miejscu odnieść się trzeba do zarzutu braku legitymacji procesowej czynnej. Legitymacja procesowa to uprawnienie do poszukiwania ochrony prawnej w konkretnej sprawie. Uprawnienie takie wypływa z przepisu prawa materialnego (konkretnego stosunku prawnego) do występowania z konkretnym roszczeniem przeciwko innemu konkretnemu podmiotowi. Posiadanie przez stronę powodową legitymacji czynnej w procesie jest przesłanką zasadniczą, od której istnienia uzależniona jest możliwość uwzględnienia powództwa, a jej brak, prowadzi do wydania wyroku oddalającego powództwo. Powodowa Spółka przedłożyła umowy cesji wraz z załącznikami. Dodatkowo w aktach sprawy znajduje się zawiadomienie dla pożyczkobiorcy o przeniesieniu wierzytelności. Chociaż umowa cesji z załącznikami są dokumentami prywatnymi w rozumieniu art. 245 k.p.c. wobec czego stanowią tylko dowód tego, że osoba, czy osoby, które je podpisały, złożyły oświadczenie zawarte w tych dokumentach, nie oznacza to jednak, że nie mogły one stanowić dowodu w sprawie. Dokumenty te stanowią bowiem „inny środek dowodowy” w znaczeniu art. 309 k.p.c. W kodeksie postepowania cywilnego nie zawarto zamkniętego katalogu dowodów i dopuszczalne jest skorzystanie z każdego źródła informacji o faktach istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jeśli tylko nie jest to sprzeczne z przepisami prawa ( por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8 lutego 2013 r., I ACa 1399/12, LEX nr 1362755, postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 12 października 2012 r., ACz 1810/12, LEX nr 1223511, wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 4 grudnia 2013 r., sygn. akt I ACa 776/13). Umowa przelewu wierzytelności jest umową, na podstawie której dotychczasowy wierzyciel (cedent) przenosi wierzytelność ze swojego majątku do majątku osoby trzeciej (cesjonariusza). Przedmiotem przelewu może być co do zasady wierzytelność istniejąca, którą cedent może swobodnie rozporządzać. Trzeba zauważyć, że w umowie pożyczki jednoznacznie zastrzeżono, że pożyczkodawca może przelać wierzytelność (nawet jeszcze niewymaganą) na rzecz osoby trzeciej. Załączniki do umów przelewu wskazują w sposób zindywidualizowany zbywaną wierzytelność – oznaczono m.in. imię, nazwisko, pesel i numer dowodu osobistego dłużnika, numer umowy pożyczki, wysokość zadłużenia. Brak jest wątpliwości, że załączniki te dotyczyły właśnie umowy pożyczki z 2.12.2018 r. Zacieniowanie danych osobowych innych osób w tabeli obejmującej sprzedawane wierzytelności, czy też niekompletność całego załącznika (który jest obszerny) nie powoduje, że cała umowa była nieważna. Sankcji takiej nie przewidują bowiem żadne przepisy prawa, a zabieg ten ma na celu chronić dane osobowe osób trzecich przed nadmiernym rozproszeniem. Istotne jest, że wierzytelność ujęta w wykazie została zindywidualizowana w ten sposób, że nie ma wątpliwości, że umowa cesji objęła swym zakresem również wierzytelność wobec pozwanej. Trzeba także zauważyć, iż pozwana nie zażądała zobowiązania strony powodowej do przedłożenia oryginały dokumentu załącznika. Umocowanie osób do reprezentowania stron umowy przelewu wynikało z informacji z KRS oraz stosownych pełnomocnictw. W tych warunkach fakt posiadania legitymacji procesowej czynnej nie może budzić wątpliwości.

Strona powodowa skutecznie wypowiedziała umowę pożyczki, która w swej treści przewidywała, że pożyczkodawca może rozwiązać umowę w razie zalegania przez pożyczkobiorcę w zapłacie dwóch pełnych rat pożyczki. Pozwana nie wykazała, aby w październiku 2020 roku nie zalegała wobec wierzyciela z płatnością dwóch rat. Wręcz przeciwnie – jej zeznania złożone na rozprawie co do popadnięcia w pętlę zadłużenia uprawdopodobniają, że przestała realizować zobowiązanie wobec strony powodowej. Umowa nie przewidywała dodatkowych obwarowań co do rozwiązania umowy. Mimo to, strona pozwana we wrześniu 2020 roku zawiadamiała pożyczkobiorcę o zaległości, a oświadczenie o wypowiedzeniu umowy nadała do J. H. listem poleconym.

Sąd nie dopatrzył się w umowie klauzul abuzywnych. Pozwana nie wyjaśniła, które zapisy umowne miały by być uznane za niedozwolone. Należy zauważyć, że umowa pożyczki została sformułowana jednoznacznie i przejrzyście. Na pierwszej i drugiej stronie umowy, zostały wskazane wszystkie koszty pożyczki i podstawowe warunki umowy. W ocenie sądu zapisy te są zrozumiałe dla przeciętnego konsumenta, a zatem świadczenia stron zostały określone w sposób niebudzący wątpliwości. Z tego względu nie można mówić o działaniach przedsiębiorcy zmierzających do dezorientacji czy też wywołania - w jakimkolwiek zakresie - błędnego przekonania u konsumenta co do wysokości pobieranych opłat i prowizji. Suma opłat od pożyczki nie przekraczała maksymalnych pozaodsetkowych kosztów kredytu udzielonego konsumentowi w rozumieniu art. 36 a ustawy o kredycie konsumenckim. Roszczenie strony powodowej nie uległo przedawnieniu, gdyż od dnia wymagalności zobowiązania – 2 grudnia 2020 roku, do dnia wniesienia powództwa (24.01.2022 r.) nie upłynął okres 3 lat.

Na uwzględnienie nie zasługiwał wniosek pozwanej o rozłożenie zasądzonej kwoty na raty. W myśl przepisu art. 320 k.p.c. w szczególnie uzasadnionych wypadkach sąd może w wyroku rozłożyć na raty zasądzone świadczenie, a w sprawach o wydanie nieruchomości lub o opróżnienie pomieszczenia - wyznaczyć odpowiedni termin do spełnienia tego świadczenia. Trzeba wskazać, że przepis ma charakter wyjątkowy, a jego zastosowanie dopuszczalne jest w szczególnie uzasadnionych wypadkach. W literaturze wskazuje się, że nie chodzi tu o sytuacje nadzwyczajne, lecz takie, które w sposób ponadprzeciętny uzasadniają albo nawet nakazują zmodyfikowanie skutków wymagalności dochodzonego roszczenia. Szczególnie uzasadniony wypadek może mieć swoje źródło także w potrzebie usprawnienia i urealnienia wykonalności orzeczenia, jak również w celu uniknięcia egzekucji oraz jej dolegliwości i kosztów, a przez to zwiększenia szansy wierzyciela na uzyskanie zaspokojenia ( zob. Piaskowska Olga Maria /red./, Kodeks postępowania cywilnego. Postępowanie procesowe. Komentarz aktualizowany, Opublikowano: LEX/el. 2021). Na gruncie niniejszej sprawy należy stwierdzić, że pozwana jest znacznie zadłużona. Z urzędu wiadomo, że wraz z mężem posiadają liczne zobowiązania wobec wielu podmiotów. Ich dochody są nieznaczne – pozwana pobiera emeryturę w kwocie 1 400 zł, zaś jej mąż – wynagrodzenie w kwocie 2 600 – 2700 zł. Porównanie dochodów z zadłużeniem pozwanej prowadzi do wniosku, że uwzględnienie wniosku pozwanej o rozłożenie świadczenia na raty nie przyczyni się do zaspokojenia wierzyciela – a wręcz przeciwnie – mogłoby doprowadzić do jego pokrzywdzenia. Należy bowiem pamiętać, że obowiązkiem dłużnika jest spełnienie zaciągniętego świadczenia (art. 353 § 1 k.c.).

Zważywszy powyższe należało powództwo uwzględnić w całości wobec czego zasądzono od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 3 027,04 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 24.01.2022 r. (dzień złożenia pozwu) do dnia zapłaty.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie przepisu art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Do kosztów procesu strony powodowej należał koszt zastępstwa procesowego w kwocie 900 zł, koszt opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszt opłaty od pozwu w kwocie 200 zł; łącznie 1 117 zł