Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 sierpnia 2023 r.

Sąd Rejonowy w Kamiennej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Marek Dziwiński

Protokolant: Anna Lasko

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2023 r. w Kamiennej Górze

sprawy z powództwa J. S.

przeciwko (...) S.A. w W.

o zapłatę

I  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powódki J. S. kwotę 15.079,46 zł (słownie złotych: piętnaście tysięcy siedemdziesiąt dziewięć 46/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 11.03.2023r. do dnia zapłaty;

II  zasądza od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powódki J. S. kwotę 4.367,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 3.600,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygnatura akt I C 203/23

UZASADNIENIE WYROKU

z dnia 23 sierpnia 2023 r.

Pozwem z dnia 10 marca 2023 r. (k. 2-6) powódka J. S., prowadząca działalność gospodarczą pod firmą (...).com J. S. z siedzibą we W. domagała się zasądzenia na swoją rzecz od strony pozwanej (...) Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. kwoty 15 079,46 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od tej kwoty od dnia następnego po dniu wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Wniosła także o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że dochodzi częściowej dopłaty do odszkodowania przyznanego tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego oraz kosztów związanych z jego podstawieniem i odbiorem od poszkodowanej zdarzeniem drogowym z dnia 19 maja 2022 r. M. N. (1), która zmuszona była do wynajęcia od powódki dwóch samochodów zastępczych – C. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (od 23 maja 2022 r. do
10 czerwca 2022 r.) oraz P. (...) o numerze rejestracyjnym (...) (od 10 czerwca 2022 r. do 01 lipca 2022 r.). Podała również, że w żądaniu pozwu zawiera się kwota 14 142,40 zł tytułem zwrotu kosztów najmu pojazdów zastępczych, ich podstawienia oraz odbioru, a także kwota skapitalizowanych odsetek liczonych od dnia 23 sierpnia 2022 r. do dnia 10 marca 2023 r. w wysokości 947,06 zł. Strona pozwana wypłaciła J. S. jako cesjonariuszowi wierzytelności przysługującej z tego tytułu kwotę 2 435,70 zł, uznając za uzasadnione 30 dni najmu pojazdu zastępczego po stawce 119,00 zł i 79,95 zł za dobę, podczas gdy łączny koszt najmu pojazdu zastępczego przez okres 41 dni wynosił 14 661,60 zł, gdyż stawka dobowa najmu została ustalona odpowiednio na kwotę 280,00 zł oraz 300,00 zł netto. Wystawiona przez powódkę faktura, opiewająca na łączną kwotę 16 568,10 zł, zawierała w sobie oprócz kosztów wynajmu pojazdów zastępczych, także należności z tytułu ich podstawienia i odbioru od poszkodowanej kolizją drogową.

W odpowiedzi na pozew z dnia 22 maja 2023 r. (k. 33-44) strona pozwana (...) Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Pozwany ubezpieczyciel w uzasadnieniu zakwestionował roszczenie przysługujące powódce co do jego wysokości. Przede wszystkim nie zgodził się z przyjętymi przez nią dobowymi stawkami najmu pojazdu zastępczego, które były zawyżone wobec tych, które oferują inne przedsiębiorstwa wypożyczające samochody zastępcze, a współpracujące ze stroną pozwaną w ramach zawartych między nimi porozumień. Wskazała przy tym, że skierowała do poszkodowanej kolizją drogową propozycję udostępnienia jej pojazdu zastępczego na tych zasadach, jednakże wobec skorzystania przez nią z usług świadczonych przez powódkę przed zgłoszeniem szkody komunikacyjnej ubezpieczycielowi, ta okazała się być nieskuteczna, bowiem poszkodowana nie miała sposobności, ażeby z ową propozycją się w ogóle zapoznać
i przeanalizować jej atrakcyjność. W dalszej kolejności zakwestionowała zasadność wynajęcia przez poszkodowaną pojazdu w segmencie wyższym aniżeli pojazd uszkodzony oraz całkowity okres najmu pojazdów zastępczych przewyższający łączny okres 30 dni, liczonych od dnia zgłoszenia szkody stronie pozwanych do dnia faktycznej wypłaty odszkodowania,
z uwzględnieniem 7 dni organizacyjnych. Poza tym pozwany ubezpieczyciel zarzucił, że ujęte w przedłożonej przez powódkę fakturze koszty dotyczące podstawienia i odbioru pojazdów zastępczych nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą. Reasumując, strona pozwana stwierdziła, że przyznane przez nią dotychczas odszkodowanie odpowiada celowym i koniecznym kosztom poniesionym przez poszkodowaną w związku z zaistnieniem szkody wywołanej zdarzeniem z dnia 19 maja 2022 r.

W piśmie procesowym z dnia 09 czerwca 2023 r. (k. 49-59) powódka podtrzymała swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie wyrażone w pozwie i ustosunkowała się do zarzutów podniesionych przez stronę pozwaną w jej odpowiedzi na pozew.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. S. prowadzi działalność gospodarczą pod firmą (...).com J. S. z siedzibą we W. polegającą na wynajmie samochodów zastępczych poszkodowanym, których samochodu uległy tymczasowemu unieruchomieniu na skutek kolizji komunikacyjnych.

W dniu 19 maja 2022 r. w K. na skrzyżowaniu ulicy (...)
z ulicą (...) II doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ samochód marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), stanowiący własność M. N. (2). Sprawca zdarzenia objęty był ochroną ubezpieczeniową na podstawie ważnej polisy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z (...) Towarzystwem (...) S.A. z siedzibą w W..

Poruszający się samochodem marki O. (...) sprawca nie dostosował się do sygnalizacji świetlnej (zapalone czerwone światło), w wyniku czego doszło do zderzenia bocznego z prawidłowo jadącym pojazdem kierowanym przez poszkodowaną M. N. (2). Uszkodzenia należącego do niej samochodu obejmowały jego lewą przednią stronę, drzwi i nadkole oraz chłodnicę, z której wyciekły płyny.

(okoliczności bezsporna)

Dowód:



akta szkody nr (...)na płycie CD, k. 47,



zeznania świadka M. N. (2) na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2023 r.
(e-protokół od 00:01:08 do 00:23:18), k. 92.

Mając na uwadze, że należący do niej pojazd nie nadawał się do jazdy i był unieruchomiony, M. N. (2) potrzebowała samochodu zastępczego do użytku codziennego. Wszelkie formalności w tym zakresie załatwiał w jej imieniu mąż, P. N..

Dowód:



zeznania świadka M. N. (2) na rozprawie w dniu 23 sierpnia 2023 r.
(e-protokół od 00:01:08 do 00:23:18), k. 92.

W związku z tym poszkodowana zdecydowała się wynająć pojazd zastępczy od J. S., co nastąpiło w dniu 23 maja 2022 r., a przedmiotem tej umowy był samochód marki C. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Z powodu awarii udostępniono M. N. (2) kolejny pojazd zastępczy, tj. P. (...), a miało to miejsce w dniu 10 czerwca 2022 r.

Wynajęty przez poszkodowanego pojazd, C. (...), należał do tego samego segmentu co uszkodzony w wyniku kolizji drogowej F. (...), czyli segmentu B. Z kolei P. 301 przynależał do segmentu wyższego, tj. C. Oba samochody zastępcze dysponowały automatyczną skrzynią biegów zgodnie z właściwością uszkodzonego pojazdu oraz zostały podstawione pod adres zamieszkania M. N. (2) odpowiednio w dniach 23 maja 2022 r. i 10 czerwca 2022 r., a następnie odebrane w dniach 10 czerwca 2022 r. oraz 01 lipca 2022 r.

Dowód:



kontrakt wynajmu auta z dnia 23 maja 2022 r., k. 10,



kontrakt wynajmu auta z dnia 10 czerwca 2022 r., k. 11.

Dzienna stawka najmu pojazdów zastępczych przez powódkę wynosiła 280,00 zł netto (segment B) oraz 300,00 zł (segment C) i odpowiadała średnim stawkom rynkowym przy uwzględnieniu ofert pozostałych przedsiębiorstw świadczących usługi wynajmu pojazdów zastępczych we wskazanych wyżej segmentach.

Dowód:



kontrakt wynajmu auta z dnia 23 maja 2022 r., k. 10,



kontrakt wynajmu auta z dnia 10 czerwca 2022 r., k. 11.



cennik szczegółowy P..com, k. 20,



cenniki pozostałych wypożyczalni pojazdów zastępczych, k. 60-68 i 77-78,

P. N., działający w imieniu poszkodowanej, zgłosił w dniu 23 maja 2022 r. przedmiotową szkodę stronie pozwanej, a sama M. N. (2) upoważniła J. S. do jej rozliczenia w toku postępowania likwidacyjnego. Ponadto pismem z dnia 23 maja 2022 r. pozwany ubezpieczyciel poinformował poszkodowaną o możliwości skorzystania z pojazdu zastępczego oferowanego przez jedną ze współpracujących z nim wypożyczalni.

Dowód:



akta szkody nr (...) na płycie CD, k. 47,



upoważnienie z dnia 23 maja 2022 r., k. 13.

W dniu 01 lipca 2022 r. M. N. (2) przelała na rzecz powódki wierzytelność z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego (w tym kosztów podstawienia i odbioru samochodu od klienta) przysługującą jej w związku ze szkodą komunikacyjną z dnia 19 maja 2022 r. likwidowaną przez pozwanego ubezpieczyciela

Łączne koszty wynajmu obu pojazdów zastępczych oraz powiązanych usług podstawienia i odbioru tych aut od klienta wyniosły 16 568,10 zł.

Dowód:



umowa cesji wierzytelności z dnia 01 lipca 2022 r., k. 16,



faktura VAT nr (...) z dnia 09 sierpnia 2022 r., k. 12,

Pismem z dnia 19 sierpami 2022 r. (...) Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. przyznało odszkodowanie w wysokości 2 435,70 zł, które zostało przelane powódce w dniu 22 sierpnia 2022 r. Uwzględniona kwota obejmowała uznane przez pozwanego ubezpieczyciela koszty wynajmu pojazdów zastępczych, a składały się na nią stawki wynoszące 119,00 zł i 79,95 zł odpowiednio za okresy wynajmu od 23 maja 2022 r. do 25 maja 2022 r. i od 25 maja 2022 r. do 20 czerwca 2022 r. (łącznie 30 dni). Strona pozwana wskazała również na bezzasadność ujętych w wystawionej przez powódkę fakturze kosztów podstawienia i odbioru pojazdów zastępczych, których ostatecznie nie wypłaciła.

Dowód:



pismo strony pozwanej z dnia 19 sierpnia 2022 r., k. 14,



potwierdzenie transakcji z dnia 22 sierpnia 2022 r., k. 15.

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie głównym problemem w świetle przedstawionych stanowisk stron było określenie, czy stosowane przez powódkę stawki najmu pojazdu zastępczego oraz przyjęte przez nią koszty ich podstawiania oraz odbioru od poszkodowanych kolizjami drogowymi, stanowią uzasadnione koszty w związku ze świadczeniem tego typu usług.

Fakt wystąpienia kolizji z dnia 19 maja 2022 r. oraz towarzyszące jej okoliczności, a w dalszej kolejności odpowiedzialność za to zdarzenie pozwanego ubezpieczyciela były między stronami bezsporne. Na etapie przeprowadzania postępowania likwidacyjnego strona pozwana zakwestionowała natomiast – a w trakcie postępowania sądowego podtrzymała to stanowisko – żądanie pozwu przewyższające wartość dotychczas wypłaconego przez nią odszkodowania.

Przede wszystkim spór dotyczył zastosowanej przez powódkę stawki najmu pojazdu zastępczego z segmentu B, czyli odpowiadającemu temu, do którego należał uszkodzony w wyniku zdarzenia drogowego pojazd poszkodowanej oraz z segmentu C.

Pozwany ubezpieczyciel przy wypłacie odszkodowania przyjął za zasadną stawkę rzędu 119,00 zł netto za dobę wynajmu (za okres od dnia 23 maja 2022 r. do 25 maja 2022 r.) oraz 79,95 zł netto (za okres od dnia 26 maja 2022 r. do 20 czerwca 2022 r.), z kolei w odniesieniu do łącznych 41 dni najmu samochodów zastępczych przez poszkodowaną w niniejszej sprawie uznał jedynie 30 dni.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego należało stwierdzić, że przyjęte przez J. S. stawki rzędu 280,00 zł i 300,00 zł netto za dobę wynajmu nie wykraczały poza stawki występujące na rynku wypożyczalni tego typu samochodów zastępczych, a w wielu wypadkach pokrywały się z tymi obowiązującymi u innych przedsiębiorców świadczących podobne usługi. Na dowód czego powódka przedstawiła szereg cenników, które wskazywały na to, że stosowane przez nią stawki najmu można uznać za rozsądnie wycenione i w żaden sposób niezawyżone względem tych rynkowych, tj. powszechnie występujących w ofertach innych przedsiębiorców.

W tym miejscu należy od razu nadmienić, że stawki przyjęte przez przedsiębiorstwa współpracujące ze stroną pozwaną nie stanowiły stawek miarodajnych, ponieważ pozostawały rażąco zaniżone w stosunku do stawek obowiązujących na rynku przedsiębiorców świadczących usługi najmu pojazdów zastępczych, z których poszkodowani mogą skorzystać w pierwszej kolejności, bez potrzeby oczekiwania na otrzymanie propozycji ubezpieczyciela pokrywającego daną szkodę. Przede wszystkim celowość i potrzeba wynajmu pojazdu zastępczego wywołana gwałtowną utratą dotychczasowego środka komunikacji nie może być ograniczona przez wyczekiwanie przez poszkodowanych na reakcję ze strony ubezpieczyciela. Tym samym w orzecznictwie ugruntowane zostało stanowisko, wedle którego nie można oczekiwać ani wymagać od poszkodowanego kolizją drogową, aby każdorazowo analizował i wybierał jedynie najtańsze z ofert dostępnych na rynku lokalnym.

Podobnie trzeba było rozstrzygnąć kwestię zasadnego okresu wynajmu pojazdu zastępczego, który trwał łącznie 41 dni, licząc od dnia zgłoszenia szkody, przy czym strona pozwana uznała tylko 30 dni takiego najmu. Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę podzielił w tym kontekście ugruntowane w orzecznictwie stanowisko, że zasadnym jest przyjęcie czasu najmu odpowiadającemu okresowi od daty wystąpienia szkody do dnia pozyskania informacji o wystąpieniu szkody częściowej i wypłacie przez ubezpieczyciela odszkodowania,
z uwzględnianiem dodatkowych 7 dni roboczych z przeznaczeniem na poszukiwanie odpowiedniego warsztatu naprawczego i zagospodarowanie środków otrzymanych tytułem odszkodowania.

W realiach omawianej sprawy okres najmu trwał 41 dni, począwszy od dnia zgłoszenia szkody, tj. od dnia 23 maja 2022 r., do dnia zwrotu drugiego z pojazdów zastępczych przez M. N. (2) w dniu 01 lipca 2022 r. Strona pozwana uznała swoją odpowiedzialność i wypłaciła powódce częściowe odszkodowanie z tytułu zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego dopiero 22 sierpnia 2022 r. Biorąc to wszystko pod uwagę, należało stwierdzić, że pozwany ubezpieczyciel nie miał żadnej podstawy, aby uznać tylko część dni najmu. Dodatkowo należało wskazać, że poszkodowana przestała korzystać z samochodu zastępczego po upływie 7 dni roboczych od momentu wypłaty częściowego odszkodowania, dlatego zakończenie najmu w dniu 01 lipca 2022 r. było w pełni uzasadnione.

Odnosząc się z kolei do zarzutu strony pozwanej dotyczącego braku pozostawania w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą wydatków związanych z podstawieniem i odbiorem pojazdów zastępczych od poszkodowanej, trzeba było uznać tego typu wątpliwość za nietrafną. Otóż w jednym z najnowszych orzeczeń Sądu Najwyższego z dnia 13 mara 2020 r. (sygn. akt III CZP 63/19, OSNC 2020, nr 11, poz. 96) zauważono, że zaciągnięcie przez poszkodowanego zobowiązania do zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego stanowi szkodę w rozumieniu art. 361 § 2 k.c. pozostającą w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym. Innymi słowy – Sąd Najwyższy podkreślił, że to do poszkodowanego należy decyzja czy spełni świadczenie w sposób typowy (przez dokonanie zapłaty), czy w inny sposób, np. przenosząc na wierzyciela swoją wierzytelność wobec sprawcy o zapłatę zobowiązania. Jeżeli bowiem obie strony umowy najmu godzą się na inny sposób wykonania zobowiązania, w miejsce realnej zapłaty, to nie może być to traktowane jako gorszy sposób wykonania zobowiązania. Dokonanie zatem przez poszkodowanego cesji wierzytelności przysługującej mu wobec sprawcy szkody nie wywołuje odmiennego skutku od zapłaty czynszu najmu pojazdu zastępczego i z woli stron staje się taką zapłatą. Dlatego żądanie przez powódkę kosztów związanych podstawieniem i odbiorem pojazdów zastępczych należało ocenić na jak najbardziej zasadne i pozostające w związku z likwidowaną szkodą.

W stosunku do skierowanej przez pozwanego ubezpieczyciela do poszkodowanej oferty wynajmu pojazdu zastępczego trzeba było przyznać, że nie miała ona większego znaczenia wobec tego, że M. N. (2) przed otrzymaniem tego typu informacji zdołała wynająć już pojazd zastępczy od powódki. Wskazana uprzednio propozycja doszła do niej bowiem dopiero po tym jak zgłosiła szkodę stronie pozwanej, co miało miejsca dwa dni po tym, jak zdołała wynająć od powódki niezbędny jej w czynnościach dnia codziennego pojazd zastępczy.

Dowody przedstawione przez stronę pozwaną nie pozwoliły na wyciągnięcie innych wniosków, aniżeli tych zgodnych z twierdzeniami i stanowiskiem zaprezentowanym przez powódkę, która zdołała w pełni wykazać zasadność dochodzonych przez siebie roszczeń. Pozwany ubezpieczyciel poprzestał w zasadzie na ich kwestionowaniu, nie domagając się przy tym przeprowadzenia dowodów, które nie zmierzałby jedynie do przedłużenia niniejszego postępowania, a przyczyniłby się do uznania jego stwierdzeń za udowodnione.

Powódka z kolei wykazała, że wydatki poniesione przez poszkodowaną na najem pojazdów zastępczych były celowe i uzasadnione, a zatem podlegały pełnej refundacji przez pozwanego ubezpieczyciela. Jeszcze raz należy bowiem dobitnie podkreślić, że nie mogły zostać uwzględnione ogólnikowe zarzuty strony pozwanej co do bezpodstawnego zawyżenia wysokości poniesionej przez poszkodowaną szkody.

W tym kontekście to J. S. udowodniła zarówno zasadność swojego roszczenia, jak i jego wysokość, albowiem przedłożona przez nią faktura przedstawia wysokość realnych kosztów związanych z wynajem pojazdów zastępczych oraz usługami w postaci podstawienia i ich późniejszego odbioru od poszkodowanej. Dodatkowo powódka przedłożyła wraz z pozwem umowę cesji wierzytelności, dzięki czemu zdołała potwierdzić nabycie praw z tytułu odszkodowania w związku z poniesionymi wskutek zdarzenia z dnia 19 maja 2022 r. kosztami najmu pojazdów zastępczych.

Mając to wszystko na uwadze, powództwo zgłoszone przez J. S. podlegało uwzględnieniu w całości i z tej przyczyny należało zasądzić na jej rzecz od strony pozwanej kwotę 15 079,46 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia następnego od dnia wniesienia powództwa, tj. od dnia 11 marca 2023 r., do dnia zapłaty – zgodnie z żądaniem pozwu – tytułem odszkodowania w zakresie zwrotu kosztów najmu pojazdów zastępczych, w tym kosztów ich podstawienia oraz odbioru od poszkodowanej kolizją drogową. Na uwzględnioną w całości kwotę składały się różnica między wartością wynikającą z wystawionej przez powódkę faktury za świadczone przez nią usługi a przyznanym przez stronę pozwaną odszkodowaniem (16 568,10 – 2 435,70 = 14 142,30 zł) oraz wysokość skapitalizowanych przez powódkę odsetek, które liczone od dnia 23 sierpnia 2022 r., tj. od dnia następującym po otrzymaniu przyznanego odszkodowania, do dnia 10 marca 2023 r. wynosiły 947,06 zł. Zasądzona od strony pozwanej na rzecz powódki kwota stanowiła zatem sumę podanych wyżej wartości (14 142,30 = 947,06 zł = 15 079,46 zł).

Orzeczenie o kosztach procesu Sąd wydał na podstawie przepisu art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Dlatego też w punkcie II wyroku zasądzono od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 4 367,00 zł, na którą to składały się: opłata od pozwu w kwocie 750,00 zł (k. 25), kwota 3 600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa prawnego ustalona na podstawie przepisu § 2 pkt 5 rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 z późn. zm.) oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł (k. 8).