Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 lutego 2016 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze V Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący:	SSR Joanna Skowron
Protokolant:	st. sekr. sądowy Joanna Linde

po rozpoznaniu w dniu 16 lutego 2016 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) Sp. z o.o. w J.

przeciwko: R. I.

o zapłatę kwoty 6.617,51 zł

na skutek sprzeciwu pozwanego od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 15.06.2015 r. sygn. akt V GNc upr 717/15, który utracił moc w całości

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.016,50 zł (sześć tysięcy szesnaście złotych pięćdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28.02.2015 r. do dnia zapłaty oraz ustawowe odsetki liczone od kwot:

-

363,51 zł od dnia 18.01.2015 r. do dnia 20.05.2015 r.,

-

237,50 zł od dnia 17.02.2015 r. do dnia 20.05.2015 r.,

II.  umarza postępowanie w zakresie cofniętego powództwa,

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.484,00 zł tytułem kosztów postępowania, w tym kwotę 1.200,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

V GC upr 462/15

UZASADNIENIE

Powód (...) sp. z o.o. w J. w pozwie z dnia 15.05.2015 r. wniósł o zasądzenie od pozwanego R. I. kwoty 6.617,51 zł za świadczenie usług pozycjonowania strony internetowej oraz tytułem zwrotu opłaty aktywacyjnej wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od poszczególnych kwot cząstkowych do dnia zapłaty. Nadto wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że strona pozwana nie wykonała świadczenia pieniężnego z tytułu należności wynikających z faktur vat oraz noty obciążeniowej wystawionej wobec pozwanego. Faktury vat zostały wystawione w związku z wykonaniem przez usługodawcę umowy o świadczenie usług w postaci pozycjonowania strony internetowej. A nota obciążeniowa w związku z rozwiązaniem umowy przez powoda z powodu niewykonywania wzajemnego świadczenia umownego przez pozwanego przez dwa okresy rozliczeniowe. Wezwania do zapłaty nie dały rezultatu.

Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem pozwu (k. 37).

W ustawowym terminie pozwany wniósł sprzeciw (k. 41) od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym w całości i domagał się oddalenia powództwa w całości i zasądzenia od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając swoje stanowisko pozwany zarzucił, że zapłacił należności wynikające z faktur vat. W zakresie zaś należności tytułem opłaty aktywacyjnej pozwany wskazywał, iż kwota 6.016,50 zł zawiera już w sobie kwoty wynikające z obu faktur vat objętych pozwem. Zarzucił brak jasnych kryteriów obliczenia wysokości opłaty aktywacyjnej, a treść § 7 ust. 5 sprzeciwia się treści art. 353 ¹kc i przekracza granice swobody umów oraz sprzeciwia się właściwościom tego stosunku prawnego i zasadom współżycia społecznego. Nadto żądanie tak wysokiej kwoty stanowi wyzysk po myśli art. 388 kc oraz niewspółmierną wysokość. Podniósł zarzut nieważności umowy w tym zakresie.

W replice (k.50 i nast.) powód ograniczył powództwo do kwoty 6.016,50 zł i wskazał, że pozwany, po upływie okresu testowego w dniu 28.01.2015 r. (data doręczenia pisma) skierował do powoda oświadczenie o rozwiązaniu umowy, która na skutek trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia uległaby rozwiązaniu w dniu 09.04.2015 r. Jednak, skoro po upływie 30 dni zwłoki w zapłacie za wykonanie usług, zachodziły podstawy do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym przez usługodawcę (co nastąpiło w dniu 19.02.2015 r.), powód podał, że wypowiedział umowę ze skutkiem natychmiastowym i jest uprawniony do żądania zwrotu opłaty aktywacyjnej. Jako podstawę do jej obliczenia wskazał § 1 ust. 3 umowy i podął, iż opłata aktywacyjna stanowi należność za czynności aktywacji usługi i równa się wynagrodzeniu netto za trzy okresy rozliczeniowe jakie wykonawca otrzymałby za pozycjonowanie serwisu internetowego pozwanego na pozycje 10 w wyszukiwarce google na wszystkie wyrażenia kluczowe wskazane w tabeli nr 2 załącznika nr 1 do umowy.

W zakresie podstaw żądania opłaty aktywacyjnej powód wskazał, że wynika ona z § 7 ust. 5 umowy i w dniu wypowiedzenia umowy pozwany posiadał zaległości płatnicze wynikające z faktur i przekraczające 30 dni. Powód podniósł, iż do prawidłowego obliczenia opłaty aktywacyjnej i nie jest wymagana specjalna wiedza w dziedzinie pozycjonowania stron internetowych, zatem nie może być mowy wyzysku lub sprzeczności umowy z zasadami współżycia społecznego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Obie strony są przedsiębiorcami, powód jako spółka prawa handlowego, pozwany w oparciu o wpis do ewidencji działalności gospodarczej.

/bezsporne, wydruk z CEIDG, wydruk z CI KRS k. 10-12,13 /

Pozwany w dniu 03.11.2014 zawarł z (...) sp. z o.o. z siedzibą w J. umowę o świadczenie usług polegających na aktywacji usługi i pozycjonowaniu serwisu www. o oznaczonej domenie w wyszukiwarce (...)na wyrażenia kluczowe określone w załączniku do umowy. Umowa została zawarta na okres testowy 10.11.2014 r. – 10.12.2014 r. z możliwością jej natychmiastowego wypowiedzenia w okresie testowym bez jakichkolwiek opłat (...)W razie jej niewypowiedzenia w okresie testowym umowa była uznawana przez strony za zawartą na czas nieokreślony z możliwością jej rozwiązania po upływie trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia (...)

Ponadto strony ustaliły, że oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kierowane do drugiej strony uznaje się pod rygorem nieważności za skuteczne wyłącznie jeżeli zostanie sporządzone na piśmie i dostarczone drugiej stronie osobiście, za pośrednictwem (...)(zaleca się list polecony) lub kuriera na aktualny adres drugiej strony zgodnie z wpisem w ewidencji działalności gospodarczej. Oświadczenie o wypowiedzeniu umowy złożone w innej formie (w szczególności za pośrednictwem poczty elektronicznej lub fax) ze względu pewności obrotu prawnego nie wywołują skutków prawnych.(§(...)). Nadto strony umówiły się, że data złożenia oświadczenia woli jest data jego doręczenia drugiej stronie.

Umowa stron przewidywała również obowiązek zwrotu opłaty aktywacyjnej (objętej 100 % rabatem przy zawarciu umowy – (...) w przypadku zalegania przez usługobiorcę z opłatami przez okres co najmniej 30 dni od dnia płatności (§(...)), co uprawniało usługodawcę do wypowiedzenia umowy ze skutkiem natychmiastowym. Termin zapłaty opłaty aktywacyjnej strony ustaliły na 7 dni od daty rozwiązania umowy. Opłata aktywacyjna stanowi opłatę za czynności aktywacji usługi i równa jest wynagrodzeniu netto za trzy okresy rozliczeniowe jakie wykonawca otrzymałby za pozycjonowanie serwisu internetowego pozwanego na pozycje 10 w wyszukiwarce google na wszystkie wyrażenia kluczowe wskazane w tabeli nr 2 załącznika nr 1 do umowy.

Dowód: umowa z dnia 03.11.2014 r. z załącznikami k. 29-33

W toku okresu testowego pozwany nie rozwiązał umowy i w ten sposób został ona zawarta na czas nieokreślony.

bezsporne

Usługodawca wykonał obowiązki wynikające z umowy oraz czynności aktywacyjne w ramach panelu klienta. W związku z tym wystawił wobec pozwanego faktury vat za pozycjonowanie w okresie 11.12.2014 r. – 09.01.2015 r. oraz 10.01.2015- 08.02.2015 r. (dwa okresy rozliczeniowe płatne). Pozwany nie uiścił tych należności do dnia wniesienia pozwu. Kwotę 601,01 zł pozwany uiścił na rzecz powoda w toku procesu w dniu 20.05.2015 r.

Dowód: faktury vat wraz z raportami pozycjonowania i potwierdzeniami doręczenia k. 14-16 i 17-19, wezwanie do zapłaty wraz z upoważnieniem do inkasa k. 21-22, nota obciążeniowa z dnia 19.02.2015 r. wraz z oświadczeniem o rozwiązaniu umowy ze skutkiem natychmiastowym k.23-26, audyt strony internetowej pozwanego k. 27 i 34 koperta z płytą CD, potwierdzenie przyjęcia zlecenia przelewu k. 45, raporty pozycjonowania, przykładowe zrzuty ekranu dla wybranego wyrażenia kluczowego k. 76-83, k.

Pozwany w dniu 26.01.2015 r. wysłał do usługodawcy oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. W dniu 28.01.2015 r. powód zapoznał się z oświadczeniem pozwanego / bezsporne/.

Usługodawca pismem z dnia 19.02.2015 r. rozwiązał umowę ze skutkiem natychmiastowym w okresie wypowiedzenia umowy złożonego przez pozwanego ze względu na posiadanie przez pozwanego zaległości płatniczych przekraczających 30 dni.

/bezsporne, oświadczenie o wypowiedzeniu umowy przez pozwaną k. 57, rozwiązanie umowy przez powoda k.23-26

Usługodawca wystawił wobec pozwanego notę obciążeniową tytułem zwrotu opłaty aktywacyjnej w przypadku posiadania zaległości płatniczych przekraczających 30 dni.

Dowód: nota obciążeniowa z dnia 19.02.2015 r. wraz z oświadczeniem o rozwiązaniu umowy ze skutkiem natychmiastowym k.23-26

Sąd zważył co następuje:

Powództwo, w zakresie dochodzonej kwoty roszczenia w wysokości 6.016,50 zł po ograniczeniu powództwa, zasługiwało na uwzględnienie w całości. Powód wywodził swoje roszczenie z treści art. 750 kc w zw. z art. 734 kc. Z powyższych przepisów wynika, że przez umowę o świadczenie usług przyjmujący usługę do wykonania zobowiązuje się do dokonania określonych czynności faktycznych dla zlecającego.

W niniejszej sprawie sporne pozostawały kwestie:

1)  podstaw do żądania zwrotu opłaty aktywacyjnej,

2)  ważności zapisu umowy w zakresie opłaty aktywacyjnej w aspekcie przekroczenia swobody umów,

3)  zaistnienia przesłanek wyzysku – art. 388 kc,

4)  zasadności zarzutu dwukrotnego naliczenia opłat w ramach noty obciążeniowej i faktur vat.

ad. 1 Stosownie do treści (...) umowy usługodawca mógł rozwiązać umowę ze skutkiem natychmiastowym (nawet w czasie biegu okresu wypowiedzenia złożonego przez pozwanego) i domagać się zwrotu opłaty aktywacyjnej jak w (...) umowy (definicje) w razie posiadania przez usługobiorcę zaległości płatniczych, których termin płatności minął co najmniej 30 dni temu. Należność z faktur vat miały terminy płatności w dniach: 10.01.2015 i 09.02.2015 r. , zatem powód w dniu 19.02.2015 r. mógł złożyć oświadczenie o rozwiązaniu umowy ze skutkiem natychmiastowym, co uczynił. Dalszą konsekwencją powyższego była możliwość domagania się zwrotu opłaty aktywacyjnej, albowiem na usługi aktywacyjne przy zawieraniu umowy udzielono usługobiorcy rabatu (...)). Usługodawca mógł rozwiązać umowę także w trakcie trwania okresu wypowiedzenia (złożonego przez usługobiorcę w dniu 28.01.2015 r.). Określenie sposobu obliczenia opłaty aktywacyjnej nie nastręcza trudności jest także możliwe do obliczenia już przy zawieraniu umowy. Umowa jednak – jako określony wzór jednakowy dla wielu klientów nie wskazuje konkretnej kwoty, jednak jest ona możliwa do ustalenia przez usługobiorcę. Stanowi ona bowiem iloczyn sumy za trzy okresy rozliczeniowe (3 x 30 dni por. (...)) jakie wykonawca otrzymałby za pozycjonowanie serwisu internetowego pozwanego na pozycję (...) (w tabeli od (...)załącznika nr nr(...) tabela nr (...)) w wyszukiwarce google na wszystkie wyrażenia kluczowe wskazane w tabeli nr (...) załącznika nr (...)do umowy. Suma kwot 66,85 zł x 3 x 30 dni daje wartość 6.016,50 zł. Kwota ta została ujęta w nocie obciążeniowej i została obliczona prawidłowo.

ad. 2 Pozwany zarzucił nieważność umowy w aspekcie (...) umowy oraz domagania się opłaty aktywacyjnej z (...) umowy, jako przekraczających granice swobody umów.

Stosownie do treści art. 353 ¹ kc strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. W ocenie sądu brak jest podstaw do uznania, aby treść umowy z dnia 03.11.2014 r. albo jej cel sprzeciwiały się właściwości umowy o świadczenie usług pozycjonowania serwisu internetowego usługobiorcy. Podobne zapisy umowne mają bowiem miejsce przy umowach z operatorami telefonicznymi. Nadto zasadniczym celem jest utrzymanie trwania umowy, jednak przy istnieniu świadczenia wzajemnego ze strony usługobiorcy w terminach umownie oznaczonych. Nadto należy mieć na względzie, że usługodawca, umożliwiając miesięczny okres testowy usługobiorcy, musiał w tym celu wykonać niezbędne czynności aktywacyjne. W tym zakresie potwierdzają ich wykonanie zeznania strony – prezesa zarządu A. W. oraz zapisy z czynności na płycie CD oraz dane z raportów pozycjonowania. W sytuacji zatem świadczenia określonych usług po bezpłatnym okresie testowym, de facto po upływie 3 miesięcy świadczenia niepieniężnego, gdy usługodawca zalega z płatnościami za dwa płatne miesiące świadczenie usług, i jeszcze w sytuacji rozwiązania umowy z trzymiesięcznym okresem wypowiedzenia, z punktu widzenia usługodawcy bezcelowe jest utrzymywanie tego stosunku prawnego i wykonywanie „czynności” przez okres wypowiedzenia, skoro pozostaje mu jedynie windykacja należności za wykonane usługi. Zatem w sytuacji braku płatności za dwa płatne okresy rozliczeniowe dalsze utrzymywanie stosunku prawnego jest dla obu stron bezcelowe. Pozwany nie ma woli kontynuowania umowy – czemu dał wyraz, a nie ma on podstaw faktycznych do jej rozwiązania ze skutkiem natychmiastowym, zaś powód w ten sposób ogranicza swoje koszty wynikające z faktu zatrudniania lub zlecania swoim pracownikom lub podwykonawcom dalszych czynności pozycjonerskich. Zatem stwierdzić należy, że nie sposób dopatrzyć się sprzeczności treści umowy lub jej celu z naturą umowy o świadczenie usług ani ustawami lub zasadami współżycia społecznego w zakresie ustalenia umownego w przedmiocie uprawnienia usługodawcy do rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym z uwagi na brak terminowej płatności za świadczenie usług.

W aspekcie zaś żądania zwrotu opłaty aktywacyjnej, zdaniem sądu również brak jest podstaw do uznania jej za sprzeczną z ustawa lub zasadami współżycia społecznego. Zresztą pozwany nie wskazał i nie argumentował jaka zasada współżycia społecznego i w jaki sposób miałaby być naruszona brzmieniem umowy o wskazanej treści. W przedmiotowym przypadku na czynności aktywacyjne potrzebne do wszczęcia jakichkolwiek czynności pozycjonerskich były bowiem objęte rabatem przez cały czas trwania umowy, aż do jej rozwiązania z upływem okresu wypowiedzenia. Jedynym warunkiem jej niedomagania się było niewystąpienie podstaw do rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym (tu regulowanie należności w terminach do 30 dni). Usługodawca zatem sam dopuszczał możliwość opóźnienia w płatności faktur vat. Pod warunkiem jednakże dwóch okresów rozliczeniowych (w umowie użyto zwrotu w liczbie mnogiej („zaległości płatnicze”) i w sytuacji upływu terminu do 30 dni zwłoki w płatności dla choćby jednej z nich. Gdyby pozwany regulował należności z faktur vat w terminach określonych w fakturach, także za okres wypowiedzenia umowy, powód nie miałby podstaw do rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym ani do domagania się zwrotu opłaty aktywacyjnej. Pozwany uchybił swoim obowiązkom bez usprawiedliwionych przyczyn, zatem musi ponieść konsekwencje istnienia podstaw do domagania się przez powoda zwrotu opłaty aktywacyjnej. Jak wyżej wskazano opłata aktywacyjna stanowi ryczałtowo określoną kwotę należności za czynności aktywacyjne, nie podlega zatem miarkowaniu ani innym przesłankom do ustalenia wysokości przez sąd. Pozwany miał możliwość zapoznania się z treścią umowy przed jej podpisaniem i w trybie art. 68 ¹ kc mógł przyjąć ofertę wprowadzając swoje propozycje. Nie uczynił tego, zatem wyraził zgodę na takie brzmienie umowy w zakresie sposobu obliczenia i podstaw domagania się przez usługodawcę opłaty aktywacyjnej.

Ad. 3. Zgodnie z treścią art. 388 § 1kc jeżeli jedna ze stron, wyzyskując przymusowe położenie, niedołęstwo lub niedoświadczenie drugiej strony, w zamian za swoje świadczenie przyjmuje albo zastrzega dla siebie lub dla osoby trzeciej świadczenie, którego wartość w chwili zawarcia umowy przewyższa w rażącym stopniu wartość jej własnego świadczenia, druga strona może żądać zmniejszenia swego świadczenia lub zwiększenia należnego jej świadczenia, a w wypadku gdy jedno i drugie byłoby nadmiernie utrudnione, może ona żądać unieważnienia umowy.

W ocenie sądu brak jest podstaw do unieważnienia umowy z przyczyn podanych w ww. przepisie, a nadto do zmniejszenia na jego podstawie, kwoty opłaty aktywacyjnej. Jak wynikało z zeznań pozwanego w chwili zawierania umowy nie znajdował się on w przymusowym położeniu, nadto jako przedsiębiorstwa ciąży na nim wyższy stopień uważności i skrupulatności przy zawieraniu umów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą. Biorąc zatem pod uwagę doświadczenie pozwanego z racji poprzednio wykonywanego zawodu (policjant) sąd nie dopatrzył się oznak niedołęstwa lub braku doświadczenia przy wyrażeniu woli zawarcia przedmiotowej umowy. Zasadne jest bowiem stanowisko powoda, iż w zakresie interpretacji zapisów umowy w przedmiocie jej rozwiązania oraz roszczenia o zwrot opłaty aktywacyjnej nie jest wymagana wiedza informatyczna. Nadto nie sposób stwierdzić rażącej dysproporcji wartości świadczeń obu stron, albowiem brak jest jakichkolwiek danych w zakresie skuteczności działań pozycjonerskich w przełożeniu na ich wpływ na ilość klientów pozwanego. Zatem powyższy zarzut pozwanego nie znalazł podstaw do uwzględnienia.

Ad. 4 W ocenie sądu nie zasadny był także zarzut pozwanego, iż kwota 6.016,50 zł zawiera już w sobie kwoty wynikające z obu faktur vat objętych pozwem. Wskazać bowiem należy, że opłata aktywacyjna istnieje od początku zawarcia umowy w oznaczonej wysokości (do obliczenia), lecz staje się wymagalna w konkretnych warunkach. Stanowi ona ryczałt za czynności aktywacyjne. Zatem w zależności od wyników pozycjonowania może ona objąć stawkę za dane wyrażenie kluczowe objęte opłatą w fakturze vat w konkretnym dniu lub dniach okresu rozliczeniowego w raporcie pozycjonowania, lecz również może nie wystąpić taka sytuacja. Na przykład gdyby wszystkie wyrażenia kluczowe codziennie przez okres rozliczeniowy osiągnęły pozycje pierwszą w wyszukiwarce gogle. Jednak tek sytuacji nie można rozpatrywać jako dwukrotnego żądania za to samo świadczenie, albowiem zapis (...) stanowi algorytm niezbędny dla obliczenia ryczałtu za czynności wstępne i służy wyłącznie temu celowi, niezależnie od czynności pozycjonerskich w okresie rozliczeniowym.

Mając na uwadze powyższe Sąd w całości zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę wskazaną w pkt I wyroku oraz ustawowe odsetki za opóźnienie w płatności faktur vat. Rozstrzygnięcie w przedmiocie ustawowych odsetek zwłoki znajduje oparcie w treści art. 481 kc.

W związku z częściowym cofnięciem pozwu, sąd umorzył postępowanie w zakresie kwoty 601,01 zł na podstawie art. 355 kpc

O kosztach orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu - art. 98 kpc. Na koszty poniesione przez powoda złożyły się: 250 zł tytułem opłaty od pozwu, 34 zł tytułem opłat skarbowych od pełnomocnictw, 1200 zł tytułem pojedynczej stawki wynagrodzenia radcy prawnego - razem 1484 zł.