Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Jelenia Góra, dnia 01-08-2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

PrzewodniczącySylwia Bańka - Mrozewska

ProtokolantAnna Kieryluk

po rozpoznaniu w dniu 01-08-2013 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie sprawy

z wniosku G. D.

przy udziale J. N.

o zniesienie współwłasności nieruchomości

postanawia:

I.  znieść współwłasność nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny nr (...), położony w J. przy ul. (...), składający się z przedpokoju, dwóch pokoi, kuchni, łazienki, komórki lokatorskiej nr (...) o łącznej powierzchni 54,42 m ², wraz z udziałem w wysokości 430/10.000 w prawie własności nieruchomości wspólnej stanowiącej grunt oraz wspólne części budynku, dla której to nieruchomości lokalowej Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) o wartości 29.004,15 zł w ten sposób, że nieruchomość tą przyznać na wyłączną własność wnioskodawczyni G. D.;

II.  zasądzić od wnioskodawczyni G. D. na rzecz uczestnika J. N. tytułem spłaty jego udziału w nieruchomości wspólnej, kwotę 14.502,08 zł (czternaście tysięcy pięćset dwa złote osiem groszy), płatną w terminie 1-go miesiąca od daty prawomocności niniejszego postanowienia z ustawowymi odsetkami na wypadek zwłoki w płatności tej kwoty w terminie;

III.  nakazać uczestnikowi J. N. wydać wnioskodawczyni G. D. nieruchomość opisaną w pkt I postanowienia w terminie 7 dni od daty otrzymania całej kwoty wymienionej w pkt II postanowienia;

IV.  zasądzić od uczestnika J. N. na rzecz wnioskodawczyni G. D. kwotę 500,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

V.  ustalić, iż pozostałe koszty postępowania strony ponoszą stosownie do swojego udziału w sprawie.

UZASADNIENIE

Wnioskodawczyni G. D. działająca przez zawodowego pełnomocnika domagała się zniesienia współwłasności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny nr (...), położony w J. przy ul. (...), składający się z przedpokoju, dwóch pokoi, kuchni, łazienki, komórki lokatorskiej nr (...) o łącznej powierzchni 54,42 m ², wraz z udziałem w wysokości 430/10.000 w prawie własności nieruchomości wspólnej, stanowiącej grunt oraz wspólne części budynku, dla której to nieruchomości lokalowej Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...). Wniosła o przyznanie jej na wyłączną własność z obowiązkiem spłaty udziału uczestnika J. N..

W uzasadnieniu wniosku wskazała, że strony pozostawały w związku konkubenckim od 2007r. do lutego 2012r. W trakcie jego trwania nabyły lokal mieszkalny. Nieruchomość obciążona została hipoteką z tytułu udzielonego kredytu na nabycie i remont tegoż lokalu. Wnioskodawczyni podała, że aktualna wysokość kredytu to 33.705,71 CHF, co stanowi 116.842,65 złotych. Zdaniem wnioskodawczyni wartość nieruchomości stanowi kwota 23.157,35 złotych, albowiem zgodnie z przyjętym orzecznictwem obciążenie w postaci hipoteki powinno zostać odliczone od wartości lokalu.

G. D. zobowiązała się do spłaty udziału uczestnika w wysokości 11.578 złotych w terminie jednego roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia. Jednocześnie wskazała, że przyznanie jej na wyłączną własność lokalu uzasadnione jest tym, że sprawuje ona bezpośrednią pieczę nad małoletnim dzieckiem stron. Ponadto z pierwszego małżeństwa posiada córkę, która również zamieszkuje w przedmiotowej nieruchomości. Z uwagi, że uczestnik jest w stanie zabezpieczyć swoje potrzeby mieszkaniowe zdaniem wnioskodawczyni przyznanie jej lokalu jest w pełni uzasadnione.

Uczestnik J. N. w odpowiedzi na wniosek nie wyraził zgody na zniesienie współwłasności nieruchomości, położonej w J. przy ul. (...). Wskazał, że nie jest w stanie w inny sposób zaspokoić swoich potrzeb mieszkaniowych. Nadal uczestniczy w utrzymaniu przedmiotowej nieruchomości.

Na rozprawie w dniu 07 lutego 2013r. uczestnik wyraził zgodę na przejęcie nieruchomości przez wnioskodawczynię, ale wskazał, że jej wartość to kwota 180.000 złotych.

Natomiast w piśmie procesowym z dnia 18 lutego 2013r. zaakceptował wartość lokalu na kwotę 140.000 złotych i wniósł o przyznanie nieruchomości na jego własność z obowiązkiem spłaty udziału wnioskodawczyni w wysokości 20.00 złotych w terminie jednego roku od uprawomocnienia się orzeczenia.

Na rozprawie w dniu 01 sierpnia 2013r. strony zgodnie ustaliły wartość nieruchomości bez obciążenia hipotecznego na kwotę 140.000 złotych. Wskazały, że do spłaty z tytułu kredytu hipotecznego pozostała kwota 32.205,38 CHF - tj. suma 110.995,85 złotych. Jednocześnie obie strony podtrzymały swoje stanowiska w zakresie przyznania im nieruchomości na wyłączną własność.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

G. D. i J. N. są współwłaścicielami lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w J. przy ul. (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) w udziałach po 1/2 części.

G. D. na nabycie przedmiotowego lokalu zaciągnęła w dniu 06 listopada 2006r. w (...) Banku S.A kredyt w wysokości 100.000 złotych, denominowany w walucie (...) na okres 240 miesięcy. Zabezpieczeniem spłaty tego kredytu jest między innymi hipoteka kaucyjna do kwoty 200.000 złotych na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...).

/ dowód : odpis księgi wieczystej Kw nr (...) - k. 6 -11,

umowy z dnia 23.04.2007r. ustanowienia odrębnej własności lokali i umowy

sprzedaży – k. 12 -18,

zaświadczenia (...) S.A. z dnia 26.10.2012r. – k. 19 /

Wartość rynkowa lokalu mieszkalnego nr (...), położonego w J. przy ul. (...), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...) wynosi 140.000 złotych.

/ okoliczność bezsporna /

Nieruchomość ta obciążona jest hipoteką umowną kaucyjną w wysokości 200.000 złotych na rzecz (...)w W.Oddział w J.z tytułu umowy kredytu z dnia 06 listopada 2006r. Wysokość niespłaconego kredytu, zaciągniętego przez G. D., którego zabezpieczeniem jest przedmiotowa hipoteka - wynosi 110.995,85 złotych.

/ dowód : odpis księgi wieczystej Kw nr (...) - k. 6 -11,

wydruk komputerowy z (...)– k. 219,

zeznania wnioskodawczyni G. D. – k. 220v

zeznania uczestnika J. N. – k. 221 /

W lokalu położonym w J. przy ul. (...) zamieszkują G. D., J. N., ich wspólna, małoletnia córka A. N. oraz pełnoletnia, ucząca się córka G. P. D..

G. D.jest pielęgniarką w (...)od 18 sierpnia 1997r. Otrzymuje wynagrodzenie za pracę w wysokości średnio miesięcznie 2.500 złotych. Ponadto pracuje na umowę zlecenia, z czego uzyskuje miesięcznie około 300 złotych. Otrzymuje również alimenty na córkę w wysokości 750 złotych. G. D.posiada w (...)oszczędności w wysokości 10.000 złotych. Na rachunku w (...)ma natomiast zgormadzone środki w wysokości 9.967,47 złotych. Ponadto posiada świadectwa uczestnictwa (...)ze stanem na dzień 18.03.2013r. w wysokości 11.219,78 złotych.

J. N. jest zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w M. na czas nieokreślony. Z tego tytułu otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 3.300 złotych netto miesięcznie. Dodatkowo współpracuje z pracowniami projektowymi i z tego tytułu uzyskuje średnio miesięcznie dochód 500-1000 złotych.

J. N. jest właścicielem budynku mieszkalno - gospodarczego, położonego w M.. Nieruchomość w chwili obecnej nie nadaje się do zamieszkania. Nie jest obciążona hipoteką. Rodzice J. N. zamieszkują w 4 pokojowym, poniemieckim domu z kuchnią i łazienką

dowód : porozumienie zmieniające warunki pracy z dn. 30.08.2012r. – k. 79,

umowa sprzedaży z dn. 05.04.2006r. – k. 84- 87,

zaświadczenie z dnia 06.05.2013r. – k. 152,

umowa zlecenia z dnia 01.02.2013r. – k. 153,

świadectwo uczestnictwa – k. 154,

zestawienie operacji – k. 155,

wypowiedzenie umowy rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej – k. 156,

potwierdzenie wpłaty gotówkowej – k. 157,

zaświadczenia z dnia 08.05.2013r. – k. 158, 159

zeznania wnioskodawczyni G. D. – k. 220v

zeznania uczestnika J. N. – k. 221

Sąd zważył co następuje:

Stosownie do treści przepisu art. 210 k.c. każdy współwłaściciel może żądać zniesienia współwłasności. Zniesienie współwłasności może nastąpić poprzez podział rzeczy wspólnej chyba, że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno – gospodarczym przeznaczeniem rzeczy, albo pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości (art. 211 k.c.).

W przedmiotowej sprawie bezsporne pozostawały udziały stron w nieruchomości wspólnej, które wynosiły po ½ części. Poza sporem była również wartość rynkowa lokalu bez obciążenia hipotecznego, którą strony przyjęły na kwotę 140.000 złotych. Nie kwestionowana była również wysokość niespłaconego kredytu, zaciągniętego przez G. D., którego zabezpieczeniem była hipoteka kaucyjna ustanowiona na nieruchomości – tj. kwota 110.995,85 złotych.

Kwestią sporną pozostawało natomiast komu ma przypaść przedmiot współwłasności. Analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd uznał, iż uzasadnionym będzie przyznanie przedmiotowej nieruchomości na wyłączną własność wnioskodawczyni. Niewątpliwie G. D. zamieszkuje w przedmiotowej nieruchomości wraz z dziećmi i stanowi ona dla nich centrum życiowe. Nie ma ona w inny sposób zapewnionych potrzeb mieszkaniowych. Wnioskodawczyni trudniej niż uczestnikowi byłoby zorganizować inne warunki mieszkaniowe, które odpowiadałby przede wszystkim potrzebom córek. Uczestnik ma większe możliwości w tym zakresie. Przede wszystkim dysponuje jeszcze nieruchomością w M., w której po wyremontowaniu mógłby zamieszkać, co z resztą planował uczynić pozostając jeszcze w związku z wnioskodawczynią. W sytuacji jednak, gdyby nie chciał remontować domu w M., ma możliwość jego sprzedaży, a ze środków uzyskanych z tego tytułu oraz ze spłaty otrzymanej od G. D., mógłby zakupić inną nieruchomość.

Inną możliwością zapewnienia sobie nowych warunków mieszkaniowych jest zamieszkanie uczestnika z rodzicami. J. N. przyznał, że rozważał taką sytuację, ale nie odpowiadają mu warunki w jakich żyją jego rodzice. Wprawdzie jest to poniemiecki, czteropokojowy dom, ale wymagający remontu. Uczestnik zapomina jednak, że ma możliwość pozyskania środków choćby ze sprzedaży nieruchomości w M., ze spłaty udziału w lokalu w J. przy ul. (...), czy wreszcie z kredytu, a które to mógłby przeznaczyć na remont rodzinnego domu zgodnie ze swoimi oczekiwaniami.

Nie bez znaczenia dla oceny komu należy przyznać sporną nieruchomość pozostawały twierdzenia stron odnośnie ich możliwości finansowych i spłaty udziału współwłaściciela.

W toku postępowania wnioskodawczyni wykazała, że posiada w (...) oszczędności w wysokości 10.000 złotych. Na rachunku w (...)ma natomiast zgromadzone środki w wysokości 9.967,47 złotych. Ponadto posiada świadectwa uczestnictwa (...)ze stanem na dzień 18.03.2013r. w wysokości 11.219,78 złotych. Na tą okoliczność przedstawiła dowody z dokumentów, które to nie były kwestionowane przez uczestnika.

Tymczasem J. N. nie wykazał, że posiada jakiekolwiek oszczędności. Poza dowodami jego zatrudnienia i uzyskiwania wynagrodzenia w kwocie 3.300 złotych netto, nie przedstawił innych dokumentów potwierdzających możliwość jednorazowej spłaty udziału wnioskodawczyni. Wykonanie zaś tego zobowiązania musiałoby nastąpić w krótkim czasie z uwagi na konieczność zapewnienia i zorganizowania nowych warunków życiowych dzieciom.

Reasumując powyższe rozważania Sąd uznał, iż zasadnym będzie przyznanie lokalu położonego w J. przy ul. (...) na wyłączną własność G. D..

Ustalając wysokość spłaty udziału na rzecz uczestnika J. N. Sąd miał na względzie aktualnie obowiązujące orzecznictwo w tym zakresie, a mianowicie w sprawie o zniesienie współwłasności nieruchomości obciążonej hipoteką Sąd przyznając tę nieruchomość jednemu z uczestników - powinien określić jej wartość z uwzględnieniem obciążenia hipotecznego (vide: postan. S.N. z dn. 20.04.2011r., ICSK 661/10, postan. S.N. z dn. 05.10.2000r., II CKN 611/99, postan. S.N. z dn. 29.09.2004r., II CK 538/03 niepubl.).

Wobec powyższego Sąd odjął od wartości rynkowej nieruchomości ustalonej przez strony na kwotę 140.000 złotych, niesporną sumę z tytułu niespłaconego kredytu – tj. 110.995,85 złotych. Rzeczywista zatem wartość nieruchomości stron wyniosła 29.004,25 złotych. Uczestnikowi z tytułu spłaty ½ udziału należała się zatem kwotą 14.502,08 złotych

Uwzględniając zaś dowody z dokumentów przedstawione przez wnioskodawczynię oraz jej oświadczenie co do możliwości spłaty udziału uczestnika, Sąd zobligował G. D. do zapłaty kwoty 14.502,08 złotych w terminie 1-go miesiąca od daty prawomocności orzeczenia

Mając na uwadze konieczność zabezpieczenia interesu uczestnika w zakresie spłaty jego udziału, Sąd zobowiązał go do wydania przedmiotowej nieruchomości - w terminie 7 dni od dokonanej przez wnioskodawczynię spłaty jego udziału.

Na marginesie jedynie wskazać należało, że uczestnik nie zgłosił żądania rozliczenia nakładów poniesionych przez niego na nieruchomość wspólną, choć wskazywał na remonty, które według jego twierdzeń finansował i wykonywał osobiście oraz spłacone raty kredytowe. Tymczasem o roszczeniach wynikających z art. 207 k.c. Sąd rozstrzyga tylko na wniosek osób zainteresowanych ( vide: postan. S.N. z dn. 27.01.1970r., III CRN 527/69, OSNC 1970/9/164). O ile ewentualne rozstrzygnięcie o dopłatach w związku z różnicą wartości udziałów współwłaścicieli musi zapaść z urzędu jako konieczny element orzeczenia znoszącego współwłasność, o tyle o roszczeniach z tytułu posiadania rzeczy objętej współwłasnością, w szczególności z tytułu nakładów na rzecz lub pobierania z niej pożytków – tylko na żądanie współwłaścicieli. Przed wszczęciem postępowania o zniesienie współwłasności roszczenia z tego tytułu rozpoznawane są w postępowaniu procesowym; do postępowania o zniesienie współwłasności – w wypadku czasowego zbiegu – przekazane zostały w imię kompleksowości załatwiania spraw i eliminowania zbędnych postępowań sądowych ( vide: postan. S.N. z dn. 14.12.2011r., CSK 138/11).

Nie mając zatem wniosku J. N. o rozliczenie poniesionych przez niego nakładów na lokal Sąd nie mógł rozstrzygać w tym przedmiocie.

Poza powyższym wskazać należało również, że nakłady na nieruchomość były czynione w trakcie kiedy strony pozostawały w nieformalnym związku - konkubinacie, zaś uczestnik sam twierdził, że do pewnego momentu prowadził z wnioskodawczynią wspólne gospodarstwo domowe. Stąd też nie do ustalenia było faktyczne źródło pochodzenia środków finansowych przeznaczonych na te nakłady.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o treść przepisu art. 520 § 1 k.p.c..

Wnioskodawczyni poniosła opłatę od wniosku w kwocie 1.000 złotych. Rozliczając te koszty stosownie do udziału w nieruchomości, Sąd zasądził ostatecznie od uczestnika na rzecz wnioskodawczyni kwotę 500 złotych. Pozostałymi kosztami w postaci wynagrodzenia zawodowego pełnomocnika, Sąd obciążył wnioskodawczynię stosownie do jej udziału w sprawie.