Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Jelenia Góra, dnia 02.04.2014 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący SSR Jaromir Antoszewski

Protokolant Mariola Olechno

po rozpoznaniu w dniu 20.03.2014 r. w Jeleniej Górze na rozprawie sprawy

z wniosku Z. S.

przy udziale T. B., M. H. i A. B.

- o stwierdzenie nabycia spadku po J. B.

I.  stwierdza, iż spadek po J. B., zmarłym dnia (...) roku w K., ostatnio stale zamieszkałym we W. na podstawie testamentów własnoręcznych z dnia (...) nabyła żona T. B. w 1/6 części oraz Z. S. w 5/6 części spadku każda z nich

II.  zasądza od wnioskodawczyni Z. S. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze kwotę 17,68 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

III.  zasądza od uczestniczki T. B. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze kwotę 17,68 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania;

IV.  w dalszej części kosztami postępowania obciąża wnioskodawczynię i uczestników zgodnie z ich udziałem w sprawie.

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 08.12.2010 r. Z. S. , reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika , w sprawie z udziałem T. B., M. H. i A. B. wystąpiła o stwierdzenia nabycia spadku po J. B. , zmarłym dnia (...) w K. i zamieszkałym stale w K..

W uzasadnieniu wskazała , iż zmarły był jeden raz żonaty – z uczestniczką ad. 1, z tego małżeństwa miał dwoje dzieci – uczestników ad.2 i ad.3 , pozostawił dwa testamenty odręczne z dnia (...) , z którym jednym przekazał wnioskodawczyni dom w K. przy ul. (...) , a drugim przekazał uczestniczce ad. 1 mieszkanie we W. przy ul. (...). Zaznaczyła , że w skład spadku nie wchodzi gospodarstwo rolne, a spadkobiercy nie składali oświadczeń spadkowych.

Dodatkowo pismem z dnia 02.05.2012r. wniosła o stwierdzenie nabycia spadku po J. B. na podstawie testamentu własnoręcznego przez siebie w udziale 78/100 i T. B. w udziale 22/100, domagając się nadto zasądzenia kosztów postępowania od uczestników . Oceniając wartość zabudowanej działki gruntu w K. na kwotę 500 000 zł , a udziału w ½ części we własnościowym , spółdzielczym prawie do lokalu mieszkalnego na kwotę 140 000 zł , razem 640 000 zł które to nieruchomości wyczerpywały majątek spadkodawcy , wyliczyła wielkość dochodzonych udziałów w spadku.

Po przekazaniu sprawy do Sądu Rejonowego dla Wrocławia Fabrycznej we Wrocławiu wg. właściwości miejscowej ,w odpowiedzi na wniosek z dnia 02.05.2012r. uczestnicy powołując się na toczącą się przed Sądem Rejonowym w Goleniowie wnosili o zawieszenie postępowania lub oddalenie wniosku.

Postanowieniem Sądu Rejonowego w Goleniowie z dnia 27.01.2012r. ( sygn. akt INs 389/11) odrzucono wniosek T. B. z udziałem M. H. i A. B. o o stwierdzenia nabycia spadku po J. B..

Postanowieniem Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 13.08.2012r. w niniejszej sprawie wyznaczono Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze do prowadzenia sprawy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Spadkodawca J. B. zmarł dnia (...) w K., ostatnio stale zamieszkiwała we W.. W chwili śmierci był żonaty. Spadkodawca był raz żonaty , w związku małżeńskim z T. B.. Z tego związku małżeńskiego miał dwoje dzieci tj. M. H. i A. B.. Nie miał on innych dzieci pozamałżeńskich ani przysposobionych. Ponadto w dacie śmierci J. B. pozostawał w związku konkubenckim z T. S..

( dowód : odpis skrócony aktu zgonu k. 3,

wyciąg z aktu urodzenia k. 40 akt S.R w Goleniowie sygn. I Ns

389/11,

odpisy skrócone aktów małżeństwa k. 41, 52 akt S.R w

Goleniowie sygn. I Ns 389/11,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe wnioskodawczyni k.185,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe uczestniczki T. B.

k. 248 ,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe uczestniczki M.

H. k. 248v. - 249 ,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe uczestnika k. 253 ).

J. B. wraz z żoną byli współwłaścicielami w równych częściach po ½ własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego we W. przy ul. (...), dla którego nie została założona księga wieczysta, o wartości 200 000 zł. J. B. był ponadto wyłącznym właścicielem w ramach swojego majątku odrębnego zabudowanej domem mieszkalnym działki gruntu nr (...) , położonej w K. przy ul. (...) , dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej górze prowadzi księgę wieczystą nr (...) o wartości 500 000 zł. Obie nieruchomości wyczerpywały zasadniczo majątek spadkowy.

( dowód : odpis księgi wieczystej k. 109 – 113,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe wnioskodawczyni k.185,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe uczestniczki T. B.

k. 248 ,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe uczestniczki M.

H. k. 248v. - 249 ,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe uczestnika k. 253,

okoliczności bezsporne ).

J. B. sporządził w dniu (...) dwa testamenty własnoręczne . W jednym z nich do dziedziczenia po sobie mieszkania własnościowego we W. przy ul. (...) powołał swoją żonę T. B.. W drugim do dziedziczenia po sobie domu i działki przy ul. (...) w K. i wszystkiego co tam się znajduje , jako swojej wyłącznej własności , powołał swoją konkubinę Z. S..

Żadne ze spadkobierców ustawowych ani testamentowych nie zostało uznane niegodnym dziedziczenia . Dzieci spadkodawcy , jego żona ani konkubina nie zawierali z nim umów o zrzeczeniu się spadku ani nie składali oświadczeń o przyjęciu lub odrzuceniu spadku .

( dowód : dwa testamenty z dnia 04.07.2010r. ( kopie k. 4 oraz k. 39 akt

S.R w Goleniowie sygn. I Ns 389/11,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe wnioskodawczyni k.185,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe uczestniczki T. B.

k. 248 ,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe uczestniczki M.

H. k. 248v. - 249 ,

wyjaśnienia i zapewnienia spadkowe uczestnika k. 253,

okoliczności bezsporne ).

Sąd zważył, co następuje:

Stosownie do treści art. 922 § 1 k.c. prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi czwartej kodeksu cywilnego.

Podstawą powołania do spadku może być testament, a w razie jego braku ustawa. Dziedziczenie ustawowe bowiem co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał nie chce lub nie może być spadkobiercą (art. 926 k.c.).

W myśl art. 941 kc. na wypadek śmierci można rozrządzić majątkiem jedynie przez testament.

Zgodnie zart. 949 § 1 kc. wiadomo , że spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą.

Stan faktyczny w niniejszej sprawie był w ocenie sądu jednoznaczny. Okoliczności faktyczne wymienione w dokumentach , dotyczące kręgu osób dziedziczących , daty i miejsca śmierci spadkodawcy i sporządzenia przez niego dwóch testamentów z tą samą datą zostały potwierdzone w wyjaśnieniach i zapewnieniach spadkowych wnioskodawczyni oraz uczestników, złożonych stosownie do treści art. 671 kpc. Uczestnicy ostatecznie nie kwestionowali testamentów spadkodawcy jako sporządzonych własnoręcznie przez niego . Ponadto przez swojego zawodowego pełnomocnika na rozprawie w dniu 13.05.2013r. przychylili się do wniosku Z. S. o stwierdzenie nabycia spadku na podstawie obu testamentów przez Z. S. i T. B. stosownie do udziałów w wielkości w jakiej pozostają do siebie zgodnie przyjęte wartości nieruchomości tj. 500 000 zł działka z domem w K. i 200 000 zł własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu we W. z tym , że uczestnicy żądali przyjęcia , iż do spadku wchodzi wyłącznie udział w ½ części w zabudowanej domem nieruchomości gruntowej. Pełnomocnik uczestników wywodził , iż nieruchomość ta nabyta została ze środków wspólnych tj. dochodów żony spadkodawcy . W tej ostatniej kwestii sąd nie dał wiary wyjaśnieniom uczestników. Nie tylko bowiem nie zostały one w żaden sposób udowodnione – same wyjaśnienia uczestników oczywiście zainteresowanych w takim właśnie orzeczeniu , nie mogły stanowić tu wystarczającego dowodu, to ponadto były one sprzeczne z treścią księgi wieczystej nr (...), która to treść w żaden sposób nie została podważona. Na marginesie tylko zauważyć można, iż w aktach ww. księgi wieczystej znajduje się zarówno notarialne oświadczenie T. B. z dnia 21.04.1982r. ( rep. A nr 274/1982 – notariusz w (...) w G. M. K.) o wyrażeniu zgody na nabycie przez męża w ramach majątku odrębnego zabudowanej domem mieszkalnym działki w K. przy ul. (...) jak też notarialna umowa sprzedaży z dnia 07.05.1982r. ( rep. A nr 2246/1982 ) zawarta przed notariuszem (...) w J. B. P. wg. §3 której J. B. przedmiotowa nieruchomość nabył z majątku odrębnego powołując się na oświadczenie żony.

Sąd dopuścił dowody z dokumentów , w tym z wymienionych aktów stanu cywilnego , odpisu z księgi wieczystej nieruchomości w K. i wyjaśnień oraz zapewnień spadkowych stron.

Ujawnionym dowodom z dokumentów Sąd przydał walor w pełni wiarygodnych środków dowodowych. Nie budziły one bowiem wątpliwości co do swojej autentyczności oraz zgodności z przedstawionym w nich stanem rzeczy. Sąd dał też wiarę zapewnieniom stron ad. sytuacji rodzinnej i ustawowego kręgu osób dziedziczących po zmarłym. Uznał jednocześnie, w tym także na gruncie zgodnych oświadczeń stron , iż nie budzą wątpliwości co do swej ważności oba sporządzone w tej samej dacie testamenty własnoręczne .

Wg. art. 947 kc. jeżeli spadkodawca sporządził nowy testament nie zaznaczając w nim, że poprzedni odwołuje, ulegają odwołaniu tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu.

Art. 961 kc. stanowi zaś , że jeżeli spadkodawca przeznaczył oznaczonej osobie w testamencie poszczególne przedmioty majątkowe, które wyczerpują prawie cały spadek, osobę tę poczytuje się w razie wątpliwości nie za zapisobiercę, lecz za spadkobiercę powołanego do całego spadku. Jeżeli takie rozrządzenie testamentowe zostało dokonane na rzecz kilku osób, osoby te poczytuje się w razie wątpliwości za powołane do całego spadku w częściach ułamkowych odpowiadających stosunkowi wartości przeznaczonych im przedmiotów.

Oba testamenty spadkodawcy obejmowały nieruchomości , które w sumie wyczerpywały prawie cały spadek . Zarazem oba testamenty wobec objęcia każdym z nich różnych składników majątkowych i przypisania ich przez spadkodawcę różnym osobom , nie zawierały sprzecznych wobec siebie postanowień więc w całości pozostawały ważne, niezależnie od tego który z nich w dniu (...) sporządzony został pierwszy. Zarazem zgodnie ustalona wartość nieruchomości pozwala przyjąć , że wartość domu z działką w K. ( 500 000 zł ) stanowiła 5/6 majątku spadkowego , a udział w ½ części we własnościowym spółdzielczym prawie do lokalu we W. ( 100 000 zł ) 1/6 wartości tego majątku. Zatem wnioskodawczyni odziedziczyła spadek w 5/6 części zaś uczestniczka T. B. w 1/6 części .

W pkt. II i III postanowienia sąd zasądził odpowiednio od wnioskodawczyni i uczestniczki T. B. - osób najbardziej zainteresowanych w rozstrzygnięciu , na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze po 17,68 zł tj. po połowie równowartość kwoty 8,33 euro , którą wypłacono w toku postępowania tytułem doręczenia korespondencji dla M. H. w obrocie zagranicznym .

W dalszej części na podstawie art. 520 §1 kpc. sąd obciążył wnioskodawczynię i uczestników kosztami postępowania zgodnie z ich udziałem w sprawie.