Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Jelenia Góra, dnia 26.06.2013 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący SSR Jaromir Antoszewski

Protokolant Mariola Olechno

po rozpoznaniu w dniu 24.06.2013 r. w Jeleniej Górze na rozprawie sprawy

z wniosku (...) S.A w K.

przy udziale K. D.

o stwierdzenie zasiedzenia służebności przesyłu

POSTANAWIA

I.  stwierdzić, iż przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w J., którego następcą prawnym jest wnioskodawca (...) S.A w K., nabył z dniem 01.01.1993 r. przez zasiedzenie na nieruchomości stanowiącej działkę gruntu nr (...), położonej w J., dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą nr (...) służebność przesyłu polegającą na prawie korzystania i utrzymywania przebiegających tam napowietrznych linii energetycznych średniego napięcia (...) i wysokiego napięcia (...), wykonywania wszelkich czynności niezbędnych do ich prawidłowej eksploatacji, wykonywania napraw, modernizacji i konserwacji;

II.  dalej idący wniosek oddalić;

III.  kosztami postępowania obciążyć wnioskodawcę i uczestnika zgodnie z ich udziałem w sprawie.

Sygn. akt I Ns 719/12

UZASADNIENIE

Wnioskiem z dnia 22 maja 2012 r. wnioskodawca (...) S.A. w K. w sprawie z udziałem K. D. wniósł o stwierdzenie , iż nabył przez zasiedzenie z dniem 01.02.2009r. służebności przesyłu polegająca na korzystaniu z części działek nr (...) zajętych przez fragmenty linii wysokiego napięcia (...) i linii średniego napięcia (...) , które to urządzenia stanowią własność wnioskodawcy i są posadowione w granicach ww. działek.

W uzasadnieniu swojego wniosku wskazał, że w granicach działek gruntu nr (...) położonych w J. przy ul. (...) , dla których Sad Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą nr (...) znajdują się fragmenty linii wysokiego napięcia (...) i linii średniego napięcia (...), stanowiące wraz z podtrzymującymi je słupami trwałe i widoczne urządzenia , które poprzez ich posadowienie na nieruchomości uczestnika , spowodowały objęcie tej części gruntu w posiadanie samoistne ad. słupów i zależne ad. linii. Zaznaczył , że użytkuje nieprzerwanie od powstania w (...) linię wysokiego napięcia zaś od początku powstałą przed (...) linię średniego napięcia usytuowane na działkach uczestnika pomimo następujących swoich zmian organizacyjnych :

- w 1989r. na podstawie Zarządzenia Ministra Przemysłu z dnia 16.01.1989r. utworzono przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w J.,

- w 1993r. Zakład (...) został skomercjalizowany i powstała spółka Zakład (...) S.A. ,

- w 2004r. Zakład (...) S.A. przejął majątek spółek energetycznych z L., O., W. i W. w trybie art. 492 §1 pkt. 1 ksh. i stał się przedsiębiorstwem wielodziałowym pod nazwą (...) S.A. , który zmienił następnie nazwę na (...) S.A. , a obecnie po kolejnym połączeniu spółek , od 01.09.2011r. prowadzi działalność pod nazwą (...) S.A. w K. Oddział w J..

Zaznaczył , iż uczestnik stał się właścicielem działek na podstawie przekazania gospodarstwa rolnego w dniu 30.06.1988r. , zaś wnioskodawca nieprzerwanie od 1989r. korzysta z nieruchomości w zakresie wynikającym z przebiegu linii energetycznych.

Wyraził przekonanie, że skoro wg. zapisów w książce majątkowej uczestnika wskazane we wniosku linie wybudowane zostały do (...) bez zmiany ich lokalizacji, oznacza to , iż do tego czasu linie te stanowią trwały i widoczny element objętych roszczeniem działek nr (...) , a uczestnik jako następca prawny przedsiębiorstwa państwowego , w sposób widoczny, trwały i nieprzerwany od ponad 20-u lat , w dobrej wierze korzysta z nieruchomości należącej obecnie do uczestnika oraz spełnione zostały przesłanki do nabycia prawa nieodpłatnego korzystania z nieruchomości wnioskodawcy w związku z zasiedzeniem służebności na gruncie art. 292 kc. i art. 172 kc. Powołał się na zmianę stosunków własnościowych z dniem 01.02.1989r. jako wyznaczających upływ okresu zasiedzenia z dniem 01.02.2009r. Podkreślił , iż działki znajdowały się w rękach prywatnych a uczestnik nie podjął żadnych skutecznych działań mogących mieć wpływ na bieg terminu zasiedzenia. Przywołał orzecznictwo Sądu Najwyższego jako dopuszczające możliwość zasiedzenia służebności gruntowej , gdy polega ona na prawie korzystania z widocznego i trwałego urządzenia.

Uczestnik K. D. na rozprawie w dniu 12.11.2012r. wniósł o oddalenie powództwa.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. D. jest właścicielem nieruchomości składającej się m.in. z działek nr (...) położonych w J. przy ul. (...) , dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą Kw nr (...).

Na nieruchomości tej znajdują się na działce nr (...) napowietrzna linia średniego napięcia (...) z jednym słupem i napowietrzna linia wysokiego napięcia (...) z jednym słupem posadowionym w połowie na działce , a w drugiej połowie na nieruchomości sąsiedniej. Na działce nr (...) nie znajdują się linie średniego ani wysokiego napięcia .

(dowód: odpis z księgi wieczystej k. 8 – 13 akt sprawy o sygn. I Ns 1796/11,

mapa k.25, 26,

przesłuchanie uczestnika k. 392 ).

Linia średniego napięcia wybudowana została jeszcze w okresie przedwojennym , zaś linia wysokiego napięcia w (...)

(dowód: karty obiektu inwentarzowego k. 22 - 24,

paszport linii energetycznych k. 57-77,

zeznania świadka E. K. k. 167,

zeznania świadka J. K. k. 167 v.,

zeznania świadka E. M. k. 167 v.,

zeznania świadka M. D. k. 167 v.,

przesłuchanie uczestnika k. 392 ).

Urządzenia elektroenergetyczne położone na nieruchomości K. D. do (...) wchodziły w skład przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą (...) w P. – Zakład (...). Następnie po utworzenia w 1989r. na podstawie Zarządzenia Ministra Przemysłu z dnia 16.01.1989r. do przedsiębiorstwa państwowego Zakład (...) w J., po skomercjalizowaniu i powstaniu spółki Zakład (...) S.A. w dniu 12.07.1993r. ,do tej spółki, zaś od 2004r. po przejęciu przez Zakład (...) S.A. majątku spółek energetycznych z L., O., W. i W. w trybie art. 492 §1 pkt. 1 ksh. i powstaniu przedsiębiorstwa wielodziałowego pod nazwą (...) S.A. , który zmienił następnie nazwę na (...) S.A. , a obecnie po kolejnym połączeniu spółek , od 01.09.2011r. prowadzi działalność pod nazwą (...) S.A. w K. Oddział w J., do tej ostatniej spółki.

(Dowód: odpis z KRS wnioskodawcy k.9-18,

Zarządzenie Ministra Przemysłu z dnia 16.01.1989r. k. 19-20,

akt notarialny z dnia 12.07.1993 r. k. 374 – 386 ).

Sąd zważył co następuje:

Bezsporne były w niniejszej sprawie tytuł prawny uczestnika do działek objętych wnioskiem oraz posadowienie tam , w zakresie działki nr (...) linii wysokiego i średniego napięcia należących do wnioskodawcy, okoliczność posiadania przedmiotowych linii przynajmniej od 1962 r. przez poprzedników prawnych wnioskodawcy , trwały i widoczny charakter tych urządzeń. Spór sprowadzał się do oceny dopuszczalności zasiedzenia służebności, która prawnie uregulowana została dopiero w 2008r., nieprzerwanego posiadania linii , dopuszczalności liczenia okresu posiadania przez poprzedników prawnych wnioskodawcy , dobra wiara posiadaczy.

W ocenie sądu wniosek zasługiwał na uwzględnienie . Sąd dopuścił dowody z dokumentów wymienione na rozprawie , zeznań świadków i przesłuchania uczestnika. Pozostałe wnioski dowodowe uczestnika np. o akta księgi wieczystej, pozwolenie na budowę , wszystkie protokoły przekazania linii poszczególnym następcą prawnym Skarbu Państwa deklaracje „na podatek od nieruchomości za czas posiadania linii”, zobowiązanie wnioskodawcy do informacji czy od linii dokonywane są odpisy amortyzacyjne , sąd oddalił jako nieistotne dla sprawy, dotyczące wyjaśnionych już wystarczająco okoliczności lub wymagające inicjatywy dowodowej ze strony wnioskodawcy jako podmiotu obligowanego do wykazania swoich twierdzeń.

Kwestia dopuszczalności zasiedzenia służebności przesyłu w odniesieniu do urządzeń elektroenergetycznych była już wielokrotnie przedmiotem orzecznictwa Sądu Najwyższego. Zgodnie z tym orzecznictwem posiadanie przez przedsiębiorstwo państwowe urządzeń energetycznych oraz cudzej nieruchomości, na której zostały posadowione, jest posiadaniem w rozumieniu art. 352 k.c. i może prowadzić do zasiedzenia służebności gruntowej odpowiadającej służebności przesyłu (art. 292 w zw. z art. 172 k.c.) ( vide : postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 października 2011 r., sygn. akt V CSK 502/10 LEX nr 1096048, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 r. sygn. akt IV CSK 183/11 LEX nr 1130302 ). Zatem , czego uczestnik nie podważył , wnioskodawca mógł liczyć posiadanie swojego poprzednika prawnego niezależnie czy było to posiadanie przedsiębiorstwa państwowego czy też innego . Ewentualne przerwy dotyczące remontów czy modernizacji linii nie stanowiły o przerwaniu biegu posiadania albowiem posiadanie służebności nie musi być wykonywane w sposób ciągły lecz stosownie do potrzeb tak jak ma to miejsce w przypadku służebności przesyłu ( vide : wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 19 kwietnia 2013 r., sygn. akt I ACa 1356/12 LEX nr 1313323 ) i prowadzenie w tym kierunku postępowania dowodowego było zbędne. Następstwo prawne wnioskodawcy wynikające z odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego , aktu założycielskiego spółki , a wcześniej zarządzenia Ministra Przemysłu z dnia 16.01.1989r. oraz wiadomego z treści przywołanego zarządzenia ( §1 pkt 3 ) istnienia do 1989r. przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą (...) w P. – Zakład (...) zostało wystarczająco wykazane przez wnioskodawcę , zaś uczestnik w żaden sposób go nie podważy. Niewątpliwie na gruncie kart obiektu inwentarzowego linii wysokiego napięcia i paszportu linii średniego napięcia linie te wybudowane zostały najpóźniej do (...), a linie średniego napięcia nawet wcześniej oraz były wykorzystywane od końca (...). Do ustalenia okresu zasiedzenia pozostała jednakże jeszcze kwestia dobrej lub złej wiary posiadacza. W ocenie sądu wnioskodawca w żaden sposób nie wykazał swojej dobrej wiary , pomimo jej kwestionowania i żądania , nie przedstawił dokumentów potwierdzających jego przekonanie o istnieniu tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości uczestnika, co przesądzało o obaleniu domniemania dobrej wiary. Sąd podzielił i tu stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 14 listopada 2012 r. sygn. akt II CSK 120/12, iż państwowe osoby prawne, które w okresie przed dniem 31 stycznia 1989 r., w wyniku realizacji inwestycji przesyłowych, przebiegających przez nieruchomości nie należące do przedsiębiorstwa przesyłowego, co do których wydane były decyzje administracyjne o przebiegu linii przesyłowej i pozwolenia budowlane, objęły w dobrej wierze posiadanie służebności, jako korzystanie z cudzej nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści tej służebności (art. 172 § 1 w związku z art. 292 i art. 352 k.c.). LEX nr 1267161 . Wnioskodawca nie przedstawił żadnych dowodów stanowiących o wydaniu takich decyzji czy innych uzasadniających jego dobra wiarę. Stąd w ocenie sądu należało uznać posiadanie służebności przez poprzedników prawnych i wnioskodawcę w złej wierze.

Zgodnie z art. 292 k.c. służebność gruntowa może być nabyta przez zasiedzenie tylko w wypadku, gdy polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia. Przepisy o nabyciu własności nieruchomości przez zasiedzenie stosuje się odpowiednio. Wg. art. 172 k.c. w zw. z art. 292 kc. posiadacz nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności, któremu nie przysługuje prawo służebności nabywa służebność, jeżeli posiada nieruchomość w zakresie odpowiadającym treści służebności nieprzerwanie od lat dwudziestu, chyba że uzyskał posiadanie w zakresie odpowiadającym treści służebności w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie lat trzydziestu posiadacz nieruchomości w zakresie odpowiadającym treści służebności nabywa służebność, choćby uzyskał posiadanie w złej wierze. Art. 176 § 1 kc. stanowi, że jeżeli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, obecny posiadacz może doliczyć do czasu, przez który sam posiada, czas posiadania swego poprzednika. Jeżeli jednak poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie służebności w złej wierze, czas jego posiadania może być doliczony tylko wtedy, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej lat trzydzieści. Wymienione przesłanki zostały spełnione. Stąd skutkowało to przyjęciem trzydziestoletniego okresu zasiedzenia , który liczony od dnia (...) upłynął dniu (...) , kiedy przedmiotowe linie energetyczne znajdowały się w zasobach poprzednika prawnego uczestnika - przedsiębiorstwa państwowego Zakładu (...) w J.. Nabył on więc służebność objętą wnioskiem , która to służebność przesyłu w konsekwencji należy do wnioskodawcy. Na marginesie zauważyć można, iż uczestnik nie wykazał , aby w jakikolwiek sposób przerwał bieg zasiedzenia bądź by zrobili to poprzedni właściciele nieruchomości . K. D. zeznał wręcz , że poza wnioskiem o odszkodowanie za zniszczone ziemniaki , do czasu wystąpienia do sądu z wnioskiem o ustanowienie służebności ( z dnia 20.12.2011r.) nigdy nie zwracał się do wnioskodawcy o ustanowienie służebności. Nie wykazał on również ani faktu ani daty przesunięcia słupa linii wysokiego napięcia ze środka na granicę działki nr (...) , zeznając jedynie że było to jeszcze w czasie kiedy właścicielką gospodarstwa była jego matka .

W świetle powyższych ustaleń i zważań sąd stwierdził nabycie przez przedsiębiorstwo państwowe Zakład (...) w J. , którego następcą prawnym jest wnioskodawca, w drodze zasiedzenia służebności przesyłu na działce nr (...) jak w pkt. I postanowienia.

Dalej idący wniosek w zakresie działki nr (...) , na której nie ma wskazywanych we wniosku linii energetycznych ( co nota bene wiadomo również z odpowiedzi na wniosek występującego tam w charakterze uczestnika przedsiębiorstwa energetycznego w sprawie o sygn. akt I Ns 1796/11) podlegał oddaleniu.

O kosztach postępowania rozstrzygnięto zgodnie z ogólną zasadą z art. 520 §1 kpc. obciążając nimi strony zgodnie z ich udziałem w sprawie.