Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

POSTANOWIENIE

Dnia 23 kwietnia 2015 r.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący – SSR Elżbieta Wiśniewska

Protokolant – Przemysław Przeworski

po rozpoznaniu w dniu 23 kwietnia 2015 r. w Jeleniej Górze

na posiedzeniu jawnym

sprawy egzekucyjnej z wniosku wierzyciela (...) w B.

z udziałem dłużnika B. Z.

o świadczenie pieniężne skierowane do nieruchomości

prowadzonej przez K. D. B. o sygn. akt Km 1491/12 i Km 1493/12

na skutek zarzutów wierzyciela hipotecznego (...) Spółka jawna w S. do planu podziału

postanawia:

1.  zatwierdzić plan podziału sumy 37.631,25 zł uzyskanej z egzekucji nieruchomości niezabudowanej, położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą nr (...), z dnia (...) r. sporządzony przez K. – D. B.;

2.  zatwierdzić plan podziału sumy 1.054.666,67 zł uzyskanej z egzekucji prawa własności nieruchomości, położonej w K. przy ul. (...), zabudowanej budynkiem mieszkalno – pensjonatowym w zabudowie bliźniaczej, dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), z dnia (...) r. sporządzony przez K. – D. B.;

3.  sprostować postanowienie Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 28 listopada 2013 r. o udzieleniu przybicia, w ten sposób, że w punkcie 1 sentencji, w miejscu słów „prawa użytkowania wieczystego” wpisać prawidłowo „prawa własności”;

4.  sprostować postanowienie Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 30 lipca 2014 r. o przysądzeniu prawa w ten sposób, że w jego sentencji w miejsce słów „prawo użytkowania wieczystego” wpisać prawidłowo „prawo własności”;

5.  zasądzić od (...) Spółki jawnej w S. na rzecz wierzyciela (...) w B. kwotę 1.217,00 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn.akt I Co 2759/12

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 13 października 2014 r. Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze w sprawie egzekucyjnej z wniosku wierzyciela (...) w B. z udziałem dłużniczki B. Z. prowadzonej przez K. D. B. w sprawach o sygn.akt Km 1491/12 i Km 1493/12 zatwierdził w punkcie I plan podziału sumy podziału sumy 37.631,25 zł uzyskanej z egzekucji nieruchomości niezabudowanej, położonej w K. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą nr (...), z dnia (...)r., złożony w dniu 25 września 2014 r. sporządzony przez K. – D. B., a w punkcie II zatwierdził plan podziału sumy 1.054.666,67 zł uzyskanej z egzekucji prawa własności nieruchomości, położonej w K. przy ul. (...), zabudowanej budynkiem mieszkalno – pensjonatowym w zabudowie bliźniaczej, dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział VI Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...), z dnia (...) r., złożony w dniu 25 września 2014 r. przez K. – D. B..

Do planu podziału zarzuty wniósł wierzyciel hipoteczny (...) Spółka jawna w S. i zarzucił:

1.  naruszenie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że opłata egzekucyjna należy się także za czynności nieprowadzące do wyegzekwowania należności w postępowaniu egzekucyjnym;

2.  naruszenie art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na naliczeniu opłaty egzekucyjnej od sumy zaliczonej w poczet ceny, która jako że nie została zapłacona, nie może być traktowana jako wyegzekwowana w postępowaniu egzekucyjnym;

3.  naruszenie art. 46 w zw. z art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji poprzez ich niewłaściwe zastosowanie, polegające na ustaleniu przez organ egzekucyjny opłaty stosunkowej od wartości ceny nieruchomości, podczas gdy opłata stosunkowa należna jest tylko i wyłącznie od kwoty wyegzekwowanej w toku prowadzonej egzekucji.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego planu podziału i nakazanie komornikowi sporządzenie nowego projektu uwzględniającego wszystkie zarzuty.

Nadto w uzasadnieniu wierzyciel hipoteczny wskazał, że nie miał żadnego interesu w prowadzeniu egzekucji z nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), nie był wierzycielem egzekwującym, jest natomiast wierzycielem hipotecznym. Bank w chwili wszczęcia egzekucji z nieruchomości o wartości 50.000 zł, obciążonej hipoteką w wysokości 120.000 zł winien się był liczyć z tym, że nie zaspokoi swojej wierzytelności, a zatem winien ponieść koszty postępowania egzekucyjnego w całości. Ponadto organ egzekucyjny przyjął, że wszystkie związane ze sporządzeniem opinii biegłych, wydatki, koszty doręczeń korespondencji zostaną pokryte z egzekucji prowadzonej z nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), zaś wierzyciel ma ponieść wyłącznie koszty opłaty stosunkowej naliczone w toku egzekucji z nieruchomości objętej księgą wieczystą (...). Tym samym wierzyciel hipoteczny a nie egzekwujący został obciążony kosztami obydwu egzekucji. W konsekwencji wierzyciel wniósł także o zmianę planu podziału w ten sposób, by z uzyskanej z egzekucji nieruchomości objętej księgą wieczystą nr (...) całą kwotę 37.631,25 zł zaliczyć wierzycielowi hipotecznemu na podstawie art. 968 § 1 k.p.c. na poczet wierzytelności hipotecznej oraz odpowiednio powiększyć sumę kosztów, które zostaną zaspokojone z egzekucji z nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), ewentualnie o proporcjonalne rozdzielenie kosztów w stosunku do nieruchomości przez niech nabytych.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Zarzuty do planu podziału nie zasługiwały na uwzględnienie.

Przede wszystkim nie zasługiwały na uwzględnienie zarzuty dotyczące naruszenia przepisów art. 49 i 46 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. W ramach zarzutów do planu podziału nie jest bowiem dopuszczalne kwestionowanie prawomocnego postanowienia o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego. Kognicja sądu rozpoznającego środki zaskarżenia przeciwko planowi podziału ogranicza się do rozpoznania zarzutów formalnych, z których wymienia się m.in.: kwestionowanie dopuszczenia wierzycieli do podziału (tj. naruszenie art. 797, 1030, 1034, 1036 k.p.c.), błędne ustalenie sumy podlegającej podziałowi, naruszenie zasady pierwszeństwa (art. 1025 k.p.c.) lub proporcjonalności (art. 1026 k.p.c.), pominięcie w planie części lub całej ze zgłoszonych wierzytelności. Natomiast w postępowaniu tym nie jest dopuszczalne kwestionowanie istnienia oraz wysokości wierzytelności, które są należycie udokumentowane i prawidłowo zgłoszone do podziału. Zważyć należy, że koszty egzekucyjne związane z czynnościami komornika w egzekucji z nieruchomości podlegają uwzględnieniu przy podziale sumy uzyskanej z egzekucji na podstawie postanowienia komornika ustalającego ich wysokość (art. 770 k.p.c.) (vide uchwała SN z 20 października 2010 r., sygn.akt III CZP 71/10 (OSNC 2011/5/53). Tym samym ustalone na tej podstawie prawomocnie koszty postępowania egzekucyjnego stanowią wierzytelność podlegającą uwzględnieniu w planie podziału. Postanowienia Komornika Sądowego D. B. ustalające koszty postępowania egzekucyjnego z dnia (...) r. w sprawach Km 1493/12 i Km 1491/12 są prawomocne i koszty w nich ustalone podlegały uwzględnieniu w planie podziału. Stanowią więc wierzytelność komornika i wierzyciela egzekwującego. Poza tym nabywcy nie przysługuje legitymacja do zaskarżenia postanowienia ustalającego koszty postępowania egzekucyjnego.

Przechodząc do pozostałych zarzutów, w ocenie Sądu Rejonowego, wierzycielowi hipotecznemu nie służy także legitymacja czynna do wniesienia zarzutów w części obejmującej plan podziału sumy uzyskanej z egzekucji nieruchomości, objętej księgą wieczystą nr (...), w której to egzekucji nie brał udziału. Nie ma bowiem na tej nieruchomości ustanowionej hipoteki. Biorąc pod uwagę, że wierzyciel egzekwujący jak i dłużnik nie wnieśli zarzutów w tej części plan podziału stał się prawomocny. Przepis art. 927 k.p.c. stanowi, że po zajęciu nieruchomości wierzyciel przyłącza się do postępowania wszczętego wcześniej. Przepis ten określa zatem dla egzekucji z nieruchomości, prowadzonej przez kilku wierzycieli, inne skutki niż te, które wiążą się z prowadzeniem równocześnie przez kilku wierzycieli innej egzekucji przeciwko temu samemu dłużnikowi. Nakazuje to przyjąć, że egzekucja z nieruchomości toczy się w ramach jednego postępowania, w którym poszczególni wierzyciele zajmują samodzielną pozycję w tym znaczeniu, że ich działania nie odnoszą skutku wobec innych wierzycieli. Zróżnicowanie wysokości opłat egzekucyjnych w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych (art. 49 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji, jedn. tekst: Dz.U. z 2006 r. Nr 167, poz. 1191 ze zm. - dalej: "u.k.s.e.") wskazuje, że ich wysokość jest uzależniona m.in. od przewidywanego nakładu pracy komornika przy prowadzeniu czynności egzekucyjnych w poszczególnych kategoriach spraw. W egzekucji z nieruchomości wszystkie czynności egzekucyjne, nawet przeprowadzone przed przyłączeniem się dalszych wierzycieli, są wobec nich skuteczne i nie mogą oni żądać ich powtórzenia (art. 927 k.p.c.). Z tego punktu widzenia nie ma racjonalnych przesłanek dla pobierania przez komornika kilku opłat egzekucyjnych, zależnie od liczby wierzycieli uczestniczących w egzekucji z nieruchomości. Ponadto art. 49 u.k.s.e. przewiduje opłatę stosunkową, której wysokość jest uzależniona od wartości wyegzekwowanego świadczenia. Niezależnie od liczby wierzycieli prowadzących egzekucję z nieruchomości opłata egzekucyjna może być zatem ustalona na podstawie wysokości wyegzekwowanego świadczenia, podobnie jak w przypadku, w którym inna egzekucja prowadzona jest kilkoma sposobami i dla wysokości opłaty egzekucyjnej istotny jest końcowy efekt czynności komornika w postaci łącznie wyegzekwowanej sumy. Nie można pomijać także sytuacji dłużnika, który przy innym rozwiązaniu byłby zmuszony nie tylko do zwrotu kosztów na rzecz poszczególnych wierzycieli (kosztów zastępstwa prawnego i poniesionych przez nich wydatków), ale również ponoszenia kilku opłat egzekucyjnych, co byłoby nadmiernym obciążeniem. Takie rozwiązanie w wielu przypadkach godziłoby także w interesy wierzycieli, gdyż przy podziale sumy uzyskanej z egzekucji, niewystarczającej na zaspokojenie wszystkich objętych planem podziału należności, koszty egzekucyjne korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed sumami egzekwowanymi (art. 1025 § 1 pkt 1 k.p.c.) – tak też SN w uchwale z 20 października 2010 r., sygn. akt III CZP 71/10 (OSNC 2011/5/53), podobnie SN w uchwale z 18 lipca 2012 r. w sprawie III CZP 27/12 (OSNC 2013/2/12). W niniejszej sprawie komornik ustalił jedną opłatę stosunkową dla wszystkich egzekucji z nieruchomości, czemu dał też wyraz w projekcie planu podziału, zatwierdzonym przez Sąd.

Nieruchomość objęta księgą wieczystą Kw (...) została nabyta przez wierzyciela hipotecznego (...) Spółka jawna w S. w drodze przejęcia. Innymi słowy skarżący jest nabywcą nieruchomości ze wszystkimi tego konsekwencjami i obowiązkami jakie spoczywają na nabywcy, a który wniósł o zaliczenie na poczet ceny nabycia własnej wierzytelności hipotecznej. Zgodnie z art. 968 § 1 k.p.c. nabywca może zaliczyć na poczet ceny własną wierzytelność lub jej część, jeżeli znajduje ona pokrycie w cenie nabycia. Ustawodawca wprowadza możliwość, że nabywca, realizując obowiązek wpłaty ceny nabycia, wynikający z art. 967 k.p.c. może zaliczyć na poczet tej ceny własną wierzytelność lub jej część, jeżeli znajduje ona pokrycie w cenie nabycia. Przez wierzytelność lub jej część, która znajduje pokrycie w cenie nabycia (art. 968 § 1 KPC), należy rozumieć tylko taką wierzytelność lub jej część, która by została zaspokojona na podstawie sporządzonego w przyszłości planu podziału sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości. Ocena, czy zaliczona przez wierzyciela na poczet ceny nabycia własna wierzytelność lub jej część znajduje pokrycie w cenie nabycia (art. 968 § 1), powinna być dokonana w ścisłym związku z przepisem art. 1025 k.p.c., jeżeli z sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości mają być zaspokojone należności również innych wierzycieli (post. SN z 3.2.1972 r., III CRN 156/71, OSNC 1972, Nr 6, poz. 121). Stosownie do art. 1025 § 1 pkt 1 k.p.c. z kwoty uzyskanej z egzekucji zaspokaja się w następującej kolejności koszty egzekucyjne. Tym samym z ceny nabycia, na poczet której nabywca zaliczył własną wierzytelność, winien był pokryć należne komornikowi i wierzycielowi koszty egzekucyjne, podlegające zaliczeniu w pierwszej kolejności, przed wierzytelnością zabezpieczoną hipotecznie. Tym samym nie ma racji nabywca domagając się obciążenia kosztami egzekucyjnymi wierzyciela egzekwującego i w całości zaliczenia ceny nabycia na poczet wierzytelności hipotecznej.

Mając na uwadze powyższe postanowiono jak w punkcie I postanowienia.

Z uwagi na oczywistą omyłkę pisarską popełnioną w postanowieniu z dnia 28 listopada 2013 r. o udzieleniu przybicia prawa własności nieruchomości objętej księgą wieczystą (...), gdzie przez niedokładność wpisano, że udzielono przybicia prawa użytkowania wieczystego, Sąd dokonał sprostowania w tym zakresie poprzez oznaczenie prawa jako prawo własności, a nie użytkowania wieczystego. Z treści księgi wieczystej oraz z protokołu opisu i oszacowania wprost wynika, że prawo obejmujące tę nieruchomość jest prawem własności, nie zaś prawem użytkowania wieczystego. Z tej samej przyczyny dokonano sprostowania postanowienia z dnia 30 lipca 2014 r. o przysądzeniu prawa własności nieruchomości.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c., stosownie do wyniku sprawy. Biorąc pod uwagę, że wierzyciel egzekwujący w całości utrzymał się przy swoim żądaniu, skarżący winien zwrócić wierzycielowi poniesione przez niego koszty postępowania, na które składały się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1.200 zł – obliczone na podstawie § 11ust. 1 pkt 7 w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia ministra sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, adekwatnie do wartości przedmiotu sprawy tj. 10.944 zł.