Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 stycznia 2014 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Barbara Żukowska (spr.)

Sędziowie SO Klara Łukaszewska

SO Andrzej Wieja

Protokolant Jolanta Kopeć

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Zbigniewa Jaworskiego

po rozpoznaniu w dniu 28 stycznia 2014r.

sprawy D. W.

oskarżonego z art. 178a § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 14 października 2013 r. sygn. akt II K 1496/12

I. na podstawie art. 105 § 2 kpk prostuje oczywistą omyłkę pisarską w pkt V części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku w ten sposób, że w miejsce omyłkowo wpisanej daty „9 czerwca 2013r.” wpisuje „9 czerwca 2012r.”,

II. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego D. W.uznając apelację obrońcy oskarżonego za oczywiście bezzasadną,

III. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. B. kwotę 516,60 zł w tym 96,60 zł podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym,

IV. zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 684/13

UZASADNIENIE

D. W.oskarżony był o to, że:

w dniu 9 czerwca 2012r. w J. województwo (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości wynoszącym 3,1 promila alkoholu we krwi prowadził w ruchu lądowym samochód m-ki (...) nr rej, (...); to jest o czyn z art. 178a § 1 k.k. ;

w dniu 25 czerwca 2012r. w J. województwo (...) znajdując się w stanie nietrzeźwości wynoszącym 0,29 mg/dm3 alkoholu w wydychanym powietrzu prowadził w ruchu lądowym samochód m-ki (...) nr rej, (...) to jest o czyn z art. 178a § 1 k.k.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 14 .X.2013r. w sprawie II K 1496/12:

oskarżonego D. W.uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów tj. występków z art. 178 a § 1 k.k. przyjmując, iż stanowią one ciąg przestępstw w rozumieniu art. 91 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 178 a § 1 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzył mu karę 10 ( dziesięciu ) miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 35 ( trzydziestu pięciu ) godzin w stosunku miesięcznym;

na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył na poczet orzeczonej wobec oskarżonego D. W.kary ograniczenia wolności okres zatrzymania w dniach 9 czerwca 2012r. do 10 czerwca 2012r. przyjmując je za równoważne 4 ( czterem ) dniom ograniczenia wolności;

na mocy art. 42 § 2 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego D. W.środek karny w postaci zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wszelkich kategorii w ruchu lądowym na okres 3 ( trzech ) lat;

na mocy art. 49 § 2 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. orzekł względem oskarżonego D. W.na rzecz Funduszu (...)świadczenie pieniężne w wysokości 200 ( dwustu ) złotych;

na mocy art. 63 § 2 k.k. zaliczył oskarżonemu D. W.na poczet orzeczonego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych wszelkich kategorii w ruchu lądowym okres zatrzymania prawa jazdy od dnia 9 czerwca 2013r. do dnia 14 października 2013r;

na podstawie art. 29 ustawy Prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. R. B. kwotę 1104 złotych tytułem nieopłaconych kosztów obrony udzielonej z urzędu oraz kwotę 253,92 zł tytułem podatku od towarów i usług;

na podstawie art. 627 k.p.k. w zw. z art. 2 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 2 ust. 2 ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego D. W.na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym opłatę w kwocie 180 złotych.

Apelację od powyższego wyroku – w części dotyczącej pkt I i III wniósł obrońca oskarżonego i zarzucił:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych przez Sąd I instancji za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść /art. 438 pkt 3 kpk/ - polegający na ustaleniu, że oskarżony D. W.w dniu 9 czerwca kierował samochodem marki B. nr rej. (...)i kierował nim po placu parkingowym przy budynku położonym na ul. (...)w J.,

obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku / art. 438 pkt 2 kpk/ -a mianowicie art. 4 kpk w zw. z art. 5§2 kpk przez odmowę badania i uwzględnienia okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego i zasady domniemania niewinności- mimo nieusuniętych wątpliwości co do osoby, która kierowała samochodem B. nr rej. (...) krytycznego wieczoru i jednoznacznej treści zeznań świadków o zdarzeniu, które miało miejsce na podwórku położonym przy ul. (...), w którym, brały udział co najmniej dwie osoby ubrane w koszulki „w barwach narodowych”

- oraz art. 7 kpk przez dowolną ocenę dowodów z zeznań świadka T. Ł., świadka R. P., świadka A. H., świadka M. S. (1), świadka M. S. (2)zeznań świadka P. N., którym Sąd daje wiarę oraz z zeznań świadka B. P.i świadka P. Ż.potwierdzających wyjaśnienia oskarżonego D. W., którym Sąd nie dał wiary.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o:

zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I sentencji i uniewinnienie oskarżonego D. W.od zarzut prowadzenia w dniu 9 czerwca 2012r w ruchu lądowym samochodu marki B. nr rej. (...),

zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I i II sentencji przez wymierzenie oskarżonemu D. W.kary dwóch miesięcy ograniczenia wolności – z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres dwóch lat – za czyn przedstawiony w zarzucie nr 2 aktu oskarżenia popełniony w dniu 25.06.2012r. ,

2 zmianę zaskarżonego wyroku w pkt III sentencji i orzeczenie wobec oskarżonego D. W.środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 1 roku i 6 miesięcy,

zasądzenie od Skarbu Państwa na rzecz adwokata R. B. kwotę /516, 60 zł w tym 96,60 vat tytułem podatku VAT / nieopłaconych kosztów obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wywiedziona apelacja jest niezasadna w stopniu oczywistym i jako taka nie zasługiwała na uwzględnienie.

Autor omawianej apelacji wywodzi, iż w wyniku sprzecznej z przepisami prawa oceny dowodów dokonanej przez Sąd Rejonowy doszło do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku w zakresie przypisania oskarżonemu D. W.sprawstwa i winy w popełnieniu zarzucanego mu czynu z art. 178a § 1 kk z dnia 9 czerwca 2012 r.

Wbrew wywodom apelacji obrońcy Sąd Rejonowy rozpoznając przedmiotową sprawę nie dopuścił się zarzucanej obrazy przepisów „art. 4 w zw. z art. 5 § 2 kpk i art. 7 kpk”.

Odnosząc się szerzej do zarzutu obrazy art. 4 kpk zważyć należy, iż przepis ten określa sposób, w jaki organy prowadzące postępowanie karne winny procedować natomiast przedmiotem uchybień podnoszonych w apelacji mogą być konkretne normy nakazujące lub zakazujące dokonywania określonych czynności w określonej sytuacji procesowej. Oczywistym jest, że art. 4 kpk wymaga, by organy procesowe badały i uwzględniały okoliczności bez kierunkowego nastawienia do sprawy, zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, co osiągalne jest wówczas gdy przedmiotem zainteresowania, a następnie rozważań organu procesowego, jest cały zebrany w sprawie materiał dowodowy, bez pominięcia istotnych jego części.

Sąd Rejonowy nie pominął w rozważaniach żadnych z przeprowadzonych dowodów, wnikliwie je ocenił.

Chybiony jest zarzut naruszenia w procesie orzekania w postępowaniu pierwszoinstancyjnym przepisu art. 5 § 2 kpk. Wątpliwości, o jakich mowa w tym przepisie odnoszą się do zagadnień związanych z ustaleniami faktycznymi, a więc do sytuacji, gdy z zebranego materiału dowodowego wynikają różne wersje, a żadnej z nich nie da się wyeliminować.

Wątpliwości związane z problemem oceny dowodów nie są wątpliwościami, o jakich mówi przepis art. 5 § 2 kpk a zatem w sytuacji związanej z problemem oceny dowodów tj. przesądzenia który z wzajemnie sprzecznych dowodów zasługuje na wiarygodność a który nie, nie sposób bezpośrednio sięgać do dyrektywy przepisu art. 5 § 2 kpk.

O złamaniu dyrektywy zawartej w przepisie art. 5 § 2 kpk nie można mówić w sytuacji, w której sąd dokonując oceny przeciwstawnych wersji dowodowych, wybiera jedną z nich, należycie - stosownie do wymogów art. 7 kpk i art. 410 kpk – wybór ten uzasadniając. Skoro zatem sąd orzekający dokona ustaleń na podstawie swobodnej oceny dowodów i ustalenia te są stanowcze – a tak jest w przedmiotowej sprawie - to nie można skutecznie podnosić zarzutu obrazy zasady in dubio pro reo. Dla stwierdzenia czy wskazana zasada została naruszona istotne jest jedynie to, czy sąd orzekający w sprawie, a nie strona, rzeczywiście powziął wątpliwości co do ustaleń faktycznych i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął te wątpliwości na niekorzyść oskarżonego.

Rozpoznając przedmiotową sprawę Sąd Rejonowy prawidłowo – zgodnie z wymogami przepisu art. 7 kpk – ocenił przeprowadzone w toku rozprawy głównej dowody, usunął wszelkie wątpliwości i dokonał pewnych ustaleń faktycznych, tyle, że nie po myśli oskarżonego.

Mając na uwadze treść apelacji wywiedzionej przez obrońcę oskarżonego podnieść należy, iż zaprezentowany w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku proces dojścia do prawdy materialnej nie mógł być skutecznie kwestionowany. Konfrontując w postępowaniu odwoławczym treść zgromadzonego w przedmiotowej sprawie materiału dowodowego z wywodami Sądu I instancji Sąd Okręgowy nie ma wątpliwości, że ustalenia faktyczne, które doprowadziły do zrekonstruowania stanu faktycznego inkryminowanego zdarzenia z dnia (a właściwie nocy) 9 czerwca 2012 r. i przesądzenia o sprawstwie i winie oskarżonego D. W.w popełnieniu zarzucanego mu czynu, dokonane zostały w oparciu o swobodną ocenę dowodów. Stanowiska sądu odwoławczego w żadnym razie nie mogła zmienić treść apelacji obrońcy negującej prawidłowość tychże ustaleń.

W realiach przedmiotowej sprawy z zebranych w sprawie dowodów rysowały się dwie przeciwstawne wersje poddanego osądowi zdarzenia z dnia 9.VI.2012 r. – jedna wyłaniająca się z wyjaśnień oskarżonego i zeznań świadków S. G.i P. Ż., druga zaś mająca oparcie w dowodzie z zeznań świadka P. N., T. Ł., R. P., A. H., A. S.. Sąd orzekający miał prawo wyboru wersji zdarzenia, przy czym – oczywiście – zobligowany był ów wybór przekonująco, logicznie uzasadnić dokonując oceny każdego dowodu (zarówno indywidualnej, jak i w konfrontacji z innymi dowodami) z zachowaniem standardów wynikających z zasady swobodnej oceny dowodów.

Sąd Rejonowy spełnił należycie ten obowiązek, w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przedstawił dokonaną wnikliwą ocenę poszczególnych dowodów wskazując w sposób szczegółowy, logiczny – a zatem przekonujący – dlaczego jako niewiarygodne ocenił wyjaśnienia oskarżonego, przeczącego by w krytycznym czasie prowadził swój samochód oraz wspierające wyjaśnienia oskarżonego zeznania świadków P. Ż.i S. G.a za wiarygodne uznał dowody z zeznań P. N.i przesłuchanych w charakterze świadków funkcjonariuszy Straży Miejskiej i Policji.

Rolą i zadaniem sądu odwoławczego nie jest dokonywanie, po raz kolejny, w toku postępowania apelacyjnego oceny zgromadzonych w sprawie dowodów, gdyż stanowi to wyłącznie prerogatywę Sądu orzekającego w pierwszej instancji, niemniej z uwagi na treść apelacji, w której obrońca usiłuje zdeprecjonować zeznania świadka P. N., raz jeszcze uwagę należy zwrócić na stanowczość, konsekwencje w relacji tegoż świadka twierdzącego, iż w krytycznym czasie zauważył i rozpoznał znanego mu D. W.siedzącego za kierownicą samochodu m – ki B.wjeżdżającego i „szarżującego” po podwórku, uszkadzającego parkujące tam samochody, który opuścił auto dopiero po przyjeździe funkcjonariuszy Straży Miejskiej.

Istotnie przybyły na interwencję funkcjonariusz Straży Miejskiej T. Ł. (2) potwierdził w swych zeznaniach, iż … „w momencie, jak dojeżdżaliśmy do tego samochodu kierowca otworzył drzwi od swojej strony i nadal siedział w samochodzie” … „w tym momencie podszedł mężczyzna, który oświadczył, że … z okna widział, jak siedzący za kierownicą tego samochodu (...) jeździł nim po posesji i przed chwilą uszkodził zaparkowane tam samochody”, … (...) zachowywał się dziwnie, był agresywny, nie wykonywał żadnych poleceń” … (k. 17).

Brak jest jakichkolwiek podstaw by zakwestionować prawdziwość tychże dowodów, nie czyni tego skutecznie apelujący obrońca forsujący ustalenie, iż świadek P. N.rozpoznał kierowcę B.„z uwagi na charakterystyczna koszulkę biało – czerwoną”, … „a co najmniej dwie osoby tj. oskarżony i P. Ż.byli ubrani w podobne koszulki …”. W swoich zeznaniach P. N.stwierdził, iż rozpoznał kierującego ponieważ go zna, a nie „po koszulce”, nadto ustalenie kim był kierowca wynika wprost z powołanych zeznań świadka T. Ł.. Wskazać przy tym należy na dostrzeżone i ocenione przez Sąd Rejonowy sprzeczności w zeznaniach świadków P. Ż.i S. G.w relacji okoliczności poprzedzających przybycie funkcjonariuszy Straży Miejskiej, które nie powinny wystąpić, o ile świadkowie ci relacjonowaliby to samo zdarzenie.

Oczywistym jest, iż wybór wiarygodnych źródeł dowodowych należy do Sądu I instancji, jako stykającego się bezpośrednio z dowodami i odnoszącego wrażenia z przebiegu całości rozprawy głównej.

Kontrola odwoławcza nie obejmuje tej sfery przekonania sędziowskiego, jaka wiąże się wyłącznie z bezpośredniością przesłuchania, sprowadza się natomiast do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu) lub logicznej (błędu w rozumowaniu i wnioskowaniu) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy.

Sposób, w jaki Sąd Rejonowy zapoznał się z dowodami przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy, sposób, w jaki przeanalizował istotne, ujawnione w toku rozprawy głównej okoliczności nie pozwala na postawienie dokonanej ocenie skutecznego zarzutu; ocena ta nie przekracza granicy oceny swobodnej przez co pozostaje oceną niepodważalną

Apelacja – mimo, iż jej autor wskazuje na naruszenie w toku wyrokowania przepisów art. 4, 5 § 2 i 7 kpk – sprowadza się w istocie do zwykłej polemiki z oceną dowodów przeprowadzoną w pierwszej instancji i dokonanymi na tej podstawie ustaleniami.

Obrońca zakwestionował w apelacji prawidłowość ustalenia Sądu Rejonowego, iż oskarżony znajdujący się w stanie nietrzeźwości prowadził swój samochód w ruchu lądowym, na placu parkingowym, powołał orzeczenie Sądu Najwyższego, iż … „podwórko przydomowe nie może być uznane za miejsce, gdzie odbywa się ruch lądowy pojazdów, a zatem nie korzysta z ochrony art. 178a § 1 kk”.

Chybione jest twierdzenie obrońcy, iż w ustalonych w przedmiotowej sprawie realiach oskarżony D. W.nie prowadził samochodu w ruchu lądowym.

Miejsca, w których odbywa się ruch lądowy to - poza drogami publicznymi – miejsca ogólnodostępne dla ruchu pojazdów w pełnym lub ograniczonym zakresie. Przestępstwo z art. 178a § 1 kk może być popełnione w każdym miejscu, gdzie odbywa się ruch pojazdów a zatem miejscem tego przestępstwa w ruchu drogowym mogą być drogi publiczne, drogi wewnętrzne, strefy zamieszkania oraz wszelkie inne miejsca dostępne w pełnym lub ograniczonym zakresie dla ruchu pojazdów.

Miejsce, w którym krytycznej nocy poruszał się samochodem oskarżony było miejscem ogólnodostępnym dla uczestników ruchu drogowego, nie tylko mieszkańców pobliskich domów, parkujących na placu lub w znajdujących się tu garażach. Niektóre z parkujących tu samochodów oskarżony uszkodził podczas jazdy a zatem brak jest podstaw dla stwierdzenia, że miejsce to było wyłącznie „podwórkiem przydomowym”, gdzie nie odbywa się ruch drogowy podlegający ochronie.

Ulica (...) w J. znajduje się w centrum miasta, w bliskiej odległości od siedziby Sądu Rejonowego i Okręgowego.

Sędziom orzekającym w Wydziale Odwoławczym z urzędu wiadomym jest, iż na podwórze przy budynkach nr (...) na ul. (...) wjechać i wyjechać można z obu stron tego ciągu budynków, przy czym bez jakichkolwiek ograniczeń uczynić to może każdy kierowca poszukujący miejsca do parkowania.

W kontekście przeprowadzonych i swobodnie ocenionych dowodów słusznie Sąd Rejonowy przypisał oskarżonemu D. W.sprawstwo i winę w popełnieniu obu zarzucanych mu czynów kwalifikowanych z art. 178a § 1 kk. W apelacji obrońcy oskarżonego brak jest jakichkolwiek okoliczności, które mogłyby skutecznie podważać, ustalenia odnośnie czynu popełnionego w dniu 9.VO.2012 r. obrońca ocenie dowodów dokonanej w postępowaniu pierwszoinstncyjnym przeciwstawił wyłącznie własną ocenę; przedstawiona w tymże środku odwoławczym polemika jest niezasadna w stopniu oczywistym. W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy dokonał pewnych ustaleń faktycznych, tyle, że nie po myśli oskarżonego.

Nie znalazł Sąd Okręgowy także podstaw do ingerencji w zakresie orzeczenia w zaskarżonym wyroku o karze: rodzaj i wymiar orzeczonej wobec oskarżonego D. W.kary i środków karnych – w kontekście ustalonych przez Sąd Rejonowy okoliczności istotnych w procesie orzekania o karze – nie zezwala na ocenę, iż orzeczona kara jest rażąco surową.

W ocenie Sądu Okręgowego orzeczona wobec D. W.zaskarżonym wyrokiem kara ukształtowana została w sposób bardzo wyważony a przy jej orzekaniu Sąd Rejonowy uwzględnił dyrektywy o jakich mowa w przepisie art. 53 kk; orzeczona kara jest sprawiedliwą i współmierną, właściwą wychowawczo a nadto odpowiednio dolegliwą.

Nie znajdując podstawy faktycznej ani prawnej dla uwzględnienia apelacji wywiedzionej przez obrońcę, uznając tę apelację za bezzasadną w stopniu oczywistym Sąd II instancji zaskarżony wyrok, jako trafny i prawidłowy utrzymał w mocy.

Trudna sytuacja materialna oskarżonego utrzymującego się z zasiłku dla bezrobotnych, posiadającego na utrzymaniu dwoje dzieci przesądziła o zwolnieniu go z obowiązku zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze (art. 634 kpk w zw. z art. 624 § 1 kpk).

O kosztach nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze i na podstawie § 14 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.IX.2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

AP