VI Ka 667/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze z 2024-11-05
Sygn. akt VI Ka 667/24
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 5 listopada 2024 r.
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
Przewodniczący – Sędzia Robert Bednarczyk
Protokolant Joanna Szmel
przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Marcina Piekarskiego
po rozpoznaniu w dniu 5 listopada 2024r.
sprawy E. T. ur. (...) w J.
c. J., J. z domu K.
oskarżonej z art. 190 § 1 k.k., art. 288 § 1 .k.k
z powodu apelacji wniesionych przez oskarżoną, obrońców oskarżonej i pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej
od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze
z dnia 19 lipca 2024 r. sygn. akt II K 2112/21
I. utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;
II. zwalnia oskarżoną od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 667/24 |
||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 19 lipca 2024r. w sprawie II K 2112/21 |
||||||||||||||||||||
0.11.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☒ obrońca |
||||||||||||||||||||
☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☒ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||||||||||||||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☐ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
0.11.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
0.12.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||
0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
0.12.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
Ap Apelacja obrońcy oskarżonej adw. J. G.: O. przepisów postępowania, a to art. 7 k.p.k. - poprzez noszącą znamiona dowolności ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego (w tym w szczególności: wyjaśnień oskarżonej E. T., zeznań świadków M. T., A. T., A. C. i J. C., a także nagrań z 11 sierpnia 2021 roku), która doprowadziła Sąd a quo, do nieuprawnionego przyjęcia, że: - oskarżona E. T. groziła pokrzywdzonej M. T. pozbawieniem jej życia, to jest popełnieniem na jej szkodę przestępstwa zabójstwa, - czyn oskarżonej wzbudził w M. T. faktyczną i uzasadnioną obawę, że rzekoma groźba zostanie spełniona, - pokrzywdzona użyła wobec E. T. gazu łzawiącego, ponieważ zachowanie oskarżonej wywołało u niej poczucie zagrożenia, Popodczas gdy całokształt materiału dowodowego oceniony w zgodzie ze standardem wynikającym z art. 7 k.p.k. nie pozwala na poczynienie ustaleń faktycznych tej treści i prowadzi do wniosku, że E. T. nie groziła pokrzywdzonej pozbawieniem jej życia, a wszelkie wypowiedzi oskarżonej stanowiły wyłącznie nacechowany emocjonalnie element kłótni pomiędzy skonfliktowanymi członkami rodziny i nie wzbudziły w M. T. uzasadnionej obawy spełnienia rzekomej groźby, zaś powyższe uchybienie miało istotny wpływ na treść zapadłego wyroku, albowiem doprowadziło do nieuprawnionego przypisania oskarżonej E. T. sprawstwa czynu zabronionego z art. 190 § 1 k.k. popełnionego na szkodę M. T.. Ap Apelacja obrońcy oskarżonej adw. F. B.: 1. 1. obraza przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i przyjęcie, iż oskarżona groziła pozbawieniem życia pokrzywdzonej M. T., co miało wpływ na uznanie oskarżonej winnej zarzucanych jej czynów, podczas gdy Sąd I instancji nie wziął pod uwagę wyjaśnień oskarżonej, z których wynika, że zachowanie oskarżonej było reakcją na wtargnięcie pokrzywdzonej do jej mieszkania i zabranie oskarżonej jej telefonu komórkowego, który oskarżona próbowała odebrać pokrzywdzonej M. T., zaś na skutek braku zwrotu telefonu oskarżona próbowała go odzyskać, zaś pokrzywdzona M. T. używając gazu nie działała w sytuacji zagrożenia i obaw przed spełnieniem gróźb ze strony, oskarżonej, lecz w celu utrzymania się w posiadaniu zabranego oskarżonej telefonu, co powoduje, iż Sąd dokonał analizy jedynie fragmentu zdarzenia i nie wziął pod uwagę całego kontekstu sytuacji, a który wskazuje, że to pokrzywdzona swoim zachowaniem wypełniła znamiona przestępstwa z art. 191 k.k., zaś oskarżonej nie sposób przypisać działania z art. 190 § 1 k.k., skoro jej zachowanie było reakcją na zabór przez pokrzywdzoną jej telefonu, co więcej w przedmiocie działań pokrzywdzonej wskazujących na zmuszenie oskarżonej do określonego zachowania zwrócił uwagę Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze Wydział II Kamy w wyroku w sprawie II K 1877/21, czego Sąd w niniejszej sprawie nie zauważa, a co winno przemawiać za uniewinnieniem oskarżonej od zarzucanego jej czynu; 2. 2. obraza przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i uznanie, iż działanie oskarżonej wzbudziło u pokrzywdzonej uzasadnioną obawę spełnienia groźby, albowiem zachowanie pokrzywdzonej wskazywało na stan zagrożenia, ponieważ użyła gazu, wzywała pomocy osób trzecich, a co miało wpływ na uznanie oskarżonej winnej zarzucanej jej czynów, podczas gdy dokładna analiza całego zdarzenia wskazuje, że pokrzywdzona nie obawiała się oskarżonej, albowiem pokrzywdzona i świadek A. C. zamiast opuścić mieszkanie oskarżonej czy wezwać pomoc nie opuściły niezwłocznie miejsca zdarzenia, lecz świadek A. C. nagrywała całe zdarzenie telefonem, pokrzywdzona M. T. nie wzywała pomocy jakichkolwiek osób trzecich chociażby przebywających w hotelu, nie dzwoniła na Policję, lecz zadzwoniła do świadka A. C. celem skonsultowania z nią przebiegu zdarzenia, co więcej skoro w ocenie Sądu podobne agresywne relacje pomiędzy oskarżoną, a pokrzywdzoną miały miejsce w przeszłości to sam fakt przyjazdu do mieszkania oskarżonej świadczy, że pokrzywdzona nie obawiała się w żaden sposób oskarżonej, a co winno przemawiać za uniewinnieniem oskarżonej od zarzucanego jej czynu; 3. 3. obraza przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a zwłaszcza nagrania, z którego w ocenie Sądu wynika spontaniczna wypowiedź pokrzywdzonej M. T. co do grożenia przez oskarżoną pozbawieniem życia pokrzywdzonej, co miało wpływ na uznanie, iż oskarżona jest winna zarzucanych jej czynów, podczas gdy przedmiotowa wypowiedz nie była spontaniczna, albowiem nagranie nie pochodzi z chwili zdarzenia, lecz zostało nagrane po całym zdarzeniu i dopiero po przyjeździe na miejsce świadka A. C., a nadto pokrzywdzona mogła skonsultować uprzednio z A. C. treść swoich wypowiedzi, co wskazuje, że nagranie nie może stanowić dowodu świadczącego o sprawstwie oskarżonej, a co powinno mieć wpływ na uniewinnienie oskarżonej od zarzucanych jej czynów; 4. 4. obraza przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i przyjęcie, iż oskarżona groziła pokrzywdzonej pozbawieniem życia, co miało wpływ na uznanie oskarżonej winnej zarzucanych jej czynów, podczas gdy żaden dowód w sprawie nie wskazywał na to, aby oskarżona kierowała pod adresem pokrzywdzonej jakiejkolwiek groźby karalnej, żaden z przesłuchanych w sprawie świadków ani A. C., ani J. C. nie słyszeli bezpośrednio słów kierowanych pod adresem M. T., Sąd nie przesłuchał bezpośrednio na rozprawie pokrzywdzonej M. T., co więcej sama oskarżona nie przyznała się do zarzucanego jej czyn, co wskazuje na brak wystarczających dowodów pozwalających na przypisanie sprawstwa oskarżonej; 5. 5. obraza przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i uznanie, iż oskarżona swoim działaniem wypełniła znamiona czynu z art. 190 § 1 k.k. albowiem kierowała pod adresem groźby, iż pozbawi ją życia, a nadto posiadała nóż, podczas gdy żaden dowód nie wskazuje na to aby oskarżona kierowała do pokrzywdzonej jakikolwiek groźby, a posiadany przez oskarżoną nóż został użyty wyłącznie w celu przebicia opon w pojeździe, którym poruszała się pokrzywdzona, a co świadczy o braku zamiaru użycia gróźb karalnych wobec pokrzywdzonej, a nadto brak wystarczających dowodów na sprawstwo oskarżonej. 6. obraza przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k poprzez dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i uznanie, iż oskarżona kierowała pod adresem oskarżonej groźby karalne pozbawienia życia, zaś pokrzywdzona znajdowała się w stanie zagrożenia, a nadto, iż groźby kierowane pod jej adresem wzbudziły w pokrzywdzonej uzasadnioną obawę ich spełnienia, podczas gdy Sąd nie przeanalizował rzetelnie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w tym nie wziął pod uwagę dokumentacji medycznej dotyczącej pokrzywdzonej M. T., a które wskazują na uzależnienie pokrzywdzonej od środków odurzających oraz leków, jak również na zaburzenia osobowości, a które wskazują, iż zeznania pokrzywdzonej nie zasługują na przyznanie im waloru wiarygodnością, a co wobec braku innych dowodów sprawie winno przemawiać za uniewinnieniem oskarżonej. Ap Apelacja oskarżonej: I. I obraza przepisów postępowania karnego, mający istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia tj.: 1. 1. art. 7 k.p.k. i art. 424 § 1 pkt 1 in fme k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażającej się w sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, wybiórczej, bezkrytycznej i jednoznacznie ukierunkowanej na poniesienie odpowiedzialności karnej przez oskarżoną, analizy: a) a) wyjaśnień oskarżonej, która konsekwentnie nie przyznawała się do zarzucanego jej aktem oskarżenia czynu, bezpodstawnym przyjęciu, wbrew zgormadzonym w toku postępowania dowodom, iż oskarżona groziła M. T. popełnieniem przestępstwa pozbawienia życia, przy czym groźby te wzbudziły w zagrożonej uzasadnioną obawę ich spełnienia, czym działała na szkodę M. T., b) b) zeznań pokrzywdzonej, w tym relacji pokrzywdzonej utrwalonej na nagraniu stanowiącym dowód w sprawie bez konfrontacji tych zeznań ze źródłem dowodowym i bez fizycznego bezpośredniego przesłuchania pokrzywdzonej na rozprawie, 2. 2. naruszenie zasady bezpośredniości poprzez brak bezpośredniego przesłuchania pokrzywdzonej na rozprawie i dokonanie przez Sąd ustaleń faktycznych stanowiących podstawę wyroku na dowodach pochodnych, wzajemnie sprzecznych i niepełnych; 3. 3. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 k.p.k., polegająca na uznaniu przez Sąd I instancji za w pełni wiarygodny dowód z nagrania, podczas gdy prawidłowa analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym wyjaśnień oskarżonej, zeznań świadków, dowodów z opinii biegłych potwierdzających zachowanie oskarżonej i postawę pokrzywdzonej jako osoby uzależnionej, rodzi niedające się usunąć wątpliwości, które wbrew treści art. 5 § 2 k.p.k. na kanwie niniejszej sprawy zostały rozstrzygnięte na niekorzyść oskarżonej co w konsekwencji doprowadziło Sąd Rejonowy do błędnych ustaleń faktycznych odnośnie winy i sprawstwa oskarżonej; 4. 4. art. 410 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. i w zw. art. 7 k.p.k. poprzez wydanie zaskarżonego wyroku bez uwzględnienia całokształtu okoliczności ujawnionych w postępowaniu, przy uwzględnieniu jedynie okoliczności przemawiających na niekorzyść oskarżonej to jest: a) a) bez uwzględnienia faktu zainteresowania świadków A. C. i J. C. w skazaniu E. T. oraz uprzedniego prawomocnego skazania A. C. za pomówienia względem E. T., b) b) z pominięciem istotnych okoliczności i rozbieżności w zeznaniach M. T. złożonych w postępowaniu przygotowawczym z wersją zdarzenia utrwaloną na nagraniu, c) c) z pominięciem istoty konfliktu pomiędzy oskarżoną a pokrzywdzoną, sposobem zachowania się pokrzywdzonej i wzajemnej relacji matki i córki, II. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia poprzez przyjęcie, że oskarżona umyślnie w zamiarze bezpośrednim dopuściła się czynu polegającego na grożeniu M. T. popełnieniem przestępstwa pozbawienia życia, przy czym groźby te wzbudziły w zagrożonej uzasadnioną obawę ich spełnienia, czym działała na szkodę M. T., Ap Apelacja pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej adw. K. B. F.: 1. 1. rażące naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 17 § 1 pkt 10 k.p.k. mające istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, poprzez jego zastosowanie i umorzenie postępowania karnego w zakresie czynu wskazanego w pkt. 2. wyroku, w sytuacji gdy nie doszło do skutecznego cofnięcia wniosku o ściganie, pochodzącego od osoby uprawnionej, tj. złożonego przez użytkownika/posiadacza pojazdu - M. T., w posiadaniu której pojazd marki C. (...) o nr rej. (...) rzeczywiście znajdował się w chwili popełnienia czynu zarzucanego oskarżonej w pkt. 2. wyroku, a zatem nie zaistniała przesłanka umorzenia postępowania; 2. 2. naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 288 § 1 k.k. poprzez błędną wykładnię tego przepisu, polegającą na uznaniu, że przestępstwo tam opisane może zostać popełnione tylko na szkodę właściciela rzeczy, podczas gdy przestępstwo określone w art. 288 § 1 k.k. chroni nienaruszalność oraz zdolność do użytkowania rzeczy cudzych, do których określonemu podmiotowi przysługuje prawo własności, bądź który jest posiadaczem tych rzeczy, albo przysługują mu inne uprawnienia do rzeczy, wynikające z praw rzeczowych lub obligacyjnych, a zatem sprawca tego przestępstwa narusza bezpośrednio zarówno dobro prawne właściciela rzeczy, jak i dobro prawne posiadacza rzeczy w dobrej wierze, stąd przepis art. 288 § 1 k.k. chroni także posiadanie, będące atrybutem własności, które może być faktycznie przekazywane innemu podmiotowi, np. użytkownikowi, dzierżawcy, najemcy czy prawnemu posiadaczowi rzeczy; 3. 3. rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonej kary, wyrażającą się orzeczeniem kary rodzajowo najłagodniejszej przewidzianej za popełnienie występku z art. 190 § 1 k.k., która to kara pozostaje nieadekwatna do stopnia winy i szkodliwości społecznej czynu oraz w relacji do celów jakie kara ta winna spełnić w zakresie prewencji szczególnej i społecznego oddziaływania, przez co nie zaspokaja społecznego poczucia sprawiedliwości, wreszcie nie uwzględnia w pełni prawnie chronionych interesów pokrzywdzonej, w rozumieniu art. 2 § 1 pkt 3 k.p.k.; 4. 4. naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 41a § 1 k.k. poprzez jego niezastosowanie i zaniechanie orzeczenia wobec oskarżonej zakazu kontaktowania się z pokrzywdzoną i zbliżania do niej na odległość 100 m, podczas gdy rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, waga naruszonych przez oskarżoną obowiązków, jak również postać zamiaru, jej motywacja, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia, przemawiały za orzeczeniem w/w środków karnych na maksymalny okres przewidziany w art. 43 § 1 k.k.; 5. rażące naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. mające istotny wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, poprzez oddalenie wniosków dowodowych oskarżycielki posiłkowej w postaci zawnioskowanych dokumentów, co mogło mieć wpływ na treść wyroku w zakresie ustaleń faktycznych, co do zachowań oskarżonej względem pokrzywdzonej przemawiających za orzeczeniem wnioskowanych środków karnych. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny ☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Już na wstępie podnieść należy, że zawarte w apelacji adw. F. B. i oskarżonej zarzuty, dotyczące naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 410 kpk są bezzasadne. Obraza tego przepisu zachodzi bowiem tylko wtedy, gdy przy wyrokowaniu sąd posługuje się materiałem dowodowym nieujawnionym na rozprawie bądź częścią materiału ujawnionego. Na takie uchybienie żaden z wymienionych skarżących się nie powołał, co wprost wynika z treści zarzutów. Mowa jest w nich jedynie o tym, że Sąd I instancji dokonał ustaleń faktycznych jedynie na podstawie niektórych dowodów, bo pozostałe z nich uznał za niewiarygodne a to oznacza, że powoływanie się na obrazę art. 410 kpk traktować należy w kategoriach omyłki pisarskiej. Równie niezasadne jest powołanie się w tym kontekście w zarzucie 3 apelacji oskarżonej na obrazę art. 5 § 2 kpk. Wszak przepis ten nie dotyczy kwestii oceny materiału dowodowego albowiem sąd orzekający w sprawie nie może uchylić się od dokonania jednoznacznej oceny, jakie z przeprowadzonych dowodów są wiarygodne a jakie waloru tego są pozbawione. W przedmiotowej sprawie ocena taka została – w oparciu o treść art. 7 kpk – dokonana a co za tym idzie kontroli instancyjnej poddać należy to, czy ocena ta była swobodna, czy też dowolna. W tej materii stwierdzić należy, co następuje. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 lutego 2018 r. (III KK 286/17, LEX nr 2559388) dokonanie przez sąd odwoławczy nowej, odmiennej oceny dowodów jest uzasadnione tylko wówczas, gdy w wyniku kontroli odwoławczej stwierdzona zostanie dowolność oceny poczynionej przez sąd pierwszej instancji. Jeżeli ocena dokonana przez sąd pierwszej instancji jest zgodna z zasadami, o których mowa w art. 7 k.p.k., to pozostaje ona pod ochroną prawa i nie ma podstaw do jej zmiany w postępowaniu odwoławczym. Jeżeli sąd odwoławczy nie wykaże błędności oceny przeprowadzonych w sprawie dowodów, jakiej dokonał sąd pierwszej instancji, nie może tej oceny zmienić w postępowaniu odwoławczym nawet wówczas, gdyby to on orzekając w pierwszej instancji dowody te ocenił odmiennie. W przedmiotowej sprawie bezspornym jest, że w inkryminowanym czasie doszło pomiędzy E. T. i M. T. do natężonej kłótni, podczas której nie było na miejscu zdarzenia żadnych innych osób. Jako że pomiędzy wymienionymi kobietami istniał wówczas konflikt to zrozumiałym jest, że każda z nich miała interes w przedstawianiu przebiegu zdarzeń w korzystny dla siebie a nie obiektywny sposób. Rodzi to powinność zachowania szczególnej ostrożności podczas dokonywania oceny zeznań M. T. a to przez pryzmat zasady domniemania niewinności. Dodatkowo zważyć należy, że pokrzywdzona przesłuchana została tylko w toku prowadzonego postępowania przygotowawczego, w jurysdykcyjnej bowiem fazie przebywała ona na terytorium Stanów Zjednoczonych. Włączenie jej zeznań do materiału dowodowego nastąpiło w trybie, określonym w art. 391 § 1 kpk, co było rozwiązaniem procesowo poprawnym, skoro Sąd Rejonowy- nie dysponując adresem świadka i będąc pozbawionym możliwości bezpośredniego przesłuchania świadka z racji jego prawdopodobnie nielegalnego pobytu w wymienionym kraju – dowodu tego w innej formie nie mógł przeprowadzić. Okoliczność ta czyni zarzuty 1 a i 2 apelacji oskarżonej niezasadnym, co jednak nasila powinność szczególnie ostrożnej oceny wiarygodności tego dowodu. Taka ostrożność została jednak dochowana a przez to wszystkie zarzuty, dotyczące obrazy art. 7 kpk (zawarte w apelacjach obu obrońców i oskarżonej) nie są zasadne. Faktem jest, że z dwóch przeciwstawnych wersji przebiegu zdarzeń Sąd Rejonowy za prawdziwą uznał tę opisaną przez pokrzywdzoną, lecz stanowisko takie zostało w sposób przekonujący umotywowane w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. O ile zbędne jest w tej sytuacji przytaczanie przedstawionych przez Sąd I instancji motywów, o tyle wskazać należy, że do odtworzenia stanu faktycznego niezbędne jest wykorzystanie zdarzeń bezpośrednio poprzedzających zajście, lecz przede wszystkim zdarzeń, jakie wystąpiły bezpośrednio po nim. Pokrzywdzona w ogóle nie poruszyła w swoich zeznaniach wątku korzystania z samochodu, na co z kolei powoływała się oskarżona wskazując, że ta właśnie kwestia stanowiła zarzewie kłótni. Jako że żaden inny powód nie został ujawniony to stwierdzić należy, że powodem agresji oskarżonej (jaka bezspornie miała miejsce) była właśnie ta kwestia. Wskazuje na nią również niekwestionowany fakt przebicia opon przez E. T., o czym mowa niżej. Bezspornym jest i to, że do zdarzenia doszło w pomieszczeniu, zajmowanym przez pokrzywdzoną, do jakiego oskarżona weszła wbrew woli M. T.. Skoro jednak nasilona kłótnia była już w toku i skoro M. T. w jej trakcie udała się do swojego pokoju, to trudno na bazie zasad doświadczenia życiowego uznać, że to pokrzywdzona była zainteresowana eskalacją sporu. Przechodząc do zdarzeń późniejszych spostrzec należy, że na miejsce przybyła A. C., wezwana tam przez pokrzywdzoną a także również przez nią wezwany J. C.. Ponownie odwołując się do zasad doświadczenia życiowego stwierdzić należy, że gdyby stan faktyczny przedstawiał się tak, jak to opisała E. T., to M. T. nie miałaby powodu do zawiadamiania o zdarzeniu obu tych osób i inicjowania ich przyjazdu. Co istotne, pobudzona emocjonalnie oskarżona (co sama potwierdziła) przy użyciu noża przebiła wówczas opony w samochodzie oraz (czemu nie przeczyła) skaleczyła nożem A. C.. Jeśli dodatkowo zważyć, że jak wynika z nagrania, oskarżona była silnie wzburzona emocjonalnie, zaś pokrzywdzona bezpośrednio po zdarzeniu oznajmiła A. i J. C. o kierowanych przez oskarżoną groźbach i wedle ich subiektywnych ocen była przestraszona, to dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne są wynikiem przeprowadzonej zgodnej z treścią art. 7 kpk oceny materiału dowodowego i nie został przez ów Sąd naruszony również art. 4 kpk. Faktem jest, że tak A., jak i J. C. są osobami skonfliktowanymi z oskarżoną. Spostrzec jednak należy, że ich zeznania są w zakresie przebiegu zdarzeń obiektywne, skoro świadkowie ci przyznali, że nie słyszeli oni ze strony E. T. gróźb co oznacza, że w ich obecności nie były one kierowane. Wbrew zawartemu w pkt 4 apelacji adw. F. B. argumentowi ich zeznania stanowią pełnowartościowy dowód, bo w procedura karna nie wartościuje w aspekcie wiarygodności dowodów pośrednich i bezpośrednich. Niezasadnym jest także zawarty w pkt 3 tejże apelacji argument o uzgodnieniu treści wypowiedzi M. T. i A. C., skoro ta ostatnia przyjechała na miejsce bezpośrednio po opisywanym zdarzeniu i niezwłocznie przystąpiła do rejestrowania zastanej sytuacji, co zresztą oskarżona próbowała jej uniemożliwić. Różnice, na jakie powołała się oskarżona w punkcie 4 b apelacji mają przy tym charakter marginalny, przy czym zarzuty te (to jest 3 apelacji adw. F. B. i 4b apelacji oskarżonej) są wzajemnie niespójne. Słusznie w tej sytuacji Sąd Rejonowy, w oparciu o prawidłowo ocenione zeznania M. T., J. C. i A. C. a także zapis obrazu i dźwięku ustalił, że krytycznego dnia doszło do werbalizacji przez oskarżoną groźby wobec pokrzywdzonej i nie są zasadne zarzuty, zawarte w pkt 2 apelacji adw. F. B. oraz zarzuty 1a, 3i 4 oraz II apelacji oskarżonej. Z kolei opisane w zarzucie 6 apelacji adw. F. B. dysfunkcje M. T. same przez się nie uzasadniają tezy o niewiarygodności jej zeznań, zaś zarzut 1 tej apelacji pozostaje w sprzeczności z zasadami doświadczenia życiowego. Wszak M. T. nie miała powodu do tego, by ukrywać przed oskarżoną jej aparat telefoniczny w sytuacji wszczętej już kłótni, bo takie zachowanie prowadziłoby tylko do jej eskalacji a tego pokrzywdzona- jak zostało wyżej wskazane- chciała uniknąć. Nie są zasadne i pozostałe zarzuty, zawarte w apelacjach obu obrońców i oskarżonej, przy czym ich sedno znajduje się w apelacji adw. J. G.. Faktem jest, że na zespół ustawowych znamion występku groźby karalnej składają się zapowiedź popełnienia przestępstwa, subiektywna obawa jej spełnienia oraz obiektywne uzasadnienie tejże obawy. Wszystkie te elementy zostały jednak w realiach przedmiotowej sprawy zachowane. Od strony werbalnej, co wynika z opisanych wyżej, wiarygodnych dowodów rzecz sprowadzała się do użycia zwrotu ,,zajebię cię”. Jak trafnie naprowadził Sąd Apelacyjny w Krakowie w wyroku z dnia 3 grudnia 2018 r. (II AKa 238/18, LEX nr 2707047) wypowiedzenie przez oskarżonego do pokrzywdzonego zwrotu "zaj...bię cię" w trakcie zajścia wcale nie przesądza, iż tym samym wyartykułowany został przez oskarżonego zamiar zabicia pokrzywdzonego. Zwrot ten (wypowiadany zresztą częstokroć w różnego rodzaju sporach) winien być zrozumiany szeroko, także jako wyrażenie zamiaru uszkodzenia ciała, a nie tylko wąsko jako zamiar zabójstwa i w niniejszym przypadku nie może on stanowić dowodu, że zamiarem oskarżonego było zabójstwo pokrzywdzonego. Tym samym treścią zwerbalizowanej groźby było w realiach sprawy nie tyle pozbawienia pokrzywdzonej życia a zatem działanie nawet przy uwzględnieniu istniejącego konfliktu mało prawdopodobne, co wyrządzenie M. T. krzywdy na zdrowiu. O subiektywnej obawie spełnienia tak rozumianej groźby świadczą – poza zeznaniami samej pokrzywdzonej- wezwanie przez nią A. i J. C. a także telefoniczne powiadomienie przez nich policji (vide k. 202). Jeśli wziąć przy tym pod uwagę wspomniany już konflikt rodzinny i wysoce natężony poziom wzburzenia emocjonalnego oskarżonej, to obawa pokrzywdzonej była obiektywnie uzasadniona. Oczywiście spostrzeżenie to dotyczy sytuacji, zaistniałej bezpośrednio po cytowanej wyżej wypowiedzi oskarżonej, lecz elementy te są wystarczające do przypisania E. T. sprawstwa w omawianym zakresie. Jeśli zważyć, że nie zachodzą okoliczności wyłączające winę a stopień szkodliwości społecznej tego czynu jest znaczny, na co wskazują już wielokroć opisane okoliczności w postaci natężenia agresji i zachowanie się oskarżonej po przybyciu A. i J. C., to słusznie Sąd Rejonowy uznał oskarżoną za winną popełnienia czynu, o jakim mowa. Wymierzona za ten występek kara nie jest przy tym surowa w stopniu rażącym, nie razi także- wbrew stanowisku pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej łagodnością. Nie należy bowiem tracić z pola widzenia tego, że celem kary jest w realiach przedmiotowej sprawy jeśli nie zażegnanie istniejącego konfliktu rodzinnego, to jego zminimalizowanie a w każdym razie wyeliminowanie popełniania w przyszłości czynów zabronionych. Oskarżona nie była dotąd karana, zaś pomimo istnienia wzmiankowanego konfliktu od dłuższego czasu, nie dokonywała ona jak dotąd czynów zabronionych tym warunkowanych co oznacza, że jest osobą zdolną do pozytywnej refleksji. Orzeczona grzywna samoistna w stosunkowo niewielkiej wysokości spełni zatem cele prewencyjne i zapobiegawcze bez konieczności nasilania ponad niezbędną miarę prawnokarnej represji. Chybiony jest przy tym sformułowany przez pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej zarzut 4, skoro opisana w nim instytucja ma charakter fakultatywny a co za tym idzie Sąd Rejonowy, odstępując od jej zastosowania, nie naruszył w tym zakresie prawa materialnego. Jednocześnie zważyć należy, że skoro E. i M. T. są ze sobą blisko spokrewnione, posiadają uprawnienia do korzystania z tych samych składników majątkowych a także uprawnienia do kontaktów z małoletnią córką pokrzywdzonej, będącej jednocześnie wnuczką oskarżonej, to orzekanie wnioskowanego przez pełnomocnika zakazu nie tylko nie jest celowe, ale prowadziłoby do kreowania sytuacji, o jakiej mowa w art. 244 kk a tym samym pozostawałoby w sprzeczności z zapobiegawczymi celami kary a zatem i środków karnych. Pamiętać przy tym należy, że podstawowym celem działania oskarżonej było uniemożliwienie pokrzywdzonej kierowania samochodem a zatem uniknięcie sytuacji naruszenia przez nią zakazu w tym zakresie. Zagadnienie to łączy się z wyartykułowanymi w pkt 1 i 2 apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej zarzutami. Wbrew ich treści Sąd Rejonowy ustrzegł się owych uchybień. Racje ma skarżąca, że art. 288 § 1 kk chroni nienaruszalność oraz zdolność do użytkowania rzeczy cudzych, do których określonemu podmiotowi przysługuje prawo własności, bądź który jest posiadaczem tych rzeczy, albo przysługują mu inne uprawnienia do rzeczy, wynikające z praw rzeczowych lub obligacyjnych. Sprawca tego przestępstwa narusza zatem bezpośrednio zarówno dobro prawne właściciela rzeczy, jak i dobro prawne posiadacza rzeczy w dobrej wierze. Wskazany przepis chroni więc także posiadanie, będące atrybutem własności, które może być faktycznie przekazywane innemu podmiotowi, np. użytkownikowi, dzierżawczy, najemcy czy prawnemu posiadaczowi rzeczy. Dlatego osobą uprawnioną do złożenia wniosku o ściganie, o którym mowa w art. 288 § 4 k.p.k., jest nie tylko właściciel rzeczy, lecz także każda inna osoba, której przysługuje inne prawo rzeczowe lub prawo obligacyjne do rzeczy. Ochrona taka nie przysługuje natomiast tzw. dzierżeniu zastępczemu. Nie może z niej zatem korzystać pracownik w zakresie pobranego tylko na czas wykonywanych robót z fabrycznego magazynu narzędzia, czy osoba samowolnie i bez tytułu prawnego korzystająca z cudzej rzeczy. Uszło uwadze apelującej, że właścicielka przedmiotowego pojazdu A. T. zeznała (k. 31), że samochód użyczyła oskarżonej, a oskarżona mogła go udostępniać pokrzywdzonej, jeśli byłoby to zgodne z jej wolą. Te relacje nie były negowane w aspekcie wiarygodności, zaś Sąd z urzędu nie stwierdza ku temu żadnych podstaw. Oznacza to, że M. T. nie tylko była wyłącznie dzierżycielem zastępczym uszkodzonego przez oskarżona samochodu, ale w dacie przebicia opon E. T. nie wyraziła woli jego użyczenia pokrzywdzonej. W takiej sytuacji M. T. nie była osobą uprawnioną do złożenia niezbędnego wniosku o ściganie a skoro nie złożyła go właścicielka, to powinnością Sądu Rejonowego było umorzenia postępowania w tym zakresie. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
1. zmiana zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonej od zarzucanych jej czynów, Ewentualnie 2.uchylenie wyroku w zaskarżonym zakresie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania . 3 uchylenie zaskarżonego wyroku w zakresie pkt. II i przekazanie sprawy Sądowi I Instancji do ponownego rozpoznania 4 zmiana zaskarżonego wyroku w zakresie orzeczonej wobec oskarżonej kary grzywny za czyn przypisany jej w pkt. I wyroku i orzeczenie kary surowszej rodzajowo oraz orzeczenie wobec oskarżonej zakazu kontaktowania się z oskarżycielką posiłkową i zbliżania się do niej na odległość 100 m na maksymalny okres, tj. 15 lat. |
☐ zasadne ☐ częściowo zasadne ☒ niezasadne |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
Podniesione w apelacjach zarzuty nie okazały się zasadne a co za tym idzie również zawarte w nich, korelujące z zarzutami wnioski zasadne nie są. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.11. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
0.1Zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy w całości. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu I instancji jest wolny w tym zakresie od uchybień, opisanych w apelacjach i nie zawiera on również uchybień, o jakich mowa w art. 439 kpk i art. 440 kpk.. |
||||||||||||||||||||
0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.0.11. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
II |
Żadna z wywiedzionych apelacji nie doprowadziła do uchylenia, ani też zmiany zaskarżonego wyroku. Względy słuszności przemawiają w tej sytuacji do odstąpienia od obciążania oskarżonej kosztami sadowymi. Jednocześnie, skoro nie zostały uwzględnione apelacje obrońców, oskarżonej ani pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej, to brak jest podstaw do przyznawania którejkolwiek ze stron zwrotu poniesionych kosztów zastępstwa procesowego. |
|||||||||||||||||||
7. PODPIS |
0.11.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca, oskarżona, pełnomocnik oskarżycielki posilkowej |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
||||||
0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
0.11.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☒ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
0.11.4. Wnioski |
||||||
☒ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Robert Bednarczyk
Data wytworzenia informacji: