Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 164/25

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze z dnia 30 grudnia 2024 r. w sprawie o sygn. akt II K 521/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

--------------------------------------------------

----------------

---------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

------------------

--------------------------------------------------

--------------

---------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------------------

--------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy oskarżonych B. K., J. J., M. T.:

I.  w zakresie rozstrzygnięcia z punktu 1, 5 i 10 zaskarżonego wyroku: błąd w ustaleniach faktycznych, który miał wpływ na treść wyroku w zakresie czynów opisanych w punkcie
I części dyspozytywnej wyroku wobec B. K., w punkcie IV części dyspozytywnej wyroku wobec M. T. i w punkcie VIII części dyspozytywnej wyroku wobec J. J. polegający na błędnym ustaleniu, że czyny każdego z oskarżonych spowodowały identyczne obrażenia u pokrzywdzonego D. D.(w postaci stłuczeń z otarciami naskórka okolic obojczykowych, szyjnej, uda lewego oraz powierzchownej rany okolicy śródręcza lewego) podczas gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala na takie stwierdzenie, ponieważ każdy z oskarżonych zadawał inne uderzenia i ciosy, a wobec tego przypisanie każdemu z oskarżonych spowodowania identycznych obrażeń u pokrzywdzonego powodując ten sam skutek z art. 157 § 2 kk nie zostało w żaden sposób jednoczenie wykazane, co w konsekwencji doprowadziło do błędnej kumulatywnej kwalifikacji prawnej: art. 158 § 1 kk i art. 157 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

II.  w zakresie rozstrzygnięcia z punktu 2 i 6 zaskarżonego wyroku: obrazę przepisu prawa materialnego w postaci art. 190 § 1 kk poprzez uznanie B. K. i M. T. za winnych opisanych w pkt 2 i 6 wyroku występków z art. 190 § 1 kk, podczas gdy czyny te stanowiły czyny współkarane następczo wobec czynów opisanych w pkt 1 wyroku wobec B. K. i pkt 5 wyroku wobec M. T..

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

III.  w zakresie rozstrzygnięcia z punktu 3 zaskarżonego wyroku:

a.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia w postaci art. 4 § 1 kpk w zw. Z art. 7 kpk i art. 410 kpk w zakresie wyników oraz wartości dowodowej uzupełniającej opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej Z. G. z dnia 5.12.2024 r., która to opinia została uznana za w pełni przydatną i przekonywającą, podczas gdy już na pierwszy rzut oka widać, że opinia została sporządzona niestarannie (m.in. posługiwanie się przez biegłego w opinii pojęciami z procedury cywilnej: powód i pozwany) i zawiera błędy językowe/logiczne, a sam biegły wskazuje, że materiał fotograficzny wykorzystany do ustalenia wartości szkody spowodowanej w drzwiach pojazdu pokrzywdzonego T. D. przez B. K. jest średniej jakości, a nadto biegły nie wyjaśnia dlaczego przyjął, że dane uszkodzenie spowodował B. K., choć z materiału fotograficznego wynika, że pojazd miał już wcześniej liczne uszkodzenia, rysy, odpryski, a co więcej w opinii głównej ten samo biegły wykluczył spowodowanie szkody przez B. K. w drzwiach pojazdu pokrzywdzonego T. D..

b.  obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wydanego orzeczenia tj. art. 2 § 2 kpk w zw. z art. 5 § 2 kpk poprzez zaniechanie dochodzenia prawy obiektywnej przez Sąd I instancji i rozstrzygnięcie wątpliwości w stosunku do uzupełniającej opinii biegłego z zakresu techniki samochodowej Z. G. z dnia 05.12.2024 r. na niekorzyść oskarżonego B. K. co skutkowało nieuzasadnionym przyjęciem, iż oskarżony spowodował straty w pojeździe o wartości 886,65 zł, a nie wartości 538,95 zł (tak w opinii głównej biegłego z zakresu techniki samochodowej Z. G. z dnia 28.07.2024) i w konsekwencji wypełnił znamiona przestępstwa z art. 288 § 1 kk, a nie wykroczenia z art. 124 § 1 k.w.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

IV.  w zakresie rozstrzygnięcia z punktu 9 zaskarżonego wyroku:

a.  błąd w ustaleniach faktycznych, który miał wpływ na treść wyroku polegający na ustaleniu, że istniała wierzytelność pokrzywdzonego D. D. względem K. G. oraz, że J. J. zastosował groźbę wobec pokrzywdzonego w celu wymuszenia zwrotu tejże wierzytelności co w konsekwencji doprowadziło do błędnego przyjęcia, że oskarżony J. J. popełnił czyn z art. 191 § 2 k.k.

b.  obrazę przepisu prawa materialnego w postaci art. 191 § 2 k.k. poprzez błędną interpretację przesłanej warunkujących but przestępstwa z art. 191 § 2 kk i w konsekwencji ustalenie, iż zachowanie oskarżonego J. J. wypełnia znamiona czynu zabronionego opisanego w punkcie VII części dyspozytywnej wyroku, w sytuacji gdy ustalony w spawie stan faktyczny, jak również zgromadzony materiał dowodowy, w żaden sposób nie pozwalał na przyjęcie, iż oskarżony J. J. zmusił pokrzywdzonego do zwrotu jakiejkolwiek wierzytelności, żeby w ogóle istniała jakkolwiek wierzytelność pokrzywdzonego względem K. G., a nadto aby J. J. stosował groźbę lub przemoc wobec oskarżonego w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

V.  W zakresie rozstrzygnięcia z punktu 14 zaskarżonego wyroku: obrazę prawa materialnego – art. 46 § 2 kk poprzez zasądzenie solidarnie od oskarżonych na rzecz pokrzywdzonego D. D. nawiązki w kwocie 4 000zł, gdyż kwota ta znacząco wykracza poza zakres kompensacyjny tego środka, wysokość doznanych i udowodnionych krzywd pokrzywdzonego D. D., podczas gdy pokrzywdzony nie doznał istotnych obrażeń co potwierdziła opina lekarska złożona do akt sprawy, a nadto pokrzywdzony poprzez swoją konfrontacyjną postawa (wyzwiska, odpychanie, niezassane użycie gazu pieprzowego) przyczynił się do zastosowania wobec niego przemocy fizycznej.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

VI.  W zakresie rozstrzygnięcia z punktu 15 zaskarżonego wyroku: obrazę przepisu prawa procesowego – art. 627 kpk poprzez zasądzenie solidarnie od oskarżonych na rzecz oskarżycieli posiłkowych T. D.i D. D. kotwę 5000,00 zł tytułem wydatków związanych z ustanowienie pełnomocnika,
w sytuacji gdy kwota ta nie została wykazana, a sama sprawa nie wymagała dużego nakładu pracy pełnomocnika.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

VII.  Z daleko posuniętej ostrożności zaskarżonemu wyrokowi zarzucam na podstawie art. 438 pkt 4 kpk rażącą niewspółmierność orzeczonych wobec oskarżonych kar jednostkowych, a także w konsekwencji wysokości orzeczonych wobec nich kar łącznych, co stanowi dolegliwość zbyt surową, nieadekwatną do celów wychowawczych i zapobiegawczych kary, a co także nastąpiło bez dostatecznego uwzględniania wszystkich okoliczności istotnych w sprawie, tj, młodego wieku oskarżonych w toku postępowania, wreszcie faktu, że to pokrzywdzony D. D.poprzez swoją konfrontacyjną postawę (wyzwiska, odpychanie, niezasadne użycie gazu pieprzowego przyczynił się do wzmożenia agresywnej postawy oskarżonych, którzy zasadniczo do momentu użycia gazu nie stosowali wobec niego intensywnej przemocy fizycznej. Oskarżeni czynili starania o naprawienie szkody, okazali skruchę i samo postępowanie było dla nich dostateczną karą, która odstraszy ich w przyszłości od naruszania prawa i zasad współżycie społecznego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Apelacja oskarżycieli posiłkowych:

I.  Obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, a to:

a)  Art. 170 § 1a k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k. poprzez niesłuszne oddalenie postanowieniem z 19.12.2024 r. wniosku dowodowego oskarżyciela posiłkowego T. D. o powołanie innego biegłego z zakresu szacowania wartości pojazdów, względnie zobowiązania biegłego sądowego Z. G. do odniesienia się do zarzutów do uzupełniającej z 5 grudnia 2024 r. mimo, że złożone w postępowaniu opinie były niepełne, niejasne i posiadały błędy merytoryczne, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia, albowiem na wadliwych opiniach oparto ustalenia faktyczne

b)  Art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną, arbitralną i wybiórczą ocenę materiału dowodowego wyrażając się w szczególności:

- nieuzasadnionym pominięciu kluczowych dowodów,
w tym zapisów wideo z monitoringu stacji pali (...)
w B., nagrań z telefonu K. R., nagrań wideo i audio D. D., wyceny uszkodzeń pojazdu F. (...) sporządzonej przez (...), wydruków wiadomości tekstowych, zeznania D. S. (1) oraz transkrypcji nagrania K. R. (k.288);

- niezasadnym uznaniu, że zeznania pokrzywdzonego D. D. są w części niewiarygodne
i niekonsekwentne;

- pominięciu, że wyjaśnienia oskarżonych oraz zeznanie świadków M. K., D. S. (2), K. R., K. W. – są w znacznym stopniu sprzeczne ze sobą;

- niezasadnym przydaniu waloru wiarygodności opinii biegłego z szacowania wartości pojazdów Z. G., mimo że były one niepełne, niejasne i posiadające błędy merytoryczne, przy czym w tym zakresie doszło także do obrazy art. 201 k.p.k.

- na uznaniu, że zachowania oskarżonych opisane w pkt I-VI oraz VIII nie nosiły znamion czynu o charakterze chuligańskim, gdy tymczasem zebrany materiał dowodowy, w tym zwłaszcza nagrania z monitoringu stacji (...), nagrania z telefonu K. R., zeznania świadków P. K., K. Ł. oraz D. D.w sposób jednoznaczny wskazują, iż groźby szarpanie i uderzenia pokrzywdzonego miały miejsce przed użyciem gazu. Pokrzywdzony posłużył się gazem w obronie koniecznej, chroni swoje zdrowie i nietykalność cielesną, zagrożone wcześniejszym agresywnym zachowaniem oskarżonych. Tym samym nie było podstaw do przyjęcia, że agresja oskarżonych stanowiła reakcję na użycie gazu, ale była ona uprzednia, stanowiła działanie umyślne, nieusprawiedliwione oraz nacechowane rażącym lekceważenie porządku prawnego i zasad współżycie społecznego.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

II.  Obrazę prawa materialnego, tj. naruszenia art. 115 § 10 k.k. w zw. z art. 54 § 1 k.k. poprzez błędną wykładnię
i niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 54 § 1 k.k.
do oskarżonego M. T. (ur. (...))
w sytuacji gdy – z uwagi na ukończenie przez niego 21 lat przed popełnieniem czynu zabronionego – nie spełnia on ustawowych przesłanek do uznania za sprawcę młodocianego, co w konsekwencji doprowadziło
do nieprawidłowego wymierzenia mu kary według zasad przewidzianych dla sprawców młodocianych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Od zapadłego w niniejszej sprawie orzeczenia Sądu Rejonowego obszerne apelacje wnieśli zarówno obrońca oskarżonych jak i wspólnie oskarżyciele posiłkowi.
W obu przypadkach wyrok został zaskarżony w całości. Zauważyć należy, że obie apelacje nie były pozbawione słuszności i w rezultacie doprowadziły do częściowej zmiany zaskarżonego wyroku zgodnie z częściowymi oczekiwaniami obu skarżących stron.

Na wstępie zaznaczyć również należy, że w rozpoznawanej sprawie materiał dowodowy co do zasady charakteryzował się spójną wymową. W niniejszej sprawie kluczowym dowodem pozostawało nagranie z monitoringu, które dokładnie odzwierciedlało przebieg zdarzenia. Ponadto oskarżeni w składanych wyjaśnieniach przyznali się do popełniania zarzucanych im czynów, świadkowie natomiast opisywali przebieg zdarzenia co do zasady spójnie z ujawnionym obrazem z monitoringu. Sąd I instancji staranie analizował dowody z ujawnionego nagrania jak i z osobowych źródłem czemu dał wyraz w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku dostrzegając pewne nieścisłości jak również tendencje do przedstawiania faktów w sposób korzystny dla danej strony procesu. Jednocześnie nie można tracić z pola widzenia, że sam przebieg zdarzenia miał dynamiczny charakter, oczywiste pozostawały zatem pewne rozbieżności w przedstawionych relacjach. Nie ulega przy tym wątpliwości, że w inkryminowanym czasie wszyscy oskarżeni wyprowadzili atak w kierunku oskarżonego, oraz fakt, że oskarżeni M. T. i B. K. dodatkowo uszkodzili pojazd należący do pokrzywdzonego T. D. jak również wypowiadali w kierunku do pokrzywdzonego D. D. już po zakończonym ataku fizycznym groźby, czemu nie przeczyli oskarżeni, co wprost potwierdzili postronni świadkowie w tym również osobach przybyłych na miejsce zdarzenia policjantów i co nie było kwestionowane w toku procesu. Brak jest zatem konieczności szerszego opisywania ustaleń Sądu w tym zakresie, bowiem wynika on jednoznacznie ze spójnych dowodów, których ocena spełniła wymogi określone w art. 7 k.p.k. Zaskarżony wyrok nie jest jednak pozbawiony wad, na którą uwagę zwracały w stawianych zarzutach obie apelujące strony.

Odnośnie apelacji obrońcy oskarżonych:

Obrońca oskarżonych wnosząc apelację na korzyść wszystkich oskarżonych
podnosiła konkretne zarzuty dotyczące wypunktowanych przez nią rozstrzygnięć sądu rejonowego. Stosownym pozostaje zatem odnieść się do nich według kolejności przyjętej przez skarżącą, zwięźle przedstawiając stanowisko sądu okręgowego.

Zasadny pozostawał pierwszy z zarzutów apelującej w zakresie
w jakim podważała prawidłowość przyjętej kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonym w pkt 1, 5 i 10 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku.
W rozpoznawanej sprawie bezsporną kwestią pozostawały doznane przez pokrzywdzonego D. D. obrażenia, które powołany biegły wprost zakwalifikował jako powodujące rozstrój zdrowia poniżej 7 dni ze wskazaniem, że wyprowadzony atak powodował bezpośrednie niebezpieczeństwo wystąpienia skutku
z art. 157 § 1 k.k. Ujawnione nagranie wprost pokazuje trzech atakujących jednak ze względu na dynamiczny przebieg zdarzenia nie jest możliwe ustalenie, który z ciosów powodował konkretne obrażenie. Słusznie apelująca wskazuje na wadliwość przyjętej kumulatywnej kwalifikacji prawnej. Nie ulega wątpliwości, że oskarżeni działając wspólnie i w porozumieniu wypełnili znamiona przestępstwa z art. 158 § 1 k.k. bowiem do jego popełnienia wystarczający jest jedynie udział w pobiciu w którym naraża się człowieka na wystąpienie skutku wskazanego w art. 157 § 1 k.k. Branie udziału to każde zachowanie wchodzące w skład zbiorowego działania grupy osób, które grozi przynajmniej średnim uszczerbkiem na zdrowiu pokrzywdzonego, co jednoznacznie wskazuje na stosowność zastosowania jednolitej kwalifikacji prawnej dla każdego ze sprawców, niezależnie od stopnia zaangażowania czy rodzaju wyprowadzanych ciosów. Trafne zatem w niniejszej sprawie pozostaje ustalenie, że każdy z oskarżonych swoim zachowaniem wypełnił znamiona przestępstwa z art. 158 § 1 k.k. Jednocześnie zauważyć należy, że brak jest podstaw do zastosowania kumulatywnej kwalifikacji prawnej z art. 158 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. W sytuacji pobicia czy też bójki, gdy nie jest możliwe ustalenie, który ze sprawców spowodował konkretne obrażenia mające przełożenie na dodatkową kwalifikację odnoszącą się do okresu naruszenia czynności narządów ciała lub rozstroju zdrowia, pozostaje zakwalifikowanie takiego zachowania wyłącznie z art.158 § 1 kk bądź z art.159 kk. Nie zachodzi zbieg kumulatywny pomiędzy art. 157 § 1 i art.158 § 1 w sytuacji, gdy żadnemu ze sprawców bójki lub pobicia nie można przypisać spowodowania skutku opisanego w art. 157 § 1. W takim wypadku czyn należy kwalifikować z art. 158 § 1” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 16 lutego 2006 r., II AKa 15/06). Okoliczność ta nie rzutuje jednak na dalsze ustalenia sądu rejonowego w zakresie skazania, którego podstawa prawna nie uległa zmianie i aktualne pozostają rozstrzygnięcia w zakresie kary, o czym mowa
w odniesieniu do dalszych zarzutów skarżącej.

Nietrafny pozostaje drugi z zarzutów apelacji obrońcy oskarżonych,
w którym to próbowała wykazać, że wypowiadane przez oskarżonych B. K. i M. T. po przeprowadzonym ataku stanowiły kontynuację uprzedniego pobicia stanowiąc czyn współukarany następczy. Brak jest ustawowej defincji wskazanego pojęcia, a każdy przypadek należy analizować odrębnie, uwzględniając okoliczności danej sprawy. Zauważyć należy, że zdarzenia zaistniałe
w przedmiotowej sprawie były wyraźnie oddzielone w czasie, pokrzywdzony po przeprowadzonym na jego szkodę ataku udał się do budynku stacji paliw skąd wezwano pomoc, pracownik wskazanego obiektu odseparował pokrzywdzonego od napastników, a groźby karalne wypowiadane były w obecności przybyłych na miejsce zdarzenia funkcjonariuszy Policji, a zatem relatywnie długo po zakończonym ataku fizycznym. Zauważyć należy, również że oba czyny skierowane były przeciwko innemu dobru prawnie chronionemu, co także przeczy, aby groźby karalne stanowiły dalsze elementy fizycznego ataku. Podzielić przy tym należy pogląd, że za współukarany może być uznany jedynie czyn, którego społeczna szkodliwość jest wyraźnie niższa niż czynu zabronionego będącego podstawą skazania i wymierzenia kary (W. Mącior: Z problematyki zbiegu przestępstw i przepisów ustawy w sprawie pozornego zbiegu realnego przestępstw, PiP nr 1/1965, s. 77.) W rozpoznawanej sprawie nie występuje znacząca rozbieżność w zakresie społecznej szkodliwości pomiędzy dokonanym pobiciem, a wypowiadanym następnie groźbami karalnymi, oba czyny stanowiły występki zagrożone zbliżoną sankcją karną. Wykluczyć zatem należy zaistnienie powoływanej w stawianym zarzucie okoliczności.

Za niezasadny uznać należy również trzeci z zarzutów obrońcy oskarżonych, zmierzający do zakwestionowania wysokości ustaleń szkody w kontekście ich przeszacowania przez sąd rejonowy. Faktem jest, że nie ustrzegł się błędów logicznego rozumowania sąd rejonowy opierając ustalenia faktyczne o dowód z opinii jak również uzupełniającej opinii biegłego z zakresu oceny technicznej pojazdów i szacowania wartości. Podkreślić należy, że sąd orzekający nie jest formalnie związany opinią biegłego, powinien ją ocenić według reguł z art. 7 k.p.k. i podjąć własną decyzję
o wszystkie dowody w sprawie i całokształt okoliczności ujawnionych w toku postepowania. W sporządzonej opinii biegły przyjął zobiektywizowane kryteria starając się dokładnie ustalić wartość szkody, jednak jej treść budzi spore zastrzeżenia. Nie można tracić z pola widzenia, że pokrzywdzony po zdarzeniu dokonał wyceny szkód w autoryzowanym serwisie, przedkładając do akt sprawy stosowny kosztorys napraw. Sam biegły w uzupełniającej opinii podkreśla, że koszt napraw byłby wyższy, gdyby nie przyjmować uśrednionych cen, a stawki obowiązujące w autoryzowanym serwisie. Również na kanwie doświadczenia życiowego wykluczyć należy naprawdę pojazdu według wskazań biegłego, szukając przy tym relatywnie tanich rozwiązań. Brak jest podstaw, aby przyjąć iż pokrzywdzony powinien dokonać napraw w nieautoryzowanym serwisie, bowiem posiada on możliwość wyboru usługi według standardów gwarantujących ich należytą jakość. Winnymi zdarzenia pozostają oskarżeni, niestosownym jest zatem aby obciążać pokrzywdzonego obowiązkiem naprawiania pojazdu według uśrednionych stawek rynkowych, zwłaszcza że kosztorys autoryzowanego serwisu nie był wygórowany względem obecnej wartości pojazdu. Nie ma przy tym racji obrońca oskarżonych stawiając zarzuty naruszenia prawa procesowego i zmierzając do wykazania zawyżenia szkód, bowiem z przyczyn wskazanych powyżej wskazać należy, że w rozpoznawanej sprawie zaistniała sytuacja odwrotna i powstałe szkody były niedoszacowane, o czym również mowa w dalszej części niniejszego uzasadnienia odnoszącej się do zarzutów apelacji oskarżycieli posiłkowych, którzy zasadnie wykazywali niedoszacowanie wartości szkody przez sąd I instancji.

W pełni zasadny pozostaje czwarty z zarzutów apelującej zmierzający do zakwestionowania winy i sprawstwa oskarżonego J. J. w zakresie przypisanego mu czynu z art. 191 § 2 k.k. Zauważyć należy, że ze zgromadzonych dowodów wynika, że rozmowa między oskarżonym, a pokrzywdzonym dotyczyła bliżej nieokreślonej wierzytelności mającej zaistnieć w związku z kolizją drogową spowodowaną przez pokrzywdzonego, gdy kierował pojazdem osoby trzeciej. W ocenie pokrzywdzonego sprawa ta została zakończona poprzez poczynienie stosownych ustaleń z właścicielem pojazdu. Na nagraniu widać oskarżonego, który złapał za rękę pokrzywdzonego po czym pokrzywdzony szybko się uwolnił i wszedł do budynku stacji. W wyjaśnieniach na rozprawie głównej pokrzywdzony stwierdził, że informacje
o konieczności uregulowania rzekomej wierzytelności skwitował jedynie uśmiechem
i kontynuował zakupy na stacji benzynowej. Z relacji pokrzywdzonego przedstawionej na rozprawie głównej wynika, że oskarżony miał domagać się zwrotu pieniędzy dla wierzyciela kończąc wypowiedź zwrotem „bo inaczej to załatwimy”, zatem nie można bezsprzecznie uznać, że miał być to sposób niezgodny z prawem. Nie można tracić z pola widzenia, że mężczyźni znali się i przed inkryminowaną datą nie byli skonfliktowani. Do bytu przestępstwa z art. 191 § 2 k.k. konieczne jest działanie sprawcy w celu wyegzekwowania należności. Stracił przy tym z pola widzenia sąd rejonowy, że sama wierzytelność pozostawała wątpliwa i nie dotyczyła bezpośrednio oskarżonego. To, czy wierzytelność, o której mowa w art. 191 § 2 k.k., musi faktycznie istnieć w obiektywnej rzeczywistości, czy też wystarczające jest subiektywne przekonanie sprawcy o jej istnieniu, jest przedmiotem sporu w doktrynie. Za słuszny należy uznać pogląd, że dla bytu występku określonego w art. 191 § 2 k.k. konieczny jest szczególny, "pozytywny" zamiar kierunkowy, polegający na co najmniej subiektywnym przekonaniu sprawcy, że działa w celu zwrotu realnej i zasługującej na ochronę prawną wierzytelności. Jednocześnie jednak bezprawna windykacja roszczenia pozbawionego elementarnych cech, o których mowa w art. 353 § 1 k.c., nie może korzystać z uprzywilejowanej formy kwalifikowania czynu, jako zmierzającego do egzekwowania wierzytelności, której po prostu nie ma. (Wyrok SN z 16.03.2023 r., IV KK 552/22, Prok.i Pr.-wkł. 2023, nr 9, poz. 15.) W sytuacji gdy pokrzywdzony w wyjaśnieniach jednoznacznie wskazał, że wierzytelność nie istnieje, brak jest obiektywnych podstaw do stwierdzenia, że oskarżony działał w celu jej wyegzekwowania. Nie tracąc z pola widzenia, że sąd orzeka w granicach oskarżenia będąc związanym ramami faktycznymi czynu jako zdarzenia historycznego wykluczyć również należy zaistnienie podstawowego typu przestępstwa zmuszanie do określonego zachowania określonego w art. 191 § 1 k.k., bowiem do jego bytu ustawodawca przewiduje konieczność stosowania przemocy lub groźby bezprawnej , co w rozpoznawanej sprawie na podstawie ujawnionych dowodów należy z całą stanowczością wykluczyć. Działanie oskarżonego nie wypełniło również znamion innych czynów zabronionych. Skutkowało to koniecznością uniewinnienia oskarżonego od popełnienia omawianego czynu.

Za nietrafny uznać należy piąty ze stawianych przez apelującą zarzutów zmierzający do zakwestionowania słuszności w zakresie orzeczenia o nawiązce. Skarżąca wskazywała przede wszystkim na jej surowy wymiar. W toku postępowania apelacyjnego w zakresie nawiązki podniesione zostały również zastrzeżenia odnośnie jej solidarnego orzeczenia, do których również należy się odnieść. W pierwszej kolejności zauważyć należy, że w obowiązującym stanie prawnym nawiązka orzekana na podstawie art. 46 § 2 k.k. ma charakter wyłącznie kompensacyjny i do jej orzekania stosuje się przepisy prawa cywilnego. Nawiązka stanowi obecnie jedynie formę rekompensaty pieniężnej w związku z popełnieniem przestępstwa. Art. 366 § 1 k.c. jednoznacznie dopuszcza możliwość solidarnego zobowiązania dłużników i dochodzenia przez wierzyciela całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, ze wskazaniem, że zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Pozbawienie nawiązki charakteru środka karnego i sprowadzenie jedynie do finansowej rekompensaty nie wyłącza możliwości jej solidarnego orzekania. Ponadto z perspektywy interesu pokrzywdzonego bez znaczenia pozostaje, który z oskarżonych uiści należność orzeczoną tytułem nawiązki. Nie można również zgodzić się z apelującym, że wymiar orzeczonej nawiązki w kwocie 4000 złotych cechuje się surowością. Ustalenie wysokości nawiązki jest utrudnione, ze względu na nieprzeliczalność doznanych krzywd na konkretną sumę pieniędzy i brak w tym zakresie ujednoliconych kryteriów. Bezsprzecznie zachowanie oskarżonych naruszyło dobra osobiste pokrzywdzonego powodując u niego obrażenia ciała jak i cierpienia psychiczne w związku z zaistniałym na jego szkodę zdarzeniem. Uwzględniając powagę ujawnionego przestępstwa orzeczona kwota nie jest wygórowana i w ocenie sądu odwoławczego stanowi realną rekompensatę doznanych krzywd, toteż brak jest podstaw do podzielenia argumentacji apelującego zmierzającej do podważenia słuszności omawianego zakresu zaskarżonego wyroku.

Niezasadny pozostawał szósty zarzut stawiany przez obrońcę w wywiedzionym środku zaskarżenia. Nie można się zgodzić z argumentem, że orzeczona kwota tytułem ustawienia pełnomocnika z wyboru jest wygórowana, bowiem charakter i stopień skomplikowania sprawy w pełni uzasadnia zasądzenie takiej kwoty. Orzeczenie w tym zakresie nie było jednak pozbawione wad. Nie można zgodzić się ze stanowiskiem sądu rejonowego o solidarnym zasądzeniu należności w tym zakresie od wszystkich oskarżonych. Pominął przy tym zupełnie sąd I instancji okoliczność, że zakres zarzutów w rozpoznawanej sprawie nie był tożsamy wobec wszystkich oskarżonych i w sprawie występowało dwóch oskarżycieli posiłkowych. Konieczne pozostawało proporcjonalne przeliczenie wskazanej należności względem każdego z oskarżonych na rzecz danego oskarżyciela posiłkowego, o czym szerzej w części uzasadnienia poświęconej dokonanej zmianie wyroku.

Ewentualny zarzut obrońcy oskarżonych odnoszący się do próby wykazania rażąco surowego wymiaru orzeczonych kar również nie mógł zostać uznany za zasadny. Na wstępie zauważyć należy, że stracił on częściowo na aktualności, bowiem obszerna zmiana zaskarżonego wyroku sprawia, że kwestionowanie w apelacji rozstrzygnięcia zostały zmienione lub straciły moc. Zauważyć należy, że w wyniku dokonanej zmiany doszło do uniewinnienia oskarżonego J. J. od zarzucanego mu czynu z art. 191 § 2 k.k., co w konsekwencji doprowadziło również do utraty mocy orzeczenia
o karze łącznej orzeczonej wobec tego oskarżonego. Ponadto nowe ustalenia w zakresie szkody powstałej w wyniku uszkodzenia mienia skutkowały zmianą wyroku w zakresie kar orzeczonej wobec oskarżonych. Zauważyć należy, że oskarżony M. T. swoim zachowaniem wypełnił znamiona przestępstwa z art. 288 § 1 k.k., nie zaś jak przyjął sąd rejonowy wykroczenia z art. 124 § 1 k.w. Niezależnie od tego obrońca oskarżonych podważał zasadność orzekania kar ograniczenia wolności
z czym nie można się zgodzić. Sąd Rejonowy dostrzegł okoliczności łagodzące względem każdego z oskarżonych, nie tracąc z pola widzenia ich dotychczasowej niekaralności, przyznania się do zarzucanych czynów jak i okoliczność, że nie działali oni w brutalny sposób powodując finalnie niegroźne obrażenia ciała pokrzywdzonego jak i relatywnie niewielkie uszkodzenia pojazdu. Nie ma natomiast racji obrońca oskarżonych, że postawa pokrzywdzonego istotnie przyczyniła się do zdarzenia, bowiem ujawnione nagranie ewidentnie ukazuje oskarżonych będących w przewadze liczebnej
i wyprowadzających ataki. Owszem jego reakcja mogła nasilić zaistniały konflikt, jednak przez cały okres zdarzenia pozostawał on stroną atakowaną. Stopnia winy
w zakresie przypisanego przestępstwa pobicia nie umniejsza znacząco fakt użycia przez pokrzywdzonego gazu, nastąpiło bowiem po ujawnionej agresji oskarżonych. Ponadto oskarżeni B. K. oraz M. T. naruszyli swoim zachowaniem różne dobra prawnie chronione co dodatkowo podkreśla naganność ich zachowania
w inkryminowanym czasie. Zaaprobować należy przekonanie sądu rejonowego, że w rozpoznawanej sprawie każdorazowo stosowną karą pozostawało ograniczenie wolności połącznie z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne. Słusznie również w tym celu sąd orzekający korzystał z możliwości orzekania kary łagodniejszego rodzaju niż wynikający z ustawowego zagrożenia przy zastosowaniu art. 37a § 1 k.k. Wyklucza to surowość zastosowanych rozwiązań.
W ocenie sądu okręgowego kary ograniczenia wolności w rozpoznawanej sprawie pozostają najwłaściwszym środkiem represji karnej prawidłowo realizując ustawowe cele kary i uzmysławiając oskarżonym naganność ich postępowania. Ze względu na młody wiek oskarżonych (dwóch z nich w chwili popełnienia czynów było sprawcami młodocianymi) ten rodzaj kary pozostaje najwłaściwszy i wzbudzi w oskarżonych refleksję odnośnie konieczności przestrzegania porządku prawnego. W rozpoznawanej sprawie stopień społecznej szkodliwości każdego z czynów przypisanych oskarżonym wyłącza jednoznacznie zasadność stosowania dobrodziejstwa warunkowego umorzenia postępowania i nie można przy tym podzielić argumentacji apelującej, że samo postępowanie było dla oskarżonych dostateczną karą. Zarzut apelacji podniesiony w tym zakresie ze względu na powyższe okoliczności w całości uznać należało za niezasadny. Poczynione ustalenia przez sąd okręgowy doprowadziły do częściowego zaostrzenia odpowiedzialności karnej oskarżonych B. K. oraz M. T., jednak zmiana ta nie jest podyktowana wadliwością ustaleń sądu rejonowego w zakresie doboru kary.

Odnośnie apelacji oskarżycieli posiłkowych:

Od zaskarżonego wyroku osobiście sporządzoną apelację wywiedli obaj oskarżyciele posiłkowi. W środku zaskarżenia wyartykułowane zostały konkretne zarzuty zmierzające do wykazania konieczności zmiany zaskarżonego wyroku na niekorzyść oskarżonych. Część zarzutów pozostawała nieuzasadniona w kontekście ustaleń sądu rejonowego jednak pozostaje to uzasadnione zrozumiałym brakiem profesjonalizmu po stronie skarżących. Z treści apelacji wynika, że głównymi argumentami skarżących pozostawała wadliwość w zakresie ustaleń wartości szkody
w pojeździe należącym do pokrzywdzonego T. D. oraz próba wykazania, że czyny przypisane oskarżonym miały charakter chuligański. Intencją skarżących pozostawała zmiana zaskarżonego wyroku na niekorzyść oskarżonych, co w niniejszej sprawie częściowo zaistniało, jednak nie w pełnym oczekiwanym przez autorów apelacji zakresie.

W pierwszej kolejności należy się odnieść do słusznie kwestionowanych błędów w ustaleniach sądu odnośnie szkody zaistniałej w wyniku zniszczenia mienia przez oskarżonych B. K. i M. T.. Częściowo zagadnienie to zostało omówione w poprzedniej części uzasadnienia dotyczącej ustosunkowaniu się do zarzutów obrońcy oskarżonych. Zauważyć należy, że nietrafnie w omawianej apelacji podnoszono zarzut naruszenia art. 170 § 1a k.p.k. w zw. z art. 201 k.p.k mającym polegać na niezasadnym oddaleniu wniosku dowodowego w postaci dopuszczenia opinii innego biegłego w zakresie szacowania wartości uszkodzenia pojazdów. Sąd rejonowy co do zasady słusznie przyjął, że wniosek taki zmierza jedynie do przedłużenia postępowania, trafnie oddalając go przy zastosowaniu art. 175 § 1 pkt 5 k.p.k. Zauważyć należy, że wniosek dowodowy podlega oddaleniu w przypadku zaistnienia co najmniej jednej z przesłanek wymienionych w powoływanym przepisie. Przyjęte stanowisko jest prawidłowe, apelujący również w postępowaniu apelacyjnym wnioskował
o dopuszczenie dowodu z opinii nowego biegłego, który to wniosek podlegał oddaleniu.
Niezależnie od wyżej wymienionych okoliczności słusznie w apelacji zakwestionowano poczynienie ustaleń faktycznych przez sąd rejonowy na podstawie znajdujących się
w aktach sprawy opinii biegłego z zakresu oceny technicznej pojazdów
i szacowania wartości. W ocenie sądu okręgowego wnioski płynące z opinii nie mogły zostać uwzględnione przy szacowaniu wartości zaistniałej szkody. Biegły w opinii uzupełniającej potwierdził, że szkoda mogłaby być uznana za wyższą, gdyby przyjąć stawki obowiązujące w autoryzowanym serwisie, a nie na podstawie zastosowanych na potrzeby sporządzenia opinii przeliczników. W aktach sprawy znajduje się sporządzony przez autoryzowany serwis koszt naprawy, który został przedłożony w początkowej fazie postepowania. Podkreślić należy, że sąd orzekający nie jest formalnie związany opinią biegłego, powinien ją ocenić według reguł z art. 7 k.p.k. i podjąć własną decyzję o wszystkie dowody w sprawie i całokształt okoliczności ujawnionych w toku postepowania, co w niniejszej sprawie zostało uczynione wadliwie. W ocenie sądu odwoławczego wskazany kosztorys w kompleksowy i wiarygodny sposób przedstawia rzeczywistą wycenę naprawy uszkodzonego pojazdu, nie jest wygórowany, pozostaje również adekwatny względem uśrednionej wartości pojazdu na rynku wtórnym toteż brak jest jakichkolwiek podstaw do podważenia jego słuszności. Pokreślić należy, że pokrzywdzony ma możliwość wybór usługi i brak jest podstaw aby czynił to w serwisie, który dokona naprawy najtańszymi metodami. Ogólnie powszechną wiedzą pozostaje relatywnie wysoki koszt napraw przez autoryzowany serwis, jednak w rozpoznawanej sprawie sporządzona wycena nie jest przeszacowana. W niniejszej sprawie niezasadnie sąd rejonowy oparł się na opinii biegłego w sytuacji gdy w pełni wystarczający pozostawał przedstawiony koszt napraw. Niedoszacowanie szkody przez sąd rejonowy skutkowało dalszymi błędami w postaci niewłaściwego ustaleniem społecznej szkodliwości popełnionego czynu polegającego na uszkodzeniu mienia, jak i wadliwym zakwalifikowaniem go jako wykroczenie w stosunku do oskarżonego M. T.. W tym zakresie apelacja na niekorzyść oskarżonych była trafna
i doprowadziła do zmiany zaskarżonego wyroku zgodnie z kierunkiem zaskarżenia.

W dalszej części omawiana apelacja była niezasadna. Wskazać należy, że na obrazę art. 410 k.p.k. można bowiem powoływać się tylko wówczas, gdy sąd opiera swoje ustalenia faktyczne na dowodach, których nie ujawnił na rozprawie, albo wtedy gdy dokonując ustaleń faktycznych niektórych z ujawnionych dowodów nie dostrzega. Stwierdzić należy, ze okoliczność taka nie zaistniała w przedmiotowej sprawie. Skarżący w istocie kwestionowali dokonaną ocenę dowodów, doszukując się obrazy art. 7 k.p.k. Pokreślić należy, że zarzut naruszenia prawa procesowego może być skutecznie podniesiony jedynie w sytuacji, jeżeli mogła mieć ona wpływ na treść orzeczenia. Autorzy apelacji nie wskazali wprost do czego zmierza środek zaskarżenia w zakresie
w jakim doszukiwali się błędnej oceny dowodów. Wymowa zgromadzonych dowodów jednoznacznie wskazuje, że w inkryminowanym czasie doszło do pobicia, uszkodzenia mienia i gróźb karalnych. Najpewniej apelujący zmierzali do wykazania konieczności zaostrzenia odpowiedzialności karnej oskarżonych. Zaaprobować przy tym należy dokonaną ocenę dowodów w zakresie w jakim sąd rejonowy doszukiwał się sprzeczności w relacjach pokrzywdzonego D. D., czy oskarżonych i które to są uzasadnione dynamicznym przebiegiem zdarzeń, stanem oskarżonych czy też upływem czasu od zdarzenia. Nie rzutują one jednak na odmienną ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu i nie pozostają w sprzeczności z ustaleniami sądu rejonowego odnośnie stosowności orzekania każdorazowo wobec oskarżonych kar ograniczenia wolności. Z interesu oskarżycieli posiłkowych zupełnie bez znaczenia pozostaje kwestionowanie oceny dowodów w sytuacji gdy sąd rejonowy co do zasady dał wiarę wszystkim dowodom z osobowych źródeł i oskarżeni zostali pociągnięci do odpowiedzialności karnej. W tym zakresie zasadnym pozostawało kwestionowanie samej kary podnosząc zarzut z art. 438 pkt 4 k.p.k. czego autorzy apelacji nie uczynili. Faktem jest, że wyrok został zmieniony na niekorzyść oskarżonych, jednak nie było to wynikiem powoływanych w omawianej apelacji okoliczności.

Wykluczyć należy również zasadność omawianej apelacji w zakresie w jakim zakwestionowana została kwalifikacja prawna przypisanych oskarżonym czynów poprzez wyeliminowanie przez sąd rejonowy każdorazowo art. 57a § 1 k.k. Pomimo, iż zachowanie oskarżonych było naganne i nie można stwierdzić, że pokrzywdzony swoją postawą intencjonalnie przyczynił się do zaistniałego zdarzenia, kontekst całego ujawnionego zdarzenia jednoznacznie wyklucza aby działanie oskarżonych w zakresie któregokolwiek z przypisanych im czynów miało charakter chuligański. Trafne pozostaje stanowisko, że w rozpoznawanej sprawie żaden z występków nie cechował się chuligańskim charakterem. Występkami o charakterze chuligańskim są w rozumieniu przepisów kodeksu tylko te występki, które odpowiadają w pełnym zakresie charakterystyce określonej w art. 115 § 21 k.k. (wyrok SN z 11.07.2019 r., IV KK 302/18, OSNKW 2019/9, poz. 56). Oznacza to, że jedynie występek mający wszystkie wskazane w art. 115 § 1 k.k. cechy konstytutywne może być uznany za występek chuligański. Do zaistnienia występku o charakterze chuligańskim stosownie do art. 115 § 21 k.k. ustawodawca przewiduje m.in. konieczność działania sprawcy m.in. bez powodu albo oczywiście błahego powodu. Okoliczność taka w rozpoznawanej sprawie nie zaistniała. Znamię działania bez powodu albo z oczywiście błahego powodu należy rozumieć w taki sposób, że nie istnieje racjonalny motyw działania lub działaniu sprawcy brak wszelkiej racji (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z 5.06.2019 r., II AKa 159/19, LEX nr 2719432) Nie można tracić z pola widzenia, że powodem sporu pozostawała rzekoma wierzytelność pokrzywdzonego względem osoby trzeciej, co oskarżony zignorował, następnie zaś w wyniku zaistniałej napiętej sytuacji pokrzywdzony również czynnie uczestniczył w zdarzeniu wydając polecania oddalenia się od pojazdu i następnie użył gazu pieprzowego, którego działanie dosięgnęło jednak również postronne osoby związane z oskarżonymi. Dalsza część ataku oskarżonych była częściowo spowodowana odwetem. Brak jest również podstaw, by działanie oskarżonych wykazywało rażące lekceważenie porządku prawnego. Sformułowanie to stanowi wyraz względnie trwałego negatywnego nastawienia sprawcy do tego porządku. Stąd też na ogół nie będzie podstaw do kwalifikowania jako chuligańskiego występku popełnionego wprawdzie publicznie i bez powodu (z oczywiście błahego powodu), ale przez sprawcę, który nie wykazywał dotąd swą postawą negatywnego stosunku do obowiązującego porządku prawnego. (J. Majewski [w:] A. Błachnio, J. Kosonoga-Zygmunt, P. Zakrzewski, J. Majewski, Kodeks karny. Komentarz, Warszawa 2024, art. 115.) W rozpoznawanej sprawie zdarzenie miało charakter incydentalny, oskarżeni nigdy nie naruszali dotychczas porządku prawnego. W związku z powyższym jednoznacznie wykluczyć należy, aby którykolwiek
z przypisanych oskarżonym występków cechował się chuligańskim charakterem, co jednoznacznie wyłącza zasadność stawianego w tym zakresie zarzutu.

Niezasadnie również apelujący podnoszą w środku zaskarżenia zarzut odnoszący się do obrazy prawa materialnego, tj. naruszenia art. 115 § 10 k.k. w zw. z art. 54 § 1 k.k. Wbrew twierdzeniom autorów środka zaskarżenia sąd rejonowy w chwili orzekania nie stracił z pola widzenia, że oskarżony M. T. w przeciwieństwie do dwóch pozostałych oskarżonych w chwili popełniania czynu miał ukończone 21 lat, na co jednoznacznie wskazał w pisemnych motywach wyroku. Uwzględniając jednak, że wszyscy oskarżeni byli w podobnym wieku i zaistniały wobec nich tożsame okoliczności łagodzące również wobec tego oskarżonego stosownym było kierować się względami wychowawczymi i to stanowisko należy w pełni zaaprobować. Wśród celów ustawodawca każdorazowo przewiduje właśnie względy wychowawcze, kładąc nacisk iż względem młodocianych sprawców powinny mieć pierwszorzędne znaczenie.
W rozpoznawanej sprawie nie zaistniały obiektywne podstawy do surowszego karania oskarżonego M. T., popełnił on tożsame czyny co oskarżony B. K. stosownym pozostawało zatem orzekanie wobec nich kar na identycznych zasadach, co dostrzegł sąd rejonowy i zastosował również sąd okręgowy częściowo zmieniając zaskarżony wyrok. Jednocześnie słuszny pozostawał dobór kar jednostkowych w postaci ograniczenia wolności, bowiem właśnie ta kara w ocenie sądu okręgowego w najlepszym stopniu zrealizuje funkcję wychowawczą wobec wszystkich oskarżonych. Rozwiązanie takie zapewnia również wewnętrzną sprawiedliwość wyroku.

Podkreślić należy również, że w niniejszej sprawie orzeczenie o karach nie cechowało się niewspółmierną łagodnością, trafnie uwzględniając incydentalny charakter zdarzenia, uprzednią niekaralność sprawców i ich postawę w toku procesu. Apelacja oskarżycieli posiłkowych w zakresie w jakim zmierzała do wykazania zmiany wyroku na niekorzyść oskarżonych w kontekście ewentualnych orzeczeń o karach pozostawała chybiona. Jedynie ustalania odnośnie wyższej wartości szkody doprowadziły do zmiany wyroku i tylko w tym zakresie środek odwoławczy pozostawał trafny.

Wniosek

W apelacji obrońcy oskarżonych:

1.  O zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji
w zakresie czynów opisanych w punkcie I części dyspozytywnej wyroku wobec B. K., w punkcie IV części dyspozytywnej wyroku wobec M. T. i w punkcie VIII części dyspozytywnej wyroku wobec J. J. poprzez zmianę opisu czynu w ten sposób, że w miejsce zwrotu „powodując u D. D.obrażenia ciała w postaci” wpisać „w skutek ogółu aktywności wszystkich sprawców D. D. doznał obrażeni ciała w postaci” oraz wyeliminowanie kumulatywnej kwalifikacji poprzez usunięcia art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., a następnie warunkowe umorzenie postępowania w spawie o czyny opisane w punkcie I części dyspozycyjnej wyroku wobec B. K., w punkcie IV części dyspozytywnej wyroku wobec M. t. i w punkcie VIII części dyspozytywnej wyroku wobec J. J.

2.  O zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji w zakresie czynów opisanych w punkcie II części dyspozytywnej wyroku wobec B. K. oraz w punkcie V części dyspozytywnej wyroku wobec M. T. poprzez uznanie tych czynów za czyny współukarane następczo w stosunku do czynów opisanych w punkcie I części dyspozytywnej wyroku wobec B. K.oraz w punkcie IV części dyspozytywnej wyroku wobec M. T., a następnie umorzenie postępowania o czyny współukarane opisane w punkcie II części dyspozytywnej wyroku wobec B. K.oraz w punkcie V części dyspozytywnej wobec M. T. na podstawie art. 17 § 1 pkt 11 k.p.k.

3.  O zmianę zaskarżonego wyroku Sąd I instancji poprzez zmianę kwalifikacji prawnej czynu opisanego w punkcie III wobec B. K. części dyspozytywnej wyroku i przyjęcie, iż czyn ten stanowił wykroczenie z art. 124 § 1 k.w. , i za to wymierzenie mu kary grzywny w najniższym ustawowym wymiarze w kwocie20 zł, a w konsekwencji również zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji w zakresie orzeczenia wobec B. K. na rzecz oskarżyciela posiłkowego T. D. obowiązku naprawienia szkody poprzez zasądzenie od B. K.na rzecz oskarżyciela posiłkowego T. D. obowiązku naprawienia szkody w kwocie 538,95 zł

4.  O zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji poprzez uniewinnienie oskarżonego J. J. od zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie VI części dyspozytywnej wyroku

5.  O zmianę zaskarżonego wyroku Sądu I instancji w zakresie wysokości zasądzonej nawiązki poprzez zasądzenie solidarnie od B. K., M. T. i J. J. na rzecz oskarżyciela posiłkowego D. D. nawiązki w kwocie 900,00 zł

6.  O zmianę zaskarżonego wyroku Sąd I instancji w zakresie kwoty zasądzonej tytułem wydatków związanych z ustanowienie pełnomocnika poprzez zasądzenie solidarnie od B. K., M. T. i J. J. na rzecz oskarżycieli T. D. i D. D. kwoty w wysokości stawki minimalnej tytułem wydatków związanych z ustanowienie pełnomocnika w postępowaniu przed Sądem I instancji

7.  Ewentualnie z daleko posuniętej ostrożności procesowej, na wypadek gdyby Sąd II instancji nie podzielił powyższych zarzutów wnoszę o złagodzenie orzeczonych wobec oskarżonych kar ograniczenia wolności za przypisane im przestępstwa, a w konsekwencji orzeczenie nowej kary łącznej ograniczenia wolności w najniższym wymiarze w stosunku do każdego z oskarżonych, a w przypadku kary za wykroczenie z art. 124 § 1 k,w, wobec M. T. w dolnej granicy ustawowego zagrożenia w najniższej wysokości 20 zł

8.  Ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

W apelacji oskarżycieli posiłkowych:

O zmianę zaskarżonego wyroku na niekorzyść oskarżonych.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W poprzedniej części uzasadnienia podano szczegółowo powody dla których konkretne zarzuty apelacji były trafne, którym zaś trafność należało odmówić, brak jest zatem potrzeby powielania wyrażonej argumentacji sądu okręgowego. Zasadne pozostawały wnioski obrońcy oskarżonych o zmianę pkt I zaskarżonego wyroku w zakresie kwalifikacji prawnej przypisanego oskarżony czynu, o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego J. J. od zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie VI części dyspozytywnej wyroku oraz częściowo o zmianę orzeczenia o kosztach, jednak nie w oczekiwanym przez skarżącą zakresie. Pozostałe wnioski wskazanej apelacji pozostawały niezasadne. Brak jest ponadto podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Ze względu na ogólnikowy zakres wniosku oskarżycieli posiłkowych odnoszącego się jedynie do zmiany zaskarżonego wyroku z niekorzyścią dla oskarżonych zauważyć należy, że okazał się on częściowo zasadny, bowiem konieczność takiej zmiany w przedmiotowej sprawie z przyczyn wskazanych w poprzedniej części uzasadnienia niewątpliwie zaistniała.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

5. 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Pkt 2, 6, 14 i 16 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Apelujące strony nie podważyły skutecznie rozstrzygnięć zawartych we wskazanych pkt części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku, orzeczenia te pozostawały słuszne, sąd okręgowy nie znalazł również podstaw by ingerować w ich treść z urzędu, toteż podlegały w utrzymaniu w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Pkt 1, 3-5, 7-13, 15 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku

Zwięźle o powodach zmiany

W części uzasadnienia odnoszącej się do zarzutów obszernie ustosunkowano się do argumentacji skarżących wyrażonej w podniesionych zarzutach, brak jest konieczności powielania tychże ustaleń.

Odnośnie pkt 1, 5, 10 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku sąd okręgowy dostrzegł, konieczność zmiany opisu czynu i jego kwalifikacji prawnej.
W rozpoznawanej sprawie przyjąć należało, że oskarżeni wypełnili znamiona przestępstwa z art. 158 § 1 k.k., które w przedmiotowej sprawie nie pozostawało
w zbiegu z przestępstwem z art. 157 § 2 k.k.. Mając na względzie, że działali w wspólnie i w porozumieniu uzasadnione pozostaje orzekanie wobec nich w jednym punkcie wyroku. W niniejszej sprawie możliwe pozostawało precyzyjne wskazanie czynność sprawczej konkretnego oskarżonego na podstawie monitoringu ze wskazaniem jakie konkretnie formy ataku wyprowadził w inkryminowanym czasie. Jednocześnie zaaprobować należało wymiar kar jednostkowych orzeczone przez sąd rejonowy.

Z punktu widzenia dokonanej zmiany wyroku istotne znaczenie miało ustalenie szkody powstałej w wyniku dokonanego uszkodzenia pojazdu. Sąd okręgowy jako wiarygodną i uzasadnioną okoliczności sprawy przyjął wycenę napraw autoryzowanego serwisu. Również w tym zakresie zapis z monitoringu pozwolił na bezsprzeczne ustalenie, który ze sprawców dokonał konkretnych zniszczeń. W ten sposób ustalić należało, że oskarżony B. K. spowodował straty na kwotę 2340 zł, natomiast oskarżony M. T. w kwocie 960 zł. Powyższe skutkowało zmianą wyroku w zakresie orzeczeń o napraniu szkody w pkt 12 i 13 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku. Ponadto w zakresie wartości szkody wyrządzonej działaniem oskarżonego M. T. zauważyć należy, że przekroczyła 800 zł toteż nieprawidłowe pozostaje ustalenie sądu rejonowego w zakresie kwalifikacji prawnej przypisanego czynu. Sąd okręgowy dostrzegł, że wyższe straty spowodowane działem oskarżonych przekładają się na wyższy stopień społecznej szkodliwości zarzucanych im czynów, a w przypadku drugiego z oskarżonych skutkowało uznaniem go winnym popełnienia przestępstwa z art. 288 § 1 k.k., nie zaś jak błędnie przyjął sąd rejonowy wykroczenia z art. 124 k.w. Jednocześnie przy doborze wymiaru kary zaaprobować należy szeroko opisane stanowisko sądu rejonowego wskazujące liczne okoliczności łagodzące po stronie oskarżonych. Sąd okręgowy dostrzegł stosowność podwyższenia kary jednostkowej orzeczonej wobec oskarżonego B. K. w pkt 3 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku ustalając jej wymiar na 6 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kary na cele społeczne w wymiarze po 30 godzin miesięcznie. Tożsamą karę orzec należało wobec oskarżonego M. T., co skutkowało zmianą pkt 7 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku w zakres kwalifikacji prawnej przypisanego czynu i koniecznością orzeczenia kary za przypisane przestępstwo. Tak orzeczone kary jednostkowe pozostają adekwatne względem powagi popełnionych przestępstw i we właściwym stopniu spełnią wychowawcze cele kary zapewniając jednocześnie społeczne poczucie sprawiedliwości.

Dokonane zmiany wyroku ingerujące w orzeczenia o jednostkowych karach w pkt 3 i 7 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku skutkowały stwierdzeniem, że orzeczenia o karach łącznych wskazane w pkt 4 i 8 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku straciły moc. Konieczne było wydanie w tym zakresie nowego orzeczenia przez sąd odwoławczy. Przy orzeczeniu o karze łącznej na korzyść obu oskarżonych przemawiała bliskość czasowa i podmiotowa czynów przypisanych oskarżonym. Niekorzystną okolicznością pozostaje jednak mnogość popełnionych czynów zabronionych godzących w różne dobra prawnie chronione. Uwzględniając cele kary w zakresie społecznego oddziaływania, jak i zapobiegawcze które ma osiągnąć względem obu oskarżonych stosownym pozostawało orzeczenie wobec każdego z nich kar łącznych na zasadach asperacji zbliżonej do zasady absorpcji określając przy tym ich wymiar na rok i miesiąc ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kary na cele społeczne w wymiarze po 30 godzin miesięcznie. W ocenie sądu okręgowego jej wymiar jest właściwy by skutecznie wdrożyć oskarżonych do przestrzegania porządku prawnego uzmysławiając im naganność ich postawy.

Słuszna pozostawała apelacja obrońcy oskarżonych w zakresie w jakim kwestionowano winę i sprawstwo oskarżonego J. J. w zakresie zarzucanego mu czynu z art. 191a § 2 k.k. co szerzej zostało omówione w części uzasadnienia poświęconej ustosunkowaniu zarzutu skarżącej. Konieczna była zatem zmiana pkt 9 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od popełniania zarzucanego mu czynu. Konsekwencją dokonanej zmiany było stwierdzenie, że kara łączna z pkt 11 części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku straciła moc.

Konieczna pozostawała również zmiana orzeczenia w zakresie rozstrzygnięcia
o kosztach w pkt 15 części dyspozytywnej zaskarżonego, nie można bowiem zaaprobować solidarnego orzeczenia należności tytułem wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika na rzecz oskarżycieli posiłkowych. Orzeczona kwota nie budzi zastrzeżeń sądu okręgowego, jest uzasadniona okolicznościami sprawy i jej stopniem skomplikowania. Konieczne było jednak uwzględnienie, że oskarżyciele posiłkowi pozostają odrębnymi stronami procesu na szkodę których popełniono różne przestępstwa. Nie można również tracić z pola widzenia, że w rozpoznawanej sprawie istnieje dysproporcja w zakresie ilości przypisanych oskarżonym czynów. Z tego względu po pierwsze należało rozdzielić wskazaną kwotę na sumy po 2500 zł należne odrębnie każdemu z oskarżycieli posiłkowych. W dalszej części w zakresie należności orzekanej na rzecz oskarżyciela posiłkowego T. D. należało stwierdzić, że popełnienia na jego szkodę czynu zabronionego dokonało dwóch oskarżonych, toteż stosownym było zasądzenie w tym zakresie po 1250 zł od oskarżonych B. K. i M. T.. W zakresie należności zasądzonej na rzecz oskarżyciela posiłkowego D. D. należało proporcjonalnie określić względem ilości czynów popełnionych na jego szkodę przez konkretnego oskarżonego, uwzględniając wynik postępowania odwoławczego skutkującego uniewinnieniem oskarżonego J. J. od popełniania zarzucanego mu czynu z art. 191a § 2 k.k. Należność należało zatem podzielić na trzy części
i otrzymany wynik w przypadku wskazanego oskarżonego zredukować o połowę.
W związku z powyższym stosownym pozostawało proporcjonalne zasądzenie kwot po 1041,75 zł od oskarżonych B. K. i M. T. oraz kwoty 416,50 zł od J. J..

W dalszej części zaskarżony wyrok pozostawał prawidłowy i zasługiwał na utrzymanie w mocy.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------

-------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Uwzględniając sytuację materialną oskarżonych którzy nie posiadają majątku i nie wykonują stałej pracy zarobkowej Sąd Okręgowy kierując się względami słuszności na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k zwolnił B. K., M. T. oraz J. J. od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonych

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Obrońca oskarżonych wskazała następujące uchybienia w zakresie:

- kwalifikacji prawna przypisanego oskarżonym przestępstwa pobicia,

- nieuznania przypisanego oskarżonym czynu z art. 190 § 1 k.k. za czyn współukarany,

- ustalenia szkody powstałego w wyniku uszkodzenia mienia,

- uznania winy i sprawstwa oskarżonego J. J. w zakresie przypisanego czynu z art. 191 § 2 k.k.,

- orzeczenia w zakresie nawiązki,

- orzeczenia o kosztach,

- wymiaru kar jednostkowych i łącznych ze wskazaniem na ich rażąco surowy wymiar

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciele posiłkowi

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

W apelacji oskarżyciele posiłkowi wskazywali na niewłaściwe ustalenie wartości szkody

oraz błędna ocena dowodów jak i obraza prawa materialnego skutkujące wydaniem współmiernie łagodnego wyroku skazującego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana