Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lipca 2018 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Monika Kiwiorska-Pająk (spr.)

Sędziowie: SSA Maria Pietkun

SSO del. Artur Tomanek

Protokolant: Katarzyna Wojciechowska

po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2018 r. we Wrocławiu

na rozprawie

sprawy z wniosku L. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

o emeryturę pomostową

na skutek apelacji L. W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Świdnicy Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 9 lutego 2018 r. sygn. akt VII U 107/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt. I i poprzedzającą go decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. z dnia 4 grudnia 2017 r. w ten sposób, że przyznaje wnioskodawcy L. W. prawo do emerytury pomostowej od 3 listopada 2017 r.;

II.  zmienia zaskarżony wyrok w pkt. II w ten sposób, że zasądza od strony pozwanej na rzecz wnioskodawcy kwotę 180,- zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz wnioskodawcy kwotę 270,- zł tytułem zwrotu kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym.

UZASADNIENIE

L. W. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W., odmawiającej mu prawa do emerytury pomostowej, z powodu nie wykazania co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Wyrokiem z dnia 9 lutego 2018 r. Sąd Okręgowy w Świdnicy VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie oraz zasądził od wnioskodawcy na rzecz organu rentowego kwotę 180,- zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych:

L. W. ur. (...) w dniu 3.11.2017 r. złożył wniosek o emeryturę pomostową .

Na podstawie przedłożonych świadectw organ rentowy uznał wnioskodawcy okres zatrudnienia od 15.12.1988 r. do 4.07.1988 r. i od 13.03.2017 r. do 24.03.2017 r. kwestionując jednocześnie świadectwa pracy w warunkach szczególnych potwierdzające zatrudnienie wnioskodawcy w (...) Zakładach (...) z uwagi na niewłaściwą podstawę prawną oraz potwierdzające zatrudnienie wnioskodawcy w kopalniach (...) w B., albowiem świadectwa te nie zostały wydane przez pracodawcę lub jego zastępcę.

Wnioskodawca od 15.06.1973 r. był zatrudniony w (...) Zakładach (...) na stanowisku ładowacza, którą to pracę wykonywał do 2.11.1977 r. W okresie od 1.09.1973 r. do 21.01.1975 r. powierzono mu stanowisko robotnika transportowego. W okresie od 5.01.1976 r. do 30.06.1977 r. powierzono mu stanowisko ładowacza-kierowcy wózka a w okresie od 1.07.1977 r. do 2.11.1977 r. robotnika transportowego - operatora urządzeń transportowych.

Następnie wnioskodawca podjął pracę w Przedsiębiorstwie Państwowej (...) w Ś., gdzie w latach 4.11.1977 r. do 31.10.1979 r. pracował na stanowisku kierowcy autobusu.

W dniu 12.11.1979 r. wnioskodawca rozpoczął pracę w B. Kopalniach (...) spółka z oo. jako kierowca samochodu ciężarowego. Kategorię C prawa jazdy wnioskodawca uzyskał w czerwcu 1979 r. Jednocześnie wykonywał także zawód kierowcy autobusu przywożąc pracowników do pracy po czym przesiadał się na samochód ciężarowy ,którym przewoził towar lub części do koparki. Na łączonych stanowiskach wnioskodawca pracował do 5.09.1983 r. Ponownie wnioskodawca podjął zatrudnienie w B. Kopalniach (...) 20.08.1984 r. jako kierowca samochodu technologicznego jeżdżąc wyłącznie samochodami marki B. i T.. Obecny właściciel zakładu (...) spółka z o.o. na podstawie akt osobowych wnioskodawcy wystawił mu w dniu 18.10.2013 r. świadectwa wykonywania prac w warunkach szczególnych za poszczególne okresy

Po zakończeniu w/w pracy wnioskodawca podjął zatrudnienie w Spółdzielni Kółek Rolniczych w S. jako kierowca mechanik, gdzie pracował do 18.07.1988 r., a następnie pracował w (...) spółka z o.o. w Ś. jako kierowca samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3 ,5 tony.

L. W. posiada okres składkowy i nieskładkowy w ilości 41 lat 10 miesięcy i 26 dni.

W dniu 29.03.2017 r. wnioskodawca złożył u strony pozwanej wniosek o emeryturę pomostową, przedkładając wyżej wymienione świadectwa pracy w warunkach szczególnych. Decyzją z dnia 12 10 2017 r. strona pozwana odmówiła wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej z uwagi na brak 15-letniego stażu pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych i art. 32 i 33 ustawy emerytalnej oraz nieudowodnienia rozwiązania stosunku pracy.

W dniu 3.11.2017 r. wnioskodawca złożył kolejny wniosek o emeryturę pomostową. Zaskarżoną decyzją z dnia 4.12.2017 r. strona pozwana ponownie odmówiła wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej, stwierdzając że wnioskodawca nie posiada 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Biorąc pod uwagę powyższe ustalenia Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Sąd powołując treść art. 3 ust. 1 i 3, art. 4 ustawy pomostowej wskazał, że na gruncie przedmiotowego postępowania sporne pozostawało jedynie czy wnioskodawca legitymuje się 15-letnim okresem pracy w warunkach szczególnych w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych.

Zdaniem Sądu, organ rentowy niezasadnie odmówił wnioskodawcy uznania okresu zatrudnienia w (...) Zakładach (...) wyłącznie z uwagi na błąd w wykazaniu podstawy prawnej uznanych w tym świadectwie prac za prace w warunkach szczególnych, gdzie pracodawca powołał się na dział VIII poz. 2 pkt 1 w sytuacji gdy wymienione tam prace odpowiadają pracom określonym w transporcie i łączności, tj. w dziale VII pod poz. 1 przy czym wnioskodawca wykonywał wszystkie prace wymienione w pkt 1, 2 i 3 jako ładowacz, robotnik przeładunkowy i operator maszyn i urządzeń sprzętu przeładunkowego, co wynika nie tylko z załączonego zaświadczenia ale dodatkowo zostało poparte zeznaniami przesłuchanych świadków i samego wnioskodawcy.

Sąd uznał, że wnioskodawca udowodnił również że wykonywał pracę w warunkach szczególnych w okresie od 12.11.1979 r. do 5.09.1983 r. i od 20.081984 r. do 30.031985 r. będąc zatrudnionym w kopalniach (...) w B.. Przesłuchani w sprawie świadkowie A. W. (1) oraz M. N. (1) potwierdzili nie tylko zeznania samego wnioskodawcy ale przede wszystkim okoliczności zawarte w świadectwach pracy wystawionych przez B. Kopalnie (...) w B. w dniu 18.10.2013 r. Sąd podkreślił, że świadkowie A. W. i M. N. zeznający w sprawie byli bliskimi współpracownikami wnioskodawcy, na co dzień pracowali z nim i ich zeznania cechują się spontanicznością, wzajemnie się uzupełniają oraz mają potwierdzenia w pozostałym materiale dowodowych, tj. w wydanych przez B. Kopalnie (...) zaświadczeniach oraz w zeznaniach samego wnioskodawcy. Zdaniem Sądu, w oparciu o tak zebrany materiał dowodowy w sprawie bez żadnych wątpliwości stwierdzić należało, że prace wykonywane przez wnioskodawcę w spornym okresie można zaliczyć do prac, które zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 07.02.1983 r. w wykazie A, Dział VIII - W transporcie i łączności pkt 2 prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony, specjalizowanych, specjalistycznych (specjalnych), pojazdów członowych i ciągników samochodowych balastowych, autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, samochodów uprzywilejowanych w ruchu w rozumieniu przepisów o ruchu na drogach publicznych, trolejbusów i motorniczych tramwajów oraz w wykazie stanowiącym załącznik do zarządzenia Ministra Komunikacji z dnia 29 03 1983 r. w sprawie prac w szczególnych warunkach w zakładach pracy resortu komunikacji. W tym stanie rzeczy należało przyjąć że wnioskodawca po doliczeniu do uznanych przez organ rentowy okresów pracy w warunkach szczególnych okresów zatrudnienia w okresie od 15.06.1973 r. do 2.11.1977 r. oraz od 12.11.1979 r. do 5.09.1983 r. i od 20.08.1984 r. do 30.03.1985 r. spełnił warunek 15 lat pracy w warunkach szczególnych wykonywanych zarówno przed, jak i po 31 grudnia 2008 r., tj. warunki określone art. 4 pkt 5 i 6 ustawy pomostowej ,jak i pozostałe warunki z art. 4 pkt 1 do 4, jednakże z uwagi na pozostawanie wnioskodawcy w stosunku pracy jego odwołanie od zaskarżonej decyzji nie zostało uwzględnione.

Wobec powyższego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Sąd oddalił odwołanie jako niezasadne, obciążając wnioskodawcę kosztami zastępstwa strony pozwanej na podstawie art. 98 k.p.c. .w związku z § 9 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Apelację od powyższego wyroku złożył wnioskodawca – L. W. zaskarżając go w całości zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a to art. 4 pkt 7 w zw. z art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych poprzez ich błędną wykładnię, przejawiającą się przyjęciem, że ocena spełnienia przez uprawnionego warunków dla przyznania prawa do emerytury pomostowej dokonywana jest na dzień wyrokowania przez Sąd I instancji, a nie na dzień powstania prawa do świadczenia i złożenia wniosku o jego przyznanie;

2.  naruszenie przepisów postępowania, a to:

a)  art. 233 § 1 k.p.c., poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i uwzględnienie przy wydawaniu orzeczenia okoliczności związanych z podjęciem przez wnioskodawcę zatrudnienia, po chwili ustalenia prawa do świadczenia emerytalnego, w sytuacji kiedy okoliczności te, jako zaistniałe po złożeniu wniosku, nie mają znaczenia dla przyznania uprawnionemu prawa do emerytury pomostowej i oceny prawidłowości podjętej przez organ emerytalny decyzji;

b)  art. 316 § 1 k.p.c., przez jego błędną wykładnię skutkującą przyjęciem, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, dla oceny prawidłowości rozstrzygnięcia organu rentowego, Sąd orzekający bierze pod uwagę stan z chwili wyrokowania, a nie stan z chwili wydawania decyzji przez ZUS.

Wskazując na powyższe zarzuty wniósł o przyznanie prawa do emerytury pomostowej od dnia 3 listopada 2017 r., oraz zasądzenie na jego rzecz od organu rentowego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację organ rentowy wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie od wnioskodawcy na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych. Organ rentowy wskazał, że nie kwestionuje, iż w trakcie postępowania przed Sądem I instancji wnioskodawca udowodnił fakt świadczenia pracy w szczególnych warunkach w wymiarze ponad 15 lat.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacja wnioskodawcy była zasadna, co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku oraz poprzedzającej go decyzji organu rentowego poprzez przyznanie wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej od dnia 3 listopada 2017 r.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd Okręgowy przeprowadził postępowanie dowodowe w sposób pełny, jednakże na gruncie prawidłowo zebranego materiału dowodowego dokonał jego błędnej oceny poprzez uznanie, że wnioskodawca nie spełnia wszystkich niezbędnych przesłanek do jej nabycia.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy L. W. spełnia przesłanki uprawniające go do nabycia prawa do emerytury pomostowej w rozumieniu art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19.12.2008 r. Zgonie bowiem z brzmieniem w/w przepisu emerytura pomostowa przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.,

2)  ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat,

3)  osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat (kobieta) i co najmniej 60 lat (mężczyzna),

4)  ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co naj-mniej 20 lat (kobieta) i co najmniej 25 lat (mężczyzna);

5)  przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub pracę w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i ust. 3 niniejszej ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6)  po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i ust. 3 niniejszej ustawy;

7)  nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Na mocy art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych prawo do emerytury pomostowej powstaje z dniem spełnienia łącznie wszystkich warunków wymaganych do nabycia tego prawa.

W niniejszej sprawie bezspornym pozostawało, że ubezpieczony ukończył 60 lat, legitymuje się okresem składkowym i nieskładkowych w wymiarze przekraczającym 25 lat oraz okresem pracy w szczególnych warunkach przekraczający 15 lat.

Sporne na gruncie postępowania apelacyjnego pozostawało jedynie czy podjęcie przez ubezpieczonego zatrudnienia po wydaniu przez organ rentowy zaskarżonej decyzji uniemożliwia nabycia prawa do świadczenia.

Sąd Okręgowy rozpoznając przedmiotową sprawę pominął nader istotny, a wynikający z treści samego wniosku i dołączonych do niego dokumentów fakt, iż z dniem 31 października 2017 r. ubezpieczony rozwiązał stosunek pracy łączący go z pracodawcą PPHU (...). Z przedmiotowego wniosku o świadczenie z dnia 3 listopada 2017 r. wynikało również wprost, że wnioskodawca nie pozostaje w zatrudnieniu i dopiero na etapie postępowania sądowego ponownie nawiązał stosunek pracy z tym samym pracodawcą.

W tym stanie rzeczy, kierując się wykładnią językową i funkcjonalną art. 15 ust. 1 ustawy o emeryturach pomostowych, jakichkolwiek wątpliwości nie mogło budzić przyjęcie, iż skoro z dniem 3 listopada 2017 r. wnioskodawca spełniał wszystkie przesłanki do nabycia prawa do emerytury pomostowej, w tym rozwiązał stosunek pracy, to tym samym z tym właśnie dniem powstało po jego stronie prawo do przedmiotowego świadczenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2013 r., I UK 560/12).

Podkreślić należy, że prawo do emerytury pomostowej powstaje ex lege w dniu spełnienia ustawowych warunków i jedynie kumulatywne spełnienie wszystkich przesłanek koniecznych do nabycia uprawnień emerytalnych wskazanych w art. 4 ustawy o emeryturach pomostowych uzasadnia nabycie prawa do tego świadczenia.

Z powyższych względów Sąd Okręgowy niezasadnie na gruncie przedmiotowego postępowania zajął się oceną ponownego nawiązania przez ubezpieczonego stosunku pracy, albowiem okoliczność ta nie rzutuje na prawo apelującego do w/w świadczenia. Okoliczność ta jedynie może mieć wpływ na wysokość wypłacanego świadczenia ewentualnie spowodować jego zawieszenie.

Skoro zatem na dzień złożenia wniosku o prawo do emerytury pomostowej, tj. 3 listopada 2017 r. wnioskodawca kumulatywnie spełniał wszystkie przesłanki do nabycia prawa do tego świadczenia to też od tego dnia należało przyznać świadczenie o czym Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 386 § 1 k.p.c.

O kosztach zastępstwa procesowego w postępowaniu pierwszoinstancyjnym Sąd odwoławczy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z § 9 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w punkcie III na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 9 ust. 2 w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2 powołanego rozporządzenia.

SSA Maria Pietkun SSA Monika Kiwiorska-Pająk SSO del. Artur Tomanek

KN