Serwis Internetowy Portal Orzeczeń używa plików cookies. Jeżeli nie wyrażają Państwo zgody, by pliki cookies były zapisywane na dysku należy zmienić ustawienia przeglądarki internetowej. Korzystając dalej z serwisu wyrażają Państwo zgodę na używanie cookies , zgodnie z aktualnymi ustawieniami przeglądarki.

VI P 273/18 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie z 2019-07-03

Sygn. akt VI P 273/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2019 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Północ w W., VI Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych
w składzie:

Przewodniczący: ASR Klaudia Kłosińska

Ławnicy: Halina Dziewulska, Ewa Motoczyńska

Protokolant: Łukasz Michaluk

po rozpoznaniu w dniu 26 czerwca 2019 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa J. L.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o odszkodowanie

1.  oddala powództwo;

2.  zasądza od J. L. na rzecz (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w W.
kwotę 2.717 zł (dwa tysiące siedemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 2.700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

3.  wydatki, których nie miała obowiązku uiścić żadna ze stron, przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 5 października 2018 r. ( data stempla pocztowego) J. L., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł o zasądzenie na jego rzecz od (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. kwoty 37.370 zł tytułem różnicy
w zarobkach, jakie osiągał powód a młodsza osoba zajmująca identyczne stanowisko
w okresie od 1 sierpnia 2016 r. do 16 kwietnia 2018 r. spowodowanej dyskryminacją powoda, kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za dyskryminację ze względu na wiek, nakazanie złożenia przez pozwaną oświadczenia o przeproszeniu oraz o zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w potrójnej wysokości.
W uzasadnieniu wskazał, że był zatrudniony w (...)na stanowisku (...) przy czym jego wynagrodzenie znacznie różniło się od zarobków uzyskiwanych przez osobę zatrudnioną na identycznym stanowisku, o tożsamym zakresie obowiązków. W ocenie powoda różnica w wynagrodzeniu była spowodowana dyskryminacją ze względu na wiek ( pozew z załącznikami k. 1-33).

Postanowieniem z dnia 17 października 2018 r. sprawa w zakresie żądania przeproszenia powoda została przekazana do rozpoznania Sądowi Okręgowemu Warszawa – Praga w Warszawie, VII Wydziałowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych jako właściwemu rzeczowo i miejscowo ( postanowienie k. 35).

W odpowiedzi na pozew (...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda kosztów procesu.
W uzasadnieniu pozwany wskazał, że zarówno J. L., jak i K. W. nowo utworzone stanowisko (...)objęli przy zachowaniu swoich dotychczasowych wynagrodzeń, przy czym K. W. uprzednio zajmowała stanowisko kierownicze, w związku z czym jej dotychczasowe uposażenie było wyższe ( odpowiedź na pozew k. 47-141).

W piśmie z dnia 7 stycznia 2019 r. powód sprecyzował sposób wyliczenia żądanej przez siebie kwoty wskazując, że w skład żądanej kwoty wchodzi 15.580 zł tytułem zaniżenia wynagrodzenia od 1 sierpnia 2016 r. do 5 kwietnia 2018 r. na skutek dyskryminacji o kwotę 760 zł miesięcznie, suma stanowiąca równowartość obniżonej premii rocznej z 2016 r. i 2017 r. (odpowiednio o 760 zł i 798 zł), 230 zł stanowiące rezultat zmniejszenia premii rocznej za 3,5 miesiąca w 2018 r, 1.695,12 zł tytułem nieodprowadzonych składek emerytalnych do ZUS oraz 1.693,88 zł tytułem zaniżenia emerytury spowodowanego działaniami pozwanej ( pismo k. 155-160). Na rozprawie w dniu 26 czerwca 2019 r. pełnomocnik powoda sprecyzował, że wszystkie kwoty dochodzone w niniejszym postępowaniu, łącznie z 10.000 zł tytułem „zadośćuczynienia za dyskryminację”, wywodzi z art. 18 3d Kodeksu pracy ( protokół k. 418).

Pełnomocnicy stron przed zamknięciem rozprawy podtrzymali dotychczasowe stanowiska w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 grudnia 2013 r. J. L., urodzony (...), zawarł umowę
o pracę, na podstawie której został zatrudniony od dnia 1 stycznia 2014 r. w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W. na stanowisku (...)
z wynagrodzeniem zasadniczym w kwocie 10.500 zł brutto. (...)
(...)miał podlegać (...)., które to stanowisko zajmowała K. W., urodzona (...) W dniu 1 listopada 2014 r. J. L. rozpoczął pracę w charakterze (...) a od dnia 1 listopada 2015 r. J. L. objął stanowisko (...). (...). Zgodnie z opisem stanowiska, jego bezpośrednim przełożonym miała być osoba sprawująca stanowisko Kierownika Wydziału (...). Na mocy porozumienia z dnia 4 grudnia 2015 r. wynagrodzenie J. L. od dnia 1 kwietnia 2016 r. miało wynosić (...).
Od dnia 1 sierpnia 2016 r. J. L. rozpoczął pracę jako (...)
ds. Współpracy Instytucjonalnej w (...), przy czym pozostałe warunki umowy o pracę nie uległy zmianie. W dniu 6 kwietnia 2017 r. zawarto porozumienie zmieniające, zgodnie z którym wynagrodzenie J. L. od dnia 17 kwietnia 2017 r. miało wynosić (...).

( bezsporne; nadto: porozumienie z 6.04.2017 r., 26.08.2016 r., 4.12.2015 r., 19.10.2015 r., 30.10.2014 r., opis stanowiska (...)umowa o pracę z dnia
9 grudnia 2013 r., opis stanowiska (...) – akta osobowe)

K. W., urodzona (...), rozpoczęła pracę w (...) S.A. z siedzibą w W. w dniu 1 grudnia 2013 r. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku Kierownika Biura (...) z wynagrodzeniem (...)
W dniu 4 maja 2015 r. K. W. zajęła stanowisko Kierownika Wydziału (...) w (...), zaś na mocy porozumienia
z dnia 4 grudnia 2015 r. jej wynagrodzenie od dnia 1 kwietnia 2016 r. miało wynosić (...). Od dnia 1 sierpnia 2016 r. K. W. rozpoczęła pracę jako Główny Specjalista ds. (...) (...) (...) Instytucjonalnej, przy czym pozostałe warunki umowy o pracę nie uległy zmianie.
We wniosku o zmianę warunków zatrudnienia wskazano przy tym na konieczność dostosowania warunków zatrudnienia do zmian struktury organizacyjnej w spółce i brak uprawnienia do samochodu służbowego od 1 września 2016 r. W dniu 31 stycznia 2017 r. bezpośredni przełożony K. W. złożył wniosek o obniżenie jej wynagrodzenia od dnia 1 lutego 2017 r. i konieczność dostosowania wynagrodzenia do nowego taryfikatora stanowisk. Porozumieniem zmieniającym warunki umowy o pracę z dnia 19 maja 2017 r. wynagrodzenie K. W. obniżono zgodnie z wnioskiem od dnia 1 czerwca 2017 r. do kwoty 12.305 zł. Porozumieniem z dnia 20 kwietnia 2018 r., z uwagi na zawarte w dniu 19 marca 2018 r. porozumienie (...) z Organizacjami (...), strony uzgodniły, że w związku z dokonaniem przeliczenia od dnia 1 stycznia 2018 r. wynagrodzenie zasadnicze brutto wynosi 12.625 zł.

( bezsporne; nadto: umowa o pracę k. 190, porozumienie k. 191, porozumienie k. 191, porozumienie k. 242, wniosek o zmianę warunków zatrudnienia k. 243, 244, porozumienie zmieniające warunki umowę o pracę k. 245, 248)

K. W. w dniu 21 stycznia 2016 r., tj. w czasie gdy pełniła funkcję Kierownika Biura (...), powierzono samochód służbowy, który z uwagi na zmianę stanowiska zdała w dniu 30 grudnia 2016 r.

( bezsporne; nadto: protokół powierzenia/zwrotu k. 340)

W dniu 16 listopada 2015 r. zawarto Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy dla (...) S.A. Zarówno stanowisko Głównego Specjalisty ds. (...), jak i Kierownika Biura, było zgodnie z załącznikiem nr 1, przypisane do kategorii 8 zaszeregowania. Zgodnie z załącznikiem nr 2 do ww. układu zbiorowego pracy, wynagrodzenie pracowników określonych w kategorii 8 zaszeregowania mogło plasować się w przedziale od (...)zł. Stanowisko Kierownika Wydziału (...) było zaś przypisane do kategorii 10 zaszeregowania, dla której wynagrodzenie mogło wynosić od (...)zł.

( bezsporne; nadto: (...) k. 193-224)

Na podstawie porozumienia zmieniającego warunki umowy o pracę z dnia 26 sierpnia 2016 r. J. L. z dniem 1 sierpnia 2016 r. został zatrudniony na stanowisku (...) (...) Instytucjonalnej. Strony uzgodniły, że pozostałe warunki umowy o pracę nie ulegają zmianie. Zajmowane uprzednio przez J. L. stanowisko (...). (...) było przypisane do 7 kategorii zaszeregowania, dla której wynagrodzenie określono w przedziale (...)

( bezsporne; nadto: porozumienie zmieniające k. 20; (...) k. 193-224)

W opisie stanowiska (...). (...) Instytucjonalnej jako zadania określono ogólnie monitorowanie przebiegu (legislacji) i współpraca z jednostkami zewnętrznymi w zakresie przebiegu legislacji krajowej i UE w obszarze kogeneracji i rynku energii, koordynowanie działań w zakresie pozyskiwania środków europejskich oraz przygotowywanie informacji do biuletynów wewnętrznych. Wymaganiami formalnymi do zajmowania wskazanego stanowiska było wyższe wykształcenie magisterskie, doświadczenie obejmujące 5 lat w branży energetycznej lub finansowej na podobnym stanowisku lub 5 lat doświadczenia w obszarze legislacji. Dodatkowo konieczna była znajomość zagadnień prawnych w zakresie energetyki, ochrony środowiska i prawa publicznego, obsługa programów M. E., (...)i M. W., znajomość j. angielskiego w stopniu zaawansowanym oraz szereg innych umiejętności, w tym m. in. znajomość analiz ekonomicznych, rynku ciepła, rynku finansowego, umiejętność analizy danych pochodzących z wielu źródeł czy umiejętność prowadzenia dyskusji.

( bezsporne; nadto: opis stanowiska k. 16-19)

K. W. i J. L. zajmowali równorzędne stanowiska (...)ds. (...) Instytucjonalnej, przy czym każdy z nich miał własny zakres obowiązków. K. W. zajmowała się między innymi monitoringiem możliwości uzyskiwania środków unijnych z różnych instytucji, dopasowywaniem poszczególnych źródeł dofinansowania do aktualnie prowadzonych w spółce projektów, planowaniem i organizacją konferencji. Ww. zadania nie były wykonywane przez J. L., który w ramach zajmowanego stanowiska zajmował się śledzeniem przygotowywanych aktów prawnych dotyczących rynku energetyki, przygotowywaniem analiz, wystąpień i materiałów merytorycznych na potrzeby prezesa czy pisaniem artykułów do wewnętrznej gazety spółki.
Z uwagi na kompetencje i doświadczenie J. L. jego zadania miały charakter analityczny, zaś K. W. zajmowała się przede wszystkim działalnością organizacyjną i pozyskiwaniem dotacji. Z uwagi na zróżnicowanie wykonywanych działań K. W. i J. L. nie zastępowali się wzajemnie podczas nieobecności. Gdy K. W. była nieobecna w pracy, J. L. nie musiał wykonywać jej obowiązków. Każdy z pracowników prowadził oddzielne projekty, nie współpracowali
z sobą.

( dowód: zeznania świadka K. W. protokół k. 360v-361, e-protokół (...) (...), zeznania świadka A. T. k. 405v-406, e-protokół (...) (...) dowód z przesłuchania J. L. w charakterze strony k. 417-418)

Zgodnie z art. 55 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla (...) SA z dnia 16 listopada 2015 r., pracownikowi, który złoży wniosek
o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron w związku z przejściem na emeryturę w terminie nie dłuższym niż 18 i nie krótszym niż 12 pełnych miesięcy przed deklarowanym terminem rozwiązania umowy o pracę, pracodawca miał wypłacić świadczenie pieniężne, udzielić urlopu wypoczynkowego w pełnym wymiarze oraz zwolnić z obowiązku świadczenia pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia obliczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy przez okres nie dłuższy niż 2 miesiące. Dodatkowo, dla pracowników, którzy wyrażą gotowość do przekazywania wiedzy w okresie pracy pozostającym do rozwiązania umowy o pracę, przewidziano podwyżkę wynagrodzenia zasadniczego brutto
w wysokości 5% począwszy od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu,
w którym pracownik złożył wniosek o rozwiązanie umowy o pracę.

( bezsporne; nadto: (...) k. 193-215)

Zgodnie z § 13 regulaminu aktualizacji opisów oraz wyceny stanowisk pracy z dnia
3 lipca 2009 r., który obowiązywał do 21 listopada 2017 r., Zespół (...) w celu dokonania aktualizacji opisów stanowisk zbierał się co najmniej raz w roku. Wg § 17 ww. dokumentu, w terminie 30 dni kalendarzowych od posiedzenia Zespołu (...)
i Wartościowania S., Dyrektor Departamentu Personalnego przedstawiał Zarządowi wyniki wartościowania, zaś Zarząd je zatwierdzał bądź też zmieniał wycenę.

( bezsporne; nadto: zarządzenie nr (...) k. 289, regulamin aktualizacji oraz wyceny stanowisk k. 383)

W dniu 20 grudnia 2016 r. podpisano Protokół Dodatkowy nr 1 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników spółki (...) S.A. zawartego w dniu 16 listopada 2015 r. Protokół Dodatkowy wszedł w życie z dniem 1 lutego 2017 r., a na jego podstawie zmieniono treść załącznika nr 1, stanowiącego taryfikator stanowisk. Uwzględniono w nim nowopowstałe stanowisko (...). (...)
i przypisano je do 8 kategorii zaszeregowania, dla której wynagrodzenie określono
w przedziale (...)

( bezsporne; nadto: protokół dodatkowy k. 225-229, (...) k. 193-224)

W dniu 30 marca 2017 r. J. L. złożył podanie o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron w związku z przejściem na emeryturę. W dniu 6 kwietnia 2017 r. (...) S.A. z siedzibą w W. zawarli porozumienie o rozwiązaniu umowy
o pracę na mocy porozumienia stron z dniem 16 kwietnia 2018 r. Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto J. L. liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy na dzień rozwiązania umowy wynosiło (...)

( dowód: wniosek z 30.03.2017 r., porozumienie z 6 kwietnia 2017 r.– akta osobowe, zaświadczenie k. 189, 342)

Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto K. W. liczone jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy na dzień 16 kwietnia 2018 r. wynosiło (...)( zaświadczenie k. 341).

Porozumieniem z dnia 19 marca 2018 r. (...) SA oraz organizacje związkowe działające u pracodawcy ustaliły, że od dnia 1 stycznia 2018 r. nastąpi wzrost wynagrodzeń pracowników (...) o kwotę 320 zł brutto. Podwyżka miała nie dotyczyć pracowników na stanowiskach dyrektorskich, pracowników, którzy złożyli wniosek
o rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron w związku z przejściem na emeryturę, pracowników, których wynagrodzenie zasadnicze na zajmowanym stanowisko przekraczało maksymalne wynagrodzenie zasadnicze określone w załączniku nr 2 do (...)Tabela miesięcznych wynagrodzeń zasadniczych brutto”, pracowników zatrudnionych w 2018 r., pracowników, których wynagrodzenie wzrosło o nie mniej niż 840 zł brutto w okresie od
1 stycznia 2017 r., pracowników, którzy zostali zatrudnieni w roku 2017 i otrzymali wynagrodzenie zasadnicze brutto wyższe niż średnie realne wynagrodzenie zasadnicze brutto w danej kategorii zaszeregowania oraz pracowników będących w okresie wypowiedzenia umowy o pacę i „zawieszonych” tj. przebywających na urlopach bezpłatnych powyżej
1 miesiąca oraz na urlopach wychowawczych i rodzicielskich.

( porozumienie k. 246-247)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych dowodów. Stan faktyczny w przeważającej części nie był sporny między stronami, zaś złożone do akt postępowania dokumenty pozwalały na szeroką rekonstrukcję stanu faktycznego.

Zeznania świadków K. W. i A. T. Sąd uznał za w pełni wiarygodne i mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Świadkowie wskazywali wyłącznie na okoliczności, o których posiadali bezpośrednią wiedzę, nie prezentowali przypuszczeń dotyczących faktów, których nie byli pewni. Co więcej, wskazywane przez nich fakty znajdowały odzwierciedlenie w nieosobowych źródłach dowodowych. Żadna
z okoliczności podawanych przez ww. świadków nie została przy tym zakwestionowana przez stronę powodową.

Depozycje I. L., choć wiarygodne, nie mogły mieć wpływu na ocenę zasadności powództwa, albowiem świadek nie posiadała wiedzy odnośnie do faktów istotnych dla rozstrzygnięcia. Kobieta bezpośrednio wskazała, że nie pracuje w pozwanej spółce od września 2015 r. Oznacza to, że jej stosunek pracy zakończył się niemal rok przed rozpoczęciem okresu spornego, tj. przed objęciem przez J. L. stanowiska (...)ds. (...) Instytucjonalnej. Irrelewantne dla rozstrzygnięcia okazały się również zeznania P. P., który został zatrudniony w spółce już po zakończeniu stosunku pracy powoda, a dodatkowo na odmiennym stanowisku. Co więcej, świadek ten nie posiadał wiedzy mającej istotne znaczenie dla toczącego się postępowania.

Do oceny zeznań J. L. przesłuchanego w charakterze strony powodowej należało podejść z ostrożnością wynikającą z osobistego interesu mężczyzny
w rozstrzygnięciu niniejszej sprawy. Zdaniem Sądu powód relacjonując znane sobie fakty nie powoływał się przy tym na nieprawdziwe okoliczności, zaś występujące w jego zeznaniach nieścisłości dotyczyły przede wszystkim zakresu obowiązków jego oraz K. W.. Początkowo powód wskazywał, że jego zadania były podobne do tych wykonywanych przez K. W., a następnie podnosił, że nigdy nie zajmował się organizacją przyjęć, konferencji czy pozyskiwaniem dotacji. Zaprzeczeniem twierdzenia o zbliżonym zakresie obowiązków były również kolejne wyliczenia, wedle których K. W. nie brała udziału w tożsamych posiedzeniach Komisji Sejmowych, nie zajmowała się analizą aktów prawnych czy pisaniem przemówień dla Prezesa firmy. Co więcej, relacje pozostałych świadków kategorycznie wskazywały na odmienny zakres obowiązków obu wymienionych osób. Z tego względu zeznania powoda w zakresie, w jakim jego twierdzenia nie pokrywały się z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, nie stanowiły podstawy rekonstrukcji stanu faktycznego. Podkreślić przy tym należy, że w ocenie Sądu
te rozbieżności nie wynikają z celowego działania powoda, a przede wszystkim z jego braku wiedzy odnośnie obowiązków K. W.. J. L. sam przyznał, że z uwagi na niską częstotliwość wspólnych zebrań w toku zatrudnienia nie orientował się, jakie były zadania poszczególnych osób. Dodatkowo należy podkreślić, że choć Sąd nie odmówił wiary twierdzeniom powoda co do faktów, to nie podzielił szeregu formułowanych przez niego ocen dotyczących interpretacji całokształtu stanu faktycznego zaistniałego w przedmiotowym postępowaniu.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo należało uznać za niezasadne i podlegające oddaleniu.

Całość zgłoszonego w niniejszym procesie żądania (zarówno kwoty ujęte w wykazie wskazującym na różnice w poszczególnych składnikach wynagrodzenia i wyliczenie utraconych korzyści, jak i 10.000 zł tytułem „zadośćuczynienia”) strona powodowa wywodziła z faktu dyskryminacji powoda ze względu na wiek. Zgodnie z utrwalonym
w orzecznictwie poglądem, różnica między nierównym traktowaniem (art. 11 2 kp)
a dyskryminacją (art. 11 3 kp) polega na tym, że dyskryminację stanowi takie nierówne traktowanie, które wynika z zastosowania przez pracodawcę niedozwolonych kryteriów różnicujących (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 stycznia 2016 r., II PK 303/14, LEX nr 2019532). Katalog niedozwolonych kryteriów nierównego traktowania jest przy tym zawarty w art. 18 3a § 1 kpc, w którym ustawodawca jako jedno z kryteriów wskazał wiek pracownika.

Zgodnie z treścią art. 18 3d kp, osoba, wobec której pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, ma prawo do odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę, ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Odszkodowanie przyznane na podstawie art. 18 3d kp spełnia również funkcję wyrównania uszczerbku w dobrach niemajątkowych (tak też: wyrok Sądu Najwyższego z 7 stycznia (...)., sygn.. akt III PK 43/08, SNP (...)-14, poz. 160, wyrok Sądu Najwyższego z dnia
10 lipca 2014 r., sygn.. akt II PK 256/13, LEX nr 1515454). W postępowaniu
o odszkodowanie za dyskryminację obowiązuje przy tym odwrócony ciężar dowodu wynikający z art. 18 3b § 1 kp. Zgodnie z tą zasadą, pracownik ma obowiązek przedstawić fakty, z których można domniemywać istnienie dyskryminacji, zaś pracodawca winien wykazać, że różnicując sytuację pracownika nie kierował się kryteriami niedozwolonymi (tak też K. Jaśkowski, E. Maniewska (red.), Kodeks pracy. Komentarz, wydanie XI, WKP 2019).

Dla oceny zasadności powództwa konieczne było zatem stwierdzenie, czy w istocie doszło do różnicowania sytuacji J. L. oraz drugiej osoby zatrudnionej na stanowisku (...)ds. (...) Instytucjonalnej, a jeżeli tak, to czy ich prace były jednakowe oraz czy różnice wynikały z niedozwolonego kryterium, jakim był wiek powoda.

W ocenie Sądu przeprowadzone postępowanie wykazało, że realiach niniejszej sprawy nie doszło do dyskryminacji powoda ze względu na wiek. Początkowa dyferencjacja wynagrodzeń J. L. i K. W. wynikała bowiem z historii zatrudnienia obu pracowników w (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.. K. W. od początku zajmowała kierownicze stanowiska, przez większość czasu (do momentu objęcia stanowiska (...)ds. (...) Instytucjonalnej) będąc bezpośrednią przełożoną powoda. Przed objęciem stanowiska (...) ds. (...) Instytucjonalnej J. L. zajmował stanowisko (...)ds. (...), przypisane do 7 kategorii zaszeregowania, z wynagrodzeniem 11.545 zł. Tymczasem K. W. była jego przełożoną, zajmując nadrzędne stanowisko Kierownika Wydziału (...), przypisane do 10 kategorii zaszeregowania
z wynagrodzeniem (...) Każdy ze wskazanych pracowników objął nowe stanowisko (...) ds. (...) Instytucjonalnej - które nie było ujęte
w dotychczasowej strukturze spółki i nie występowało w taryfikatorze stanowisk -
z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia.

Zarówno J. L., jak i K. W., objęli stanowisko (...) ds. (...) Instytucjonalnej w sierpniu 2016 r. Z uwagi na utworzenie
w strukturze spółki nowego stanowiska, które do tej pory nie było przewidziane
w wewnętrznych regulacjach, po oficjalnym powierzeniu nowych obowiązków konieczne było zatem podjęcie odpowiednich kroków mających na celu ustalenie przedziału, w jakim winno plasować się wynagrodzenie osób sprawujących nowe funkcje. Zgodnie
z obowiązującą w spółce procedurą, Zespół (...) zbierał się raz w roku i po uzgodnieniu nowych taryfikatorów miał 30 dni na przedstawienie nowej wyceny stanowisk Zarządowi, który odpowiednio je zatwierdzał bądź zmieniał. Zainicjowanie procesu zmian doprowadziło do podpisania w dniu 20 grudnia 2016 r. Protokołu Dodatkowego nr 1 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników spółki (...) S.A. zawartego w dniu 16 listopada 2015 r., w którym ustalono nowy taryfikator. W kategorii 8 zaszeregowania uwzględniono przy tym stanowisko (...) ds. (...) Instytucjonalnej. Protokół Dodatkowy wszedł w życie z dniem
1 lutego 2017 r. i w tym samym półroczu wynagrodzenia J. L., jak i K. W. uzyskały zbliżoną wartość – powód otrzymywał (...)miesięcznie, zaś K. W. (...) Całokształt zmian zatrudnienia w pozwanej spółce, jak
i kształtowania się wynagrodzenia, został przy tym zobrazowany w poniższym zestawieniu:

J. L.

K. W.

1.01.2014 r. – (...)

Kategoria zaszeregowania: 8

Wynagrodzenie: (...)

Przełożony: Kierownik Biura (...)

1.12.2013 r. – Kierownik Biura (...)

Kategoria zaszeregowania: 8

Wynagrodzenie: (...)

1.11.2014 r. –(...) procesów biznesowych

Kategoria zaszeregowania: 8

Wynagrodzenie: bez zmian

Przełożony: Kierownik Biura Organizacyjno - (...)

4.05.2015 r. – Kierownik Wydziału (...)

Kategoria zaszeregowania: 10

Wynagrodzenie: bez zmian

1.11.2015 r. –(...)

Kategoria zaszeregowania: 7

Wynagrodzenie: bez zmian

Przełożony: Kierownik Wydziału (...)

1.04.2016 r. – podwyżka do (...)na mocy porozumienia z dnia 4.12.2015 r.

1.04.2016 r. – podwyżka do (...) na mocy po rozumienia z dnia 4.12.2015 r.

1.08.2016 r. – (...)

Kategoria zaszeregowania: 8

Wynagrodzenie: bez zmian

1.08.2016 r. – (...)

Kategoria zaszeregowania: 8

Wynagrodzenie: bez zmian

20.12.2016 r. - podpisanie Protokołu Dodatkowego nr 1 do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy dla pracowników spółki (...) S.A. zawartego w dniu 16 listopada 2015 r. – w ten sposób zmieniono taryfikator i uwzględniono w nim nowe stanowisko (...)

1.02.2017 r. – wejście w życie Protokołu Dodatkowego nr 1 zawierającego nowy taryfikator

30.03.2017 r. – złożenie przez J. L. wniosku o rozwiązanie stosunku pracy na podstawie porozumienia stron z uwagi na przejście na emeryturę z dniem 16 kwietnia 2018 r.

17.04.2017 r. – wzrost wynagrodzenia do (...)

19.05.2017 r. – porozumienie dot. obniżenia wynagrodzenia do(...)od dnia 1.06.2017 r.

16.04.2018 r. – rozwiązanie stosunku pracy na podstawie porozumienia stron

20.04.2018 r. – porozumienie podwyższające wynagrodzenie do (...)od dnia 1.01.2018

Analiza materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie potwierdziła argumentację strony pozwanej, która wskazywała, że to nie wiek powoda był przyczyną zaistniałych różnic w wynagrodzeniu, a fakt, że obie osoby zajęły nowe stanowisko z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia. Co istotne, sam powód podczas przesłuchania
w charakterze strony wskazał, że w zasadzie nigdy nie wytknięto mu jego wieku i nie był
w stanie podać żadnych argumentów - poza swoim subiektywnym odczuciem - które wskazywałyby na to, że jego warunki pracy były ukształtowane przy uwzględnieniu tego konkretnego kryterium różnicującego. Dopiero szczegółowo dopytany wskazał jedną sytuację, stwierdzając, że kiedyś na płatne szkolenie skierowano młodsza osobę wskazując jako argument, że lepiej jest szkolić młodszych pracowników. Powód nie wskazał przy tym bliższych informacji umożliwiających konkretyzację tej sytuacji. W ocenie Sądu tak ogólny zarys jednorazowego wydarzenia nie jest wystarczający do stwierdzenia, że istotnie J. L. był dyskryminowany z uwagi na wiek. Wprawdzie z uwagi na odwrócony ciężar dowodu w postępowaniu o odszkodowanie z art. 18 3d kp strona powodowa nie ma obowiązku udowadniać różnicowania ze względu na niedozwolone kryterium, a jedynie uprawdopodobnić jego zastosowanie, tym niemniej w ocenie Sądu w niniejszej sprawie nie doszło nawet do uprawdopodobnienia zastosowania kryterium różnicującego w postaci wieku, a przy tak zarysowanym stanie faktycznym strona powodowa mogłaby równie dobrze podać jakiekolwiek inne kryterium rzekomo zastosowane przez pracodawcę, jak choćby płeć.

Wbrew twierdzeniom strony powodowej nie sposób też wyprowadzić wniosku
o dyskryminacji powoda na podstawie złożonego – na jego żądanie – raportu z audytu organizacyjno-prawnego Biura (...) ( k. 331-336). Z ww. audytu nie wynikają bowiem żadne okoliczności mogące przemawiać za zasadnością powództwa. Ocena kompetencji K. W. na stanowisku Kierownika Wydziału (...) czy też jej ewentualne uchybienia w owym okresie nie stanowiły bowiem przedmiotu niniejszego postępowania. Ocena przydatności zawodowej K. W. oraz zasadność powierzenia jej określonego stanowiska leży po stronie pracodawcy, który może decydować, czy ewentualne uchybienia popełniane przez pracowników winny skutkować zakończeniem stosunku pracy, przeniesieniem na inne stanowisko czy też pozostać bez konsekwencji. Dodatkowo należy podkreślić, że powód dochodził odszkodowania za dyskryminację z uwagi na wiek w okresie od 1 sierpnia 2016 r., zaś wszystkie czynione przez niego uwagi dotyczące kompetencji K. W. czy popełnionych przez nią nieprawidłowości odnoszą się do wcześniejszego okresu zatrudnienia, który nie podlega ocenie Sądu. Strona powodowa nie kwestionowała przy tym uprzedniego zajmowania przez K. W. kierowniczego stanowiska oraz objęcia przez nią i powoda stanowiska (...) ds. (...) Instytucjonalnej z zachowaniem dotychczasowych wynagrodzeń. Powyższe uwagi są aktualne odnośnie do wnioskowanego przez powoda dokumentu znajdującego się na k. 337-339,
z którego nie wynika nawet, kto go sporządził ani czy K. W. w ogóle była zaangażowana w działania podlegające analizie we wskazanym piśmie. Na marginesie należy zaś dodać, że biorąc pod uwagę zajmowane przez J. L. i K. W. i ich kategorie zaszeregowania (odpowiednio 7 stawka i 10 stawka) nie sposób przeoczyć faktu, że dla J. L. objęcie stanowiska (...) ds. (...) Instytucjonalnej (8 stawka) było swojego rodzaju awansem, zaś dla K. W. - degradacją.

Z uwagi na ramy prowadzonego postępowania należało też oddalić wnioski dowodowe o dopuszczenie dowodu z akt osobowych K. W. oraz P. P. zawarte w pozwie w pkt IV lit. d i f (k. 3), w pkt 3 pisma z dnia 7 stycznia 2019 r. (k. 156), w pkt 14 pisma z dnia 30 stycznia 2019 r. (k. 184) i pk 1 pisma z dnia 21 maca 2019 r. (k. 376) jako niemające istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy w rozumieniu art. 227 kpc. W toku postępowania strona pozwana przedkładała szereg dokumentów związanych z ww. pracownikami, w tym umowy o pracę, porozumienia zmieniające czy opisy stanowisk, zaś strona powodowa nie wskazała na konkretne dokumenty, które w jej ocenie powinny być dodatkowo uwzględnione przy rozpatrywaniu sprawy. Okoliczność wyższych – jak wskazywano w pismach procesowych – kompetencji powoda nie była przy tym przedmiotem dowodzenia. Należy bowiem podkreślić, że strona pozwana nie uzasadniała zróżnicowania wynagrodzenia określonymi kompetencjami zawodowymi K. W., czy jej wykształceniem, a wyłącznie piastowanym uprzednio stanowiskiem i czasochłonnym procesem zmian regulacji wewnętrznych związanych ze zmianą struktury organizacyjnej. Nie było zatem potrzeby ustalania, który z pracowników miał wyższe kompetencje, skoro z uwagi na odwrócony ciężar dowodu wynikający z art. 18 3b § 1 kp to strona pozwana winna wykazać inicjatywę w tym zakresie, gdyby z tego faktu wywodziła skutki prawne – co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.

Jeśli chodzi o wniosek zawarty w pkt 2 pisma z dnia 7 stycznia 2019 r. (k. 156)
w zakresie zobowiązania pozwanej do wykazania podstaw wyliczenia zaświadczenia
o wynagrodzeniu i w pkt 5 pisma z dnia 21 marca 2019 r.(k. 376), podlegał on oddaleniu
z uwagi na fakt, że tę kwestię regulują wprost przepisy Rozporządzenia Ministra Pracy
i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop
. We wskazanym akcie prawnym wprost wskazano, które składniki wynagrodzenia podlegają uwzględnieniu, zaś strona powodowa nie podniosła konkretnych zastrzeżeń do złożonych zaświadczeń. Sąd nie uwzględnił też wniosków
o zobowiązanie pozwanej do złożenia wyciągu z konta bankowego z uwzględnieniem wszystkich przelewów kierowanych do K. W. (pkt 9 pisma z dnia 30 stycznia 2019 r., k. 183 i pkt 2 pisma z dnia 21 marca 2019 r. k. 376), albowiem w toku postępowania nie podnoszono okoliczności mających dowodzić nierzetelność informacji uwzględnionych w zaświadczeniu o wynagrodzeniu czy też danych zawartych w kolejnych aneksach obrazujących zmiany w wynagrodzeniu K. W..

Oddaleniu podlegały nadto wnioski o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego
z zakresu rachunkowości na okoliczność wysokości szkody powoda wynikającej
z nierównego traktowania i dyskryminacji powoda przez pozwaną (pkt 8 pisma z dnia
7 stycznia 2019 r., k. 159). Przede wszystkim, skoro w ocenie Sądu nie doszło do dyskryminacji powoda z uwagi na wiek, to prowadzenie postępowania dowodowego
w zakresie wysokości ewentualnego odszkodowania byłoby bezprzedmiotowe. Należy jednak dodać, że niezależnie od tego sama treść wniosków wskazuje na ich bezzasadność. To bowiem Sąd, a nie biegły ocenia czy doszło do szkody, a jeśli tak to w jakiej wysokości. Tak sformułowana teza dowodowa nie tylko z góry narzucałby biegłemu przyjęcie, że doszło do dyskryminacji powoda, ale też doprowadziłaby do wydania opinii, której wnioski nie leżą
w zakresie kompetencji biegłego, który co najwyżej mógłby wypowiadać się na temat różnic w składnikach wynagrodzenia czy wysokości składek emerytalnych. Jeśli chodzi zaś
o wniosek o dopuszczenie dowodu z cennika wypożyczalni samochodowej na okoliczność szkody poniesionej przez powoda na skutek niedysponowania samochodem służbowym (pkt 1 pisma z dnia 7 stycznia 2019 r., k. 156) czy też biegłego z zakresu wyceny wartości pojazdów na okoliczność wartości najmu pojazdu (pkt 8 pisma z dnia 21.03.2019 r., k. 379), to jest on o tyle nietrafny, że nie sposób utożsamiać kwoty wynikającej ze stawki dziennej komercyjnego wypożyczania przez specjalizujące się w tym przedsiębiorstwa klientom indywidualnym z ewentualną szkodą, jaką miałby ponieść powód w wyniku braku otrzymania pojazdu służbowego.

Dodatkowo należy zaznaczyć, że całościowa ocena dowodów została przeprowadzona pod kątem wskazanej przez pełnomocnika powoda podstawy roszczenia, jaką jest art. 18 3d Kodeksu pracy, stwarzający możliwość zasądzenia odszkodowania (obejmującego zarówno wynagrodzenie za straty materialne, jak i niematerialne, stanowiąc jednocześnie odpowiednik zadośćuczynienia) w przypadku dyskryminacji z uwagi na niedozwolone kryterium różnicujące (w niniejszym postępowaniu: wiek). Co istotne, w przypadku oparcia roszczenia na fakcie naruszenia zakazu dyskryminacji niezbędne jest przytoczenie okoliczności, które uprawdopodobnią łącznie fakt mniej korzystnego wynagrodzenia – w porównaniu do pracowników wykonujących pracę jednakową lub jednakowej wartości – oraz spowodowania zróżnicowania niedozwoloną przyczyną. W ocenie Sądu praca wykonywana przez J. L., jak i K. W. nie była pracą jednakową. Jak wykazało postępowanie dowodowe, zakres obowiązków powoda oraz drugiej osoby piastującej stanowisko (...) ds. (...) Instytucjonalnej nie był tożsamy. Na znaczne różnice wskazują nie tylko zeznania świadków, ale i samego powoda, który wprost przyznał, że nie zajmował się sprawami leżącymi w kompetencji K. W., a związanymi choćby
z organizacją wydarzeń czy śledzeniem możliwości pozyskiwania środków finansowych na bieżące projekty spółki. Strona powodowa konsekwentnie wskazywała, że w opisie stanowiska znajdują się informacje ogólne, zgodnie z którymi celem stanowiska jest monitorowanie przebiegu i współpraca z jednostkami zewnętrznymi w zakresie przebiegu legislacji krajowej i UE w obszarze kogeneracji i rynku energii, koordynowanie działań
w zakresie pozyskiwania środków europejskich czy przygotowywanie informacji wewnętrznych. Przy podkreślaniu tego faktu nie wzięto jednak pod uwagę okoliczności, że przy utworzeniu dwóch równorzędnych stanowisk nie jest wykluczone zróżnicowanie zakresu konkretnych obowiązków przydzielonych poszczególnym osobom. Co istotne,
w powoływanym opisie stanowiska, w rubryce „zakres odpowiedzialności” przytoczono szereg kategorii zadań, jak choćby prowadzenie działań w obszarze przebiegu legislacji krajowej i unijnej, koordynacja działań w zakresie pozyskiwania środków europejskich, unijnych i krajowych czy prezentowanie indywidualnych i zespołowych efektów pracy. Przy tak szerokim ujęciu czynności do wykonania na określonym stanowisku nie sposób odmówić pracodawcy prawa do rozdzielenie poszczególnych zadań pracownikom zgodnie z ich predyspozycjami.

Podsumowując należy jeszcze raz podkreślić, że dyskryminacją w rozumieniu
art. 11 3 kp, umożliwiającą dochodzenie odszkodowania określonego w art. 18 3d kp, nie jest nierówne traktowanie pracowników (np. przyznanie jednej osobie służbowego samochodu czy wyższego wynagrodzenia) wykonujących jednakową pracę lub pracę o jednakowej wartości z jakiekolwiek przyczyny, ale ich zróżnicowanie z uwagi na kryterium dyskryminujące. Skoro zaś w toku postępowania ustalono nie tylko, że praca wykonywana przez J. L. oraz K. W. znacząco się różniła, ale też, że różnice w ich warunkach zatrudnienia nie były spowodowane kryterium niedozwolonym, to powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Na marginesie warto dodać, że Sąd po uznaniu, że w niniejszej sprawie nie można stwierdzić dyskryminacji, na której to podstawie roszczenie opierała reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika strona powodowa, rozważył dodatkowo stan faktyczny pod kątem ewentualnego naruszenia zasady równego traktowania pracowników określonej
w art. 11 2 kp i żądania wyrównania wynagrodzenia. W ocenie Sądu jednak nawet gdyby strona powodowa inaczej zakreśliła podstawę żądania – a tym samym ramy postępowania
i kąt oceny materiału dowodowego oraz rozkład ciężaru dowodu, który jest zupełnie odmienny niż w przypadku procesu dotyczącego dyskryminacji - to powództwo nie zasługiwałoby na uwzględnienie z uwagi na fakt, że wbrew tożsamej nazwie
i równorzędności stanowiska Głównego Specjalisty ds. (...) Instytucjonalnej, J. L. i K. W. wypełniali zupełnie odmienne zadania. Nie budzi zaś wątpliwości, że różnicowanie praw pracowników pełniących inne obowiązki jest dopuszczalne. Dodatkowo sam fakt nieprzyznania powodowi podwyżki już po podpisaniu porozumienia o rozwiązaniu z nim umowy o pracę nie może przemawiać na niekorzyść pozwanej, albowiem nie istnieje prawny obowiązek jednakowego ukształtowania wynagrodzenia pracowników dalej zatrudnianych oraz tych, z którymi współpraca nie będzie kontynuowana (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 stycznia 2002 r., I PKN 16/01, OSNP 2004/3/44). Dodatkowo podwyżki, o których wspominał powód, zostały wprowadzone na podstawie porozumienia z dnia 19 marca 2018 r., zaś jego umowa o pracę uległa rozwiązaniu na podstawie porozumienia stron w dniu 16 kwietnia 2018 r., a zatem nie sposób z tego faktu wywodzić wniosku o nierównym traktowaniu powoda w okresie wskazanym przez niego w pozwie, tj. od sierpnia 2016 r. Co więcej, z treści porozumienia wynika jednoznacznie, że podwyżki nie objęły kilku kategorii pracowników, których uposażenia przekroczyły określony prób bądź też których wynagrodzenia uległy uprzednio znaczącemu podwyższeniu. To zatem nie wiek powoda zdecydował o wyłączeniu go z podwyżki.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc stwierdzając, że powód, jako strona przegrywająca proces, jest obowiązany do zwrotu kosztów przeciwnikowi. Na koszty w niniejszym postępowaniu składało się zaś 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz (...)wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego obliczone zgodnie
z § 9 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia
22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Jednocześnie wydatki, których nie miała obowiązku uiścić żadna ze stron (w niniejszym postępowaniu zwrot należności za utracony zarobek), Sąd przejął na rachunek Skarbu Państwa na podstawie art. 113 ust. 1 a contratio ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Krystyna Kurek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy dla Warszawy-Pragi Północ w Warszawie
Osoba, która wytworzyła informację:  Klaudia Kłosińska,  Halina Dziewulska ,  Ewa Motoczyńska
Data wytworzenia informacji: