Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 sierpnia 2025 roku.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący sędzia Przemysław Chrzanowski

Protokolant protokolant sądowy Angelika Lalik

po rozpoznaniu w dniu 28 lipca 2025 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania S. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W.

z dnia 5 listopada 2024 roku, znak (...)

z udziałem zainteresowanego (...) Ochrona Sp. z o.o. w W.

o zasiłek chorobowy

zmienia w całości zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje S. K. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 31 października 2020 roku do 16 listopada 2020 roku oraz uznaje, że S. K. nie jest zobowiązany do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 1.891,57 zł.

Sygn. akt VI U 534/24

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 listopada 2024 roku, znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odmówił S. K. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 31.10.2020 r. do 16.11.2020 r. oraz zobowiązał S. K. do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 1891 zł i 57 gr z powodu tego, że wykorzystywał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego przeznaczeniem.

(decyzja z dnia 5 listopada 2024 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. – akta organu rentowego)

Od powyższej decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. z dnia 5 listopada 2024 roku S. K. wniósł odwołanie do tut. Sądu wskazując, że nie zgadza się z przedmiotową decyzją ZUS, gdyż w jednym, jak i w drugim zakładzie pracy przebywał na zwolnieniu lekarskim spowodowanym kwarantanną COVID. W piśmie z dnia 27 lutego 2025 r. S. K. wyjaśnił, że został skierowany na zwolnienie lekarskie z powodu kwarantanny związanej z COVID-19, obejmujące okres od 31 października 2020 r. Decyzja ta była związana z faktem, że właśnie 31 października 2020 r. jego żona wykonała test na obecność wirusa SARS-CoV-2. Jak wskazał ubezpieczony, wynik testu, który okazał się pozytywny, otrzymali dzień później – dopiero dnia 1 listopada 2020 r. S. K. zaznaczył, że zarówno 31 października, jak i 1 listopada 2020 r. świadczył pracę. Dopiero po otrzymaniu pozytywnego wyniku testu żony, w dniu 1 listopada, został formalnie skierowany na kwarantannę i wystawiono mu przedmiotowe zwolnienie lekarskie z datą wsteczną – już od dnia 31 października 2020 r.

(odwołanie – k. 1, pismo procesowe odwołującego – k. 9)

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania. Organ rentowy wskazał, że z ustaleń powziętych przez organ w okresie objętym zaskarżoną decyzją odwołujący wykorzystywał okres zwolnienia od pracy z powodu orzeczonej niezdolności do pracy niezgodnie z celem tego zwolnienia. Organ rentowy ustalił, że za okres 31.10.2020 r. do 16.11.2020 r. płatnik składek (...) Ochrona Sp. z o.o. wypłacił S. K. zasiłek chorobowy, natomiast S. K. w czasie orzeczonej niezdolności do pracy wykonywał pracę na rzecz (...) Sp. z o.o.

(odpowiedź na odwołanie – k. 2 – 3)

W odpowiedzi na zobowiązanie Sądu zainteresowana (...) Ochrona Sp. z o.o. w W. poinformowała, że w dniach 31.10.2020 r do 16.11.2020 r. S. K. nie świadczył pracy dla Spółki, a zasiłek chorobowy został sporządzony na podstawie zaświadczenia lekarskiego sporządzonego w systemie (...) przez ZUS.

(pismo procesowe – k. 24)

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

S. K. wykonuje pracę w dwóch zakładach: (...) Ochrona Sp. z o.o. oraz (...) Sp. z o.o.

(zaświadczenia pracodawców – k. 10 - 12)

S. K. na okres od 31 października 2020 r. do 16 listopada 2020 r. otrzymał zwolnienie lekarskie spowodowane przebywaniem na kwarantannie z powodu COVID. Za ten okres (...) Ochrona Sp. z o.o. wypłaciła zasiłek chorobowy w kwocie 1365 zł i 78 gr.

( pismo ogólne do ZUS z dnia 10 września 2024 r. (...) Ochrony Sp. z o.o. – akta rentowe, zaświadczenia pracodawców – k. 10 – 12, lista ZUS osób przebywających na kwarantannie – k. 25)

W dniu 22 lipca 2024 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wszczął z urzędu postępowanie w sprawie weryfikacji uprawnia do zasiłku chorobowego za okres od 31 października 2020 r. do 16 listopada 2020 r. W związku z powyższym Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. poprosił od pracodawców S. K., tj. (...) Ochrona Sp. z o.o. i (...) Sp. z o.o. o udzielenie pisemnej informacji, czy ubezpieczony świadczył pracę w okresie od 31 października 2020 r. do 16 listopada 2020 r.

(Zawiadomienie ZUS z dnia 22 lipca 2024 r. – akta rentowe, Pisma ZUS do pracodawców z dnia 22 lipca 2024 r. – akta rentowe)

W odpowiedzi na pismo ZUS z dnia 22 lipca 2024 r. Spółka (...) Sp. z o.o. poinformowała, że S. K. w przedmiotowym okresie świadczył pracę w dniu 1 listopada 2020 r., natomiast drugi pracodawca, tj. (...) Ochrona Sp. z o.o. poinformowała, że w przedmiotowym okresie został wypłacony ubezpieczonemu zasiłek chorobowy. Ubezpieczony otrzymał zasiłek chorobowy od płatnika (...) Ochrona sp. z o.o. w wysokości 1.365,78 zł.

Wg oświadczenia z (...) wykonywał w okresie zwolnienia pracę jedynie w dniu 1 listopada 2020 r., ponieważ dzień 31 października 2020 r. był dniem grafikowo wolnym od pracy.

(odpowiedź na pismo ZUS z dnia 30 lipca 2024 r. (...)
Sp. z o.o. – akta rentowe, pismo ogólne do ZUS z dnia 10 września 2024 r. (...) Ochrony Sp. z o.o. – akta rentowe)

W związku z tym, że S. K. wykonywał pracę w czasie zwolnienia lekarskiego tj. 1 listopada 2020 r. w (...) Sp. z o.o., natomiast u drugiego pracodawcy tj. (...) Ochrona Sp. z o.o. został mu wypłacony zasiłek chorobowy za ten okres, czyli wykorzystał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem, decyzją z dnia 5 listopada 2024 roku, znak (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. odmówił S. K. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 31.10.2020 r. do 16.11.2020 r. oraz zobowiązał S. K. do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 1891 zł i 57 gr.

(decyzja z dnia 5 listopada 2024 r. Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. – akta organu rentowego)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy oraz aktach ubezpieczonego w ZUS, których autentyczność nie była kwestionowana przez strony, jak również Sąd nie widział powodów, aby podważać ich wiarygodność z urzędu. Odnośnie zeznań S. K. Sąd ocenił je jako w pełni wiarygodne, bowiem nie zostały przez nikogo skutecznie zakwestionowane. Zeznania ubezpieczonego były spójne, logiczne i wyczerpujące.

Strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego.

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa: ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Ww. dwie przesłanki mają charakter niezależny (odrębny). Wykonywanie pracy zarobkowej pozbawia ubezpieczonego prawa do zasiłku niezależnie od tego czy praca ta była niezgodna z celem zwolnienia. Wykonywanie pracy zarobkowej w rozumieniu tego przepisu to praca w potocznym tego słowa znaczeniu, w tym wykonywania różnych czynności na podstawie różnych stosunków prawnych, także o charakterze cywilnoprawnym – jak np. umowa zlecenia. Przepis wymaga jedynie, by praca była podjęta w celu zarobkowym i nie uzależnia pozbawienia prawa do zasiłku od faktycznego uzyskania dochodu. Orzecznictwo dopuszcza wyjątkowe sytuacje, które noszą cechy pracy zarobkowej jak np. czynności formalnoprawne do których pracodawca jest zobowiązany czy podpisanie dokumentów finansowych.

Wskazać należy, że stan faktyczny w sprawie w zasadzie jest bezsporny i nie ma wątpliwości, że ubezpieczony w dniu 1 listopada 2020 r., to jest w czasie zwolnienia od 31 października 2020 roku do 16 listopada 2020 roku, świadczył jako ochroniarz pracę na rzecz drugiego z płatników – (...) Sp. z o.o. Niemniej jednak, w sprawie zachodzi wyjątkowa sytuacja związana w pandemią COVID oraz niespójnymi działaniami poszczególnych organów w trakcie epidemii. Zgodnie z zeznaniami ubezpieczonego, które Sąd uznał za wiarygodne, S. K. jako ochroniarz był w pracy, kiedy okazało się, że jego żona ma dodatni wynik testu na COVID. Otóż dnia 31 października 2020 r. żona ubezpieczonego miała wykonywany test na COVID. Dnia kolejnego, tj. rzeczonego dnia 1 listopada 2020 roku ubezpieczony zgodnie z grafikiem udał się do (...) celem pełnienia służby i w ciągu tego dnia 1 listopada 2020 r. jego żona otrzymała informację, że wynik na COVID jest pozytywny. Jednocześnie w związku z pozytywnym wynikiem badania – jako członek rodziny – ubezpieczony otrzymał zwolnienie celem skierowania przez Sanepid na kwarantannę na okres z datą wsteczną, tj. od dnia zrobienia testu, czyli już od dnia 31 października 2020 roku.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz.U. z 2022 r., poz. 1732, dalej: ustawa zasiłkowa), zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu m.in. za okres niezdolności do pracy spowodowanej koniecznością odbycia obowiązkowej kwarantanny. Zgodnie z § 5 ust. 1 pkt 4 ówczesnego rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 kwietnia 2020 r. w sprawie chorób zakaźnych powodujących powstanie obowiązku hospitalizacji, izolacji lub izolacji w warunkach domowych oraz obowiązku kwarantanny lub nadzoru epidemiologicznego (t. j. Dz. 2020 poz. 607) obowiązkowej kwarantannie podlegały osoby, które naraziły się lub pozostawały w styczności ze źródłem biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących chorobę SARS-COV-2 (COVID-19). W związku z tym przepisem S. K. został skierowany na obowiązkową kwarantannę z datą wsteczną. W tej sytuacji ubezpieczony de facto nie miał żadnych możliwości, żeby się uchylić od świadczenia pracy w okresie, kiedy jego żona oczekiwała na wynik testu. Nic nie wskazuje na to, aby pracodawca w czasie oczekiwania na wynik testu na Covid żony pracownika skierował go na urlop czy udzielił dnia wolnego od pracy. W takiej szczególnej sytuacji ubezpieczony powinien mieć przyznane prawo do zasiłku chorobowego. Należy wskazać, że zgodnie z definicją kwarantanny zawartą w art. 2 pkt. 12 ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (t. j. Dz. U. 2020 r., poz. 1845) kwarantanna jest to odosobnienie osoby zdrowej, która była narażona na zakażenie, w celu zapobieżenia szerzeniu się chorób szczególnie niebezpiecznych i wysoce zakaźnych. Dlatego też nie jest właściwe podejmować pracę w czasie orzeczonej kwarantanny.

Zdaniem Sądu odwołujący nie powinien też być zobowiązany do zwrotu pobranego świadczenia jako nienależnego. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że obowiązek zwrotu świadczenia obciąża tylko tego, kto przyjął świadczenie w złej wierze, mając świadomość jego nienależności. Dotyczy to zarówno osoby, która została pouczona o okolicznościach dotyczących braku prawa do pobierania świadczenia, jak i osoby, która uzyskała świadczenie na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd organu wypłacającego świadczenie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2022 roku, I USK 429/21, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2020 roku, III UK 72/19, por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2021 roku, III USK 60/21). Zarzut pobrania nienależnego świadczenia z ubezpieczenia społecznego może być podniesiony tylko wobec osoby, która otrzymała świadczenie bezpodstawnie, i to tylko wówczas, gdy osoba ta miała świadomość, że wypłacone świadczenie jej się nie należy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2018 roku, I UK 248/17). W niniejszej sprawie nie sposób uznać, iż odwołujący miał świadomość, że świadczenie jest nienależne oraz że przyjął je w złej wierze. Odwołujący otrzymał zwolnienie już po tym jak świadczył pracę 1 listopada 2020 roku.

Mając na względzie powyższe, Sąd na podstawie przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. oraz ww. przepisów, w tym art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zmienia w całości zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych II Oddziału w W. z dnia 5 listopada 2024 roku, znak (...) (nr sprawy (...)) w ten sposób, że przyznaje S. K. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 31 października 2020 roku do 16 listopada 2020 roku oraz uznaje, że S. K. nie jest zobowiązany do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 1.891,57 zł.