Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2025 roku.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący sędzia Przemysław Chrzanowski

Protokolant protokolant sądowy Angelika Lalik

po rozpoznaniu w dniu 7 kwietnia 2025 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania Z. M. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

z dnia 24 września 2024 roku, znak (...) - (...)

o zasiłek chorobowy

zmienia w całości zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje Z. M. (1) prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 6 sierpnia 2024 roku do dnia 3 września 2024 roku.

Sygn. akt VI U 480/24

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2024 r. (data prezentaty) do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. wpłynęło odwołanie Z. M. (1) od decyzji ZUS z dnia 24 września 2024 r. w sprawie o nr. (...), w której ZUS odmówił przyznania ubezpieczonemu zasiłku chorobowego za okres od 6 sierpnia 2024 r. do 3 września 2024 r. wskazując, że ubezpieczony wykorzystywał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem. Odwołujący zaskarżył wskazaną decyzję w całości i wniósł o jej zmianę i przyznanie ubezpieczonemu prawa do zasiłku chorobowego za okres od 6 sierpnia 2024 r. do 3 września 2024 r. Odwołujący domagał się także zwrotu kosztów procesu. (odwołanie, k. 1-5)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania. Organ rentowy wskazał, że w dniu 2 września 2024 r. przeprowadzono kontrolę wykorzystania zaświadczenia ZH nr (...) pod adresem pobytu ubezpieczonego w czasie niezdolności do pracy, jednakże ubezpieczonego nie zastano. Z wyjaśnień Z. M. (1) wynika, że w tym czasie przebywał on w kancelarii adwokackiej reprezentującego go w innej sprawie pełnomocnika w celu uzgodnienia stanowiska procesowego. W ocenie ZUS, ubezpieczony wykorzystywał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem, toteż nie przysługuje mu za ten okres zasiłek chorobowy. (odpowiedź na odwołanie, k. 7-8v)

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny.

Z. M. (1) prowadzi jednoosobową pozarolniczą działalność gospodarczą, choruje na boreliozę. Zameldowany jest przy ul. (...) w W., ale zamieszkuje u żony w H.. W okresie od 6 sierpnia 2024 r. do 3 września 2024 r. przebywał na zwolnieniu chorobowym oznaczonym serią i nr. (...), w związku z czym wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o wypłatę zasiłku chorobowego. (zaświadczenie płatnika składek, akta rentowe; zeznania odwołującego, k. 36v)

W dniu 2 września 2024 r. o godzinie 9:00 Z. M. (1) spotkał się z reprezentującym go przed Sądem Okręgowym w Warszawie w sprawie o sygn. akt XXVI GC 235/21 pełnomocnikiem – adwokatem P. J. w kancelarii adwokackiej w M. w celu uzgodnienia stanowiska procesowego w sprawie oraz przygotowania stosownego pisma procesowego. W sprawie tej toczyły się wówczas rozmowy ugodowe. Spotkanie trwało około godziny a w jego wyniku pełnomocnik Z. M. (1) przygotował i złożył do sądu pismo procesowe. Na spotkanie Z. M. (1) pojechał samochodem z H., dojazd w jedną stronę zajął mu ok. pół godziny, łącznie nie było go zatem w domu ok. 2 godzin. (oświadczenie, informacja o etapie rozmów ugodowych, pismo pełnomocnika interwenienta ubocznego, akta rentowe; zeznania odwołującego, k. 36v)

Tego samego dnia o godzinie 9:40 pracownicy ZUS przeprowadzili pod adresem widniejącym na zwolnieniu lekarskim niezapowiedzianą kontrolę wykorzystywania zwolnienia lekarskiego przez Z. M. (1) za okres od 6 sierpnia 2024 r. do 3 września 2024 r. Pracownicy ZUS nie zastali ubezpieczonego w domu, w związku z czym zwrócili się o pisemne wyjaśnienia przyczyny tej nieobecności. Jednocześnie poinformowano, że do czasu wyjaśnienia prawo do zasiłku chorobowego zostaje wstrzymane. Na około 2-3 dni przed kontrolą ZUS Z. M. (1) został zbadany przez lekarza orzecznika ZUS, który nie zakwestionował zwolnienia lekarskiego. (pismo ZUS z dnia 4 września 2024 r., akta rentowe; zeznania odwołującego, k. 36v)

Z. M. (1) w dniu 11 września 2024 r. złożył pisemne wyjaśnienia, w których zaznaczył, że w dniu kontroli 2 września 2024 r. o godz. 9:00 był umówiony w Kancelarii Adwokackiej adw. P. J. w M., który jest jego pełnomocnikiem w sprawie prowadzonej przed Sądem Okręgowym w Warszawie. Spotkanie to dotyczyło omówienia dalszych czynność w sprawie w związku z pismem procesowym nadesłanym przez stronę przeciwną. (wyjaśnienia w sprawie nr 200000/ (...), akta rentowe)

Decyzją z dnia 24 września 2024 r. nr (...) - (...) w sprawie (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił Z. M. (1) prawa do zasiłku chorobowego za okres od 6 sierpnia 2024 r. do 3 września 2024 r. z uwagi na wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z jego celem.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o powołane powyżej dowody z dokumentów, w tym w szczególności na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach rentowych nadesłanych przez ZUS. Stan faktyczny sprawy Sąd uzupełnił na podstawie zeznań odwołującego, z których wynikała dodatkowa informacja na temat badania przez lekarza orzecznika ZUS na kilka dni przed kontrolą ZUS w miejscu zamieszkania ubezpieczonego, a która to okoliczność nie wynikała z akt rentowych. Zeznania odwołującego były również istotne dla ustalenia celu i przebiegu spotkania z pełnomocnikiem w dniu 2 września 2024 r. oraz dla ustalenia przyczyny przebywania na zwolnieniu lekarskim. Zeznania Z. M. (2) Sąd ocenił jako wiarygodne w całości, bowiem były logiczne i spójne z pozostałym materiałem dowodowym w postaci dokumentów.

Sąd rozważył, co następuje.

Odwołanie zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W sprawie niniejszej Z. M. (1) domagał się zmiany zaskarżonej decyzji ZUS z dnia 24 września 2024 r. poprzez przyznanie mu zasiłku chorobowego za okres od 6 sierpnia 2024 r. do 3 września 2024 r.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wypłaty zasiłku chorobowego za ten okres podając, że ubezpieczony wykorzystywał zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego przeznaczeniem. Świadczyć o tym miała jego nieobecność w miejscu zamieszkania w momencie niezapowiedzianej kontroli ZUS w dniu 2 września 2024 r.

Z materiału dowodowego zebranego w sprawie, zresztą bezspornie, wynika, że w dniu 2 września 2024 r. Z. M. (1) nie było w domu w godzinach od ok. 8:30 do ok. 10:30. Nieobecność ta spowodowana była umówionym spotkaniem z pełnomocnikiem Z. M. (1) w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Warszawie – Wydziałem Gospodarczym, w której toczyły się wówczas rozmowy ugodowe. Pod koniec sierpnia 2024 r. do sprawy tej wpłynęło pismo procesowe strony przeciwnej, które implikowało konieczność udzielenia odpowiedzi i przesłania jej do Sądu, a to z kolei powodowało konieczność uzgodnienia stanowiska procesowego pełnomocnika z klientem. Jak wynika z zeznań odwołującego, na spotkanie pojechał sam samochodem osobowym, a dojazd zajął mu ok. pół godziny drogi. Po spotkaniu udał się on niezwłocznie z powrotem do domu w H..

Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2025 r. poz. 501) ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Przesłanki, o których mowa w tym przepisie są niezależne od siebie i mają samoistny charakter. Oznacza to, że spełnienie się którejkolwiek z nich pozbawia ubezpieczonego prawa do zasiłku chorobowego w okresie orzeczonej niezdolności do pracy. O ile praca zarobkowa odnosi się do ekonomicznej strony życia człowieka, to wykorzystywanie zwolnienia niezgodnie z jego celem może dotyczyć każdej działalności ubezpieczonego.

Nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie ubezpieczony w okresie trwania orzeczonej niezdolności do pracy nie wykonywał pracy zarobkowej. Jak zeznał, nie przebywał wówczas w pracy ani nie wykonywał jakichkolwiek zadań związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Rolą Sądu będzie zatem ustalenie czy aktywność podjęta przez ubezpieczonego w dniu 2 września 2024 r. w godzinach porannych jest sprzeczna z celem wystawionego zwolnienia lekarskiego.

Celem zwolnienia lekarskiego jest jak najszybszy powrót pracownika do sprawności, która umożliwi mu dalsze wykonywanie pracy zarobkowej. Innymi słowy, pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim po to, aby jak najszybciej odzyskać zdolność do pracy. Sprzeczne z celem zwolnienia lekarskiego będą zatem takie aktywności ubezpieczonego, które nie zmierzają do jak najszybszej rekonwalescencji, a co za tym idzie – powrotu do pracy. W doktrynie i orzecznictwie za zachowania niezgodne z celem zwolnienia uznaje się np. nadużywanie alkoholu, podejmowanie działań, których chory powinien unikać, wzięcie udziału w wycieczce zagranicznej, wzięcie udziału w imprezie towarzyskiej czy rozrywkowej, nieprzestrzeganie wskazań lekarskich, np. nakazu leżenia w łóżku, zakazu wykonywania różnych prac domowych, prac w ogrodzie lub gospodarstwie rolnym, jak się wydaje z wyjątkiem prac i czynności życiowo uzasadnionych.

Analiza stanu faktycznego ustalonego w niniejszej sprawie prowadzi do wniosku, że czynność podjęta przez Z. M. (1) w dniu 2 września 2024 r. polegająca na spotkaniu z pełnomocnikiem procesowym nie stanowiła czynności sprzecznej z celem zwolnienia lekarskiego. Spotkanie to miało charakter jednorazowy i było powodowane pilnymi czynnościami koniecznymi do podjęcia w sprawie sądowej. Sąd z urzędu dokonał weryfikacji przebiegu drogi z H. do M. i ustalił, że trasa ta wymaga pokonania ok. 18 km, co zajmuje ok. 22 minuty drogi samochodem osobowym, czyli odpowiada temu, co zeznał odwołujący. Spotkanie łącznie z czasem przejazdu do kancelarii oraz powrotu do miejsca zamieszkania zajęło ubezpieczonemu około 2 godzin, co w ocenie Sądu nie stanowiło nadużycia ze strony Z. M. (1) i nie zmierzało do przedłużenia niezdolności do pracy. Odwołujący sam przyznał, że jego schorzenie wymaga ciągłego leczenia, zaś gdy otrzymuje leki następuje okresowa poprawa. Borelioza daje dolegliwości w okolicach stawów, które mogą się objawiać z różnym nasileniem, ale nie muszą. Zwolnienie lekarskie nie oznacza „przykucia” pacjenta do łóżka. Należy też pamiętać, że podjęcie aktywności powodowane polepszeniem samopoczucia ubezpieczonego zazwyczaj przyczynia się do poprawy także stanu psychicznego poprzez powrót pacjenta do codziennego życia, a co za tym idzie także odzyskanie zdolności do pracy, która jest w owe codzienne czynności wpisana. Z. M. (1) przyznał, że jeżeli pozostaje w ruchu przez ponad godzinę zaczyna odczuwać dolegliwości bólowe, niemniej jednak sytuacja z dnia 2 września 2024 r. miała charakter incydentalny i była uzasadniona a brak jest dowodów na to, że to zdarzenie było przyczyną przedłużenia niezdolności do pracy.

Zgodnie z art. 477(14) § 2 k.p.c. w przypadku uwzględnienia odwołania sąd zmienia w całości lub w części zaskarżoną decyzję organu rentowego lub zaskarżone orzeczenie wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności lub decyzję tego zespołu i orzeka co do istoty sprawy.

Mając powyższe na uwadze Sąd doszedł do przekonania, że organ rentowy błędnie przyjął ziszczenie się przesłanki, o której mowa w art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej polegającej na wykonywaniu w dniu 2 września 2024 r. przez Z. M. (1), to jest w okresie orzeczonej niezdolności do pracy w dniach 6 sierpnia – 3 września 2024 r. czynności wykorzystujących zwolnienie lekarskie w sposób niezgodny z jego celem, co skutkowało uwzględnieniem odwołania. W związku z tym za okres orzeczonej niezdolności do pracy ubezpieczonemu przysługuje zasiłek chorobowy.

W konsekwencji orzeczono jak w sentencji wyroku.