Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 maja 2019 r.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSR Joanna Napiórkowska - Kasa

Protokolant: protokolant sądowy Aleksandra Łaszuk

po rozpoznaniu w dniu 07 maja 2019 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z odwołania J. M.

przeciwko Wojewódzkiemu Zespołowi do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W.

w związku z odwołaniem od orzeczenia Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 05 kwietnia 2016 roku nr: (...)

o ustalenie stopnia niepełnosprawności

1.  Zmienia zaskarżone orzeczenie z dnia z dnia 05 kwietnia 2016 roku nr: (...) w ten sposób, że zmienia orzeczenie Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. z dnia 04 lutego 2016 roku nr: (...) w ten sposób, że postanawia w części symbolu przyczyny niepełnosprawności po symbolu: „05 – R” wpisać symbol: „ 07 – S”.

2.  W pozostałym zakresie oddala odwołanie.

Sygn. akt VI U 247/16

UZASADNIENIE

Orzeczeniem z dnia 4 lutego 2016 roku nr: (...) Miejski Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. (dalej jako: MZON) zaliczył J. M. do osób niepełnosprawnych o symbolu przyczyny niepełnosprawności 05-R na stałe. Wskazał ponadto, że nie spełnia przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1137, ze zm.; dalej jako karta parkingowa).

Od powyższego orzeczenia J. M. złożył odwołanie w dniu 22 lutego 2016 roku. W uzasadnieniu wskazał, że jego stan zdrowia uzasadnia przyznanie prawa do tzw. karty parkingowej.

Po rozpoznaniu odwołania i przeprowadzeniu badania odwołującego Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w W. (dalej jako: WZON) orzeczeniem z dnia 5 kwietnia 2016 roku nr: (...) utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie Miejskiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. W uzasadnieniu wskazał, że przesłanką do przyznania prawa od karty parkingowej jest niewielki zakres możliwości zmiany swojego położenia w przestrzeni bez niczyjej pomocy. W przypadku odwołującego nie ma to miejsca.

(orzeczenie MZON z dnia 04.02.2016 r. – b/k akta WZON; odwołanie z 22.02.2016 r. – b/k akta WZON; orzeczenie WZON z dnia 05.04.2016 r. – b/k akta WZON)

Od powyższego orzeczenia WZON J. M. złożył odwołanie wnosząc o wpisanie symbolu niepełnosprawności 05-R i 07-S oraz o wskazanie w punkcie 9 dotyczącym spełnienia przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o Ruchu Drogowym (Dz. U. z 2012 r., poz. 1137, ze zm), że spełnia powyższe przesłanki. W uzasadnieniu wskazał, że specjalista ortopeda-traumatolog wskazał, że odwołujący ma znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania. Ponadto podniósł, że jego stan zdrowia nie poprawił się.

(odwołanie – k. 3-4)

W odpowiedzi na odwołanie WZON wniósł o oddalenie odwołania. Wskazał, że dostarczony przez stronę materiał dowodowy nie dały podstaw do określenia innej przyczyny niepełnosprawności niż określonej symbolem 05-R. Odnośnie przesłanek do przyznania karty parkingowej WZON wskazał, że zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa i nadciśnienie tętnicze nie powodują ograniczenia funkcji manualnych, ani w żaden sposób nie ograniczają możliwości przemieszczania się.

(odpowiedź na odwołanie – k. 7-7verte)

Sąd ustalił co następuje:

J. M. ma wykształcenie średnie techniczne jako mechanik samochodowy. Nie pracuje od kilkunastu lat, jest bezrobotny, pozostaje na utrzymaniu rodziny.

(ocena funkcjonowania społecznego dla potrzeb postępowania o ustalanie stopnia niepełnosprawności – b/k akta WZON)

J. M. cierpi na dwudziestokilogramową nadwagę, graniczne ciśnienie tętnicze, zmniejszoną dźwięczność tonów serca bez cech jawnej niewydolności serca. Sprawność organizmu w zakresie schorzeń układu sercowo-naczyniowego jest zadowalająca, jednak odwołujący cierpi na chorobę wieńcową u osoby z nadwagą i chwiejnym nadciśnieniem tętniczym. Z tego powodu jest niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym na stałe z przyczyn kadriologicznych.

Z powodów kardiologicznych nie spełnia przesłanki do przyznania prawa do karty parkingowej.

(opinia biegłego sądowego kardiologa J. K. z dnia 22.09.2016 r. – k. 23-24; uzupełniająca opinia biegłego sądowego kardiologa J. K. z dnia 22.09.2016 r. – k.189)

W zakresie schorzeń układu ruchu J. M. cierpi na spłycenie lordozy lędźwiowej, prawostronne skrzywienie, wielopoziomowe zmiany degeneracyjne w postaci dehydratacji i obniżenia krążków z towarzyszącymi osteofitami brzeżnymi, niewielką przepuklinę L1L2 i przepuklinę na poziomie L3L4 oraz L4L5 i L5S1. Na tych poziomach odcinkach kręgosłupa modelownie korzeni. Dyskopatia na którą cierpi odwołujący ma charakter przewlekły.

Odwołujący porusza się bez jakiegokolwiek utykania, siada i wstaje swobodnie bez podparcia. Rozbiera się samodzielnie, wysoko unosi kolana. Zgłasza bolesność kręgosłupa przy ruchach co ogranicza ruchy. Ruchy w stawach kończyn górnych i dolnych są wykonywane symetrycznie i dość swobodnie mimo zgłaszanego bólu. Siła mięśni aparatu ruchu jest prawidłowa bez zaników mięśniowych. Chód wydolny, bez jakichkolwiek ograniczeń możliwości samodzielnego poruszania się i zmiany pozycji. Ruchomość kręgosłupa zachowana w stopniu pozwalającym na balans tułowia.

Odczuwalne dolegliwości bólowe nie powodują zmniejszenia swobody i sprawności wykonywania ruchów. Ustalony stan zdrowia w zakresie schorzeń ortopedycznych nie uzasadnia przyznania prawa do karty parkingowej.

(opinia biegłego ortopedy-traumatologa K. K. z dnia 17.10.2016 r. – k. 51; opinia biegłego ortopedy-traumatologa M. G. z dnia 13.11.2018 r. – k. 195-197; uzupełniająca opinia biegłego ortopedy-traumatologa M. G. z dnia 05.02.2019 r. – k.220)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z opinii biegłych głównych i uzupełniających: kardiologa J. K. oraz ortopedów-traumatologów K. K. i M. G.. Opinie sporządzone przez biegłych są w ocenie Sądu spójne i logiczne oraz zostały sporządzone przez biegłych będących lekarzami specjalistami z zakresu schorzeń na które cierpi odwołujący. Sporządzone przez biegłych opinie w sposób kompleksowy uwzględniają wszystkie schorzenia kariologiczne oraz ortopedyczne odwołującego J. M.. Ponadto opinie zostały wydane po przeprowadzeniu badań odwołującego i na podstawie dokumentacji przedłożonej do akt sprawy i akt WZON.

Odnośnie opinii biegłego kardiologa opierając się na niej Sąd miał na uwadze, że biegły wskazał, że odwołujący jest niepełnosprawny w stopniu umiarkowanym na stałe z powodu schorzeń o symbolu przyczyny niepełnosprawności 07-S. Odwołujący zgłaszał zastrzeżenia do opinii biegłego (k. 146-147), wobec powyższego Sąd z ostrożności procesowej dopuścił dowód z uzupełniającej opinii biegłego z tej specjalności. Biegły w opinii uzupełniającej w sposób precyzyjny wskazał na nazwy schorzeń na jakie cierpi odwołujący oraz określił symbol przyczyny niepełnosprawności.

Odnośnie opinii biegłego ortopedy-traumatologa Sąd uznał, że po wydanej przez biegłego K. K. opinii w świetle zarzutów zgłaszanych przez odwołującego (k. 144-145) zasadnym jest dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego z tej specjalności. Biegły ortopeda-traumatolog M. G. sporządził opinię główną która była zbieżna z opinią sporządzoną przez K. K. co do ustalonego stanu zdrowia, zaawansowania schorzeń oraz niespełniania przesłanki do przyznania prawa do karty parkingowej. Dlatego Sąd przy ustalaniu stanu faktycznego oparł się na obu opiniach, gdyż pomiędzy nimi brak było różnic, które je wzajemnie wykluczały. Odwołujący zgłosił zastrzeżenia do opinii głównej sporządzonej przez biegłego M. G. (k. 204-205). W ocenie Sądu biegły M. G. w opinii uzupełniającej ustosunkował się do całokształtu zarzutów wskazując, że najważniejsze w przypadku oceny przesłanek do przyznania prawa do karty parkingowej jest ustalenie jaka jest ruchomość stawów, kręgosłupa oraz fakt, czy u odwołującego występuje znaczne ograniczenie możliwości samodzielnego poruszania się. Natomiast ból jako niemierzalny nie jest stopniowalny przez biegłego i nie ma wpływu na wydaną opinię skoro zachowane są sprawność ruchowa i sprawność chodu.

Przy ustalaniu stanu faktycznego Sąd częściowo tylko oparł się na zeznaniach odwołującego J. M. w zakresie w jakim wskazywał, że korzysta ze środków przeciwbólowych oraz, że przyzwyczaił się do określonego sposobu poruszania biorąc pod uwagę ból. Natomiast zeznania odwołującego co do tego, że spełnia przesłanki do przyznania karty parkingowej pozostają w sprzeczności z ustaleniami biegłych ortopedów oraz kardiologa. Stopień zaawansowania schorzeń układu ruchu oraz układu krążenia i nadwaga wbrew temu co twierdzi odwołujący nie uniemożliwiają mu poruszania się.

Oddalając wniosek o wezwanie ortopedy-traumatologa M. G. do przestawienia nagrania fonetycznego wykonanego podczas badania Sąd miał na uwadze, że nie wniesie to nic nowego do sprawy. Opinia biegłego główna jak i uzupełniająca zostały sporządzone na podstawie badania odwołującego, a analiza przeprowadzonego badania leży w gestii biegłego. Sąd nie ma podstaw i nie jest uprawniony do dokonywania analizy badania na podstawie zapisu fonetycznego wykonywanego podczas badania. Nie ma również podstaw aby uznać, że biegły pominął jakikolwiek fragment badania lub zmienił jego znaczenie. Odwołujący wnosząc o dopuszczenie takiego dowodu powinien wskazać jakie fragmenty ewentualnie biegły pominął przy sporządzaniu opinii uzupełniającej poprzez chociażby ogólne ich wskazanie. Ogólne stwierdzenie, że opinia uzupełniająca nie zawiera odpowiedzi na zadanie pytanie nie uzasadnia uwzględnienia takiego wniosku. Ponadto niezależnie od tego nie jest to w ocenie Sądu twierdzenie uprawnione, gdyż opinia uzupełniająca porusza kwestię bólu i brak perspektywy korzystania przez odwołującego z wózka inwalidzkiego w przyszłości.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie J. M. zasługiwało na uwzględnienie w części w jakiej zmierzło do zmiany orzeczenia WZON w zakresie rozszerzenia wskazania dotyczącego symbolu przyczyny niepełnosprawności. W zakresie przyznania prawa do karty parkingowej odwołanie podlegało oddaleniu.

Zgodnie z art. 3 oraz 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ( DZ. U. z 2011 roku , nr 127 , poz. 721 ze zmianami) ustala się trzy stopnie niepełnosprawności, w zależności od tego, czy niepełnosprawny:

a) jest osobą - niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji, tj. naruszenia sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację (znaczny stopień);

b) jest osobą o naruszonej sprawności organizmu niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych (stopień umiarkowany);

c) jest osobą o naruszonej sprawności organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną, lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (lekki stopień niepełnosprawności).

Jak wynika z ustaleń Sądu J. M. jest osobą cierpiącą na schorzenia uzasadniające umiarkowany stopień niepełnosprawności o symbolach przyczyny 05-R (upośledzenie narządu ruchu) oraz 07-S ( choroby układu krążenia). Ze względu na utrwalony charakter schorzeń niepełnosprawność z tych przyczyn ma charakter trwały. Odwołujący cierpi na chorobę wieńcową z chwiejnym nadciśnieniem tętniczym. Natomiast w zakresie schorzeń ortopedycznych i układu ruchu odwołujący cierpi na okresowe dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego w przebiegu choroby zwyrodnieniowej i dyskopatycznej bez niedowładów. Powyższe ustalenia Sąd poczynił na podstawie dowodów z opinii biegłych ortopedów K. K. i M. G. oraz kardiologa J. K..

Całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego przemawia za uznaniem opinii jako rzeczowych, spójnych i wyprowadzających logiczne wnioski końcowe. Sąd nie dopatrzył się jakichkolwiek przyczyn dla których opinie te miałyby utracić walor wiarygodnych dowodów w sprawie. Ponadto opinia biegłego zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego materiału wtedy, gdy potrzebne są wiadomości specjalne. Podlega jak inne dowody ocenie według art. 233§ 1 kpc, lecz odróżniają ją szczególne kryteria oceny, które stanowią zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Przedmiotem opinii nie jest więc przedstawienie faktów lecz ich ocena na podstawie wiadomości specjalnych. Warto również przytoczyć pogląd Sądu Najwyższego, który pomimo upływu czasu nie stracił na swojej aktualności. Sąd Najwyższy w swoim wyroku z dnia 19 grudnia 1990 r. (I PR 148/90, OSP 1991/11/300) stwierdził, iż „Sąd może oceniać opinię biegłego pod względem fachowości, rzetelności czy logiczności. Może pomijać oczywiste pomyłki czy błędy rachunkowe. Nie może jednak nie podzielać poglądów biegłego, czy w ich miejsce wprowadzać własnych stwierdzeń”.

Wprawdzie odwołujący składał zastrzeżenia do opinii biegłych ortopedów i kardiologa, ale zdaniem Sądu była to niemerytoryczna i niczym nie poparta polemika powoda z wysoko wykwalifikowanymi specjalistami, zmierzająca wyłącznie do zanegowania wniosków niekorzystnych dla odwołującego.

Odnosząc się do kwestii przyznania odwołującemu prawa do karty parkingowej Sąd zważył, że w myśl art. 8 ust. 3a pkt 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (j.t.: Dz. U. z 2012 r., poz. 1137 ze zm.), kartę parkingową wydaje się osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Kartę parkingową wydaje się wyłącznie osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności. Należy przy tym zwrócić uwagę, że nawet przyznanie statusu umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie jest tożsamym, ani automatycznym, z przyznaniem karty parkingowej. Przed zmianą art. 8 ustawy Prawo o ruchu drogowym, dokonaną nowelą z dnia 23 października 2013 r. (a więc do dnia 30 czerwca 2014 r.) karta parkingowa przysługiwała osobie niepełnosprawnej bez względu na stopień niepełnosprawności, przy czym osobą niepełnosprawną w rozumieniu komentowanego przepisu była nie każda osoba niepełnosprawna, lecz wyłącznie osoba o obniżonej sprawności ruchowej, w orzeczeniu której zawarta była informacja o spełnieniu określonej przesłanki. Warunkiem uzyskania przez osobę niepełnosprawną o obniżonej sprawności ruchowej, kierującą pojazdem samochodowym karty parkingowej pozwalającej nie stosować się do niektórych znaków drogowych dotyczących zakazu ruchu lub postoju było posiadanie przez kierowcę wydanego przez zespół ds. orzekania o niepełnosprawności orzeczenia o zaliczeniu do jednego z wymienionych w art. 8 ust. 5 p.r.d. stopnia niepełnosprawności (także lekkiego) lub też w przypadku braku takiego orzeczenia legitymowanie się aktualnym na dzień 1 stycznia 1998 r. (data wejścia w życie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych) orzeczeniem o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów (zob. wyrok NSA w W. z dnia 2 kwietnia 2008 r., I OSK 561/07, Lex nr 469722).

Obecnie jednakże ustawodawca zdecydował się na swoiste zaostrzenie tych przepisów i karta parkingowa przysługuje wyłącznie osobie niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, mającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się. Pojęcie znacznych ograniczeń w poruszaniu wskazuje na wyższe wymagania w zakresie możliwości poruszania się niż pojęcie obniżonej sprawności ruchowej. Pomimo więc istniejących w stanie zdrowia odwołującego problemów, w obowiązującym stanie prawnym, w świetle ustalonego umiarkowanego stopnia niepełnosprawności z powodów ortopedycznych (symbol 05-R) odwołujący nie ma prawa do karty parkingowej. Odwołujący nie ma znacznie ograniczonej możliwości poruszania się. Chodzi w sposób prawidłowy, pomimo bólu może się przemieszczać. Nie ma żadnych niedowładów lub znacznych ograniczeń w ruchomości kończyn dolnych. Biegli ortopedzi wskazali, że odwołujący porusza się swobodnie mimo zgłaszanego bólu. Natomiast niewielkie ograniczenia ruchomości nie uzasadniają przyznania prawa do karty parkingowej. Sąd ustalił na podstawie zgodnych opinii, że ani z powodów kardiologicznych ani ortopedycznych odwołujący nie ma znacznie ograniczonej możliwości poruszania się. Ruchomości w stawach kończyn dolnych są w pełnym zakresie, obie kończyny bez niedowładów, a schorzenie kręgosłupa w postaci wielopoziomowej dyskopatii nie zaburza sprawności i wydolności chodu w takim stopniu, aby odwołujący nie mógł parkować w miejscach dla osób pełnosprawnych. Skoro więc odwołujący może poruszać się wydolnie to nie ma przeszkód aby parkując samochód w pewnej odległości udał się pieszo choćby na rehabilitację. Same dolegliwości bólowe nie uzasadniają możliwości przyznania prawa do karty parkingowej. Takie dolegliwości bólowe, jak wskazywał odwołujący na rozprawie w dniu 18 września 2018 roku zmniejsza okresowo lekami przeciwbólowymi. Ponadto wskazał, że przyzwyczaił się do życia z bólem poprzez przyjęcie odpowiedniego sposobu poruszania się.

Oczywiście Sąd dostrzega fakt, że odwołujący z powodu tego samego stanu zdrowia w 2015 roku miał przyznane prawo do kary parkingowej, jednak w chwili obecnej ze względu na zmianę przepisów ustawy takie prawo nie przysługuje mu jako osobie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. W świetle obecnych uregulowań dotyczących okoliczności uzasadniających prawo do karty parkingowej jest ona uprawnieniem szczególnym właściwym tylko dla osób, których stan zdrowia powoduje znaczne ograniczenie możliwości samodzielnego poruszania się. Osoba taka musi korzystać z pomocy innych osób przy poruszaniu się. W tej sprawie u odwołującego nie stwierdzono takiej konieczności. Odwołujący porusza się sprawienie sam, nie wymaga pomocy innych.

Wobec braku podstaw do zmiany orzeczenia WZON w tym zakresie, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ §1 k.p.c. odwołanie oddalił w części dotyczącej prawa do karty parkingowej o czym orzekł jak w punkcie 2 sentencji wyroku.