Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

Powód K. T. wniósł przeciwko pozwanej Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W. o zapłatę kwoty 3420,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot: 670,43 zł od 01 stycznia 2012 roku do dnia zapłaty, 663,80 zł od 01 czerwca 2012 roku do dnia zapłaty, 687,92 zł od 01 stycznia 2013 roku, 707, 52 zł od dnia 01 czerwca 2013 roku do dnia zapłaty, 690,85 zł od 01 stycznia 2014 roku do dnia zapłaty. Ponadto powód wniósł o zasądzenie od pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że dochodzona pozwem kwota stanowi zwrot nieprawidłowo naliczonych przez pozwaną Spółdzielnię opłat za podgrzanie wody (pozew k. 1-3). W szczególności powód podnosił, że jest w wyliczeniach spółdzielni dwukrotnie obciążany należnościami za podgrzaną wodę – jest ona wliczana do ogólnego zużycia wody a ponadto w rozliczeniach występuje ona również w pozycji „podgrzanie wody”.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości, dopuszczenie dowodu z dokumentów oraz zeznań pracownika pozwanej na okoliczność wykazania, że naliczanie powodowi opłat z tytułu poboru ciepłej i zimnej wody odbywa się w sposób prawidłowy. Ponadto pozwana wniosła o zasądzenie od powołana kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwana wskazała, iż opłata za zużycie przez powoda ziemnej oraz podgrzanej wody jest naliczana w sposób prawidłowy oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami (odpowiedź na pozew k. 25-27). Podnosiła, że powód nie uwzględnia, iż następuje odrębne rozliczenie zużycia wody w ogóle (zarówno ciepłej jak i zimnej) dostarczanej przez jednego dostawcę oraz dostarczanej przez innego dostawcę energii cieplnej zużywanej do podgrzania w budynku zimnej wody, która następnie wykorzystywana jest w mieszkaniach jako ciepła.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Powód K. T. posiada prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) położonego przy ul. (...) w W., znajdującego się w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w W..

(okoliczność bezsporna).

W dniu 29 marca 2007 roku uchwałą Rady Nadzorczej nr 19 został przyjęty tekst jednolity regulaminu rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi i ustalania opłat za użytkowanie lokali (bez kosztów c.o. i c.w).

(dowód: regulamin k. 33-36)

Dnia 21 czerwca 2007 roku uchwałą Rady Nadzorczej nr 34 został przyjęty tekst jednolity regulaminu rozliczenia kosztów dostawy ciepła do budynków i dokonywanie rozliczeń z użytkownikami lokali za centralne ogrzewanie oraz za podgrzanie wody użytkowej.

(dowód: regulamin k. 29-32)

W okresie od czerwca 2011 roku do czerwca 2013 roku pozwana Spółdzielnia dokonywała rozliczeń centralnego ogrzewania oraz zimnej wody w mieszkaniach będących w jej zasobach, w tym w mieszkaniu powoda.

(dowód: rozliczenia k 37-57)

Pozwana Spółdzielnia ponosi koszty podgrzania wody na podstawie umowy zawartej z firmą (...) S.A. w W.. Natomiast koszty zużycia wody są ponoszone na podstawie umowy z Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji w m.st. (...) S.A.

(dowód: faktury VAT wraz z załącznikami k. 70-73)

Mechanizm dostawy ciepłej wody do lokali polega na tym, iż w kranach znajduje się jedynie użytkowa woda, która do budynku dostarczana jest wodociągiem jedynie jako „zimna”. Oddzielnie dostarczana jest energia cieplna w formie gorącej wody technicznej, która nie trafia do kranów i w obiegu zamkniętym powraca do przedsiębiorstwa ciepłowniczego. (...) ta służy podgrzaniu „zimnej” wody użytkowej w znajdującym się w budynku wymienniku ciepła, bez mieszania z wodą techniczną – nośnikiem energii. Tak podgrzana woda użytkowa następnie jako „ciepła” trafia do mieszkań.

(dowód: zeznania świadka J. C. (1) e-protokół z 21.8.2015., zeznania w charakterze strony wiceprezesa zarządu pozwanej J. C. (2) k. 75-75v., ulotka informacyjna k. 28, faktury MPWiK k. 70-71 oraz V. k. 72-73).

Powód nie kwestionował wskazań i odczytów liczników zużycia wody.

(dowód: zeznania powoda k. 75)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów lub ich kserokopii znajdujących się w aktach sprawy. Zważywszy, iż dowody te nie były kwestionowane przez żadną ze stron, Sąd nie miał podstaw, aby odmówić im prawdziwości i wiarygodności. Sąd dał również wiarę zeznaniom przesłuchanych w charakterze świadka pracownika Spółdzielni, gdyż były one stanowcze spójne i logiczne. Zarówno świadek J. C. (1), jak i J. C. (3) w charakterze strony w sposób wyczerpujący wytłumaczyli jak naliczane są opłaty za zużycie ciepłej oraz zimnej wody. Ich zeznania pokrywały się z informacjami z ulotki informacyjnej o sposobie powstania ciepłej wody użytkowej (k. 28). Korespondowały również z treścią faktur wystawianych odrębnie na wodę (zimną) przez MPWiK (k. 70) gdzie jako jednostka rozliczeniowa wskazana została objętość (metr sześcienny) oraz odrębnie na energię cieplną na podgrzanie przez V. (k. 72-73). W tym drugim wypadku jednostkami rozliczeniowymi są gigadżule (GJ) oraz megawaty (MW). Z faktur wynikało zatem wyraźnie, że V. nie „sprzedaje” gorącej wody, ale dostarcza energię (przenoszoną w postaci płynącej w obiegu zamkniętym gorącej wody technicznej). Powód zaś nie przedstawił żadnego dowodu pozwalającego przyjąć, że w budynku funkcjonuje inny mechanizm powstawania czy dostarczania podgrzanej wody. W związku z powyższym Sąd nie znalazł podstaw, aby stanowisko i dowody zgłoszone przez stronę pozwaną uznać za niewiarygodne.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Zasady rozliczania kosztów zakupu ciepła dostarczanego do budynków, przypadającego na poszczególne lokale, reguluje art. 45a ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 1059). Zgodnie z treścią art. 45a ust. 9 tej ustawy, właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego ma obowiązek określenia metody rozliczania całkowitych kosztów zakupu ciepła na poszczególne lokale mieszkalne i użytkowe w tym budynku. Wybór odpowiedniego sposobu rozliczeń musi nastąpić spośród metod wymienionych w art. 45a ust. 8 prawa energetycznego, na podstawie ustawowo określonych przesłanek. I tak ustęp 8 pkt 2 przewiduje możliwość rozliczenia kosztów przygotowania ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie przez instalację w budynku wielolokalowym stosując metody wykorzystujące: a) wskazania wodomierzy ciepłej wody w lokalach, b) liczbę osób zamieszkałych stale w lokalu.

Ustawodawca pozostawił znaczną swobodę w doborze metody przypisania udziału poszczególnych lokali w ogólnych kosztach zakupu ciepła. Wybrana metoda powinna jednakże, zgodnie z treścią art. 45a ust. 9 ustawy, stymulować energooszczędne zachowania oraz zapewniać ustalanie opłat w sposób odpowiadający zużyciu ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej, uwzględniając jednocześnie współczynniki wyrównawcze zużycia ciepła na ogrzewanie, wynikające z położenia lokalu w bryle budynku, przy jednoczesnym zachowaniu prawidłowych warunków eksploatacji budynku określonych w odrębnych przepisach, tj. przepisach prawa budowlanego. Stosownie do art. 45a ust. 10 ustawy, właściciel lub zarządca budynku wielolokalowego wprowadza wybraną metodę, o której mowa w ust. 9, w formie wewnętrznego regulaminu rozliczeń ciepła przeznaczonego na ogrzewanie tego budynku i przygotowanie ciepłej wody użytkowej dostarczanej centralnie poprzez instalację w budynku, zwanego dalej „regulaminem rozliczeń”; regulamin rozliczeń podaje się do wiadomości osobom, o których mowa w ust. 2, w terminie 14 dni od dnia jego wprowadzenia do stosowania.

Wobec powyższego, dla indywidualnego rozliczenia kluczowe znaczenie mają regulacje właściwe dla spółdzielni mieszkaniowej, w której regulamin rozliczeń jest ustalany przez właściwy organ, zgodnie z procedurą określoną statutem spółdzielni. W rozpatrywanej sprawie nie było przedmiotem sporu, że regulamin rozliczeń ciepła obowiązujący w pozwanej Spółdzielni został przyjęty zgodnie ze statutowymi procedurami.

Zdaniem Sądu, ustalone w regulaminie zasady rozliczania kosztów ciepła są zgodne z zasadami określonymi w art. 45a ustawy - Prawo energetyczne. Pozwana Spółdzielnia jako zarządca budynku, a zarazem odbiorca w rozumieniu art. 3 pkt 13 ustawy - Prawo energetyczne, zobowiązana była do stymulowania zachowań energooszczędnych oraz wyboru metody, która jednocześnie zapewni zachowanie prawidłowych warunków eksploatacji budynku, określonych w odrębnych przepisach. Stosując się do reguł tej ustawy, wybrała indywidualny system rozliczania kosztów ogrzewania poprzez wprowadzenie metody wskazania wodomierzy ciepłej wody w lokalach i wybranej przez siebie metodzie podporządkowała regulamin.

Zgodnie z § 6 ust. 3 regulaminu rozliczania kosztów gospodarki zasobami mieszkaniowymi i ustalania opłat za użytkowanie lokali (bez kosztów c.o. i c.w), rozliczenie kosztów dostawy wody i odprowadzania ścieków na poszczególne lokale dokonuje się: a) wg wskazań indywidualnych liczników lokalowych, b) koszt wynikający z różnicy między wskazaniem wodomierza głównego zamontowanego w budynku lub hydroforni, a sumą wskazań wodomierzy indywidualnych w lokalach, jest rozliczany na lokale proporcjonalnie do wielkości kosztu podstawowego, obliczonego wg wskazania indywidualnego licznika zamontowanego w lokalu.

Z kolei zgodnie z pkt 3.1 regulaminu rozliczenia kosztów dostawy ciepła do budynków i dokonywanie rozliczeń z użytkownikami lokali za centralne ogrzewanie oraz za podgrzanie wody użytkowej, dotyczącym zasad rozliczania kosztów podgrzania wody użytkowej, do kosztów podgrzania wody użytkowej w danym budynku zalicza się: a) opłaty stałe pobierane przez dostawcę za ciepło dostarczane na cele podgrzania wody użytkowej (moc zamówienia i usługa przesyłowa stała), b) opłaty zmienne pobierane przez dostawcę za ilość ciepła dostarczanego na cele podgrzewania wody użytkowej wg taryfy opłat. Natomiast zgodnie z pkt 3.2 regulaminu opłata stała za podgrzanie wody jest rozliczana na ilość lokali w danym budynku, w tym użytkowych. Jednocześnie pkt 3.3 regulaminu stanowi, iż opłata zmienna za podgrzewanie wody jest rozliczana na poszczególne lokale proporcjonalnie do wskazań wodomierzy zużycia ciepłej wody w poszczególnych lokalach.

Tym samym, zgodnie z w/w regulaminami zatwierdzonym przez Radę Nadzorczą Spółdzielni rozliczenia zimnej wody są dokonywane na podstawie odczytów wszystkich wodomierzy w danym lokalu – zarówno zimnej, jak i ciepłej wody. Natomiast zużycie ciepłej wody odbywa się na podstawie odczytu wodomierzy jedynie ciepłej wody. Ciepła woda uzyskiwana jest w wyniku podgrzania w węźle cieplnym przez firmę (...) S.A. w W. wody zimnej dostarczanej Spółdzielni przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. (...) S.A. i tak podgrzana dociera do poszczególnych lokali. Koszty zimnej wody oraz jej podgrzania są regulowane przez pozwaną Spółdzielnię na rzecz (...) S.A. oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. (...) S.A. na podstawie wystawionych przez nie faktur VAT.

Opłata za ciepłą wodę jest sumą kosztu zimnej wody oraz kosztu jej podgrzania. Wspólne rozliczanie wody zimnej oraz ciepłej jest niemożliwe ze względu na fakt, iż na wodę zimną dostarczaną przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w m.st. (...) S.A. nałożony jest podatek VAT w wysokości 8%, natomiast od kosztu dostarczanej przez (...) S.A. energii cieplnej do podgrzania tejże wody obowiązuje stawka podatkowa 23% VAT.

Podsumowując, pozwana wybrała stosowanie wodomierzy i dla potrzeb tych rozliczeń uchwaliła regulamin, uwzględniając rozliczanie opłat za energię cieplną na podgrzanie wody na poszczególne lokale proporcjonalnie do wskazań wodomierzy zużycia ciepłej wody w poszczególnych lokalach. Dzięki zastosowaniu tej najbardziej powszechnej metody, właściciel lokalu może regulować ilość zużywanej wody i przez to mieć wpływ na ilość zużytych jednostek, a w konsekwencji na poziom kosztów.

Kodeks cywilny stanowi ogólną zasadę w myśl, której ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.). Każdy fakt sporny powinien być udowodniony, jeżeli ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Zgodnie, zaś z dyspozycją art. 232 k.p.c. to strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Zatem przede wszystkim strony powinny wskazać Sądowi środki dowodowe zmierzające do wykazania prawdziwości ich twierdzeń, a ocena przydatności wskazanego przez strony dowodu należy do Sądu. Również ewentualne ujemne skutki nie przedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku. Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) (wyrok SN z 17.12.1996 r. I CKU 45/96, OSNCP 1997, nr 6-7, poz. 76).

Strona powodowa przedstawiła dokumenty które w świetle powyższych rozważań w żadnej mierze nie dowodziły zasadności jej żądania. Zatem ewentualne ujemne skutki nie przedstawienia dowodu obciążają stronę, która nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku.

Należy w tym miejscu podkreślić, że rozliczenia dokonywane przez pozwaną Spółdzielnię nie są sprzeczna ani z prawem energetycznym, ani z dobrymi obyczajami, nie godzą również w interesy Spółdzielni oraz nie ma na celu pokrzywdzenia jej członków. Pomimo subiektywnego poczucia krzywdy powoda, zobrazowanego w treści pozwu, jawi się ono raczej jako następstwo błędnego postrzegania sposobu rozliczania opłat za wodę oraz pominięcia faktu, że jest właścicielem jednego z wielu lokali znajdujących się w tym samym budynku, który wyposażony jest we wspólną instalację wodną. Subiektywne przekonanie o pokrzywdzeniu nie może jednak mieć wpływu na ważności uchwał, na podstawie których następują rozliczenia.

Przepis art. 410 § 1 kc przewiduje prawo żądania zwrotu świadczenia nienależnego na zasadach takich jak zwrotu bezpodstawnego wzbogacenia. W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie można było uznać spornych opłat wniesionych przez powoda za świadczenia nienależne. Dlatego też Sąd w pkt I sentencji wyroku powództwo oddalił.

O kosztach Sąd orzekł w pkt II sentencji na podstawie art. 98 § 1 i § 2 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia spraw. Powód przegrał sprawę w całości, dlatego też obowiązany jest zwrócić pozwanej te koszty w takim samym stosunku (zasada odpowiedzialności za wynik procesu).

Koszty poniesione przez stronę pozwaną, a podlegające zasądzeniu na jej rzecz od powoda to opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł) oraz wynagrodzenie pełnomocnika (600 zł) ustalone na podstawie § 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).