Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2017 r.

Sąd Rejonowy w Otwocku – III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie:

Przewodniczący: SSR Paweł Witan

Protokolant: Magdalena Miętus

po rozpoznaniu w dniu 27 stycznia 2017 r. w Otwocku

na rozprawie

sprawy z powództwa małoletniego K. M. (1) reprezentowanego przez przedstawiciela ustawowego J. L.

przeciwko K. M. (2)

o alimenty

1.  zasądza od pozwanego K. M. (2) tytułem alimentów na rzecz małoletniego syna K. M. (1) ur. (...), kwotę po 400 zł (czterysta) złotych miesięcznie, płatną do rąk matki małoletniego J. L. w terminie do dnia 10-tego każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 28 lipca 2016 r.;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  wyrokowi w pkt. 1 nadaje rygor natychmiastowej wykonalności;

4.  zasądza od pozwanego K. M. (2) na rzecz powoda kwotę 1600 zł (jeden tysiąc sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

5.  nieuiszczone koszty sądowe przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt III RC 154/16

UZASADNIENIE

J. L. reprezentująca małoletniego K. M. (1) pozwem z dnia 28 lipca 2016 roku wniosła o zasądzenie alimentów na rzecz małoletniego syna K. M. (1) od pozwanego - ojca dziecka K. M. (2) w kwocie po 600 zł miesięcznie (pozew k. 2-2v akt).

Pozwany na rozprawie w dniu 27 stycznia 2017 r. ostatecznie uznał powództwo do kwoty po 300 zł miesięcznie, zaś w pozostałym zakresie wniósł o jego oddalenie (stanowisko pozwanego na w/w rozprawie - nagranie płyta CD k. 69).

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w postaci dowodu z przesłuchania stron (przedstawicielki ustawowej powoda - nagranie płyta CD k. 61 oraz pozwanego – nagranie płyta CD k. 61, 63) oraz załączonych przez strony dokumentów (odpisu skróconego aktu urodzenia k.3, zaświadczenia z PUP k. 13, informacji od komornika k. 14, zdjęć k. 15-20, zaświadczenia z US k. 56, oświadczenia o dochodach k. 57, informacji o przyznaniu świadczeń k. 62, zaświadczenia z US w O. k. 65, zaświadczenia z PUP k. 66) Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

K. M. (1) jest synem J. L. i K. M. (2) (d. akt urodzenia k. 3 akt).

Obecnie J. L. (l. 26 lat) zamieszkuje wraz z małoletnim synem w mieszkaniu swoich rodziców w K.. Na koszty utrzymania wspólnego gospodarstwa domowego składają się: opłata za czynsz (w którym zawarta jest też pewna kwota za wodę i ogrzewanie), dopłaty (raz na pół roku) za wodę i ogrzewanie, opłata za prąd oraz opłata za Internet i telewizję. W sumie koszt utrzymania w/w lokalu wynosi ok. 1500 zł miesięcznie. W powyższym lokalu zamieszkuje obecnie 5 osób, zatem koszt utrzymania lokalu przypadający na małoletniego to kwota ok. 300 zł miesięcznie (d. przesłuchanie powódki – nagranie płyta CD k. 61). Małoletni K. M. (1) ma obecnie 4 lata. Chodzi do przedszkola, które kosztuje jego matkę 225 zł miesięcznie (w przedszkolu małoletni ma zapewnione śniadanie, obiad i podwieczorek). W związku z uczęszczaniem małoletniego do przedszkola jego matka uiszcza także składkę na (...). Na odzież dla dziecka J. L. przeznacza kwotę ok. 100 zł miesięcznie, na leczenie (małoletni często choruje) kwotę ok. 80 zł miesięcznie, zaś na zabawki ok. 50 zł miesięcznie (d. przesłuchanie J. L. – nagranie płyta CD k. 61).

J. L. jest osobą bezrobotną, obecnie zarejestrowaną w urzędzie pracy (d. zaświadczenie z UP k. 66 akt). Matka małoletniego powoda z zawodu jest sprzedawcą, posiada stosowne doświadczenie zawodowe, ostatnio pracowała przez dwa tygodnie w listopadzie 2016 r. w sklepie sieci (...), gdzie zarobiła 480 zł. J. L. korzysta ze środków z programu 500 plus, a nadto w ponoszeniu kosztów utrzymania pomagają jej rodzice - matka J. L. osiąga miesięczny dochód w wysokości prawie 4000 zł, zaś jej ojciec w wysokości ok. 1200 zł (d. przesłuchanie J. L. – nagranie płyta CD k. 61).

Pozwany K. M. (2) ma 32 lata, jego wyuczony zawód to mechanik samochodowy. Pozwany mieszka w W. wraz ze swoim ojcem i swoją siostrą, w domu stanowiącym własność siostry pozwanego. Pozwany ponosi koszty utrzymania wspólnego gospodarstwa domowego w kwocie 60 zł za opłatę za energię elektryczną oraz reguluje połowę należności za podatek od nieruchomości tj. 100 zł rocznie. Pozwany na swoje wyżywienie przeznacza kwotę ok. 400 zł miesięcznie. K. M. (2) od października 2016 r. ma zarejestrowaną własną działalność gospodarczą – prowadzi zakład mechaniki samochodowej, na prowadzenie w/w działalności pozyskał dofinansowanie z urzędu pracy w kwocie 23 000 zł. Pod działalność pozwany wydzierżawił od swojej siostry część nieruchomości w miejscowości S. (d. przesłuchanie pozwanego – nagranie płyta CD k. 61).

Pozwany przed rozpoczęciem swojej działalności gospodarczej przez klika miesięcy był bezrobotny, a wcześniej pracował w W. jako mechanik i zarabiał pomiędzy 20 00 a 2700 zł miesięcznie (z tym, iż największe dochody pozwany osiągał pracując w tzw. „szarej strefie”, a więc bez stosownej rejestracji w ZUS i nie odprowadzając podatku ). Zrezygnował z tej pracy z uwagi na uciążliwe dojazdy. W 2015 roku pozwany uzyskał łączny dochód brutto w wysokości 19 216, 78 zł brutto (d. zaświadczenie z US k. 57 akt).

Pozwany posiada dwoje małoletnich dzieci z poprzedniego związku, na które to dzieci ma obecnie zasądzone alimenty w kwocie po 300 zł miesięcznie na dziecko. K. M. (2) ma zaległości w regulowaniu tychże alimentów, dlatego toczy się wobec niego egzekucja komornicza (na dzień 09.08.2016r. zaległości alimentacyjne wynosiły łącznie ok. 45 000 zł), a małoletnie dzieci otrzymują świadczenie alimentacyjne z funduszu (d. pismo komornika sądowego k. 14 akt, pismo z ośrodka pomocy społecznej k. 62 akt). Obecnie na spłatę powyższych zaległości oraz na bieżące alimenty na w/w dzieci pozwany przekazuje, zgodnie z porozumieniem z komornikiem, kwotę 1000 zł miesięcznie (d. przesłuchanie pozwanego – nagranie płyta CD k. 61).

Obecnie toczy się postępowanie o ustalenie kontaktów K. M. (2) z synem. Na mocy postanowienia o zabezpieczeniu pozwany kontaktuje się aktualnie z synem dwa razy w miesiącu – w I i III sobotę miesiąca w godzinach 10.00-18.00. W czasie tych kontaktów zakupuje małoletniemu powodowi drobne prezenty, a ostatnio dokonał zakupu artykułów spożywczych za kwotę ok. 80 zł (okoliczności bezsporne)

Pozwany posiada samochód marki R. (...) z 1999 r., który zamierza ze złomować (d. przesłuchanie stron – nagranie płyta CD k. 61).

Sąd dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Sąd uznał za wiarygodne wszystkie dokumenty przedstawione przez strony i załączone do akt sprawy, z tym, że jeśli chodzi o oświadczenie o dochodzie osiągniętym przez K. M. (2) w 2016 r. z tytułu prowadzonej przez pozwanego działalności gospodarczej, Sąd uznał, iż oświadczenie to zawiera jedynie ten dochód pozwanego, który został zewidencjonowany – w ocenie Sądu, mając na uwadze ceny usług mechaników samochodowych wykazany w oświadczeniu dochód pozwanego nie odpowiada rzeczywiście osiągniętemu przez powoda dochodowi (zwłaszcza mając na uwadze fakt, iż pozwany sam wskazał, iż zdarzały się w warsztacie takie dni, w których miał dwóch klientów dziennie).

Sąd co do zasady zeznania stron uznał za wiarygodne, albowiem były one spójne i zbieżne z przedstawionymi przez strony dokumentami.

Sąd odmówił jedynie waloru wiarygodności zeznaniom pozwanego w zakresie, w jakim wynika z nich, że na wyżywienie wydaje ok. 100-200 zł miesięcznie – mając na uwadze doświadczenie życiowe kwota ta jest zdecydowanie zaniżona, w ocenie Sądu na swoje wyżywienie pozwany potrzebuje ok. 400 zł miesięcznie. Sąd nie dał również wiary zeznaniom pozwanego w zakresie, w jakim wynika z nich, że z prowadzonej działalności gospodarczej osiąga dochody takie jak wskazał w przedstawionym w Sądzie oświadczeniu. W ocenie Sądu, mając na uwadze ceny usług mechaników samochodowych, jak również fakt, iż pozwany sam zeznał, że bywały dni, w których miał dwóch klientów dziennie, wskazana przez pozwanego kwota dochodów netto z prowadzonej działalności (niecałe 600 zł przez okres ponad 2 miesięcy) jest zdecydowanie zaniżona.

Sąd nie dał również wiary zeznaniom przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda w zakresie, w jakim z jej zeznań wynika, że na odzież dla syna potrzebuje ok. 400 zł na półtora miesiąca, zaś na zabawki dla syna ok. 300 zł za miesiąc. W ocenie Sądu powyższe kwoty, mając na uwadze wiek małoletniego powoda, są zawyżone.

Wreszcie Sąd odmówił waloru wiarygodności również zeznaniom J. L. w zakresie, w jakim z zeznań tych wynika, iż faktycznym właścicielem działki w Skurczy oraz łódki jest pozwany, nie zaś jego siostra, albowiem J. L. na poparcie tej tezy nie przedstawiła jakichkolwiek dowodów, zaś pozwany w/w twierdzeniu J. L. zaprzeczył.

Sąd zważył co następuje:

W myśl art. 133 § 1 kro rodzice obowiązani są doświadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Obowiązek alimentacyjny każdego z rodziców względem dziecka istnieje niezależnie od tego, czy pochodzi ono z małżeństwa, czy też jest dzieckiem pozamałżeńskim.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, iż powód nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Sam pozwany nie kwestionował zresztą tego, iż ciąży na nim obowiązek alimentacyjny wobec syna, a sporny był jedynie zakres tego obowiązku.

Zgodnie z treścią art. 135 § 1 kro, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, może polegać także, w całości lub części, na osobistych staraniach o jego utrzymanie i wychowanie.

Zgodnie z utrwalonymi w doktrynie poglądami przez usprawiedliwione potrzeby rozumieć należy te potrzeby, które zapewniają uprawnionemu prawidłowy rozwój fizyczny, duchowy, możliwości zdobywania wiedzy i kwalifikacji zawodowych. Potrzeby te dotyczącą zarówno środków utrzymania, jak również środków wychowania. Dostarczenie uprawnionemu środków utrzymania to przede wszystkim zapewnienie mu mieszkania, wyżywienia, ubrania czy opieki w leczeniu. Zaspokojenie potrzeb w zakresie wychowania obejmuje oprócz środków finansowych, także osobistą troskę o rozwój fizyczny i umysłowy oraz przygotowanie do samodzielnego utrzymania się uprawnionego. W doktrynie podkreśla się jednocześnie, że pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można jednoznacznie zdefiniować. Rodzaj i rozmiar tych potrzeb jest uzależniony od cech osoby uprawnionej oraz od różnych okoliczności natury społecznej i gospodarczej w których osoba uprawniona znajduje się. Zakres obowiązku alimentacyjnego wyznaczać będą poszczególne sytuacje uprawnionego i zobowiązanego, konkretne warunki społeczno-ekonomiczne oraz cele i funkcje obowiązku alimentacyjnego. Dopiero na tym tle można określić potrzeby życiowe, materialne i intelektualne uprawnionego (uzasadnienie do tezy IV uchwały Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987r., II CZP 91/86). Pojęcia usprawiedliwionych potrzeb nie można też odrywać od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego, przy czym w doktrynie przyjmuje się, że dziecko ma prawo do równej stopy życiowej z rodzicami, którzy obowiązani są podzielić się z nimi nawet małymi dochodami.

Na usprawiedliwione wydatki powoda składają się niewątpliwie koszty zapewnienia mu odpowiednich warunków zamieszkania, koszty wyżywienia powoda, ubrania, a także koszty leczenia, rozrywek, jak również koszty edukacji. Mając na uwadze ustalony w toku postępowania stan faktyczny w ocenie Sądu koszty te wynoszą ok. 900 zł miesięcznie (przy czym ok. 150 zł miesięcznie wynoszą, w ocenie Sądu (mając na uwadze doświadczenie życiowe oraz okoliczność, iż małoletni śniadanie, obiad i podwieczorek ma zapewniony w przedszkolu), koszty wyżywienia małoletniego powoda poza przedszkolem.

W ocenie Sądu, biorąc po uwagę wiek, wykształcenie, a także doświadczenie zawodowe pozwanego, jak również osiągane przez niego w przeszłości dochody, uznać należy, iż możliwości zarobkowe pozwanego, rozumiane jako środki pieniężne, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności, stosownie do swych sił umysłowych i fizycznych (tak np. uchwała pełnego składu (...) – Izby Cywilnej i Administracyjnej z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/86, OSNCP 1988, nr 4, poz. 42, wyrok SN z dnia 22 czerwca 2007 r., II UK 229/06, LEX nr 422753), wynoszą obecnie ok 2000 - 2200 zł netto miesięcznie (w ocenie Sądu pozwany jako mechanik samochodowy z pewnością jest w stanie zarobić taka kwotę).

Możliwości zarobkowe matki małoletniego powoda są natomiast w ocenie Sądu niższe od możliwości pozwanego - mając na uwadze wykształcenie i dotychczasowe doświadczenie zawodowe J. L., ale również okoliczność, iż małoletni K. M. (1) uczęszcza do przedszkola (dzięki czemu J. L. dysponuje wolnym czasem), należy uznać, iż jej możliwości zarobkowe są niewiele wyższe od wysokości pensji minimalnej i wynoszą ok. 1500-1600 zł netto miesięcznie.

W tej sytuacji, mając na uwadze usprawiedliwione potrzeby K. M. (1) oraz możliwości majątkowe i zarobkowe jego rodziców, jak również fakt, iż to przede wszystkim na matce powoda ciąży obecnie ciężar jego wychowania, zważywszy jednak również na fakt, że pozwany ma na utrzymaniu jeszcze dwójkę dzieci, oraz ponosi pewne koszty w czasie kontaktów z małoletnim synem, zasadnym jest w ocenie Sądu obciążenie pozwanego K. M. (2) obowiązkiem łożenia na rzecz syna K. M. (1) tytułem alimentów kwoty po 400 złotych miesięcznie, resztę kosztów utrzymania powoda winna ponieść natomiast jego matka.

Zdaniem Sądu powyższa kwota nie obciąża nadmiernie pozwanego (nie przekracza jego możliwości zarobkowych i majątkowych, stanowiących górną granicą świadczeń alimentacyjnych), biorąc pod uwagę, iż winien on podzielić się z niepełnoletnim synem nawet bardzo skromnymi dochodami, jak również mając na uwadze, iż koszty utrzymania mieszkania, w którym pozwany zamieszkuje, są niewielkie.

Z kolei kwota żądana przez matkę małoletniego, tj. 600 zł miesięcznie, zdaniem Sądu nie uwzględnia konieczności ponoszenia także przez J. L. części kosztów utrzymania małoletniego oraz przekracza możliwości zarobkowe pozwanego, który ma na utrzymaniu jeszcze nastoletniego syna i córkę.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd zasądził od K. M. (2) na rzecz jego syna K. M. (1) alimenty w kwocie po 400 zł miesięcznie, płatne, począwszy od 28 lipca 2016 r. (a wiec od dnia wniesienia powództwa), do rąk matki małoletniego do 10 tego każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności którejkolwiek rat, zaś w pozostałym zakresie powództwo oddalił.

Odnośnie kosztów wskazać należy, iż Sąd, kierując się wyrażoną w art. 100 kpc zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, oraz mając na względzie § 2 pkt. 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (w brzmieniu obowiązującym w dniu 28 lipca 2016 r.) w zw. z § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności adwokackie zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1600 zł tytułem częściowego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

O nieuiszczonych kosztach sądowych Sąd orzekł na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 102 kpc, zaś o rygorze natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333 § 1 pkt. 1 kpc.