Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

UZASADNIENIE

M. Z. (1) pozwem z dnia 28.01.2014r.(data prezentaty) wniósł o uchylenie obowiązku alimentacyjnego z dniem 20 stycznia 2014r. ustalonego na rzecz syna A. Z. ur. (...) wyrokiem Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 27.05.2009 r. w sprawie IIIRC348/08 oraz wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 25.08.2008r. w sprawie III RC 233/08.

Pozwany A. Z. uznał powództwo w części za zasadne, t.j. wnosił o uchylenie obowiązku alimentacyjnego z dniem 30 czerwca 2015 roku, w pozostałym zakresie wnosił o jego oddalenie (protokół rozprawy –k.63 akt).

Na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego,

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Obecny obowiązek alimentacyjny powoda M. Z. (1) w kwocie po 500 zł. miesięcznie wobec pozwanego A. Z. został ustalony wyrokiem zaocznym Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 25.08.2008 r. w sprawie III RC 233/08 zmienionym, na skutek skargi o wznowienie postępowania, wyrokiem Sądu Rejonowego w Otwocku z dnia 27.05.2009 r. w sprawie III RC 348/08 co do daty wymagalności alimentów.

Powód M. Z. (1) był w tym czasie zatrudniony jako kierowca autotransportera na podstawie wynagrodzenia o pracę z wynagrodzeniem miesiecznym1276 zł. brutto (ok.900 zł. netto). Dodatkowym źródłem powoda były prace dorywcze w zakresie prac murarskich i tynkarskich (ok. 100 zł. dziennie). Powód zamieszkiwał wspólnie z rodzicami w S., gdzie miał do dyspozycji jeden pokój, partycypował w kosztach utrzymania domu do kwoty ok. 200 zł. miesięcznie (...), akt)

Pozwany A. Z. miał w tym czasie 13 lat i był I klasy gimnazjum. Był uczniem zdolnym, pracowitym, w nauce i sporcie zdobywał liczne wyróżnienia, nagrody. Matka małoletniego powoda z powodu braku środków finansowych nie była w stanie zapewnić A. dodatkowych lekcji z języka angielskiego. Mieszkał razem z młodszym bratem D. (11 lat) oraz matką M. Z. (2), która była zatrudniona na stanowisku introligatora i utrzymywała się z wynagrodzenia za pracę w kwocie 1300 zł. brutto miesięcznie. M. Z. (2) mieszkała razem z dziećmi w wynajętym mieszkaniu kwaterunkowym, którego koszt utrzymania wynosił ok. 500 zł. miesięcznie. Matka małoletnich spłacała kredyt w wysokości 10.000 zł. zaciągnięty na zamianę mieszkania na większe za dopłatą (rata miesięczna-200 zł.). Ojciec nie uczestniczył w życiu dzieci, nie utrzymywał z nimi kontaktów. ( d. akta sprawy III RC 233/08).

W Sądzie Rejonowym w Otwocku toczyło się postępowanie (...) z wniosku M. Z. (2) o pozbawienie wykonywania władzy rodzicielskiej M. Z. (1) wobec małoletnich A. i D. Z.. W toku postępowania sąd dopuścił dowód z badań RODK w W., który potwierdził „brak jakiegokolwiek uczestnictwa” ojca w życiu synów. Biegli ocenili także, , iż postawy rodzicielskie M. Z. (1) są niepożądane z wychowawczego punktu widzenia. Ojciec nie zna synów, ich potrzeb, zainteresowań. Jego relacje z synami charakteryzuje dystans emocjonalny(k.20,21,23akt Nsm64/13). Postępowanie o pozbawienie wykonywania władzy rodzicielskiej M. Z. toczyło się przez okres ponad roku. M. Z. (1) nie nawiązał w tym czasie żadnych relacji z dziećmi, mimo wydania takiego zalecenia przez biegłych (k.15-23 akt). Sąd Rejonowy w Otwocku postanowieniem z dnia 18 marca 2014r. pozbawił wykonywania władzy rodzicielskiej M. Z. wobec małoletniego D. Z., zaś w pozostałym zakresie postępowanie zostało umorzone, w związku z ukończeniem 18 lat przez A. Z. na dzień orzekania w niniejszej sprawie (akta sprawy I. N. 64/13).

W związku z zagrożeniem zdrowia i życia nieletniego A. Z., który przejawiał zachowania depresyjne, odmawiał pomocy psychoterapeutycznej oraz na skutek zdiagnozowanego u chłopca nadciśnienia i odmowy leczenia, dyrektor szkoły LO w O. pismem z dnia 11 grudnia 2012r. zawiadomił Sąd Rodzinny i Nieletnich celem ewentualnego objęcia ucznia kl. II A. Z. „opieką kuratora” (k.2 akt Npw 143/12). Postanowieniem z dnia 27 lutego 2013r.sąd umorzył postępowanie uznając, iż nieletni A. Z. nie przejawia cech demoralizacji (k.21 akt Nkd143/12).

Powód M. Z. (1) ma obecnie 40 lat, z zawodu jest tynkarzem, jest zatrudniony jako kierowca w przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. z miesięcznym wynagrodzeniem 1600 zł brutto (d. zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu k. 48 akt, zeznanie podatkowe PIT za rok 2014 k. 47 akt). Powód zeznał, iż faktycznie otrzymuje wynagrodzenie w kwocie ok. 2000 zł netto, gdyż dodatkowo dostaje premię ok. 400 zł. miesięcznie. (d. zeznania M. Z. k. 63 akt). Zamieszkuje w wynajmowanym mieszkaniu razem ze swoją konkubiną oraz jej 18-letnią córką. koszty utrzymania mieszkania to kwota ok. 460 zł. miesięcznie w sezonie grzewczym oraz ok.200 zł. miesięcznie poza sezonem. Głównym najemcą lokalu jest konkubina powoda, która korzysta z dodatku mieszkaniowego w kwocie ok. 120 zł. Konkubina M. Z. (1) pracuje dorywczo, zdaniem powoda zarabia ok. 600 zł. miesięcznie. Córka konkubiny otrzymuje alimenty w kwocie po 600 zł. miesięcznie. Oprócz alimentów na pozwanego M. Z. (1) jest obciążony obowiązkiem alimentacyjnym w kwocie po 500 zł miesięcznie na młodszego syna D.. Powód twierdził, iż złożył pozew, gdyż syn przestał sie uczyć i został skreślony z listy uczniów decyzją rady pedagogicznej z dnia 10.01.2014r. (k.5 akt). M. Z. (1) w lipcu 2014r. przeszedł operację przepukliny pępkowej, po której przebywał przez 3 miesiące na zwolnieniu lekarskim. Obecnie jest zdrowy. Powód posiada zadłużenie alimentacyjne w kwocie 4600 złotych. Powód przyznał, iż nie utrzymuje kontaktów z synem od ok. „12-15 lat”. (d. zeznania M. Z. k. 63-64 akt).

Pozwany A. Z. ma 19 lat, nie posiada wyuczonego zawodu. Syn powoda ukończył gimnazjum oraz I kl. LO. Pozwany mieszka z matką i bratem w Z. w mieszkaniu męża matki. Pozwany jest osobą bezrobotną, bez prawa do zasiłku ( decyzja PUP k. 62 akt, terminarz wizyt w PUP-k.61 akt), pozostaje na utrzymaniu swojej matki oraz jej męża, który prowadzi działalność gospodarczą w postaci firmy transportowej. A. Z. jest w trakcie zdobywania uprawnień do kierowania pojazdami kat. (...). Planuje od września kontynuować edukację w liceum dla dorosłych, zamieszkać oddzielnie w poprzednim mieszkaniu w O., usamodzielnić się. Obecnie w mieszkaniu tym przeprowadzany jest remont. Jego koszty pokrywa mąż matki pozwanego. Pozwany od momentu zaprzestania nauki w liceum nie pracował, nie Matka pozwanego nie jest zatrudniona , pomaga mężowi w prowadzeniu działalności gospodarczej. Ma na utrzymaniu małoletniego syna D. (lat16), który jest uczniem kl. I technikum. Pozwany poszukuje pracy, składa oferty oraz CV jednak nie został przyjęty. W urzędzie pracy jest zarejestrowany od 20 czerwca 2014r. (d. zeznania A. Z. k. 64-65 akt, zaświadczenie z PUP k.62 akt).

Sąd zważył, co następuję:

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie. Podstawą zmiany istniejącego obowiązku alimentacyjnego jest art. 138 k.r. i op. zgodnie z którym w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Przez zmianę stosunków wyrażoną w art. 138 k.r. i op. należy rozumieć m.in. istotne zmniejszenie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji, bądź nabycie możliwości samodzielnego utrzymania przez uprawnionego do alimentacji. Rozstrzygnięcie o żądaniu opartym na art. 138 k.r. i op. wymaga porównania stanu istniejącego w dacie uprawomocnienia się wyroku zasądzającego alimenty ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmianie.

Zdaniem sądu sytuacja po stronie powodowej nie uległa zasadniczej zmianie w zakresie możliwości zarobkowych i majątkowych M. Z. (1). W sytuacji pozwanego okoliczności zmieniły się w ten sposób, iż pozwany przestał kontynuować naukę w II klasie liceum ogólnokształcącego(okoliczność bezsporna). Data 20.01.2014r. wskazana przez powoda w żądaniu nie zasługuje jednak na uwzględnienie, bowiem jest to data związana ze skreśleniem pozwanego z listy uczniów LO (k.5 akt). Z datą tą natomiast pozwany nie uzyskał możliwości samodzielnego utrzymania się. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika także, iż zaprzestanie nauki przez pozwanego nie wynikało z jego zaniedbań czy „nie dokładania starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się” (art. 133§3 k.r.o). W szczególności nie potwierdza tego opinia biegłych w sprawie o pozbawienie M. Z. (1) wykonywania władzy rodzicielskiej nad pozwanym i jego bratem (...) oraz sprawa N. 143/12. Ze zgromadzonych dowodów wynika natomiast, iż powód M. Z. (1) nie wykonywał przez wiele lat swoich obowiązków wynikających z art. 96k.r.o („Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować je należycie do pracy…odpowiednio do jego uzdolnień”), nie dokładał także żadnych starań w kierunku uzyskania przez syna odpowiednich kwalifikacji zawodowych. Zważywszy na fakt, iż w sprawie o pozbawienie władzy rodzicielskiej M. Z. (1) nie doszło do rozstrzygnięcia pozytywnego wobec pozwanego A. Z. tylko z przyczyn formalnych, należy stwierdzić, iż ojciec pozwanego w sposób rażący zaniedbywał swoje obowiązki wobec syna A.. Reasumując, należało uznać, iż sytuacja szkolna pozwanego nie była wynikiem braku starań samego pozwanego ale przede wszystkim wynikiem trudnej dla pozwanego sytuacji opiekuńczej, do której przyczyniła się w zasadniczy sposób nieprawidłowa postawą rodzicielską ojca M. Z. (1). Należy ponadto zwrócić uwagę, iż w okresie po zaprzestaniu nauki pozwany był i jest osobą bezrobotną bez prawa do zasiłku. W tych okolicznościach nie sposób uznać, iż A. Z. nabył możliwość samodzielnego utrzymania z dniem skreślenia go z listy uczniów liceum.

Z uwagi na złożone na rozprawie deklaracje pozwanego, co do usamodzielnienia i podejmowane w tym kierunku przez niego różne formy aktywności potwierdzone przez jego matkę ( zdobycie prawa jazdy, remont mieszkania, plany kontynuowania nauki w systemie umożliwiającym zatrudnienie, samodzielnego zamieszkania),sąd uznał, iż zasadne będzie uchylenie obowiązku alimentacyjnego wobec pozwanego na dzień rozstrzygnięcia (art. 316 § 1k.p.c.).

Z tych przyczyn Sąd uznał powództwo za zasadne z dniem 01 kwietnia 2015 roku uwzględniając dzień ogłoszenia wyroku (15.04.2015r.), zaś w pozostałym zakresie oddalił powództwo. Podstawą rozstrzygnięcia Sądu jest art.133§1 i 3 k.r.o. w zw. z art. 138 k.r.o. Sąd nie obciążył pozwanego kosztami postępowania w sprawie na podstawie art. 102 k.p.c.

Mając na uwadze powyższe okoliczności orzeczono jak w sentencji.