Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

26 lutego 2024 r.

Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący – SSR Izabela Gluza

po rozpoznaniu 26 lutego 2024 r. w Nowym Dworze Mazowieckim

na posiedzeniu niejawnym (art. 148 ¹ k.p.c.)

sprawy z powództwa D. D.

przeciwko (...) w D.

o zapłatę

I.  zasądza od (...) w D. na rzecz D. D. 400 € (czterysta euro) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty;

II.  zasądza od (...) w D. na rzecz D. D. 707,86 GBP (siedemset siedem 86/100 funtów brytyjskich) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 1 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty;

III.  zasądza od (...) w D. na rzecz D. D. 2217 zł (dwa tysiące dwieście siedemnaście złotych) kosztów procesu z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Nowym Dworze Mazowieckim

z dnia 26 lutego 2024 roku

D. D., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika domagał się zasądzenia od przewoźnika lotniczego (...) w D. odszkodowania dwóch kwot: 400 euro oraz 707,86 funtów brytyjskich jako kosztów dodatkowych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 kwietnia 2023 roku do dnia zapłaty. Powód domagał się od pozwanego przewoźnika kosztów procesu. Podstawą żądania powoda było rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiające wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającego rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz.U. 2004, L 46, s. 1, dalej jako: „Rozporządzenie”).

Referendarz Sądowy w tutejszym Sądzie w dniu 29 czerwca 2023 r. wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (k.26).

Pozwana spółka wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty (k.37-41). Zaskarżyła przedmiotowy nakaz w całości. Wniosła o odrzucenie pozwu z uwagi na brak jurysdykcji sądów polskich z uwagi na to, że lot pozwanego nie był lotem łączonym, a zdarzenie dotyczy lotu z L. do A.. Ewentualnie wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania z uwagi na nadzwyczajne okoliczności. Pozwana wskazała, że przyczyną odwołania skarżonego lotu stanowił strajk kontrolerów ruchu lotniczego ((...)) we F., który spowodował zakłócenia w wykonywaniu lotów w całej Europie.

Ustalenia faktyczne:

Powód zawarł umowę, na podstawie której pozwany zobowiązał się do lotu łącznego w dniu 29 września 2022 r. na trasie W.-M. ( (...)) – A. ( (...)) z przesiadką w wymiarze 1 godziny i 20 minut w L. ( (...)). Lot pomiędzy W. M. a L. był pod numerem (...), zaś lot od L. do A. pod numerem (...). Oba loty znajdowały się pod jednym numerem rezerwacji: (...). Powód zakupił bilety na oba loty za pośrednictwem portalu internetowego K.. Zakupione zostały podczas jednej transakcji i objęte jednym numerem rezerwacyjnym pośrednika (...). Sam przewoźnik zarejestrował jednak oba loty pod oddzielnym numerem rezerwacyjnym.

Dowód: bilet elektroniczny – k.7, k.71 – wydruk z systemu rezerwacyjnego Pozwanej przedstawiający historię rezerwacji o nr. (...), k.73 – wydruk z systemu rezerwacyjnego Pozwanej przedstawiający historię rezerwacji o nr. (...).

Lot na trasie L. S. a A. ( (...)) mający odbyć się 29 września 2022 r. o godz. 18:20 został odwołany, o czym powód dowiedział się w czasie pierwszego lotu z W. M. do L.. Powód zarezerwował inny dostępny lot, który miał odbyć się następnego dnia na trasie L. (...). W rezultacie, powód poniósł koszty transportu na lotnisko na G., należność za zakwaterowanie w hotelu w L. oraz inne opłaty, które skumulowały się w dodatkowe koszty w wysokości 707,86 funtów brytyjskich.

Dowód: rachunek z dnia 29 września 2022 r. na kwotę 21,38 funtów brytyjskich – k.12, rachunek z dnia 30 września 2022 r. na kwotę 23 funty brytyjskie – k.13, rachunek z dnia 30 września 2022 r. na kwotę 21,38 funtów brytyjskich – k.14, faktura za usługę hotelarską z dnia 30 września 2022 r. na kwotę 327,10 funtów brytyjskich – k.16, potwierdzenie rezerwacji za transport taksówką z dnia 29 września 2022 r. na trasie L. (...) hotel (...) – k.17, potwierdzenie zapłaty za transport taksówką dnia 30 września 2022 r. na trasie hotel (...) – k.18.

Powód złożył reklamację, na którą przewoźnik udzielił odpowiedzi automatycznej w języku angielskim. Zgodnie z odpowiedzią zgłoszenie zostało przyjęte i było rozpatrywane przez zespół obsługi klienta.

Dowód: reklamacja z dnia 9 marca 2023 r. - k.19-23, potwierdzenie przyjęcia reklamacji – k.24.

Sąd rozważył, co następuje.

Zdaniem pozwanej, powód nie mógł wytoczyć powództwa przed sądem polskim, co do lotu (...) z dnia 30 września 2022 r. na trasie L.-S. – A.. Dla ww. lotu sądami właściwymi, zdaniem pozwanego był sąd właściwy dla miejsca wylotu w W., bądź sąd właściwy dla miejsca przylotu w H.. Pozwany argumentował, że skarżone loty (...) oraz (...) nie wpisują się w definicję lotu łącznego i powinny zostać rozpatrzone oddzielnie. Loty bowiem miały odrębne numery (...) ( (...) oraz (...)). Ponadto przewoźnik twierdził, że portal K. nie był agentem upoważnionym przez pozwanego do pośrednictwa w nabywaniu biletów na loty przez nią zorganizowane i że ww. firma nie jest autoryzowana przez stronę pozwaną.

W ocenie sądu stanowisko pozwanego nie jest uzasadnione, a loty o nr (...) oraz (...) był lotem łącznym gdyż zostały objęte jedną rezerwacją w procesie ich zakupu przez pasażera.

Rozporządzenie nr 261/2004 posługuje się pojęciem lotu łączonego w art. 2 lit. h definiując pojęcie "miejsca docelowego" jako miejsce lądowania określone na bilecie przedstawionym na stanowisku kontrolnym lub, w przypadku lotów łączonych, miejsce lądowania ostatniego lotu danego pasażera. TSUE stoi na stanowisku, że pojęcie "lotu łączonego" odnosi się do dwóch lub większej liczby lotów, które stanowią jedną całość dla celów prawa pasażerów do odszkodowania przewidzianego w rozporządzeniu nr 261/2004. Jest tak w przypadku, gdy dwa loty lub ich większa liczba są przedmiotem jednej rezerwacji (wyrok TSUE z 31 maja 2018 r., C-537/17).

Pojęcie "rezerwacji" zostało zdefiniowane w art. 2 lit. g rozporządzenia nr 261/2004 jako "fakt posiadania przez pasażera biletu lub innego dowodu potwierdzającego, że rezerwacja została przyjęta i zarejestrowana". Przyjęcia i rejestracji rezerwacji może dokonać zarówno przewoźnik lotniczy, jak i organizator wycieczek w rozumieniu lit. d tego artykułu. Pojęcie "biletu" w rozumieniu art. 2 lit. f tego rozporządzenia obejmuje każdy materialny lub niematerialny dowód uprawniający do przewozu (postanowienie TSUE z 11 października 2021 r., C-686/20).

Posiadany przez powoda bilet odpowiadał pojęciu rezerwacji w takim rozumieniu, obejmował bowiem całą trasę z W. M. do H. A. i został wystawiony pod jednym numerem rezerwacyjnym przez pośrednika tj. firmę (...).com która prowadzi działalność polegającą na wyszukiwaniu dogodnych dla pasażera połączeń lotniczych oraz na sprzedaży biletów lotniczych. Pozwany argumentował, że portal K. nie jest agentem upoważnionym przez pozwanego do pośrednictwa w nabywaniu biletów na loty przez nią zorganizowane i że ww. firma nie jest autoryzowana przez stronę pozwaną.

Jednakże Rozporządzenie nr 261/2004 nie uzależnia prawa obsługującego przewoźnika lotniczego do dochodzenia odszkodowania od istnienia umowy wiążącej go z pośrednikiem, do którego pasażer lotniczy zwrócił się w celu zarezerwowania swojego lotu (wyrok z dnia 21 grudnia 2021 r., Airhelp, C-263/20, EU:C:2021:1039, pkt 55). Zgodzić należy się ze stanowiskiem wynikającym ze wyroku przywołanego przez powoda, iż pojęcie 'lotu łączonego' obejmuje operację transportową składającą się z kilku lotów wykonywanych przez różnych obsługujących przewoźników lotniczych, którzy nie są związani żadnym szczególnym stosunkiem prawnym, jeżeli loty te zostały połączone przez biuro podróży, które wystawiło na tę operację fakturę na łączną cenę oraz jeden bilet, w związku z czym pasażer odlatujący z lotniska znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego, który dotarł do miejsca docelowego ostatniego lotu z dużym opóźnieniem, może powołać się na prawo do odszkodowania na podstawie art. 7 tego rozporządzenia (wyrok TSUE C-436/21).

Argumentacja pozwanego jakoby portal K. dokonywał sprzedaży biletów lotniczych wbrew woli przewoźnika jakim jest (...) i bez jego upoważnienia jest zupełnie niezrozumiała. Ostatecznie przecież przewoźnik przyjmuje płatności od portalu K. za sprzedane miejsca w samolocie, wystawia bilety na przewóz lotniczy i wpuszcza pasażerów na pokład realizując zakupioną przez nich usługę przewozu.

Przypomnieć należy przy tym, że zgodnie z art. 13 rozporządzenia nr 261/2004 obsługujący przewoźnik lotniczy, który wykonywał loty składające się na dany lot łączony, może dochodzić odszkodowania od organizatora wycieczek lub innej osoby, z którą zawarł umowę, zgodnie z właściwym prawem krajowym. Tym samym rozporządzenie to nie stoi na przeszkodzie temu, by obsługujący przewoźnik lotniczy, który musiał wypłacić odszkodowanie przewidziane w omawianym rozporządzeniu, mógł dochodzić rekompensaty za to obciążenie finansowe, w szczególności od osoby, za której pośrednictwem bilety zostały wystawione, w przypadku uchybienia zobowiązaniom ciążącym na tej ostatniej (zob. podobnie wyrok z dnia 21 grudnia 2021 r., Azurair i in., C-146/20, C-188/20, C-196/20 i C-270/20, EU:C:2021:1038, pkt 61 i przytoczone tam orzecznictwo).

Dlatego sąd niniejszy był właściwy do rozpoznania niniejszej sprawy o odszkodowanie za opóźniony czy odwołany lot z L. do A..

Zgodnie z art. 5 ust. 1 lit. c) Rozporządzenia, w przypadku odwołania lotu obsługujący przewoźnik lotniczy powinien wypłacić pasażerowi odszkodowanie na zasadach określonych w art. 7 rozporządzenia w kwocie zależnej od długości trasy przelotu. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej („TSUE”) w wyroku z 19 listopada 2009 r. w połączonych sprawach C-402/07 i C-432/07 wyjaśnił, że prawo do odszkodowania przysługuje również pasażerom w razie opóźnienia lotu, które przekroczyło 3 godziny. Stanowisko to TSUE podtrzymał w wyroku z 23 października 2012 r. w sprawie C-581/10.

W art. 5 ust. 3 Rozporządzenia znalazło się jednak zastrzeżenie, że przewoźnik lotniczy nie jest zobowiązany do wypłaty rekompensaty przewidzianej w art. 7, jeżeli może dowieść, że odwołanie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. W preambule ustawodawca unijny wskazał, że zobowiązania przewoźników lotniczych powinny być ograniczone lub ich odpowiedzialność wyłączona w przypadku gdy zdarzenie jest spowodowane zaistnieniem nadzwyczajnych okoliczności, których nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Okoliczności te mogą, w szczególności, zaistnieć w przypadku destabilizacji politycznej, warunków meteorologicznych uniemożliwiających dany lot, zagrożenia bezpieczeństwa, nieoczekiwanych wad mogących wpłynąć na bezpieczeństwo lotu oraz strajków mających wpływ na działalność przewoźnika.

Aby przewoźnik mógł zwolnić się z wypłaty odszkodowania musi wykazać zaistnienie nadzwyczajnej okoliczności, istnienie związku przyczynowego pomiędzy jej zaistnieniem a odwołaniem czy opóźnieniem lotu oraz to, że podjął „wszelkie racjonalne środki” w rozumieniu art. 5 ust. 3 Rozporządzenia 261/2004 w celu uniknięcia odwołania czy opóźnienia lotu.

Pozwany podniósł, że do odwołania lotu doszło z powodu strajku kontrolerów lotniczych we F.. Zgodzić należy się z tym, że strajk kontrolerów ruchów lotniczych może, w pewnych okolicznościach stanowić „nadzwyczajną okoliczność” w rozumieniu art. 5 ust. 3 Rozporządzenia, w szczególności wówczas, gdy nie było obiektywnych podstaw do jego przeprowadzenia. Takiego zdarzenia przewoźnik nie może uniknąć, mimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Jednakże pozwana – poza własnymi twierdzeniami - nie przedstawiła dowodów na to, że to właśnie strajk kontrolerów ruchu lotniczego ((...)) we F.był przyczyną odwołanie lotu (...) na trasie L. ( (...)) – A. ( (...)).

Jest rzeczą powszechnie znaną, że odległość z W. – M. do L. S. wynosi od 1.500 km do 3.500 km - zatem – zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. b) Rozporządzenia powodowi D. D. przysługiwało odszkodowanie w kwocie 400 euro.

Podstawę żądania przez powoda dalej idącego odszkodowania przewiduje art. 12 stanowiąc, że niniejsze rozporządzenie nie narusza praw pasażerów do dochodzenia dalszego odszkodowania. Odszkodowanie na podstawie niniejszego rozporządzenia może zostać potrącone z takiego odszkodowania. Rozporządzenie Nr 261/2004 przyznaje pasażerom możliwość rekompensaty za utratę czasu oraz zmniejszenie komfortu podróży, a pozostałe szkody, zarówno materialne, jak i niematerialne, pozostawia regulacji przepisów prawa krajowego i międzynarodowego. Z art. 1 rozporządzenia wynika, że przyznaje ono pasażerom jedynie prawa minimalne, co oznacza, iż nie stoi na przeszkodzie dochodzeniu innych roszczeń niż w nim przewidziane. Zgodnie art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Dlatego zdaniem sądu odpowiedzialność przewoźnika, który jednocześnie odpowiada na podstawie art. 7 ww. rozporządzenia nie budziła w tej sprawie wątpliwości. Pozwany nie poinformował wcześniej powoda o odwołaniu lotu, nie zaoferował mu żadnej pomocy na lotnisku, nie zaoferował alternatywnych połączeń naruszając tym samym obowiązki przewoźnika w przypadku odwołaniu lotu uregulowane w art. 9 Rozporządzenie Nr 261/2004

Pozwany musiał na własną rękę znaleźć połączenie lotnicze do miejsca docelowego co wymusiło przemieszczanie się pomiędzy różnymi lotniskami oraz koszty związane z zakwaterowaniem i wyżywieniem.

Pozwany podniósł że koszty dodatkowe, których domaga się powód, były nieadekwatne do zaistniałej sytuacji i potrzeb pasażera. Nie sposób zgodzić się z tym twierdzeniem. Rację ma powód twierdząc, że nagła informacja o odwołaniu drugiego lotu zmusiła go do szybkiego znalezienia hotelu w pobliżu drugiego lotniska. Zatem zarówno koszty noclegu, jak i wyżywienia i transportu były jak najbardziej uzasadnione stanowiąc następstwo nie wykonania przez pozwanego swojego zobowiązania w postaci umowy przewozu lotniczego, za które ponosi od odpowiedzialność. Dlatego powodowi należało się odszkodowanie w wysokości zasądzonej w punkcie II. wyroku.

W przedmiocie odsetek orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c. zgodnie z żądaniem pozwu, zasądzając odsetki od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty.

O kosztach procesu sąd orzekł zgodnie z art. 98 § 1 k.p.c. Na koszty poniesione przez powoda złożyły się: opłata od pozwu (400 zł), wynagrodzenie pełnomocnika w osobie adwokata (1800 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł).