Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2025 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Kryńska-Mozolewska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 24 września 2025 r. w Warszawie

sprawy K. B.

przeciwko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o zasiłek chorobowy

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 kwietnia 2025 r sygn. akt VI P 17/24

oddala apelację.

SSO Małgorzata Kryńska-Mozolewska

Sygn. akt VII Ua 30/25

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2025 r. zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 13 sierpnia 2024 r., znak: (...), w ten sposób, że przyznał odwołującemu się K. B. prawo do zasiłku chorobowego za okres od 10 czerwca 2020 r. do 21 czerwca 2020 r. oraz uznał, że K. B. nie jest zobowiązany do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami za okres od dnia 10 czerwca 2020 r. do dnia 21 czerwca 2020 r.

Sąd I instancji ustalił, że K. B. jest zatrudniony w Sieci Badawczej (...) - (...) Instytucie (...) w W. od dnia 3 stycznia 2020 roku. Od 25 marca 2020 roku odwołujący pracował jako Lider O.. Ubezpieczony miał wystawione w dniu 9 czerwca 2020 roku zwolnienie lekarskie na okres od 10 czerwca 2020 roku do 14 lipca 2020 roku. Ponadto K. B. - jako ekspert - wykonywał na podstawie umowy zlecenia czynności na rzecz Banku (...) w W. (dalej jako (...)). Jako ekspert odwołujący uczestniczył w Panelach ekspertów w dniach 18 i 19 czerwca 2020 roku. Ponadto przekazał Karty Oceny Merytorycznej podpisane z datą 16, 18 i 19 czerwca 2020 roku. Decyzją z dnia 13 sierpnia 2024 roku, znak: (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmówił K. B. przyznania prawa do zasiłku chorobowego za okres 11 dni, tj. od dnia 10 czerwca 2020 roku do dnia 21 czerwca 2020 roku oraz zobowiązał K. B. do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami za okres od dnia 10 czerwca 2020 roku do dnia 21 czerwca 2020 roku. Sąd Rejonowy ustalił, że K. B. wykonuje ekspertyzy dla wielu instytucji. Otrzymuje też zlecenia z Banku (...) w W., jeżeli wyrazi na to zgodę. Ww. opinie - Karty Oceny Merytorycznej - wykonane były dwa, trzy tygodnie przed zakwestionowanym przez organ rentowy zwolnieniem lekarskim. Już w trakcie rzeczonego zwolnienia lekarskiego (...) przesłał odwołującemu przez system elektronicznie informację, że te opinie zostały zaakceptowane oraz aby K. B. jedynie je podpisał. Odwołujący podpisał opinie w okresie przedmiotowego zwolnienia. Opinie nie były wykonywane w okresie zwolnienia lekarskiego. Sąd Rejonowy wskazał odnośnie Panelu, że trwa on do 40 minut - ubezpieczony łączy się na kamerce internetowej i słucha jak wnioskodawca referuje wniosek i ewentualnie odpowiada na pytania. K. B. tylko słuchał i obserwował Panel. Miał wtedy schorzenia natury krzyżowo - lędźwiowej. Lekarz wystawiający zakwestionowane przez ZUS zwolnienie nic nie mówił na temat siedzenia przed komputerem. Odwołujący miał jedynie ograniczać wysiłek fizyczny i mobilność. Nie miał zalecenia, aby leżeć.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dokumenty zgromadzone w aktach sprawy oraz aktach ubezpieczonego w ZUS, których autentyczność nie była kwestionowana przez strony, jak również Sąd I instancji nie widział powodów, aby podważać ich wiarygodność z urzędu. Odnośnie zeznań K. B. Sąd I instancji ocenił je jako w pełni wiarygodne bowiem nie zostały przez nikogo skutecznie zakwestionowane. Strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego.

Sąd Rejonowy zważył, powołując się na art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, że ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Sąd I instancji wskazał, że w przedmiotowej sprawie zasadne jest uznanie, że odwołujący nie traci prawa do zasiłku chorobowego za wskazany w zaskarżonej decyzji okres oraz nie jest zobowiązany do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego jako nienależnego. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że „sporadyczna, incydentalna lub wymuszona okolicznościami aktywność zawodowa (np. udział w posiedzeniach rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej) może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku chorobowego” (por. np. wyrok SN z 6 lutego 2014 r., II UK 274/13). Ponadto, na powyższe może wpłynąć wysokość uzyskiwanego z tego tytułu dochodu w postaci niskich kwot, stanowiących minimalną część należnego zasiłku chorobowego i wynoszących od kilkudziesięciu do kilkuset złotych (por. wyrok Sądu Najwyższego z 19 lutego 2021 r., IUSKP 12/21). Sąd Rejonowy zauważył, że z informacji zawartych w piśmie z 11 lipca 2024 r. (k. 8 akt rentowych) wynika, iż odwołujący wykonywał sporadyczne i incydentalne czynności we wskazanych w piśmie dniach. Przesłał jedynie drogą elektroniczną wykonane we wcześniejszym czasie podpisane opinie, zaś 18 i 19 czerwca 2020 roku uczestniczył w Panelu ekspertów odbywającym się zdalnie. Ww. opinie - Karty Oceny Merytorycznej - wykonane były dwa, trzy tygodnie przed zakwestionowanym przez organ rentowy zwolnieniem lekarskim. Już w trakcie rzeczonego zwolnienia lekarskiego (...) przesłał przez system odwołującemu elektronicznie informację, że opinie zostały zaakceptowane oraz aby jedynie je podpisał. Odwołujący podpisał opinie w okresie przedmiotowego zwolnienia, ale opinie te nie były sporządzane w okresie zwolnienia lekarskiego. Odnośnie Panelu, to trwa on do 40 minut. Ubezpieczony łączy się na kamerce internetowej i słucha jak wnioskodawca referuje wniosek i ewentualnie odpowiada na pytania. K. B. tylko słuchał i obserwował Panel. Miał wtedy schorzenia natury krzyżowo-lędźwiowej. Lekarz wystawiający zakwestionowane przez ZUS zwolnienie nic nie mówił na temat siedzenia przed komputerem. Odwołujący miał jedynie ograniczać wysiłek fizyczny i mobilność. Nie miał zalecenia, aby leżeć. Zdaniem Sądu Rejonowego odwołujący nie powinien też być zobowiązany do zwrotu pobranego świadczenia jako nienależnego. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego wynika, że obowiązek zwrotu świadczenia obciąża tylko tego, kto przyjął świadczenie w złej wierze, mając świadomość jego nienależności. Dotyczy to zarówno osoby, która została pouczona o okolicznościach dotyczących braku prawa do pobierania świadczenia, jak i osoby, która uzyskała świadczenie na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd organu wypłacającego świadczenie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2022 roku, IUSK 429/21, postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 2020 roku, III UK 72/19, por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2021 roku, III USK 60/21). Zarzut pobrania nienależnego świadczenia z ubezpieczenia społecznego może być podniesiony tylko wobec osoby, która otrzymała świadczenie bezpodstawnie, i to tylko wówczas, gdy osoba ta miała świadomość, że wypłacone świadczenie jej się nie należy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 października 2018 roku, I UK 248/17). W przedmiotowej sprawie nie sposób uznać, iż odwołujący miał świadomość, że świadczenie jest nienależne oraz że przyjął je w złej wierze. Odwołujący nie sądził, iż przesłanie podpisanej opinii drogą elektroniczną oraz bierny udział w zdalnym Panelu eksperckim może stanowić podstawę utraty prawa do zasiłku chorobowego. Był przekonany także, iż przestrzega udzielonych zwolnień lekarskich: nie podejmował wysiłku fizycznego, również nie podróżował itp. Pozostawał w przekonaniu, iż skoro wskazane wyżej czynności nie mogą wpłynąć negatywnie na proces leczenia i powrót do zdrowia, to nie mogą stanowić podstawy utraty prawa do zasiłku chorobowego. Reasumując, Sąd Rejonowy zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa nie stwierdził, aby ubezpieczony wykonywał w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową oraz nie stwierdził, aby ubezpieczony wykorzystywał zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. Brak jest zatem podstaw do uznania, że ubezpieczony K. B. powinien utracić prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia.

Mając na względzie powyższe, Sąd Rejonowy na podstawie przepisów art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zmienił w całości zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. z dnia 13 sierpnia 2024 roku znak (...) i przyznał K. B. prawo do zasiłku chorobowego za okres od dnia 10 czerwca 2020 roku do dnia 21 czerwca 2020 roku oraz uznał, że K. B. nie jest zobowiązany do zwrotu pobranego zasiłku chorobowego wraz z odsetkami za okres od dnia 10 czerwca 2020 roku do dnia 21 czerwca 2020 roku (wyrok Sądu Rejonowego wraz z uzasadnieniem, k. 67 i k. 70-74 a. s.).

Apelację od powyższego wyroku złożył Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. zaskarżając go w całości i zarzucając rozstrzygnięciu dokonanemu przez Sąd I instancji naruszenie przepisów prawa materialnego tj.:



art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2025 r. poz. 501 ze zm.), poprzez przyznanie odwołującemu K. B. prawa do zasiłku chorobowego za okres od 10 czerwca 2020 r. do 21 czerwca 2020 r. pomimo, że zgodnie z przedmiotowym przepisem ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia;



art. 84 ust. 1 oraz ust. 2 pkt. 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2025 r., poz. 350 ze zm.) poprzez zwolnienie odwołującej z obowiązku zwrotu zasiłku chorobowego za okres od 10 czerwca 2020 r. do 21 czerwca 2020 r.

Mając powyższych zarzuty na względzie wniósł o:



zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania od zaskarżonej decyzji w całości, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpatrzenia;



zasądzenie od odwołującego się na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obie instancje.

Uzasadniając stanowisko zawarte w apelacji organ rentowy wskazał, powołując się na art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2025 r., poz. 501 ze zm.), że ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. Za działalność zarobkową uważa się każdą pracę (działalność) zarobkową, mogąca stanowić źródło dochodów (H. Pławucka, glosa do uchwały SN z dnia 30 sierpnia 2001 r., III ZP 11/200, OSP 2002, z. 12, poz.). Organ rentowy wskazał, że istotne jest bowiem posiadanie źródła dochodu w zbiegu z prawem do zasiłku. Zasiłek chorobowy przestaje przysługiwać na zasadzie posiadania przez ubezpieczonego innej działalności mogącej stanowić źródła dochodu. Przy czym zasiłek chorobowy zastępuje utracony zarobek. Ryzykiem chronionym jest w tym przypadku niemożność wykonywania (kontynuowania lub podjęcia) każdej działalności zarobkowej, zarówno tej, której wykonywanie dawało tytuł do objęcia ubezpieczeniem, jak i wykonywanej równolegle z taką działalnością a ponadto jakiejkolwiek nowej działalności dającej źródło utrzymania. Wykonywanie pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia (art. 17 ust. 1 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z tytułu choroby i macierzyństwa). Nie jest niezbędna ocena, czy "inna praca zarobkowa" była niezgodna z celem zwolnienia lekarskiego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2013 r., I UK 606/12, LEX nr 1391152, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2008 r., II UK 26/08, LEX nr 513018). Organ rentowy zaznaczył, że również w piśmiennictwie prezentowane jest stanowisko, że okolicznością bez znaczenia jest, w którym dniu zwolnienia zostanie stwierdzone wykonywanie pracy, a więc czy będzie to na początku okresu objętego zwolnieniem lekarskim, czy na przykład w przedostatnim dniu tego okresu. Zawsze bowiem utrata zasiłku chorobowego obejmuje cały okres objęty zwolnieniem lekarskim (R. Sadlik, Gdy chory pracuje. Utrata prawa do zasiłku, Sł. Pracow. 2006, nr 11, s. 9; por. też Z. Salwa, Nowe przepisy..., s. 16). ZUS podkreślił, że ponieważ odwołujący w dniach 16 czerwca 2020 r., 18 czerwca 2020 r. i 19 czerwca 2020 r. wykonywał pracę zarobkową stracił prawo do zasiłku chorobowego za cały okres zwolnienia.

Równocześnie ZUS zauważył, że stosownie do art. 84 ust 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego, z uwzględnieniem ust. 11. Przy czym w myśl ust. 2 artykułu 84 ustawy o sus za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia. Dodatkowo organ rentowy podkreślił, że jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 września 2019 r., III UK 217/18 opubl. OSNP 2020/10/112 ubezpieczony wprowadza organ rentowy w błąd co do okoliczności warunkujących prawo do zasiłku chorobowego, gdy po przedłożeniu zaświadczenia lekarskiego pracodawcy celem otrzymania zasiłku chorobowego wykonuje w okresie objętym zwolnieniem lekarskim pracę zarobkową na rzecz zleceniodawcy (art. 84 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, t.j. Dz.U. z 2020 r. poz.266 ze zm. w związku z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 645 ze zm.). Przy czym nie jest wymagane uprzednie pouczenie o możliwości utraty pobranych zasiłków chorobowych z przyczyn określonych w art. 17 ust. 1 ZasiłkiU, których wystąpienia nie można z góry zakładać lub przewidzieć (art. 84 ust. 2 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.). - wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 20 sierpnia 2019 r., II UK 76/18, opubl. OSNP 2020/8/85. Organ rentowy nie mógł z góry zakładać, iż odwołujący będzie wykonywała pracę zarobkową w trakcie niezdolności do pracy, zatem nie miał obowiązku pouczania odwołującego, że okoliczność ta spowoduje ustanie prawa do zasiłku chorobowego. Organ rentowy wskazał, że odwołujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy wykonywała pracę zarobkową i jest zobowiązany do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku chorobowego z ubezpieczenia chorobowego za okres od 10 czerwca 2020 r. do 21 czerwca 2020 r. wraz z odsetkami w łącznej kwocie 1.384,76 zł (apelacja organu rentowego z dnia -5 maja 2025 r. k. 77-79 a.s.).

W odpowiedzi na apelację K. B. wniósł o oddalenie apelacji organu w całości i utrzymanie w całości Wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi — Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 8 kwietnia 2025 r. zmieniającego zaskarżoną decyzję (pismo procesowe z dnia 23 czerwca 2025 r., k. 94-95 a.s.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego podlegała oddaleniu.

W przedmiotowej sprawie argumentacja organu rentowego skupiła się w całości na zakwestionowaniu stanowiska Sądu Rejonowego przyjętego za podstawę rozstrzygnięcia, zgodnie z którym odwołującemu przysługuje prawo do zasiłku chorobowego za sporny okres. Organ rentowy podniósł jedynie zarzut błędnej wykładni art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2025 r., poz. 501 ze zm.) oraz art. 84 ust 1 oraz ust 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2025 r., poz. 350 ze zm.). Zakład Ubezpieczeń Społecznych uzasadniając powyższe zarzuty opierał się na tym, że ubezpieczony od 10 czerwca 2020 r. do 28 lutego 2023 r. tj. w trakcie trwającej niezdolności do pracy wykonywał czynności wynikające z umowy zlecenia na rzecz Banku (...). Należy podkreślić, że organ rentowy we wniesionej apelacji nie formułował żadnych zarzutów naruszenia przepisów prawa procesowego w zakresie przeprowadzenia przez Sąd Rejonowy postępowania dowodowego. Nie kwestionował również wiarygodności poszczególnych dowodów, sposobu ich przeprowadzenia czy też wniosków, jakie z ich treści Sąd Rejonowy wywiódł. W konsekwencji powyższego organ rentowy nie zakwestionował ustaleń faktycznych poczynionych przez Sąd Rejonowy, z których wywodzi skutek w postaci błędnej wykładni przepisów prawa materialnego. Powyższe kwestie nie budziły również zastrzeżeń Sądu Okręgowego, który rozpoznając sprawę zaaprobował dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne i przyjął je za własne w myśl art. 387 § 2 ¹ pkt 1 k.p.c. Sąd Rejonowy przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, dokonał prawidłowych ustaleń stanu faktycznego i oceny prawnej, a rozstrzygnięcie swoje również prawidłowo i wyczerpująco uzasadnił.

Argumentacja organu rentowego opierała się przede wszystkim na okoliczności, że ubezpieczony w trakcie zwolnienia lekarskiego wykonywał pracę na rzecz innego podmiotu. Należy jednak wskazać, że jak wynika z prawidłowo poczynionych ustaleń Sądu Rejonowego zwolnienie lekarskie w kwestionowanym przez organ rentowy okresie dotyczyło schorzeń ortopedycznych – w wyniku czego zalecono ubezpieczonemu ograniczenie wysiłku fizycznego, czego K. B. przestrzegał nie wychodząc z domu. Odwołujący otrzymuje zlecenia z Banku (...) w W.. W okresie zwolnienia lekarskiego przez system elektroniczny została przesłana ubezpieczonemu informacja, że sporządzone przez niego opinie zostały zaakceptowane i K. B. miał je jedynie podpisać – odwołujący nie sporządził tych opinii w trakcie trwającego zwolnienia lekarskiego, a przed okresem niezdolności do pracy, w trakcie zwolnienia w dniu 18 czerwca 2020 r. jedynie je podpisał i przekazał do (...), zatem Sąd Rejonowy zasadnie przyjął, że odwołujący w tym dniu nie wykonywał pracy zarobkowej. Sąd Okręgowy podzielił również ustalenia Sądu Rejonowego w zakresie udziału ubezpieczonego w spornym okresie w panelach ekspertów w dniach 18 i 19 czerwca 2020 r. Odwołujący w tych dniach w formie zdalnej uczestniczył w panelach eksperckich, w których wysłuchał wyjaśnień wnioskodawców. Panel taki trwa 40 minut – w trakcie panelu ubezpieczony jedynie słuchał wnioskodawcy referującego wniosek i obserwował panel. Odwołujący wysłuchał wnioskodawców w zakresie złożonych przez nich wniosków i odpowiedzi na pytania, które ci otrzymali znacznie wcześniej. Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy ustalił, że K. B. jedynie słuchał i obserwował panel, schorzenia z tytułu których przysługiwało mu zwolnienie nie uniemożliwiały mu uczestniczenia w tych panelach w formie zdalnej. Mając powyższe okoliczności na względzie Sąd I instancji prawidłowo przyjął, że w spornym okresie ubezpieczony nie wykonywał pracy zarobkowej polegającej na opracowywaniu i sporządzeniu opinii, za co zgodnie z umową z (...) otrzymuje wynagrodzenie.

Należy zauważyć, że zgodnie z treścią art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ubezpieczony wykonujący w okresie orzeczonej niezdolności do pracy pracę zarobkową lub wykorzystujący zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia traci prawo do zasiłku chorobowego za cały okres tego zwolnienia. W ust. 1 powołanego przepisu określone są dwie przesłanki, które powodują utratę prawa do zasiłku chorobowego: wykonywanie pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy oraz wykorzystywanie zwolnienia od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia. Przesłanki te mają samoistny charakter, co oznacza, że spełnienie którejkolwiek z nich powoduje bezwzględną utratę prawa do zasiłku chorobowego. Celem regulacji art. 17 ustawy zasiłkowej jest niedopuszczenie do zachowania prawa do świadczenia w sytuacji, w której ubezpieczony podejmuje zwykłe czynności wskazujące na aktywność zawodową, w których można postawić ubezpieczonemu zarzut nadużywania prawa do świadczeń poprzez wykorzystywanie zwolnienia od pracy dla innych celów. Przesłanka podjęcia pracy zarobkowej pozbawiająca świadczenia z ustawy zasiłkowej ma taki sens, że uzasadnia przyjęcie domniemania, że ubezpieczony nie jest w rzeczywistości niezdolny do pracy. Dla spełnienia przesłanek zawartych w art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej nie jest istotny stan zdrowia ubezpieczonego, a jedynie aktywność zawodowa zmierzająca do osiągnięcia zarobku. Zasadniczym celem zasiłku chorobowego jest kompensata utraconego przez ubezpieczonego dochodu wskutek wystąpienia czasowej, przejściowej niezdolności do zarobkowania. Celem tym nie jest natomiast uzyskanie dodatkowej korzyści obok wynagrodzenia, dlatego zasiłek chorobowy wypłacany jest nie obok, ale zamiast wynagrodzenia. Z powyższego przepisu wynika, że jeżeli ubezpieczony pobiera świadczenia pieniężne wynikające z zasiłku chorobowego i jednocześnie wykonuje pracę zarobkową, w tym prowadzi działalność gospodarczą, nie jest uprawniony do tych świadczeń, a organ rentowy może domagać się zwrotu wypłaconych świadczeń. Brak uprawnienia do świadczenia następuje również w przypadku innych form wykorzystywania zwolnienia lekarskiego w sposób sprzeczny z jego przeznaczeniem, przez co należy rozumieć wykonywanie czynności mogących przedłużyć okres niezdolności do pracy. Celem zwolnienia od pracy jest bowiem odzyskanie przez ubezpieczonego zdolności do pracy, stąd w jego osiągnięciu przeszkodą mogą być wszelkie zachowania ubezpieczonego utrudniające proces leczenia i rekonwalescencję (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2005 r., III UK 120/05). W orzecznictwie podnosi się również, że pracą zarobkową, której wykonywanie w okresie orzeczonej niezdolności do pracy powoduje utratę prawa do zasiłku chorobowego lub świadczenia rehabilitacyjnego na podstawie przepisu art. 17 ust. 1 ustawy zasiłkowej, jest każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku, w tym pozarolnicza działalność gospodarcza, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu przedsiębiorcy i zarazem pracownika pozostającego na zwolnieniu lekarskim. Jedynie sporadyczna, incydentalna, wymuszona okolicznościami aktywność zawodowa (np. udział w posiedzeniach rady nadzorczej spółdzielni mieszkaniowej) może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku chorobowego. Wykonywanie pracy zarobkowej w okresie orzeczonej niezdolności do pracy stanowi samodzielną przesłankę utraty prawa do zasiłku, odrębną od wykorzystywania zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z jego celem (por. wyrok Sądu Najwyższego z 25 kwietnia 2013 r., I UK 606/12). O wykorzystaniu zwolnienia lekarskiego w sposób niezgodny z celem można mówić w sytuacji, gdy wskutek zachowania w okresie zwolnienia lekarskiego odwołujący może przedłużać odzyskanie zdolności do pracy. Z kolei „pracą” w rozumieniu przepisu art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, jest praca w potocznym tego słowa znaczeniu, w tym wykonywanie różnych czynności na podstawie różnych stosunków prawnych - stosunku pracy, stosunków o charakterze cywilnoprawnym, a także prowadzenie własnej działalności gospodarczej, samozatrudnienie. Za „pracę zarobkową” nie uznaje się jedynie sporadycznej, wymuszonej okolicznościami, aktywności zawodowej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2016 r., III UK 82/15). W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się także, że w pewnych przypadkach wykonywanie niektórych ubocznych czynności związanych z prowadzoną działalnością może nie być kwalifikowane jako wykonywanie pracy. Na przykład wykonywanie „formalnoprawnych czynności do jakich jest zobowiązany ubezpieczony jako pracodawca” (wyrok z dnia 7 października 2003 r., II UK 76/03, OSNP 2004 nr 14, poz. 247), czy „podpisanie w trakcie zwolnienia lekarskiego dokumentów finansowych” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 stycznia 2002 r., II UKN 710/00, OSNP 2003 nr 20, poz. 498). Jednakże należy zaznaczyć, że chodzi tu o zachowania o charakterze incydentalnym. Tylko sporadyczna, wymuszona okolicznościami aktywność może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku (wyrok Sądu Najwyższego z 15 czerwca 2007 r., sygn. akt II UK 223/06).

Przenosząc wyżej powołane poglądy na grunt prawidłowo ustalonego przez Sąd I instancji stanu faktycznego, należało uznać, że ocena zachowania się ubezpieczonego w okresie objętym sporem co do prawa do zasiłku chorobowego dokonana w zaskarżonym rozstrzygnięciu przez ten Sąd, jako nie uzasadniającego pozbawienie ubezpieczonego prawa do zasiłku na podstawie art. 17 ust. 1, jest prawidłowa. Jak bowiem ustalił Sąd Rejonowy ubezpieczony w spornym okresie nie wykonywał pracy zarobkowej. Jak zasadnie uznał Sąd Rejonowy odwołujący w okresie zwolnienia lekarskiego jedynie przesłał do (...) drogą elektroniczną wykonane we wcześniejszym terminie podpisane opinie, a branie przez ubezpieczonego udziału w spornych panelach eksperckich polegało jedynie na uczestnictwie ubezpieczonego i obserwacji panelu – ubezpieczony tylko słuchał i obserwował panel, który trwał 40 minut. Mając powyższe rozważania na uwadze uznać należy, że wykładnia art. 17 ustęp 1 ustawy dokonana w toku postępowania Sądu Rejonowego w kontekście ustalonego stanu faktycznego nie naruszyła przepisu prawa materialnego, a była zgodna z treścią tego przepisu. Wywody zaprezentowane w apelacji dotyczące wykładni art. 17 ustęp 1 ustawy mają charakter dowolny, wręcz pozostający w sprzeczności z zasadami stosowania prawa i wykładni i jako takie nie mogą prowadzić do podważenia trafnego orzeczenia Sądu Rejonowego.

Wobec powyższego, skoro zostało ustalone, że zasiłek chorobowy za okres od 10 czerwca 2020 r. do 21 czerwca 2020 r. został przyznany ubezpieczonemu prawidłowo, to zarzut organu rentowego dotyczący naruszenia art. 84 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez zwolnienie odwołującego od obowiązku zwrotu zasiłki chorobowego za sporny okres jest także niezasadny. W przedmiotowej sprawie zostało ustalone, że zasiłek w spornym okresie należał się ubezpieczonemu zatem odwołujący nie może być zobowiązany do jego zwrotu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał zarzuty apelacji za nieuzasadnione i na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako pozbawioną podstaw.