Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 września 2025 roku

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 15 września 2025 roku w Warszawie

sprawy z powództwa E. S. i D. R.

przeciwko Sądowi Rejonowemu w L.

o wynagrodzenie

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 23 października 2024r.

sygn. akt VI P 14/24

1.  uchyla zaskarżony wyrok w punktach 2) i 4), i w tym zakresie postępowanie umarza;

2.  oddala apelację pozwanego w pozostałej części.

sędzia Agnieszka Stachurska

UZASADNIENIE

punktu 1 wyroku z 15 września 2025 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń wyrokiem z dnia 23 października 2024r., orzekając w sprawie z powództwa E. S. i D. R. przeciwko Sądowi Rejonowemu w L.:

1)  zasądził od pozwanego na rzecz powódki E. S. kwotę 6.257,65 złotych, powiększoną o należną składkę z tytułu ubezpieczenia społecznego, tytułem wynagrodzenia zasadniczego powiększonego dodatek za długoletnią pracę za okres od dnia 1 stycznia 2021r. do dnia 31 grudnia 2021r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

a)  521,47 złotych od dnia 01 lutego 2021r. do dnia zapłaty;

b)  521,47 złotych od dnia 01 marca 2021r. do dnia zapłaty;

c)  521,47 złotych od dnia 01 kwietnia 2021r. do dnia zapłaty;

d)  521,47 złotych od dnia 01 maja 2021r. do dnia zapłaty;

e)  521,47 złotych od dnia 01 czerwca 2021r. do dnia zapłaty;

f)  521,47 złotych od dnia 01 lipca 2021r. do dnia zapłaty;

g)  521,47 złotych od dnia 0l sierpnia 2021r. do dnia zapłaty;

h)  521,47 złotych od dnia 01 września 2021r. do dnia zapłaty;

i)  521,47 złotych od dnia 01 października 2021r. do dnia zapłaty;

j)  521,47 złotych od dnia 01 listopada 2021r. do dnia zapłaty;

k)  521,47 złotych od dnia 01 grudnia 2021r. do dnia zapłaty;

l)  521,47 złotych od dnia 01 stycznia 2022r. do dnia zapłaty;

2)  zasądził od pozwanego na rzecz powódki E. S. kwotę 555,72 zł tytułem dodatku funkcyjnego należnego przewodniczącemu wydziału w sądzie rejonowym za okres od 1 stycznia 2021r. do 31 grudnia 2021r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

a) 46,31 złotych od dnia 01 lutego 2021r. do dnia zapłaty;

b) 46,31 złotych od dnia 01 marca 2021r. do dnia zapłaty;

c) 46,31 złotych od dnia 01 kwietnia 2021r. do dnia zapłaty;

d) 46,31 złotych od dnia 01 maja 2021r. do dnia zapłaty;

e) 46,31 złotych od dnia 01 czerwca 2021r. do dnia zapłaty;

f) 46,31 złotych od dnia 01 lipca 2021r. do dnia zapłaty;

g) 46,31 złotych od dnia 01 sierpnia 2021r. do dnia zapłaty;

h) 46,31 złotych od dnia 01 września 2021r. do dnia zapłaty;

i) 46,31 złotych od dnia 01 października 2021r. do dnia zapłaty;

k) 46,31 złotych od dnia 01 listopada 2021r. do dnia zapłaty;

l) 46,31 złotych od dnia 01 grudnia 2021r. do dnia zapłaty;

m) 46,31 złotych od dnia 01 stycznia 2022r. do dnia zapłaty;

3)  zasądził od pozwanego na rzecz powódki E. S. kwotę 15.338,27 zł – powiększoną o należną składkę z tytułu ubezpieczenia społecznego, tytułem wynagrodzenia zasadniczego powiększonego o dodatek za długoletnią pracę za okres od 1 stycznia 2022r. do 31 grudnia 2022r. wraz z odsetkami ustawowymi od kwot:

a) 1.278,19 złotych od dnia 01 lutego 2022r. do dnia zapłaty;

b) 1.278,19 złotych od dnia 01 marca 2022r. do dnia zapłaty;

c) 1.278,19 złotych od dnia 01 kwietnia 2022r. do dnia zapłaty;

d) 1.278,19 złotych od dnia 01 maj a 2022r. do dnia zapłaty;

e) 1.278,19 złotych od dnia 01 czerwca 2022r. do dnia zapłaty;

f) 1.278,19 złotych od dnia 01 lipca 2022r. do dnia zapłaty;

g) 1.278,19 złotych od dnia 01 sierpnia 2022r. do dnia zapłaty;

h) 1.278,19 złotych od dnia 01 września 2022r. do dnia zapłaty;

i) 1.278,19 złotych od dnia 01 października 2022r. do dnia zapłaty;

j) 1.278,19 złotych od dnia 01 listopada 2022r. do dnia zapłaty;

k) 1.278,19 złotych od dnia 01 grudnia 2022r. do dnia zapłaty;

l) 1.278,19 złotych od dnia 01 stycznia 2023r. do dnia zapłaty;

4)  zasądził od pozwanego na rzecz powódki E. S. kwotę 1.362,12 złotych tytułem dodatku funkcyjnego należnego przewodniczącemu wydziału w sądzie rejonowym za okres od 1 stycznia 2021r. do 31 grudnia 2021r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

a) 113,51 złotych od dnia 01 lutego 2022r. do dnia zapłaty;

b) 113,51 złotych od dnia 01 marca 2022r. do dnia zapłaty;

c) 113,51 złotych od dnia 01 kwietnia 2022r. do dnia zapłaty;

d) 113,51 złotych od dnia 01 maja 2022r. do dnia zapłaty;

e) 113,51 złotych od dnia 01 czerwca 2022r. do dnia zapłaty;

f) 113,51 złotych od dnia 01 lipca 2022r. do dnia zapłaty;

g) 113,51 złotych od dnia 01 sierpnia 2022r. do dnia zapłaty;

h) 113,51 złotych od dnia 01 września 2022r. do dnia zapłaty;

i) 113,51 złotych od dnia 01 października 2022r. do dnia zapłaty;

j) l 13,51 złotych od dnia 01 listopada 2022r. do dnia zapłaty;

k) 113,51 złotych od dnia 01 grudnia 2022r. do dnia zapłaty;

l) 113,51 złotych od dnia 01 stycznia 2023r. do dnia zapłaty;

5)  zasądził od pozwanego na rzecz powódki D. R. kwotę 7.163,80 zł tytułem wynagrodzenia za okres od 1 stycznia 2021r. do 31 grudnia 2021r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi: 

a) od kwoty wynagrodzenia za styczeń 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 30 stycznia 2021r. do dnia zapłaty;

b) od kwoty wynagrodzenia za luty 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 1 marca 2021r. do dnia zapłaty;

c) od kwoty wynagrodzenia za marzec 2021r. w wysokości 498,35 zł od dnia 29 marca 2021r. do dnia zapłaty;

d) od kwoty wynagrodzenia za kwiecień 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 29 kwietnia 2021r. do dnia zapłaty;

e) od kwoty wynagrodzenia za maj 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 29 maja 2021r. do dnia zapłaty;

f) od kwoty wynagrodzenia za czerwiec 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 29 czerwca 2021r. do dnia zapłaty;

g) od kwoty wynagrodzenia za lipiec 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 29 lipca 2021r. do dnia zapłaty;

h) od kwoty wynagrodzenia za sierpień 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 29 sierpnia 2021r. do dnia zapłaty;

i) od kwoty wynagrodzenia za wrzesień 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 29 września 2021r. do dnia zapłaty;

j) od kwoty wynagrodzenia za październik 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 29 października 2021r. do dnia zapłaty;

k) od kwoty wynagrodzenia za listopad 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 29 listopada 2021r. do dnia zapłaty;

l) od kwoty wynagrodzenia za grudzień 2021r. w wysokości 555,72 zł od dnia 29 grudnia 2021r. do dnia zapłaty;

m) od kwoty 13- tego wynagrodzenia za rok 2021 w wysokości 552,53 zł od dnia 1 kwietnia 2022r. do dnia zapłaty;

6)  zasądził od pozwanego na rzecz powódki D. R. kwotę 17.707,71 zł tytułem wynagrodzenia za okres od 1 stycznia 2022r. do 31 grudnia 2022r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi:

a) od kwoty wynagrodzenia za styczeń 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 29 stycznia 2022r. do dnia zapłaty;

b) od kwoty wynagrodzenia za luty 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 1 marca 2022r. do dnia zapłaty;

c) od kwoty wynagrodzenia za marzec 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 29 marca 2022r. do dnia zapłaty;

d) od kwoty wynagrodzenia za kwiecień 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 29 kwietnia 2022r. do dnia zapłaty;

e) od kwoty wynagrodzenia za maj 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 29 maja 2022r. do dnia zapłaty;

f) od kwoty wynagrodzenia za czerwiec 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 29 czerwca 2022r. do dnia zapłaty;

g) od kwoty wynagrodzenia za lipiec 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 29 lipca 2022r. do dnia zapłaty;

h) od kwoty wynagrodzenia za sierpień 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 29 sierpnia 2022r. do dnia zapłaty;

i) od kwoty wynagrodzenia za wrzesień 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 29 września 2022r. do dnia zapłaty;

j) od kwoty wynagrodzenia za październik 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 29 października 2022r. do dnia zapłaty;

k) od kwoty wynagrodzenia za listopad 2022r. w wysokości 1.362,12 zł do dnia 29 listopada 2022r. do dnia zapłaty; 

l) od kwoty wynagrodzenia za grudzień 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 29 grudnia 2022r. do dnia zapłaty;

ł) od kwoty 13-tego wynagrodzenia za 2022r. w wysokości 1.362,12 zł od dnia 1 kwietnia 2023r. do dnia zapłaty;

7)  w pozostałym zakresie powództwa oddalił;

8)  wyrokowi w punktach 2-3 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 17.626,09 zł;

9)  wyrokowi w punktach 5-6 nadał rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 19.318,27 zł (wyrok Sądu Rejonowego, k. 60-63).

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego wniósł pozwany Sąd Rejonowy w L., zaskarżając go w części, tj. w punktach I, II, III, IV, V i VI i zarzucając mu:

I.  na podstawie art. 368 § 1 pkt 2 k.p.c. naruszenie przepisów prawa procesowego, tj.:

1.  art. 321 § 1 k.p.c., poprzez niezasadne zasądzenie ponad żądanie kwoty z punktu II i IV orzeczenia dotyczącego dodatku funkcyjnego za lata 2021-2022, w sytuacji gdy należności zasądzone na rzecz powódki E. S. w punktach I i III sentencji orzeczenia, w oparciu o zestawienie finansowe sporządzone przez główną księgową Sądu Rejonowego w L., obejmowały już dodatek funkcyjny i stanowiły całkowite wynagrodzenie należne powódce, na co pozwany zwracał uwagę Sądowi I instancji w odpowiedzi na pozew w zakresie kwestionowania wyliczeń matematycznych różnicy w wynagrodzeniu powódki wraz z dodatkami, w tym dodatkiem funkcyjnym, które przewyższały kwoty brutto wskazane w zestawieniu finansowym , co w konsekwencji doprowadziło do zasądzenia przez Sąd I instancji na rzecz powódki należności z tytułu dodatku funkcyjnego w zawyżonej wysokości, tym samym „podwójnie”;

2.  art. 321 § 1 k.p.c., poprzez niezasadne zasądzenie ponad żądanie kwoty należności odsetkowych za okres 2021-2022, w sytuacji gdy powódka pismem procesowym z dnia 4 kwietnia 2024r. skutecznie, częściowo cofnęła pozew, w zakresie należności odsetkowych określając termin ich wymagalności w stosunku do 2021 roku, dzień na 1 stycznia 2022r., natomiast w stosunku do 2022 roku, dzień ich wymagalności na 1 stycznia 2023r., (na str. 1 i 2 ww. pisma powódki z dnia 1 kwietnia 2024r.), co w konsekwencji doprowadziło do zasądzenia przez Sąd I instancji na rzecz powódki, należności odsetkowych w zawyżonej wysokości (pkt I i III wyroku) dużo wcześniej przed datą wskazaną przez powódkę w piśmie procesowym z dnia 4 kwietnia 2024r.;

II.  na podstawie art. 368 § 1 pkt 2 k.p.c. naruszenie prawa materialnego, tj.:

1.  art. 417 ¹ § 1 k.c., poprzez jego niezastosowanie, co skutkowało błędnym uznaniem za właściwe wytoczenie powództwa przeciwko pracodawcy, w sytuacji gdy odpowiedzialność za tzw. delikt ustawodawczy ponosi Skarb Państwa w rozumieniu władzy ustawodawczej, na podstawie art. 417 ¹ § 1 k.c., ze względu na wykazywanie przez powoda niezgodności art. 8 ustawy z dnia 17 grudnia 2021r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2022 (Dz. U. z 2021r., poz. 2445) dalej „ustawa okołobudżetowa”, oraz art. 12 ustawy z dnia 19 listopada 2020r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021r. (Dz. U. z 2020r. poz. 2072) określającego podstawę ustalenia wysokości wynagrodzenia zasadniczego powódek, m.in. z art. 2, art. 32 i art. 178 ust. 2 Konstytucji RP i upatrywaną w tym realną przyczynę otrzymania zaniżonego wynagrodzenia w latach 2021-2022;

2.  art. 91 § 1c w zw. z art. 151 b § 1 i 2 PrUSP, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oraz art. 8 ustawy okołobudżetowej poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie i przyjęcie, że pracodawca był zobowiązany do wypłacania stronie powodowej wynagrodzenia w 2022 roku, w oparciu o art. 91 § 1c w zw. z art. 151 b § 1 i 2 PrUSP, podczas gdy pozwany zobowiązany był do wypłaty wynagrodzenia ustalonego na podstawie aktu prawnego rangi ustawowej uchwalonego później, niż ww. przepis, tj. w oparciu o art. 8 ustawy okołobudżetowej, którego zastosowania Sąd I instancji odmówił, uznając go sprzeczny z art. 2 i art. 178 ust. 2 Konstytucji RP;

3.  art. 91 § 1c w zw. z art. 151 b § 1 i 2 PrUSP, poprzez jego niewłaściwe zastosowanie oraz art. 12 ustawy okołobudżetowej poprzez jego niezastosowanie w niniejszej sprawie i przyjęcie, że pracodawca był zobowiązany do wypłacania stronie powodowej wynagrodzenia w 2021 roku, w oparciu o art. 91 § 1c w zw. z art. 151 b § 1 i 2 PrUS, podczas gdy pozwany zobowiązany był do wypłaty wynagrodzenia ustalonego na podstawie aktu prawnego rangi ustawowej uchwalonego później, niż ww. przepis, tj. w oparciu o art. 12 ustawy z dnia 19 listopada 2020r. o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2021, którego zastosowania Sąd I instancji odmówił, uznając go za sprzeczny z art. 2 i art. 178 ust. 2 Konstytucji RP;

4.  art. 359 § 1 k.c. w zw. z 481 § 1 i 2 k.c., poprzez ich niewłaściwe zastosowanie w niniejszej sprawie i uznanie, że stronie powodowej przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie od poszczególnych kwot i dat wskazanych w treści zaskarżonego orzeczenia, podczas gdy ewentualne odsetki ustawowe za opóźnienie (mające charakter odszkodowawczy) przysługiwałyby powódkom dopiero od dnia wyrokowania w niniejszej sprawie, czyli od dnia, w którym Sąd meriti odmówił zastosowania zakwestionowanego przepisu art. 8 ustawy okołobudżetowej na 2022r. oraz art. 12 ustawy okołobudżetowej na 2021 rok, a nie jak przyjął Sąd I instancji, począwszy od następnego dnia po upływie terminu płatności comiesięcznego wynagrodzenia strony powodowej w latach 2021-2022.

Mając powyższe zarzuty na względzie, pozwany wniósł na podstawie art. 338 § 1 k.p.c. - w przypadku zmiany albo uchylenia wyroku Sądu I instancji - z uwagi na nadanie ww. orzeczeniu w punktach VIII i IX rygoru natychmiastowej wykonalności - o orzeczenie o zwrocie przez stronę powodową na rzecz pozwanego spełnionego świadczenia w całości lub stosownej części. Z kolei na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 368 § 1 pkt 5 k.p.c. pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa również co do kwoty 48.385,27 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot i dat wskazanych w punktach I - VI ww. wyroku, ewentualnie o ich zasądzenie począwszy od dnia wydania orzeczenia w niniejszej sprawie oraz w zakresie zwrotu kosztów procesu - poprzez zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego.

Na podstawie art. 391 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. pozwany wniósł o zasądzenie od powódek kosztów zastępstwa procesowego za II instancję według norm przepisanych (apelacja z dnia 10 grudnia 2024r., k. 86-90).

W odpowiedzi na apelację z dnia 27 stycznia 2025r. powódka E. S. wniosła o oddalenie apelacji jako bezzasadnej (odpowiedź na apelację, k. 99).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego doprowadziła do uchylenia zaskarżonego wyroku w zakresie punktów 2 i 4, i umorzenia postępowania w tej części, natomiast w pozostałym zakresie podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy w pełni podzielił ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, dlatego nie zachodzi potrzeba ich powtarzania, tym bardziej że między stronami stan faktyczny nie był przedmiotem sporu ani zarzutów apelacyjnych.

Zasadny okazał się zarzut apelacji dotyczący naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 321 § 1 k.p.c. poprzez niezasadne zasądzenie ponad żądanie kwot z punktów 2 i 4 wyroku, tytułem dodatku funkcyjnego za lata 2021-2022. Jak wynika z pozwu, powódka E. S. zażądała zasądzenia od pozwanego kwot, które Sąd Rejonowy uwzględnił w zaskarżonym wyroku, w tym dodatku funkcyjnego należnego przewodniczącemu wydziału w sądzie rejonowym. Jednak po złożeniu przez pozwanego odpowiedzi na pozew, kiedy pozwany zakwestionował w części wyliczenia powódki i przedstawił zestawienie należności sporządzone przez służby finansowo – księgowe Sądu Rejonowego w L., powódka E. S. w piśmie z 4 kwietnia 2024r. (k. 40) dokonała modyfikacji powództwa, żądając zasądzenia wynagrodzenia powiększonego o dodatek za długoletnią pracę - za rok 2021 w kwocie 6.257,65 zł oraz za rok 2022 w kwocie 15.338,27 zł. W uzasadnieniu pisma wyjaśniła, że powodem modyfikacji jest wyliczenie, jakie przedstawił pozwany. Również na rozprawie w dniu 9 października 2024r. pełnomocnik powódki podtrzymał powództwo jak w pozwie, ale z modyfikacją wynikającą z ww. pisma (k. 56).

Mimo wskazanej modyfikacji żądania, jakiej dokonała powódka E. S., Sąd Rejonowy zasądził na jej rzecz wszystkie kwoty, których żądała w pozwie, nie uwzględniając zmiany dokonanej w piśmie procesowym, aktualnej aż do zamknięcia rozprawy.

W opisanej sytuacji naruszony został art. 321 k.p.c., zgodnie z którym sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. Przepis ten wyraża kardynalną zasadę wyrokowania dotyczącą przedmiotu orzekania, według której sąd związany jest żądaniem zgłoszonym przez powoda w powództwie, a więc nie może wbrew żądaniu pozwu zasądzić czegoś jakościowo innego albo w większym rozmiarze lub uwzględnić powództwo na innej podstawie faktycznej niż wskazana przez powoda (O. M. Piaskowska [w:] S. Góźdź, M. Kuchnio, A. Majchrowska, K. Panfil, J. Parafianowicz, A. Partyk, A. Rutkowska, D. Rutkowski, A. Turczyn, O. M. Piaskowska, Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz aktualizowany. Art. 1–505(39). Tom I, LEX/el. 2025, art. 321, wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 15 października 2010r., III UK 20/10, z dnia 2 grudnia 2011r., III CSK 136/11, z dnia 25 czerwca 2015r., V CSK 612/14).

Mając na względzie, że kwota wynagrodzenia zasądzona powódce w punktach 1 i 3 wyroku obejmowała już dodatek funkcyjny, zasądzenie dodatkowo kwot należnego dodatku funkcyjnego w punktach 2 i 4 wyroku – mimo modyfikacji powództwa - stanowiło orzeczenie ponad żądanie. Zatem zaskarżony wyrok w zakresie tych punktów - na podstawie art. 386 § 3 k.p.c. - podlegał uchyleniu, a postępowanie w tej części zostało umorzone na podstawie art. 355 k.p.c.

sędzia Agnieszka Stachurska