Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2022 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Małgorzata Jarząbek

Protokolant: Magdalena Adamska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 października 2022 r. w W.

sprawy z powództwa J. W. (1)

przeciwko Syndykowi Masy Upadłości Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w upadłości likwidacyjnej

o nagrodę jubileuszową

na skutek apelacji wniesionej przez pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 30 sierpnia 2021r. sygn. akt VI P 47/21

1.  prostuje niedokładność w punktach 1 i 2 zaskarżonego wyroku w ten sposób, że wyrazy Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W.” zastępuje wyrazami „Syndyka Masy Upadłości Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W.”,

2.  oddala apelację,

3.  zasądza od Syndyka Masy Upadłości Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W. na rzecz J. W. (1) kwotę 900 (dziewięćset) zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

Sędzia Małgorzata Jarząbek

Sygn. akt VII Pa 80/21

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 30 sierpnia 2021 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, orzekając w sprawie z powództwa J. W. (1) przeciwko Syndykowi Masy Upadłości Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. w upadłości likwidacyjnej o nagrodę jubileuszową w pkt 1 zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 23.665,46 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 27 lipca 2013 r. do dnia zapłaty tytułem nagrody jubileuszowej, w pkt 2 zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, w pkt 3 nadał wyrokowi w punkcie 1 rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 6.727,70 zł.

Sąd Rejonowy oparł swoje rozstrzygnięcie na następujących ustaleniach faktycznych:

Powód J. W. (2) był zatrudniony w (...) S.A. (...) w W. od 16 czerwca 1971 r. do 31 sierpnia 2007 r. Powód pracował następnie w spółce Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. w okresie od 3 września 2007 r. do 12 września 2012 r., a od 13 września 2012 r. do 26 lipca 2013 r. w spółce Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w upadłości układowej z siedzibą w W.. Stosunek pracy ustał z dniem 26 lipca 2013 r. w związku z przejściem powoda na emeryturę.

Pismem z dnia 17 czerwca 2013 r. powód zwrócił się do pozwanej z prośbą o zaliczenie mu pracy w gospodarstwie rolnym rodziców w okresie od 29 kwietnia 1969 r. do 15 czerwca 1971 r. do nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy. W odpowiedzi spółka odmówiła zaliczenia okresu pracy w gospodarstwie rolnym do stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej, gdyż według spółki taki okres podlegałby wliczeniu do tego stażu tylko wówczas, gdyby odpowiednie dokumenty w tym przedmiocie zostały u pracodawcy złożone przed dniem 1 marca 1999 r. Przy kolejnym piśmie z dnia 25 lipca 2013 r. pracodawca przesłał powodowi pismo z dnia 16 czerwca 1999 r, w którym m.in. wskazano, że udokumentowane przez pracownika, po wejściu w życie ponadzakładowego układu (...) dodatkowe okresy zatrudnienia, a także okresy zrównane z okresami zatrudnienia lub zaliczalne, zgodnie z przepisami zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. podlegają wliczeniu do stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej tylko w tym przypadku, gdy okres pracy uprawniający do nagrody (łącznie z okresem dodatkowo udokumentowanym) upływa przed dniem 1 marca 1999 r.

Średnie miesięczne wynagrodzenie powoda liczone jak ekwiwalent za urlop wynosiło 6.727,70 zł brutto. Z wynagrodzeniem za czerwiec 2011 roku powodowi została wypłacona nagroda jubileuszowa za 40 lat pracy na (...) w kwocie 20.587,56 zł.

Zgodnie z ust. 1 załącznika nr 11 do Ponadzakładowego Układu (...) dla pracowników przedsiębiorstwa państwowego (...) z dnia 4 stycznia 1999 r. (dalej jako: (...) z dnia 4 stycznia 1999 r.), pracownikowi przysługuje nagroda jubileuszowa za okresy zatrudnienia w jednostkach organizacyjnych przedsiębiorstwa (...), a za inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Z kolei zgodnie z ust. 14 tego załącznika pracownikowi zatrudnionemu w dniu wejścia w życie Układu, który przed tym dniem nabył prawo do nagrody jubileuszowej w związku z wliczeniem okresów wymienionych w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalenia okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358), a także wcześniejszych przepisów oraz indywidualnych decyzji, okresy te podlegają wliczeniu na dotychczasowych zasadach przy ustalaniu prawa do kolejnych nagród, przy czym podstawę wymiaru za okresy zatrudnienia poza przedsiębiorstwem (...) stanowi 50% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego przysługującego pracownikowi w dniu nabycia prawa do nagrody. Zgodnie z ust. 5 pkt 7 załącznika nr 11 do (...) nagroda jubileuszowa przysługuje po przepracowaniu 45 lat w wysokości 700% podstawy wymiaru. Z kolei zgodnie z jego ust. 9 w razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy nagrodę tę wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy. Jednocześnie zgodnie z § 1 ust. 1 samego (...) z dnia 4 stycznia 1999 r. ilekroć w Układzie jest mowa o przepisach odrębnych należy przez to rozumieć ustawowe przepisy prawa pracy oraz przepisy wykonawcze wydane na ich podstawie, a także wydawane przez Zarząd (...) zarządzenia, instrukcje i regulaminy. (...) z dnia 4 stycznia 1999 r. zaczął obowiązywać od dnia 1 marca 1999 r.

Zgodnie z ust. 6 pkt 7 załącznika nr 8 do Ponadzakładowego Układu (...) dla Pracowników Zatrudnionych przez Pracodawców Zrzeszonych w Związku (...) z dnia 2 grudnia 2002 r. (dalej jako: (...) z dnia 2 grudnia 2002 r.), nagroda jubileuszowa przysługuje po przepracowaniu 45 lat w wysokości 700% podstawy wymiaru. Jednocześnie zgodnie z ust. 9 tego załącznika w razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy prawo do tej nagrody przysługuje w dniu rozwiązania stosunku pracy. Z kolei zgodnie z ust. 14 załącznika nr 8 do (...) z dnia 2 grudnia 2002 r. pracownikowi zatrudnionemu w dniu wejścia w życie Układu, który przed tym dniem nabył prawo do nagrody u pracodawców z uwzględnieniem innych okresów niż określone w ust. 1 (czyli okresów pracy na kolei), wymienionych w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalenia okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358), a także wymienionych we wcześniejszych przepisach oraz na podstawie indywidualnych decyzji, przy ustalaniu prawa do kolejnych nagród wlicza się także te okresy, z zastrzeżeniem ust. 15. Jednocześnie zgodnie z §2 pkt 2 lit. d (...) z dnia 2 grudnia 2002 r. przez termin „praca na kolei” należy również rozumieć inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Zgodnie zaś z § 2 pkt 4 tego (...)przepisy odrębne” to ustawowe przepisy prawa pracy oraz akty wykonawcze wydane na ich podstawie, a także wydane przez pracodawcę postanowienia aktów wewnętrznych.

Zgodnie z § 1 ust. 1 lit. j Pakietu Gwarancji Pracowniczych dla pracowników Spółki Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. z dnia 8 lipca 2011r. (dalej jako: Pakiet z dnia 8 lipca 2011 r.) praca na kolei to praca w tej spółce lub jej poprzednikach prawnych, a także praca w spółkach powstałych na podstawie ustawy z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego (...), praca w jednostkach organizacyjnych przedsiębiorstwa państwowego (...) i spółki pod firmą (...) Spółka Akcyjna, praca w innych podmiotach, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów okresy tej pracy podlegają wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Pakiet Gwarancji Pracowniczych w swoim § 8 zawiera również unormowania dotyczące nagrody jubileuszowej. Zgodnie z jego § 8 ust. 4 lit. g nagroda ta wynosi 700% podstawy wymiaru po 45 latach pracy. Pakiet powtórzył także rozwiązania uregulowane w treści załącznika nr 8 do (...) z dnia 2 grudnia 2002 r. Zgodnie z § 8 ust. 12 Pakietu pracownikowi zatrudnionemu w dniu wejścia w życie (...), który przed tym dniem nabył prawo do nagrody jubileuszowej w poprzednikach prawnych spółki z uwzględnieniem innych okresów niż określone w ust. 1, wymienionych w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358), a także wymienionych we wcześniejszych przepisach oraz na podstawie indywidualnych decyzji, przy ustalaniu prawa do kolejnych nagród wlicza się także te okresy, z zastrzeżeniem ust. 13.

Zgodnie z załącznikiem nr 5 do Zakładowego Układu (...) dla pracowników zatrudnionych w Przedsiębiorstwie (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. z dnia 12 marca 2008 r. (dalej też jako: (...) z dnia 12 marca 2008 r.) pracownikowi przysługuje nagroda jubileuszowa za pracę na kolei (ust. 1). Nagroda ta przysługuje po przepracowaniu 45 lat w wysokości 700% podstawy wymiaru (ust. 5 pkt 7). W razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, prawo do tej nagrody przysługuje w dniu rozwiązania stosunku pracy (ust. 8). Pracownikowi zatrudnionemu w dniu wejścia w życie (...), który przed tym dniem nabył prawo do nagrody u pracodawców z uwzględnieniem innych okresów niż określone w ust. 1, wymienionych w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358), a także wymienionych we wcześniejszych przepisach oraz na podstawie indywidualnych decyzji, przy ustalaniu prawa do kolejnych nagród wlicza się także te okresy, z zastrzeżeniem ust. 14 (ust. 13). Jednocześnie zgodnie z § 2 pkt 6 lit. d (...) przez pracę na kolei należy również rozumieć inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Powyższy Zakładowy Układu (...) został zawieszony na 3 lata od dnia 1 maja 2009 r. w zakresie prawa do nagrody jubileuszowej, zastępując załącznik nr 5 do (...) załącznikiem nr 1 do porozumienia z dnia 27 kwietnia 2009 r. W tym załączniku nr 1 powtórzone zostały zasady przyznawania nagrody jubileuszowej z załącznika nr 5 do (...), jeśli chodzi o ust. 1, 5, 8 i 13.

W pozwanej spółce przyjęto, że pracownicy mogą dokumentować inne okresy zaliczane do stażu pracy, niż okresy pracy w danej spółce, jedynie do dnia 1 marca 1999 r. Po tym dniu kadry odmawiały zaliczenia do stażu pracy tych innych okresów.

Powód nie został powiadomiony o takim wymogu przez pracodawcę i nie wiedział, że według pracodawcy powinien udokumentować już przed dniem 1 marca 1999 r. okres pracy w gospodarstwie rolnym i przed tym dniem złożyć wniosek o zaliczenie tego okresu na poczet stażu uprawniającego go do nagrody jubileuszowej.

Postanowieniem z dnia 13 września 2012 r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie IX Wydział Gospodarczy ds. upadłościowych i naprawczych ogłosił upadłość spółki Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. z możliwością zawarcia układu. Postanowieniem z dnia 30 listopada 2012 r. Sąd ten ustanowił zarządcę masy upadłości.

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie X Wydział Gospodarczy dla spraw upadłościowych i naprawczych postanowieniem z dnia 27 maja 2015 r. zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego spółki Przedsiębiorstwo (...) sp. z o.o. w upadłości układowej z siedzibą w W. z postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu na postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku dłużnika.

Pismem z dnia 24 marca 2014 r. powód wezwał pozwaną spółkę do zapłaty kwoty 23.665,46 zł z tytułu nagrody jubileuszowej wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 27 lipca 2013 r., które na dzień wezwania do zapłaty wynoszą 2.031,00 zł, w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o wskazane wyżej dowody z dokumentów, których wiarygodność nie została skutecznie zakwestionowana przez strony w toku postępowania. Sąd Rejonowy oparł się również na zeznaniach świadka J. C. i powoda J. W. (1), które zostały uznane za wiarygodne w całości.

Odnośnie akt osobowych A. F. Sąd Rejonowy miał na uwadze, że w aktach tych nie znajdują się dokumenty, które poświadczałyby, że pracownik ten przedłożył informacje o swojej wcześniejszej pracy w gospodarstwie rolnym dopiero po dniu 1 marca 1999r. W jego aktach osobowych znajduje się natomiast wydruk z systemu (...) z dnia 20 kwietnia 1999 r., w którym uwidoczniono już okres pracy w tym gospodarstwie od 6 października 1964 r. do 14 grudnia 1966 r., czyli dnia poprzedzającego zatrudnienie w (...). Jednocześnie w aktach osobowych A. F. znajdują się zeznania dwóch świadków potwierdzające jego pracę w gospodarstwie rolnym, jednak są one datowane na 1994 rok.

Przechodząc do merytorycznego rozpoznania powództwa Sąd Rejonowy uznał, że zasługuje ono na uwzględnienie. W pierwszej kolejności Sąd I instancji wskazał, że jak wynika z analizy stanowiska procesowego strony pozwanej, powoływała się ona w odpowiedzi na pozew na treść załącznika nr 11 do (...) z dnia 4 stycznia 1999 r., a konkretnie na jego ust. 14. Z jego treści strona pozwana wyciągnęła wniosek, że jedynie w przypadku gdyby powód udokumentował przed dniem 1 marca 1999 r. okres pracy w gospodarstwie rolnym, tj. przed dniem wejścia w życie tego Układu, miałby prawo do obliczenia stażu pracy pod kątem nagrody jubileuszowej z uwzględnieniem przedmiotowego okresu pracy w gospodarstwie rolnym.

Wniosek ten w ocenie Sądu Rejonowego jest jednak błędny i nieuprawniony. Literalna treść przepisu z ust. 14 załącznika nr 11 do (...) z dnia 4 stycznia 1999 r. brzmi: „pracownikowi zatrudnionemu w dniu wejścia w życie Układu, który przed tym dniem nabył prawo do nagrody jubileuszowej w związku z wliczeniem okresów wymienionych w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalenia okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358), a także wcześniejszych przepisów oraz indywidualnych decyzji, okresy te podlegają wliczeniu na dotychczasowych zasadach przy ustalaniu prawa do kolejnych nagród, przy czym podstawę wymiaru za okresy zatrudnienia poza przedsiębiorstwem (...) stanowi 50% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego przysługującego pracownikowi w dniu nabycia prawa do nagrody”. Zdaniem Sądu Rejonowego przepis ten nie ma charakteru zamykającego drogę pracownikowi do nabycia prawa do nagrody w przypadku udokumentowania dłuższego stażu pracy po dniu wejścia w życie Układu, a jedynie ma charakter gwarancyjny. Gwarantuje on pracownikom, którzy przed dniem wejścia w życie Układu doliczyli sobie do stażu pracy okresy wskazane w innych przepisach, w tym w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r., że te okresy nie zostaną im usunięte ze stażu pracy. Jest to istotna gwarancja, bowiem część z tych przepisów przestała obowiązywać i w momencie przechodzenia danego pracownika na emeryturę lub rentę mogłoby dojść do formalnoprawnego problemu, czy można zaliczyć taki okres do stażu pracy, skoro przepisy umożliwiające jego zaliczenie nie są już obowiązujące. Dobrym przykładem tej sytuacji jest właśnie wspomniane wprost i przewijające się w toku postępowania, zarządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. Zarządzenie to przestało obowiązywać z dniem 30 marca 2001 r. Jednak dzięki wspomnianemu wyżej zapisowi w (...) pracownik, którzy przed dniem wejścia w życie (...) udokumentował okres zaliczany do stażu pracy na podstawie tego zarządzenia, zachowywał dalej prawo do wliczania tego okresu do stażu pracy, pomimo uchylenia przepisów prawnych. Na marginesie można w tym miejscu dodać, że zupełnie niezrozumiałe jest dla Sądu powoływanie się w toku postępowania przez strony na wskazane wyżej zarządzenie, które nie dotyczy w ogóle pracy w gospodarstwie rolnym.

Powyższy wniosek o gwarancyjnym charakterze zapisu z ust. 14 załącznika nr 11 do (...) z dnia 4 stycznia 1999 r. potwierdza również umieszczenie przepisu o analogicznej treści w kolejnym (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., który, co warte podkreślenia, został podpisany już po uchyleniu przepisów zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989r. Jednocześnie w tym miejscu należy wskazać, że nie jest zasadne powoływanie się w odpowiedzi na pozew przez pozwaną na treść ust. 14 załącznika nr 11 do (...) z dnia 4 stycznia 1999 r. w sytuacji, gdy aktualnie obowiązującym w chwili zakończenia stosunku pracy powoda był nowszy (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., a więc należy rozpatrywać przepisy jego załącznika nr 8. Załącznik nr 8 co do zasady powtarza regulację zawartą w załączniku nr 11 do (...) z dnia 4 stycznia 1999 r., jednak odnosząc się do dnia wejścia w życie (...) z dnia 2 grudnia 2002 r. i gwarantując dalsze zaliczenie do stażu pracy wszelkich okresów, które zostały do tego stażu zaliczone przed dniem wejścia w życie tego nowszego (...). Umieszczenie więc takiej samej w swej treści regulacji co w załączniku nr 11 do wcześniejszego (...) przemawia niezbicie za jego jedynie gwarancyjnym charakterem. Nie sposób w takiej sytuacji uznać, że przepis ten miałby ograniczać powodowi możliwość udokumentowania swojego dłuższego stażu pracy po dniu 1 marca 1999 r. W rzeczywistości powód może złożyć wniosek o doliczenie do stażu pracy innych okresów także po dniu 1 marca 1999 r., o ile tylko w dniu, w którym powód te inne okresy chciałby udokumentować obowiązywałyby jeszcze przepisy, z których wywodzi możliwość ich doliczenia do stażu pracy. W przypadku rozpatrywanym w niniejszej sprawie takiego problemu nie ma, bowiem przepisy ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy nadal obowiązują i obowiązywały również w 2013 r., gdy powód przechodził na emeryturę i nabywał prawo do nagrody jubileuszowej.

Jak już wyżej wskazano pozwana w toku postępowania przyjęła, że pracownik może udokumentować inne okresy zaliczane do stażu pracy jedynie do dnia 1 marca 1999 r. powołując się na treść ust. 14 załącznika nr 11 do (...) z dnia 4 stycznia 1999 r. Prócz wyżej zamieszczonego wywodu należy również zauważyć, że takie rozumienie tego przepisu nie jest słuszne także i z innych względów. Nie da się ono bowiem pogodzić z brzmieniem ust. 14 załącznika nr 8 do (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., który również brzmi: „pracownikowi zatrudnionemu w dniu wejścia w życie Układu, który przed tym dniem nabył prawo do nagrody u pracodawców z uwzględnieniem innych okresów niż określone w ust. 1 (czyli okresów pracy na kolei), wymienionych w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalenia okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358), a także wymienionych we wcześniejszych przepisach oraz na podstawie indywidualnych decyzji, przy ustalaniu prawa do kolejnych nagród wlicza się także te okresy, z zastrzeżeniem ust. 15”. Jak widać przepis ten odwołuje się do dnia wejścia w życie nowego Układu, czyli w tym wypadku do dnia 1 stycznia 2003 r. Nie sposób więc zgodzić się z twierdzeniem strony pozwanej, że jedynie do 1 marca 1999 r. pracownik mógł udokumentować swój staż pracy np. w gospodarstwie rolnym, skoro (...) z dnia 1 grudnia 2002 r. mówi o uprawnieniach dla pracownika, który nabył prawo do nagrody przed dniem 1 stycznia 2003 r. Jak widać przyjęcie rozumienia przepisu prezentowanego przez stronę pozwaną rodzi poważne problemy logiczne i niemożność pogodzenia ze sobą treści dwóch (...). Reasumując, należy uznać jedynie gwarancyjny charakter unormowań z obu (...), a konkretnie z ich załączników, dotyczący obliczania stażu pracy pracowników pozwanej spółki. Tym samym nie ma żadnych przeszkód do zaliczenia do stażu pracy powoda również okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym, nawet jeśli wniósł on o to dopiero w czerwcu 2013 r.

Sąd Rejonowy zwrócił również uwagę na przesłane przez pracodawcę powodowi pismo z dnia 16 czerwca 1999 r., które powód otrzymał w lipcu 2013 r. (k. 39 - 41 akt sprawy), w którym pracodawca wskazał, że udokumentowane przez pracownika, po wejściu w życie ponadzakładowego układu (...) dodatkowe okresy zatrudnienia, a także okresy zrównane z okresami zatrudnienia lub zaliczalne, zgodnie z przepisami zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. podlegają wliczeniu do stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej tylko w tym przypadku, gdy okres pracy uprawniający do nagrody (łącznie z okresem dodatkowo udokumentowanym) upływa przed dniem 1 marca 1999 r. Sam więc pracodawca uznał, że należy zaliczyć te okresy wynikające z innych aktów prawnych, o ile upłynęły one przed dniem 1 marca 1999r. W żadnym miejscu pracodawca nie wymagał, aby udokumentować je przed tym dniem, ale aby po prostu one przed tym dniem upłynęły. W przypadku powoda okres, którego zaliczenia się on domaga, upłynął na początku lat 70-tych XX wieku, a więc na długo przed dniem 1 marca 1999 r. Tym samym nawet przy uznaniu argumentacji prezentowanej przez samego pracodawcę w jego przedsądowej korespondencji z powodem, należałoby zaliczyć powodowi okres jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców.

Sąd Rejonowy wskazał, że strona pozwana powoływała się również na treść art. 1 ust. 1 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, zgodnie z którym okresy wskazane w tej ustawie można doliczyć do stażu pracy ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu (...) albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy. Z analizy treści (...) z dnia 2 grudnia 2002 r. wynika, że w swoim załączniku nr 8, a konkretnie w jego ust. 1 wskazuje on, że pracownikowi przysługuje nagroda jubileuszowa za pracę na kolei. Analogicznie przedstawia sytuację przepis z ust. 1 załącznika nr 5 do (...). W aktach sprawy brak jest pełnej treści (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., jednak w aktach osobowych powoda znajduje się wyciąg z interesującego pod tym kątem przepisu tego (...). I tak zgodnie z § 2 pkt 2 lit. d (...) z dnia 2 grudnia 2002 r. przez termin „praca na kolei” należy również rozumieć inne okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Z kolei jeśli chodzi o termin „przepisy odrębne” to zgodnie z § 2 pkt 4 (...) z dnia 2 grudnia 2002 roku należy przez to rozumieć ustawowe przepisy prawa pracy oraz akty wykonawcze wydane na ich podstawie, a także wydane przez pracodawcę postanowienia aktów wewnętrznych. Analogicznie brzmi w tym zakresie unormowanie z (...) z k. 28 akt sprawy. Przez pojęcie „ustawowe przepisy prawa pracy” należy zaś rozumieć, analogicznie jak na gruncie art. 9 k.p., nie tylko przepisy Kodeksu pracy, ale również przepisy zawarte w innych ustawach, o ile dotyczą praw i obowiązków stron stosunku pracy. Niewątpliwie przywołana na początku ustawa z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy dotyczy praw pracowników związanych z doliczeniem do stażu pracy odpowiednich okresów i obowiązków pracodawców w postaci uwzględnienia tych okresów przy wyliczaniu stażu pracy danego pracownika.

Z powyższego wynika, że układ zakładowy funkcjonujący w pozwanej spółce w momencie złożenia wniosku o wypłacenie nagrody jubileuszowej przez powoda umożliwiał zaliczenie do stażu pracy także innych okresów, w tym okresów wynikających z ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy. Z powyższych względów nie sposób również oprzeć się na regulacji z art. 1 ust. 2 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, zgodnie z którą przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w myśl danego przepisu lub postanowienia do stażu pracy wlicza się tylko okresy zatrudnienia w danym zakładzie pracy, w określonej branży albo okresy pracy na określonych stanowiskach lub pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Co prawda przepisy (...) i (...) wskazują, że wliczeniu do stażu pracy podlega tylko czas pracy na kolei, jednak jak już wyżej wskazano termin „praca na kolei” jest szerszy niż jego potoczne rozumienie i obejmuje w rozumieniu tych układów zbiorowych również okresy doliczane do stażu pracy na podstawie analizowanej ustawy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, do stażu pracy powoda wlicza się więc również przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16 roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem. Zgodnie z kolei z jej art. 3 na wniosek zainteresowanej osoby właściwy urząd gminy jest obowiązany stwierdzić, zgodnie z art. 1, okresy jej pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, wydając stosowne zaświadczenie w celu przedłożenia w zakładzie pracy (ust. 1). Jeżeli organ, o którym mowa w ust. l, nie dysponuje dokumentami uzasadniającymi wydanie zaświadczenia o pracy zainteresowanej osoby w indywidualnym gospodarstwie rolnym, zawiadamia ją o tej okoliczności na piśmie (ust. 2). W wypadku, o którym mowa w ust. 2, okresy pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym mogą być udowodnione zeznaniami co najmniej dwóch świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone to gospodarstwo rolne (ust. 3).

W niniejszej sprawie powód przedłożył zeznania dwóch świadków (R. G. i Z. B.), które potwierdzają, że w okresie od 29 kwietnia 1969 r. do 15 czerwca 1971 r. powód pracował w gospodarstwie rolnym swoich rodziców i w tym okresie stanowiło to jego jedyne źródło utrzymania. Strona pozwana w toku postępowania nie kwestionowała tego w żaden sposób.

Wobec powyższego, Sąd Rejonowy uznał, że powód zdołał wykazać, że okres od 29 kwietnia 1969 r. do 15 czerwca 1971 r. powinien zostać w jego przypadku zaliczony do stażu pracy uprawniającego go do otrzymania nagrody jubileuszowej w pozwanej spółce. Po doliczeniu tego okresu, staż pracy powoda na dzień rozwiązania umowy o pracę przekraczał 44 lata. Jednocześnie wobec treści przepisów z załączników do (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., jak i do aktualnego (...) wynika, że w razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, prawo do tej nagrody przysługuje w dniu rozwiązania stosunku pracy. Powodowi w momencie rozwiązania umowy o pracę z powodu przejścia na emeryturę brakowało mniej niż 12 miesięcy do 45-letniego stażu pracy, wobec czego nabył on prawo do nagrody jubileuszowej przysługującej z okazji przepracowania 45 lat, w wysokości 700% wynagrodzenia.

Odnośnie wysokości należnej powodowi nagrody Sąd Rejonowy miał na uwadze, że strona pozwana nie kwestionowała w żaden sposób kwoty podanej przez samego powoda w pozwie, pozwana nie przedstawiła żadnych innych wyliczeń. W tej sytuacji Sąd Rejonowy przyjął jako prawidłową kwotę 23.665,46 zł i ją zasądził na rzecz powoda od strony pozwanej. Odnośnie odsetek Sąd miał na uwadze, że zgodnie z ust. 8 załącznika nr 8 do (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., nagrodę wypłaca się w najbliższym terminie wypłaty wynagrodzenia u pracodawcy. W niniejszej sprawie więc terminem wypłaty nagrody powinien być ostatni dzień pracy powoda w pozwanej spółce, z tym dniem bowiem stają się wymagalne wszelkie należności związane ze stosunkiem pracy. Oznacza to, że roszczenie o nagrodę jubileuszową stało się wymagalne z dniem 26 lipca 2013 r., a więc powód może domagać się odsetek od dnia 27 lipca 2013 r. i od tego dnia Sąd Rejonowy te odsetki przyznał.

Na marginesie Sąd Rejonowy dodał, że nawet przy uznaniu racji strony pozwanej co do rozumienia przepisów (...) z dnia 4 stycznia 1999 r. i ograniczenia terminem do 1 marca 1999 roku na składanie dokumentów co do zaliczenia innych okresów do stażu pracy, należałoby i tak zasądzić na rzecz powoda żądaną przez niego kwotę. Przemawiają za tym bowiem zasady współżycia społecznego, o których mowa w art. 8 k.p. Sąd miał na uwadze, że powód nie był nigdzie informowany przez pracodawcę o takim rozumieniu przepisów (...), jakie zostało zaprezentowane w odpowiedzi na pozew. Sam powód przyznał w swoich zeznaniach na rozprawie, że nie posiadał wiedzy, że trzeba składać dokumenty. Były informacje przekazywane drogą pantoflową, ale nie wiedział do kiedy i co ma złożyć. Brak więc było jasnej i przejrzystej informacji, a sam przepis, jak to wykazano wyżej, wcale nie prowadzi do wniosków wysnutych przez pracodawcę. Również świadek J. C. przyznała, że nie pamięta, czy pracownicy byli informowani o zmianach, ale jednocześnie wydaje jej się, że pisma nie były wysyłane. Brak w aktach osobowych powoda jakiegokolwiek pisma w tym przedmiocie z adnotacją, że powód się z nim zapoznał. W tej sytuacji, gdy pracodawca nie poinformował w żaden sposób pracownika o tym, że powinien on przed dniem 1 marca 1999 r. złożyć wszelkie dokumenty dotyczące okresów doliczanych do stażu pracy, a następnie z tej niewiedzy pracownika czerpie korzyść w postaci odmowy przyznania i wypłacenia takiemu pracownikowi nagrody jubileuszowej, takie zachowanie pracodawcy nie zasługuje na ochronę, jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, w rozumieniu art. 8 k.p. Wobec tego nawet przy przyjęciu takiej interpretacji przepisów (...), również należałoby zasądzić na rzecz powoda żądaną przez niego kwotę nagrody jubileuszowej za 45 lat pracy. Mając na uwadze powyższe, Sąd Rejonowy na podstawie wskazanych przepisów orzekł jak w sentencji wyroku.

W kwestii kosztów postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity - Dz. U. z 2013 roku, poz. 461, ze zm.), według jego brzmienia z dnia wniesienia pozwu, zasądzając na rzecz powoda kwotę 1.800,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Rejonowy nadał wyrokowi rygor natychmiastowej wykonalności do kwoty 6.727,70 zł zgodnie z art. 477 ² § 1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku w dniu 13 października 2021 r. złożyła strona pozwana, zaskarżając rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w całości, zarzucając mu naruszenie:

1)  art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i dokonanie oceny zebranego materiału dowodowego w sposób nie wszechstronny i dowolny oraz nasuwający zastrzeżenia z punktu widzenia zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, w szczególności poprzez: bezzasadne pominięcie dowodu w postaci dokumentów znajdujących się w aktach osobowych A. F., podczas gdy z dokumentów tych wynika, że pracownik ten wbrew twierdzeniom powoda musiał wykazać dodatkowe okresy pracy przed dniem 1 marca 1999 r.; brak poczynienia jakichkolwiek rozważań na tle wyjaśnień Dyrekcji Generalnej (...) z dnia 16 czerwca 1999 r., podczas gdy dokument ten miał wiążące znaczenie dla PNI, a z jego postanowień wynika wprost, iż udokumentowane przez pracownika, po wejściu w życie (...), dodatkowe okresy zrównane z okresami zatrudnienia lub zaliczalne podlegają wliczeniu do stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej, tylko w tym wypadku gdy okres uprawniający do nagrody (łącznie z okresem dodatkowo udokumentowanym) upływa przed dniem 1 marca 1999 r.; wybiórczą i nielogiczną ocenę zeznań świadka J. C. i pominięcie istotnych fragmentów jej zeznań,

2)  prawa materialnego: ust. 14 załącznika nr 11 do Ponadzakładowego Układu (...) z dnia 4 stycznia 1999 r., ust. 14 załącznika nr 8 do (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., ust. 13 załącznika nr 5 do Zakładowego Układu (...) (dalej (...)) z dnia 12 marca 2008 r., poprzez błędne przyjęcie, iż literalna i funkcjonalna wykładnia ww. postanowień (...) i (...) prowadzi do wniosku, iż ww. regulacje mają charakter jedynie gwarancyjny oraz, że pracownik mógł bez przeszkód udokumentować dodatkowy okres po dniu 1 marca 1999 r., podczas gdy z regulacji tych należy wywieść, iż pracownik nabywał prawo do nagrody jubileuszowej z uwzględnieniem dodatkowego okresu (przez co należy rozumieć także okres pracy w gospodarstwie rolnym), tylko w przypadku gdy okres uprawniający do nagrody (łącznie z okresem dodatkowo udokumentowanym) upływa przed dniem 1 marca 1999 r.,

3)  art. 241 ⁶ k.p. poprzez nieuwzględnienie przez Sąd I instancji wykładni postanowień układu sporządzonej przez Biuro (...) w uzgodnieniu z centralami związków zawodowych, będących sygnatariuszami (...) z dnia 4 stycznia 1999 r.,

4)  art. 8 k.p. poprzez jego błędne zastosowanie, w sytuacji braku podstaw do zastosowania tego przepisu.

Powołując się na wskazane zarzuty, strona apelująca wniosła o zmianę wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych za obie instancje, względnie o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania w tym zakresie, z uwagi na fakt nierozpoznania przez Sąd Rejonowy istoty sprawy, wraz z obowiązkiem orzeczenia o kosztach postępowania za obie instancje (apelacja pozwanego z dnia 13 października 2021 r., k. 245-249v. a.s.).

W odpowiedzi na apelację z dnia 28 grudnia 2021 r. pełnomocnik powoda wniósł o oddalenie apelacji i o zasądzenie od pozwanego kosztów procesu, a uzasadniając zgłoszone wnioski wskazał, że Sąd I instancji prawidłowo rozpatrzył i ocenił materiał dowodowy, stanowisko pozwanego związane z istnieniem po stronie powoda obowiązku złożenia dokumentów przez ogłoszeniem i wejściem w życie Ponadzakładowego Układu (...) tj. przed 1 marca 1999 r. jest wadliwa i nielogiczna, ponieważ już w styczniu 1999 r. (...) nie istniał, a tym samym nie mógł istnieć obowiązek narzucony przez ten dokument z przyczyn, które w dalszej części szerzej omówił (odpowiedź na apelację z dnia 28 grudnia 2021 r., k. 261- 262 a.s.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja strony pozwanej, jako niezasadna, podlegała oddaleniu. Środek zaskarżenia, wniesiony przez pozwanego, nie zawiera zarzutów mogących skutkować zmianą lub uchyleniem wyroku, a nadto w sprawie nie zachodziły okoliczności, które Sąd powinien wziąć pod uwagę z urzędu. Wyrok wydany przez Sąd I instancji został więc oceniony jako trafny i zawierający rozstrzygnięcie odpowiadające prawu.

Argumentacja pozwanego opiera się w głównej mierze na kwestionowaniu przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia ustaleń Sądu Rejonowego w zakresie spełnienia przez powoda warunków uprawniających do wypłaty nagrody jubileuszowej za przepracowane 45 lat z uwzględnieniem do stażu pracy okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia, co w konsekwencji miało prowadzić do naruszenia przepisów prawa materialnego. Po dokonaniu analizy przeprowadzonego postępowania i jego wyników, Sąd Okręgowy nie podzielił jednak stanowiska skarżącego.

Spośród podniesionych w apelacji zarzutów, jako pierwsze należało rozważyć zarzuty dotyczące naruszenia przez Sąd I instancji przepisów prawa procesowego, gdyż oceny zasadności naruszenia prawa materialnego można dokonywać wówczas, gdy stan faktyczny sprawy stanowiący podstawę rozstrzygnięcia został ustalony zgodnie z zasadami procedury cywilnej (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2004r., sygn. akt II CK 409/03). We wskazanym, poddanym analizie zakresie, osią zarzutów apelacji są uchybienia art. 233 § 1 k.p.c. Wskazany przepis i wyrażona w nim zasada swobodnej oceny dowodów narzuca na sądy obowiązek stosowania takiego rozumowania przy analizie materiału dowodowego, który jest zgodny z wymogami wyznaczonymi przepisami prawa procesowego, doświadczeniem życiowym oraz regułami logicznego myślenia. Sądy są obowiązane rozważyć materiał dowodowy w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny, jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, a także odnosząc je do pozostałego materiału dowodowego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 czerwca 1999r., II UKN 685/98). Podniesienie skutecznego zarzutu naruszenia przez sąd swobodnej oceny dowodów wymaga udowodnienia, że powyższa okoliczność nie zachodzi, konieczne jest zatem wskazanie nieprawidłowości procesu myślowego przeprowadzonego przez sąd, do których doszło przy przyjęciu kryteriów oceny dowodów lub stosowania kryteriów oceny podczas analizy dowodów. Nieprawidłowości powinny mieć charakter obiektywny, to jest niezależny od indywidualnych doświadczeń życiowych i poglądów stron. Nie jest wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu. W szczególności skarżący powinien wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłuszne im je przyznając (zob. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 23 stycznia 2001r., IV CKN 970/00; z dnia 12 kwietnia 2001r., II CKN 588/99; z dnia 10 stycznia 2002r., II CKN 572/99; z dnia 6 listopada 1998r., II CKN 4/98).

W analizowanej sprawie, wśród zarzutów dotyczących naruszenia ww. przepisu, najdalej idącymi są zarzuty pominięcia dokumentów znajdujących się w aktach osobowych A. F., które zdaniem pozwanego potwierdzały, że pracownik ten musiał wykazać dodatkowe okresy pracy przed 1 marca 1999 r. oraz wybiórczej i nielogicznej oceny zeznań świadka J. C. z pominięciem istotnych fragmentów jej zeznań tj. w części obejmującej twierdzenia związane z możliwością doliczenia dodatkowego okresu do stażu pracy, w tym okresu pracy w gospodarstwie wyłącznie do 1 marca 1999 r., co rodziło konieczność udokumentowania tego okresu do tego dnia oraz konieczności nabycia pierwszej nagrody jubileuszowej przez pracownika z uwzględnieniem dodatkowego okresu oraz brak istnienia wyjątków od tych zasad. W odniesieniu do powyższych zarzutów pozwany nie zaprezentował jednak okoliczności, które wskazywałyby na niezasadne pominięcie, czy nielogiczną ocenę ww. dowodów przez Sąd Rejonowy. Pozwany nie uwzględnił również tego co ustalił Sąd Rejonowy i co legło u podstaw ustaleń, a przecież w ustaleniach, których ten Sąd dokonał, nie pominął tego, że w pozwanej spółce przyjęto, że pracownicy mogą dokumentować inne okresy zaliczane do stażu pracy, niż okresy pracy w danej spółce, jedynie do dnia 1 marca 1999 r., a po tym dniu kadry odmawiały zaliczenia do stażu pracy tych innych okresów. Poza tym, niezależnie od tego, że Sąd Rejonowy wskazane okoliczności odnotował i odniósł się do nich w kontekście zeznań J. C., to podkreślenia wymaga, że przyjęcie takich zasad przez pracodawcę, nie oznacza, że były one zgodne z istniejącymi i obowiązującymi u pracodawcy regulacjami wynikającymi z Ponadzakładowego Układu (...), a ponadto, aby powód został zaznajomiony z takimi zasadami, na jakie wskazywała J. C.. Podkreślenia wymaga, że Sąd I instancji prawidłowo wprowadził do ustaleń faktycznych zeznania świadka J. C. oraz to, co z nich wynikało odnośnie powyższych okoliczności, które zostały zdaniem strony apelującej pominięte, wobec tego zarzut wybiórczej i nielogicznej oceny zeznań świadka J. C., jest całkowicie chybiony. W odniesieniu do zarzutu pominięcia przez Sąd I instancji dokumentów znajdujących się w aktach osobowych A. F., należy wskazać, że dowód ten owszem potwierdzał, że pracownik ten wykazał dodatkowe okresy pracy przed 1 marca 1999 r., jednakże z dokumentów tych nie wynika, aby istniał po jego stronie taki obowiązek, ponieważ brak jest w aktach osobowych A. F. takiego dokumentu, który na to wskazywał. Jak już zostało to słusznie podkreślone przez Sąd Rejonowy, z punktu 4 pisma pracodawcy z dnia 16 czerwca 1999 r. (k. 40) wynika, że udokumentowane przez pracownika, po wejściu w życie ponadzakładowego układu (...) dodatkowe okresy zatrudnienia, a także okresy zrównane z okresami zatrudnienia lub zaliczalne, zgodnie z przepisami zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. podlegają wliczeniu do stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej tylko w tym przypadku, gdy okres pracy uprawniający do nagrody (łącznie z okresem dodatkowo udokumentowanym) upływa przed dniem 1 marca 1999 r. Pracodawca sam więc uznał, że należy zaliczyć te okresy wynikające z innych aktów prawnych, o ile upłynęły one przed dniem 1 marca 1999r. W żadnym miejscu pracodawca nie wymagał, aby udokumentować je przed tym dniem, tylko żeby te okresy, które należy zaliczyć do okresu pracy uprawniającego do nagrody upłynęły przed tym dniem. Powoływanie się w tym zakresie na okoliczność, że inny pracownik pozwanego udokumentował takie okresy przez 1 marca 1999 r., nie powoduje, że taka sama procedura powinna być przenoszona do sprawy niniejszej, a tworzenie w ten sposób zasady, która powinna być stosowana także do powoda jest zbyt daleko idąca. Przedmiotowa sprawa skupia się bowiem, na okolicznościach dotyczących powoda, a mianowicie do istnienia po jego stronie uprawnień do nagrody jubileuszowej, na takich zasadach, jakie umożliwiają wewnętrzne uregulowania obowiązujące u pracodawcy. Nieprawidłowe jest więc powoływanie się w tym zakresie na sytuację innego pracownika, która jest odmienna od tej, która jest badana w tej sprawie. Sąd jest zobowiązany do badania okoliczności danej sprawy w odniesieniu przede wszystkim do osoby powoda, a nie do innych pracowników pozwanej. Sąd Okręgowy uznał więc, że powyższe zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie.

Jako niezasadny Sąd Okręgowy ocenił również i ten zarzut pozwanego, który dotyczy braku poczynienia jakichkolwiek rozważań na tle wyjaśnień Dyrekcji Generalnej (...) z dnia 16 czerwca 1999 r., podczas, gdy dokument ten miał wiążące znaczenie dla PNI, a z jego postanowień wynika wprost, iż udokumentowane przez pracownika, po wejściu w życie (...), dodatkowe okresy zrównane z okresami zatrudnienia lub zaliczalne podlegają wliczeniu do stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej, tylko w tym wypadku gdy okres uprawniający do nagrody (łącznie z okresem dodatkowo udokumentowanym) upływa przed dniem 1 marca 1999 r. Wbrew twierdzeniu skarżącego w tym zakresie lektura uzasadnienia Sądu I instancji prowadzi do wniosku, że Sąd Rejonowy nie tylko poczynił rozważania w odniesieniu do tego dowodu, ale także wprowadził ten dowód do ustaleń faktycznych i dokonał jego oceny. W kontekście powyższego zarzut ten jest całkowicie nietrafiony.

Uwzględniając wskazane okoliczności, Sąd II instancji doszedł do przekonania, że ustalenia poczynione przez Sąd Rejonowy są prawidłowe. Wbrew twierdzeniom apelacji, Sąd Rejonowy należycie wskazaną kwestię spełnienia przez powoda warunków uprawniających do wypłaty nagrody jubileuszowej za przepracowane 45 lat z uwzględnieniem do stażu pracy okresu jego pracy w gospodarstwie rolnym rodziców po ukończeniu 16 roku życia, przeanalizował i doszedł do prawidłowych wniosków. Przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia ustalenia faktyczne - wskazujące na to między innymi, że powód nie został powiadomiony o takim wymogu przez pracodawcę i nie wiedział, że według pracodawcy powinien udokumentować już przed dniem 1 marca 1999 r. okres pracy w gospodarstwie rolnym i przed tym dniem złożyć wniosek o zaliczenie tego okresu na poczet stażu uprawniającego go do nagrody jubileuszowej, a układ zakładowy funkcjonujący w pozwanej spółce w momencie złożenia wniosku o wypłacenie nagrody jubileuszowej przez powoda umożliwiał zaliczenie do stażu pracy także innych okresów, w tym okresów wynikających z ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy- zawierają dostateczną ilość informacji pozwalających na poddanie tej kwestii analizie. Takiej właśnie analizy Sąd I instancji dokonał w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, a sformułowany w powyższym kontekście zarzut apelacyjny, dotyczący naruszenia art. 233 § 1 k.p.c., jest chybiony.

Przechodząc do zarzutów dotyczących naruszenia przepisów prawa materialnego, wskazać należy, że Sąd Okręgowy nie podzielił żadnego z nich. Przede wszystkim niesłuszny jest zarzut naruszenia ust. 14 załącznika nr 11 do Ponadzakładowego Układu (...) z dnia 4 stycznia 1999 r., ust. 14 załącznika nr 8 do Ponadzakładowego Układu (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., ust. 13 załącznika nr 5 do Zakładowego Układu (...) z dnia 12 marca 2008 r., co według pozwanego miałoby nastąpić poprzez błędne przyjęcie przez Sąd Rejonowy, że literalna i funkcjonalna wykładnia ww. postanowień (...) i (...) prowadzi do wniosku, że regulacje w nich wskazane mają charakter jedynie gwarancyjny oraz, że pracownik mógł bez przeszkód udokumentować dodatkowy okres pracy po dniu 1 marca 1999 r. Zdaniem Sądu Okręgowego, interpretacja ww. postanowień (...) i (...) dokonana przez Sad I instancji nie budzi wątpliwości. Sąd Okręgowy podzielił interpretację postanowień ust. 14 załącznika nr 11 do Ponadzakładowego Układu (...) z dnia 4 stycznia 1999 r., ust. 14 załącznika nr 8 do Ponadzakładowego Układu (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., ust. 13 załącznika nr 5 do Zakładowego Układu (...) z dnia 12 marca 2008 r., zaprezentowaną przez Sąd I instancji. Wbrew twierdzeniom strony apelującej treść omawianych norm nie zawiera zastrzeżenia, co do konieczności udokumentowania przed dniem 1 marca 1999 r. okresu pracy w gospodarstwie rolnym. Ust. 14 załącznika nr 11 do Ponadzakładowego Układu (...) z dnia 4 stycznia 1999 r., stanowi, że pracownikowi zatrudnionemu w dniu wejścia w życie Układu (z dniem 1 marca 1999r.), który przed tym dniem nabył prawo do nagrody jubileuszowej w związku z wliczeniem okresów wymienionych w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalenia okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358), a także wcześniejszych przepisów oraz indywidualnych decyzji, okresy te podlegają wliczeniu na dotychczasowych zasadach przy ustalaniu prawa do kolejnych nagród, przy czym podstawę wymiaru za okresy zatrudnienia poza przedsiębiorstwem (...) stanowi 50% miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego przysługującego pracownikowi w dniu nabycia prawa do nagrody. Podkreślenia wymaga fakt, że gdyby nawet uznać, że zapisy ww. postanowień (...) i (...) są niejednoznaczne i umożliwiają różne sposoby interpretacji, to w przypadku pojawienia się wątpliwości, należało zinterpretować je na korzyść pracownika. W ocenie Sądu Okręgowego wątpliwości takie w niniejszej sprawie nie istniały. Z zapisu ust. 14 załącznika nr 8 do (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., wynika że pracownikowi zatrudnionemu w dniu wejścia w życie Układu, który przed tym dniem nabył prawo do nagrody u pracodawców z uwzględnieniem innych okresów niż określone w ust. 1 (czyli okresów pracy na kolei), wymienionych w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalenia okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358), a także wymienionych we wcześniejszych przepisach oraz na podstawie indywidualnych decyzji, przy ustalaniu prawa do kolejnych nagród wlicza się także te okresy, z zastrzeżeniem ust. 15. A z zapisu ust. 13 załącznika nr 5 do Zakładowego Układu (...) z dnia 12 marca 2008 r. wynika, że pracownikowi przysługuje nagroda jubileuszowa za pracę na kolei (ust. 1). Nagroda ta przysługuje po przepracowaniu 45 lat w wysokości 700% podstawy wymiaru (ust. 5 pkt 7). W razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania stosunku pracy, prawo do tej nagrody przysługuje w dniu rozwiązania stosunku pracy (ust. 8). Pracownikowi zatrudnionemu w dniu wejścia w życie (...), który przed tym dniem nabył prawo do nagrody u pracodawców z uwzględnieniem innych okresów niż określone w ust. 1, wymienionych w zarządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. w sprawie ustalania okresów pracy i innych okresów uprawniających do nagrody jubileuszowej oraz zasad jej obliczania i wypłacania (MP nr 44, poz. 358), a także wymienionych we wcześniejszych przepisach oraz na podstawie indywidualnych decyzji, przy ustalaniu prawa do kolejnych nagród wlicza się także te okresy, z zastrzeżeniem ust. 14 (ust. 13).

W ocenie Sądu powyższe zapisy należy rozumieć więc w ten sposób, że udokumentowane przez pracownika, po wejściu w życie ponadzakładowego układu (...) dodatkowe okresy zatrudnienia, a także okresy zrównane z okresami zatrudnienia lub zaliczalne, zgodnie z przepisami zarządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23 grudnia 1989 r. podlegają wliczeniu do stażu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej tylko w tym przypadku, gdy okres pracy uprawniający do nagrody (łącznie z okresem dodatkowo udokumentowanym) upływa przed dniem 1 marca 1999 r.

Należy podkreślić, że Zakładowy Układ (...) z dnia 1 lipca 2014 r., określający prawa i obowiązki stron stosunku pracy, zaliczany jest do źródeł prawa pracy (art. 9 § 1 k.p.). Tym samym do interpretacji jego postanowień zastosowanie mają ogólne zasady wykładni powszechnie obowiązujących aktów prawnych, w tym zasada, zgodnie z którą wykładnia językowa ma prymat przed pozostałymi metodami wykładni tekstów prawnych. Odstąpienie od wykładni językowej jest możliwe jedynie w sytuacji, gdy jej zastosowanie prowadzi do wniosków rażąco niesprawiedliwych, absurdalnych lub irracjonalnych. Jeśli w wyniku zastosowania wykładni językowej uda się ustalić pozbawione cech niedorzeczności znaczenie interpretowanej normy, nie ma konieczności sięgania po argumenty celowościowe czy też funkcjonalne (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 maja 1998 r., sygn. akt I CKN 664/97, OSNC 1999, nr 1, poz. 7). Odejście od jasnego, jednoznacznego sensu przepisu z naruszeniem wskazanych reguł, skutkuje dokonaniem tzw. wykładni prawotwórczej, będącej przykładem wykładni contra legem. Literalna interpretacja spornych zapisów Zakładowego Układu (...) jest zgodna ze sposobem rozumienia jego zapisów przez powoda. Tym bardziej niedopuszczalne jest zatem – w imię uwzględnienia niewykazanych w niniejszym postępowaniu intencji pracodawcy - dokonanie interpretacji zarówno sprzecznej z literalnym brzemieniem Zakładowego Układu (...), jak i jednocześnie niekorzystnych dla pracownika.

W związku z tym nieuprawnione jest odstąpienie od jednoznacznego brzmienia i sensu aktualnie obowiązującego w chwili zakończenia stosunku pracy powoda (...) z dnia 2 grudnia 2002 r., a więc należy rozpatrywać przepisy jego załącznika nr 8. Załącznik nr 8 co do zasady powtarza regulację zawartą w załączniku nr 11 do (...) z dnia 4 stycznia 1999 r., jednak odnosząc się do dnia wejścia w życie (...) z dnia 2 grudnia 2002 r. i gwarantując dalsze zaliczenie do stażu pracy wszelkich okresów, które zostały do tego stażu zaliczone przed dniem wejścia w życie tego nowszego (...). Stąd też należało uznać, że (...) nie wskazywał daty granicznej na złożenie odpowiednich dokumentów o doliczenie dodatkowego okresu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej do dnia 1 marca 1999 r. Sąd Rejonowy prawidłowo przyjął, wbrew stanowisku strony skarżącej, że powód wykazał, że okres od 29 kwietnia 1969 r. do 15 czerwca 1971 r. powinien zostać w jego przypadku zaliczony do stażu pracy uprawniającego go do otrzymania nagrody jubileuszowej w pozwanej spółce. Z dokumentacji załączonej do akt sprawy nie wynika, by powód na mocy obowiązującego w spółce (...) lub innych obowiązujących u pracodawcy regulacji, był poinformowany o obowiązku przedstawienia dokumentów o doliczenie dodatkowego okresu pracy uprawniającego do nagrody jubileuszowej do dnia 1 marca 1999 r. Jeżeli intencją strony pozwanej było przyjęcie innych rozwiązań, to powinno to zostać wyrażone wprost i bezpośrednio w Zakładowym Układzie (...). W sytuacji braku takich zapisów przedmiotowej woli pracodawcy nie można domniemywać.

Podsumowując, Sąd II instancji jako bezzasadne ocenił zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego. Ocena taka dotyczy również zarzutu naruszenia art. 241 ⁶ k.p. oraz art. 8 k.p., które w świetle powyższych rozważań były również niezasadne. W kontekście zarzutu naruszenia art. 8 k.p., dodatkowo należy podnieść, że Sąd Rejonowy w rozważaniach prawnych jedynie wskazał na możliwość zastosowania tego przepisu w przedmiotowej sprawie i wskazał z jakich powodów byłoby to uzasadnione w przypadku powoda. Sąd I instancji natomiast nie orzekał w przedmiotowej sprawie na podstawie tego przepisu, w konsekwencji nie sposób uznać, że możliwe byłoby jego błędne zastosowanie, na co pozwany wskazywał w apelacji.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd II instancji ocenił, że zaskarżone rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego jest prawidłowe. Sąd ten dokładnie ustalił stan faktyczny, dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego, jak również zasadnie i adekwatnie do ustalonego stanu faktycznego wskazał i zastosował przepisy prawa, stanowiące podstawę rozstrzygnięcia. Apelacja powoda nie zawiera natomiast argumentów mogących wzruszyć kwestionowane rozstrzygnięcie. Stanowi jedynie polemikę z prawidłowymi ustaleniami Sądu Rejonowego. W tej sytuacji Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację jako bezzasadną.

W drodze dokonanej przez Sąd II instancji kontroli zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego, zasadnym okazało się sprostowanie niedokładności w wyroku tego Sądu w punktach 1 i 2 poprzez wpisanie prawidłowej nazwy pozwanego tj. Syndyka Masy Upadłości Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w upadłości likwidacyjnej z siedzibą w W.. Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 350 § 1 k.p.c. sprostował z urzędu niedokładności w wyroku Sądu Rejonowego o czym orzekł w punkcie 1 sentencji wyroku.

O kosztach zastępstwa procesowego w drugiej instancji Sąd Okręgowy orzekł w punkcie 3 sentencji wyroku, mając na względzie art. 98 k.p.c. Kwota kosztów zastępstwa procesowego, wynosząca 900 zł, została ustalona w oparciu o § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).

Sędzia Małgorzata Jarząbek