Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 listopada 2024 roku

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Agnieszka Stachurska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 6 listopada 2024 roku w Warszawie

sprawy A. Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o świadczenie rehabilitacyjne

w związku z odwołaniem A. Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 1 lutego 2023r., znak: (...) oraz

z dnia 20 lutego 2023r., znak: (...)

na skutek apelacji wniesionej przez organ rentowy

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 6 czerwca 2024r., sygn. akt VI U 161/23

oddala apelację.

sędzia Agnieszka Stachurska

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 6 czerwca 2023r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, orzekając w sprawie odwołania A. Ł. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 1 lutego 2023 roku, znak: (...) oraz od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 20 lutego 2023 roku, znak: (...) zmienił obie zaskarżone decyzje, w ten sposób, że przyznał A. Ł. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres od 23 listopada 2022 roku do 28 lutego 2023 roku.

Sąd Rejonowy ustalił, że 25 maja 2022 roku ubezpieczona uległa wypadkowi przy pracy w postaci upadku ze schodów, który skutkował mnogim złamaniem podudzia i urazem skrętnym stawu skokowego. W następstwie tego była hospitalizowana w Szpitalu (...), gdzie przeszła operację założenia zespolenia na złamanej nodze. Po wyjściu ze szpitala odbyła rehabilitację powypadkową w (...) Publicznym Szpitalu (...) w O. oraz odbywała cykliczne kontrolne wizyty u lekarza ortopedy w przychodni przy Szpitalu (...), w trakcie których lekarz badał i oceniał stan zrostu złamanych kości. 2 listopada 2022 roku ubezpieczona otrzymała skierowanie na pilne wyjęcie zespolenia kości i przyjęcie do szpitala. Po przyjęciu ubezpieczonej do szpitala w trybie pilnym, z uwagi na nasilone dolegliwości bólowe oraz trudności w poruszaniu się, w dniu 3 lutego 2023 roku odbyła się operacja usunięcia materiału zespalającego w całości. Ubezpieczona po 23 listopada 2022 roku była nadal niezdolna do pracy w okresie kolejnych 3 miesięcy. Leczenie oraz rehabilitacja po wyczerpaniu zasiłku chorobowego rokowały odzyskanie przez ubezpieczoną zdolności do pracy, zostały zakończone w dniu 28 lutego 2023 roku.

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił w oparciu o dowody z akt organu rentowego oraz dokumentację medyczną. Rozstrzygającym dla Sądu był dowód z opinii biegłego z zakresu ortopedii i traumatologii. Sąd Rejonowy podzielił w całości wnioski zawarte w tej opinii. Miał przy tym na uwadze to, że ZUS złożył wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego tej specjalności, jednak wniosek ten nie został należycie umotywowany i wobec tego zmierzał jedynie do przedłużenia postępowania, stanowiąc polemikę z wnioskami biegłego. ZUS nie wskazał konkretnych błędów biegłego, czy zastrzeżeń do wydanej opinii, ograniczając się do wskazania, że według organu nie przytoczono danych i nowych dokumentów medycznych potwierdzających pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonej. Ocena lekarza orzecznika ZUS oraz komisji lekarskiej ZUS w zakresie zdolności do pracy ubezpieczonej została jednak dokonana w trybie zaocznym, bez przeprowadzenia badania klinicznego, dokładnego wywiadu oraz wnikliwej analizy okoliczności. Organ rentowy sformułował więc swoje stanowisko jedynie w oparciu o dane zawarte w karcie informacyjnej z rehabilitacji ubezpieczonej, odbytej w okresie między 28 lipca a 19 sierpnia 2022 roku, uznając, iż wynikająca z nich poprawa stanu zdrowia ubezpieczonej może stanowić podstawy przyjęcia, iż nie jest ona niezdolna do pracy. Sąd Rejonowy ocenił to jako niewłaściwe z uwagi na wnioski wynikające z opinii biegłego sądowego, który przeprowadził dokładne badanie kliniczne A. Ł. oraz wobec faktu, iż ubezpieczona od dnia wypadku aż do zakończenia leczenia przypadającego na koniec lutego 2023r. była uznawana przez lekarza ortopedę prowadzącego leczenie, przeprowadzającego cykliczne badania na wizytach kontrolnych, za niezdolną do pracy. Ponadto wpis w karcie informacyjnej (...) w O. został zakwestionowany w opinii biegłego sądowego ortopedy jako mało wiarygodny i sprzeczny ze stanem faktycznym. Biegły wyczerpująco odniósł się do całej zgromadzonej w aktach sprawy dokumentacji medycznej. Ponadto, co wskazano już wyżej, bezpośrednie badanie przez biegłego pozwoliło na pełniejszą ocenę stanu zdrowia ubezpieczonej. Wobec powyższego Sąd Rejonowy ocenił, że wniosek ZUS zmierza jedynie do przedłużenia postępowania i jako taki został pominięty postanowieniem z dnia 20 marca 2024 roku.

Dokonując rozważań prawnych, Sąd I instancji przypomniał, że zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022r., poz. 1732; dalej też jako: ustawa zasiłkowa) świadczenie rehabilitacyjne przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują odzyskanie zdolności do pracy; świadczenie rehabilitacyjne przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy.

Sąd Rejonowy wskazał, że w toku postępowania, w oparciu o opinię biegłego z zakresu (...), ustalił, że ubezpieczona po wykorzystaniu okresu zasiłkowego z dniem 23 listopada 2022 roku była dalej niezdolna do pracy, co wynikało z kontynuowania przez nią leczenia ortopedycznego po złamaniu nogi, a stan jej zdrowia uzasadniał przyznanie świadczenia rehabilitacyjnego od dnia 23 listopada 2022 roku na okres 3 miesięcy. Leczenie oraz rehabilitacja po wyczerpaniu zasiłku chorobowego rokowały odzyskanie przez ubezpieczoną zdolności do pracy, co ostatecznie nastąpiło 1 marca 2023 roku. Sąd Rejonowy w całości podzielił wnioski z opinii biegłego ortopedy i przyznał A. Ł. prawo do świadczenia rehabilitacyjnego. Nastąpiło to na okres do końca lutego 2023 roku, mając na uwadze dokumentację medyczną ze szpitala, zgodnie z którą leczenie i rehabilitacja zostały zakończone w dniu 28 lutego 2023 roku, co pokrywa się z wnioskami z opinii biegłego, który wskazał, że w lutym 2023 roku doszło do zakończenia leczenia. Co prawda 3 miesiące liczone po 30 dni od dnia 23 listopada 2022 roku wskazują na datę 20 lutego 2023 roku, jako datę końcową przyznania prawa do świadczenia rehabilitacyjnego, jednak mając na uwadze wyżej wskazany dokument z k. 5 akt sprawy VI U 201/23 Sąd uznał, że prawo do tego świadczenia powinno zostać przyznane do dnia 28 lutego 2023 roku włącznie (wyrok z dnia 6 czerwca 2023r. – k. 84 a.s., uzasadnienie wyroku – k. 91 – 92 a.s.).

Apelację od powyższego wyroku złożył Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W., zarzucając mu:

1.  naruszenie przepisów postępowania mające istotny wpływ na treść rozstrzygnięcia, tj. art. 233 § 1 k.p.c. w zw. art. 232 k.p.c., art. 316 § 1 k.p.c. oraz art. 328 § 2 k.p.c., poprzez błędną, sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę materiału dowodowego, tj. dokumentów dołączonych do akt sprawy i opinii biegłego;

2.  naruszenie prawa materialnego, tj. art. 18 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa poprzez uznanie, że A. Ł. przysługuje świadczenie rehabilitacyjne do 28 lutego 2023r.;

3.  naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj. przepisów art. 233 § 1 k.p.c. oraz art. 286 k.p.c. w zw. z art. 277 k.p.c. poprzez uznanie opinii biegłego za kompletną, wyczerpującą i wystarczającą do wydania prawidłowego rozstrzygnięcia w sprawie, pomimo że zawierała nieprawidłowe wnioski.

Wskazując na powyższe pełnomocnik organu rentowego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie odwołania i zasądzenie od ubezpieczonej A. Ł. kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych za obydwie instancje. W uzasadnieniu apelacji podkreślił, że Sąd I instancji dokonał nieprawidłowych ustaleń faktycznych i w sposób sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego dokonał oceny materiału dowodowego, poprzez przyjęcie, że opinia biegłego sądowego, na której się oparł, jest rzetelna. Komisja Lekarska w orzeczeniu uwzględniała dane kliniczne zawarte w karcie informacyjnej z rehabilitacji w okresie z sierpnia 2022r. W dokumentacji medycznej stwierdzono poprawę funkcjonalną z oceną w dniu wypisu. Taki stan kliniczny, jaki został opisany w karcie z wypisu, nie potwierdza niezdolności do pracy u pracownika umysłowego. Brak jest w aktach sprawy oraz dokumentacji medycznej danych o pogorszeniu stanu zdrowia po tym wypisie. Brak jest również przesłanek do przyznania świadczenia rehabilitacyjnego 28 lutego 2023r. (apelacja organu rentowego – k. 95 – 96 a.s.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd I instancji poczynił prawidłowe ustalenia faktycznie, przeprowadził wystarczające postępowanie dowodowe, a następnie dokonał poprawnej oceny zebranych dowodów i wyciągnął właściwe wnioski, które legły u podstaw wydania zaskarżonego wyroku. W związku z powyższym Sąd Okręgowy zaaprobował w pełni ustalenia faktyczne Sądu Rejonowego, przyjmując je za własne, co z kolei oznacza, że zbędne jest ich szczegółowe powtarzanie.

Stanowisko organu rentowego wyrażone w apelacji skupiło się na zakwestionowaniu przeprowadzonego przez Sąd I instancji postępowania dowodowego w zakresie nieprawidłowej oceny materiału dowodowego poprzez uznanie opinii biegłego sądowego z zakresu (...) za kompletną, wyczerpującą i wystarczającą do wydania prawidłowego rozstrzygnięcia w sprawie, podczas gdy – zdaniem organu rentowego – opinia zawierała nieprawidłowe wnioski. Z tego powodu, według Zakładu, zachodziła konieczność opiniowania przez innego biegłego z zakresu ortopedii, a nieuwzględnienie przez sąd złożonego w tym przedmiocie wniosku doprowadziło do wadliwej zmiany decyzji i wydania błędnego orzeczenia poprzez przyznanie A. Ł. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego.

Przesłanki pominięcia przez sądu dowodu wskazuje art. 235 ^{( 2)} k.p.c. , zgodnie z którym sąd może w szczególności pominąć dowód, którego przeprowadzenie wyłącza przepis kodeksu; mający wykazać fakt bezsporny, nieistotny dla rozstrzygnięcia sprawy lub udowodniony zgodnie z twierdzeniem wnioskodawcy; nieprzydatny do wykazania danego faktu; niemożliwy do przeprowadzenia; zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania, jak również, gdy wniosek strony nie odpowiada wymogom art. 235 ^{( 1)} k.p.c., a strona mimo wezwania nie usunęła tego braku. Zgodnie z § 2 wskazanego przepisu, pomijając dowód, sąd wydaje postanowienie, w którym wskazuje podstawę prawną tego rozstrzygnięcia. Ocena dowodu dokonywana jest na podstawie przekonań sądu, jego wiedzy i doświadczenia życiowego. Powinna ona uwzględniać wymagania prawa procesowego, wskazania wiedzy naukowej, reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny ma obowiązek rozważyć materiał dowodowy jako całość, dokonując wyboru określonych środków dowodowych i – ważąc ich wiarygodność oraz moc – odnieść je do pozostałego materiału dowodowego (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 10 czerwca 1999r., II UKN 685/98; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 10 stycznia 2019r. I ACa 563/18). Powyższa zasada ulega pewnej modyfikacji w kontekście dowodu z opinii biegłego (jak również opinii instytutu naukowego lub naukowo-badawczego). Dowód ten podlega oczywiście ocenie na podstawie art. 233 § 1 k.p.c. , przy czym z uwagi na swoistość tego środka dowodowego, w orzecznictwie wypracowano szczególne kryteria jego oceny. Wskazuje się jednolicie, że opinia nie może podlegać ocenie sądu w warstwie dotyczącej przedstawionych poglądów naukowych lub dotyczących wiedzy specjalistycznej (naukowej, technicznej, medycznej) nawet jeśli członkowie składu orzekającego taką wiedzę posiadają. Ocenie podlega wyłącznie zgodność z materiałem procesowym przyjętych założeń faktycznych, podstawy metodologiczne, transparentność, kompletność, spójność wywodu i wreszcie zgodność wniosków opinii z zasadami logiki, wiedzy powszechnej i doświadczenia życiowego (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 20 września 2019r., I ACa 395/18).

W przedmiotowej sprawie Sąd I instancji ocenił opinię biegłego R. K. przy zastosowaniu ww. kryteriów. Ocena ta jest wnikliwa, wszechstronna i wyczerpująco umotywowana. Sąd wskazał okoliczności, z powodu których oparł się na tej opinii oraz umotywował przyczyny pominięcia wniosku organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego ortopedy i traumatologa.

Przypomnieć należy, że sąd nie ma obowiązku dopuszczania dowodu z dalszej opinii tych samych biegłych lub innych biegłych, jeżeli już sporządzona w sprawie opinia jest jednoznaczna i tak przekonująca, że określoną okoliczność uznaje za wyjaśnioną. Potrzeba powołania innego biegłego nie może być jedynie wynikiem niezadowolenia strony z dotychczas złożonych opinii, lecz musi być następstwem umotywowanej krytyki dotychczasowych opinii. Należy podkreślić, że nie ma uzasadnienia wniosek o powołanie kolejnego biegłego jedynie w sytuacji, gdy złożone opinie są niekorzystne dla strony. Dopuszczenie dodatkowej opinii w takiej sytuacji prowadziłoby bowiem do uwzględnienia kolejnych wniosków strony dopóty, dopóki nie zostałaby złożona opinia w pełni ją zadawalająca, co jest niedopuszczalne (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 14 lipca 2021r., III AUa 19/21).

Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska organu rentowego w zakresie, w jakim organ wskazywał na naruszenie prawa procesowego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy poprzez obdarzenie przymiotem wiarygodności opinii biegłego i oparcie się na niej przy ustalaniu faktów odnośnie stanu zdrowia A. Ł.. Zdaniem Sądu Okręgowego, analiza treści opinii biegłego dawała jednoznaczne podstawy do dokonania jej oceny w taki sposób, w jaki uczynił to Sąd I instancji. Biegły w opinii sposób jednoznaczny udzielił odpowiedzi na stawiane przed nim pytania, co poprzedzone było dokonaniem szczegółowej analizy stanu zdrowia ubezpieczonej, wskazując na okoliczności medyczne istotne z perspektywy oceny jej schorzenia w kontekście istnienia u niej niezdolności do pracy także po dniu 23 listopada 2022r. i dalej przez okres trzech miesięcy.

Zdaniem Sądu Okręgowego w postępowaniu pierwszo instancyjnym prawidłowo ustalono, że ubezpieczona po wyczerpaniu okresu zasiłkowego nie odzyskała pełnej zdolności do pracy i z tego powodu zasadnym było w przyznanie jej świadczenia rehabilitacyjnego na dalszy okres od dnia 23 listopada 2022r. celem leczenia usprawniającego, ponieważ istniały rokowania co do powrotu do pracy. Zgodnie natomiast z art. 18 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 1999r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2022r., poz. 1732), świadczenie to przysługuje przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. Sąd I instancji – bazując na prawidłowo ocenionej opinii biegłego R. K., która wskazywała upływ 3 miesięcy jako okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, co przypadało na luty 2023r. i korespondujące z nią dane wynikające z dokumentacji medycznej ze szpitala, zgodnie z którą leczenie i rehabilitacja zostały zakończone w dniu 28 lutego 2023 roku – uznał, że świadczenie rehabilitacyjne należy przyznać do tego dnia.

Wobec całokształtu powyższych rozważań, zarzuty organu rentowego dotyczące nieprawidłowej oceny dowodów poprzez oparcie się na opinii biegłego R. K.
i pominięciu wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego są niezasadne.
W konsekwencji, za chybiony należy uznać również zarzut naruszenia prawa materialnego, tj. art. 18 ust. 1 i 2 ustawy świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Sąd I instancji po prawidłowym ustaleniu stanu faktycznego, należycie zastosował normę wynikającą ze wzmiankowanego przepisy i uznając, że A. Ł. spełnia wymienione w nim przesłanki – przyznał jej świadczenie rehabilitacyjne od 23 listopada 2022r. do 28 lutego 2023r.

Mając na względzie powyższe Sąd Okręgowy uznał, że apelacja nie zawierała zarzutów skutkujących zmianą lub uchyleniem zaskarżonego wyroku. W sprawie nie zachodziły nadto okoliczności, które Sąd Okręgowy winien wziąć pod uwagę z urzędu. Wyrok wydany przez Sąd I instancji zawiera trafne i odpowiadające prawu rozstrzygnięcie, zaś w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie występują przesłanki zaskarżenia mogące ten wyrok wzruszyć. Organ rentowy nie wykazał zasadności swojej argumentacji w sposób przekonujący. Sąd Okręgowy uznał, że Sąd Rejonowy słusznie zmienił zaskarżone decyzje poprzez przyznanie A. Ł. prawa do świadczenia rehabilitacyjnego na wskazany w zaskarżonym wyroku okres.

Z powodu wymienionych okoliczności, stosując normę art. 385 k.p.c. , orzeczono
o oddaleniu apelacji.

sędzia Agnieszka Stachurska