Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 czerwca 2020 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Protokolant: st. sekr. sądowy Anna Kapanowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 czerwca 2020 r. w Warszawie

sprawy E. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o kapitał początkowy

na skutek odwołania E. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddział w W.

z dnia 30 maja 2019 r. znak: (...)-2019

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyjmuje do wyliczenia kapitału początkowego okres zatrudnienia E. W.
w (...) w okresie od 1 września 1991 r. do 31 grudnia 1996 r. jako okres składkowy.

Sygn. akt VII U 3838/19

UZASADNIENIE

W dniu 27 czerwca 2019r. (data prezentaty w ZUS) E. W. złożył
za pośrednictwem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddziału w W. Inspektorat w L. odwołanie od decyzji ww. organu rentowego z dnia 30 maja 2019r. Znak: (...)-2019, zaskarżając ją w całości. Odwołujący zarzucił skarżonej decyzji:

–

naruszenie przepisu art. 174 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.1998 Nr 162 poz.118) (dalej jako: Ustawa) poprzez nie uwzględnienie do okresu składkowego okresu pracy Odwołującego od 01.09.1991r. do 31.12.1996r. do ustalenia wartości kapitału początkowego, podczas gdy Odwołujący w tym okresie świadczył pracę w (...)/Międzynarodowej Pomocy (...)

–

błędną ocenę dokumentacji znajdującej się w aktach Odwołującego, poprzez przyjęcie przez Organ, że nie ma możliwości zidentyfikowania osoby, która złożyła podpis na dokumencie potwierdzającym okres zatrudnienia

W oparciu o powyższe zarzuty odwołujący wniósł o zmianę decyzji poprzez ustalenie, że do wysokości kapitału początkowego zalicza się okres zatrudnienia od 01.09.1991r. do 31.121.996r. w (...).

W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że będąc zatrudnionym w (...) podlegał Postanowieniom umowy o (...) - Dziennik Ustaw - załącznik do nru 37, poz. 290 z dnia 21 listopada 1988r. Jego okres zatrudnienia to okres od 01.09.1991r. do 31.12.1996r. Sprawami kadrowymi zajmowała się wówczas Pani A. B. obecnie O.. Jako asystent ds. personalnych wystawiła i podpisała dokument złożony do ustalenia kapitału początkowego. Odwołujący podnosił, iż dokumenty wystawiane przez Panią B. nie były kwestionowane przez Organ w toczących się przed Sądem Okręgowym postępowaniach osób zatrudnionych w (...); Pani Garbarskiej-N. - sygn. akt VII U 466/07 i Pani B. S. - sygn. akt VII U 715/16. (odwołanie k. 3-3v. a.s.).

Na rozprawie w dniu 5 czerwca 2020 r. pełnomocnik odwołującego wniósł o zaliczenie okresu od 1 września 1991 r. do 31 grudnia 1996 t. do obliczenia kapitału początkowego bez ustalenia wysokości wynagrodzenia za ten okres (protokół rozprawy z dnia 5 czerwca 2020 r. k. 66 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 22 lipca 2019r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddział w W. wniósł o oddalenie odwołania E. W. od decyzji z dnia 30.05.2019r., znak (...)-2019 na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c.

Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy wskazał, iż zaskarżoną decyzją z dnia 30.05.2019r. w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2018r., poz. 1270) ustalił E. W. kapitał początkowy, który na dzień 01.01.1999r. wyniósł 96 541, 28zł.

Na podstawie dokumentów załączonych do wniosku Oddział uznał, że w okresie od 01.09.1967r. do 31.12.1998r. wnioskodawca udowodnił 21 lat, 1 miesiąc i 10 dni okresów składkowych. Do obliczenia podstawy wymiaru kapitału początkowego oraz obliczenia wskaźnika wysokości tej podstawy przyjęto przeciętną podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia tj. 1970-1973, 1975—1981, 1984-1988, 1990-1991, 1997-1998. Wyliczony z tego okresu wskaźnik wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego wyniósł 74,30%.

Zgodnie z § 22 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11.10.2011r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno - rentowych (Dz. U. z 2011r. Nr 237, poz. 1412 ze zm.) jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument. Przy czym, zgodnie ze wzorem świadectwa pracy stanowiącym załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15.05.1996r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (Dz. U z 1996r., Nr 60, poz.282) świadectwo pracy powinno w szczególności zawierać imię i nazwisko osoby, której dotyczy, datę podjęcia i ustania zatrudnienia i rodzaj wykonywanej czynności. Dalszym takim elementem jest niewątpliwie zaopatrzenie świadectwa w imienną pieczęć służbową osoby wystawiającej świadectwo - pracodawcy lub osoby działającej w jego imieniu.

Mając powyższe na uwadze do ustalenia kapitału początkowego organ rentowy nie uwzględnił okresu zatrudnienia odwołującego w firmie (...) od 01.09.1991r. do 31.12.1996r. bowiem zaświadczenie za powyższy okres nie spełnia wymogów formalnych tj. nie jest możliwa identyfikacja osoby, która złożyła podpis posługując się formułą „Z up” ( odpowiedź na odwołanie k. 5-5v. a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

E. W. był zatrudniony w organizacji (...) w charakterze asystenta administracyjnego w okresie od 1 września 1991 r. do 31 grudnia 1996 r. (...) Pomoc Polskim Przedsiębiorcom podlegała Przedstawicielstwu (...) (dalej również jako (...)), a jej celem było wspieranie rozwoju średniej i małej przedsiębiorczości. Odwołujący był pracownikiem administracyjnym i zajmował się administrowaniem budynkiem, pełnił funkcję kierowcy, zajmował się zaopatrzeniem, zarządzał flotą samochodową, delegacjami pracowników (zaświadczenie z dnia 31 grudnia 1996 r. k. 17 a.r. r., zeznania świadków A. O. k. 39-40 a.s., B. S. k. 66-66v.a.s., zeznania odwołującego k. 46 a.s. ).

Odwołujący od 1 lipca 1992 r. do 1 września 1996 r. otrzymał tytułem wynagrodzenia :

1 lipca 1992 r. – 72.360.000, (...),

1 stycznia 1993r. – 88.390.000, (...)

1 października (...). – 100.410.000,000000 PLN

1 stycznia (...) – 108.000.000, (...)

1 maja 1995 r. 112.550.000,000000 PLN

1 września 1996 r. – 112.550.000, (...) (tłumaczenie przysięgłe: zaświadczenie z dnia 10 stycznia 2020 r. k. 35-38 a.s.).

W dniu 31 grudnia 1996 r. w imieniu Międzynarodowej Pomocy Polskim Przedsiębiorcom dyrektor finansowy P. S. –działając z upoważnienia asystentki ds. personalnych parafował zaświadczenie, w którym zaświadczył, że E. W. był zatrudniony w Międzynarodowej Pomocy Polskim Przedsiębiorcom 3P/ (...) w W., Al. (...) w charakterze asystenta administracyjnego w okresie od 1 września 1991 r. do 31 grudnia 1996 r. ( zaświadczenie z dnia 31 grudnia 1996 r. k. 17 a.r., zeznania B. S. k. 66 – 66v. a.s.).

W dniu 26 marca 2019r. E. W. złożył w (...) Oddziale Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. Inspektoracie w O. wniosek o ustalenie kapitału początkowego (wniosek z załącznikami k. 1-2 a.r.).

W przedmiocie ustalenia kapitału początkowego E. W. organ rentowy wydał w dniu 30 maja 2019r. decyzję znak: (...)-2019r.,
na podstawie której ustalił kapitał początkowy odwołującego w wysokości 96.541,28 zł, okresy składkowe: 21 lat, 1 miesiąc i 10 dni. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że do ustalenia wysokości kapitału początkowego nie uwzględnił okresu jego zatrudnienia od 1 września 1967 r. do 21 czerwca 1970 r. gdyż nie został wystarczająco udowodniony oraz okresu od 1 września 1991 r. do 31 grudnia 1996 r. gdyż przedłożone pismo nie spełnia wymogów formalnych, tj. nie można zidentyfikować osoby, która złożyła podpis zamiast asystentki ds. personalnych posługując się formułą „z up” (decyzja ZUS: z 30 maja 2019 r. k. 39 a.r.).

E. W. odwołał się od powyższej decyzji do tutejszego Sądu, inicjując tym samym niniejsze postępowanie (odwołanie k. 3 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dowodów z dokumentów, zeznań świadków A. O., B. S. oraz zeznań odwołującego, a także w oparciu o akta spraw o sygnaturach: VII U 466/07, VII U 715/16. Sąd dał wiarę zebranym w sprawie dowodom i uznał je za wiarygodne, gdyż ich walor nie był kwestionowany przez strony. Treść zeznań świadków oraz odwołującego była dla Sądu logiczna, spójna ze sobą wzajemnie oraz korespondowała z treścią załączonych do akt sprawy dokumentów.

Sąd miał również na względzie załączone do niniejszej sprawy akta wyżej wymienionych spraw. W szczególności Sąd miał na względzie, że przedmiotem sporu w ww. sprawach była tożsama kwestia możliwości uwzględnienia okresu zatrudnienia w (...) przy ustalaniu kapitału początkowego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie E. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
(...) Oddziału w W. z dnia 30 maja 2019r. Znak: (...)-2019 było zasadne i zasługiwało na uwzględnienie.

Spór w niniejszej sprawie koncentrował się wokół możliwości uwzględnienia przy wyliczeniu kapitału początkowego E. W. okresu zatrudnienia ubezpieczonego w organizacji (...) od 01.09.1991r. do 31.12.1996r.

Zgodnie z treścią art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 887)
dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia
w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 ustawy, pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia, ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy dla osób
w wieku 62 lat (art. 173 ust. 2). Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia
w życie ustawy (art. 173 ust. 3).

W myśl art. 174 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)  okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2 (art. 174 ust. 2).

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się
z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (art. 174 ust. 3).

W myśl art. 53 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS emerytura wynosi:

1)  24% kwoty bazowej, o której mowa w art. 19, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4, oraz

2)  po 1,3% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów składkowych,

3)  po 0,7% podstawy jej wymiaru za każdy rok okresów nieskładkowych

- z uwzględnieniem art. 55.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych na mocy skarżonej decyzji ustalił kapitał początkowy w oparciu o powyższe przepisy, przy czym do ustalenia kapitału początkowego E. W. nie uwzględnił okresu wykonywania przez nią pracy w (...) od 01.09.1991r. do 31.12.1996r. wskazując, że przedłożone pismo nie spełnia wymogów formalnych, tj. nie można zidentyfikować osoby, która złożyła podpis zamiast asystentki ds. personalnych posługując się formułą „z up”. Stanowisko organu rentowego zakwestionował odwołujący, wskazując, iż był zatrudniony w wyżej wymienionym okresie w (...)/Międzynarodowej Pomocy (...). Na powyższą okoliczność odwołujący wniósł o przesłuchanie świadków – współpracowników, którzy potwierdzili powyższą okoliczność.

Regulacje określające dowody dopuszczalne przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 października 2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz. U. z 2011 r. nr 237, poz. 1412). Zgodnie z § 21 ww. rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia. Z kolei zgodnie z § 22 ust. 1 rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności:

1) legitymacja ubezpieczeniowa;

2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę,

wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Wymaga przy tym zaznaczenia, że w postępowaniu cywilnym w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe sąd nie jest związany takimi ograniczeniami w dowodzeniu, jakie odnoszą się do organu rentowego w postępowaniu rentowym.

Według art. 473 § 1 k.p.c. w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt, może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe (zob. wyrok Sądu Najwyższego z 4 października 2007 r., I UK 111/07). Pogląd wyrażony w cytowanym wyżej orzecznictwie znajduje uzasadnienie w tym, że z uwagi na upływ lat ubezpieczeni wnioskujący o przyznanie im prawa do świadczenia emerytalnego lub jego przeliczenie mogą napotkać pewne trudności w należytym udokumentowaniu nie tylko przebiegu zatrudnienia czy też faktu otrzymywania konkretnych składników wynagrodzeń bądź ich wysokości, lecz również samej okoliczności zatrudnienia w danym zakładzie pracy. Praktyka orzecznicza obrazuje wiele przypadków, w których dostęp ubezpieczonych do pełnych akt osobowych jest problematyczny. Przyczyną tego stanu rzeczy najczęściej jest likwidacja zakładu pracy, w którym ubezpieczony przed laty pracował, zagubienie dokumentacji w związku z krótkim termin jej obowiązkowej archiwizacji czy przejęciem zakładu pracy przez inny podmiot, lecz również niestaranne prowadzenie dokumentacji kadrowo-płacowej przez byłego pracodawcę. Ujemne konsekwencje związane z trudnościami w dokumentowaniu okresów składkowych czy też wysokości wynagrodzeń z lat odległych nie powinny zatem obciążać wyłącznie ubezpieczonych, jednakże nie można również odpowiedzialności za taki stan rzeczy przenosić w całości na Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Oznacza to, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być wprawdzie udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego, jednakże zaliczenie nieudokumentowanych okresów składkowych do uprawnień oraz wzrostu świadczeń emerytalno-rentowych wymaga dowodów nie budzących wątpliwości, spójnych i precyzyjnych (zob. wyroki Sądu Najwyższego z 9 stycznia 1998 r. II UKN 440/97 i z 4 lipca 2007 r. I UK 36/07, wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z 30 października 2013 r., III AUa 269/13; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z 15 marca 2006 r., III AUa 1096/05).

Kierując się powyższymi wytycznymi Sąd Okręgowy zważył, że przeprowadzone w niniejszym postępowaniu dowody pozwalały na rozstrzygnięcie sprawy na korzyść odwołującego. W ocenie Sądu z całokształtu materiału dowodowego, obejmującego przede wszystkim dokumentację dostępną na etapie postępowania przed ZUS oraz uzyskaną w toku postępowania niniejszego, a także dodatkowo z zeznań świadków i odwołującego się, wynika fakt rzeczywistego zatrudnienia E. W. w spornym okresie w Międzynarodowej Pomocy Polskim Przedsiębiorcom. Sąd zważył przy tym, że analizowane w sprawie dokument na który powoływał się organ rentowy cechuje się pewnymi brakami formalnymi, ale wymaga podkreślenia, że zawiera on spójne informacje na temat przebiegu zatrudnienia odwołującego. Okoliczność rzeczywistego zatrudnienia odwołującego w Międzynarodowej Pomocy Polskim Przedsiębiorcom w spornym okresie oraz zajmowanego przez niego stanowiska czy też zakresu obowiązków została również potwierdzona przez świadków A. O. oraz B. S., których zeznania w tym zakresie nie budziły wątpliwości. Nadto B. S. wskazywała w swoich zeznaniach na praktykę polegającą na tym, iż w razie nieobecności pracownika odpowiedzialnego za sprawy kadrowe – A. B., dokumenty podpisywane były przez dyrektora finansowego – P. S.. Świadek po okazaniu jej zaświadczenia z dnia 31 grudnia 1996 r. kwestionowanego przez organ rentowy wskazała, iż rozpoznaje pod nim podpis P. S..

Powyższe zdaniem Sądu pozwalało na uznanie przedłożonego przez odwołującego w organie rentowym zaświadczenia z dnia 31 grudnia 1996 r., jako dowód potwierdzający faktyczne zatrudnienie odwołującego w Międzynarodowej Pomocy Polskim Przedsiębiorcom w spornym okresie.

Nie ma bowiem wątpliwości, że w spornym okresie od 1 września 1991r. do 31 grudnia 1996 r. odwołujący był zatrudniony w Międzynarodowej Pomocy Polskim Przedsiębiorcom i pozostawał w stosunku pracy, co wynika wprost z załączonych do akt sprawy i akt rentowych dokumentów kadrowych oraz zeznań świadków i odwołującego.
W tych okolicznościach Sąd Okręgowy uznał odwołanie E. W.
za zasadne. Sporny okres zatrudnienia podlega zaliczeniu na poczet ustalenia wysokości kapitału początkowego E. W. jako okres składkowy zgodnie z wnioskiem pełnomocnika odwołującego z dnia 5 czerwca 2020 r. w zakresie od 1 września 1991r. do 31 grudnia 1996r. Z tych też względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...)Oddziału w W. na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekając zgodnie z treścią sentencji wyroku.

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć (...)