Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

8 sierpnia 2025 r.

Sąd Okręgowy Warszawa – Praga w Warszawie

VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodnicząca: sędzia (del.) Magdalena Pytel

Protokolant: sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu 8 sierpnia 2025 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy (...) sp. z o. o. z siedzibą w W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z udziałem zaineresowanego (...) sp. z o. o. z siedzibą w W.

i ubezpieczonego V. U.

o ustalenie podlegania ubezpieczeniom społecznym

na skutek odwołania (...) sp. z o. o. z siedzibą w W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z 18 września 2023 r. nr (...)

1)  oddala odwołanie,

2)  zasądza od (...) sp. z o. o. z siedzibą w W. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w spełnieniu świadczenia za czas od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty

VII U 1665/23

UZASADNIENIE

Decyzją z 18 września 2023 r. (nr (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 2, art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 9 ust. 2c, art. 12 ust. 1, art. 13 pkt 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, stwierdził, że V. U. podlegał u płatnika (...) sp. z o. o. z siedzibą w W. obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu rentowym, wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia od 1 do 28 lutego 2021 r. i od 1 do 30 listopada 2021 r. oraz nie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia od 1 marca do 31 października 2021 r. i od 5 kwietnia 2022 r. do 30 czerwca 2023 r.

W uzasadnieniu wskazano, że z dokumentów posiadanych przez organ rentowy wynika, że od 1 lutego do 30 listopada 2021 r. oraz od 5 kwietnia do 30 czerwca 2022 r. V. U. został zgłoszony przez płatnika wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia.

Nadto, z dokumentów zidentyfikowanych na indywidualnym koncie ubezpieczonego wynika, że od 15 stycznia do 31 października 2021 r., od 1 listopada do 18 listopada 2021 r. oraz od 19 listopada 2021 r. V. U. został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania umowy zlecenia przez innych płatników składek.

Podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia u innych płatników od marca do października 2021 r. oraz od kwietnia 2022 r. do czerwca 2023 r. były wyższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku, natomiast w lutym i listopadzie 2021 r. były niższe od kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku (akta rentowe).

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. reprezentowana przez prokurenta spółki (...) 2 listopada 2023 r. złożyła odwołanie od powyższej decyzji, zaskarżając ją w zakresie rozstrzygnięć dotyczących lutego i listopada 2021 r. Spółka wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji przez stwierdzenie, że ubezpieczony we wskazanych okresach nie podlegał obowiązkowo ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu z tytułu zawartej ze spółką umowy zlecenia oraz wymienione w niej kwoty nie stanowiły podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe oraz ubezpieczenia zdrowotne ubezpieczonego z tytułu umowy zlecenia ze spółką. Nadto, odwołująca się spółka wniosła o zasądzenie od organu rentowego kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonej decyzji zarzuciła błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w poszczególnych miesiącach spornego okresu u innego płatnika, u którego w okresie tym ubezpieczony był zatrudniony na podstawie umowy zlecenia, były niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę, oraz naruszenie art. 9 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych przez jego nieprawidłową wykładnię i przyjęcie, że na użytek zbiegu tytułów ubezpieczenia społecznego dla osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia z minimalnym wynagrodzeniem za pracę porównuje się jedynie przychód rzeczywiście postawiony zleceniobiorcy w danym miesiącu, na użytek zbiegu tytułów ubezpieczenia społecznego dla osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia nie uwzględnia się podstawy wykazanej za miesiąc po ustaniu tytułu do ubezpieczenia; podczas gdy w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, z minimalnym wynagrodzeniem za pracę porównuje się podstawę wymiaru składek w danym miesiącu, stanowiącą iloczyn umówionej stawki godzinowej i liczby godzin przepracowanych w tym miesiąc, niezależnie od tego, jak strony się umówiły w zakresie terminów płatności wynagrodzenia (k. 3).

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o oddalenie odwołania, podtrzymując stanowisko zajęte w zaskarżonych decyzjach. Domagał się także zasądzenia kosztów postępowania (k. 11).

Pismem z 9 czerwca 2025 r. zainteresowany (...) sp. z o. o. z siedzibą w W. przyłączyła się do odwołania i zakwestionowała obliczenia organu rentowego wynikające z pisma z 20 stycznia 2025 r. (k. 123).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

„(...)” sp. z o. o. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego 7 marca 2016 r. pod numerem (...), obecnie z siedzibą przy ul. (...) w W.. Prezesem zarządu spółki jest P. N., natomiast prokurentem N. D.. Przedmiotem przeważającej działalności spółki jest działalność agencji pracy tymczasowej (k. 7 - informacja z KRS).

(...) sp. z o.o. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego 30 stycznia 2014 r. pod numerem (...), od 9 listopada 2015 r. z siedzibą przy ul. (...) w W.. Wspólnikami są M. S. i I. S.. Od 9 listopada 2015 r. przedmiotem przeważającej działalności spółki jest działalność agencji pracy tymczasowej (k. 103 - informacja z KRS).

15 stycznia 2021 r. V. U. podpisał z (...) sp. z o.o. oddział w P. umowę zlecenia, w której zobowiązał się w okresie od 15 stycznia do 7 maja 2021 r. do wykonywania czynności związanych z pakowaniem (liczenie pudełek, układanie na palecie, wkładanie artykułów do pudełek), za wynagrodzeniem w wysokości 18,30 zł brutto za godzinę świadczenia usług. Z umowy wynika, że wynagrodzenie miało być płatne z dołu w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, w którym zleceniobiorca wykonywał czynności (k. 39). Ubezpieczony 19 marca 2021 r. otrzymał wynagrodzenie przelewem na konto w kwocie 2122,40 zł (k. 41).

Następnie, 19 listopada 2021 r. V. U. podpisał z (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. umowę zlecenia, w której zobowiązał się w okresie od 19 listopada 2021 r. do 31 lipca 2024 r. do wykonywania czynności związanych z pakowaniem (liczenie pudełek, układanie na palecie, wkładanie artykułów do pudełek), za wynagrodzeniem w wysokości 18,30 zł brutto za godzinę świadczenia usług. Z umowy wynika, że wynagrodzenie miało być płatne z dołu w terminie do 20 dnia następnego miesiąca, w którym zleceniobiorca wykonywał czynności (k. 44). Ubezpieczony 17 grudnia 2021 r. otrzymał wynagrodzenie przelewem na konto w wysokości 2128,79 zł (k. 48).

Od 1 lutego do 30 listopada 2021 r. oraz od 5 kwietnia do 30 czerwca 2022 r. V. U. został zgłoszony wyłącznie do ubezpieczenia zdrowotnego z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenie przez odwołującego. Wykazane podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia zdrowotne wynosiły: za luty 2021 r. - 0 zł, za listopad 2021 r. - 1473,15 zł, a za grudzień 2021 r. - 2781,60 zł (k. 78).

Od 1 do 18 listopada 2021 r. ubezpieczony został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego u (...) sp. z o.o. Oddział w P.. Za listopad 2021 r. wykazano podstawę wymiaru składek - 0 zł (k. 78).

Od 15 stycznia do 31 października 2021 r. odwołujący się został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego u (...) sp. z o.o. Oddział w P.. Wykazane podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosiły: za styczeń 2021 r. - 0 zł, za listopad 2021 r. - 2809,05 zł (k. 78).

Od 19 listopada 2021 r. do 1 marca 2024 r. ubezpieczony został zgłoszony do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego u (...) sp. z o. o. Wykazane podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosiły za listopad 2021 r. - 0 zł, a za grudzień 2021 r. - 5852 zł (k. 78).

W 2021 r. minimalne wynagrodzenie za pracę wynosiło 2800 zł brutto.

Pismami z 20 lipca 2023 r. organ rentowy zawiadomił strony o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie ustalenia okresów podlegania do ubezpieczeń społecznych V. U. z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz płatnika składek (...) Postępowanie zostało zakończone 23 sierpnia 2023 r. (akta rentowe).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy, w tym w aktach rentowych. Zdaniem Sądu powołane dokumenty, w zakresie w jakim oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne i wzajemnie się uzupełniają. Nie były one przez strony kwestionowane w zakresie ich autentyczności, a zatem okoliczności wynikające z treści tych dokumentów należało uznać za bezsporne i mające wysoki walor dowodowy. W tych okolicznościach Sąd uznał zebrany materiał dowodowy za wystarczający do wydania rozstrzygnięcia.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Spór w przedmiotowej sprawie sprowadzał się do ustalenia czy w lutym i listopadzie 2021 r. V. U. winien podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu z tytułu wykonywania umowy zlecenia na rzecz odwołującego.

Wskazać należy, że stosowanie do art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (dalej: ustawa systemowa) ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi. Przepis art. 12 ustawy systemowej stanowi, że obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Stosownie do art. 13 ust. 2 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach: osoby wykonujące pracę nakładczą oraz zleceniobiorcy - od oznaczonego w umowie jako dzień rozpoczęcia jej wykonywania do rozwiązania lub wygaśnięcia tej umowy.

Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4 - 6 i 10 ustawy systemowej, jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 2c i 7.

Jak wynika z art. 9 ust. 2c ustawy systemowej, osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, której podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w danym miesiącu jest niższa od określonej w art. 18 ust. 4 pkt 5a, spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym również z innych tytułów. Zasady tej nie stosuje się, jeżeli łączna podstawa wymiaru składek z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, lub z innych tytułów osiąga kwotę określoną w art. 18 ust. 4 pkt 5a.

W przypadku umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, w której określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe - zgodnie z art. 18 ust. 3 w zw. z art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - stanowi przychód, o którym mowa w art. 4 pkt 9 i 10 tej ustawy.

Zgodnie z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych przychodem jest przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2025 r. poz. 163 ze zm.) przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w r. kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Ponadto zgodnie z § 2 ust. 6 rozporządzenia Rady Ministrów z 21 września 2017 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach rozliczania składek, do których poboru jest zobowiązany Zakład Ubezpieczeń Społecznych. dla każdego ubezpieczonego, którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, płatnik składek w raporcie lub imiennym raporcie miesięcznym korygującym, o którym mowa w ustawie, zwanym dalej: "raportem korygującym", oraz w deklaracji i deklaracji rozliczeniowej korygującej, o której mowa w ustawie, zwanej dalej "deklaracja korygująca", uwzględnia należne składki na ubezpieczenia społeczne od wszystkich dokonanych lub postawionych do dyspozycji ubezpieczonego wypłat - od pierwszego do ostatniego dnia miesiąca kalendarzowego, którego deklaracja dotyczy - stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, z uwzględnieniem ograniczenia, o którym mowa w art. 19 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

W celu oceny istnienia obowiązku zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i ustalenia zbiegu tytułów ubezpieczeń istotny jest nie moment wypłaty wynagrodzenia a więc osiągnięcia przychodu bo ten jest ważny dla rozliczenia należnych składek, a więc ich naliczenia i odprowadzenia, a nie dla kwestii oceny podlegania ubezpieczeniom. Dla oceny istnienia obowiązku zgłoszenia do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w razie zbiegu z różnych tytułów istotne są moment zawarcia umowy, okres trwania umowy i wysokość wynagrodzenia należnego z konkretnej umowy za dany miesiąc kalendarzowy jej obowiązywania.

V. U. w lutym 2021 r. zgłoszony był do ubezpieczeń przez dwóch płatników - odwołującego z podstawą wymiaru składek 0 zł i zainteresowanego z podstawą wymiaru składek 2781,60 zł. Skoro podstawa wymiaru składek u zainteresowanego była niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, organ rentowy słusznie uznał, że ubezpieczony powinien podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnego z obu tytułów.

W listopadzie 2021 r. ubezpieczony zgłoszony był do ubezpieczeń przez (...) sp. z o. o. z siedzibą w W. od 19 listopada, a oddział spółki w P. do 18 listopada w obu przypadkach z zerową podstawą wymiaru składek. Oddział (...) (...) w P. wykazał podstawę wymiaru 2 809,05 zł w związku z podleganiem ubezpieczeniom w październiku 2021 r. W ten sytuacji Sąd uznał, że V. U. winien podlegać obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, wypadkowemu jako osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia u odwołującego, bowiem współpraca z odwołującym rozpoczęła się wcześniej (w lutym 2021 r.) niż umowy zlecenia z (...) (...) i jej oddziałem w P..

Ostatecznie zatem zaskarżona decyzja w zakresie objętym odwołaniem odpowiadała prawu i dlatego Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 KPC oddalił odwołanie.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu wynikającej z art. 98 KPC oraz § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.