Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Małgorzata Jarząbek

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 10 stycznia 2019 r.

w Warszawie

sprawy T. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem w pracy

na skutek odwołania T. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 16 sierpnia 2017 r. znak: (...)

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje T. P. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem w pracy od dnia 01 sierpnia 2015r. na stałe,

2.  stwierdza, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

T. P. w dniu 19 września 2017 roku wniósł odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. odmawiającej mu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. Uzasadniając swoje stanowisko ubezpieczony wskazał, że 15 lat po wypadku (22 grudnia 1993 roku) Wojewódzka Komisja ds. Inwalidztwa i Zatrudnienia wydała ostateczną decyzję, w której zawarła m.in. stwierdzenie o zaliczeniu go do trzeciej grupy inwalidów w związku z wypadkiem przy pracy. Zdaniem ubezpieczonego ww. decyzja oraz wiele innych dokumentów zaprzecza ustaleniom organu rentowego, że stwierdzona u niego niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy. ( odwołanie z 19 września 2017 roku, k. 2 – 3 a.s.)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedź na odwołanie z 5 grudnia 2017 roku wniósł o oddalenie odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. Organ rentowy wskazał, że odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności w związku z wypadkiem przy pracy, ponieważ stwierdzona przez Komisję Lekarską ZUS częściowa niezdolność do pracy nie pozostaje w związku z wypadkiem. ( odpowiedź na odwołanie z 5 grudnia 2017 roku, k. 4 – 4v a.s.)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony T. P. urodził się w dniu (...). Uzyskał wykształcenie techniczne w zawodzie technika poligrafii i w latach 1968-1972 odbywał staż zawodowy w wyuczonym zawodzie. Następnie pracował kolejno w dwóch (...) drukarniach – (...) Zakładach (...) oraz w Drukarni (...). Od roku 1972 rozpoczął pracę w charakterze kierowcy w Przedsiębiorstwie (...) w W.. Z własnej inicjatywy, w listopadzie 1973 roku, ukończył kurs zawodowych kierowców samochodowych na prawo jazdy kategorii II (kategorie B i C), uprawniające do kierowania pojazdami ciężarowymi. Jako kierowca samochodów ciężarowych ubezpieczony pracował w ww. przedsiębiorstwie do roku 1974. W latach 1974 - 1976 współpracował z małżonką, która prowadziła sklep z artykułami chemicznymi – małżonka ubezpieczonego zajmowała się sprzedażą towarów, a ubezpieczony ich rozwożeniem i dostawą. Następnie od 16 kwietnia 1976 roku ubezpieczony rozpoczął pracę jako kierowca taksówki osobowej ( kopia świadectwa, k. 476 akt VII U 344/13, zeznania ubezpieczonego – e-protokół, k. 431 akt VII U 344/13, zaświadczenie z dnia 22 listopada 1985r., tom II a.r.).

W dniu 11 grudnia 1978 roku uległ wypadkowi komunikacyjnemu, w wyniku którego doznał poważnych urazów ciała w postaci złamania podstawy czaszki, żuchwy, kości ciemieniowej lewej oraz lewej rzepki. W wyniku doznanych urazów ubezpieczony był hospitalizowany w okresie od 11 do 12 grudnia 1978 roku i poddany leczeniu operacyjnemu ( kopia karty informacyjnej leczenia szpitalnego, dokumentacja lekarska ZUS).

Wyrokiem z 24 marca 2017 roku Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie, w sprawie VII U 344/13, przyznał T. P. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 27 sierpnia 2013 roku do 27 sierpnia 2014 roku. W pkt 2 wyroku wniosek T. P. zgłoszony w piśmie procesowym z 11 sierpnia 2015 roku o przyznanie renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy przekazał do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.. ( wyrok Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie z 24 marca 2017 roku, k. 538 akt VII U 344/13)

Wykonując pkt 2 ww. wyroku Sądu, organ rentowy przeprowadził postępowanie wyjaśniające w toku którego skierował ubezpieczonego na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS. Orzeczeniem z 6 lipca 2017 roku Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że ubezpieczony jest częściowo, trwale niezdolny do pracy, ale niezdolność ta nie ma związku z wypadkiem przy pracy. W związku z wniesieniem przez ubezpieczonego sprzeciwu sprawa została ponownie rozpoznana przez Komisję Lekarską ZUS, która orzeczeniem z 1 sierpnia 2017 roku potrzymała stanowisko wskazane przez Lekarza Orzecznika ZUS. Komisja Lekarska ustaliła jedynie odmiennie datę powstanie częściowej niezdolności do pracy określając ją na 18 maja 2013 roku. ( orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS z 6 lipca 2017 roku, k. nienumerowana tom IV a.r., orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 1 sierpnia 2017 roku, k. nienumerowana tom IV a.r.)

Decyzją z 16 sierpnia 2017 roku, znak: (...), organ rentowy powołując się na orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 1 sierpnia 2017 roku odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy. ( decyzja ZUS z 16 sierpnia 2017 roku, znak: (...), k. nienumerowana tom IV a.r.)

T. P. odwołał się od decyzji z 16 sierpnia 2017 roku inicjując niniejsze postępowanie sądowe, w toku którego postanowieniem z 12 grudnia 2017 roku Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty neurologa celem ustalenia: czy ubezpieczony w dniu wydania zaskarżonej decyzji był całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy, a jeżeli tak to, czy niezdolność ta powstała w związku z wypadkiem przy pracy, któremu odwołujący uległ w dniu 11 grudnia 1978 roku, czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres. ( postanowienie z 12 grudnia 2017 roku, k. 7 a.s.)

W opinii z 2 kwietnia 2018 roku biegła sądowa z zakresu neurologii B. A. (1) rozpoznała u ubezpieczonego podejrzenie padaczki pod postacią rzadkich napadów nieświadomości, stan po urazie głowy ze złamaniem podstawy czaszki w 1978 roku, zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowo-krzyżowego i szyjnego w przebiegu zmian zwyrodnieniowych i wielopoziomowej dyskopatii bez objawów ubytkowych, stan po leczeniu operacyjnym raka stercza w sierpniu 2013 roku, zaburzenia adaptacyjno-depresyjne. W ocenie biegłego w dniu wydania zaskarżonej opinii ubezpieczony był trwale niezdolny do pracy z ogólnego stanu zdrowia, bez związku z wypadkiem przy pracy, któremu uległ w dniu 11 grudnia 1978 roku. Jednocześnie biegła wskazała, że ubezpieczony był jej zdaniem całkowicie okresowo niezdolny do pracy w charakterze kierowcy zawodowego od rozpoznania padaczki tj. od 18 maja 2013 roku do 17 maja 2020 roku. ( opinia biegłej sądowej neurolog B. A. (1) z 2 kwietnia 2018 roku, k. 23 – 25 a.s.)

W związku z zastrzeżeniami do opinii biegłej neurolog Sąd postanowieniem z 4 czerwca 2018 roku dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty neurologa innego iż dr B. A. (1), na okoliczność jak w postanowieniu z 12 grudnia 2017 roku. ( postanowienie z 4 czerwca 2018 roku, k. 46 a.s.)

Na podstawie opinii biegłej sądowej neurolog J. B. (1) z 28 czerwca 2018 roku Sąd ustalił, że rozpoznana u ubezpieczonego padaczka pourazowa uniemożliwia mu wykonywanie pracy kierowcy na stałe. Ta częściowa, trwała niezdolność do pracy powstała w związku z wypadkiem przy pracy. ( opinia biegłej sądowej neurolog J. B. (1) z 28 czerwca 2018 roku, k. 57 – 58 a.s.)

W związku z rozbieżnościami w opiniach dwóch biegłych neurologów Sąd postanowieniem z 16 sierpnia 2018 roku dopuścił dowód z łącznej opinii biegłych sądowych dr B. A. (1) i J. B. (1) na okoliczności jak w postanowieniu z 12 grudnia 2017 roku. ( postanowienie z 16 sierpnia 2018 roku, k. 72 a.s.)

W opinii uzupełniającej z 17 września 2018 roku biegła neurolog J. B. (1) podtrzymała stanowisko zajęte w opinii głównej wskazując, że ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy w związku z wypadkiem przy pracy któremu uległ 11 grudnia 1978 roku. ( opinia uzupełniająca biegłej J. B. (1) z 17 września 2018 roku, k. 80 – 81 a.s.)

Swoje stanowisko wyrażone w opinii głównej podtrzymała również biegła neurolog B. A. (1) w opinii uzupełniającej z 4 października 2018 roku. W ocenie biegłej rozpoznanie padaczki postawiono prewencyjnie, ze względu na potencjalne zagrożenie w ruchu drogowym, jakie stanowi kierowca z podejrzeniem padaczki. ( opinia uzupełniająca biegłej B. A. (1) z 4 października 2018 roku, k. 86 – 87 a.s.)

W związku z utrzymującym się brakiem jednomyślności biegłych neurologów w zakresie stanu zdrowia ubezpieczonego Sąd postanowieniem z 29 października 2018 roku dopuścił z opinii biegłego sądowego lekarza specjalisty neurologa innego niż J. B. (1) i dr B. A. (1) na okoliczności jak w postanowieniu z dnia 12 grudnia 2017 roku. ( postanowienie z 29 października 2018 roku, k. 94 a.s.)

Na podstawie opinii biegłego sądowego neurologa B. Z. (1) z 8 listopada 2018 roku Sąd ustalił, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy z powodu późnej padaczki pourazowej spowodowanej ciężkim urazem głowy doznanym w wyniku wypadku przy pracy w 1978 roku. Napady padaczki nie ustępują pomimo leczenia co powoduje, że stwierdzona częściowa niezdolność do pracy jest trwała. ( opinia biegłego sądowego neurologa B. Z. (1) z 8 listopada 2018 roku, k. 108 – 110 a.s.)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, jak również w aktach organu rentowego. Zdaniem Sądu dokumenty, w zakresie, w jakim Sąd oparł na nich swoje ustalenia, są wiarygodne, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny stan faktyczny. Dokumenty te nie były przez strony kwestionowane co do ich autentyczności i zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, a zatem wynikające z nich okoliczności należało uznać za mogące stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie.

Sąd co do zasady podzielił opinie biegłych sądowych, jakie zostały sporządzone w rozpatrywanej sprawie. W przeważającym zakresie miały one charakter dowodów pełnowartościowych, gdyż zostały sporządzone w oparciu o bogaty materiały dowodowy obejmujący dokumentację medyczną ubezpieczonego oraz na podstawie badania przedmiotowego. Co do zasady nie budził zastrzeżeń Sądu również sposób opracowania opinii; opinie były kompleksowe, rzetelne, zgodne z wymaganiami fachowości, jak również przejrzyste i zrozumiałe.

Za wiodącą w sprawie Sąd uznał opinie biegłych sądowych z zakresu neurologii J. B. (1) oraz B. Z. (1). Opracowane przez biegłych opinie była szczegółowe i odnosiły się do spornych okoliczności. Biegli dokładnie przeanalizowali załączone do akt sprawy dokumenty, a w uzasadnieniu opinii głównej i uzupełniających udzielili wyczerpujących wyjaśnień w zakresie prezentowanego stanowiska.

Opinię biegłej B. A. (1) Sąd uwzględnił jedynie w takim zakresie, w jakim wnioski opinii pozostawały zbieżne z wnioskami opinii pozostałych biegłych specjalistów z zakresu medycyny pracy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie T. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z 16 sierpnia 2017 roku, znak: (...),jako zasadne zasługiwało na uwzględnienie.

Sąd zważył, że organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję odmawiającą ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy oparł się na przepisach ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 j.t.), zwanej dalej ustawą wypadkową. Przy czym w sprawie nie było sporne, że ubezpieczony uległ wypadkowi przy pracy w rozumieniu art. 3 ustawy. Oś sporu wyznaczało tylko i wyłącznie ustalenie, czy jest on niezdolny do pracy zarobkowej w związku z wypadkiem przy pracy, któremu uległ w dniu 11 grudnia 1978 roku.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 6 wskazanej ustawy, z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje dla ubezpieczonego, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

W myśl art. 17 ust. 1 ustawy wypadkowej, przy ustalaniu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty rodzinnej i dodatku do renty rodzinnej dla sieroty zupełnej z tytułu ubezpieczenia wypadkowego, do ustalenia wysokości tych świadczeń oraz ich wypłaty stosuje się odpowiednio przepisy ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy.

Definicję niezdolności zawiera przepis art. 12 ust. 1-3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 j.t.), który stanowi, że niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Zgodnie z art. 13 ww. ustawy, przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Dokonując oceny przewidywanego okresu niezdolności do pracy zarobkowej bierze się pod uwagę przesłanki wynikające z treści § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2711), czyli charakter i stopień naruszenia sprawności organizmu oraz rokowania odzyskania zdolności do pracy. Treść powołanych przepisów obliguje do tego, aby niezdolność do pracy rozpatrywać indywidualnie w odniesieniu do konkretnej osoby, przy uwzględnieniu jej stanów chorobowych, wieku, a także kwalifikacji.

W rozpatrywanej sprawie skoro T. P. dochodził o ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy, Sąd dysponując zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a przede wszystkim mając na uwadze dostępną dokumentację medyczną, dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych neurologów celem ustalenia stanu zdrowia ubezpieczonego. Biegli J. B. (1) i B. Z. (1) w swoich opiniach rozpoznali u ubezpieczonego padaczkę pourazową, która powstała w wyniku wypadku komunikacyjnego jakiemu uległ 11 grudnia 1978 roku. Powyższe czyni T. P. osobą częściowo niezdolną do pracy w związku z wypadkiem przy pracy na stałe. Organ rentowy choć zgłosił uwagi do opinii, to jednak nie przedstawił argumentów, które podważyłyby trafność oceny biegłych neurologów J. B. (1) i B. Z. (1). Biegli byli zgodni co do oceny, że T. P. jest częściowo niezdolny do pracy w związku z wypadkiem, któremu uległ w 1978 roku, jak i co do okresu, na który tę częściową niezdolność do pracy należy orzec.

Wobec powyższego, mając na względzie wskazaną okoliczność, a także brzmienie art. 129 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał T. P. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy od 1 sierpnia 2015 roku na stałe o czym orzekł w punkcie pierwszym wyroku.

Jednocześnie Sąd na zasadzie art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych uznał, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za wydanie decyzji odmawiającej przyznania renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy0 (punkt 2 wyroku), albowiem dopiero postępowanie dowodowe przeprowadzone zgodnie z regułami procedury cywilnej pozwoliło ustalić czy występujące u ubezpieczonego schorzenie w postaci padaczki ma charakter pourazowy i pozostaje w związku z wypadkiem przy pracy któremu uległ 11 grudnia 1978 roku.

ZARZĄDZENIE

(...)

(...)