Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2019 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Marcin Graczyk

Protokolant: Marta Jachacy

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 stycznia 2019 r. w Warszawie

sprawy Z. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o ustalenie kapitału początkowego

na skutek odwołania Z. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 14 września 2018 r. znak: (...) (...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

W dniu 12 października 2018 r. Z. B. złożył odwołanie od decyzji Zakładu ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. z dnia 14 września 2018 r.
znak: (...) (...). W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał,
że nie zgadza się ze skarżoną decyzją i wyjaśnił, że na jej podstawie uznano mu do kapitału początkowego staż 4 miesięcy i 7 dni. Jednocześnie w decyzji Dyrektora Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA o ponownym ustaleniu wysokości emerytury z 29 listopada 2017r. nr ZER-SW1- (...) odebrano mu świadczenie za okres od 1 grudnia 1974r. do 31 marca 1990 r., w związku z czym odwołując się wyniósł o zaliczenie ww. okresu w wymiarze 15 lat i 4 miesięcy do naliczenia kapitału początkowego i zmiany decyzji
o wysokości przyznanej mu emerytury (odwołanie k. 3-4 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 6 listopada 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 ^{( 14)} § 1 k.p.c. Uzasadniając swoje stanowisko w sprawie organ rentowy wyjaśnił, że na mocy skarżonej decyzji ustalono odwołującemu się kapitał początkowy, przy czym nie uwzględniono okresu służby wojskowej od 26 października 1971 r. do 14 listopada 1973 r. oraz okresu pracy w Komendzie Stołecznej Policji od 28 grudnia 1973 r. do 31 marca 1990 r., ponieważ okresy te zostały uwzględnione do świadczenia wypłacanego na podstawie przepisów ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy. Jednocześnie organ rentowy powołał się na treść art. 95 ust. 1 ustawy emerytalnej wskazując, że odwołujący się
ma ustalone prawo do emerytury w oparciu o przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r.
o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy MO oraz ich rodzin, wobec czego decyzją
z dnia 18 września 2018 r. przyznano mu emeryturę w oparciu o przepisy ustawy emerytalnej i jednocześnie zawieszono wypłatę świadczenia z uwagi na fakt pobierania przez niego emerytury z Zakładu Emerytalnego MSWiA (odpowiedź na odwołanie k. 8-9 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący się Z. B. otrzymał prawo do emerytury milicyjnej
na podstawie decyzji Stołecznego (...) Spraw Wewnętrznych w W. z dnia
5 kwietnia 1990 r. nr (...) na podstawie przepisów ustawy z dnia 31 stycznia
1959 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej i ich rodzin.
Do ustalenia prawa i wysokości powyższej emerytury zostały uwzględnione okresy:

-

od 2 sierpnia 1971 r. do 26 grudnia 1973 r. – służby wojskowej,

-

od 28 grudnia 1973 r. do 31 marca 1990 r. – służby w Milicji Obywatelskiej.

Wysokość emerytury odwołującego była zwiększana m. in. o dodatkowe okresy składkowe, a także w związku z waloryzacją. Na dzień 15 lipca 2015 r. wyniosła 1.869,40 zł netto (decyzja o ustaleniu prawa do emerytury milicyjnej k. 8 a.r., decyzja Dyrektora ZER MSWiA z 15.07.2015 r. k. 254 a.r., informacje o zmianie wysokości świadczenia –tom ZER MSWiA; zaświadczenie z ZER MSWiA k. 37 a.r. – tom E).

W związku z nowelizacją ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin odwołującemu zaliczono do wysługi emerytalnej okres od 1 grudnia 1974 r. do 31 marca 1990 r. jako służbę na rzecz totalitarnego państwa liczonej po 0,0%.
W efekcie powyższego Dyrektor Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzją z dnia 26 maja 2017 r. nr ZER-SW1- (...) ponownie ustalił wysokość emerytury odwołującego na kwotę 1.465,53 zł (decyzja Dyrektora ZER MSWiA z 26.05.2017 r. k. 266 a.r.).

W dniu 16 sierpnia 2018 r. Z. B. złożył w ZUS (...) Oddział w W. wniosek o emeryturę (wniosek o emeryturę z załącznikami k. 1-31 a.r. tom E).

W toku postępowania zainicjowanego powyższym wnioskiem ZUS (...) Oddział
w W. zwrócił się do Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA z wnioskiem
o udostępnienie danych ze zbioru danych osobowych w celu ustalenia uprawnień
do emerytury. W odpowiedzi na powyższy wniosek Zakład Emerytalno-Rentowy MSWiA przesłał do ZUS (...) Oddział w W. zaświadczenie z dnia 4 września 2018 r., w którym wskazano okresy zaliczone przy ustaleniu prawa do emerytury (wniosek o udostępnienie danych osobowych k. 35 a.r., zaświadczenie z ZER MSWiA k. 37 a.r. – tom E).

Do obliczenia kapitału początkowego ZUS przyjął podstawę wymiaru kapitału początkowego w kwocie 175,93 zł, okresy składkowe w wymiarze 4 miesięcy i 7 dni
(4 miesiące), zaś do obliczenia wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego organ rentowy przyjął okres 10 lat kalendarzowych z lat 1971-1980 ustalając wysokość wskaźnika w wymiarze 14,41%. Do ustalenia kapitału początkowego Zakład nie uwzględnił okresów od 26 października 1971 r. do 14 listopada 1973 r. oraz od 28 grudnia 1973 r. do 31 marca 1990 r. ponieważ zostały uwzględnione na prawo do świadczenia ustalonego na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym służb mundurowych (skarżona decyzja ZUS z 14.09.20018 r. ws. ponownego ustalenia kapitału początkowego
z załącznikami – nieoznaczona karta a.r. tom (...)).

Następnie decyzją z 18 września 2018 r. znak: (...) ZUS (...) Oddział
w W. przyznał Z. B. emeryturę od dnia 1 sierpnia 2018 r.
w kwocie 1.328,07 zł i jednocześnie zawiesił wypłatę świadczenia z powodu zbiegu prawa
do więcej niż jednego świadczenia – emerytury MSWiA nr (...) (decyzja ZUS z 18.09.2018 r. k. 43 a.r.).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie wymienionych wyżej dokumentów załączonych do akt emerytalnych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA. Dokumenty te, jako dokumenty urzędowe w myśl art. 244 § 1 k.p.c. stanowiły dowód tego, co zostało w nich urzędowo zaświadczone i jako takie zostały przez Sąd uwzględnione w całości. Dokumenty przedłożone przez odwołującego się (k. 5-7 a.s.) stanowiły kopie ww. dokumentów i jako takie podlegały uwzględnieniu.

Stan faktyczny sprawy był bezsporny, a strony nie wnosiły o uzupełnienie materiału dowodowego, wobec czego Sąd Okręgowy uznał iż jest on wystarczający do wydania rozstrzygnięcia w sprawie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie było niezasadne.

Spór w niniejszej sprawie skupił się na kwestii ustalenia kapitału początkowego Z. B.. Odwołujący domagał się uwzględnienia do wyliczenia kapitału początkowego okresu od 1 grudnia 1974 r. do 31 marca 1990 r., który, jak wskazywał,
został mu odebrany na podstawie decyzji Dyrektora ZER MSWiA z 29 listopada 2017 r.

Kapitał początkowy, zgodnie z treścią art. 173 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r.
o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1270) ustala się dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ww. ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 ustawy, pomnożonej przez wyrażone
w miesiącach średnie dalsze trwanie życia, ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy dla osób
w wieku 62 lat (art. 173 ust. 2). Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia
w życie ustawy (art. 173 ust. 3). W myśl art. 174 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach
z FUS kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1)  okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3)  okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-3 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2 (art. 174 ust. 2).

Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się
z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r. (art. 174 ust. 3). Jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku
do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu (art. 174 ust. 3b).

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy emerytalnej świadczenia na warunkach i w wysokości określonych w ustawie przysługują również żołnierzom zawodowym oraz funkcjonariuszom Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Biura Ochrony Rządu, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 132 – dalej jako „ustawa
o zaopatrzeniu emerytalnym służb mundurowych”), jeżeli nie spełniają oni warunków
do nabycia prawa lub utracili prawo do świadczeń określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym tych osób, oraz członkom rodzin pozostałym po tych osobach. Z kolei w myśl art. 5 ust. 1 i 2a ustawy emerytalnej przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2-5, następujące okresy:

1)  składkowe, o których mowa w art. 6;

2)  nieskładkowe, o których mowa w art. 7.

Okresów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 (t.j okresów czynnej służby wojskowej
w Wojsku Polskim lub okresy jej równorzędne albo okresy zastępczych form tej służby) oraz pkt 6 (tj. w Policji (Milicji Obywatelskiej), w Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego
i Służbie Wywiadu Wojskowego oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (w organach bezpieczeństwa publicznego), w Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, w Służbie Więziennej, w Państwowej Straży Pożarnej, w Służbie Celnej, w Biurze Ochrony Rządu,
w Służbie Celno-Skarbowej, w Służbie Ochrony Państwa) nie uwzględnia się przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości, jeżeli z ich tytułu ustalono prawo do świadczeń pieniężnych określonych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym osób,
o których mowa w art. 2 ust. 2 ustawy.

Natomiast zgodnie z art. 95 ust. 1 i 2 ustawy emerytalnej w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego. Powyższy przepis stosuje się również,
z uwzględnieniem art. 96, w razie zbiegu prawa do emerytury lub renty określonych
w ustawie z prawem do świadczeń przewidzianych w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym osób, o których mowa w art. 2 ust. 2, z wyjątkiem przypadku, gdy emerytura wojskowa
lub policyjna została obliczona według zasad określonych w art. 15a albo art. 18e ustawy
z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin lub w art. 15a lub art. 15d lub art. 18e ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

Sąd Okręgowy zważył, że nie było podstaw do uwzględnienia żądania odwołującego się i zaliczenia wskazanego w treści odwołania okresu na potrzeby ponownego obliczenia jego kapitału początkowego. Z dokonanych w sprawie ustaleń wynika, że Z. B. odbywał służbę wojskową w okresie od 2 sierpnia 1971 r. do 26 grudnia 1973 r. a następnie służbę w Milicji Obywatelskiej od 28 grudnia 1973 r. do 31 marca 1990 r. Z tego tytułu odwołujący nabył prawo do emerytury w oparciu o przepisy ustawy z dnia 31 stycznia 1969 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej (Dz. U. z 1983 r.
nr 46 poz. 210), a powyższe okresy zostały uwzględnione do ustalenia jej podstawy wymiaru zgodnie z zasadami określonymi w art. 4 ww. ustawy. Powyższe oznacza, że odwołujący pobierał emeryturę milicyjną, a te okresy służby w milicji obywatelskiej oraz służby wojskowej zostały uwzględnione na poczet ustalenia tejże właśnie emerytury.

Co prawda w związku z nowelizacją ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 132 – dalej jako „ustawa o zaopatrzeniu emerytalnym służb mundurowych”) – dokonanej ustawą zmieniającą z dnia 16 grudnia 2016 r. (Dz. U. z 2016 r. poz. 2270),
która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. – doszło do obniżenia emerytury odwołującego na skutek uznania okresów pełnienia przez niego służby jako okresów służby na rzecz państwa totalitarnego zgodnie z nowowprowadzonym art. 13b wspomnianej ustawy, jednakże okoliczność ta nie oznacza, że sporny okres może zostać uwzględniony przy obliczaniu kapitału początkowego. Zgodnie bowiem z art. 15c ust. 1 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym służb mundurowych w przypadku osoby, która pełniła służbę na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b, i która pozostawała w służbie przed dniem
2 stycznia 1999 r., emerytura wynosi 0% podstawy wymiaru za każdy rok służby na rzecz totalitarnego państwa, o której mowa w art. 13b. Cytowany przepis ma więc ten skutek,
że podstawa wymiaru emerytury ulega obniżeniu za każdy rok służby do 0%, nie oznacza natomiast, że okresy służby nie zostają w ogóle uwzględnione przy ustalaniu prawa
do emerytury w związku z taką służbą. W konsekwencji należało stwierdzić, że sporne okresy, mimo obniżenia odwołującemu emerytury pobieranej z Zakładu Emerytalno-Rentowego MSWiA, w dalszym ciągu są uznane jako uwzględnione do obliczenia
tej emerytury, choć z podstawą równą 0%. Ostatecznie, w kontekście cytowanych wyżej przepisów art. 2 ust. 2 i art. 5 ust. 1 i 2a ustawy emerytalnej, ma to ten skutek, że okresy
te nie mogły zostać uwzględnione na poczet ustalenia emerytury z wieku powszechnego,
a tym samym – mając na względzie, że ubezpieczony jest osobą urodzoną po 31 grudnia 1948 r. – nie podlegały zaliczeniu przy ustalaniu wysokości kapitału początkowego.

Z tych też względów Sąd Okręgowy uznał skarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych za prawidłową i zgodną z prawem, wobec czego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. orzekł o oddaleniu odwołania zgodnie z sentencją wyroku.

(...)

(...)